Book Title: Rajprashniyasutram
Author(s): Malaygiri, 
Publisher: Agamoday Samiti
Catalog link: https://jainqq.org/explore/600237/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ NEL (AREEKRISAR ni00000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000 AcAryavaryazrImanmalayagiripraNItavRttiyuktam zrImat rAjapraznIyasUtram / -- OCOMDO iNdddu prakAzaka:-zrImatyA AgamodayasamityAkhyasaMsthAyA ekA kAryavAhaka mahezANAvAstavyaH zreSThI sUracandrAtmaja veNocandraH pasanavAstavyaH zrI kSepacandrAtmajottamacandayuksuratavAstavya zreSThipratApacandrAtmaja maganalAlAbhidhakRtadravyasAhAyyena. asya punarmudraNAcAH sarve'dhikArA patasaMsthAkAryavAhakANAyamAtA: sthApitAH / pratayaH 750. vIra saMvat 2451. paNyam 98-1.01 vikrama saMvat 1981. krAisTa 1925. Po o oooooo000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000 lARAINSTATUSTAHAYOURTISTRAYERESTERPRITERASTRUSHERENCE bAla UNIN IAS dain Education Internatanal For Personal & Private Use Only Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Published by, Shah Venichand Surehand FOR AGAMODAY SAMITI Printed at the ARY-BHUSHAN PRINTING PRESS Pages 72 and remaining " Vir-Shasan Printing Press" AHMEDABAD. BY SHAH VITHALDAS MOHANBHAI. All Rights Reserved by the Secretaries Shree Agamoday Samiti. AT THE OFFICE OF Sheth Devchand Lalbhal Jain Pustakodhar lund, 426, Javeri Bazar-BOMBAY. For Personal & Private Use Only www.ainelibrary.org Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // aham // zrImanmalayagiryAcAryavihitavivRttiyutaM zrImadrAjapraznIyamupAGgam // ||AUM nmH|| praNamata vIrajinezvaracaraNayugaM paramapATalacchAyam / adharIkRtanatavAsavamukuTasthitaratnarucicakram // 1 // rAjapraznIyamahaM vivRNomi yathA''gamaM guruniyogAt / tatra ca zaktimazaktiM guravo jAnanti kA cintA ? // 2 // atha kasmAdidamupAGga rAjapraznIyAbhidhAnamiti ?, ucyate, iha pradezinAmA rAjA bhagavataH kezikumArazramaNasya samIpe yAn jIvaviSayAn praznAnakArSIt , yAni ca tasmai kezikumArazramaNo gaNabhRt vyAkaraNAni vyAkRtavAn , yacca vyAkaraNasamyakpariNatibhAvato bodhimAsAdya maraNAnte zubhAnuzayayogataH prathame saudharmanAmni nAkaloke vimAnamAdhipatyenAdhitiSThat , yathA ca vimAnAdhipatyaprAptyanantaraM samyagavadhijJAnAbhogataH zrImadvardhamAnasvAminaM bhagavantamAlokya bhaktyatizayaparItacetAH sarvasvasAmagrIsameta ihAvatIrya bhagavataH purato dvAtriMzadvidhi nATyamanarInRtyat, nartitvA ca yathA''yuSkaM divi sukhamanubhUya tatazcayutvA yatra samAgatya muktipadamavApsyati, tadetatsarvamasminnupAGge'bhidheyaM, paraM sakalavaktavyatAmUlaM rAjapraznIya iti-rAjaprazneSu bhavaM rAjapraznIyaM / atha kasyAGgasyedamupAGga 1, ucyate, sUtrakRtAGgasya, kathaM tadupAGgateti cet , ucyate, mUtrakRte hyaGge azItyadhikaM zataM kriyAvAdinA, caturazItirakriyAvAdinA, saptaSaSTirajJAnikAnAM, dvAtriMzadainayikAnAM, sarvasaGkhyayA trINi zatAni triSaSTayadhikAni pAkhaNDikazatAni pratikSipya Jain Education For Personal & Private Use Only Sinelibrary.org Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIrAjaprazrI malayagirIyA vRttiH // 1 // 30000 svasamayaH sthApyate, uktaM ca nanvadhyayane- " suyaMgaDe NaM asIyasayaM kiriAvAINaM caturAsII akiriyAvAINaM sattaTThI aNNANiyavAINaM battIsA veNaiyavAINaM tinhaM tevadvANaM pAsaMDiyasayANaM jiyUhaM kiyA sasamae ThAvijjaI"tti, pradezI ca rAjA pUrvamakriyAvAdimatabhAvitamanA AsIt, akriyAvAdimatameva cAvalannya jIvaviSayAn praznAnakarot kezikumArazramaNazca gaNadhArI sUtrakRtAGga-sUcitamakriyAvAdimataprakSepamupajIvya vyAkaraNAni vyAkArSit, tato yAnyeva sUtrakRtAGgasUcitAni kezikumArazramaNena vyAkaraNAni vyAkRtAni tAnyevAtra savistaramuktAnIti sUtrakRtAGgagatavizeSaprakaTanAdidamupAGga sUtrakRtAGgasyeti / etadvaktavyatA ca bhagavatA varddhamAnasvAminA gautamAya sAkSAdabhihitA, tatra yasyAM nagaryAM yena prakrameNAbhyadhIyata tadetatsarvamabhivitsuridamAha - NaM kAle NaM NaM samae NaM AmalakappA nAmaM nayarI hotthA, riddhatthimiyasamiddhA jAva pAsA dIyA darisaNijjA abhiruvA paDiruvA ( sU0 1 ) // tIse NaM AmalakappAe nayarIe bahiyA uttarapuratthame disIbhAe aMbasAlavaNe nAmaM ceie hotthA, porANe jAva paDirUve ( sU0 2 ) 'te NaM kAle NaM te NamityAdi ' ' te ' iti prAkRtazailIvazAttasminniti draSTavyaM asyAyamartho - yasminkAle bhagavAn varddhamAnasvAmI svayaM viharati sma tasminniti, 'Na' miti vAkyAlaGkAre, dRSTavAnyatrApi NaMzabdo vAkyAlaGkArArtho yathA - 'imA NaM puDavI' ityAdAviti, 'kAle ' adhikRtAvasarpiNIcaturthavibhAgarUpe, atrApi zabdo vAkyAlaGkRtau, ' te NaM samae NaM' samayo'vasara' 1 sUtrakate azItaM zataM kriyAvAdinAM caturazItimakriyAvAdinAM saptaSaSTimajJAnikAnAM dvAtriMzataM vainayikavAdinAM trayANAM triSaSTyadhikAnAM pAkhaNDika| zatAnAM niryUhaM kRtvA svasamayaH sthApyate / Jain Educational For Personal & Private Use Only 3038705 103003001 Amalaka lpAvarNanaM sU0 1 AmrAzAlavarNanaM mR0 2 // 1 // ainelibrary.org Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAcI, tathA ca loke vaktAro-nAdyApyetasya vaktavyasya sapayo vartate, kimuktaM bhavati ?-nAdyApyatasya vaktavyasyAvasaro vartate iti, tasminniti yasmin samaye bhagavAn mUryAbhadevavaktavyatAmacakathat tasmin samaye AmalakalyA nAma nagarI abhavat, nanvidAnImapi sA nagarI vartate tataH kathamuktamabhavaditi ?, ucyate, vakSyamANavarNakagranthoktavibhUtisamanvitA tadaivAbhavat, na tu| vivakSitopAGgavidhAnakAle, tadapi kathamavaseyamiti cet , ucyate, ayaM kAlaH avasarpiNI, avasarpiNyAM ca pratikSaNaM zubhA bhAvA hAnimupagacchanti, etacca supratItaM jinavacanavedinAmato'bhavadityucyamAnaM na virodhabhAk / sampatyasyA nagaryA varNakamAhariddhatthimiyasamiddhA jAva pAsAiyA darisaNijjA abhirUvA paDirUvA" iti RddhA-bhavanaiH paurajanaizcAtIva vRddhimupAgatA, 'RSi dRddhAviti vacanAt , stimitA-svacakraparacakrataskaraDamarAdisamutthabhayakallolamAlAvivarjitA, samRddhA-dhanadhAnyAdivibhUtiyuktA, tataH padatrayasya vizeSaNasamAsaH, yAvacchabdena 'pamuiyajaNajANavayA' pramuditAH-pramodavantaH pramodahestuvatUnAM tatra sadbhAvAt , janAnagarIvAstavyalokAH jAnapadA:-janapadabhavAstatra prayojanakzAdAyAtAH santo yatra sA pramuditajanajAnapadA, 'AiNNajaNamaNUsA' manuSyajanairAkIrNA, prAkRtatvAtpadavyatyayaH, "halasayasahassasaMkiTavigilaTTapaNNattaseusImA" halAnAM zanaiH sahasrazca sakRSTAvilikhitA vikRSTA-nagaryA. dUravartinI bahivartinIti bhAvaH, laSTA-manojJA prAjJaiH-chekairAptA prAjJAptA, chekapuruSaparikarmiteti bhAvaH, setusImA kulyAjalasekyakSetrasImA yasyAH sA halazatasahasrasakRSTavikRSTalaSTapAjJAptasetusImA, 'kukuDasaMDeyagAmapaurA' kukuDasampAtyA 0 jAgrAmAH sarvAsu dikSu vidikSu ca pracurA yasyAH sA kukuDasaNDeyagrAmapracurAH, 'gomahisagavelagappabhUyA gAvI-balIvadA mahipAH-pratItA gAvaH-svIgavya eDakAH-urabhrAste prabhUtA yasyAMsA tathA, 'AyAravantaceiyajubaivisiddhasanniviTabahulA' AkAravanti-sundarAkArANi Jain Education For Personal & Private Use Only Thinelibrary.org Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lpAvaNenaM caityAni yuvatInAM ca paNyataruNInAmiti bhAvaH, viziSTAni sanniviSTAni, sanivezapATakA iti bhAvaH, bahulAni-bahUni yasyAM sA| zrIrAjapraznI tathA, 'ukoDiyagAyagaMuibhedatakarakhaMDarakakharahiyA' utkoTA-lazcAtayA caranti utkoTikAstaigAtrabhedaiH-zarIravinAzakAribhigranthibhedaiHmalayagirI granthicchedaiH taskaraiH khaNDarakSaH-daNDapAzika rahitA, anena tatropadravakAriNAmabhAvamAha, 'kSemA azivAbhAvAt , 'nirubaddavA' rAjAdikRtoyA vRttiH padravAbhAvAt, 'subhikSA' . bhikSukANAM bhikSAyAH sulabhatvAt , 'visatthasuhAvAsA' vizvasto-nirbhayaH mukhamAvAso lokAnAM // 2 // yasyAM sA tathA, 'aNegakoDikoDuMbiyAiNNaNivyuttasahA' anekakoTIbhiH-anekakoTisaGkhyAkaiH kauTumbikairAkIpaNA nivRttA |santuSTajanayogAt zubhA zubhavastupetatvAta, tataH padatrayasya karmadhArayaH, "naDanajallamallamuTTiyavelabagakahagapavakalAsakaAikkhayalaMkhamakhatUNaillatuMbavANiyaaNegatAlAcarANucariyA" naTA nATayitAro, nartakA ye nRtyanti, jallA-rAjJaH stotrapAThakAH, mallAH | pratItA mauSThikA-mallA eva ye muSTibhiH praharanti, viDambakAH-vidapakAH kathakAH-pratItAH plavakA-ye utplavante nadyAdikaM cA taranti, lAsakA ye rAsakAn gAyanti, jayazabdaprayoktAro vA bhANDA ityarthaH, AkhyAyikA-ye zubhAzubhamAkhyAnti lakhyA-mahAvaMzAgra| khelakA maGvAH -citraphalakahastA bhikSukAH, 'tUNaillA' tRNAbhidhAnavAdyavizeSacantaH tumbavINikAH-tumbavINAvAdakA, aneke ca ye tAlAcarAH-tAlAdAnena prekSAkAriNaH, etaiH sarveranucaritA-AsevitA yA sA tathA, "ArAmujjANaagaDatalAgadIhiyavappiNiguNo|vavayA" ArAmA yatra mAdhavIlatAgRhAdiSu dampatyAdInyAgatya ramante, udyAnAni-puSpAdimadvakSasalAnyutsavAdoM bahujanabhogyAni | 4|agaDatti-avaTAH kUpAstaDAkAni-pratItAni dIrghikAH-sAriNyaH, vappiNitti-kedArAH, ete gunnoppetaa-rmytaadigunnoppetaa|||2|| yasyAM sA tathA, 'ubbiddhaviulagaMbhIrakhAtaphalihA' umbiddha-uNDaM viulaM-vistIrNa gambhIram-alabdhamadhyaM khAtam-uparivistI Jain Education Mitra For Personal & Private Use Only allainelibrary.org Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rNamadhaH saGkucitaM parikhA ca-adha upari ca samakhAtarUpA yasyAM sA tathA, 'cakkagayamusaMDhiorohasayagghijamalakavADayaNaduppavesA' catrANi-praharaNavizeSarUpANi gadAH-praharaNavizeSAH muSaNDhayo'pyevarUpA avarodhaH-pratolIdvAreSvantaHprAkAraH sambhAvyate, zataghnyomahAyaSTayo mahAzilA vA yAH pAtitAH satAni puruSANAM ghnanti yamalAni-samasthitadravyarUpANi yAni kapATAni dhanAni ca-nizchi-13 drANi tairduSavezA yA sA tathA, 'vaNukuDilavaMkapAgAraparikhittA' dhanukuDilaM-kuTilaM dhanustato'pi vakreNa prAkAreNa parikSiptA yA sA tathA, 'kavisIsayavaTTaraiyasaMThiyavirAyamANA' kapizIrSakairvRttaracitasaMsthitaiH cartula kRtasaMsthAnairvirAjamAnA-zobhamAnA yA sA tathA, |'aTTAlayacariyadAragopuratoraNaunnayasuvibhattarAyamaggA' aTTAlakAH-prAkAroparibhRtyAzrayavizeSAH carikA-aSTahastapramANo mArgaH dvArANi-bhavanadevakulAdInAM gopurANi-pAkAradvArANi toraNAni ca unnatAni-uccAni yasyAM sA tathA, suvibhaktA-viviktA rAjamArgA yasyAM sA tathA, tataH padadvayasya karmadhArayaH, 'cheyAyariyaraiyadahaphalihaiMdakIlA' cheken-nipunnenaacaaryenn-shilpopaadhyaayen| racito dRDho-balavAn paridhaH-argalA indrakIlazca-sampATitakapATayAdhArabhUtaH pravezamadhyabhAgo yasyAM sA tathA, 'vivaNivaNicchittasipiAipaNaniyasuhA' vipaNInAM caNikapathAnAM hamAggANAM vaNijAM ca kSetraM-sthAnaM sA vipaNivaNikSetra tathA zilpibhiHkumbhakArAdibhinitaiH-sukhibhiH zubhaiH-svasvakarmakuzalairAkI, prAkRtatvAcca sUtre'nyathA padopanyAsaH, tataH pUrvapadena karmadhArayaH, siMghADagatiyacaukkacaccarapaNiyApagavivihavasuparimaMDiyA' zRGgATakatrikacatuSkacatvaraiH paNitAni-krayANakAni tatpradhAneSu ApaNeSu / yAni vividhAni vamUni-dravyANi taizca parimaNDitA, zRGgATakaM-trikoNaM sthAnaM, trikaM yatra rathyAtrayaM milati, catuSkaM-rathyAcatuSkamIlanAtmakaM, catvaraM-bahurathyApAtasthAnaM, 'surammA' suramyA-atiramyA, 'naravaipaviinnamAhivaipahA' narapatinA-rAjJA pravikIrNo Jain Education For Personal & Private Use Only lainelibrary.org Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Amalaka lpAvarNanaM zrIrAjapanI malayAgarIyA vRttiH mU02 // 3 // GGELCLCLOGGEGOLGC gamanAgamanAbhyAM vyApto mahIpatipatho-rAjamAgoM yasyAM sA tathA, 'annegvrturgmttkuNjrrhphkrsiiysNdmaanniiaainnnnjaannjogaa'| anekairvaraturagANAM mattakuJjarANAM sthAnAM ca pahakaraiH-sayAtaiH tathA zivikAbhiH syandamAnIbhiryAnayugyazcAkIrNA-vyAptA yA sA tathA, AkIrNazabdasya madhyanipAtaH prAkRtatvAt , tatra zivikAH-kUTakAreNAcchAditA jampAnavizeSAH syandamAnikAH-puruSapramANA jampAnavizeSA yAnAni-zakaTAdIni yugyAni-gollaviSayaprasiddhAni dvihastapramANAni vedikopazobhitAni jampAnAnyeva, 'vimaulanavanaliNasobhiyajalA vimukulai:-vikasitainanalinaiH-kamalaiHzobhitAni jalAni yasyAM sA tayA, paMDuravarabhavagapaMtipahiyA uttANayanayaNa|picchaNijjA' iti sugama, 'pAsAiyA' ityAdi, pAsAdeSu bhavA prAsAdIyA, prAsAdabahulA ityarthaH, ata eva darzanIyA draSTuM yogyA, prAsAdAnAmatiramaNIyatvAt , tathA Abhi draSTana prati pratyekamabhimukhamatIva cetohAritvAt rUpam-AkAro yasyAH sA abhirUpA, etadeva vyAcaSTe-pratirUpA, prativiziSTam-asAdhAraNam rUpam-AkAro yasyAH sA pratirUpA ||1||"tiise Na"mityAdi, tasyA Namiti [pUrvavat AmalakalpAyAM nagaryA bahiH uttarapaurastye-uttarapUrvArUpe IzANakoNe ityarthaH, digbhAge 'ambasAlavaNe' iti ApraiH zAlaizvAtipracuratayopalakSitaM yadanaM tadAmrazAlavanaM tadyogAccaityamapi AmrazAlavanaM, citeH-lepyAdicayanasya bhAvaH kamme vA caityaM, tatra iha saMjJAzabdatvAt devatApratibimbe prasiddha, tatastadAzrayabhUtaM yadevatAyA gRhaM tadapyupacArAta caityaM, tacceda vyantarAyatanaM draSTavyaM, na tu bhagavatAmaItAmAyatanaM, 'hottha' ti abhavat , tacca kiMviziSTamityAha-cirAtIte purANe yAvacchabdakaraNAt 'sadie kittie nAe sacchatte sajjhae' ityAdyaupapAtikagranthaprasiddhavarNakaparigrahaH / evaMrUpaM ca caityavarNakamuktvA vanakhaNDavaktavyatA vaktavyA, sA caivaMse gaM aMbasAlavaNe ceie egeNaM maiyA vaNasaMDeNaM savvao samaMtA saMparikkhitte, se NaM vaNasaMTe kiNhAbhAse ityAdi yAvatpAptAie // 3 // JainEducation For Personal & Private Use Only L alainelibrary.org Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ darisaNije abhiruve paDisve ' tatra prasAdIyaM-kRSNAvabhAsatvAdinA guNena manaHprasAdahetutvAddarzanIyaM cakSurAnandahetutvAt , abhi-3 rUpapratirUpazabdArthaH prAgvat , tata uktaM-'jAva paDirUve // 2 // asoyavarapAyavapuDhavisilAvaTTayavattavvayA uvavAtiyagameNaM neyA (sU0 3) // | azokavarapAdapasya pRthivIzilApaTTakasya ca vaktavyatA aupapAtikagranthAnusAreNa jJeyA, sA caivaM-'tassa NaM vaNasaMDassa bahumajjhadesabhAe itya NaM mahaM ege asogavarapAyave pannatte jAva paDirUve, se NaM asogavarapAyave annehiM bahahiM tilaehiM jAva naMdirukhehi savvao samaMtA saMparikArikhatte, te NaM tilagA jAva nandIrukkhA kusavikusavisuddharukkhamUlA mUlamaMto kaMdamaMto jAva paDirUvA, te gaM tilagA jAva naMdirukkhA annAhiM bahUhiM paumalayAhiM nAgalayAhiM asogalayAhiM caMpagalayAhiM cUyalayAhiM vaNalayAhiM vAsaMtiyalayAhiM aimuttayalayAhiM kuMdalayAhiM sAmalayAhiM sabbato samaMtA saMparikhittA, tAo NaM paumalayAo jAva sAmalayAo nicaM kusumiyAo jAva paDirUvAo, tassa NaM asogavarapAyavassa uvariM bahave aTuTThamaMgalagA pannattA, taMjahA-sotthiyaM sirivaccha nadiyAvatta vaddhamANaga bhadAsaNa kalasa maccha dappaNA sabbarayaNAmayA acchA saNhA laNhA ghaTThA maTThA NIrayA nimmalA nippaMkA nikaMkaDacchAyA sappabhA samirIyA saujjoyA pAsAdIyA darasaNijjA abhirUvA paDirUvA, tassa NaM asogavarapAyavassa uvariM bahave kiNhacAmarajjhayA nIlacAmarajjhayA lohiyacAmarajjhayA hAliddacAmarajjhayA sukillacAmarajjhayA acchA sahA laNhA rUppapaTTA vairAmayadaMDA jalayAmalagaMdhiyA surammA pAsAiyA darisaNijjA abhiruvA paDikhvA, tassa NaM asogavarapAyavassa uvariM bahave chattAichattA paDAgAipaDAgA ghaMTAjuyalA cAmarajuyalA uppalaitthagA paramahanthagA kumuyahatthagA NaliNahatthagA subhagahatthagA sogaMdhiyahatthagA poMDariyahatthagA / 43 Jain Educa For Personal & Private Use Only A l ainelibrary.org Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIrAjapanI azokavRkSa malayagirImahApoMDariyahatthagA sayapattahatyagA sahassapattahatthagA sabbarayaNAmayA acchA jAva paDirUvA / tassa NaM asogavarapAyavamsa DeTA patyA varNanaM yA vRttiH NaM mahaM ege paDhavisilApaTTae pannate isikhaMdhAsamallINe vikkhaMbhAyAmasuSpamANe kiNhe aMjaNagaghaNakuvalayahaladharakosejjasarisaAgAsakesakajalakakeyaNaiMdanIlaayasikusumappagAse bhiMgaMjaNabhaMgabheyariTugaguliyagavalAirege bhamaranikuruMbabhUte jaMbUphalaasaNakasama-19 saNavaMdhaNanIlappalapattaNigaramaragayAsAsagaNayaNakIyasivannaniddhe ghaNe ajjhusire rUvagapaDirUvagadarisaNije AyaMsagatalovame samma sIhAsaNasaMThite suruce muttAjAlakhaIyaMtakamme AiNagarUyabUraNavaNIyatUlaphAse savvarayaNAmae acche jAva paDirUbeiti. asya vyAkhyA--'tamsa Namiti' pUrvavat banakhaNDasya bahumadhyadezabhAge 'atra' etasmin pradeze mahAn eko'zokavarapAdapaH prajJaptastIrthakaragaNadharaiH, sa ca kimbhUta ityAha-'jAva paDirUve' atra yAvacchabdena granthAntaraprasiddhaM vizeSaNajAtaM mucitaM, tavedaM-'duruggayakandamUlavaTTalasaMdhiasiliTe ghaNamasiNasiNiddhaaNupubbisujAyaNiruvahatovviddhapavarakhaMdhI aNegaNarapavarabhuyaagejjhe kusumabharasamoNamaMtapattalavisAlasAle mahukaribhamaragaNagumugumAiyaNiliMtaur3eMtasassirIe NANAsauNagaNamihuNasumahurakaNNasuhapalattasaddamahure kusavikusavisuddharukkhamUle pAsAie darisaNijje abhirUve paDirUve' tatra dUramuta-pAvalyena gataM kandasyAdhastAt mUlaM yasya sa darogatakandamUlastathA vRttabhAvena pariNata evaM nAma sarvAsu dikSu vidikSu ca zAkhAbhiH prazAkhAbhizca // 4 // prasto yathA vartulaH pratibhAsate iti, tathA laSTAH manojJAH sandhayaH-zAkhA gatA yasya sa laSTasandhistathA azliSTaH-anyaiH pAdapaiH sahAsa-ka sampRkto, vivikta ityarthaH, tato vizeSaNasamAsaH, sa ca padadvayamIlanenAvaseyo, bahUnAM padAnAM vizeSaNasamAsAnabhyupagamAt, tathA ghano-niviDo mamRNaH-komalatvak na karkazasparzaH, snigdhaH-zubhakAntiH, AnupUA-mUlAdiparipATyA suSTha janmadoSarahitaM PATimelibrary.org Jan Education UNA For Personal & Private Use Only Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yathA bhavati evaM jAta AnupUrvIsujAtaH, tathA nirupahata-upadehikAyupadravarahita udviddhaH-uccaH pravaraH-pradhAnaH skandho yasya sa bAghanamasaNamnigdhAnupUrvIsujAtanirupahatodviddhapravaraskandhaH, tathA anekasya narasya-manuSasya ye pravarAH-pralambA bhujAH-vAhavastaragrAhyaH aparimeyo'nekanarapravara jAgrAhyaH, anekapuruSavyAmairapyapratimeyasthaulya ityarthaH, tathA kusumabhareNa-puSpasambhAreNa sama-padavanamantyaH patrasamRddhAH 'pattasamiddhati khaMdhapittalamiti vacanAt vizAlA-vistIrNAH zAlAH-zAkhA yasya sa kumumabharasamavanamatpatralavizAlazAlaH, tathA madhukarINAM bhramarANAM ca ye gaNA 'gumagumAyitA' gumagumAyanti sma, karmakartRtvAtkatariktapratyayo, gumagrameti / zabdaM kRtavantaH santa ityartho, nilIyamAnAH-Azrayanta uDDIyamAnAH-tatpatyAsanamAkAze paribhramantastaiH sazrIko madhukarIbhramaragaNagumagumAyitanilIyamAnoDDIyamAnasazrIkaH, tathA nAnAjAtIyAnAM zakunagaNAnAM yAni mithunAni-strIpuMsayugmAni teSAM pramodavazato yAni parasparasumadhurANyata eva karNasukhAni-karNasukhadAyakAni pralaptAni-bhASaNAni, zakunagaNAnAM hi svecchayA krIDatA pramodabharavazato yAni bhASaNAni tAni pralaptAnIti prasiddhAni tataH 'palatte tyuktaM, teSAM yaH zabdo-dhvanistena madhuro nAnAzakunagaNamithunasumadhurakarNasukhamalaptazabdamadhuraH, tathA kuzA-darbhAdayo vikuzA-valvajAdayAH tairvizuddha-rahitaM vRkSasya-sakalasyAzokapAdapasya, iha mUlaM zAkhAdInAmapi Adimo bhAgo lakSaNayA procyate, yathA zAkhAmUlamidaM prazAkhAmUlamidamityAdi, tataH sakalAzokapAdapasatkamalapratipattaye vRkSagrahaNaM, mUlaM yasya sa kuzavikuzavizuddhavRkSamUlo, yazcaivaMvidhaH sa draSTraNAM cittasantoSAya bhavati, tata AhaprAsAdIyaH- prasAdAya-cittasantoSAya-hitastadutpAdakatvAt prAsAdIya ata eva darzanIyo-draSTuM yogyaH, kasmAdityAha-'abhirUpo' draSTAraM 2 pratyabhimukhaM na kasyacidvirAgahetU rUpam-AkAro yasyAsAvabhirUpaH, evaMrUpo'pi kutaH ? ityAha-pratirUpaH-prativiziSTa NEET 2017 Jain Education AIROI For Personal & Private Use Only Hindainelibrary.org Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ azokakSavarNanaM zrIrAjapraznAsakalajagadasAdhAraNaM rUpaM yasya sapratirUpaH, 'se NaM asogavarapAyave' ityAdi 'jAva naMdirukkhehi' ityatra yAvacchabdakaraNAta, 'laumalayagirI-bAehiM chattIvagehiM sirIsehiM sattavaNNehiM lodehiM dadhivannehi caMdaNehiM ajjuNehiM nIvehiM kayaMbehi phaNasehiM dADimehiM sAlehi yA vRttiH tabhAlehiM piyAlehiM piyaMgRhiM rAyarukkhehiM naMdIrukakhehi' iti parigrahaH, ete ca lavakacchatropagazirISasaptaparNadadhiparNalubdhakadhavacandanArjunanIpakadambaphanasadADimatAlatamAlapriyAlapriyaGgurAjavRkSanandivRkSAH prAyaH suprasiddhAH, 'teNaM tilagA jAva naMdirukkhA kusavikuse tyAdi te tilakA yAvannaMdivRkSAH kuzavikuzavizuddhavRkSamUlAH, atra vyAkhyA pUrvavat , 'mUlavantaH' mUlAni prabhUtAni dUrAvagADhAni |ca santyeSAmiti mUlavantaH, kanda eSAmastIti kandavantaH, yAvacchabdakaraNAt sandhimanto tayAmanto sAlamanto pavAlamanto pattamaMto puSpharmato phalamaMto bIyamaMto aNupuvvisujAyaruilavabhAvapariNayA egakhaMdhA aNegasAhappasAhaviDimA aNeganaravAmasuppasAriyaagijjhaghaNavipulavaTTakhaMdhA acchiddapattA aviralapattA avAIipattA aNaINapattA NivvuyajaraDhapaMDupattA navahariyabhisaMtapattabhAraMdhayAragaMbhIradari-| saNijA uvaniggayanavataruNapattapallavA komalaujjalacalaMtakisalayasukumAlapavAlasobhiyavaraMkuraggasiharA niccaM kusumiyA niccaM mauliyA niccaM lavaiyA niccaM thavaiyA niccaM gulaiyA niccaM gocchiyA niccaM jamaliyA niccaM juyaliyA NicaM NamiyA nicaM paNamiyA nicaM