Agam 03 Ang 03 Sthanang Sutra Part 03 Sthanakvasi

Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 291

सुघा टीका स्था० ४३४.सू०५ व्याधिमेदनिरूपणम् स्थिर ५ पिच्छिलः । ” इति, सन्निपातस्य-यथा-सन्निपातस्तु सङ्कीर्णलक्षणो द्वयादिमीलकः " इति ।
वातादीनां कार्याण्यपि तत्राऽभिहितानि, तत्र वातस्य कार्य यथा" पारुष्य-सङ्को चन-तोद-शूल-श्यामत्व-मङ्गव्यथ-चेष्टभङ्गाः ।
सुप्तत्व-शीतत्व-वरत्व-शोषाः कर्माणि वायोः प्रवदन्ति तज्ज्ञाः।१।" इति। पित्तस्य यथा-परिस्रव-स्वेद-विदाह-रागा वैगन्ध्य-संक्लेद-विपाक-कोपाः।
प्रलाप-मूर्छा-भ्रमि-पीतभावाः पित्तस्य कर्माणि वदन्ति तज्ज्ञाः ।२।"इति कफस्य यथा-श्वेतत्व-शीतत्व-गुरुत्व-कण्डू-स्नेहोपदेह-स्तिमितत्वलेपाः ।
कफका स्वरूप ऐसा है-"कफो गुरुहिमः स्निग्धः ” इत्यादि कफगुरु-भारी ठंडा चिकना क्लिन्न-गीला स्थिर होता है।
सन्निपातका स्वरूप ऐसा है-" सन्निपातस्तु संकीर्ण लक्षणो द्वयादि मीलकः" वातादिकोंके कार्य भी यहां कहे गये हैं--
चातका कार्य ऐसा कहा है-“पारुष्यसंकोचनतोदशूल" इत्यादि अर्थात् शरीरमें कठिनता, संकोच, सूजन, शूल, श्यामता अंगपीडा और चेष्टाका भंग, अधिक निद्रा होना. शरीरमें ठंडापन, खरदरापन और कंठशोष होना इत्यादि है।
पित्तका कार्य " परिस्रवस्वेदविदाहरागा" इत्यादि अर्थात् लार आदि टपकना, पसीना, दाह, तग, दुर्गन्ध, गीला, पाककुपित होना, चकना मूर्छा, चक्कर चढना, शरीरमें पीलापन इत्यादि है।
___४५नु २१३५ मा प्रमाणे ४यु छ " कफ गुरुहिमस्निग्धः” त्या ३३ ४-मारे, ४'31, ४ि!, ४सी-न-२५ मने स्थि२ डाय छे.
सन्निपातनुं ५५३५ AL RD ४युं छ-" सन्निपातस्तु संकीर्णलक्षणो द्वयादि मीलकः "
पायुनु ४ मा प्रमाणे सयुं छे “ पारुप्यसंकोचनतोदशूल " त्या અર્થાત્ શરીરમાં કઠણતા, સંકોચ, સોજો, ફૂલ, કાળાશ, અંગપીડા અને ચેષ્ટાને ભંગ તેમજ ઉંઘ વધારે આવવી, શરીરમાં ઠંડાપણું, ખરબચડાપણું અને કંઠશેષ-ગળું સુકાવું એ રીતે કહ્યું છે.
पित्तनुं -“ परिस्रवस्वेदविदाहरागा” त्या अर्थात् मानि ८५४, ५२सेवा, हाड, २, ५ ढlaru, सुषित थयु, ५४', भूछा આવવી ચકકર આવવા, શરીર પીળું પડવું ઈત્યાદિ હોય છે.
श्री. स्थानांग सूत्र :03