Agam 03 Ang 03 Sthanang Sutra Part 03 Sthanakvasi

Book Title: Agam 03 Ang 03 Sthanang Sutra Part 03 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

View full book textPrevious | Next

Page 333
________________

सुघाटीका स्था०४ उ० ४ सू०१० मेघदृष्टान्तेन पुरुषजातनिरूपणम्
३१७
पर्यन्तं भूवं भावयति २ तथा जीमूतो महामेघो दशवर्षाणि भुवं भावयति ३ | तथा - जिह्मस्तु महामेघो बहुभिर्वर्षाभिरेकं वर्षम् - एकवर्ष पर्यन्तमेव भुवं भावयति, वा - यद्वा न भावयति रूक्षजलत्वात् इति चतुर्थः । ४ ।
1
अत्रान्तरे पुरुषाधिकारात् पुष्करावर्तादिवत् पुरुषाश्चत्वारः ऊहनीयाः । तत्र पुष्करावर्तसमानः पुरुषः सकृदुपदेशेन सकृद्दानेन वा बहुकालपर्यन्तं प्राणिनं भावयति - शुभस्वभाव सम्पन्नं करोति, यद्वा- समृद्धं करोति १ तथा - पर्जन्यसमानः पुरुषोऽल्पकालपर्यन्तमेव सकृदुपदेशेन सकृदानेन या देहिनं भावयतिशुभस्वभावं धनिनं वा करोति २ तथा जीमूततुल्यः पुरुषोऽल्पतरकालपर्यन्ततथा जीमूत नामका जो महामेघ होता है, वह दस वर्ष तक पृथिवीको अपनी एकबारकी वर्षा से धान्यादिकी निष्पत्ति करने में समर्थ बना देता है और जो जिल नामका महामेघ होता है वह अपनी अनेक वर्षाओंसे एक वर्ष तकही पृथिवीको धान्यादिकी निष्पत्ति करनेमें समर्थ बनाता है अथवा नहीं भी बनाता है क्योंकि इसका जल रूक्ष होता है ।
१
इसी प्रकार से पुरुषाधिकारको लेकर यहां ऐसा कथन कर लेना चाहिये कि पुरुष भी चार प्रकारके होते हैं पुष्करावत महामेघके समान वह पुरुष है जो एकबार के उपदेश से या एक बारके दानसे प्राणियोंको बहुत समय तक शुभ स्वभावसे युक्त कर देता है अथवा समृद्ध कर देना है ? पर्जन्य समान वह पुरुष है जो एक बारके उपदेशसे या एक बारके दान अल्पकाल तकही प्राणियोंको या प्राणीको शुभ स्वभावसे युक्त कर देता है २ जीमूतके समान वह पुरुष है जो अल्पतर काल ખનાવી દે છે. ત્રીજો જીમૂન નામના જે મેઘ કહ્યા છે તે પણ મહામેશ્વરૂપ છે તે એક જ વખત વરસવાથી ભૂમિમાં ૧૦ વર્ષ સુધી ધાન્યાદિની ઉત્પત્તિ થઈ શકે છે. ચેાથા જે જિહ્ન નામના મહામેઘ છે, તે પેાતાની અનેક વર્ષોંઆથી ભૂમિને એક વર્ષ સુધી જ ધાન્યદિ ઉત્પન્ન કરવાને સમર્થ બનાવે છે ખરા અને નથી પણ મનાવતા, કારણ કે તેનું પાણી રૂક્ષ હાય છે.
એજ પ્રમાણે પુરુષના પણું નીચે પ્રમાણે ચાર પ્રકાર પડે છે—(૧) પુષ્કરાવત મેઘસમાન પુરુષ—જે માણસ એક જ વાર ઉપદેશ આપીને જીવાને લાંબા સમય સુધી શુભ સ્વભાવવાળા કરી નાખે છે અથવા એક જ વાર દાન આપીને જીયેાને લાંખા સમય સુધી સમૃદ્ધ કરી નાખે છે તે પુરુષને પુષ્કરાવત મેઘ સમાન ગણવામાં આવે છે. (ર) પન્ય સમાન પુરુષ—જે પુરુષ એક જ વાર ઉપદેશ આપીને અથવા દાન આપીને જીવાને અલ્પકાળ પર્યંત શુભ સ્વલાવ યુક્ત અથવા સમૃદ્ધ કરી નાખે છે, એવા પુરુષને પન્ય સમાન
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૩


Page Navigation
1 ... 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636