kusumiyamauliyalavaiyathavaiyagulaiyagucchiyajamaliyajuyaliyaviNamiyapaNamiyasuvibhattapiMDimaMjarivaDiMsayadharA sukavarahiNamayaNasallAgAkoilakorugakabhiMgArakakoMDalakajIvaMjIvakanaMdImukhakavilapiMgalakkhagakAraMDavacakkavAkakalahaMsasArasa| aNegasauNagaNamihuNaviraiyasaddonnaiyamahurasaraNAiyA surammA supiMDiyadariyabhamaramahuyaripahakaraparillavamattachappayakusumAsavalolamahuragumagumaMtaguMjutadesabhAgA abhirapuphphaphalA bAhirapattocchaNNA pattehi ya pupphehi ya ucchannapalicchinnA nirogakA sAu Jan Education For Personal & Private Use Only rainelibrary.org Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1707070.50.50.50.7030303030307 phalA akaMTakA NANAvihagucchagummamaMDavagasohiyA vicittasuhakeupabhUyA vAvipukkhariNidIhiyAsu ya sunivesiyaramma - jAlagharagA piMDimanIhArimasugaMdhisuhasurabhimaNaharaM ca mahayA gaMdhaddhANaM muMcaMtA suhaseuketubahulA aNegasagaDajANajuggagilli - | thillisIyasaMdmANi paDimoyagA pAsAiyA darisaNijjA abhiruvA paDiruvA' iti parigrahaH, asya vyAkhyA - iha mUlAni | supratItAni yAni kandasyAdhaH prasaranti, kandAsteSAM mUlAnAmuparivartinaste api pratItAH khandhaH - dhuDaM tvak-challI zAlA:| zAkhA: pravAla:- pallavAGkuraH patrapuSpaphalabIjAni suprasiddhAni, sarvatrAtizayena kacid bhUmni vA matuppratyayaH, 'aNupuvvasujAyaruci - lavaTTabhAvapariNayA' iti AnupUrvyA - mUlAdiparipATyA suSThu jAtA AnupUrvIsujAtA rucirAH - snigdhatayA dedIpyamAnacchavimantaH, tathA vRttabhAvena pariNatA vRttabhAvapariNatAH, kimuktaM bhavati ? - evaM nAma sarvAsu dikSu vidikSu ca zAkhAbhiH prazAkhAbhizca prasRtA yathA varttulAH saMjAtA iti, AnupUrvIsujAtAzca te rucirAzca AnupUrvIsujAtarucirAste ca te vRttabhAvapariNatAzca AnupUrvI sujAtaruciravRttabhAvapariNatAH te tathA, tilakAdayaH pAdapAH pratyekamekaskandhAH, prAkRte cAsya strItvamiti 'egakhaMdhA' iti sUtrapAThaH, tathA anekAbhiH zAkhAbhiH prazAkhAbhizca madhyabhAge viTapo-vistAro yeSAM te tathA, tiryag bAhudvayaM prasAraNapramANo vyAmaH, vyAmIyante paricchidyante rajjvAdyaneneti vyAmaH, bahulavacanAt 'karaNe kaciditi DapratyayaH, anekairnaravyAmaiH - puruSavyAmaiH suprasAritairagrAhyaH aprameyo ghano - niviDo vipulA - vistIrNo vRkSa:| skandho yeSAM te anekanaravyAmasuprasAritAgrAhyaghanavipulavRttaskandhAH, tathA acchidrANi patrANi yeSAM te acchidrapatrAH, kimuktaM bhavati ? - | na teSAM patreSu vAtadoSataH kAladoSato vA gaDDarikAdiritirupajAto yena teSu patreSu chidrANyabhaviSyannityacchidrapatrAH athamA evaM nAmAnyo'nyaM zAkhA prazAkhAnupravezAtpatrANi patrANAmupari jAtAni yena manAgapyapAntarAlarUpaM chiMdraM nopalakSyate iti, tathA cAha - 'aviralapattA' Jain Education al For Personal & Private Use Only ainelibrary.org Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIrAjamazrI malayagirI yA vRttiH // 6 // Jain Education 1 iti, atra hetau prathamA, tato'yamarthaH yataH aviralapatrA ato'cchidrapatrAH, aviralapatrA iti kuta ityAha- avAtInapatrA vAtInAni - vAtopahatAni, vAtena pAtitAnItyarthaH, na vAtInAni avAtInAni patrANi yeSAM te tathA, kimuktaM bhavati na pravalena kharaparuSeNa vAtena teSAM patrANi bhUmau nipAtyante, tato'vAtInapatratvAdaviralapatrA iti acchidrapatrA iti, acchidrapatrA ityatra prathamavyAkhyAnapakSamadhikRtya hetumAha - 'aNaIipattA' na vidyate itiH - gaDDarikAdirUpA yeSAM tAnyatItIni atItIni patrANi yeSAM te atItapatrAH, atItipatratvAccAcchidrapatrAH, 'nijuyajaraDhapaMDupattA' iti nirddhatAni-apanItAni jaraThAni pANDupatrANi yebhyaste nirddhatajaraThapANDupatrAH, kimuktaM | bhavati ?- yAni vRkSasthAni jaraThAni pANDupatrANi vAtena nirddhaya bhUmau pAtitAni bhUmerapi ca prAyo nirddhaya nirddhayAnyatrApasAritAnIti, 'navahariyabhisaMtapattabhAraMdhayAragaMbhIradarisaNijjA' iti navena - pratyagreNa haritena - nIlena bhAsamAnena snigdhatvena vA dIpya - |mAnena patrabhAreNa - dalasaJcayena yo jAto'ndhakArastena gambhIrA - alabdhamadhyabhAgAH santo darzanIyA navaharitabhAsamAnapatra bhArAndhakAragambhIradarzanIyAH, tathA upavinirgataiH nirantaravinirgatairiti bhAvaH, navataruNapatrapallavaistathA komalaiH - manojJairujjvalaiH - zuddhaizvaladbhiHISatkampamAnaiH kizalayaiH - avasthAvizeSopetaiH pallavavizeSaistathA sukumAraiH prabAlaiH - palavAGkuraiH zobhitAni varAGkurANi - varAGkuropetAni agrazikharANi yeSAM te upavinirgatanavataruNapatrapallava komalojjvalacalatkizalaya sukumAlamavAlazobhitavarAGkurAgrazikharAH, | ihAGkuramavAlayoH kAlakRtAvasthAvizeSAdvizeSo bhAvanIyaH, tathA nityaM sarvakAlaM, SaTsvapi RtuSu ityarthaH, 'kusumitAH' kusumAnipuSpANi saJjAtAnyeSAmiti kusumitAH, tArakAdidarzanAditapratyayaH, 'niccaM mAlaiyA' ( mauliyA ) iti nityaM - sarvakAlaM mukulitAni, mukulAni nAma kuDmalAni kalikA ityarthaH, 'niccaM lavaiyA' iti pallavitAH, nityaM 'thavaiyA' iti stavakitAH stavakabhAra - For Personal & Private Use Only azokavRkSavarNanaM mU0 3 // 6 // ainelibrary.org Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vanta ityarthaH, nityaM 'gulaiyA' iti gulmitAH stabakagulmau gucchavizeSau, nityaM 'gocchitA' gocchavantaH, nityaM 'jamalitA' yamalaMnAma samAnajAtIyayoyugmaM tat saJjAtameSAmiti yamalitAH, nityaM yugalitA yugalaM-sajAtIyavijAtIyayordvandvaM tadeSAM saJjAtamiti yugalitAH, tathA nityaM sarvakAlaM phalabhareNa vinatAH-IpannatAH, tathA nityaM mahatA phalabhareNa prakarSaNAtidUraM natAH praNatAH, tathA nityaM sarvakAlaM suvibhaktaH-suvicchittikaH prativiziSTo maJjarIrUpo yo'vataMsakastaddharAstaddhAriNaH, evaM sarvo'pi kusumitatvAdiko dharma ekaikasya vRkSasyoktaH, sAmpataM keSAzcidRkSANAM sakalakusumitatvAdidharmapratipAdanArthamAha-niccaM kusumiyamauliyetyAdi, kimuktaM bhavati kecitkusumitAdyekaikaguNayuktAH kecitsamastakusumitAdiguNayuktA iti, ata eva kusumiyamAlaiyamauliyetyAdipadeSu karmadhArayaH, tathA zukabahiNamadanazAlikAkokilAkorakakobhavabhiGgArakakoNDalakajIvaMjIvakanandImukhakapilapiGgalAkSakAraNDavacakravAkakalahaMsasArasAkhyAnAmanekeSAM zakunagaNAnAM mithunaiH-strIpuMsayuktairyadvicaritam-itastato gamanaM yacca zabdonnatikaM-unnatazabdaka madhurasvaraM ca nAdita-lapitaM yeSu te tathA, ata eva suramyAH -suSTha ramaNIyAH, atra zukAH-kIrAH, barhiNo-mayUrAH, madanazAlikAHzArikAH, kokilA:-pikAH, cakravAkakalahaMsasArasAH pratItAH, zeSAstu jIvavizeSA lokato veditavyAH, tathA sampiNDitAHekatra piNDIbhUtAH dRptAH- madonmattatayA dapAdhmAtA bhramaramadhukarINAM pahakarAH-saGghAtAH 'pahakara oroha saMghAyA' iti dezInAmamAlAvacanAt yatra te sampiNDitadRptabhramaramadhukarIpahakarAH, tathA parilIyamAnAH-anyata AgatyAzrayanto mattAH SaTpadAH kusumAsavalolAH-kiJjalkapAnalampaTA madhuraM gumagumAyamAnA guJjantazca-zabdavizeSaM ca vidadhAnA dezabhAgeSu yeSAM te parilIyamAnamattaSaTpadakusumAsavalolamadhuragumagumAyamAnaguJjaddezabhAgAH, gamakatvAdevamapi samAsaH, tato bhUyaH pUrvapadena vizeSaNasamAsaH, tathA abhyantarANi Jain Education M ail For Personal & Private Use Only Emainelibrary.org Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ azokavRkSa vaNanaM mU03 zrIrAjapraznI abhyantarabhAgavartIni puSpANi ca phalAni ca puSpaphalAni yeSAM te tathA, 'bAhirapattocchannA iti' bahistaH patraizchannA-vyAptA bahiHpatracchannAH, malayagirI- tathA patraizca puSpaizca avacchannaparicchannAH-atyantamAcchAditAH,tathA nIrogakAH-rogavarjitA akaNTakakAH-kaNTakarahitAH, na teSAM pratyAsannA yA vRttiH babbUlAdivRkSAH santIti bhAvaH, tathA svAdUni phalAni yeSAM te svAduphalAH, tathA snigdhAni phalAni yeSAM te snigdhaphalAH, tathA pratyAsannairnAnAvidhaiH-nAnAprakArairgucchaiH-vRntAkIprabhRtibhirgulmaiH-navamAlikAdibhirmaNDapakaiH zobhitA nAnAvidhagucchagulmamaNDapakazobhitAH, tathA vicitraiH nAnAprakAraiH zubhaiH-maNDanabhUtaiH ketubhiH-dhvajaibehulA-vyAptA vicitrazubhaketubahulAH, tathA 'vAvipukkhariNIdIhiyAsu ya sunivesiyarammajAlagharagA' vApyazcaturasrAkArAstA eva vRttAH puSkariNyaH, yadivA puSkarANi vartante yAsu tAH puSkariNyaH, dIrghikA-RjusAriNyaH, vApISu puSkariNISu dIrghikAsu ca suSTu nivezitAni ramyANi jAlagRhakANi yeSu te vApIpuSkariNIdIrghikAsu sunivazitaramyajAlagRhakAH, tathA piMDimA-piNDitA satI nihArimA-dUraM vinirgacchantI piNDimanirjharimA tAM sugandhisugandhiko zubhasurabhibhyo gandhAntarebhyaH sakAzAt manoharA zubhasurabhimanoharA tAM ca, 'mahayA' iti prAkRtatvAt dvitIyArthe tRtIyA, mahatImityarthaH, gandhaghANiM yAvadbhirgandhapudgalairgandhaviSaye gandhaghrANirupajAyate tAvatI gandhapudgalasaMhatirupacArAt gandhaghrANirityucyate, tAM nirantaraM muJcantaH, tathA 'suhaseukeubahulA' iti zubhAH-pradhAnA iti setavo-mArgA AlavAlapAlyo vA ketavo-dhvajA bahulA bahavo yeSAM te tathA, 'aNegarahasagaDajANajuggagillithillisiviyasaMdamANiyapaDimoyaNA' iti, rathA dvividhAH-krIDArathAH saGgrAamarathAzca, zakaTAni pratItAni, yAnAni sAmAnyataH zeSANi vAhanAni yugyAni-gollaviSayaprasiddhAni dvihastapramANAni vedikopazo- bhitAni jampAnAni zivikAH kuTAkAreNAcchAditA jampAnavizeSAH syandamAnikAH-puruSapramANajampAnavizeSAH, anekeSAM rathazakaTA // 7 // Jain Education na For Personal & Private Use Only P anelibrary.org Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dInAM madhye'tivistIrNatvAt pratimocanaM yeSu tattathA, 'pAsAdIyA' ityAdipadacatuSTayaM prAgvat, 'te NaM tilagA' ityAdi pAThasiddhaM, navaraM 'nAgalayAhiM' ti nAgAH-dumavizeSAH 'vaNalayAhi ti vanA api drumavizeSAH, drumANAM ca latAtvamekazAkhAkAnAM draSTavyaM, ye hi drumA UrdhvagataikazAkhA na tu digvidikpamRtabahuzAkhAste latA iti prasiddhAH, 'niccaM kusumiyAo jAva paDirUvAo ityatra yAvacchabdakaraNAt 'nicaM kusumiyAo nicaM mAlaiyAo niccaM lavaiyAo niccaM thavaiyAo nicaM gucchiyAo niccaM gummiyAo niccaM jamaliyAo niccaM juyaliyAo niccaM viNamiyAo nicaM paNamiyAo suvibhattapaDimaMjari-1 | vaDiMsagadharIo nicaM kusumiyamAlaiyathavaiyalavaiyagummiyajamaliyajuyaliyagucchiyaviNamiyapaNamiyasuvibhattapaDimaMjarivaDiMsagadharIo saMpiDiyadariyabhamaramahuyaripahakaraparillaMtamattachappayakusumAsavalolamahuragumagutaguMjatadesabhAgAo pAsAiyAo darisaNijjAo, | abhirUvAo paDirUvAo iti' etacca samastaM prAgvad vyAkhyeyaM, tasya 'Namiti prAgvat , azokavarapAdapasya upari bahUni aSTAvaSTau maGgalakAni prajJaptAni, tadyathA-svastikaH zrIvRkSo 'nadiyAvatte' iti nanyAvarttaH, kacid nandAvatta iti pAThaH, tatra nandAvartta iti zabdasaMskAraH, varddhamAnakaM-zarAvasampuTaM bhadrAsanaM kalazo matsyayugmaM darpaNaH, etAni cASTAvapi, maGgalakAni sarvaratnamayAni acchAni-AkAzasphaTikavadatIva svacchAni zlakSNAni-zlakSNapudgalaskandhaniSpannAni zlakSNa ( tantu ) niSpannapaTavad laNhAni-mamRNAni ghuNTitapaTavad 'ghaTThAIti ghRSTAnIva ghRSTAni kharazANayA pASANapratimAvat 'maTThAIti mRSTAnIva mRSTAni, sukumArazANayA pASANapratimeva, ata eva nIrajAMsi svAbhAvikarajorahitatvAt , nirmalAni-AgantukamalAbhAvAt , niSpakAni-kalaGkavikalAni kardamarahitAni vA niSkaGkaTA-niSkavacA nirAvaraNA nirupaghAteti bhAvArthaH chAyA-dIptiryeSAM tAni Jain Education For Personal & Private Use Only K nelbrary.org Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIrAjapraznI malayagirIyA vRttiH mR03 // 8 // niSkainTacchAyAni 'saprabhANi' svarUpataH prabhAvanti 'samarIcIni' bahivinitAkaraNajAlAni, ata eva sodyotAni-bahivyavasthi- azokavRkSatavastustomaprakAzakarANi 'pAsAiyA' ityAdipadacatuSTayavyAkhyA pUrvavat / 'tassa NamityAdi, tasya 'Namiti prAgvat , azokavara- varNanaM pAdapasyopari bahavaH kRSNacAmaradhvajAH, cAmarAANa ca dhvajAzca cAmaradhvajAH kRSNAzca te cAmaradhvajAzca kRSNacAmaradhvajAH, evaM nIlacAmaradhvajAH, lohitacAmaradhvajAH, hAridracAmaradhvajAH, zuklacAmaradhvajAH, ete ca kathambhUtA ityAha-acchAH-sphaTikavadatinirmalAH, zlakSNAH-zlakSNapudgalaskandhaniSpannAH, 'rUppapaTTA' iti rUpyo-rUpyamayo vajramayasya daNDasyopari paTTo yeSAM te rUpyapaTTAH 'vairadaNDA' iti vajro vajraratnamayo daNDo rUpyapaTTamadhyavartI yeSAM te vanadaNDAH, tathA jalajAnAmiva-jalajakusumAnAM padmAdInAmivAmalo gandho yeSAM te jalajAmalagandhakAH ata eva suramyAH-atizayena ramaNIyAH 'pAsAiyA' ityAdi pUrvavat , tassa Namiti | prAgvat , azokavarapAdapasyopari bahUni chatrAticchatrANi chatrAt-lokamasiddhAdekasaGkhyAkAdatizAyIni chatrANi uparyadhobhAgena dvisaGkhyAni trisaGkhyAni vA chatrANi chatrAticchatrANi, tathA bahvayaH 'paDAgAipaDAgA' iti patAkAbhyo lokamasiddhAbhyo'tizA-IN yinyaH patAkAH patAkAtipatAkAH bahUni teSveva chatrAticchatrAdiSu ghaNTAyugalAni cAmarayugalAni, tathA tatra tatra pradeze utpalahastakAHutpalAkhyA jalajakusumasaGghAtavizeSAH, evaM padmahastakAH kumudahastakAH nalinahastakAH subhagahastakA saugandhikahastakAH puNDarIkahastakA mahApuNDarIkahastakAH zatapatrahastakAH sahasrapatrahastakAH subhagahastakAH, utpalaM-gardabhakaM padma-sUryavikAzi paGkajaM mukudaM-kairavaM 0 nalinam-iMpadraktaM padma subhagaM padmavizeSaH saugandhika-kalhAraM puNDarIkaM-zvetAmbujaM tadevAtivizAlaM mahApuNDarIkaM zatapatrasahasrapatre patrasaGkhyAvizeSAvacchinnau padmavizeSau, ete ca chatrAticchatrAdayaH sarve'pi sarvaratnamayAH-sarvAtmanA ratnamayAH 'acchA sahA' Jain Education a l For Personal & Private Use Only PA ainelibrary.org Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ityAdi vizeSaNajAtaM pUrvavat , 'tassa NamityAdi, tasya 'Na'miti prAgvat azokavarapAdapasyAdhastAt, 'ettha Namiti azokavarapAdapasya yadadho atra 'Na'miti pUrvavat eko mahAn pRthvIzilApaTTakaH prajJaptaH, kathambhUta ityAha-'isikhaMdho samallINe' ityAdi, iha skandhaH sthuDamityucyate, tasyAzokavarapAdapasya yat sthuDaM tat ISad-manAk samyag lInastadAsanna ityarthaH, 'vikkhambhAyAmasuppamANe iti, viSkambhenAyAmena ca zobhanam-aucityAnativarti pramANaM yasya sa viSkambhAyAmasupramANaH, kRSNaH, kRSNatvameva nirUpa-10 yati-'aMjaNaghaNakuvalayahalaharakosejjasariso' aJjanako-vanaspativizeSaH ghano meghaH kuvalayaM-nIlotpalaM haladharakauzeyaM-baladevavastraM taiH sadRzaH-samAnavarNaH, 'AgAsakesakajalakakkeyaNaiMdanIlaayasikusumappagAse' AkAzaM dhRlImeghAdivirahitaM, kezAHzirasiz2AH, kajjalaM pratItaM, karketanendranIlau-maNivizeSau atasIkusumaM prasiddhameteSAmiva prakAzo-dIptiryasya sa tathA, 'bhiMgajaNabhaMgabheyaridvaganIlaguliyagavalAirege' iti bhRGgaH-caturindriyaH pakSivizeSaH aJjanaM sauvIrAJjanaM tasya bhaGgena-vicchittyA bhedaH-chedo'JjanabhaGgabhedo riSThako-ratnavizeSaH nIlaguTikAH-pratItAH, gavalaM-mAhiSaM zRGgaM tebhyo'pi kRSNatvenAtireko yasya sa tathA, 'bhamaranikurambabhUe' iti atra bhUtazabda aupamyavAcI, yathA'yaM lATadezaH suralokabhUtaH, suralokopama ityarthaH, tato'yamarthaH-bhramaranikurumbopamaH, 'jaMbUphalaasaNakusumabaMdhaNanIluppalapattanikaramaragayaAsAsaganayaNakIyAsivanne' jambUphalAni pratItAni, asanakusumabandhanaM asanapuSpavRntaM nIlotpalapatranikaro marakatamaNiH pratItaH, AsAsako-bIyakAbhidhAno vRkSaH, nayana-8 kIko netramadhyatArAH, asi-khaDgaM teSAmiva varNo yasya sa tathA, snigdho na tu rUkSaH ghano-niviDo na tu koSThaka iva madhyazuSiraH |'ajjhusire' iti zlakSNazupirarahitaH, 'rUvagapaDirUvagadarisaNije' iti rUpakANAM yAni tatra saGkrAntAni (pratirUpakANi) Jain Education For Personal & Private Use Only R ainelibrary.org Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ PASC.30 zrIrAjapaznI malayagirI- yA vRttiH // 9 // zvetarAjA| diparyupA sanA pratibimbAni taiH darzanIyo rUpakapratirUpakadarzanIyaH, 'AdarzatalopamaH Adarzo-darpaNastasya talaM tena samatayopamA yasya sa AdarzatalopamaH, suSTha manAMsi ramayatIti suramyaH 'kRddhahula miti vacanAt kartari yapratyayaH, 'siMhAsaNasaMThie' iti siMhAsanasyeva saMsthitaMsaMsthAnaM yasya sa siMhAsanasaMsthitaH, ata eva surUpaH-zobhanaM rUpam-AkAro yasya sa surUpaH, itazca surUpo yata Aha-'muttAjAlakhaiyaMtakamme' muktAjAlAni-muktAphalasamUhAH khacitAni antakarmasu-prAntapradezeSu yasya sa muktAjAlakhacitAntakarmA, 'AiNagarUyacUranavanIyatUlaphAse' Ajinaka-carmamayaM vastraM rUtaM-pratItaM cUro-vanaspativizeSaH navanItaM-mrakSaNaM tUla arkatUlaM teSAmiva komalatayA sparzo yasya sa AjinakarUtacUranavanItatUlasparzaH, 'savvarayaNAmae' ityAdivizeSaNakadambakaM prAgvat // seo rAyA dhAriNI devI, sAmI samosaDhe, parisA niggayA, jAva rAyA pajjuvAsai (sU04) bha 'seo rAyA dhAriNI devI jAva samosaraNaM samatta'miti tasyAM AmalakalpAyAM nagaryA zveto nAma rAjA, tasya samastAntaH purapradhAnA bhAryA sakalaguNadhAriNI dhAriNInAmA devI, 'jAva samosaraNaM samatta'miti yAvacchabdakaraNAdrAjavarNako devIvarNakaH samavasaraNaM caupapAtikAnusAreNa tAvadvaktavyaM yAvatsamavasaraNaM samAptaM, taccaivaM-'tattha NaM AmalakappAe nayarIe seo nAma rAjA hotyA, mahayAhimavaMtamahaMtamalayamaMdaramahiMdasAre accatavisuddhAyakulavaMsappamUe niraMtaraM rAyalakakhaNavirAiyaMgamaMge bahujaNabahumANapUie savvaguNasamiddhe khattie muie muddhAbhisitte mAupiusujAe daya(vva)patte sImaMkare sImaMdhare khemaMkare khemaMdhare maNusside jaNavayapiyA jaNavayapAle jaNavayapurohie seukare keukare narapavare purisavare purisasIhe purisavagghe purisaAsavise purisavarapoMDarIe purisavaragaMdhahasthI ar3e ditte vitte vicchinnavipulabhavaNasayaNAsaNajANavAhaNAince bahudhaNabahujAyarUvarajae AogapaogasaMpautte vicchaDDiya // 9 // Bain Education For Personal & Private Use Only nelibrary.org Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paurabhattapANe bahudAsIdAsagomahisagavelappabhue paDipunajaMtakosakoDAgArAuhaghare bahudubbalapaccAmitte ohayakaMTayaM maliyakaMTayaM / uddhiyakaMTayaM appaDikaMTayaM ohayasattuM nihayasattuM maliyasattuM udviyasattuM nijjiyasattuM parAiyasattuM vavagayadubbhikkhadosamAribhayaviSpamukaM khemaM sivaM subhikkhaM pasaMtaDiMbaDamaraM rajaM pasAsemANe viharai / tassa NaM seyoraNNo dhAriNInAmaM devI hotyA, sukumAlapANipAyA ahINapaDipuNNapaMciMdiyasarIrA lakkhaNavaMjaNaguNovaveyA mANummANapamANapaDipuNNasujAyasavvaMgasudaraMgA sasisomAgArakaMtapiyadaMsaNA surUvA karayalaparimiyapasatyativalibaliyamajjhA kuMDalullihiya[vINa gaMDalehA komuiyarayaNiyaravimalapaDipuNNasomavayaNA siMgArAgAracAruvesA saMgayagayahasiyabhaNiyacidriyavilAsalaliyasalAvaniuNajuttovayArakusalA suMdarathaNajaghaNavayaNakaracaraNaNayaNalAyaNNavilAsakaliyA seeNa raNNA saddhiM aNurattA avirattA iTTe saddapharise rasarUvagaMdhe paMcavihe mANussae kAmabhoge | paJcaNubhavamANA viharai' eSa rAjadevIvarNakaH, asya vyAkhyA-'mahayAhimavaMteti' mahAhimavAn haimavatasya kSetrasyottarataH sImAkArI | varSadharaparvataH malayaH-parvatavizeSaH supratIto mandaro merurmahendraH-zakrAdiko devarAjastadvat sAraH-pradhAno mahAhimavantamahAmalayamandaramahendrasAraH, tathA atyantavizuddha rAjakulavaMze pramUto'tyantavizuddharAjakulavaMzapramUtaH, tathA 'nirantaraM rAyalakkhaNavirAiyaMgamaMge' iti nirantaram-apalakSaNavyavadhAnAbhAvena rAjalakSaNaiH-rAjyamUcakailakSaNavirAjitAni aGgamaGgAni aGgapratyaGgAni yasya sa nirantararAjalakSaNavirAjitAGgamaGgaH, tathA bahubhirjanaiH bahumAnena-antaraGgapItyA pUjito bahujanabahumAnapUjitaH, kasmAdityAha-'savvaguNasa| middhe' sarvaiH zauryopazamAdibhirguNaiH samRddhaH-sphItaH sarvaguNasamRddhaH tato bahujanabahumAnapUjito,guNavatsuprAyaH sarveSAmapi bahumAnasambhavAt , tathA 'khattiye' iti kSatrasyApatyaM kSatriyaH 'kSatrAdiya' iti iyapratyayaH, anena navamASTamAdinandavat rAjakulapramUto'pi na hIna Jain Education a l For Personal & Private Use Only | Prinelibrary.org Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIrAjapraznI, malayagirIyA vRttiH zvetarAjA sanA sU04 jAtIyaH, kintu uttamajAtIya ityAveditaM, tathA 'muditaH sarvakAlaM harSavAn, pratyanIkopadravAsambhavAt, tadasambhavazca pratyanIkAnAmevAbhAvAt tathA cAha - 'muddhAbhisitte' prAyaH sarvairapi pratyantarAjaiH pratApamasahamAnairnAnyathA'smAkaM gatiriti paribhAvya mUrddhabhiH- diparyupAmastakairabhiSiktaH - pUjito mUrdhAbhiSiktaH, tathA mAtRpitRbhyAM sujAto mAtRpitRsujAtaH, anena samastagarbhAdhAnaprabhRtisambhavidoSavikala ityAveditaH, tathA dayA (dravya) prAptaH svabhAvataH zuddhajIvadravyatvAd, tathA sevAgatAnAmapUrvApUrvvanRpANAM sImAM-maryAdAM karoti yathA evaM vrtti|| 10 // tavyamevaM neti sImaGkaraH, tathA pUrvapuruSaparamparAyAtAM svadezapravarttamAnAM sImAM-maryAdAM dhArayati - pAlayati na tu vilumpatIti sImandharaH, tathA kSemaM vazavarttinAM upadravAbhAvaM karoti kSemaGkaraH caurAdisaMhArAt tathA tat dhArayati ArakSakaniyojanAt kSemandharaH, ata eva manuSyendraH, tathA janapadasya piteva janapadapitA, kathaM pitevetyata Aha- 'janapadapAla:' janapadaM pAlayatIti janapadapAlaH, tato bhavati | janapadasya piteva tathA janapadasya zAntikAritayA purohita iva janapadapurohitaH, tathA setuH - mArgastaM karotIti setukaraH, mArga| dezaka iti bhAvaH, ketuH - cihnaM tatkarotIti ketukaraH, adbhutasaMvidhAnakArIti bhAvaH, tathA nareSu manuSyeSu madhye pravaro - narapravaraH, | sa ca sAmAnyamanuSyApekSayApi syAdata Aha- 'purisavare' puruSeSu - puruSAbhimAneSu madhye varaH - pradhAna uttamapauruSopetatvAditi