Book Title: Agam 03 Ang 03 Sthanang Sutra Part 03 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti


Previous | Next

Page 360
________________

૨૪૩
स्थानाङ्गसूत्रे
द्वितीयः २ तथा एकोऽनिष्कृष्टः सन्नपि पुनर्निष्कृष्टो भवतीति तृतीयः ३, तथा - एकः पूर्वमपि अनिष्कृष्टः पश्चादव्यनिष्कृष्ट एवं भवतीति चतुर्थः ४ ( ३९ ) ।
एतत्त्रोक्तार्थमेव द्रढयितुं परमेतत्सूत्रमुपन्यस्यति
'चत्तारि पुरिसजाया ' इत्यादि - स्पष्टम्, नवरम् - एको निष्कृष्टः कृश शरीरतया भवति, पुनः स कषायादिनिर्मूलनेन निष्कृष्टात्मा - निष्कृष्ट आत्मानो यस्य स तथाभूतो भवतीति प्रथमः १, एवं शेषभङ्गत्रयम् ४,
यद्वा - निष्कृष्टः - पूर्व तपसा कृशीकृतदेहो भवति स एव पश्चादपि निष्कृष्टो भवति, इति शेषं यथोक्तमेव (४० ) ।
गिना गया है । तथा जो कोई पुरुष अनिष्कृष्ट होता हुआ भी कपायों पर विजय नहीं पाता हुआ भी यदि बाद में कषायों पर विजय पा लेता है तो वह तृतीय भंग में लिया गया है। तथा जो न तप करता है और कषायों पर ही विजय प्राप्त करता है वह चतुर्थ भंग में लिया गया है ४ (३९)
इसी सूत्रकी दृढताके लिये सूत्रकार यह दूसरा सूत्र कहते हैं" चत्तारि पुरिसजाया ' इत्यादि पुरुष जात चार कहे गये हैं- जैसे निष्कृष्ट निष्कृष्टात्मा १ निष्कृष्ट अनिकृष्टात्मा २-४ - (४०) जो कोई पुरुष तपस्या से शरीरको कृश (दुर्बल) कर देता है और कषायको बिलकुल निर्मूल कर देता है ऐसा वह प्रथम भंगमें कहा गया है। इसी प्रकार से जो पुरुष तपस्यासे कृश शरीरवाला हुआ भी कषायोंका निर्मूलन नहीं અનિષ્કૃષ્ટ (સખળ-શક્તિસ`પન્ન) હાવા છતાં પણ શરૂઆતમાં કષાયે પર વિજય પ્રાપ્ત કરી શકતા નથી પણ પાછળથી કષાયેા પર વિજય પ્રાપ્ત કરી લે છે એવા પુરુષને અનિષ્કૃષ્ટ–નિષ્કૃષ્ટ ” રૂપ ત્રીજા ભાંગામાં મૂકી શકાય છે. (૪) જે પુરુષ તપ પણ કરતા નથી અને કષાયાને જીતતા પણ નથી તેને ચેાથા પ્રકારમાં મૂકી શકાય છે. ૩૯ા
छे - " चत्तारि
या सूत्रनी पुष्टि निमित्ते सूत्रार या भी सूत्र ! पुरिसजाया " त्याहि-नीचे प्रमाणे पशु यार पुरुषप्रा ह्या छे-(१) निष्ठुष्ट - निष्ठुष्टात्मा, (२) निष्कृष्ठ -मनिष्ठुष्टात्मा, (3) अनिष्ठुष्टात्मा - निष्पृष्ट मने (४) अनिष्ठुष्टात्मा-अनिष्ठुष्टात्मा.
સ્પષ્ટીકરણ—(૧) કાઈ એક પુરુષ એવા હાય છે કે જે તપસ્યાથી શરીરને કૃશ કરી નાખે છે અને કષાયાને બિલકુલ નિર્મૂળ કરી નાખે છે (ર) કાઇ એક પુરુષ એવા હોય છે કે જે તપસ્યાથી શરીરને કુશ કરી નાખવા છતાં પણ કષાયેાને નિમૂળ કરી શકતા નથી. એજ પ્રમાણે ખાકીના એ ભાંગા પણ સમજી લેવા. ૪ન
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૩

Loading...

Page Navigation
1 ... 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636