Book Title: Agam 03 Ang 03 Sthanang Sutra Part 03 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
सुधा टीका स्था० ४ उ०३ सू० २० चतुविधाचार्यस्वरूपनिरूपणम् १ चार्य उद्देशनाऽऽचार्यों भवति, किन्तु वाचनाऽऽचार्यों न भवति १, शेषास्त्रयो भङ्गाः सुगमाः । तत्रोभयरहितो धर्माऽऽचार्यों ज्ञेय इति ।
"चत्तारि अंतेवासी" इत्यादि अन्तेवासिन:-अन्ते-गुरोः सनिधौ (गुरोराज्ञायां) वसन्तीत्येवंशीला अन्ते वासिनः शिष्याः चत्वारः प्रज्ञप्ताः, तद्यथा-एकःप्रवाजनयादीक्षयाऽन्तेवासी तथा दीक्षितो भवति, किन्तु नो उपस्थापनाऽन्तेवासी-उपस्थापना-पञ्चमहाव्रतसपारोपणा तत्र तया वाऽन्तेवासी तथा महाव्रताऽऽरोपणोशिष्यो न भवति १, एक उपस्थापनाऽन्तेवासी भवति परन्तु प्रव्राजनाऽन्तेवासी न प्रथम भङ्ग है । इस सम्बन्ध के बाकी के तीन भङ्ग सुगम हैं । जैसेकोई एक आचार्य ऐसा होता है जो वाचनाचार्य होता है उद्देशनाचार्य नहीं, २ कोई एक उद्देशनाचार्य और वाचनाचार्य भी होता है. ३ कोई एक न तो उद्देशनाचार्य न वाचनाचार्य ही होता है, ४ यह चतुर्थ भङ्ग है। " चत्तारि अंतेवासी"-अन्तेवासी चार होते हैं, गुरू की सेवा में रहने वाला शिष्य अन्तेवासी कहा जाताहै, कोई एक प्रवाजनान्तेवासी होताहै पर-उपस्थापनान्ते वासी नहीं होताहै, जो दीक्षासे अन्तेवासी होता है वह-प्रव्राजनान्तेवासी कहा गया है, और जो पञ्चमहाव्रतों की आरोपणा में, या-आरोपणा से अन्तेयासी होता है वह-उपस्थापना अन्ते. वासी कहा गया है, इस प्रकार का यह प्रथम भङ्ग है, १ कोई एक નામ ઉદ્દેશન છે. આ ઉદ્દેશનની અપેક્ષાએ અથવા આ ઉદ્દેશનમાં જે આચાર્ય હોય છે તેને ઉદ્દેશનાચાર્ય કહે છે. અને સૂત્રાદિનું પઠન (અધ્યયન) કરાવનારને વાચનાચાર્ય કહે છે.
કઈ એક આચાર્ય એવાં હેય છે કે જે વાચનાચાર્ય હોય છે, પણ ઉદ્દેશનાચાર્ય હોતા નથી. (૩) કેઈ એક આચાર્ય એવાં હોય છે કે જે ઉદ્દેશનાચાર્ય પણ હોય છે અને વાચનાચાર્ય પણ હોય છે. (૪) કોઈ એક ચાર્ય ઉદ્દેશાચાર્ય પણ હોતા નથી અને વાચનાચાર્ય પણ હોતા નથી.
" चत्तरि अंतेवासी " गुरुनी सभी २डेना२ शिष्यने मन्तवासी 33 છે. તે અન્તવાસીના નીચે પ્રમાણે ચાર પ્રકાર કહ્યા છે.
(૧) કોઈ એક પ્રવાજના તેવાસી હોય છે પણ ઉપસ્થાપના તેવાસી હેતે નથી. જે શિષ્ય દીક્ષાને કારણે અન્તવાસી ગણાય છે, તેને પ્રવ્રજના તેવાસી કહે છે. જે શિષ્ય પાંચ મહાવ્રતોની આરપણાને કારણે અન્તવાસી ગણાય છે તેને ઉપસ્થાપનાનેવાસી કહે છે. આ પહેલે ભાગ છે.
श्री. स्थानांग सूत्र :03