puruSavaraH, yataH puruSaH siMha ivApratimallatayA puruSasiMhaH, tathA puruSo vyAghra iva zUratayA puruSavyAghraH, puruSa AsIviSa iva doSavinA| zanazIlatayA puruSAsIviSaH puruSaH varapuNDarIkamivottamatayA bhuvanasarovarabhUSakatvAt puruSavarapuNDarIkaH, puruSaH varagandhahastIva parAnasaha|mAnAn pratIti puruSavaragandhahastI tato bhavati puruSavaraH, tathA ADhyaH - samRddho dIptaH zarIratvacA dedIpyamAnatvAt dRpto vA haptArimAnamardanazIlatvAt ata eva vitto- jagatpratIto, yaduktamADhya iti tadeva sAvastaramupadarzayati - 'vicchiNNe 'tyAdi, vistIrNAni - Jain Education Int 1873870783838287853850 For Personal & Private Use Only // 10 // Sunelibrary.org Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vistAravanti vipulAni-prabhUtAni bhavanAni-gRhANi zayanAni AsanAni ca pratItAni yAnAni-rathAdIni vAhanAni-azvAdAni etairAkIrNo vyApto yukto vistIrNavipulabhavanazayanAsanayAnavAhanAkIrNaH, tathA bahudhanaM bahujAtarUpaM suvarNaM rajataM ca-rUpyaM yasya sa bahudhanabahujAtarUparajataH, tathA AyogaprayogasampayuktaH-AvAhanavisarjanakuzalaH, tathA viccharditaM tathAvidhaviziSTopakArAkAri-3 tayA visRSTamukuriTakAdiSu pracura bhaktapAnaM yasmin rAjyamanuzAsati sa viccharditapracurabhaktapAnaH, anena puNyAdhikatayA na tasmin / rAjyamanuzAsati durbhikSamabhUditi kathitaM, tathA bahUnAM dAsInAM dAsAnAM gavAM-balIvAnAM mahiSANAM gavAM-strIgavAnAM eDakAnAM ca prabhuH bahudAsIdAsagomahiSagavelagaprabhuH, tataH svArthikapratyayavidhAnAt prabhukaH, tathA paripUrNAni-bhRtAni yantrakozakoSThAgArANi | yantragRhANi kozagRhANi-bhANDAgArANi koSThagRhANi-dhAnyAnAM koSThAgArANi gRhANi iti bhAvaH, AyudhagRhANi ca yasya sa pratipUrNayantrakozakoSThAmArAyudhagRhaH, tathA balaM zArIrika mAnasikaM ca yasyAsti sabalavAn , durbalapatyayamitro, durbalAnAmakAraNavatsala iti bhAvaH, evaMbhUtaH san rAjyaM prazAsat viharati-avatiSThate iti yogaH, kathambhUtaM rAjyamityAha-apahatakaNTakaM, iha dezopadrava kAriNazcaraTAH kaNTakAH te apahatA avakAzAnAsAdanena sthagitA yasmin tat apahatakaNTakaM, tathA malitAH-upadravaM kurvANA mAnajAmlAnimApAditAH kaNTakA yatra tanmalitakaNTakaM, tathA uddhatAH svadezatyAjanena jIvitatyAjanena vA kaNTakA yatra tat uddhRtakaNTakaM, tathA na vidyate pratimallaH kaNTako yatra tadapratimallakaNTakaM, tathA 'ohayasattuM' iti pratyanIkAH rAjAnaH zatravaste apahatAH svAvakAzamalabhamAnIkRtA yatra tat apahatazatru tathA nihatAH-raNAGgaNe pAtitAH zatravo yatra tannihatazatru, tathA malitAH-tadgatasainyatrAsApAdanato mAnamlAnimApAditAH zatravo yatra tat malitazatru, tathA svAtantryacyAvanena svadezacyAvanena jIvitacyAvanena vA uddhRtAH zatravA yatra tat Jain Education Inte For Personal & Private Use Only V elibrary.org Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIrAjapraznI malayagirI- sanA // 11 // uddhRtazatru, etadeva vizeSaNavyena vyAcaSTe-nirjitazatru, parAjitazatru, tathA vyapagataM durbhikSaM doSo mArizca yatra tat vyapagatadurbhikSadoSa- zvetarAjAmAri, tathA bhayena svadezotyena paracakrakRtena vA viSamuktaM, ata eva kSema-nirupadravaM ziva-zAntaM subhikSa zobhanA-zubhA bhikSA darzaninAdiparyupAdInAnAthAdInAM ca yatra tat subhikSaM, tathA prazAntAni DimbAni-vighnA DamarANi-rAjakumArAdikRtavikRtaviDvarA yatra ttpshaantddimbddmrN| devIvarNakaM-'sukumAlapANipAyA' iti sukumArau pANI pAdau ca yasyAH sA sukumArapANipAdA, tathA ahInAni-anyUnAni svarUpataH prati sU04 . pUrNAni lakSaNataH pazcApIndriyANi yasmin tathAvidhaM zarIraM yasyAH sA ahInapratipUrNapazcendriyazarIrA, tathA lakSaNAni svastikacakrA dIni vyaJjanAni-maSItilakAdIni guNAH-saubhAgyAdayastairupapetA lakSaNavyaJjanaguNopapetA, upa apa ita itizabdatrayasthAne | 'pRSodarAdaya' ityapAkArasya lope upapetA iti draSTavyaM, 'mANummANapamANapaDipuNNasujAyasavvaMgasuMdaraMgI' iti tatra mAna-jaladroNa| pramANatA, kathamiti cet , ucyate, jalasyAtibhRte kuNDe puruSe striyAM vA nivezitAyAM yajalaM nissarati tadyadi droNapramANaM bhavati tadA puruSaH strI vA mAnaprApta ucyate, tathA unmAnaM arddhabhArapramANatA, sA caiva-tulAyAmAropitaH puruSaH strI vA yadyarddhabhAraM tulati| tadA sa unmAnaprApto'bhidhIyate, pramANaM svAanlenASTottarazatocchrayitA, tato mAnonmAnapramANaiH pratipUrNAni anyUnAni sujAtAni-13 janmadoSarahitAni sarvANi aGgAni-ziraprabhRtIni yAni taiH sundarAGgI mAnonmAnapramANapratipUNNasujAtasaboGgansundarAGgI, tathA zazivatsomAkAram-araudrAkAraM kAntaM-kamanIyaM priyaM-draSTaNAmAnandotpAdakaM darzanaM-rUpaM yasyAH sA zazisomAkArakAntapriyadarzanA, ata eva surUpA, tathA karatalaparimito-muSTigrAhyaH prazastalakSaNopetastrivalIko calitrayopeto rekhAtrayopeto baliko balavAn madhyo- // 11 // madhyabhAgo yasyAH sA karatalaparimitaprazastatrivalIkabalikamadhyA, tathA kuNDalAbhyAM ullikhitA-ghRSTA gaNDalekhA-kapolaviracitamRga dain Education For Personal & Private Use Only I/SNI www.ainelibrary.org Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education | madAdirekhA yasyAH sA kuNDalollikhitagaNDalekhA, 'komuIyarayaNiyaravimalapaDipuNNasomavayaNA' kaumudI - kArtikIpaurNamAsI tasyAM rajanikaraH- caMdramAstadvadvimalaM - nirmalaM pratipUrNam - anyUnAtiriktamAnaM saumyam - araudrAkAraM vadanaM yasyAH sA tathA, zRGgArasya-rasa| vizeSasyAgAramivAgAraM, athavA zRGgAro - maNDana bhUSaNATopastatpradhAna AkAraH - AkRtiryasyAH sA tathA, cAru veSo - nepathyaM yasyAH sA tathA, tataH karmadhArayaH, zRGgArAgAracAruveSA, tathA saGgatA ye gatahasitabhaNitaceSTitavilAsalalitasaMlApanipuNayuktopacArakuzalA, tatra saGgataM nAsaGgataM gataM yadaguptatayA tadgRhasyaivAntargamanaM na tu bahiH svecchAcAritayA saGgataM hasitaM - yatkapolavikAzamAtrasUcitaM na tvaTTaTTahAsAdi 'hAseyaM kapolakahakahiya' miti vacanAt saGgataM bhaNitaM yatsamAgate prayojane narmabhaNitiparihAreNa vivakSitArthamAtrapratipAdanaM saGgataM ceSTitaM yatkucajaghanAdyavayavAcchAdanaparatayopavezanazayanotthAnAdi saGgato vilAsaH - svakulaucityena zRGgArAdikaraNaM, tathA sundarai stanajaghanavadanakaracaraNanayanalAvaNyavilAsaiH kalitA, atra vilAsaH - sthAnAsanagamanAdirUpazreSTAvizeSaH, uktaM ca- " sthAnAsanagamanAnAM, hastabhrUnetrakarmaNAM caiva / utpadyate vizeSo yaH zliSTo'sau vilAsaH syAt // 1 // " | anye tvAhuH - vilAso netrajo vikAraH, tathA coktaM- " hAvo mukhavikAraH syAt, bhAvazcittasamudbhavaH / vilAkho netrajo jJeyo, vibhramo bhrUsamudbhavaH // 1 // " " te NaM kAleNaM te NaM samaeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre jAva cautIsabuddhavayaNAisesasaMpatte paNatIsa| saccavayaNAtisesa saMpatte AgAsagaeNaM cakkeNaM AgAsagateNaM chatteNaM AgAsagayAhiM seyacAmarAhiM AgAsaphAlimaeNaM sapAyapIDheNa sIhAsaNeNa purato dhammajjhaeNaM pagaDhijjamAneNaM caudasahiM samaNasAhassIhiM chattIsAe ajjiyAsAhassIhiM saddhiM samparivuDe puvvANupuvi caramANe gAmANugAmaM duijjamANe suhaM suheNaM viharamANe jeNeva AmalakappA nayarI jeNeva vaNasaMDe jeNeva For Personal & Private Use Only ainelibrary.org Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanA mU04 zrIrAjapraznI / asogavarapAyave jeNeva puDhavisilApaTTe teNeva uvAgacchai, 2 tA ahApaDirUvaM uggahaM umpiNDittA asogavarapAyavassa ahe zvetarAjAmalayagirI- | puDhavisilApaTTagaMsi puratyAbhimuhe saMpaliaMkanisanne saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANe viharati" / idaM sugama, navaraM 'jAva diparyupAyA vRttiH cottIsAe' ityatra yAvacchabdakaraNAt 'Aikare titthagare' ityAdikaH samasto'pi aupapAtikagranthaprasiddho bhagavadvarNako vAcyaH, sa cAtigarIyAniti na likhyate, kevalamaupapAtikagranthAdavaseyaH, 'cottIsAe buddhavayaNAtisesasaMpatte ' catustriMzad buddhAnAM bhgvtaa||12|| |mahetAM vacanamamukhAH 'sarvasvabhASAnugataM vacanaM dharmAvabodhakaramityAdinA uktasvarUpA ye atizeSA-atizayAstAna prAptazcaturviMzakAbuddhavacanAtizeSasammAptaH, iha vacanAtizeSasyopAdAnamatyantopakAritayA prAdhAnyakhyApanArtham , anyathA dehavaimalyAdayaste paThyante, tathA ( cAha )-dehaM vimalasugandhaM AmayapasseyavajjiyaM arayaM / ruhiraM gokakhIrAbhaM nivissaM paMDuraM maMsa // 1 // mityAdi, 'paNatIsAe saccavayaNAtisesasaMpatte / paJcatriMzat ye satyavacanasyAtizeSA-atizayAstAn sampAptaH pazcatriMzadvacanAtizeSasammAptaH, te| cAmI satyavacanAtizeSAH-saMskAravatvaM 1 udAttatvaM 2 upacAropetatvaM 3 gambhIrazabdatvaM 4 anunAditvaM 5 dakSiNatvaM 6 upanItarAgattvaM 7 mahArthatvaM 8 avyAhatapaurvAparyatvaM 9 ziSTatvaM 10 asandigdhatvaM 11 apahRtAnyottaratvaM 12 hRdayagrAhitvaM 13 dezakAlayutatvaM 14 tattvAnurUpatvaM 15 aprakIrNaprasRtatvaM 16 anyo'nyagRhItatvaM 17 abhijAtatvaM 18 atisnigdhamadhuratvaM 19 aparamama-|| | vedhitvaM 20 arthadharmAbhyAsAnapetatvaM 21 udAratvaM 22 paranindAtmotkarSavipramuktatvaM 23 upagatazlAghatvaM 24 anapanItatvaM 25 | utpAditAvicchinnakautUhalatvaM 26 adbhatatvaM 27 anativilambitvaM 28 vibhramavikSepakilikizcitAdiviyuktatvaM 29 anekajAtisaMzrayAvicitratvaM 30 AhitavizeSatvaM 31 sAkAratvaM 32 sattvaparigRhItatvaM 33 aparikheditatvaM 34 avyuccheditvaM 35 ceti, Jain Education a litional For Personal & Private Use Only lainelibrary.org Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tatra saMskAravattvaM saMskRtAdilakSaNayuktatvaM, udAttatvaM uccaidRttitA upacAropetatvam--agrAmyatA, gambhIrazabdatvaM meghasyeva, anunAditA pratiravopetatvaM, dakSiNatvaM saralatA, upanItarAgatvaM-utpAditA zrotRjane svaviSayavahumAnatA, ete sapta zabdApekSA atizayAH, ata | urdU tvarthAzrayAH, tatra mahArthatvaM-paripuSTArthAbhidhAyitA, avyAhatapaurvAparyatvaM-pUrvAparavAkyAvirodhaH, ziSTatvaM vaktaH ziSTatvamUcanAt , asandigdhatvaM parisphuTArthapratipAdanAt , apadrutAnyottaratvaM-paradUSaNAviSayatA, hRdayagrAhitvaM-durgamasyApyarthasya parahRdaye pravezakaraNaM, dezakAlAvyatItatvaM prastAvocitatA, tattvAnurUpatvaM-vivakSitavastusvarUpAnusAritA, aprakIrNaprasRtatvaM-sambandhAdhikAraparimitatA, anyo'nyapragRhItatvaM-padAnAM vAkyAnAM vA parasparasApekSatA, abhijAtatvaM-yathAvivakSitArthAbhidhAnazIlatA, atisnigdhamadhuratvaM-bubhukSitasya ghRtaguDAdivatparamasukhakAritA, aparamarmavedhitvaM-paramarmAnudghaTTanazIlatA, arthadharmAbhyAsAnapetatvaM-arthadharmApratibaddhatA, udAratvaM-ativiziSTagumphaguNayuktatA atucchArthapratipAdakatA vA, paranindAtmotkarSaviprayuktatvaM pratItaM, upagatazlAghatvaMuktaguNayogataH prAptazlAghatA, anupanItatvaM-kArakakAlavacanaliGgAdivyatyayarUpavacanadoSApetatA, utpAditAvicchinnakutUhalatvaMzrotRNAM svaviSaye utpAditaM-janitamavicchinnaM kautUhalaM kautukaM yena tattathA tadbhAvastattvaM, zrotRSu svaviSayAdbhutavismayakAriteti bhAvaH, amRtatvamanativilambitvaM ca pratItaM, vibhramavikSepakilikiJcitAdiviyuktatvamiti-vibhramo-vaktubhrAntamanaskatA vikSepo vaktarevAbhidheyArtha pratyanAsaktatAkilikizcitaM-roSabhayalobhAdibhAvAnAM yugapadasakRtkaraNaM AdizabdAnmanodoSAntaraparigrahaH taiviyuktaM yattattathA tadbhAvastattvaM, anekajAtisaMzrayAdvicitratvaM-sarvabhASAnuyAyitayA citrarUpatA, AhitavizeSatvaM-zeSapuruSavacanApekSayA ziSyeSUtpAditamativizeSatA, sAkAratvaM-vicchinnapadavAkyatA, sattvaparigRhItatvam-ojasvitA, aparikheditvam-anAyAsasambavAt , avyavaccheditvaM Jain Education a l For Personal & Private Use Only w lanelibrary.org Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIrAjapraznI malayagirI- yA vRttiH // 13 // vivakSitArthasamyasiddhiM yAvadavicchinnavacanaprameyateti / 'AgAsaphAliyAmaeNa' AkAzasphaTika-yadAkAzavat atisvacchaM sphaTika rAjAdiparyatanmayena 'dhammajjhaeNaM'ti dharmacakravartitvamUcakena ketunA mahendradhvajenetyarthaH, tathA 'puvvANupuci caramANe' iti pUrvAnupUrvyA krameNe pAsanA tyarthaH caran-saJcaran , etadevAha-'gAmANugAmaM dUijjamANe' iti grAmazvAnugrAmazca-vivakSitagrAmAdanantaraM grAmo grAmAnugrAma, tat dravangacchan , ekasmAdanantaraM grAmamanullaGghayan ityarthaH, anenAprativaddhavihAritA khyApitA, tatrApyautsukyAbhAvamAha-'suhaMsuheNaM mu04 viharamANe' surkhasukhena-zarIrakhedAbhAvena saMyamabAdhAviraheNa ca grAmAdiSu viharan-avatiSThamAno 'jeNeveti prAkRtatvAtsaptamyarthe / tRtIyA yasminneva deze AmalakalpA nagarI yasminneva ca pradeze vanakhaNDo yasminneva deze so'nantaroktasvarUpaH zilApaTTakaH 'teNAmeveti tasminneva deze upAgacchati, upAgatya ca pRthivIzilApaTTake pUrvAbhimukhaH, tIrthakRto hi bhagavantaH sadA samavasaraNe pRthivIzilApaTTake vA dezanAyai pUrvAbhimukhA avatiSThante saMparyaGkaniSaNNAH, saMyamena tapasA cAtmAnaM bhAvayan viharan aaste||ttH papannirgamo vAcyaH, sa caivaM-'tae NaM AmalakappAnayarIe siMghADagatiyacaukkacaccaracaummuhamahApahesu bahujaNo aNNamaNNaM evamAikakhai evaM bhAsei evaM paNNavei evaM parUbei-evaM khalu devANuppiyA ! samaNe bhagavaM mahAvIre jAva AgAsagaeNaM chatteNaM jAva saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANe viharati, taM mahAphalaM khalu devANuppiyANaM tahArUvANaM arahatANaM nAmagoyassavi savaNayAe kimaMga puNa abhigamaNavaMdaNa-: namasaNapaDipucchaNapajjuvAsaNayAe ?, taM seyaM khalu egassavi Ayariyassa dhammiyassa suvayaNassa savaNayAe, kimaMga puNa viulassa | assa gahaNayAe ?, taM gacchAmo NaM devANuppiyA! samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdAmo NamaMsAmo sakAremo sammANemo kallANaM maMgalaM devayaM ceiyaM pajjuvAsemo, eyaM taM ihabhave parabhave ya hiyAe (suhAe khamAe nissesAe) ANugAmiyattAe bhavissai, tae NaM AmalakappAe // 13 // Jain Education I n al For Personal & Private Use Only wirinjalinelibrary.org Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nayarIe bahave uggA bhogA' ityAdyopapAtikagranthoktaM sarvamavasAtavyaM yAvat samagrA'pi rAjaprabhRtikA pariSatparyupAsInA avatiSThate // NaM kAle NaM NaM samae NaM sUriyAbhe deve sohamme kappe sUriyAbhe vimANe sabhAe suhammAe sUriyAbhAMsa siMhAsAMsi cauhiM sAmANiyasAhassIhiM cauhiM aggamahisIhiM saparivArAhiM tihiM parisAhiM sattahiM aNiyAhiM sattAhaM aNiyAhivaIhiM solasahiM AyarakukhadevasAhasIhiM annehi ya bahUhiM sUriyAbhavimANavAsIhiM vemANiehiM devehiM devIhi ya saddhiM saMparivuDe mahayA''hayanaTTagIyavAiyataMtItalatAlatuDiyaghaNamuIMgapaDuppavAdiyaraveNaM divvAI bhogabhogAI bhuMjamANe viharati, imaM ca NaM kevalakappaM jaMbuddIva dIvaM viuleNaM ohiNA AbhoemANe 2 pAsati / 'te NaM kAle Na'mityAdi, te iti prAkRtazailIvazAttasminniti draSTavyaM yasminkAle bhagavAn varddhamAnasvAmI sAkSAdviharati tAsmankAle 'te NaM samae NaM'ti tasmin samaye yasminnavasare bhagavAnAmrazAlavane caitye dezanAM kRtvoparatastasminnavasare iti bhAvaH, sUryAbho nAmnA devo, nAmazabdo hyavyayarUpo'pyasti, tato vibhaktilopaH, tato saudharmmAkhye kalpe yatsUryAbhanAmakaM vimAnaM tasmin yA sabhA | sudharmAbhidhA tasyAM yatsUryAbhAbhidhAnaM siMhAsanaM tatropaviSTaH sanniti gamyate, 'cauhiM sAmANiyasAhassIhiM' iti samAdhune tivibha - vAdau bhavAH sAmAnikAH, adhyAtmAditvAdikaNa, vimAnAdhipatisUryAbhadevasadRzadyutivibhavAdikA devA ityarthaH, te ca mAtRpitRgurU|pAdhyAyamahattaravatsUryAbhadevasya pUjanIyAH, kevalavimAnAdhipatitvahInA iti sUryAbhaM devaM svAminaM pratipannAH teSAM sahasrANi sAmA Jain Education nal For Personal & Private Use Only ainelibrary.org Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIrAjapraznI malayagirI- yA vRttiH ryAbheNa | vIradarzanaM // 14 // nikasahasrANa taizcaturbhiH, prAkRtatvAca mUtre sakArasya dIrghatvaM strItvaM ca, 'catamabhiragramahiSIbhiH" iha kRtAbhiSekA devI mahiSItyucyate, sA ca svaparivArabhUtAnAM sarvAsAmapi devInAmagre ityagrAH, agrAzca tA mahiSyazca agramahiSyastAbhizcatasRbhiH, kathambhUtAbhirityAha-'saparivArAbhiH' parivAraH saha yAsa tAH saparivArAstAbhiH, parivArazcaikaikasyA devyAH sahasraM 2 devInAM, tathA tihAbhiH parSadbhiH, tisro hi vimAnAdhipateH sarvasyApi parSadaH, tadyathA-abhyantarA madhyA bAhyA ca, tatra yA vayasyamaNDalIkasthAnIyA paramamitrasaMhatisadRzI sA abhyantaraparSat , tayA sahApolocitaM svalpamapi prayojanaM na vidadhAti, abhyantaraparSadA saha paryAlocitaM yasyai nivedyate yathedamasmAkaM paryAlocitaM sammatamAgataM yuSmAkamapIdaM sammataM kiMvA neti sA madhyamA, yasyAH punarabhyantaraparSadA saha paryAlocitaM madhyamayA |ca saha dRDhIkRtaM yasyai karaNAyaiva nirUpyate yathedaM kriyatAmiti sA bAhyA, tathA 'sattahiM aNiehi' iti anIkAni-sainyAni, tAni ca sapta, tadyathA-hayAnIkaM gajAnIka rathAnIkaM padAtyanIkaM vRSabhAnIkaM gandharvAnIkaM nAvyAnIka, tatrAdyAni pazcAnIkAni saGgrAmAya kalpyante, gandharvanATyAna ke punarupabhogAya, taiH saptabhiranIkaiH, anIkAni svasvAdhipativyatirekeNa na samyak prayojane samAgate satyupakalpyante tataH saptAnIkAdhipatayo'pi tasya veditavyAH, tathA cAha- 'sattahiM aNiyAhivaIhiM,' tathA 'SoDazabhirAtmarakSadevasahasra riti vimAnAdhipateH sUryAbhasya devasyAtmAnaM rakSayantItyAtmarakSAH, 'karmaNo'Ni tyaN pratyayaH, te ca zirastrANakalpAH, | yathA hi zirastrANaM zirasyAviddhaM prANarakSakaM bhavati tathA te'pyAtmarakSakA gRhItadhanurdaNDAdiparaharaNAH samantataH pRSThataH pArzvato'gratazvAvasthAyino vimAnAdhipateH mUryAbhasya devasya prANarakSakAH, devAnAmapAyAbhAvAt teSAM tathAgrahaNapurassaramavasthAnaM nirarthakamiti cet, na, sthitimAtraparipAlanahetutvAt prakarSahetutvAcca, tathA hi te samantataH sarvAsu dikSu gRhItapraharaNA urddhasthitA avatiyAnAH // 14 // Jain Education Hel For Personal & Private Use Only Lainelibrary.org Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svanAyakazarIrarakSaNaparAyaNAH svanAyakaikaniSaNNadRSTayaH pareSAmasahamAnAnAM kSobhamApAdayanto janayanti svanAyakasya parAM prItimiti, ete ca niyatasaGkhyAkAH sUryAbhasya devasya parivArabhUtA devA uktAH, ye tu tasmin mUryAbhe vimAne paurajanapadasthAnIyA ye tvAbhiyogyAH dAsakalpAste'tibhUyAMsaHAsthAnamaNDalyAmapi cAniyatasaGkhyAkA iti teSAM sAmAnyata upAdAnamAha-'annehiM bahUhiM mUriyAbhavimANavAsIhiM devehiM devIhi ya saddhiM saMparibuDe' etaiH sAmAnikaprabhRtibhiH sArddha saMparivRtaH-samyagnAyakaikacittArAdhanaparatayA parivRtaH, 'mahayA''haye tyAdi, mahatA raveNeti yogaH 'AhayA' iti AkhyAnakapratibaddhAnIti vRddhAH, athavA ahatAni-avyAhatAni, akSatAnIti bhAvaH, nATyagItavAditAni ca tantrI vINA talA-hastatAlAH kaMsikAHtuTitAni-zeSatUryANi, tathA ghano-dhanasadRzo dhvanisAdharmyatvAt yo mRdaGgo-maIlaH paTunA-dakSapuruSeNa pravAditaH, tata eteSAM padAnAM dvandaH, teSAM yo ravastena, divyAn-divi bhavAn atipradhAnAnityarthaH, 'bhogabhogAI' iti bhogArhA ye bhogAH-zabdAdayastAn , sUtre napuMsakatA prAkRtatvAt, prAkRte hi liGgavyabhicAraH, yadAha pANiniH svaprAkRtalakSaNe-'liGga vyabhicAryapI'ti, bhuJjAno 'viharati' Aste, na kevalamAste kiMtvima-pratyakSatayA upalabhyamAnaM 'kevalakalpaM ISadaparisamAptaM kevalaM kevalajJAnaM kevalakalpaM, paripUrNatayA kevalasadRzamiti bhAvaH, jambA ratnamayyA uttarakuruvAsinyA upalakSito dvIpo jambUdvIpastaM jambUdvIpAbhidhAnaM dvIpaM 'vipulena' vistIrNenAvadhinA, tasya hi mUryAbhasya devasyAvadhiradhaH prathamAM pRthivIM yAvattiryak asaGkhyeyAn dvIpasamudrAniti bhavati vistIrNastenAbhogayan-paribhAvayan pazyati, anena satyapyavadhau yadi taM jJeyaviSayamAbhogaM na karoti tadA na kizcidapi tena jAnAti pazyati vetyAveditaM // tattha samaNaM bhagavaM mahAvIraM jaMbUddIve bhArahe vAse AmalakappAe nayarIe bahiyA aMbasAlavaNe ceie Jan Eden He For Personal & Private Use Only Alainelibrary.org Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIrAjapraznI malayagirIyA vRttiH CONCE sUryAbheNa vIradarzanaM ahApaDirUvaM uMggaha uggiNhittA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvamANaM pAsati, pAsittA haTThatudvacittamANaMdie Nadie pIimaNe paramasomaNassie harisavasavisappamANahiyae vikasiyavarakamalaNayaNe payaliyavarakaDagatuDiyakeuramauDakuMDalahAravirAyaMtaraiyavacche pAlaMbapalaMbamANagholaMtabhUsaNadhare sasaMbhamaM turiyacavalaM suravare (jAva)[sIhAsaNAoabbhuTei 2 tA pAyapIDhAo paJcoruhati,2ttA egasADiyaM uttarAsaMgaM kareti, 2 tA sattaTupayAI titthayarAbhimuhe aNugacchati, 2 tA vAmaM jANuM aMceti, 2 nA dAhiNaM jANuM dharaNitalaMsi NihaDDa tikkhutto muddhANaM dharaNitalaMsi Nivesei, NivesittA IsiM paJcunnamai, IsiM pacunnamaittA karatalapariggahiyaM dasaNahaM sirasAvattaM matthae aMjaliM kaDu evaM vayAsI-Namo'tthu NaM arihaMtANaM bhagavaMtANaM AdigarANaM titthagarANaM sayaMsaMbuddhANaM purisottamANaM purisasIhANaM purisavarapuMDarIyANaM purisavaragaMdhahatthINaM loguttamANaM loganAhANaM logahiANaM logapaIvANaM logapajjoyagarANaM abhayadayANaM cakkhudayANaM maggadayANaM jIvadayANaM saraNadayANaM bohidayANaM dhammadayANaM dhammadesayANaM dhammanAyagANaM dhammasArahINaM dhammavaracAuraMtacakkavaTThINaM appaDihayavaranANadaMsaNadharANaM viyadRchaumANaM jiNANaM jAvayANaM tiNNANaM tArayANa buddhANaM bohayANaM muttANaM moyagANaM savvannaNaM savvadarasINaM sivamayalamaruyamaNaMtamakkhayamavvAbAhamaNarAvataM siddhigainAmadheyaM ThANaM saMpattANaM, namo'tthu NaM samaNassa