Agam 03 Ang 03 Sthanang Sutra Part 03 Sthanakvasi

Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 398

૩૮ર
स्थानाङ्गसूत्रे भासी, उत्ताणे णाममेगे गंभीरोभासी ४ (७) एवामेव चत्तारि पुरिसजाया पण्णत्ता, तं जहा--उत्ताणे णाममेगे उत्ताणोभासी ४ (८)॥ सू० २२ ॥ ___ छाया-चसारि उदकानि प्रज्ञप्तानि, तद्यथा-उत्तानं, नामैकमुत्तानोदकम् उत्तानं नामैकं गम्मीरोदकं २, गम्भीरं नामैकमुत्तानोदकं ३, गम्भीरं नामैकं गम्भीरोदकम् ४ (१)। एवमेव चत्वारि पुरुषजातानि प्रज्ञप्तानि, तद्यथा-उत्तानो नामैक उत्तानहृदयः, उत्तानो नामैको गम्भीरहृदयः ४, (२)।
चत्वारि उदकानि प्रज्ञप्तानि, तद्यथा-उत्तानं नामैकमुत्तानावभासि, उत्तानं नामैकं गम्भीरावभासि ४ ( ३ ) एवमेव चत्वारि पुरुषजातानि मज्ञप्तानि, तद्यथाउत्तानो नामैक उत्तानावभासी, उत्तानो नामैको गम्भीरावभासी ४ (४)।
चत्वार उदधयः प्रज्ञप्ताः, तद्यथा-उत्तानो नामैक उत्तानोदधिः, उत्तानो नामैको गम्भीरोदधिः ४, (५) एवमेव चत्वारि पुरुषजातानि प्रज्ञप्तानि, तद्यथाउत्तानो नामैक उत्तानहृदयः ४, (३)।
चत्वार उदधयः प्रज्ञप्ताः, तद्यथा-उत्तानो नामैक उत्तानावभासी, उत्तानो नामैको गम्भीरावभासी ४ (७) । एवमेव चत्वारि पुरुषजातानि प्रज्ञप्तानि तद्यथाउत्तानो नामैक उत्तानावभासी ४ (८) ॥ सू० २२ ॥
टीका--" चत्तारि उदगा" इत्यादि-उदकानि-जलानि चत्वारि प्रज्ञ. सानि, तद्यथा-एकमुदकमुत्तानं-तुच्छत्यात् प्रतलं भवति, तदेव पुनरुत्तानोदक भवति, स्वच्छतयोपलभ्यमध्यस्वरूपत्वात् , ।
उक्त ये काम तुच्छ और गम्भीरके बाधक और अबाधक होते हैं इसलिये इनको प्रतिपादन करनेके लिये सूत्रकार दृष्टान्त सहित अष्टसूत्री कहते हैं-चत्तारि उद्गा पण्णत्ता इत्यादि सूत्र २२ ॥ टीकार्थ-जल चार प्रकारके कहे गयेहैं, इनमें कोई उदक ऐसा होताहै जो उत्तान तुच्छ होनेसे प्रलल पतला होता है हल्का होता है और स्वच्छ होनेसे उपलब्धिके योग्य है, मध्य स्वरूप जिसका ऐसा होता है। तथा
ઉપર્યુક્ત કામ તુચ્છ અને ગંભીરના બાધક અને અબાધક હોય છે, તેથી તેમનું પ્રતિપાદન કરવા નિમિત્તે સૂત્રકાર દુષ્ઠાન સહિતની અષ્ટત્રી छ छ. " चत्तारि उदगा पण्ण ता" त्याहि
ટકાથજળના ચાર પ્રકાર કહ્યાં છે–(૧) કેઈ જળ એવું હોય છે કે જે ઉત્તાન-તુચ્છ હોવાથી પ્રતલ (પાતળું) હોય છે અને સ્વચ્છ હવાથી જેનું મધ્ય સ્વરૂપ ઉપલબ્ધ થઈ શકે એવું હોય છે. (૨) કેઈ જળ એવું હોય છે
श्री. स्थानांग सूत्र :03