Agam 03 Ang 03 Sthanang Sutra Part 03 Sthanakvasi

Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 312

स्थानाङ्गसूत्रे जनेनं मन्यते-ज्ञायते, यद्वा-सहशकमात्मानं मन्यते, स्वयम् , । इति प्रथभो मङ्गः । १ । तथा-एकः श्रेयान् पापीयानिति सशको मन्यते २, तथा-एक: पापीयान् श्रेयानिति सदृशको मन्यते ३, एकः पापीयान् पापीयानिति सदृशको मन्यते ४, एते त्रयोऽपि भङ्गाः प्रथमभङ्गमनुसृत्य विज्ञेयाः (४)
" चत्तारि पुरिसजाया " इत्यादि-चत्वारि पुरुषजानानि प्रज्ञप्तानि, तद्यथाएकः पुरुषः आख्यायका-प्रवचनोपदेष्टा भवति, किन्तु परिभावयिता-शासनस्य प्रभावको न भवति उदारक्रिया-प्रतिभाप्रभृतिरहितत्वात् ।।
यद्वा-'परिभावइत्ते' त्यस्य ' परिभाजयिते-तिच्छाया, तत्पक्षे प्रवचहैं कि यह अति प्रशस्य पुरुषके जैसा है अथवा वह स्वयं आपको मैं अति प्रशस्य पुरुष हूं ऐसा मानता है १ तथा कोई एक पुरुष ऐसा होता है जो श्रेयान-भावकी अपेक्षा अति प्रशस्य होता है, पर अपनेको मैं अतिपापी जैसा हूं ऐसा मानता है २ तथा कोई एक पुरुष ऐसा होता है जो पापीयान अतिपापी होता हुआ भी अपनेको श्रेयान अति प्रशस्य भाववालेके जप्ता मानता है ३ तथा कोई एक पुरुष ऐसा होता है जो अतिपापी होता हुआ भी अपनेको अतिपापी जैसा मानता है ४
फिरभी-" चत्तारि पुरिसजाया" इत्यादि-पुरुष जात चार कहे गये हैं-जैसे कोई एक पुरुषऐसा होताहै जो आख्यायक-प्रवचनका उपदेशक होता है परन्तु वह परिभायिता-शासनका प्रभावक नहीं होताहै क्योंकि यह उदार क्रिया-प्रतिमा आदिसे रहित होता है अथवा " परिभावइते" इसकी संस्कृतच्छाया-" परिभाजयति" ऐसी भी छ. Aथा तो पोते मे भान डीय छ है " हु मतिप्रशस्य छु ” (२) કોઈ એક પુરુષ શ્રેયાન-ભાવની અપેક્ષાએ અત્યંત પ્રશસ્ય હોય છે, છતાં પિતે એમ માનતા હોય છે કે “હું અતિ પાપી છું” (૩) કોઈ એક પુરુષ पापीयान-मतियापी डाय छे, छतi ते सम मानता डोय छ है " श्रेयानप्रति प्रशस्य मावागाछु."
(૪) કઈ એક માણસ અતિપાપી હોય છે અને તે પોતે પણ એમ જ भाने छे , मति पापी छु.."
" चत्तारि पुरिसजाया" त्याहि-पुरुषना नीय प्रमाणे यार प्रहार પણ પડે છે-(૧) કેઈ એક પુરુષ આખ્યાયક હોય છે એટલે કે પ્રવચનનો ઉપદેષ્ટા હોય છે, પણ તે પરિભાવયિતા હોતે નથી–એટલે કે તે શાસનને પ્રભાવક હેતે નથી કારણ કે તે ઉદાર ક્રિયા-પ્રતિમાં આદિથી રહિત હોય है. अया-"परिभावइने” २पहनी संत छाया “ पदिभाजयति " सेवामा
श्री. स्थानांग सूत्र :03