bhagavao Jain Ede For Personal & Private Use Only lainelibrary.org Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIrassa jAva saMpAviukAmassa, vaMdAmi NaM bhagavantaM tatthagayaM iha gate ] pAsai me bhagavaM tattha gate ihagataMtikaDu vaMdati NamaMsati vaMdittA NamaMsittA sIhAsaNavaragae puvAbhimuhaM snnnnisnnnne| (sU05)taeNaM 'tassa suriyAbhassa ime etArUve abbhatthite ciMtite maNogate saMkappe samupanjitthA _ 'tatra' tasminvipulenAvadhinA jambUdvIpaviSaye darzane pravartamAne sati 'zramaNa' zrAmyati-tapasyati nAnAvidhamiti zramaNaH, bhagaHsamagraizvaryAdilakSaNaH, uktaM ca-"aizvaryasya samagrasya, rUpasya yazasaH shriyH| dharmasyAtha prayatnasya, SaNNAM bhaga itIGganA // 1 // " bhago'syAstIti bhagavAn bhagavantaM 'mUra vIra vikrAntau vIrayati-kapAyAn prati vikrAmati smeti vIraH mahAMzcAsau vIrazca mahAvIrastaM, jambUdvIpe bhArate varSe AmalakalpAyAM nagaryA bahirAmrazAlabane caitye azokavarapAdapasyAdhaH pRthivIzilApaTTake samparyaGkaniSaNNaM zramaNagaNasamRddhisaMparitRta pratirUpamavagrahaM gRhItvA saMyamena tapasA AtmAnaM bhAvayantaM pazyati, dRSTA ca-'haTTatuTThamANaMdie' iti, hRSTatuSTo'tIvatuSTa iti bhAvaH, athavA hRSTo nAma vismayamApanno, yathA-aho bhagavAnAste iti, tuSTaH-santoSaM kRtavAn, yathA-bhavyamabhUt yanmayA bhagavAnAlokitaH, toSavazAdeva cittamAnanditaM-sphItIbhUtaM 'Tu nadi samRddhAviti vacanAt , yasya sa cittAnanditaH, sukhAdidarzanAtpAkSiko niSThAntasya paranipAtaH, makAraH prAkRtatvAdalAkSaNikastataH padatrayasya padadvaya 2 mIlane karmadhArayaH, 'pIimaNe iti' prItirmanasi yasyAsau prItimanAH, bhagavati bahumAnaparAyaNa iti bhAvaH, tataH krameNa bahumAnotkarSavazAt 'paramasomaNassie' iti zobhanaM mano yasya sa sumanAstasya bhAvaH saumanasyaM paramaM ca tatsaumanasyaM ca paramasaumanasyaM tatsaJjAtamasyeti paramasaumana Jain Education in For Personal & Private Use Only nelibrary.org Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIrAjamazrI malayagirIyA vRttiH 11 11 sthitaH, etadeva vyaktIkurvannAha - 'harisavasavisappamANahiyae' harSavazena visapat vistArayAyi hRdayaM yasya sa harSavazavisarpaddhR daya:, harSavazAdeva 'viyasiyavarakamalanaeNe' vikasite varakamalavat nayane yasya sa tathA harSavazAdeva zarIroddharSeNa 'payaliyavarakaDa - gatuDiyakeuramauDakuMDale 'ti pracalitAni varANi kaTakAni - kalAcikAbharaNAni truTitAni - bAhurakSakAH keurANi - bAhrAbharaNavizeSarUpANi mukuTo - maulibhUSaNaM kuNDale - karNAbharaNe yasya sa pracalitavarakaTakatruTitakeyUramukuTakuNDalaH, tathA hAreNa virAjamAnena racitaM - zobhitaM vakSo yasya sa hAravirAjamAnaracitavakSAH, tataH pUrvapadena karmadhArayaH samAsaH, tathA pralambate iti pralambaH - padakastaM pralambamAnaM - AbharaNavizeSaM gholanti ca bhUSaNAni dharantIti pralambalambamAnagholaddhUpaNadharaH, sUtre ca pralambamAnapadasya vizeSyAtparato nipAtaH prAkRtatvAt, harSavazAdeva ' sasaMbhramaM ' saMbhrama iha vivakSitakriyAyA bahumAnapUrvikA | pravRttiH saha sambhramo yasya vandanasya namanasya vA tatsasambhramaM kriyAvizeSaNametat tvaritaM - zIghraM capalaM - sambhramavazAdeva vyAkulaM yathA bhavatyevaM suravaro devavaro yAvatkaraNAt 'sIhAsaNAo abbhuTThei anyuTTittA pAyapIDhAo paccoruhati 2 ttA pAuyAo omuyai | omuyaittA titthayarAbhimuhe sattaTThapayAI aNugacchai aNugacchittA vAmaM jANaM aMcei [ utpATayati ] dAhiNaM jANuM dharaNitalaMsi niDDu tikhutto muddhANaM dharaNitalaMsi nimei nimittA (nivesei 2 tA ) IsiM paccunnamai paccunnamittA kaDiyatuDiyarthabhiyabhuyAo | sAharai sAharittA karayalapariggahiyaM dasaNahaM sirasAvattaM matthae aMjaliM kaTTu evaM vayAsI - namo'tthu NaM arihaMtANaM bhagavaMtANaM jAva ThANaM saMpattANaM, namo'tthu NaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa Adigarassa titthayarassa jAtra saMpAviukAmassa, vaMdAmi Na bhagavaMtaM tattha - gayaM iha gae ' iti parigrahaH, pazyati mAM sa bhagavAn tatra gata iha gatamiti kRtvA vandate - stauti namasyati - kAyena manasA ca For Personal & Private Use Only 8383838383838383070. vIravanda nAya jigamiSA sU0 6 // 16 // Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vanditvA namasyitvA ca bhUyaH siMhAsanavaraM gato gatvA ca pUrvAbhimukhaM snnissnnnnH||'te NaM tasse 'tyAdi, 'tato niSadanAnantaraM 'tasya sUryAbhadevasya ayametadrUpaH saGkalpaH samudapadyata, kathambhUta ityAha-' manogataH' manasi gato-vyavasthito, nAdyApi vacasA prakAzitasvarUpa iti bhAvaH, punaH kathambhUta ityAha-AdhyAtmikaH AtmanyadhyadhyAtmaM tatra bhava AdhyAtmikaH, AtmaviSaya iti bhAvaH, sar3alpazca dvidhA bhavati-kazcid dhyAnAtmakaH aparazcintAtmakaH, tatrAyaM cintAtmaka iti pratipAdanArthamAha-cintitaH cintA saJjAtA|'syeti cintitaH, cintAtmaka iti bhAvaH, so'pi kazcidabhilASAtmako bhavati kazcidanyathA, tatrAyamabhilASAtmakaH, tathA cAhaprArthitaM prArthanaM prArtho NijantatvAt alpatyayaH, prArthaH saJjAto'syati prArthitaH, abhilASAtmaka iti bhAvaH, kiMsvarUpa ityAha evaM (seyaM) (me) khalu samaNe bhagavaM mahAvIre jaMbUddIve dIve bhArahe vAse AmalakappANayarIe bahiyA aMbasAlavaNe ceie ahApaDirUvaM uggahaM uggiNhittA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvamANe viharati, taM mahAphalaM khalu tahArUvANaM bhagavaMtANaM NAmagoyassavi savaNayAe kimaMga puNa ahigamaNavaMdaNaNamaMsaNapaDipucchaNapajjuvAsaNayAe ?, egassavi Ayariyasa dhammiyasya suvayaNassa savaNayAe ?, kimaMga puNa viulassa aTThassa gahaNayAe ?, taM gacchAmiNaM samaNaM bhagavaM mahAvIraM vadAmi NamaMsAmi sakkAremi sammA Nemi kallANaM maMgalaM cetiyaM devayaM pajjuvAsAmi, eyaM me peccA hiyAe suhAe khamAe NissesAe ANu1 baMdiuM namaMsiuM sakkAreuM sammANe ( vRttiH) 2 pajjuvAsiGa ( vRttiH) Jain Education inemal For Personal & Private Use Only Rividijainelibrary.org Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIrAjapraznI malayagirIyA vRttiH varivandanajigamiSA // 17 // gAmiyattAe bhavissatittikaddu evaM saMpehei, evaM saMhitA Abhioge deve sadAvei 2ttA evaM vayAsI (sU06) -evaM khalu devANuppiyA ! samaNe bhagavaM mahAvIre jaMbUddIve dIve bhArahe vAse AmalakappAe nayarIe bahiyA aMbasAlavaNe ceie ahApaDirUvaM uggahaM uggiNhittA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvamANe viharai 'seyaM khalu ' ityAdi, zreyaH 'khalu ' nizcitaM 'me' mama zramaNaM bhagavantaM mahAvIraM vandituM kAyena manasA ca praNantuM satkArayituM kusumAJjalimocanena pUjayituM sanmAnayitum-ucitapratipattibhirArAdhayituM kalyANaM kalyANakAritvAt maGgalaM duritopazamakAritvAt daivataM-devaM trailokyAdhipatitvAt caityaM suprazastamanohetutvAt paryupAsituM-sevitum ' itikRtvA ' itihetoH 'evaM yathA vakSyamANaM tathA 'samprekSate' buddhayA paribhAvayati, saMprekSya ca AbhiyogikAn-Abhimukhyena yojanaM abhiyogaH-preSyakarmasu vyApAryamANatvaM abhiyogena jIvantItyAbhiyogikAH 'vetanAderjIvantIti ikaNpratyayaH, AbhiyogikAH svakarmakarAstAn zabdApayati|AkArayati zabdApayitvA ca teSAM sammukhamevamavAdIta -evaM khalu devAnAM priyAH ityAdi sugama, navaraM devAnAM priyAHkajavaH prAjJAH, taM gacchaha NaM tume devANuppiyA ! jaMbUddIvaM dIvaM bhArahaM vAsaM AmalakappaM NayariM aMbasAlavaNaM ceiyaM samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikhutto AyAhiNapayAhiNaM kareha karettA vaMdaha NamaMsaha vaMdittA NamaMsittA sAI sAInAmagoyAIsAheha sAhittA samaNassa bhagavao mahAvIrassa (sabbao samaMtA) joyaNaparimaMDalaM jaMkiMci // 17 // Jain Education For Personal & Private Use Only CHILinelibrary.org Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taNaM vA pattaM vA kaTraM vA sakkaraM vA asuI acokkhaM vA pUiaM dubbhigaMdha savvaM AhuNiya AhuNiya egaMte eDeha eDettA NaccodagaMNAimaTTiyaM paviralapapphusiyaM rayareNuviNAsaNaM divvaM surabhigaMdhodayavAsaM vasaha vAsittA NihayarayaM NaTTharayaM bhaTTharayaM uvasaMtarayaM pasaMtarayaM kareha karittA jalathalayabhAsurappabhUyassa biTaTThAissa dasaddhavaNNassa kusumassa jANussehapamANamittaM ohiM vAsaM vAsaha vAsittA kAlAgurupavarakaMdurukkaturukkadhvamaghamaghaMtagaMdhujhyAbhirAmaM sugaMdhavaragaMdhiyaM gaMdhavaTTibhUtaM divvaM suravarAbhigamaNajoggaM kareha kAravaha karittA ya kAravettA ya khippAmeva ( mama ) eyamANattiyaM paJcappiNNaha ( sU0 7) 'taM gacchaha NamityAdi, yasmAdevaM bhagavAn viharan vartate tat-tasmAddevAnAM priyA! yUyaM gacchata jambUdvIpaM 2 tatrApi bhArata varSa tatrApyAmalakalpAM nagarI tatrApyAmrazAlavanaM caityaM zramaNaM bhagavantaM mahAvIraM trikRtvaH-trIn vArAn AdakSiNapradakSiNaM kuruta, AdakSiNAd -dakSiNahastAdArabhya pradakSiNaH-parito bhrAmyato dakSiNa AdakSiNapradakSiNastaM kuruta, kRtvA ca vandadhvaM namasyata, vanditvA namasyitvA ca |'sAI sAiMti' svAni 2 AtmIyAni 2 nAmagotrANi, gotram-anvarthastena yuktAni nAmAni nAmagotrANi, rAjadantAdidarzanAnAmazabdasya pUrvanipAtaH, sAdhayata kathayata, kathayitvA ca zramaNasya bhagavato mahAvIrasya sarvvataH-sarvAsu dikSu samantataH sarvAsu vidikSa yojanaparimaNDalaM parimANDalyena yojanapramANaM yat kSetraM tatra yat 'tRNaM' kiliJcAdi kASThaM vA kASThazakalaM vA patraM vA nimbA'zvatthAdipatrajAtaM kacavaraM vA-zlakSNatRNadhUlyAdipuJjarUpaM, kathambhUtamityAha-'azuci' azucisamanvitamacokSam-apavitraM pUyitaM-kuthitamata eva durabhi Jain Education internal For Personal & Private Use Only Elainelibrary.org Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIrAjapraznI malayagirI- yA vRttiH Abhiyogikasya vIrAntike gamanam 18 // gandhaM tatsaMvartakavAtavikurvaNenAhatyAhatya ekAnte-yojanaparimaNDalAtkSetrAddavIyasi deze 'eDayata' apanayata eDayitvA ca nAtyudakaM nApyatimRttikaM yathA bhavati evaM surabhigandhodakavarSa varSata, kathambhUtamityAha-divyaM pradhAnaM surabhigandhopetatvAt , punaH katha- mbhUtamityAha-'paviralapapphusiyAmiti prakarSeNa yAvadreNavaH sthagitA bhavanti tAvanmAtreNotkarSeNeti bhAvaH, sparzanAni praspRSTAni praviralAni dhanabhAve kardamasambhavAt praspRSTAni-prakarSavanti sparzanAni mandasparzanasambhave reNusthaganAsambhavAt yasminvaye tatpaviralapraspRSTaM, ata eva 'rayareNuviNAsaNaM' zlakSNatarA reNupudgalA-rajaH ta eva sthalA reNavaH, rajAMsi ca reNavazca rajoreNavasteSAM vinAzanaM, evambhUtaM ca surabhigandhodakaM varSe varSitvA yojanaparimaNDalaM kSetraM nihatarajaH kuruteti yogaH, nihataM rajo bhUya utthAnAsambhavAt yatra tanihatarajaH, tatra nihatatvaM rajasaH kSaNamAtramutthAnAbhAvenApi sambhavati tata Aha-naSTarajaH-naSTaM sarvathA'dRzyIbhUtaM rajo yatra tannaSTarajaH, tathA bhraSTaM-bAtodbhUtatayA yojanamAtrAt kSetrAt dUrataH palAyitaM rajo yasmAttad bhraSTarajaH, etadeva ekArthikadvayena prakaTayati-upazAntarajaH prazAntarajaH kuruta, kRtvA ca kusumasya jAtAvekavacanaM kusumajAtasya jAnUtsedhapramANamAtramoghena-sAmAnyena sarvatra yojanaparimaNDale kSetra varSa vapata, kiMviziSTasya kusumasyetyAha-'jalathalayabhAsurappabhUyassa' jalajaM ca sthalajaM ca jalasthalajaM jalajaM padmAdi sthalajaM vicakilAdi bhAsvaraM-dIpyamAnaM prabhUtaM-atipracuraM, tataH karmadhArayaH, bhAsvaraM ca tatpabhUtaM ca bhAsvaraprabhUtaM jalajasthalajaM ca tat bhAsvaraprabhUtaM ca jalajasthalajabhAsvaraprabhUtaM tasya, punaH kathambhUtasyetyAha-'viTThAissa' vRntena-adhovarttinA tiSThatItyevaMzIlaM vRntasthAyi tasya vRntasthAyinaH, vRntamadhobhAge upari patrANItyevaM sthAnazIlasyetyarthaH, 'dasaddhavannassa' dazAnAma? | paJca dazArdU varNA yasya tad dazArddhavarNaM tasya paJcavarNasyeti bhAvaH, ityambhUtasya ca kusumajAtasya varSa varNitvA tataH yojanapari | // 18 // Jain Education in EN For Personal & Private Use Only nelibrary.org Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maNDalaM kSetraM divyaM-pradhAnaM suravarAbhigamanayogyaM kuruta, kathambhUtaM sat kRtvA suravarAbhigamanayogyaM kurutetyata Aha-'kAlAgurupavarakuMdarukkaturukkadhRvamaghamaghaMtagaMdhuddhayAbhirAmaM kAlAguruH prasiddhaH pravaraH-pradhAnaH kundurukkaH-cIDA tururka-silhakaM kAlAguruzca pravarakundurukka-10 turukkau ca kAlAgurupavarakundurukkaturukkAH teSAM dhUpasya yo maghamaghAyamAno gandhaH udbhUtaH-itastato viprasRtastenAbhirAmaM ramaNIyaM kAlAgurupavarakundurukkaturukadhUpamaghamaghAyamAnagandhodbhUtAbhirAmaM tathA zobhano gandho yeSAM te sugandhAste ca te varagandhAzca-vAsAH sugandhavaragandhAsteSAM gandhaH so'syAstIti sugandhavaragandhikaM 'ato'nekasvarAditi' ikapratyayaH, ata eva gandhavartibhUtaM, saurabhyAti zayAt gandhaguTikAkAramiti bhAvaH, na kevalaM svayaM kuruta kintvanyairapi kArayata, kRtvA ca kArayitvA ca etAM mamAjJaptikAM kSiprakAmeva-zIghrameva pratyayeyata, yathoktakAryasampAdanena saphalAM kRtvA nivedayata // tae NaM te AbhiyogiyA devA sUriyAbheNaM deveNaM evaM vuttA samANA hatuTU jAva hiyayA karayalapariggahiyaM (dasanaha) sirasAvattaM matthae aMjaliM kaDu evaM devo tahatti ANAe viNaeNaM vayaNaM paDisuNaMti, evaM devo tahatti ANAe viNaeNaM vayaNaM paDisuNettA uttarapuracchimaM disibhAgaM abakkamaMti, uttarapuracchimaM disibhAgaM avakkamittA veubviyasamugghAeNaM samohaNaMti 2 tA saMkhejjAI joyaNAI daMDaM nissaranti, taMjahA-rayaNANaM vayarANaM veruliyANaM lohiyakUkhANaM masAragallANaM haMsagabbhANaM puggalANaM sogaMdhiyANaM joirasANaM aMjaNapulagANaM aMjaNANaM rayaNANaM jAyarUvANaM aMkANaM phalihANaM ridvANaM ahAbAyare puggale dain Education in For Personal & Private Use Only nelibrary.org Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIrAjapraznI parisADaMti ahA. ttA ahAsuhume puggale pariyAyaMti 2 ttA doccaMpi veubviyasamugghAeNaM samohaNaMti AbhiyomalayagirI 2 tA uttaraveubbiyAI rUvAI viuvvaMti 2 tA tAe ukkiTThAe (pasatthAe ) turiyAe cavalAe caMDAe gikAgamanaM yA vRttiH jayaNAe sigyAe uddhRyAe divvAe devagaie tiriyamasaMkhejANaM dIvasamuddANaM majhaM majjheNaM vIIvaya mU08 // 19 // mANe 2 jeNeva jaMbuddIve 2 jeNeva bhArahe vAse jeNeva AmalakappA NayarI jeNeva aMbasAlavaNe cetie jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchaMti, teNeva uvAgacchittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikukhutto AyAhiNapayAhiNaM kareMti 2 tA vaMdati namasaMti vaMdittA namaMsittA evaM vadAsi-amhe NaM bhaMte ! sUriyAbhassa devassa AbhiyogA devA devANuppiyANaM vaMdAmo NamaMsAmo sakkAremo sammANemo kallANaM magalaM devayaM ceiyaM pajjuvAsAmo (sU08) ___'tae NamityAdi, tato Namiti pUrvavat te AbhiyogikA devAH mUryAbhena devena evamuktAH santo 'haTTatuTTha jAva, zahiyayA' iti, atra yAvacchabdakaraNAt 'hatudacittamANaMdiyA pIimaNA paramasomaNassiyA harisavasavisappamANahiyayA' iti draSTavyaM, 'karayalapariggahiyAmityAdi, dvayohastayoranyo'nyAntaritAGgalikayoH sampuTarUpatayA yadekatra mIlanaM sA aJjalistAM // 19 // karatalAbhyAM parigRhItA-niSpAditA karatalaparigRhItA tA daza nakhA yasyAM ekaikasmin haste nakhapaJcakasambhavAt dazanakhA kAto tathA AvartanamAvataH zirasyAva" yasyAH sA zirasyAvartA 'kaNThekAla urasilome tyAdivat aluk samAsaH, tAm , Jain Education For Personal & Private Use Only naryo Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ata evAha-mastake kRtvA vinayena vacanaM sUryAbhasya devasya pratizRNvanti-abhyupagacchanti, kathambhUtena vinayenetyAha-evaM devo tahatti ANAe' iti he deva ! 'evaM yathaiva yUyamAdizata tathaivAjJayA bhavadAdezena kurma ityevaMrUpeNa, devo ityatraukAra AmantraNe prAkRtalakSaNavazAt , yathA 'ajjo' ityatra, pratizrutya vacanaM 'uttarapuracchima uttarapUrvadigbhAgaM, IzAnakoNamityarthaH, tasyAtyantaprazastatvAt , apakAmanti-gacchanti, apakramya ca vaikriyasamudghAtena vaikriyakaraNAya prayatnavizeSeNa samohananti-samavahanyante samavahatA bhavantItyarthaH, samavahatAzcAtmapradezAn dUrato vikSipanti, tathA cAha-'saMkhejANi joyaNANi daMDaM nissaranti' daNDa | iva daNDaH-Uodha AyataH zarIrabAhalyo jIvapradezasamUhastaM zarIrAbahiH sakhyeyAni yojanAni yAvannisRjanti-niSkAzayanti, nisRjya tathAvidhAn pudgalAnAdadate, etadeva darzayati, tadyathA-ratnAnAM karketanAdInAM 1 vajrANAM 2 vaiDUryANAM 3 lohitAkSANAM 4 masAragallANaM 5 haMsagarbhANAM 6 pudgalAnAM 7 sugandhikAnAM 8 jyotIrasAnAM 9 aJjanapulakAnAM 10 aJjanAnAM 11 rajatAnA 12| jAtarUpANAM 13 aGkaganAM 14 sphaTikAnAM 15 riSThAnAM 16 yogyAn yathAbAdarAn-asArAn pudgalAn parizAtayanti yathAmUkSmAna -sArAn pudgalAn paryAdadate paryAdAya cikIrSitarUpanirmANArthaM dvitIyamapi vAraM vaikriyasamudghAtena samavahanyante, samavahatya ca yathoktAnAM ratnAdInAmayogyAn yathAvAdarAn pudgalAn parizAtayanti yathAmUkSmAnAdadate AdAya ca ipsitAni uttaravaikriyANi vikurvanti, nanu ratnAdInAM prAyogyAH pudgalA audArikA uttaravaikriyarUpayogyAzca pudgalA grAhyA vaikriyAstataH kathamevaM yuktamiti ?, ucyate, iha ratnAdigrahaNaM sAratAmAtrapratipAdanArtha, tato ratnAdInAmiveti draSTavyamiti na kazciddoSaH, athavA audArikA api taiH gRhItAH santo |vaikriyatayA pariNamante, pudgalAnAM tattatsAmagrIvazAt (tathA) tathApariNamanasvabhAvatvAdato'pi na kazcidoSaH, tata evamuttaravaikriyANi Jain Education a l For Personal & Private Use Only ENJainelibrary.org Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIrAjapraznI malayagirI- yA vRttiH // 20 // rUpANi kRtvA tayA devajanaprasiddhayA utkRSTayA prazastavihAyogatinAmodayAt prazastayA zIghrasazcaraNAt 'tvaritayA' tvarA| AbhiyosaJjAtA asyA iti tvaritA tayA pradezAntarakramaNavatI capalA tayA krodhAviSTasyeva zramAsaMvedanAt caNDeva caNDA tayA nirantaraMgikAgamaH zIghratvaguNayogAt zIghrA tayA zIghrayA paramotkRSTavegapariNAmopetA javanA tayA vAtodbhUtasya digantavyApino rajasa iva yA gatiH sA uddhRtA tayA divyayA-divi devaloke bhavA divyA tayA devagatyA tiryagasaGkhyeyAnAM dvIpasamudrANAM madhyaMmadhyena, madhyenetyarthaH, sU08 gRhagRheNa madhyaMmadhyena padaMpadena sukhaMsukhenetyAdayaH zabdAzcirantanavyAkaraNeSu susAdhavaH pratipAditA iti nAyamapaprayogaH, ava zrIvIrAnupatanto'vapatantaH, samAgacchanta iti bhAvaH, pUrvAn pUrvAn dvIpasamudrAn vyatikrAmanto vyatikrAmantaH, ullaGghayanta ityarthaH, zeSa hai| matiH sugamaM yAvat devAi samaNe bhagavaM mahAvIre devA evaM vadAsI-porANameyaM devA ! jIyameyaM devA! kiccameyaM devA! karaNijjameyaM devA! AinnameyaM devA! abbhaNuNNAyameyaM devA! jaNNaM bhavaNavaivANamaMtarajoisiyavemANiyA devA arahate bhagavate vaMdati namasaMti vaMdittA namaMsitA tao sAI sAiM NAmagoyAI sAdhiti taM porANameyaM devA! jAva abbhaNuNNAyameyaM devA ! // (sU. 9) 'devAi samaNetyAdi, devAdiyogAta devAdi zramaNo bhagavAn mahAvIrastAn devAnevamavAdIta-purANeSu bhavaM paurANametatkarma bho devAH, cirantanairapi devaiH kRtamidaM cirantanAn tIrthaGkarAn pratIti tAtparyArthaH, jItametad-vandanAdikaM tIrthakRdbhayo bho devA !, 1 itaH prAk abbhaNuNNAyameyamiti vRttiH / in Educon For Personal & Private Use Only ww.gainelibrary.org Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yato'bhyanujJAtametat sarvairapi tIrthakRdbhirbho devAstataH karttavyametad yuSmAdRzAM bho devAH!, etadeva vyAcaSTe-karaNIyametad bho devAH!, AcIrNametata-kalpabhUtametad bho devAH!, kiM tadityAha-'janna'mityAdi, yat Namiti pUrvavat bhavanapativyantarajyotiSkavaimAnikA devA arhato bhagavato vandante namasyanti, vanditvA namasyitvA ca pazcAtsvAni 2-AtmIyAni 2 nAmagotrANi kathayanti, tato yuSmAkamapi / bho devAH! paurANametat yAvadAcIrNametaditi // tae NaM te AbhiogiyA devA samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM evaM vuttA samANA haTU jAva hiyayA samaNaM bhagavaM vadati NamaMsaMti vaMdittA NamaMsittA uttarapurathicchimaM disIbhAgaM avakkamaMti avakkamittA veubviyasamugghAeNaM samohaNaMti 2 tA saMkhejjAI joyaNAI daMDaM nissaraMti, taMjahA-rayaNANaM jAva riTThANaM ahAbAyare poggale parisADaMti ahAbAyare 2 ttA doccaMpi veubviyasamugghAeNaM samohaNaMti 2 tA saMvaTTavAe viuvvaMti, se jahAnAmae bhaiyadArae siyA taruNe jugavaM balavaM appAyaMke [thirasaMghayaNe ] thiraggahatthe paDipuNNapANipAyapiTuMtaroru [saMghAya] pariNae ghananiciyavaTTavaliya (valiyavaTTa) khaMdhe cammelugadughaNamuThiyasamAhayagatte urassabalasamannAgae talajamalajuyala [phalihanibha] bAhU laMghaNapavaNajaiNapamaddaNasamatthe chee dakkhe paTTe kusale mehAvI NiuNasippovagae egaM mahaM daMDasaMpucchaNiM vA salAgAhatthagaM vA veNusalAiyaM vA gahAya rAyaMgaNaM vA rAyatepuraM vA devakulaM vA sabhaM vA parva vA ArAmaM vA ujjANaM vA aturiyama Jain Education For Personal & Private Use Only baryo Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIrAjamanI - malayagirIyA vRttiH // 21 // Jain Education I 303030: cavalamasaMbhaMte niraMtaraM suniuNaM savvato samaMtA saMpamajjejjA, evAmeva te'vi sUriyAbhassa devassa AbhiogiyA devA saMvaTTavAe viubvaMti, saMvaTTavAe 2 tA samaNassa bhagavao mahAvIrassa savvato samaMtA joyaNaparimaNDalaM jaM kiMci taNaM vA pattaM vA taheva savvaM AhuNiya 2 egaMte eDeMti egaMte 2 tA khippAmeva uvasamaMti, khippA 2 nA doccaMpi veubviyasamugdhAeNaM samohaNaMti, doccaMpi 2 tA abbhavaddalae viuvvaMti abbha0 2 tA se jahANAmae bhaigadArae siyA taruNe