Agam 03 Ang 03 Sthanang Sutra Part 03 Sthanakvasi

Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 116

१००
स्थानाङ्गसूत्रे
नो परिजातानि - एते मनुष्यसम्बन्धि कामभोगा अपि ममोपभोग्यपदार्थाः सन्तीति न मन्यते, दिव्यकामभोगापेक्षया तेषां तुच्छात्, तथा - मानुष्यक कामभोगेषु नो अर्थ बध्नाति = ' अमीभिरेतत्प्रयोजन ' मित्याकारकनिश्चयं न करोति, तथातेषु नो निदानम् -' एते मे भवन्त्वि 'त्येवमभिलापं नो प्रकरोति, तथा-नो स्थितिप्रकल्पम् - एषूपभोक्तृत्वेनाहं तिष्ठामि यद्वा ममैते तिष्ठन्त्वि ' त्येवंरूपHaस्थानविकल्पं न प्रकरोति न प्रारभते 'प्र' शब्दस्य प्रारम्भद्योतकत्वात् प्रार म्भ न करोतीत्यर्थः १ । इति प्रथमकारणम् । १ ।
,
(6
""
अहुणोत्रवन्ने " - त्यादि - अधुनोपपन्नो देवो देवलोकेषु दिव्येषु कामभोगेषु मूच्छितो गृद्धो ग्रथितोऽभ्युपपन्नो भवत्यत एव तस्य देवस्य हृदि खलु 66 ये मनुष्य सम्बन्धी कामभोग भी उपभोग्य पदार्थ हैं " फिर ऐसा वह उन्हें नही समझता है । क्योंकि वह उन्हें दिव्यकामभोगोकी अपेक्षा तुच्छ असार मानने लगता है " इन मनुष्य सम्बन्धी कामभोग से मेरा यह प्रयोजन सधेगा इस प्रकार का निश्चय विश्वास फिर वह उनमें नहीं बाँधता है ।, तथा--" मुझे ये पुनः प्राप्त हों " ऐसी उनमें अभिलाष भी नहीं करता है " मैं इसका उपभोक्ता बना रहूं ऐसा वह स्थितिका विकल्प भी नहीं करता है । अथवा " ये मेरे पास बने रहें " ऐसा अवस्थान रहनेका विकल्प तकभी उसे नहीं उठता है, यहाँ " " शब्द आरम्भका द्योतक है । इस प्रकारका यह प्रथम कारण है मर्त्यलोक में स्वर्ग से नही आनेका-१ द्वितीय कारणभी ऐसाही है परन्तु वह देव जब पूर्वोक्त इन विशेषणोंवाला हो जाता है तब કે “મનુષ્ય સંખધી કામલેાગે પણ ઉપભાગ્ય પદાર્થ છે, કારણ કે દિબ્ય કામલેાગેાની અપેક્ષાએ તે! તે કામલેગા તેને બિલકુલ તુચ્છ-અસાર લાગે છે, વળી તેને એવું પણ લાગતું નથી કે “ મનુષ્યભવ સ`ખંધી કામભાગોથી મારુ પ્રત્યેાજન સિદ્ધ થશે ” વળી એ કામલેાગેાની મને ફરી પ્રાપ્તિ થાય”, એવી અભિલાષા પણ તે રાખતે નથી. “ હુ. તે કામલેાગાના ઉપલેાકતા જ ખની રહું” એવા તે સ્થિતિના વિકલ્પ પણ કરતા નથી. અથવા “ તે મારી પાસે જ કાયમ રહે ” આ પ્રકારના અવસ્થાન (સ્થિતિ) રહેવાના વિકલ્પ याशु तेना भनमा उलयता नथी. सही " " शब्द आरंभने। द्योत छे. આ કારણે તે અનેપપન્ન દેવ દેવલે કમાંથી મત્ય લેાકમાં આવતા નથી. અહી પહેલા કારણનું સ્પષ્ટીકરણ પુરૂ થાય છે.
6
બીજા કરણનું સ્પષ્ટીકરણ—તે અધુના પપન્ન દેવ જ્યારે મૂર્ચ્છિત આદિ પૂર્વોકત વિશેષણેાથી યુક્ત ખને છે, ત્યારે મનુષ્યભવ સખ"ધી કામભાગ
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૩
-
ܕܪ