Book Title: Agam 03 Ang 03 Sthanang Sutra Part 03 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti


Previous | Next

Page 306
________________

२९०
स्थानाङ्गसूत्रे
अथ दान्तिक पुरुषसूत्रम्" एवामेव चत्तारि पुरिसजाया " इत्यादिएवमेव व्रणवदेव चत्वारि पुरुषजातानि प्रज्ञप्तानि तद्यथा- एकः - कश्वित् पुरुषोऽन्तर्दुष्टः शठतया भवति किंतु वहिर्दुष्टो न भवति संगोपिताकारत्वात्, इति प्रथमः १,
तथा - एको बहि दुष्ट:- केनचित्कारणेन बहिरेवोपदर्शितपारुष्यादित्वादुष्टो भवति किन्तु अन्तर्दुष्टो न भवति, इति द्वितीयः २
तथा - एकोऽन्तर्दुष्टोऽपि हि दुष्टोऽपि च भवति, इति तृतीयः ३ । तथा - एको नो अन्तर्दुष्टो नो बहिं दुष्टः, इति चतुर्थः । ४T ( ४ ) पुरुषाधिकारात्पुरुष भेदनिरूपणाय षट्सूत्रीमाह
" चत्तारि पुरिसजाया " इत्यादि - पुरुषजातानि चत्वारि प्रज्ञप्तानि तद्यथाएकः पुरुषः श्रेयान् - पूर्वमतिशयेन प्रशस्यः - प्रशस्य भावो भवति, तद्बोधसम्पन्न
इसी तरह से पुरुषजात भी. चार होते हैं जैसे कोई एक पुरुष ऐसा होता है जो शठता से भीतर मेंही दुष्ट होता है बाहर में संगोपित आकारवाला होनेसे दुष्ट नहीं होता है, १ कोई एक पुरुष ऐसा होता है जो किसी कारणवश बाहरसेही कठोरता आदि दिखानेसे दुष्ट होता है भीतरसे दुष्ट नहीं होता है २, कोई एक पुरुष ऐसा होता है, जो भीत रसेभी दुष्ट होता है, और बाहरसे भी दुष्ट होता है, ३ तथा कोई एक पुरुष ऐसा होता है जो न भीतर से दुष्ट होता है और न बाहर से ही दृष्ट होता है ४ । षट् सूत्री द्वारा पुरुष भेद निरूपण --
" चत्तारि पुरुषजाया " इत्यादि पुरुषजात चार कहे गये हैं जैसेएक श्रेयान् श्रेयान् १ श्रेयान् पापीयान् २ पापीयान श्रेयान् ३ और એજ પ્રમાણે પુરુષાના પણ ચાર પ્રકાર કહ્યા છે—(૧) કોઇ એક પુરુષ એવા હાય છે કે જે તેની આંતરિક શયતાને કારણે અન્તદુષ્ટ હાય છે પણ મૃભાવયુક્ત મુખાકૃતિને કારણે મહિદુષ્ટ હાતા નથી. (૨) કોઈ એક પુરુષ એવા હોય છે કે જેની મુખાકૃતિ જ કઠોર હાય છે પણ તેનુ અ'તઃકરણ દુષ્ટતાયુક્ત હાતું નથી. (૩) કૈઈ એક પુરુષ એવા હાય છે કે અન્તદુષ્ટ પણ હોય છે અને અહિદુષ્ટ પણ હાય છે. (૪) કોઈ એક પુરુષ એવા હાય છે કે જે અન્તરૃષ્ટ પણુ હાતેા નથી અને અર્હદુષ્ટ પણ હાતા નથી, ખાકીના ભાંગાઓનુ સ્પષ્ટીકરણ પહેલા ભાંગાને આધારે સમજી લેવું. છ સૂત્રેા દ્વારા પુરુષ ભેદોનું નિરૂપણુ
" चत्तारि पुरिसजाया " पुरुषाना नीचे प्रभार प्राय पडे छे (१) “ श्रेयान् श्रेयान् " अ मे पुरुष येवो होय छे है ? सहयोध
श्री स्थानांग सूत्र : 03

Loading...

Page Navigation
1 ... 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636