jAva sippovagae egaM mahaM dagavAragaM vAdagathAlagaM vA dagakalasagaM vA dugakuMbhagaM vA ArAmaM vA jAva pavaM vA aturiya jAva savvato samaMtA AvarisejjA, evAmeva te'vi sUriyAbhassa devassa AbhiyogiyA devA abbhavaddalae viuvvaMti abha0 2 tAkhippAmeva payaNutaNAyanti 2 yittA khippAmeva vijjuyAyaMti 2 tA samaNassa bhagavao mahAvIrassa savvao samaMtA joyaNaparimaMDalaM NaJcodgaM NAtimaTTiyaM taM paviralapapphusiyaM rayareNuviNAsaNaM divvaM surabhi - gaMdhodagaM (vAsaM) vAsaMti vAsettA hiyarayaM NaTTarayaM bhaTTharayaM uvasaMtarayaM pasaMtarayaM kareMti, 2 nA khippAmeva uvasAmaMti 2 ttA tacca~pi veubviyasamugdhAeNaM samohaNaMti 2 tA pupphavaddalae viubvaMti se jahANAma mAlAgAradArae siyA taruNe jAva sippovagae egaM mahaM pupphapaDalagaM vA pupphacaMgeriyaM vA pupphachajjiyaM vA gahAya rAyaMgaNaM vA jAva savvato samaMtA kayaggAhagahiyakarayalapabbhaTTavippa mukkeNaM dasaddhavanneNaM kusu For Personal & Private Use Only sUryAbhAgamanAyaH saMmArjanAdi sU0 10 // 21 // ainelibrary.org Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education Int 85870503878638383838587870 meNaM mukkapupphapuMjovayArakalitaM karejjA, evAmeva te sUriyAbhassa devassa AbhiogiyA devA pupphabaddalae viubvaMti 2 ttA khippAmeva payaNutaNAyanti khippA 2 tA jAva joyaNaparimaNDalaM jalathalayabhAsurampabhUyassa TiTThAissadasaddhavannakusumassa jANussehapamANamettiM ohivAsaM vAsaMti vAsittA kAlAgurupavarakuMdurukkaturukka dhUvamaghamaghaMtagaMdhudvayAbhirAmaM sugaMdhavaragaMdhiyaM gaMdhavaTTibhUtaM divvaM suravarAbhigamaNajogaM kati kArayati karettA ya kAravettA ya khippAmeva uvasAmaMta 2 tA jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchati teNeva uvAgacchittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhutto jAva vaMdittA narmasittA samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtiyAto aMbasAlavaNAto ceiyAo paDinikkhamaMti paDinikkhamittA tAe ukkiTThAe jAva vIivayamANe 2 jeNeva sohamme kappe jeNeva sUriyAbhe vimANe jeNeva sabhA suhammA jeNeva suriyA deve teNeva uvAgacchaMta 2 tA sUriyAbhaM devaM karayalapariggahiyaM sirasAvattaM matthae aMjaliM kaDa jaeNaM vijaeNaM vaddhArveti 2 tA tamANattiyaM paJcapiti // ( sU0 10 ) 4 'tae NamityAdi ' sugamaM, yAvat ' se jahAnAmae bhaiyadArae siyA' ityAdi, sa vakSyamANaguNo yathAnAmako nirdiSTanAmakaH | kazcidbhutikadArakaH- bhRtiM karoti bhRtikaH - karmmakaraH tasya dArako bhRtikadArakaH syAt, kiMviziSTa ityAha - taruNaH pravarddhamAnavayAH ( nanu dArakaH vardhamAnavayA) eva bhavati tataH kimanena vizeSaNena ?, na, AsannamRtyoH pravarddhamAnavayastvAbhAvAt na hyAsanna - For Personal & Private Use Only nelibrary.org Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIrAjapraznI mRtyuH pravardhamAnavayA bhavati, na ca tasya viziSTasAmarthyasambhavaH, AsannamRtyutvAdeva, viziSTasAmarthyapratipAdanArthazcaivaM Arambhasta mUryAbhAgamamalayagirI-| to'rthavadvizeSaNaM, anye tu vyAcakSate-iha yadravyaM viziSTavarNAdiguNopetamabhinavaM ca tattaruNamiti loke prasiddhaM, yathA taruNamidamazvattha- nAya saMmAyA vRttiHpatramiti, tataH sa bhUtikadArakastaruNa iti, kimuktaM bhavati ?-abhinavo viziSTavaNNAdiguNopetazceti, balaM-sAmarthyaM tad yasyAstIti janAdi. balavAn , tathA yuga-suSamaduSSamAdikAlaH sa svena rUpeNa yasyAsti na doSaduSTaH sa yugavAn, kimuktaM bhavati ?-kAlopadravo'pi // 22 // sAmarthyavighnahetuH sa cAsya nAstIti pratipattyarthametadvizeSaNaM, yuvA-yauvanasthaH, yuvAvasthAyAM hi balAtizaya ityetadupAdAnaM, appAyake' iti alpazabdo'bhAvavAcI, alpaH-sarvathA avidyamAna AtaGko-jvarAdiryasya so'lpAtaGkaH sthiro'grahasto yasya | sa sthirAgrahastaH, 'daDhapANipAyapiTutarorupariNae' iti dRDhAni-atiniviDacayApannAni pANipAdapRSThAntarorUNi pariNatAni yasya sa dRDhapANipAdapRSThAntarorupariNataH, sukhAdidarzanAt pAkSikaH ktAntasya paranipAtaH, tathA ghanam atizayena nicitau nibiDatara|cayamApannau valitAviva valitau vRttau skandhau yasya sa ghananicitavalitavRttaskandhaH, 'cammedvagadughaNamudviyasamAhayagatte' iti carmeSTakena drughaNena muSTikayA ca muSTayA samAhatya 2 ye nicitIkRtagAtrAste carmeSTakadrughaNamuSTikasamAhatanicitagAtrArateSAmiva gAtraM yasya sa | carmeSTakadrughaNamuSTikasamAhatanicitagAtrAH, ' urassabalasamaNNAgae' iti urasi bhavaM urasyaM tacca tadalaM ca urasyabalaM tatsamanvA| gataH-samanuprAptaH urasyabalasamanvAgataH AntarotsAhavIryayukta iti bhAvaH, 'talajamalayugalavAhU / talau-tAlavRkSau tayoryamalayugalaM| samazreNIkaM yugalaM talayamalayugalaM tadvadatisaralau pIvarau ca bAhU yasya sa talayamalayugalabAhuH 'lNghnnpvnnjinnpmhnnsmtthe| .30 // 22 // iti lar3ane-atikramaNe plavane-manAk pRthutaravikramavati gamane javane-atizIghragatau pramardane-kaThinasyApi vastunazcarNanakaraNe dan Educontano For Personal & Private Use Only www.janelibrary.org Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -10-20:30905000 | samarthaH laDunaplavanajavanapramaInasamarthaH, kacit 'laMghaNapavaNajaiNavAyAmaNasamatthe' iti pAThaH, tatra vyAyAmane-vyAyAmakaraNe iti vyAkhyeyaM, cheko-dvAsaptatikalApaNDito, dakSaH-kAryANAmavilambitakArI praSTho vAgmI kuzala:--samyakriyAparijJAnavAn medhAvI parasparAvyAhataH-pUrvAparAnusandhAnadakSaH, ata eva 'nipuNasippovagae' iti nipuNaH yathA bhavati evaM zilpaM-kriyAsu kauzalaM upa| gataH-prApto nipuNazilpopagataH ekaM mahAntaM zilAkAhastakaM-saritpAdizalAkAsamudAyaM saritparNAdizalAkAmayIM sammArjanImityarthaH, vAzabdo vikalpArtho, 'daMDasaMpucchaNi vA' iti daNDayuktA sampucchanI-sanmArjanI daNDasampucchanI tAM vA 'veNusilAgigaM vA' iti veNuH-vaMzastasya zalAkA veNuzalAkAstAbhinittA veNuzalAkikI-veNuzalAkAmayI sammArjanI tAM vA gRhItvA rAjAGgaNaM rAjAntaHpuraM vA devakulaM vA 'sabhA vA' santo bhAntyasyAmiti sabhA-grAmapradhAnAnAM nagarapradhAnAnAM yathAsukhamavasthAnaheturmaNDapikA tAM vA 'prapA vA ' pAnIyazAlA 'ArAmaM veti' AgatyAgatya bhogapuruSA varataruNIbhiH saha yatra ramante-krIDanti sa ArAmonagarAnnAtidUravartI krIDAzrayaH tarukhaNDaH taM 'ujjANaM vati' Urddha vilambitAni prayojanAbhAvAt yAnAni yatra tadudyAnaM-nagarAtpratyAsannavartI yAnavAhanakrIDAgRhAdyAzrayastarukhaNDaH, tathA atvaritamacapalamasambhrAntaM, tvarAyAM cApalye sambhrame vA samyakcavarAdyupagamAsambhavAt , nirantaraM na tvapAntarAlamocanena, sunipuNaM zlakSNasyApyacokSasyApasAraNena, sarvataH-sarvAsu dikSu vidikSa samantataH-sAmastyena sampamArjayet , "evamevetyAdi, sugamaM yAvat 'khippAmeva paccuvasamaMtI'tyAdi, ekAnte tRNakASThAdyapa nIya kSiprameva-zIghrameva pratyupazAmyanti pratyekaM te AbhiyogikA devAH 'upazAmyanti , saMvartakavAyuvikurvaNNAnivahArtante, saMvartakavAtavikurvaNamupasaMharantIti bhAvaH, tato 'docapi veubviyasamugdhAeNaM samohaNati / saMvartakavAtavikurvaNArtha Jain Education in For Personal & Private Use Only mainelibrary.org Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mUryAbhAgamanAya saMmArjanAdi mU010 zrIrAjapraznI hi yadvelAdvayamapi vaikriyasamudghAtena samavahananaM tatkilaika idaM tvabbhravAdalakavikurvaNArthaM dvitIyamata uktaM-dvitIyamapi vAraM vaikriya- malayagirI samudghAtena samavahanyante (ghnanti), samavahatya cAbhravAdalakAni vikurvanti, vAH-pAnIyaM tasya dalAni vArdalAni tAnyeva vAdalakAni yA vRttiH meghA ityarthaH, apo bibhratIti abbhrANi-meghAH, abhrANi santyasminniti 'abhrAdibhya' iti matvarthIyo'pratyayaH, AkAzamityarthaH, | abbhre vAdalakAni abbhravAdalakAni tAni vikurvanti, AkAze meghAni vikurvantItyarthaH, 'se jahAnAmae bhaigadArage siyA' ityAdi // 23 // pUrvavat 'niuNasippovagae egaM mahamityAdi, sa yathAnAmako bhRtikadAraka evaM mahAntaM 'dakavArakaM vA' mRttikAmayabhAjanavizeSa dagakuMbhagaM vA' ti dakagharTa, dakasthAlakaM vA-kaMsAdimayamudakabhRtaM bhAjanaM dakakalasaM vA-udakabhRtaM bhRGgAraM 'AvarisijjA' iti AvarSet A-samantAtsizcet , 'khippAmeva pataNataNAyaMti' anukaraNavacanametat prakarSaNa stanitaM kurvantItyarthaH, 'pavijjuyAiti 'tti prakarSeNa vidyutaM vidadhati, 'pupphabaddalae viuvvaMti ' puSpavRSTiyogyAni vArdalikAni puSpavAdalikAni-puSpavarSakAn meghAn vikuvantIti bhAvaH, 'egaM mahaM puSphachajjiyaM vA ' ekAM mahatIM chAdyate-upari sthagyate iti chAdyA chAdyaiva chAdhikA puSpaibhRtA chAdhikA puSpachAdhikA tAM vA paTalakAni-pratItAni, 'kayaggAhagahiyakarayalapabbhadravi(ppa)mukkeNaM' ti iha maithunasaMrambhe yat yuvateH kezeSu grahaNaM| |sa kacagrahastena gRhItaM kacagrahagRhItaM tathA karatalAdvi(pa)muktaM satyabhraSTa karatalaprabhraSTavi(pra)muktaM,prAkRtatvAtpadavyatyayastato vizeSaNasamAsaH, | tena, zeSaM sugamaM yAvat 'jaeNaM vijaeNaM vaddhAti / jayena vijayena vardhApayanti, jayatu devetyevaM vardhApayantItyarthaH, tatra jayaHjAparairanabhibhUyamAnatA pratApavRddhizca vijayastu-parepAmasahamAnAnAmabhibhavotpAdaH, vardhApayitvA ca tAM pUrvoktAmAjJaptiko pratyApayanti, AdiSTakAryasampAdanena nivedyntiityrthH|| // 23 // JainEducation intern For Personal & Private Use Only Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tae NaM se sUriyAbhe deve tersi AbhiyogiyANaM devANaM aMtie eyamadraM socA nisamma haTtudra jAva hiyae pAyattANiyAhivaiM devaM saddAveti sadAvettA evaM vadAsI-khippAmeva bho devANuppiyA! sUriyAme vimANe sabhAe suhammAe meghogharasiyagaMbhIramahurasaI joyaNaparimaMDalaM sumaraghaMTaM tikukhutto ullAlemANe 2 mahayA 2 sadeNaM ugrosemANe 2 evaM vayAsI-ANaveti NaM bho sUriyAme deve gacchati NaM bho sUriyAbhe deve jaMbUddIve dIve bhArahe vAse AmalakappAe NayarIe aMbasAlavaNe cetite samaNaM bhagavaM mahAvIraM abhivaMdae, tubbhe'viNaM bho devANuppiyA! savir3Ie jAva NAtiyaraveNaM NiyagaparivAla saddhiM saMparivuDA sAti 2 jANavimANAI durUDhA samANA akAlaparihINaM ceva sUriyAbhassa devassa aMtiyaM pAubbhavaha / (mU0 11) 'tae NamityAdi, tato ' Namiti' pUrvavat sa sUryAbho devasteSAM 'AbhiyogANaMti A-samantAdAbhimukhyena yujyante-preSyakarmasu vyApAryante ityAbhiyogyA AbhiyogikA ityarthaH, teSAmAbhiyogyAnAM devAnAmantike samIpe enam anantaroktamarthaM 'zrutvA' zravaNaviSayaM kRtvA zravaNAnantaraM ca nizamya-paribhAvya ' haTTatudvajAvAhiyae' iti yAvacchabdakaraNAt ' haTTatuTThacittamANadie pIimaNe | paramasomaNassie harisavasavisappamANahiyae' iti draSTavyaM, padAtyanIkAdhipatiM devaM zabdayati, zabdayitvA evamavAdIta-kSiprameva bho| devAnAM priya ! sabhAyAM sudharmAyAM sudharmAbhidhAnAyAM 'meghogharasiyagaMbhIramahurasadda ' miti meghAnAmoghaH-saGghAto meghaughastasya rasitaMgarjitaM tadgambhIro madhurazca zabdo yasyAH sA meghaudharasitagambhIramadhurazabdA tA 'joyaNaparimaMDalaM ti yojanaM-yojanapramANaM| Jain Education in For Personal & Private Use Only PANThelibrary.org Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIrAjapraznI malayagirI- yA vRttiH // 24 // parimaNDalaM-guNapradhAno'yaM nirdezaH pArimaNDalyaM yasyAH sA yojanaparimaNDalA tAM susvarAM-sukharAbhidhAnAM ghaNTAmullAlayan 2-10 senApatitADayan tADayannityarthaH, mahatA 2 zabdena udghoSayan-udghoSaNAM kurvan evaM vadati-AjJApayati bhoH sUryAbho devo / gacchati bhoH sUryAbho devo jambUdvIpaM bhArataM varSe AmalakalpAM nagarImAmrazAlavanaM caityaM yathA (tatra) zramaNaM bhagavaM mahAvIraM vandituM, ghoSaNA tat-tasmAt , 'tumbhezva Namiti yUyamApa ' Namiti pUrvavad ,: devAnAM priyAH! pUrvavad sarvaryA-parivArAdikayA sarvadyutyAyathAzaktivisphAritena samastena zarIratejasA sarvabalena-samastena hastyAdisainyena sarvasamudAyena-svasvAbhiyogyAdisamastapari mU011 vAreNa, sarvAdareNa-samastayAvacchaktitulanena sarvavibhUtyA sarvayA abhyantaravaikriyakaraNAdivAhyaratnAdisampadA sarvavibhUSayAyAvacchaktisphArodArazRGgArakaraNena 'savvasaMbhameNati' sarvotkRSTena saMbhramena, sarvotkRSTasambhramo nAmeha svanAyakaviSayabahumAnakhyApanaparA svanAyakopadiSTakAryasampAdanAya yAvacchaktitvaritatvaritA pravRttiH, 'savvapupphavatthagaMdhamallAlaMkAreNaM' atra gandhAvAsAH mAlyAni-puSpadAmAni alaGkArA-AbharaNavizeSAH, tataH samAhAro dvandvastataH sarvazabdena saha vizeSaNasamAsaH, " sabvadivvatuDiyasahasaMninAeNamiti sarvANi ca tAni divyatruTitAni ca sarvadivyatruTitAni teSAM zabdAH sarvadivyatruTitazabdAH teSAmekatra mIlanena yaH saGgatena nitarAM nAdo-mahAn ghoSaH sarvatruTitadivyazabdasanninAdastena, iha alpeSvapi sarvazabdo dRSTo yathA 'anena sarvaM pItaM ghRta'miti, tata Aha-' mahatA iDIe' ityAdi mahatyA yAvacchaktitulitayA RddhayAparivArAdikayA, evaM 'mahatA juIe' ityAdyapi bhAvanIyaM, tathA mahatAM sphUrttimatAM varANAM-pradhAnAnAM tuDitAnAM-AtodyAnAM yamaka 19 // 24 // samakam-ekakAlaM paTubhiH puruSaiH pravAditAnAM yo ravastena, etadeva vizeSeNAcaSTe-'saMkhapaNavapaDahabherijhallarikharamuhihuDukkamurava Jain Education S al For Personal & Private Use Only P anelibrary.org Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ muiMgaduMdubhinigghosanAitaraveNa' zaGkaH-pratItaH, paNavo bhANDAnA, paDahaH pratItaH bherI-DhakkA jhallarI-cAvanaddhA vistIrNA valayAkArA kharamuhI-kAhalA huDukkA-pratItA mahApramANo maIlo murajaH sa eva laghurmudaGgo dundubhiH-bheryAkArA saGkaTamukhI eteSAM dvandvastAsAM nirghoSo-mahAn dhvAno nAditaM ca-ghaNTAyAmiva vAdanottarakAlabhAvI satatadhvanistallakSaNo yo ravastena, 'niyagaparivAra saddhi saMparivuDA' iti nijakaH-AtmIyaH AtmIyo yaH parivArastena sArddha, tatra sahabhAvaH parivArarItimantareNApi sambhavati tata Aha-saMparivuDA' samyak-parivArarItyA paridRtAH samparivRtAH, 'akAlaparihINaM ceveti parihAniH-parihInaM kAlasya parihInaM kAlavilamba iti bhAvaH na vidyate kAlaparihInaM yatra prAdurbhavane tadakAlaparihInaM, kriyAvizeSaNametat , ' aMtie pAubbhavaha / antike-samIpe mAdurbhavata, samAgacchateti bhAvaH // tae NaM se pAyattANiyAhivatI deve sUriyAbheNaM deveNaM evaM butte samANe hadvatujAvahiyae evaM devA ! tahatti ANAe viNaeNaM vayaNaM paDisuNeti, paDi 2 tA jeNeva sUriyAbhe vimANe jeNeva sabhA suhammA jeNeva meghogharasiyagaMbhIramahurasadA joyaNaparimaMDalA sussarA ghaMTA teNeva uvAgacchati 2 tA taM meghogharasitagaMbhIramahurasaI joyaNaparimaMDalaM susaraM ghaMTaM tikhutto ullAleti / tae NaM tIse meghogharasitagaMbhIramahurasaddAte joyaNaparimaMDalAte susarAte ghaMTAe tikkhutto ullAliyAe samANIe se sUriyAbhe vimANe pAsAyavimANaNikkhuDAvaDiyasaddaghaMTApaDisuyAsayasahassasaMkule jAe yAvi hotthaa| taeNaM te sUriyAbhavimANavAsiNaM bahUNaM vemANiyANaM devANa ya devINa ya egaMtaraipasananiccappamattavisayasuhamucchi Jain Education era For Personal & Private Use Only Janelibrary.org Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ryAbhani zrIrAjapraznI malayagirI yA vRttiH mAne udyopaNA // 25 // yANaM susaraghaMTAravaviulabola (turiyacavala) paDibohaNe kae samANe ghosaNakouhalAdinnakannaegaggacittauvauttamANasANaM se pAyatANIyAhivaI deve taMsi ghaMTAravaMsi NisaMtapasaMtasi mahayA mahayA saMdaNaM ugrosemANe ugrosemANe evaM vadAsI-haMta suNaMtu bhavaMto sUriyAbhavimANavAsiNo bahave vemANiyA devA yadevIo ya! sUriyAbhavimANavaiNo vayaNaM hiyasuhatthaM ANavaNiyaM bho ! sUriyAbhe deve gacchai NaM bho sUriyAbhe deve jaMbUddIvara bhArahaM vAsaM AmalakappaM nayarIM aMbasAlavaNaM ceiyaM samaNaM bhagavaM mahAvIraM abhivaMdae, taMtubbhe'vi NaM devANuppiyA ! sabbir3Ie akAlaparihINA ceva sUriyAbhassa devassa aMtiyaM pAubbhavaha // (sU0 12) 'tae NaM se' ityAdi 'jAva paDisuNittA' iti, atra yAvacchabdakaraNAt 'karayalapariggahiyaM dasanahaM sirasAvattaM matthae aMjaliM kaDu evaM devA ! tahatti ANAe viNaeNaM vayaNaM paDisuNeitti draSTavyaM, 'tikkhutto ullAlei'tti |trikRtvaH-trIna vArAn ullAlayati-tADayati, tato 'Na' miti vAkyAlAre tasyAM meghaudharasitagambhIramadhurazabdAyAM yojanapari|maNDalAyAM susvarAbhidhAnAyAM ghaNTAyAM trikRtvastADitAyAM satyAM yata mUryAbhavimAnaM (tatra) tatpAsAdaniSkuTeSu ca ye ApatitAH zabdAHzabdavargaNApudgalAstebhyaH samucchalitAni yAni ghaNTApratizrutAzatasahasrANi-ghaNTApatizabdalakSANi taiH saGkulamapi jAtamabhUt , kimuktaM bhavati ?-ghaNTAyAM mahatA prayatnena tADitAyAM ye vinirgatAH zabdapadgalAstatpratighAtavazataH sarvAsu dikSu vidikSu ca divyAnubhAvataH samucchalitaiH pratizabdaiH sakalamapi vimAnamekayojanalakSamAnamapi badhiritamajAyata iti / etena dvAdazabhyo yojanebhyaH samAgataH zabdaH zrotragrAhyo bhavati, na parataH, tataH kathamekatra tADitAyAM ghaNTAyAM sarvatra tacchabdazrutirupajAyate ? iti yaccodyate| // 25 // Jain Education M onal For Personal & Private Use Only Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education I tadapAkRtamavaseyaM sarvatra divyAnubhAvataH tathArUpapratizabdocchalane yathoktadoSAsambhavAt / 'tae NamityAdi, tato 'Namiti pUrvavat teSAM sUryAbhadevavimAnavAsinAM bahUnAM vaimAnikadevAnAM devInAM ca ekAntena sarvAtmanA ratau- ramaNe prasaktA ekAntaratiprasaktA ata eva | nityaM sarvakAlaM pramattA nityapramattAH kasmAditi cedata Aha-' visayasuhamucchiyAtti' viSayasukheSu mUcchitA - adhyupapannA viSayasukhamU|cchitA adhyupapannAstato nityapramattAH, tataH padatrayasya padadvayamIlanena vizeSaNasamAsaH, teSAM ' susaraghaMTAravavi ulabolaturiyacavala| paDivohaNe ' iti susvarAbhidhAnAyA ghaNTAyA ravasya yaH sarvAsu dikSu vidikSu ca pratizabdocchalanena vipula:- sakalavimAnavyApi - tayA vistIrNo bola:- kolAhalastena tvaritaM - zIghraM capalaM -AkulaM pratibodhane kRte sati 'ghosaNakouhalAdinnakannaegaraMgacittauvauttamANasANamiti ' kIdRg nAma ghoSaNaM bhaviSyatItyevaM ghoSaNe kutUhalena dattau kaNNa yaiste ghoSaNakutUhaladattakarNAH, tathA ekAgraM - ghoSaNAzravaNaikaviSayaM cittaM yeSAM te ekAgracittAH, ekAgracittatve'pi kadAcidanupayogaH syAdata Aha- upayuktamAnasAH, tataH pUrvapadena vizeSaNasamAsasteSAM padAtyanIkAdhipatirdevastasmin ghaNTArave 'nisaMtapasaMtaMsI 'ti nitarAM zAnto nizAntaH - atyantamandIbhUtastataH prakarSeNa sarvAtmanA zAntaH prazAntaH, tatazchinnaprarUDha ityAdAviva vizeSaNasamAsastasmin mahatA 2 zabdena udghoSayannevamavAdIt - ' hanta suNaMtu ' ityAdi, hanteti harSe, uktaM ca- ' hanta harSe'nukampAyAmityAdi, harSazca svAminA''diSTatvAt zrImanmahAvIrapAda - vandanArthaM ca prasthAnasamArambhAt, zRNvantu bhavanto bahavaH sUryAbhavimAnavAsino vaimAnikadevA devyazca, sUryAbhavimAnapatervacanaM hitasukhArtha hitArtha sukhArtha cetyarthaH, tatra hitaM janmAntare'pi kalyANAvahaM tathAvidhakuzalaM sukhaM tasmin bhave nirupadravatA, AjJApayati bho devAnAM priyAH ! sUryAbho devo yathA gacchati bhoH ! sUryAbho devo ! 