Book Title: Agam 03 Ang 03 Sthanang Sutra Part 03 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti


Previous | Next

Page 406
________________

३९०
स्थानाङ्गसूत्रे तो इसका कारण यही है कि उसमें शक्तिका बाहुल्यहै। तथा जो“ समुद्र में तैरू " ऐसा विचार करता है और फिर समुद्र में ही तैरता है, तो इसका भी कारण शक्तिकी बाहुल्यताहै,और मैं गोष्पदमें तैरूं, ऐसा विचार कर वह गोष्पदमें तैरताहै। यहां पर भी उसमें उसके तैरनेकी शक्तिका अभाव कारण है, अर्थात् उसमें अल्प शक्ति है इसी तरहसे पुरुपजात भी चार हैं, जैसे जो इस चातको सोचता है कि "समुद्रं तराभि" मैं समुद्रकी तरह दुस्तर सर्यविरति आदिरूप कार्य करूं, ऐसा निश्चित करके भी जो उसेही करता है अर्थात् सर्वविरतिरूप चारित्रको पालता है वह प्रथम भंगमें लिया गया है । इस पक्षमें “तरामि "का अर्थ "करोमि" ऐसा जो किया गया है वह धातुकी अनेकार्थताको लेकर किया गया है। संकल्पानुसार जो कार्य करता है वह उसके करने में समर्थ है इसलिये करता है । दूसरा पुरुष ऐसा विचार करताहै मैं समु. द्रकी तरह दुस्तर सर्वविरतिरूप चारित्रको धारण करूं, परन्तु उसके धारण करने में उसकी अशक्ति होने से वह गोष्पदकी तरह सुतर ( सुखपूर्वक तैरने योग्य ) देशविरति आदिरूप अल्पतम चारित्रका निर्वाह करता है । तीसरा पुरुष जो ऐसा विचार करता है कि मैं गोष्पदकी समान सुतर जो देशविरति શક્તિ અપાર છે. સમુદ્રમાં તરવાને વિચાર કરીને સમુદ્રમાં જ તરનાર માણસમાં પણ શક્તિનું બાહુલ્ય સમજવું. ગેપદમાં તરવાનો વિચાર કરીને
૫દમાં જ તરનાર માણસમાં તરવાની શક્તિનો અભાવ અથવા તેની શક્તિની અલપતા છે એમ સમજવું.
હવે સૂત્રકાર આ ચાર પુરુષ પ્રકારનું બીજી રીતે સ્પષ્ટીકરણ કરે છે– (૧) કેઈ એક પુરુષ એ હોય છે કે જે સમુદ્રના જેવી સ્તર સર્વવિરતિ ધારણ કરવાનો નિશ્ચય કરે છે અને સર્વવિરતિ રૂ૫ ચારિત્રની આરાધના કરે छ. मा ४२ पुरुष " समुद्रं तरामि" त्या पसा inwi गावी शाय छे. “तरामि" मा पहने। अरे "करोमि " मा माव्या તે ધાતુની અનેકાર્થતાની અપેક્ષાએ લેવામાં આવ્યું છે. સંક૯પ અનુસાર જે માણસ કામ કરે છે તે માણસ તે કામ કરવાને સમર્થ હેવાને કારણે તે કામ કરી શકે છે. (૨) કેઈ એક પુરુષ એ વિચાર કરે છે કે “હું સમુદ્રના જેવું સ્તર એવું સર્વવિરતિ રૂપ ચારિત્ર ધારણ કરું,” પણ સર્વ વિરતિ રૂપ ચારિત્રને ધારણ કરવામાં પોતાને અસમર્થ સમજીને તે ગેમ્પદ સમાન સરળ એવા દેશવિરતિ રૂપ અલ્પતમ ચારિત્રનું પાલન કરે છે. (૩) (૩) કે પુરુષ એ વિચાર કરે છે કે “હું ગષ્પદના સમાન સરળ એવા
श्री. स्थानांग सूत्र :03

Loading...

Page Navigation
1 ... 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636