Agam 03 Ang 03 Sthanang Sutra Part 03 Sthanakvasi

Book Title: Agam 03 Ang 03 Sthanang Sutra Part 03 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

View full book textPrevious | Next

Page 302
________________

२८६
स्थानाङ्गसूत्रे
एवं - एको व्रणसंरोह्यपि व्रणकरोऽपि इति तृतीयः ३, तथा-एको नो व्रणसंरोही नो व्रणकरः । इति चतुर्थः । ४ ।
इत्यात्म चिकित्सक निरूपणा । अथ चिकित्स्यत्रणं दृष्टान्तीकृत्य पुरुषभेदानाह - " चत्तारिवणा " इत्यादि - व्रणाश्वचारः प्रज्ञमाः, व्रणः अन्तःशल्यः - अन्तः - मध्ये शस्यं यस्यादृश्यमानतया किन्तु बहिःशल्यो - बहिः - व्रणस्यान्तर्गताल्पशल्यापेक्षया यस्य स बहिःशल्यो न भवति इति प्रथमः । १ । तथा - एको बहिःशल्यो भवति होती है किन्तु व्रणकर द्रव्यकी अपेक्षा क्षतकर (घाव करनेवाला) नहीं होता है और भावकी अपेक्षा अतिचार कर नहीं होता है ऐसा यह द्वितीय भङ्ग है । कोई एक पुरुष ऐसा होता है जो व्रण संरोही भी होता है, और व्रणकर भी होता है ऐसा यह तृतीय भङ्गहै । तथा कोई एक पुरुष ऐसा होता है जो न व्रणसरोही होता है और न व्रणकर होता है ४ इस प्रकार से यह आत्मचिकित्सककी निरूपणा है
तद्यथा - एक:- कश्चिद् सोऽन्तःशल्यो भवति, बहिः प्रदेशे शल्यं
अब सूत्रकार चिकित्सा के योग्य व्रणको दृष्टान्तभूत करके पुरुष भेदोंका कथन करते हैं
" चत्तारि वणा " इत्यादि व्रण चार प्रकारके कहे गये हैं जैसेकोई एक व्रण ऐसा होता है जो अन्तःशल्यवाला होता है, किन्तु बहि:शल्य वाला नहीं होता है अदृश्यमान होनेसे नहीं दिखलाई पडनेसेमध्य में है शल्य-दुःख जिसको ऐसा वह व्रण अन्तःशल्यवाला कहा गया
શુદ્ધિ કરનારા હાય છે પરન્તુ દ્રવ્યની અપેક્ષાએ ત્રણ (ક્ષત-ઘાવ) કરનારા હાતા નથી અને ભાવની અપેક્ષાએ અતિચારાનું સેવન કરનારે પણુ હાતા નથી. (૩) કોઈ એક પુરુષ એવે! હાય છે કે જે ત્રણકર પણ હાય છે અને ણુસ`રાહી પણ હાય છે. (૪) કોઈ એક પુરુષ એવા હાય છે કે જે ત્રણકર પણ હાતા નથી અને ત્રણસ ́રાહી પણ હાતેા નથી, આ પ્રમાણે આશિક ત્સકનું નિરૂપણ કરીને હવે સૂત્રકાર ચિકિત્સાને ચોગ્ય ણુના દૃષ્ટાન્ત દ્વારા પુરુષ ભેદોનું કથન કરે છે—
" चत्तारि वणा ” ઇત્યાદિ——ત્રણના નીચે પ્રમાણે ચાર પ્રકાર કહ્યા છે— (१) अर्ध शेड प्राण (धाव) अन्तःशदयवाणी होय छे पशु "नो वहिः शल्यः " મહિશલ્યવાળા હાતા નથી એટલે કે ફાઇ ત્રણ એવા હાય છે કે જે અદૃશ્ય માન હાવાથી અંદરને અંદર વ્યથા કરનારા હોય છે, પણ શરીરના માહ્ય ભાગમાં પીડા કરનારા હાતા નથી. અથવા કાઇ ત્રણુ એવા હાય છે કે જે આંતરિક વેદના ઉત્પન્ન કરનારા હોય છે. પણ માહ્યવેદના ઉત્પન્ન કરનારા
श्री स्थानांग सूत्र : 03


Page Navigation
1 ... 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636