'jambUdvIpaM dvIpamityAdi tadeva yAvadantike prAdurbhavata // For Personal & Private Use Only ainelibrary.org Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIrAjamanI malayagirI yA vRttiH // 26 // Jain Educationonal tae NaM te sUriyAbhavimANavAsiNo bahave vemANiyA devA devIo ya pAyattANiyAhivaissa devassa aMtie emaTThe soccA Nisamma haTTatuTTha jAvahiyayA appegaiyA vaMdaNavattiyAe appegaiyA pUyaNavattiyAe appegaiyA sakkAravattiyAe evaM saMmANavattiyAe kouhalavattiyAe appe 0 asuyAI suNissAmo suyAIM aTThAI heUI pasiNAI karaNAI vAgaraNAI pucchissAmo, appegaiyA sUriyAbhassa devassa vayaNamaNuyattamANA appegatiyA annamannamaNuyattamANA appegaiyA jiNabhattirAgeNaM appegaiyA dhammoti appegaiyA jIyameyaMti kaTTu savbiDIe jAva akAlaparihINA caiva sUriyAbhassa devassa aMtiyaM pAubbhavaMti / (sU013) / tae se sUri yA deve te sUriyAbhavimANavAsiNo bahave vemANiyA devA yadevIo ya akAlaparihINA ceva aMtiyaM pANDabhavamANe pAsati pAsittA haTThatuTTha jAva hiyae AbhiogiyaM devaM sahAveti Abhio0 2 saddAvittA evaM vayAsI - khippAmeva bho devANuppiyA ! aNegakhaMbhasayasaMniviTTaM lIlaTThiyasAlabhaMjiyAgaM IhAmiyausabhaturaganaramagaravihagavAlagakiMnararurusarabhacamarakuMjaravaNalayapaumalayabhatticittaM khaMbhuggayavaravairaveiyAparigayAbhirAmaM vijjAharajamalajuyalajaMtajuttaMpiva accIsahassamAliNIyaM rUvagasahassakaliyaM misamANaM cakkhulloyaNalesaM suhaphAsaM sassirIyarUvaM ghaMTAvalicaliyamahuramaNaharasaraM suhaM kaMtaM darisaNijjaM NiuNociyamisimisiMtamaNirayaNaghaMTiyAjAlaparikakhittaM joyaNasayasahassavicchiNNaM divvaM gamaNasajjaM sigdha For Personal & Private Use Only 386068383838688883068 devAnAM sUbhAntike | prAdurbhAvaH 0 13 divyayAnakAraNaM sU0 14 // 26 // jainelibrary.org Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gamaNaM NAma dibvaM jANaM ( jANavimANaM ) viuvvAhi, viuvittA khippAmeva eyamANattiyaM paJcappiNAhi (sU014) 'tae NaM te' ityAdi, tataste sUryAbhavimAnavAsino bahavo vaimAnikA devA devyazca padAtyanIkAdhipaterdevasya samIpe enam-anantaroktamarthaM zrutvA 'Nisamma haTTha tuTU jAva hiyayA' iti yAvatkaraNAt 'haTTatuTThacittamANaMdiyA pIimaNA paramasomaNassiyA harisavasavisappamANahiyayA' iti parigrahaH, ' appegaiyA vaMdaNavattiyAe' iti apiH sambhAvanAyAmekakAH-kecana vandanapratyayaM vandanam-abhivAdanaM prazastakAyavAgmanaHpravRttirUpaM tatpratyayaM tat mayA bhagavataH zrImanmahAvIrasya karttavyamityevaMnimittam , apyekakAH pUjanapratyayaM pUjana-gandhamAlyAdibhiH samabhyarcanaM apyekakAH satkArapratyayaM satkAraH-stutyAdiguNonatikaraNaM apyekakAH sanmAno-mAnasaH prItivizeSaH, apyekakAH kutUhalajinabhaktirAgeNa-kutUhalena-kautukena kIdRzo bhagavAn sarvajJaH sarvadarzI zrImanmahAvIra ityevaMrUpeNa yo jine-bhagavati varddhamAnasvAmini bhaktirAgo-bhaktipUrvako'nurAgastena apyeka mUryAbhasya vacanam-AjJAmanuvartamAnAH apyekakAH azrutAni-pUrvamanAkarNitAni svargamokSaprasAdhakAni vAMsi zrIpyAma itibuddhayA apyekakAH zrutAni-pUrvamAkArNatAni yAni zaGkitAni jAtAni tAni idAnIM niHzaGkitAni kariSyAma iti buddhayA apyekakA jItametat-kalpa eSa itikRtvA, 'savviDIe' ityAdi prAgvat / ta eNaM se Abhiogie deve sUriyAbheNaM deveNaM evaM vutte samANe haTe jAva hiyae karayalapariggahiyaM jAva Jain Education For Personal & Private Use Only Shrainelibrary.org Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | kAraNaM zrIrAjapraznI malayagirIyA vRttiH // 27 // paDimuNei jAva paDisuNettA uttarapuracchimaM disIbhAgaM avakkamati avakkamittA veubviyasamugghAeNaM samohaNai divyayAna2ttA saMkhejAiMjoyaNAIjAva ahAbAyare poggale 2 ttA ahAsuhume poggale pariyAei 2ttA doccaMpi veubviyasamugdhAeNaM samohaNittA aNegakhaMbhasayasanniviTuM jAva divvaM jANavimANaM viunviuM pavane yAvi hotthA / m014 tae NaM se Abhiogie deve tassa divvassa jANavimANassa tidisiM tao tisovANapaDirUvae viuvvati, taMjahA-puracchimeNaM dAhiNeNaM uttareNaM, tesiM tisovANapaDirUvagANaM ime eyArUve vaNNAvAse paNNate, taMjahA-vairAmayA NimmA riTThAmayA patiDhANA veruliyAmayA khaMbhA suvaNNaruppamayA phalagA lohitakUkhamaiyAo sUio vayarAmayA saMdhI NANAmaNimayA avalaMbaNA avalaMbaNabAhAo ya pAsAdIyA jAva paDirUvA / tesi NaM tisovANapaDirUvagANaM purao toraNe viuvvati, toraNA [tesi NaM] NANAmaNimaesu thaMbhesu u~vaniviTThasaMnividvavivihamutnaMtarovaciyA vivihatArArUvovaciyA [IhAmiyausabhaturagaNaramagaravihagavAlagakiMnararurusarabhacamarakuMjaravaNalayapaumalayabhatticittA khaMbhuggaya(vara)vairaveiyAparigatAbhirAmA vijAharajamalajayalajaMtajattAviva accIsahassamAliNIyA rUvagasahassakaliyA bhisamANA bhibhisamANA cakhukalloyaNalesA suhaphAsA sassirIyaruvA pAsAiyA] jAva paDirUvA // 27 // 'tae NamityAdi 'aNegakhaMbhasayasannividru'miti anekeSu stambhazateSu sanniviSTaM, 'lIlaTThiyasAlibhaMjiyAga'miti lIlayA hai| in Educa For Personal & Private Use Only againelibrary.org Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthitA lIlAsthitAH, anena tAsAM puttalikAnAM saubhAgyamAvedayati, lIlAsthitAH zAlabhaJjikAH-puttalikA yatra tattathA 'IhA|miyausabhaturaganaramagaravihagavAlagakuMjararurusarabhacamarakuMjaravaNalayapaumalayabhatticittamiti IhAmRgA-vRkA vyAlAH-svApadabhujaGgA | IhAmRgaRSabhaturaganaramagaravihagavyAlakinnararurusarabhacamarakuJjaravanalatApadmalatAnAM bhaktyA-vicchittyA citram-Alekho yatra tattathA, tathA stambhodgatayA-stambhoparivarttinyA vajraratnamayyA vedikayA parigataM sat yadabhirAmaM tatstambhodgatavajravedikAparigatAbhirAma, 'vijjAharajamalajugalajaMtajuttaMpiva' iti vidyAdharayoryada yamalayugalaM-samazreNIkaM dvandvaM vidyAdharayamalayugalaM tacca tad yantraM casaJcariSNupuruSapratimAdvayarUpaM tena yuktaM tadeva tathA, arciSAM-kiraNAnAM sahacairmAlinIyaM-paricAraNIyaM arciHsahasramAlinIyaM, tathA | rUpakasahasrakalitaM, 'bhisamANaMti' dIpyamAnaM 'bhinbhisamAnam' atizayena dedIpyamAnaM, 'cakkhulloraNalesaMti' cakSuH kartR lokane lisatIca darzanIyatvAtizayAt zlipyatIva yatra tattathA, 'suhaphAsaMti' zubhaH komalaH sparzo yasya tattathA, sazrIkAnisazobhAkAni rUpANi-rUpakANi yatra tat sazrIkarUpaM, 'ghaNTAvalicaliyamahuramaNaharasara miti ghaNTAvaleH-ghaNTApaleAtavazena calitAyAH-kampitAyAH madhuraH-zrotrapriyo manoharo-manonitikaraH svaro yatra tattathA, calitazabdasya vizeSyAtparanipAtaH prAkutatvAt , 'zubhaM yathoditavastulakSaNopetatvAt 'kAntaM' kamanIyaM, ata eva darzanIyaM, tathA 'niuNociyamisimisitamaNirayaNaghaMTiyAjAlaparikhitta ' miti nipuNakriyamucitAni-khacitAni 'misimisiMtatti dedIpyamAnAni maNiratnAni yatra tattathA tena, kathaMbhUtena ? ghaNTikAjAlena -kSudraghaNTikAsamUhena pariH-sAmastyena kSiptaM vyAptaM yattattathA, yojanazatasahasravistIrNa-yojanalakSavistAraM |'divyaM / pradhAnaM 'gamanasajaM gamanapravaNaM zIghragamananAmadheyaM 'jANavimANaM' yAnarUpaM vAhanarUpaM vimAnaM yAnavimAnaM, zeSaM prAgvat / JainEducation For Personal & Private Use Only Jainelibrary.org Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIrAjapraznI malayagirI- yA vRttiH // 28 // tassa NAmityAdi, tassa Namiti pUrvavat divyasya yAnavimAnasya tidisi' iti tisro dizaH samAhatAstridika tasmina divyayAnatridizi, tatra 'tisovANapaDirUvae ' iti trINi ekaikasyAM dizi ekaikasya bhAvAt trisopAnapratirUpakANi prativiziSTaM rUpaM yeSAMka kAraNaM tAni pratirUpakANi trayANAM sopAnAnAM samAhArastrisopAnaM trisopAnAni ca tAni pratirUpakANi ceti vizeSaNasamAsaH, vizeSaNa mU014 syAtra paranipAtaH prAkRtatvAt / 'tesi NamityAdi, teSAM ca trisopAnapratirUpakANAmayametadrUpo-vakSyamANasvarUpo 'varNAvAso varNakanivezaH prajJaptaH, tadyathA-vatramayA' vatraratnamayA 'nemI' nemibhUmikA tatra Urddha nirgacchantaH pradezAH riSTharatnamayAni pratiSThAnAni| niSThAnAni trisopAnamUlapradezAH vaiTTayamayAH stambhAH suvarNarUpyamayAni phalakAni-trisopAnAGgabhUtAni, lohitAkSamayyaH sUcayaHphalakadvayasambandhavighaTanAbhAvahetupAdukAsthAnIyAH 'vajramayA' vajraratnapUritAH 'sandhayaH / phalakadvayApAntarAlapradezAH nAnAmaNimayAni avalambyante iti avalambanAni-avataratAmuttaratAM cAlampanahetubhUtA avalambanabAhAto vinirgatAH kecidavayavAH, 'avalamvaNabAhAo yatti avalambanabAhAzca nAnAmaNimayyaH, avalambanabAhA nAma ubhayoH pArzvayoravalambanAzrayabhUtA bhittayaH, 'pAsAiyAo' ityAdi padacatuSTayaM prAgvat / 'tesi NamityAdi, teSAM 'Namiti vAkyAlaGkAre trisopAnapratirUpakANAM purataH pratyeka toraNaM prajJaptaM, teSAM ca toraNAnAmayametadrupo varNAvAso-varNakanivezaH prajJaptaH, tadyathA-toraNA nAnAmaNimayA ityAdi, kvacidevaM pAThaH-'tesi NaM tisovANapaDirUvagANaM purato toraNe viuvvai toraNA nANAmaNimayA' ityAdi, maNayaH-candrakAntAdyAH, 15 // 28 // vividhamaNimayAni toraNAni nAnAmaNimayeSu stambheSu upaniviSTAni-sAmIpyena sthitAni, tAni ca kadAciccalAni athavA apadapatitAni vA''zakyeran tata Aha-samyak nizcalatayA apadaparihAreNa ca niviSTAni, tato vizeSaNasamAsaH, upaniviSTasanniviSTAni, Jain Education a l For Personal & Private Use Only Mainelibrary.org Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'vivihamattataro (rArUvo) vaciyAI' iti vividhA-vividhavicchittikalitA muktA-muktAphalAni 'antare ti antarAzabdo'gRhItavIpso'pi SalsAmarthyAdvIpsAM gamayati, antarA 2 rUpopacitAni yAvatA yatra tAni tathA, 'vivihatArovaciyAI' vividhaistArArUpaiH-tArikArUparupa citAni. toraNeSu hi zobhArtha tArikA nivadhyante iti pratItaM loke'pIti vividhatArArUpopacitAni 'jAva paDirUvA' iti yAvatkaraNAta 'IhAmigausabhaturaganaramagaravihagavAlagarkinararurusarabhacamarakuMjaravaNala yapaumalayabhatticittA khaMbhungayavairaveiyAparigayAbhirAmA vijAharajamalajugalajaMtajuttAviva' evaM nAma stambhadvayasanniviSTAni toraNAni vyavasthitAni yathA vidyAdharayamalayugalayantrayuktAnIva pratibhAsate iti, 'accIsahassamAlaNIyA rUvagasahassakaliyA bhisimANA bhibbhisamANA cakkhulloyaNalesA suhaphAsA | sassirIyarUvA pAsAiyA darisaNijjA abhirUvA' iti parigrahaH, kacidetatsAkSAllikhitamapi dRzyate / tesi NaM toraNANaM uppiM aTThamaMgalagA paNNattA, taMjahA-sotthiyasirivacchaNaMdiyAvattavaddhamANagabhaddAsaNakalasamacchadappaNA (jAva pddiruuvaa)| tamiM ca NaM toraNANaM uppiM bahave kiNhacAmarajjhae jAva sukkilacAmarajjhae acche saNhe ruppapaTTe vairAmayadaMDe jalayAmalagaMdhie suramme pAsAdIe darisaNijje abhirUve paDirUve viubvati / tesi NaM toraNANaM uppiM bahave chattAticchate ghaMTAjugale paDAgAipaDAge uppalahatthae kumudaNaliNasubhagasogaMdhiyapoMDarIyamahApoMDarIyasatapattasahassapattahatthae sabarayaNAmae acche jAva paDirUve viuvvati / tae NaM se Abhibhogie deve tassa divvassa jANavimANassa aMto bahusamaramaNijjaM bhUmibhAgaM viubbati / Jain Education in For Personal & Private Use Only Hinelibrary.org Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIrAjamanI malayagirIyA vRttiH / / 29 / / Jain Education 'tesiM toraNANaM uppimi'tyAdi sugamaM, navaraM ' jAva paDirUvA' iti yAvacchandakaraNAt 'ghaTTA maTTA nIrayA nimmalA niSpaMkA nikkaMkaDacchAyA samirIyA saujjoyA pAsAiyA darisaNijjA abhiruvA ' iti draSTavyaM / 'tesi NamityAdi, teSAM toraNAnAmupari bahavaH kRSNacAmarayuktA dhvajAH kRSNacAmaradhvajAH, evaM bahavo nIlacAmaradhvajAH, lohitacAmaradhvajAH, haritacAmaradhvajAH, zuklacAmaradhvajAH, kathambhUtA ete sarve'pItyata Aha- acchA-AkAzasphaTikavadatinirmalAH zlakSNAH zlakSNapudgalaskandhanirmApitAH 'ruppapaTTA' iti rUpyo- rUpyamayo vajramayasya daNDasyopari paTTo yeSAM te rUpyapaTTA: ' vairadaMDA' iti vajro - vajraratnamayo daNDo rUpyapaTTamadhyavarttI yeSAM te vajradaNDAH, tathA jalajAnAmiva - jalajakusumAnAM padmAdInAmivAmalo na tu kudravyagandhasammizro yo gandhaH sa jalajAmalagandhaH sa vidyate yeSAM te jalajAmalagandhikAH, ata eva suramyA: 'prAsAdIyA' ityAdivizeSaNacatuSTayaM prAgvat / ' tesi NamityAdi, teSAM toraNAnAmupari bahUni chatrAticchatrANi - chatrAt- lokaprasiddhAt ekasaGkhyAkAt atizAyIni chatrANi uparyadhobhAvena dvisa|GkhyAkAni trisaGkhyAkAni vA chatrAticchatrANi, bAhyapatAkAbhyo lokaprasiddhAbhyo'tizAyinyo dIrghatvena vistAreNa ca patAkAH | patAkAtipatAkAH, bahUni ghaNTAyugalAni, bahUni cAmarayugalAni, bahava utpalahastAH - utpalAkhyajalajakusumasamUhavizeSAH, evaM bahavaH | padmahastakAH nalinahastakAH subhagahastakAH saugandhikahastakAH zatapatrahastakAH sahasrapatrahastakAH, padmAdivibhAgavyAkhyAnaM prAgvat, ete ca chatrAticchatrAdayaH sarve'pi ratnamayA acchA-AkAzasphaTikavadatinirmalA yAvatkaraNAt ' saNhA laNhA ghaTTA maTTA nIrayA nimmalA niSyaMkA nikaMkaDacchAyA sappabhA samirIyA saujjoyA pAsAIyA darisaNijjA abhiruvA ' iti parigrahaH / ' tassa NamityAdi, tarasa Namiti pUrvavat divyasya yAnavimAnasya antaH madhye bahusamaH san ramaNIyo bahuramaNIyo bhUmibhAgaH prajJaptaH, kiMviziSTa ? ityAha For Personal & Private Use Only 30703873805006 divyayAna kAraNaM mU0 14 // 29 // Gainelibrary.org Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ se jahANAmae AliMgapukhare ti vA muiMgapukkhare i vA saratale i vA karatale i vA caMdamaMDale i vA sUramaMDale i vA AyaMsamaMDale i vA urabhacamme i vA (vasahacamme i vA) varAhacamme i vA sIhacamme i vA vagghacamme i vA migacamme ivA(chagalacammeivA) dIviyacamme i vA aNegasaMkukIlagasahassavitae NANAvihapaMcavannehiM maNIhiM upasobhite AvaDapaJcAvaDaseDhipaseDhisotthiya (sovatthiya) pUsamANaga(vaddhamANaga) macchaMDagamagaraMDagajArAmArAphullAvalivapaumapattasAgarataraMgavasaMtalayapaumalayabhatticittehiM sacchAehiM sappabhehiM samarIiehiMsaujjoehiNANAvihapaMcavaNNehiMmaNIhiM uvasobhiehiM taMjahA-kiNhehiM NIlehi lohiehi hAliddehiM sukillehi, tattha NaM je te kiNhA maNI tesiNaM maNINaM ime etArUve vaNNAvAse paNNatte, se jahAnAmae jImUtae i vA aMjaNe i vA khaMjaNe i vA kajjale i vA gavale i vA gavalaguliyA i vA bhamare i vA bhamarAvaliyA i vA bhamarapataMgasAre ti vA jaMbUphale ti vA addAriTre i vA parahute i vA gae i vA gayakalabhe i vA kiNhasappe i vA kiNhakesare i vA AgAsathiggale i vA kiNhAsoe i vA kiNhakaNavIre i vA kiNhabaMdhujIve i vA, bhave eyArUve siyA ?, No iNaTTe samadve, (ovammaMsamaNAuso!) teNaM kiNhA maNI itto iTThatarAe ceva kaMtatarAe ceva maNAmatarAe ceva maNuNNatarAe ceva vaNNeNaM paNNattA / tattha NaM je te nIlA maNI tesi NaM maNINaM ime eyArUve vaNNAvAse paNNace, Jain Education Alinal For Personal & Private Use Only Jjainelibrary.org Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIrAjapraznI malayagirIyA vRttiH divyayAnakAraNaM su014 se jahAnAmae bhiMge i vA bhiMgapatteivA sue ivA suyapicche ivA cAsei vA cAsapicche ivA NIlI ivA NIlIbhede i vA NIlIguliyA i vA sAmA i vA uccante i vA vaNarAtI i vA haladharavasaNe i vA moraggIvA i vA ayasikusume i vA bANakusume i vA aMjaNakesiyAkusume i vA nIluppale i vA NIlAsoge i vA NIlabaMdhujIve i vA NIlakaNavIre i vA, bhaveyArUve siyA ?, No iNaDhe samaDhe, te NaM NIlA maNI etto itarAe ceva jAva vaNNaNaM pnnnnttaa| tattha NaM je te lohiyagA maNI tesi NaM maNINaM imeyArUve vaNNAvAse paNNatne, se jahANAmae urabharuhire i vA sasaruhire i vA nararuhire i vA varAharuhire i vA (mahisaruhire ivA ) bAliMdagove i vA bAladivAkare i vA saMjhabbharAgei vAguMjaddharAge i vA jAsuaNakusume i vA kiMsuyakusume i vA pAliyAyakusume i vA jAihiMgulae ti vA silappavAle ti vA pavAlaaMkure i vA lohiyakakhamaNI i vA lakkhAramage ti vA kimirAgakaMbale ti vA cINapirAsI ti vA ratuppale i vA rattAsAMge ti vA rattakaNavIre ti vA ratnabaMdhujIveti vA, bhaveyArUve siyA ?.No iNaDhe samaDhe, te NaM lohiyA maNI itto iTTatarAe ceva jAva vaNNeNaM paM0 / tattha NaM je te hAliddA maNI tesiNaM maNINaM imeyArUve vaNNAvAme paNNatte- se jahANAmae caMpe ti vA caMpachallI ti vA ( caMpagabhee i vA ) halliddA i vA halihAbhede ti vA halidaguliyA ti vA hariyAliyA Jain Education For Personal & Private Use Only JHUMinelibrary.org Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vA hariyAlabhede ti vA hariyAlaguliyA ti vA ciure i vA ciuraMgarAte ti vA varakaNage i vA varakaNaganighase i vA [ suvaNNasippAe ti vA ] varapurisavasaNe ti vA allakIkusume ti vA caMpAkusume i vA kuhaMDiyAkusume i vA taDavaDAkusume i vA ghoseDiyAkusume i vA suvaNNakusume i vA suhiraNNakusume ti vA koraMTavaramalladAme ti vA bIyo ( yakusume ) i vA pIyAsoge ti vA pIyakaNavIre ti vA pIyabaMdhujIve ti vA, bhaveyArUve siyA ?, No iNaTe samaTe, te NaM hAliddA maNI etto itarAe ceva jAva vaNNeNaM pnnnnttaa| tattha NaM je te sukkillA maNI tesiNaM maNINaM imeyArUve vaNNAvAse paNNatte / se jahAnAmae aMke ti vA saMkheti vA caMde ti vA kuMde ti vA daMte i vA (kumudodakadayarayadahiyaNagokkhIrapUra ) haMsAvalI ivA koMcAvalI ti vA hArAvalI tivA caMdAvalIti vA sAratiyabalAhae ti vA dhaMtadhoyaruppapaTTe i vA sAlipiTTharAsI ti vA kuMdapuppharAsIti vA kumudarAsI ti vA mukkacchivADI ti vA pihuNamijiyA ti vA bhise ti vA muNAliyA ti vA gayadaMte ti vA lavaMgadalae ti vA poMDariyadalae ti vA seyAsoge ti vA seyakaNavIre ti vA seyabandhujIve ti vA, bhaveyArUve siyA ?, No iNaDhe samatu, te NaM sukillA maNI etto itarAe ceva jAva vanneNaM pnnnnttaa| 'se jahAnAmae' ityAdi, tat-sakalalokaprasiddha 'yatheti dRSTAntopadarzane 'nAmeti ziSyAmantraNe, 'e' iti vAkyAlaGkAre, Jain Education deshilonal For Personal & Private Use Only LE t ainelibrary.org Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ divyayAna karaNam mU015 zrIrAjapraznI AliMgapukkhare i veti AliGgo-murajanAmA vAdyavizeSaH tasya puSkaraM-carmapuTaM tatkilAtyantasapAmiti tenopamA kriyate, iti- malayagirIzabdAH sarve'pi svasvopamAbhUtavastuparisamAptidyotakAH, vAzabdAH samuccaye, mRdaGgo lokamatIto mardalastasya puSkara mRdaGgapuSkara yA vRttiH paripUrNa pAnIyena bhRtaM taDAkaM sarastasya talam-uparitano bhAgaH sarastalaM, karatalaM pratItaM, candramaNDalaM mUryamaNDalaM ca yadyapi tattva vRttyA uttAnIkRtArddhakapitthAkAraM pIThamAsAdApekSayA vRttAlekhamiti tadto dRzyamAno bhAgo na samatalastathApi pratibhAsate samatala iti tadupAdAnaM, AdarzamaNDalaM suprasiddhaM, 'urabhacamme i vetyAdi, atra sarvatrApi 'aNegasaMkukIlagasahassavitate' iti-vizeSaNayogaH, urabhraH-UraNaH, vRSabhavarAhasiMhavyAghracchagalAH pratItAH dvIpI-citrakaH, eteSAM pratyekaM carma anekaiH zaGkapramANaiH kIlakasahasraiH, mahadbhirhi kIlakaistADitaM pAyo madhye kSAmaM bhavati, tathArUphtADAsambhavAt ataH zaGkhagrahaNaM, 'vitataM ' vitatIkRtaM tADitamiti bhAvaH, yathA'tyantaM bahusamaM bhavati tathA tasyApi yAnavimAnasyAntarvahusamo bhUmibhAgaH, punaH kathambhUta ityAha-'NANAvihapaMcavannehi maNIhiM uvasobhite ' nAnAvidhAH-jAtibhedAnAnAprakArA ye paJcavarNA maNayastairupazobhitaH, kathambhUtairityAha-'AvaDe' ityAdi, AvartAdIni maNInAM lakSaNAni, tatrAvataH pratItaH ekasyAvartasya pratyabhimukha AvataH pratyAvartaH zreNiH-tathAvidhavindujA paGkistasyAzca zreNeryA ca nirgatA anyA zreNiH sA prazreNiH svastikaH pratItaH sauvastikapuSpamANavI lakSaNavizeSau lokAtmatyetavyau varddhamAnakaM-zarAvasampuTaM matsyakANDakamakarakANDake pratIte 'jAramAreti' lakSaNavizeSau samyagmaNilakSagavedino lokAdveditavyo, puSpAvalipadmapatrasAgarataraGgavAsantIlatApamalatAH supratItAH tAsAM bhaktyA-vicchittyA citram-Alekho yeSu te AvarttapratyAvarttazreNiprazreNisvastikasauvastikapuSpamANavavarddhamAnakamatsyANDakamakarANDakajAramArapuSpAvalipapatrasAgarataraGgavAsantIlatApamalatAbha // 31 // Jain Education inletailonal For Personal & Private Use Only ainelibrary org Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kticitrAstaH, kimuktaM bhavati ?-AvAdilakSaNopetaiH, tathA sacchAyaH satI-zobhanA chAyA-nirmalatvarUpA yeSAM te sacchAyAH, tathA satI-zobhanA prabhA-kAntiryeSAM te satyabhAH taiH, 'samarIiehiM ' iti samarIcikaiH-bahiAnirgatakiraNajAlasahitaiH sodyotaiHbahirvyavasthitapratyAsannavastustomaprakAzakarodyotasahitaiH evambhUtainAnAjAtIyaiH paJcavaNNamaNibhirupazobhitaH, tAneva pazcavarNAnAha'taMjahA-kaNhehiM' ityAdi sugama, 'tattha NamityAdi, 'tatra' teSAM paJcavarNAnAM maNInAM madhye'Namiti vAkyAlaGkanare, ye te kRSNA maNayaH, te kRSNamaNaya ityeva siddhe ye iti vacanaM bhASAkramArtha, teSAM 'Namiti pUrvavat , ayam-anantaramuddizyamAna etadrupaH-anantarameva bakSyamANasvarUpo varNAvAso-varNakanivezaH prajJaptaH, tadyathA-'se jahAnAmae' ityAdi, sa yathA nAma 'jImUta ' iti jImUtobalAhakaH, sa ceha pATyArambhasamaye jalabhRto veditavyaH, tasyaiva prAyotikAlimasambhavAt , itizabda upamAbhUtavastunAmaparisamAptidyotakaH, vAzabda upamAnAntarApekSayA samuccaye, evaM sarvatra, aJjanaM-sauvIrAJjanaM ratnavizeSo vA, khaJjanaM-dIpamallikAmala:, kajjalaM-dIpazikhApatitaM, maSI-tadeva kajalaM tAmrabhAjanAdiSu sAmagrIvizeSeNa gholitaM masIgulikA-gholitakajjalaguTikA, kacit 'masI iti vA masIguliyA' iti na dRzyate, 'gavalaM' mAhiSaM zRGgaM tadapi coparitanatvagbhAgApasAreNa draSTavyaM, tatraiva viziSTasya hai kAlimnaH sambhavAt , tathA tasyaiva mAhiSazRGganiviDatarasAranivarttitA guTikA gavalaguTikA bhramaraH-pratItaH bhramarAvalI- bhramarapatiH bhramarapataGgasAraH-bhramarapakSAntargato viziSTakAlimopacitapradezaH, jambUphalaM pratItaM, AAriSThakaH-komalaH kAkaH, parapuSTaHkokilaH, gajo gajakalabhazca pratItaH, kRSNasarpaH-kRSNavarNasarpajAtivizeSaH, kRSNakesara:-kRSNabakula: ' AkAzathiggalaM' zaradi meghavinirmuktamAkAzakhaNDaM, taddhi kRSNamatIva pratibhAtIti tadupAdAnaM, kRSNAzokakRSNakaNavIrakRSNabandhujIvAH azokakaNavaribandhu Jain Education For Personal & Private Use Only SNinelibrary.org Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ divyayAnakaraNam zrIrAjapraznI malayagirI- yA vRttiH // 32 // 15 jIvavRkSabhedAH, azokAdayo hi paJcavarNA bhavanti tataH zeSavarNavyudAsAtha kRSNagrahaNaM, etAvatyukte tvarAvAniva ziSyaH pRcchati bhave eyArUve ' iti bhavet maNInAM kRSNo varNaH 'etadrUpo' jImUtAdirUpaH ?, mUrirAha-'nAyamarthaH samarthaH' nAyamartha upapanno, yaduta evambhUtaH kRSNo varNo maNInAmiti, yadyevaM tarhi kimarthaM jImUtAdInAM dRSTAntatvenopAdAnamata Aha-aupamyam-upamAmAtrametata uditaM he zramaNa AyuSman !, yAvatA punaste kRSNA maNaya 'ito' jImUtAderiSTatarakA eva-kRSNena varNena abhIpsitatarakA eva, tatra kizcidakAntamapi keSAzcidiSTatamaM bhavati tato'kAntatAvyavacchittyarthamAha-'kAntatarakA eva' atisnigdhamanohArikAlimopacitatayA jImUtAdeH kamanIyatarakAH, ata eva manojJatarakA eva-manasA jJAyate-anukUlatayA svapravRttiviSayIkriyate iti manojJaMmano'nukUlaM tataH prakarSavivakSAyAM taraNatyayaH, tatra manojJataramapi kiJcinmadhyamaM bhavet , tataH sarvotkarSapratipAdanArthamAha-' mana ApatarakA eva' draSTaNAM manAMsi Amuvanti-AtmavazatAM nayantIti manApAstataH prakarSavivakSAyAM taraNatyayaH, prAkRtatvAcca pakArasya makAre maNAmatarA iti bhavati / tathA ' tattha NamityAdi, tatra teSAM maNInAM madhye ye te nIlA maNayasteSAmayametadrUpo varNAvAsovarNakanivezaH prajJaptaH, tadyathA-' se jahAnAmae' ityAdi sa yathA nAma bhRGga:-kITavizeSaH pakSmalaH 'bhRGgapatra' tasyaiva bhRGgAbhidhAnasya kITavizeSasya pakSmaH, zukaH-kIraH, zukapicchaM-zukasya patraM, cApaH-pakSivizeSaH, 'cApapicchaM' cApapakSaH, nIlI pratItA, nIlIbhedo-nIlIcchedaH, nIlIgulikA-gulikAdravyaguTikA, zyAmAko-dhAnyavizeSaH, 'uccatago' dantarAgaH, vanarAjI pratItA, haladharo-baladevastasya vasanaM haladharavasanaM, tacca kila nIlaM bhavati sadaiva tathAsvabhAvatayA, haladharasya nIlavastraparidhAnAt , mayUragrIvApArApatagrIvAatasIkusumabANavRkSakusumAni pratItAni, ita UrdU kacit 'iMdanIle i vA mahAnIle i vA maragate .32 Jain Education ENTal For Personal & Private Use Only Baltinelibrary.org Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ i vA ' iti dRzyate tatrendranIlamahAnIlamarakatA ratnavizeSAH pratItAH, aJjanakezikA-vanaspativizeSastasya kusumamaJjanakesikAkusumaM, nIlotpalaM-kuvalayaM, nIlAzokakaNavIranIlabandhujIvAazokAdikSAvizeSAH, 'bhaveyArUve' ityAdi prAgvad vyAkhyeyaM / tathA tattha NamityAdi, 'tatra' teSAM maNInAM madhye ye te lohitA maNayasteSAmayametadrUpo varNAvAsaH prajJaptaH, tadyathA-' se jahAnAmae' ityAdi, tadyathA nAma zazakarudhiraM urabhraH-UraNastasya rudhiraM, varAhaH-zUkarastasya rudhiraM, manuSyarudhiraM mahiSarudhiraM ca pratItaM, | etAni hi kila zeSarudhirebhyo lohitavarNotkaTAni bhavanti tata eteSAmupAdAnaM, bAlendragopakaH-sadyojAtendragopakaH sa hi pravRddhaH | sannIpatpANDuro rakto bhavati tato bAlagrahaNaM, indragopakaH-prathamaprATkAlabhAvI kITavizeSaH, vAladivAkaraH-prathamamudgacchan mUryaH, sandhyAbhrarAgo-varSAsu sandhyAsamayabhAvI abhrarAgaH, guJjA-lokapratItA tasyAddhe rAgo gujArddharAgaH, guJjAyA hi arddhamatiraktaM bhavati arddha cAtikRSNamiti gujArddhagrahaNaM, japAkusumakisukakusumapArijAtakusumajAtyahiDDulA lokamasiddhAH, zilApravAlaM-pravAlanAmA ratnavizeSaH pravAlAGkuraH-tasyaiva ratnavizeSasya pravAlasyAGkuraH, sa hi tatprathamodgatatvenAtyantarakto bhavati tatastadupAdAnaM, lohitAkSamaNirnAma ratnavizeSaH, lAkSArasakRmirAgaraktakambalacInapiSTarAziraktotpalaraktAzokakaNavIraraktabandhujIvAH pratItAH, 'bhave| yArUve' ityAdi prAgvat / 'tattha NamityAdi, 'tatra' teSAM maNInAM madhye ye haridrA maNayasteSAmetadrUpo varNAvAsaH prajJaptaH, tadyathA'se jahAnAmae' ityAdi , sa yathAnAma campakaH sAmAnyataH suvarNacampako vRkSaH, campakacchallI-suvarNacampakatvaka, campakabhedaHsuvarNacampakacchedaH, haridrA pratItA, haridrAbhedo-haridrAcchedaH, haridrAguTikA-haridrAsAranivartitA guTikA, haritAlikA-pRthivIvikArarUpA pratItA haritAlikAbhedo-haritAlikAcchedaH, haritAlikAguTikA-haritAlikAsAranirvartitA gulikA, cikuro-rAgadravyavizeSaH, Jain Education a l For Personal & Private Use Only lainelibrary.org Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIrAjamaznI cikurAGgarAgaH-cikurasaMyoganirmito vastrAdau rAgaH, varakanakasya-jAtyasuvarNasya yaH kaSapaTTake nidharSaH sa varakanakanigharSaH varapuru- divyayAnamalayagirI-kApo-vAsudevastasya vasanaM varapuruSavasanaM, tacca kila pItameva bhavatIti tadupAdAnaM, alakIkusumaM lokato'vaseyaM, campakakusumaM suvarNa-137 karaNam yA vRttiH campakapuSpaM kUSmANDIkusumaM-puSpaphalIkusumaM, koraNTakaH-puSpajAtivizeSaH tasya dAma koraNTakadAma taDavaDA-AulI tasyAH kusumaM taDavaDAkusumaM, ghozAtakIkusumaM suvarNayUthikAkusumaM ca pratItaM, suhiraNyakA-vanaspativizeSastasyAH kusumaM suhiraNyakAkusumaM, bIyako sU015 // 33 // vRkSaH pratItaH tasya kusumaM bIyakakusumaM, pItAzokapItakaNavIrapatibandhujaviAH pratItAH, 'bhaveyArUve ' tyAdi prAgvat / 'tattha Nami' tyAdi, 'tatra' teSAM maNInAM madhye ye zuklA maNayasteSAmayametadrpo varNAvAsaH prajJaptaH, tadyathA 'se jahAnAmae' ityAdi, sa yathAnAma 'aGkane' ratnavizeSaH, zaGkhacandra (datakunda ) kumudodakodakarajodadhidhanagokSIrapUrakrauJcAvalihArAvalihaMsAvalibalAkAvalayaH pratItAH, candrAvalI-taDAgAdiSu jalamadhyapratibimbitacandrapatiH, 'sAraiyabalAhage iti vA' zAradikaH-zaratkAlabhAvI balAhako-meghaH, 'dhantadhoyaruppapaTTe i veti' dhmAtaH-agnisamparkaNa nirmalIkRto dhautaH-bhUtikharaNTitahastasaMtajanena atini|zitIkRto yo rUpyapaTTo-rajatapatrakaM sa dhmAtadhautarUpyapaTTaH, anye tu vyAcakSate dhmAtena-agnisaMyogena yo dhautaH-zodhito rUpyapaTTaH sadhmAtadhautarUpyapaTTaH, zAlipiSTarAziH-zAlikSodapuJjaH, kundapuSparAziH kumudarAzizca pratItaH, 'sukachevADiyA i ve ' ti chevADinAmavallAdiphalikA sA ca kaciddezavizeSe zuSkA satI atIva zuklA bhavati tatastadupAdAnaM, pehuNamijiyAiveti' pehuNaM-mayUrapicchaM tanmadhya. vartinI pehuNamiJjikA sA cAtizukleti tadupanyAsaH, 'visaM 'padmanIkandaH, 'mRNAla padmatantu gajadantalavaGgandalapuNDarIkadalazvetAzo-18|| 33 / / kazvetakaNavIrazvetabandhujIvAH prItAH, 'bhaveyArUve siyA' ityAdi prAgvat / tadevamuktaM varNasvarUpaM, sampati gandhasvarUpaM pratipAdanArthamAha Jain Education thatonal For Personal & Private Use Only alww.jainelibrary.org Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tesiNaM maNINaM imeyArUve gaMdhe paNNate, se jahAnAmae koTapuDANa vA tagarapuDANa vA elApuDANa vA coyapuDANa vA caMpApuDANa vA damaNApuDANa vA kuMkumapuDANa vA caMdaNapuDANa vA usIrapuDANa vA maruApuDANa vA jAtipuDANa vA jUhiyApuDANa vA malliyApuDANa vA NhANamalliyApuDANa vA ketagipuDANa vA pADalipuDANa vA NomAliyApuDANa vA agurupuDANa vA lavaMgapuDANa vA kappUrapuDANa vA vAsapuDANa vA aNudAyasi vA obhijjamANANa vA koTTijamANANa vA bhaMjijjamANANa vA ukkirijamANANa vA vikkirijamANANa vA paribhujjamANANa vA paribhAijamANANa vA bhaMDAo vA bhaMDaM sAharijjamANANa vA orAlA maNuSNA maNaharA ghANamaNanivvutikarA savvato samaMtA gaMdhA abhinissarvati, bhaveyArUve, siyA?,No iNa8 samaThe, te NaM maNI etto iThutarAe ceva gaMdheNaM pnnttaa| __ 'tesi NamityAdi, teSAM maNInAmayametadrupo gandhaH prajJaptaH, tadyathA-' se jahAnAmae' ityAdi, prAkRtatvAt 'se' iti bahuvacanArthaH pratipattavyaH, te yathA nAma gandhA abhinirgacchantIti sambandhaH, koSThaM-gandhadravyaM tasya puTAH koSThapuTAsteSAM, vAzabdAH sarvatrApi samuccaye, iha ekasya puTasya prAyo na tAdRzo gandha AyAti, dravyasyAlpatvAt , tato bahuvacanaM, tagaramapi gandhadravyaM, |elAH pratItAH, coyaM-gandhadravyaM campakadamanakakuGkamacandanozIramarukajAtIyUthikAmallikAsnAnamallikAketakIpATalInavamAlikA'gurulavaGakusumavAsakapUrANi pratItAni, navaramuzIraM-vIraNImUlaM snAnamallikA-snAnayogyo mallikAvizeSaH, eteSAM puTAnAma Jain Educati o nal For Personal & Private Use Only anelibrary.org Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ O zrIrAjapraznI nuvAte-AghrAyakavivakSitapuruSANAmanukUle vAte vAti sati udbhidyamAnAnAmudghAghyamAnAnAM vAzabdaH sarvatrApi samuccaye 'ku-divyayAnamalayagirI-hijamANANa vA' iti iha puTaiH parimitAni yAni koSThAdIni gandhadravyANi tAnyapi parimeye parimANopacArAta koSThapuTAdInItyu- karaNam yA vRttiHcyante teSAM kuTyamAnAnAm-udukhale khudyamAnAnAM bhaMjijamANANa vA' iti zlakSNakhaNDIkriyamANAnAM' etacca vizeSaNadvayaM koSThAdidravyA NAmavaseyaM, teSAmeva prAyaH kuTTanazlakSNakhaNDIkaraNasambhavAt , na tu yUthikAdInAM, 'ukkirijamANANa vA' iti kSurikAdibhiH koSThAdipuTAnAM koSThAdidravyANAM vA utkIryamANAnAM 'vikirijjamANANa vA' iti vikIryamANAnAmitastato viprakIryamANAnAM paribhujjamANANa, vA' paribhogAya upayujyamAnAnAM, kacit 'paribhAijjamANANa vA ' iti pAThastatra paribhAijjamANAnAM pArzvavartibhyo manAg dIyamAnAnAM, 'bhaMDAo bhaMDe sAharijamANANa vA' iti bhANDAt-sthAnAdekasmAdanyad bhANDaM-bhAjanAntaraM saMhriyamANAnAM udArAHsphArAste cAmanojJA api syurata Aha-manojJA-mano'nukUlAH tacca manojJatvaM kuta ityAha-manoharAH mano haranti-AtmavazaM nayantIti / manoharAH, itastato viprakIryamANena manoharatvaM, kutaH ? ityAha-ghANamanonirdRtikarAH, evaMbhUtAH sarvataH sarvAsu dikSu samantataHsAmastyena gandhA abhinissaranti, jighratAmabhimukhaM nissaranti, kacit 'abhinissavantIti / pAThaH, tatrApi sa evArtho navaramabhitaH sravantIti zabdasaMskAraH, evamukte ziSyaH pRcchati-' bhaveyAruve siyA' syAdetat yathA bhaved etadrUpasteSAM maNInAM gandhaH?, mUrirAha-'no iNaDe samaDhe ' ityAdi prAgvat / // 34 // tesi NaM maNINaM imeyArUve phAse paNNate, se jahAnAmae AiNeti vA rUe ti vA bUre i vA NavaNI JainEducation For Personal & Private Use Only garnielibrary.org Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e i vA haMsagambhatUliyA i vA sirIsakusumanicaye i vA bAlakusumapattarAsI ti vA, bhaveyArUve miyA?, No iNaTe samaTe, te NaM maNI eno itarAe ceva jAva phAseNaM pannatA // __'tesi NamityAdi, teSAM 'Namiti prAgvanmaNInAmayametadrUpaH sparzaH prajJaptaH, tadyathA-' se jahAnAmae' ityAdi, tadyathAajinaka-carmamayaM vastraM rutaM-pratItaM cUro-vanaspativizeSaH navanItaM-mrakSaNaM haMsagarbhatUlIzirISakusumanicayAzca pratItAH, 'bAlakumudapattarAsI iva' iti bAlAni-acirakAlajAtAni yAni kumudapatrANi teSAM rAzirvAlakumudapatrarAziH, kacid'bAlakusumapatrarAziH' iti pAThaH, 'bhave eyArUve ' ityAdi prAgvat / ! tae NaM se Abhiyogie deve tassa divassa jANavimANasya bahumajjhadesabhAge ettha NaM mahaM picchAgharamaMDavaM viubvai aNegakhaMbhasayasaMnividraM abbhuggayasukayavaraveiyAtoraNavararaiyasAlabhaMjiyAgaM sumiliTravisiTralaTrasaMThiyapasatyavaruliyavimalakhaMbhaM NANAmaNi [ kaNagarayaNa ] khaciyaujjalabahunmasamamuvibhatadesabhAie IhAmiyausabhaturaganaramagaravihagavAlagakinnararurusarabhacamarakuMjaravaNalayapaumalayabhatticittaM kaMcaNamaNirayaNathUbhiyAgaM NANAvihapaMcavaNNaghaMTApaDAgaparimaMDiyaggasiharaM cavalaM marItikavayaM viNimmuyaMtaM lAulloiyamahiyaM gosIsa [sarasa] rattacaMdaNadaharadinnapaMcaMgulitalaM uvaciyacaMdaNakalasaM caMdaNaghaDakayatoraNapaDiduvAradesabhAgaM AsattosattaviulavajhavagdhAriyamalladAmakalAvaM paMcavaSNasarasasurabhi Jain Education For Personal & Private Use Only Linelibrary.org Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIrAjapraznI malayagirIyA vRttiH divyayAnakaraNam mU015 // 35 // mukkapuSphapuMjovayArakaliyaM kAlAgurupavarakuMdarukkaturukkadhUvamaghamaghaMtagaMjhuDuyAbhirAmaM sugaMdhavaragaMdhiyaM gaMdhavaTTibhataM divvaM tuDiyasahasaMpaNAiyaM accharagaNasaMghavikiNNaM pAsAiyaM darisaNijjaM jAva paDirUvaM / tassa NaM picchAgharamaMDavassa bahusamaramaNijjabhUmibhAgaM viuvyati jAva maNINaM phaaso| tassaNaM pecchAgharamaMDavassa ulloyaM viuvvati paumalayabhatticittaM jAva paDirUvaM / tassaNaMbahusamaramaNijjasma bhUmibhAgassa bahumajjhadesabhAe ettha NaM mahaM egaM vairAmayaM akhADagaM viuvvati / tassa NaM akhADayassa bahumajjhadesabhAge ettha NaM mahegaM maNipeDhiyaM viubvati ajoyaNAI AyAmavikakhaMbheNaM cattAri joyaNAI bAhalleNaM savvaM maNimayaM acchaM sahaM jAva paDijhavaM / tIse NaM maNipeDhiyAe uvari ettha NaM mahegaM siMhAsaNaM viubbai, tassa NaM sIhAsaNassa imeyArUve vaNNAvAse paNNate-tavaNijjamayA cakkalA rayayAmayA sIhA sovaNNiyA pAyA NANAmaNimayAiM pAyasIsagAI jaMbaNayamayAI gattAI vairAmayA saMdhI NANAmaNimaye vecce, se NaM sIhAsaNe ihAmiyausamaturaganaramagaravihagavAlagakinnararurusarabhacamarakuMjaravaNalayapaumalayabhatticittaM saMsArasArovaciyamaNirayaNapAyavIDhe accharagamiumasUragaNavatayakusaMtalimbakesarapaJcatthuyAbhirAme suviraiyarayatnANe uvaciyakhomadugullapaTTapaDicchAyaNe rattaMsuasaMvara suramme AINagarUyabUraNavaNIyatUlaphAse maue pAsAie 4 / 35 // Jain Education For Personal & Private Use Only D ainelibrary.org Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 870783864 4 'tae NamityAdi, tataH sa Abhiyogiko devastasya divyasya yAnavimAnasya bahumadhyadeza bhAge atra mahatprekSAgRhamaNDapaM vikurvati, kathambhUtamityAha- anekastambhazatasanniviSTaM tathA abhyudgatA - atyutkaTA sukRtA- suSThu niSpAditA varavedikAni toraNAni vararacitAH zAlabhaJjikAzca yatra tadabhyudgatasukRtavaravedikAtoraNavararacitazAlabhaJjikAkaM, tathA suliSTA viziSTA laSTasaMsthitAH - manojJa| saMsthAnAH prazastAH - prazastavAstulakSaNopetA vaiyavimalastambhA-bairyaratnamayA vimalAH stambhA yatra tat suzliSTaviziSTalaSTasaMsthitaprazastaMvaiDUryavimalastambhaM, tathA nAnA maNayaH khacitA yatra bhUmibhAge sa nAnAmaNikhacitaH sukhAdidarzanAt ktAntasya pAkSikaH paranipAtaH nANAmaNikhacita ujjvalo bahusamaH - atyantasamaH suvibhakto bhUmibhAgo yatra tat nAnAmaNikhacitojjvalabahusama suvibhaktabhUmibhAgaM, tathA ihAmRgA - TakAH RSabhaturaganaramagaravihagAH pratItAH vyAlAH - svApadabhujagAH kiMnarA - vyantaravizeSAH ruravo - mRgAH sarabhAH- ATavyA mahAkAyAH pazavaH camarA - ATavyA gAvaH kuJjarA - dantinaH vanalatA - azokAdilatAH padmalatAH - padminyaH etAsAM bhaktyA - vicchittyA citram-Alekho yatra tadihAmRgaRSabhaturaganaramakaravihagavyAlakinnararurusarabhacamarakuJjaravanalatApajhalatAbhakticitraM, tathA stambhodvatayA - stambhoparivarttinyA vajraratnamayyA vedikayA parigataM sad yadabhirAmaM tat stambhogatavacavedikAparigatAbhirAmaM, 'vijjAharajamalajugalajantajuttaM piva accIsahassamAliNIyamiti vidyA dharantIti vidyAdharA - viziSTavidyAzaktimantaH teSAM yamalayugalAni- samAnazIlAni dvandvAni teSAM yantrANi - prapaJcArvazeSAstairyuktamiva arciSAM - maNiratnaprabhAjvAlAnAM sahasrairmAlanIyaM - paricAraNIyaM kimuktaM bhavati ? - evaM nAma atyadbhutairmaNiratnaprabhAjAlairAkalitamiva bhAti yathA nUnamidaM na svAbhAvikaM, kintu viziSTavidyAzaktimatpuruSaprapaJcaprabhAvitamiti, 'rUvagasahassakalitaM bhisimANaM bhibbhisamANaM cakrakhulloyaNalesaM suhaphAsaM sassi - Jain Educational For Personal & Private Use Only jainelibrary.org Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIrAjapraznI rIyarUva'miti prAgvata, kacidetanna dRzyate, 'kaJcaNamaNirayaNathUbhiyAga'miti kAJcanaM ca maNayazca ratnAni ca kAJcanamaNira- divyayAnamalayagirI-tnAni teSAM tanmayI stUpikA-zikharaM yasya tattathA nAnAvidhAbhiH-nAnAprakArAbhiH paJcavarNAbhirghaNTAbhiH patAkAbhizca pari-sAmastyena karaNam yA vRttiH maNDitamagraM-zikharaM yasya tannAnAvidhapaJcavarNaghaNTApatAkAparimaNDitAgrazikharaM, capalaM-caJcalaM cikacikIyamAnatvAt marIcikavacaM-ki mR015 raNajAlaparikSepaM vinirmuzcat 'lAulloiyamahiya'miti lAiyaM nAma-yadbhUmegomayAdinopalepanaM ulloiyaM-kuDyAnAM mAlasya ca setti||36|| kAdibhiH sampRSTIkaraNaM lAulloiyAbhyAmiva mahitaM-pUjitaM lAulloiyamahiyaM, tathA gozIrSaNa-gozIrSanAmakacandanena dardareNa bahalena, capeTAkAreNa vA dattAH paJcAGgulayastalA-hastakA yatra tadgozIrSaraktacandanadadaradattapaJcAGgulitalaM, tathA upacitA-nivezitAH candanakalazA maGgalakalazA yatra tadupacitacandanakalaza, 'caMdaNaghaDasukayatoraNapaDiduvAradesabhAgamiti' candanaghaTaH- candanakalazaiH sukRtAni-suSTu kRtAni zobhitAnIti tAtparyArthaH, yAni toraNAni tAni candanaghaTasukRtAni tAni toraNAni prati dvAradezabhAga-dvAradezabhAge yatra tat candanaghaTasukRtatoraNapratidvAradezabhAgaM, tathA 'AsattosattavipulavaTTavagdhAriyamalladAmakalAba 'miti A-avAG adhobhUmau lagna ityarthaH, utsataM-UrdhvasaktaM ullocatale upari sambaddha ityarthaH vipulo-vistIrNaH vRtto-vartulaH bagdhAriya iti-pralajAmbito mAlyadAmakalApaH-puSpamAlAsamUho yatra tadAsaktotsatavipulavRttAlambitamAlyadAmakalApaM, tathA paJcavarNena sarasena-sacchA |yena surabhiNA muktena-kSiptena puSpapuJjalakSaNenopacAreNa-pUjayA kalitaM paJcavarNasarasasurabhimuktapuSpapuJjopacArakalitaM, 'kAlAgurupavakArakundurukkaturukkadhUvamaghamaghatagandhuddhayAbhirAmaM sugaMdhavaragaMdhiyaM gaMdhavaTTibhUya' miti prAgvata, tathA apsarogaNAnAM saGyaH-samudAyastena samyag-ramaNIyatayA vikIrNa-vyAptamapsarogaNasaGghavikIrNaM, tathA divyAnAM truTitAnAm AtodyAnAM veNuvINAmRdaGgAdInAM ye 5 TA dain Education For Personal & Private Use Only wwwgainelibrary.org Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ EMINARO zabdAstaiH sampaNAditaM samyak-zrotramanohAritayA prakarSeNa nAditaM-zabdavad divyatruTitazabdasampaNAditaM, 'acchaM jAva paDirUvAmiti yAvacchabdakaraNAt ' acchaM sahaM ghaTuM maTuM nIrayaM nimmalaM nippaMka nikaMkaDacchAyaM sappa samiriyaM saujjoyaM pAsAiyaM darisaNijaM abhirUvaM paDirUva ' miti draSTavyaM, etacca prAgvavyAkhyeyaM / tassa Nami 'tyAdi, tasya 'Namiti prAgvat prekSAgRhamaNDapasyAntaH madhye bahusamaramaNIyaM bhUmibhAgaM vikurvanti, tadyathA-AliMgapuSkaramiti ve tyAdi, tadeva tAvadvaktavyaM yAvanmaNisparzasUtraparyantaH, tathA cAha-'jAvamaNINaM phAso' iti / 'tassa NamityAdi, tasya Namiti pUrvavat prekSAgRhamaNDapasya ullokam-uparibhAgaM vikurvanti padmalatAbhakticitraM 'jAva paDirUvAmi' ti, yAvacchabdakaraNAt 'acchaM sahamityAdivizeSaNakadambakaparigrahaH / tassa Nami' tyAdi, tasya-bahusamaramaNIyasya bhUmibhAgasya bahumadhyadezabhAge atra 'Na 'miti pUrvavat ekaM mahAntaM vajramayamakSapATaM vikurvanti, tasya cAkSapATakasya bahumadhyadezabhAge tatraikA mahatIM maNipIThikA vikurvanti, aSTau yojanAnyAyAmaviSkambhAbhyAM catvAri yojanAni bAhulyena-uccaistveneti | bhAvaH, kathaMbhUtAM tAM vikurvantItyata Aha'sarvamaNimayIM' sarvAtmanA maNimayIM yAvatkaraNAdacchAmityAdivizeSaNasamUhaparigrahaH, tasyAzca maNipIThikAyA uparyatra mahadekaM siMhAsanaM vikurvanti, tasya ca siMhAsanasyAyametadrupo varNAvAsaH prajJaptaH, tadyathA-tapanIyamayAH cakkalA rajatamayAH siMhAstarupazobhitaM siMhAsanamucyate, sauvarNikAH suvarNamayAH pAdAH nAnAmaNimayAni pAdazIrSakANi-pAdAnAmuparitanA avayavavizeSAH, jambUnadamayAni gAtrANi vajramayA-vajraratnApUritAH sandhayo-gAtrANAM sandhimelAH nAnAmaNimayaM vecaM-tajjAtaH se NaM sIhAsaNa ityAdi tat siMhAsanamIhAmRgaRSabhaturaganaramakaravyAlakakinnararurusarabhacamaravanalatApadmalatAbhakticitraM '[saM] sArasArovaciyamaNirayaNapAyapIDha'miti [saM]sArasAraiH-pradhAnaiH maNiratnairupacitena pAdapIThena saha yattattathA, prAkRtatvAcca padopanyAsavya 150000 dain Education a l For Personal & Private Use Only PmMinelibrary.org Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ divyayAnavimAna karaNam mU015 zrIrAjapraznItyayaH 'accharayamaumamUraganavatayakusantalimbakesarapaccatthuyAbhirAme iti' astarakam-AcchAdakaM mRdu yasya mamUrakasya tada- malayagirIsta rakamRdu, vizeSaNasya paranipAtaH prAkRtatvAt , navA tvak yeSAM te navatvacaH kuzAntAH-darbhaparyantA navatvacazca te kuzAntAzca navatvayA vRttiH / kuzAntAH-pratyagratvagdarbhaparyantarUpANi limbAni-komalAni namanazIlAni ca kesarANi madhye yasya mamurakasya tat navatvaka zAntalimbakezaram AstarakamRdunA mamUrakeNa navatvakuzAntalimbakesareNa pratyavastRtam-AcchAditaM sat yadabhirAmaM tattathA, vizeSaNapUrvAparanipAto yAdRcchikaH prAkRtatvAt , 'AINagaruabUranavaNIyatUlaphAse' iti pUrvavat , tathA 'suviraiyarayattANe' tathA suSTha viracitaM suviracitaM rajasvANamupari yasya tatsuviracitarajastrANaM, 'uvaciyakhomiyadugullapaTTapaDicchayaNamiti, upacitaM-parikarmita yatkSAmaM dukUla-kAsikaM vastraM paricchAdanaM rajatrANasyopari dvitIyamAcchAdanaM yasya tattathA, tata upari 'rattaMsuyasaMbuDe' iti raktAMzukena-atiramaNIyena raktena vastreNa saMvRtam-AcchAditamata eva suramyaM, 'pAsAie darisaNije abhikhve paDirUne ' iti prAgvat // tassa NaM siMhAsaNassa uvari ettha NaM mahegaM vijayadUsaM viubaMti, saMkhaMka( saMkha )kuMdadagarayaamayamahiyapheNapuMjasaMnigAsaM sabbarayaNAmayaM acchaM saha pAsAdIyaM darisaNijaM abhirUvaM paDirUvaM / tassa NaM sIhAsaNassa uvAra vijayadUsassa ya bahumajjhadesabhAge ettha NaM (mahaM egaM) vayarAmayaM aMkusaM viubaMti, tassiM ca NaM vayarAmayaMsi aMkusaMsi kaMbhikke muttAdAma viuccati / se NaM kuMbhikke muttAdAme annehiM cauhiM addhakuMbhikahiM munAdAmohiM tadaJcattapamANehiM savao samaMtA saMparikhitte / te NaM dAmA tavaNija // 37 // Hain Education International For Personal & Private Use Only Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laMbUsagA suvaNNapayaragamaMDiyaggA NANAmaNirayaNavivihahAraddhahArauvasobhiyasamudAyA IsiM aNNamaNNamasaMpattA vAehiM puvAvaradAhiNuttarAgaehiM maMdAya maMdAya eijjamANANi 2 palaMbamANANi 2 pejjaMja pajjhaMjha mANANi 2 urAleNa maNunneNaM maNahareNaM kaNNamaNaNibbutikaraNaM saddeNaM te paese savao samaMtA ApUremANA sirIe atIva 2 uvasobhemANA ciTuMti / tae NaM se Abhiogie deve tassa siMhAsaNassa avaruttareNaM uttareNaM uttarapuracchimeNaM ettha NaM suriAbhassa devassa cauNhaM sAmANiyasAhassINaM cattAri bhadAsaNasAhassIo viuvai, tassa NaM sIhAsaNassa puracchimeNaM ettha NaM sUriyAbhassa devassa cauNhaM aggamahisINaM saparivArANaM cattAri bhaddAsaNasAhassIo viuvai, tassa NaM sIhAsaNassa dAhiNapuracchimeNaM ettha NaM sUriyAbhassa devassa abhiMtaraparisAe aTThaNhaM devasAhassINaM aTTha bhaddAsaNasAhassIo viucvai, evaM dAhiNaNaM majjhimaparisAe dasaNhaM devasAhassINaM dasa bhaddAsaNasAhassIo viubati dAhiNapaJcatthimaNaM bAhiraparisAe bArasaNhaM devasAhassINaM bArasa bhaddAsaNasAhassIo viuvvati paJcatthimeNaM sattaNhaM aNiyAhivatINaM satta bhaddAsaNe viuvati,tassa NaM sIhAsaNassa caudisiM etthaNaM sUriyAbhassa devassa solasaNhaM AyarakkhadevasAhassINaM solasa bhaddAsaNasAhassIo viuvvati, taMjahA-puracchimeNaM cattAri sAhassIo dAhiNaNaM cattAri sAhassIo paJcatthime NaM cattAri sAhassIo uttareNaM Jain Education For Personal & Private Use Only SNIelibrary.org Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ divyayAna zrIrAjapanI malayagirI yA vRttiH vimAnakaraNam cattAri saahssiio| tassa divvassa jANavimANassa imeyArUve vaNNAvAse paNNane, se jahAnAmae airuggayassa vA hemaMtiyavAliyasUriyassa vA khayariMgAlANa vA rattiM pajaliyANa vA jAvAkusumavaNassa vA kiMsuyavaNassa vA pAriyAyavaNassa vA sabvato samaMtA saMkusumiyassa, bhaveyArUve siyA ?, No iNaTre samaTe, tassa NaM divvassa jANavimANassa etto itarAe ceva jAva vaNNaNaM paNNatte, gaMdho ya phAso ya jahA maNINaM / tae NaM se Abhiogie deve divaM jANavimANaM viubvai 2 tA jeNeva suriyAme deve teNeva uvAgacchai 2 tA sUriyAbhaM devaM karayalapariggahiyaM jAva paccappiNaMti // (sU015) // 38 // sU015 'tassa NamityAdi, tasya siMhAsanasyoparyulloke 'atra' asmin sthAne mahadekaM vijayadRSya-vastravizeSaH, Aha ca jIvAbhigapramUlaTIkAkRt-'vijayadRSyaM vastravizeSa ' iti, taM vikurvanti-svazaktyA niSpAdayanti, kathambhUtamityAha- 'zakundadakarajo'mRtamathitaphenapuJjasannikAzaM zaGaH pratItaH, kundati-kundakusumaM dakarajaH-udakakaNAH amRtasya-kSIrodadhijalasya mathitasya yaH phenapuJjo-DiNDIrotkaraH tatsannikAza-tatsamaprabhaM, punaH kathambhUtamityAha-'savvarayaNAmayaM sarvAtmanA ratnamayaM 'acche saNhaM pAsAiyami'tyAdivizeSaNajAlaM prAgvat / 'tassa NamityAdi, tasya siMhAsanasyopari tasya vijayadRSyasya bahumadhyadezabhAge'tra mahAntamekaM vajramayaM-vajraratnamayamaGkuzam-aGkuzAkAraM muktAdAmAvalambanAzrayaM vikurvanti, tasmiMzca vajramaye'Gkaze mahadekaM kumbhAgraM-magadhadezapasiddhaM kumbhaparimANaM muktAdAma vikurvanti / 'se NamityAdi, tatkumbhA muktAdAma anyaizcaturbhiH kumbhAtraiH-kumbhaparimANamuktAdAma Jain Education TRAIL For Personal & Private Use Only Lainelibrary.org Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education In 7070380868702703873878583807 bhistadardhoccatvapramANamAtraiH 'sarvataH sarvAsu dikSu samantataH- sAmastyena samparikSiptaM - vyAptaM / ' te NaM dAmA' ityAdi, tAni paJcApi dAmAni ' tavaNijjalaMbUsagA ( gaggA 1 ) tapanIyamayA lambUsagA - AbharaNavizeSarUpA ( pAH suvarNapratarakAH suvarNapatrANi taiH maNDitaM - zobhitaM agraM - agrabhAgo yeSAM tAni tathA a ) grabhAge yeSAM pralambamAnAnAM tAni tathA, 'nAnAmaNiratnaiH ' nAnAmaNiratnamayairvividhaiH - vicitraihArairarddhahAraizcopazobhitaH - sAmastyenopazobhitaH samudAyo yeSAM tAni tathA, tathA ISat - manAk anyo'nyaM - parasparaM asaMprAptAni - asaMlagnAni pUrvAparadakSiNottarAgataiH ( vAtaiH ) mandAya mandAya iti mandaM mandaM 'ejjamAnAni' kampamAnAni ' bhRzAbhINyAvicchede dviH prAkRtamavAde' rityavicchede dvirvacanaM yathA pacanti pacantItyatra, evamuttaratrApi, ISatkampanavazA| deva prakarSata itastato manAk calanena lambamAnAni 2 tataH parasparaM samparkavazataH 'pejjaMjamANA pejjaMjamANA' iti zabdAyamAnAni 2 udAreNa sphAreNa zabdeneti yogaH, sa ca sphArazabdo manaHpratikUlo'pi bhavati tata Aha-' manojJena ' mano'nukUlena, tacca mano'nukUlatvaM lezato syAdata Aha-' manohareNa ' manAMsi zrotRRNAM harati - ekAntenAtmavazaM nayatIti manoharo 'lihAderAkRtigaNatvAdac pratyayaH', tena, tadapi manoharatvaM kuta ityAha-' karNamanonirvRtikareNa 'nimittakAraNahetuSu sarvAsAM vibhaktInAM prAyo darzana' miti vacanAt hetau tRtIyA, tato'yamarthaH pratizrotR karNayormanasazca nirRtikaraH- sukhotpAdakastato manoharastenetthambhUtena zabdena tAn pratyAsannAn pradezAn sarvato dikSu samantato- vidikSu ApUrayanti 2, zatrantasya syAdAvidaM rUpaM, ata eva zriyA -zobhayA atIvopazobhamAnAni 2 tiSThanti / 'tae NamityAdi, tataH sa Abhiyogiko devastasya siMhAsanasyAparottareNa, vAyavye koNe ityarthaH, uttareNa-uttarasyAM ' uttarapuracchimeNaM' IzAnyAM 'atra' etAsu tisRSu dikSu sUryAbhasya devasya caturNI sAmAnikasahasrANAM yogyAni catvAri bhadrAsanasahasrANi viku For Personal & Private Use Only 685035586038387056 Sinelibrary.org Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAtAvaramA zrIrAjapraznI malayagirI- yA vRttiH COLO pUrvasyAM catasRNAmagramahiSINAM saparivArANAM catvAri bhadrAsanasahasrANi dakSiNapUrvasyAmabhyantaraparSado'STAnAM devasahasrANAM yogyAnimiyAnaaSTau bhadrAsanasahasrANi dakSiNasyAM madhyamaparSado dazAnAM devasahasrANAM yogyAni daza bhadrAsanasahasrANi, dakSiNAparasyAM nairRtakoNa ityarthaH, vimAnabAhyaparSado dvAdazAnAM devasahasrANAM dvAdaza bhadrAsanasahasrANi pazcimAyAM saptAnAmanIkAdhipatInAM sapta bhadrAsanAni vikurvati / tadanantaraM / karaNam tasya siMhAsanasya catasaSu dikSu atra sAmAnikAdidevabhadrAsanAnAM pRSThataH mUryAbhasya devasya sambandhinA poDazAnAmAtmarakSakadevasahasrANAM yogyAni SoDaza bhadrAsanasahasrANi vikurvati, tadyathA-catvAri bhadrAsanasahasrANi pUrvasyAM catvAri dakSiNatazcatvAri pazcimAyAM catvAri mU015 uttarataH sarvasaGkhyayA saptAdhikAni catuHpaJcAzatsahasrANi 54007 bhadrAsanAnAM vikurvati / 'tassa NaM divassetyAdi, tasya 'Namiti pUrvavata divyasya yAnavimAnasyAyam-anantaraM vakSyamANasvarUpo varNAvAso-varNakanivezaH prajJaptaH, tadyathA-'se jahAnAmae' ityAdi, sa yathAnAma acirodgatasya-kSaNamAtramudgatasya ' haimantikasya' zizirakAlabhAvino bAlamUryasya sa hyatyantamArakto bhavati dIpyamAna-I |zcetyupAdAnaM, vAzabdAH sarve'pi samuccaye, khAdirAGgArANi vA 'ratti'miti saptamyarthe dvitIyA prAkRtatvAt yathA-' uya viNayabhattille pUremasisire dahe gae mUre katto rattiM suddhe pANiyasaddhA sauNayANami' tyatra, tato'yamarthaH-rAtrau prajvalitAnAM japAkusumavanasya vA kiMzukavanasya vA pArijAtavanasya vA sarvataH-sarvAsu dikSu samantataH-sAmastyena 'saGkasumitasya' samyak kusumitasya, atrAntare ziSyaH pRcchati- yApa eteSAM varNaH 'bhaveyArUve siyA' iti syAt-kathazcid bhavedetadrupastasya divyasya yAnavimAnasya varNaH?10 mUrirAha-'no iNadve samaThe, tassa NaM divvassa jANavimANassa etto idrutarAe ceva kaMtatarAge ceva maNunnatarAge ceva maNAmata- ||39 // rAge ceva vaNNe paNNatte' iti prAgvat vyAkhyeyam, 'gaMdho phAso jahA maNINamiti gandhaH sparzaH yathA prAg maNInAmuktastathA / POOROLODA Jain Education ON For Personal & Private Use Only MOTinelibrary.org Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaktavyaH, sa caivaM-'tassa NaM divvassa jANavimANassa ime eyArUve gaMdhe paNNatte, taMjahA se jahAnAmae kodrapuDANa vA tagarapuDANa vA' ityAdi / 'tae NaM se Abhiogie deve' ityAdi, yAvatkaraNAt 'karayalapariggahiyaM dasanahaM sirasAvattaM matthae aMjali kaDu jaeNaM vijaeNaM baddhAvei baddhAvittA eyamANattiyamiti draSTavyam // tae NaM se sariAbhe deve Abhiogassa devassa aMtie eyamaDhe soccA nisamma haTTa jAva hiyae divaM jiNiMdAbhigamaNajoggaM uttaraveubbiyarUvaM viuvvati 2 tA cauhi aggamahisIhiM saparivArAhiM dohiM aNIehiM. taMjahA-gaMdhavvaNIeNa ya gaTTANIeNa ya saddhiM saMparivuDe taM divvaM jANavimANaM aNupayAhiNIkaramANe 2 puracchimilleNaM tisomANapaDirUvaeNaM durUhati duruhitA jeNeva siMhAsaNe teNeva uvAgacchada 2 tA sIhAsaNavaragae puratthAbhimuhe saNNisaNNe / tae NaM tassa sUriAbhassa devassa cattAri sAmANiyasAhassIo taM divvaM jANavimANaM aNupayAhiNIkaramANA uttarilleNaM tisovANapaDirUvaeNaM duruhati duruhitA panayaM 2 puvaNatthehiM bhadAsaNehiM NisIyaMti, avasesA devA ya devIo ya taM divvaM jANavimANaM jAva dAhiNilleNaM tisovANapaDirUvaeNaM durUhaMti 2 tA patteyaM 2 puvaNatthehiM bhaddAsaNehiM nisIyaMti / tae NaM tassa sUriyAbhassa devassa taM divvaM jANavimANaM durUDhassa samANassa aTThamaMgalagA purato ahANupubbIe saMpatthitA, taMjahA-sosthiyasirivaccha jAva dappaNA / an Education in For Personal & Private Use Only UPEnelibrary.org Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUryAbha zrIrAjapraznI malayagirIyA vRttiH nirgamaH m016 // 40 // tayaNataraM ca NaM puNNakalasabhiMgAra divA ya chattapaDAgA sacAmarA daMsaNaratiyA AloyadarisaNijA vAudbhuyavijayavejayaMtIpaDAgA UsiyA gagaNatalamaNulihaMtI purato ahANupubbIe saMpatthiyA / tayaNaMtaraM ca NaM veruliyabhisaMtavimaladaMDaM palaMbakoraMTamalladAmovasobhitaM caMdamaMDalanibhaM samussiyaM vimalamAyavattaM pavarasIhAsaNaM ca maNirayaNabhatticittaM sapAyapIDhaM sapAuyAjoyasamAuttaM bahukiMkarAmarapariggAhayaM purato ahANupubbIe saMpatthiyaM / tayANaMtaraM ca NaM vairAmayavaTTalaTThasaMThiyasusiliTThaparighaTThamaTThasupatiTThie visiDhe aNegavarapaMcavaNNakuDabhIsahassussie [ parimaMDiyAbhirAme ] vAuDuyavijayavejayaMtIpaDAgacchattAticchattakalite tuMge gagaNatalamaNulihaMtasihare joaNasahassamUsie mahatimahAlae mahiMdajjhae purato ahANupuvIe saMpatthie / tayANaMtaraM ca NaM surUvaNevatthaparikacchiyA susajjA savAlaMkArabhUsiyA mahayA bhaDacaDagahapahagareNaM paMcaaNIyAhivaINo purato ahANupubIe saMpatthiyA / [ tayANaMtaraM ca NaM bahave AbhiAMgiyA devA devIo ya saehiM 2 rUvehiM sAhiM 2 visesehiM saehiM 2 viMdehiM sapahiM 2 NejjAehiM saehiM 2 NevatthehiM purato ahANupuvIe saMpatthiyA ] tayANaMtaraM ca NaM sUriyAbhavimANavAsiNo bahave vemANiyA devA ya devIo ya sabiDIe jAva rUveNaM suriyAbhaM devaM purato pAsato ya maggato ya samaNugacchati // sU0 16 // // 40 // Jain Education For Personal & Private Use Only Dainelibrary.org Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'tae NaM se muriyAbhe deve' ityAdi, divyaM-pradhAnaM jinendrasya-bhagavato varddhamAnasvAmino'bhigamanAya-abhimukhaM gamanAya yogyam-ucitaM jinendrAbhigamanayogyamuttaravaikriyaM rUpaM vikuti, vikucitvA catasRbhiragramahiSImiH saparivArAbhibhyAmanIkAbhyAM tadyathA-gandharvAnIkena nATyAnIkena ca, sArddha, tatra sahabhAvaH svasvAmibhAvamantareNApi dRSTo, yathA samAnaguNavibhavayordvayormitrayoH ataH svasvAmibhAvaprakaTanArthamAha-saMparibuDe' samyagArAdhakabhAvaM bibhrANaiH parivRtaH-samparitRtaH tat divyaM yAnAvamAnamanupradIkSaNIkurvan pUrvatoraNAnukUlyena pradakSiNIkurvan pUrveNa toraNenAnupravizati-svasiMhAsanAnukUlaM pravizati, pravizan pUrveNa 'trisopAnapratirUpakeNa ' prativiziSTarUpeNa trisopAnena tad yAnavimAnaM 'duruhai'tti Arohati, Aruhya ca 'jeNeveti yasminneva deze tasya maNipIThikAyA upari siMhAsanaM tatropAgacchati, upAgatya ca siMhAsanavaragataH san pUrvAbhimukhaH 'sanniSaNNaH' samyak-sakalasevakajanacamatkArakAriNyA upavezanasthityopaviSTaH / 'tae NamityAdi, tatastasya sUryAbhasya devasya catvAri sAmAnikadevasahasrANi tad | divyaM yAnavimAnamanupradakSiNIkurvanti, uttareNa trisopAnapratirUpakeNArohanti, 'pucaNatyehiM' ityAdi, atra saptamyarthe tRtIyA, pUrvanyasteSu bhadrAsaneSu niSIdanti, avazeSAH-abhyantaraparSadAdayo devA devyazca dakSiNena trisopAnapratirUpakeNArohanti, Aruhya ca sveSu bhadrAsaneSu niSIdanti / 'tae NamityAdi, tatastasya sUryAbhasya devasya tad divyaM yAnavimAnamArUDhasya purato'STASTamaGgalakAni yathAnupUrvyA vakSyamANapAThakrameNetyarthaH, sampasthitAni, tadyathA-'sotthiyasirivacche'tyAdi, pUrva svastikaH tadanantaraM zrIvatsastadanantaraM pUrNakalazabhRGgAradivyAtapatrapatAkAH sacAmarAH, kathambhUtAH? ityAha-'darzanaratikA' darzane-avalokane ratiryAsu tA darzanaratikAH,iha darzanaratikamapikiJcidAlokadarzanIyaM na bhavatyamaGgallatvAt yathA garbhavatI yuvatiH, ata Aha-Aloke-bahiH prasthAnasamayabhAvini Jain Education Int al For Personal & Private Use Only Il lainelibrary.org Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUyAbhanirgamaH mU016 zrIrAjapraznI darzanIyA-draSTuM yogyA maGgalyatvAt , anye tvAhuH-Aloke darzanIyA na punaratyuccA AlokadarzanIyA, tathA vAtoddhutA vijayamUcikA malayagirI- vaijayantIti vijayavaijayantI ca utsRtA-UrvIkRtA gaganatalam-ambaratalamanulikhantI-abhilaGghayantI 'purato' yathAnupUA sampayA vRttiHsthitA / 'tayanaMtaraM ca NamityAdi, tadanantaraM 'veruliyabhisaMtavimaladaMDa miti 'vaiDryo ' vaiDUryaratnamayo bhisaMto-dIpyamAno vimalo nirmalo daNDo yasya tattathA 'palaMbakoraMTamalladAmovasohiya'miti, pralambate iti pralambi tena-pralambamAnena kornnttmaalydaamnaa-kornntt||41|| puSpamAlayopazobhitaM pralambakoraNTamAlyadAmopazobhitaM candramaNDalanibhaM dIptyA zobhayA vartulatayA candramaNDalAkAraM samutsRtaM samyagUrvIkRtaM vimalamAtapatraM tathA pravaraM siMhAsanaM maNiratnaiH bhaktyA-vicchittyA citraM yat tanmaNiratnabhakticitraM, saha pAdapIThaM yasya tatsapAdapIThaM, tathA 'sapAuyAjogasamAjutta'miti, pAdukAyogaH-pAdukAdvitayaM tasya samAyojanaM samAyuktaM saha pAdukAyogasamAyuktaM yasya tattathA 'bahukiGkarAmarapariggahiyamiti bahubhiH kiGkaraiH-kiGkarakalpairamaraiH parigRhItaM 'purato' yathAnupUA sampasthitaM / tadanantaraM 'vairAmayavaTTalaTThasaMThiyasusiliTThaparighaTThamaTThasupaidie'tti, vajramayo-vajraratnamayaH tathA vRttaM vartulaM laSThaM-manojJaM saMsthitaM saMsthAnamAkAro yasya sa vRttalaSTasaMsthitaH tathA suzliSTaH-suzleSApannAvayavo mamRNa ityarthaH parighRSTa iva parighRSTaH kharazAnayA pASANapratimAvat mRSTa iva mRSTaH sukumArazANayA pApANapratimeva supratiSThito na tu tiryakapatitatayA vakraH tata eteSAM padAnAM padadvayamIlanena karmadhArayaH, ata eva zeSadhvajebhyo viziSTaH-atizAyI, tathA anekAni-anekasakhyAkAni varANi-pradhAnAni paJcavaNNAni kuDabhIsahasrANi utsRtAni yatra so'nekavarapaJcavarNakuDabhIsahasrotsRtaH, ktAntasya paranipAto sukhAdidarzanAt, vAtodbhUtavijayavaijayantIpatAkAcchanAticchatrakalitaH, tuGgaH-atyucco yojanasahasrapramANocchyatvAt ,tathA gaganatalam-ambaratalamanulikhat zikharam-agrabhAgo // 41 // Jain Education For Personal & Private Use Only Alainelibrary.org Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yasya sa tathA yojanasahasramutsRtaH ata eva 'mahaimahAlae' iti, atizayena mahAn mahendradhvajaH 'purato' yathAnupUrvyA saMprasthitaH / tadanantaraM 'surUvanevatthaparikacchiyA' iti, surUpaM nepathyaM parikakSitaM-parigRhItaM yaiste tathA, tathA suSTha-atizayena sajAH-paripUrNAH svasAmagrIsamAyuktatayA praguNIbhUtAH-sarvAlaGkAravibhUSitAH 'mahatA bhaDacaDagarapahakareNaM ti mahatA-atizayena bhaTacaTakarapahakareNacaTakarapradhAnabhaTasamUhena paJcAnIkAni paJcAnIkAdhipatayaH 'purato' yathA'nupUA sampasthitAH / tadanantaraM ca mUryAbhavimAnavAsino bahavo vaimAnikA devA devyazca sarvA yAvatkaraNAta 'sabajuIe sabavaleNamityAdi parigrahaH, mUryAbhaM devaM purataH pArzvato mArgataH | -pRSThataH smnugcchti| tae NaM se sUriyAbhe deve teNaM paMcANIyaparikhitteNaM vairAmayavaTTalaTThasaMThieNa jAva joyaNasahassamUsieNaM mahatimahAlateNaM mahiMdajjhaeNaM purato kaDijamANeNaM cauhiM sAmANiyasahassahiM jAva solasahiM AyarakkhadevasAhassIhiM annehi ya bahahiM sUriyAbhavimANavAsIhiM vemANiehiM devahiM devIhi ya saddhiM saMparibuDe sabvidie jAva raveNaM sodhammassa kappassa majjhamajheNaM taM divvaM deviD idivaM devajutiM divaM devANubhAvaM uvadaMsemANe 2 paDijAgaremANe 2 jeNeva sohammakappassa uttarille NijANamagge teNeva uvAgacchati, 2 joyaNasayasAhassitehiM viggahahiM ovayamANe vItIvayamANe tAe ukkiTThAe jAva tiriyamasaMkhijjANaM dIvasamudANaM majhaMmajjheNaM vIivayamANe 2 jeNeva naMdIsaravaradIve jeNeva dAhiNapuracchimille ratikarapavate Jain Education For Personal & Private Use Only Tanelibrary.org Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIrAjamaznI malayagirI yA vRttiH vIrapArthAgamanam // 42 // teNeva uvAgacchati 2 tAtaM divaM deviDiM jAva divaM devANubhAvaM paDisAharemANe 2 paDisaMkhevemANe 2 jeNeva jaMbUddIve 2 jeNeva bhArahe vAse jeNeva AmalakappA nayarI jeNeva aMbasAlavaNe ceie jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchai 2 tA samaNaM bhagavaM mahAvIraM teNaM diveNaM jANavimANeNaM tikhutto AyAhiNaM payAhiNaM karei 2ttA samaNassa bhagavato mahAvIrassa uttarapuracchime disibhAge taM divvaM jANavimANaM IsiM cauraMgulamasaMpattaM dharaNatalaMsi Thavei ThavittA cauhi aggamahisIhi saparivArAhiM dohi aNIyAhiM taMjahA gaMdhavANieNa ya NaTTANieNa yasaddhiM saMparibuDe tAo divAo jANavimANAo puracchimilleNaM tisovANapaDirUvaeNaM paccoruhati / tae NaM tassa sUriyAbhassa devassa cattAri sAmANiyasAhassIo tAo divAo jANavimANAo uttarilleNaM tisovANapaDirUvaeNaM paccoruhati, avasesA devA ya devIo ya tAo divAo jANavimANAo dAhiNilleNaM tisovANapaDirUvaeNaM paccoruhaMti / tae NaM se sUriyAbhe deve cauhiM aggamahisIhiM jAva solasarhi AyarakkhadevasAhassIhiM aNNehi ya bahUhiM sUriyAbhavimANavAsIhiM vemANiehiM devehiM devIhi ya saddhiM saMparibuDe saviTTIe jAva NAiyaraveNaM jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchati 2 tA samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikhutto AyAhiNapayAhiNaM kareti 2 tA vaMdati namasati vaMdittA namaMsittA evaM vayAsI-ahaM NaM bhaMte ! sUriyAbhe deve devANuppiyANaM vaMdAmi // 42 // in Education For Personal & Private Use Only braryorg Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ NamaMsAmi jAva pajjuvAsAmi (sU. 17) sUriyAbhAti samaNe bhagavaM mahAvIre sUriyAbhaM devaM evaM vayAsIporANamayaM sUriyAmA ! jIyameyaM sUriyAmA ! kiccameyaM sUriyAmA! karaNijameyaM sUriyAmA ! AiNNameyaM sUriyAmA ! abbhaNuNNAyameyaM sUriyAmA! je NaM bhavaNavaivANamaMtarajoisavemANiyA devA arahaMte bhagavate vaMdati namasaMti vandittA namaMsittA to pacchA sAiM sAiM nAmagottAI sAhiti, taM pArANameyaM sUriyAmA ! jAva abbhaNunnAyameyaM sUriyAmA ! (sU018) tae NaM se sUriyAme deve samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM evaM vutte samANe haTa jAva samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdati namaMsati vaMdittA namaMsittA NaccAsaNNe NAtidUre musmUsamANe NamaMsamoNa abhimuhe viNaeNaM paMjaliuDe pajjuvAsati // (sU. 19 // ) 'taeNamityAdi tataH sa mUryAbho devaH tena paJcAnIkaparikSiptena yathoktavizeSaNaviziSTena mahendradhvajena purataH prakRSyamANena caturbhiH sAmAnikasahasraizcatasRbhiH saparivArAbhiragramahiSIbhistisRbhiH parSadbhiH saptabhiranIkAdhipatibhiH SoDazabhirAtmarakSadevasahasrairanyaizca bahubhiH sUryAbhavimAnavAsibhirvaimAnikairdevairdevIbhizca sArddha samparivRtaH sarvaryA sarvadyutyA yAvatkaraNAt-'sababaleNaM satvasamudaeNaM savAdareNaM sabavibhUsAe sabavibhUie sabasaMbhameNaM satvapupphavatthagaMdhamallAlaMkAreNaM sabadivatuDiyasaddasanninAeNaM mahayA iDDIe mahayA juie mahayA baleNaM mahayA samudaeNaM mahayA varatuDiyajamagasamayapaDuppavAiyaraveNaM saMkhapaNavapaDahabherijhallarikharamuhihuDukkamurayamuIgaduMdubhinigghosanAiyaraveNa' miti parigRhyate, saudharmasya kalpasya madhyena tAM divyAM devadi divyAM devadyutiM divyA devAnubhUtiM 'lAle Jain Educationparal For Personal & Private Use Only P erlinelibrary.org Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mA0 zrIrAjamaznImANe 2 'iti upalAlayan 2 lIlayA upabhuJjAna iti bhAvaH, yenaiva saudharmasya kalyasyottarAho nirmANamArgo-nirgamanamArgastenaiva sUryAbhaparyumalayagirI-pAnopAgacchati, 'tAe ukiTThAe' ityAdi pUrvavadyAvat divyayA devagatyA yojanazatasahasrakaiH-yojanalakSapramANevigrahaiH-kramai-16 pAsanA yA vRttiH ravapatan-adhastAdavataran vyativrajaMzca-gacchaMzca tiryag asaGkhyeyAnAM dvIpasamudrANAM madhyaMmadhyena 'jeNeva'tti nandIzvaro dvIpaH yasmin pradeze yasminneva ca pradeze tasminnandIzvare dvIpe dakSiNapUrvaH-AgneyakoNavI ratikaranAmA parvatastasminnapAgacchati, upAgatya ca tAM mU017 // 43 // divyAM devaddhiM yAvad divyaM devAnubhAvaM zanaiH 2 pratisaMharan 2 etadeva paryAyeNa vyAcaSTe-pratisapin 2 yasmin pradeze jambUdvIpo nAma dvIpaH tatra ca jambUdvIpe yasmin pradeze bhAratavarSa tasmiMzca bhAratavarSe yasmin pradeze AmalakalpA nagarI tasyAzcA''mala kalpAyA nagaryA bahiyasminpradeze AmrazAlavanaM caityaM tasmiMzca caitye yasmin pradeze zramaNo bhagavAn mahAvIraH / teNeveti tatropAgacchati, sarvatra tRtIyA saptamyarthe draSTavyA prAkRtatvAt , upAgatya ca zramaNaM bhagavantaM mahAvIraM tena prAguktasvarUpeNa divyena yAnavimAnena saha trikRtvaH-trIna vArAn AdakSiNapradakSiNIkaroti, AdakSiNapradakSiNIkRtya ca zramaNasya bhagavato mahAvIrasyApekSayA ya uttarapUrvo digbhAgastamapakrAmati-gacchati apakramya ca tad divyaM yAnavimAnaSid etadeva prakaTayati-caturaGgula, caturbhiraDDaglairityarthaH asampAptaM sat / dharaNItale sthApayati sthApayitvA catasRbhiragramahiSIbhiH saparivArAbhiH dvAbhyAmanIkAbhyAM tadyathA-gandharvAnIkena nATyAnIkena ca sArddha samparivRtastasmAd divyAt yAnavimAnAt pUrveNa trisopAnapratirUpakeNa pratyavatarati, catvAri sAmAnikadevasahasrANyuttareNa, zeSA dakSiNena / 'tae Nami' tyAdi, 'vaMdAmi namasAmi jAva pajjuvAsAmI'tyatra yAvacchandakaraNAt 'sakAremi sammANemi kallANaM // 43 // maMgalaM devayaM ceiyaM pajjuvAsemi' iti parigrahaH, tataH 'mUriyAbhAI' ityAdi, mUriyAbhAt AdiH-mukhyaH paryupAsakatayA yasya sa Jain Educa For Personal & Private Use Only ainelibrary.org Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education sUryAbhAdiH zramaNo bhagavAn mahAvIrastaM sUryAbhaM devamevamavAdIt - 'porANameyamityAdi prAgvat, 'naccAsanne' ityAdi, nAtyAsannaH - OM nAtinikaTo'vagrahaparihArAt nAtyAsanne vA sthAne varttamAna iti gamyam 'nAidUre ' iti naM- naivAtidUra:- ativiprakRSTo'naucityaparihArAt nAtidUre vA 'susmRsamANe' iti bhagavadvacanAni zrotumicchan 'abhimuhe' iti abhi- bhagavantaM lakSyIkRtya mukhamasyeti abhimukho, bhagavataH sammukha ityarthaH, vinayena hetunA ' paMjaliuDe' iti prakRSTaH - pradhAno lalATataTaghaTitatvena aJjaliH - hastanyAsavizeSaH kRto yena sa prAJjalikRtaH, sukhAdidarzanAt ktAntasya paranipAtaH paryupAste sevate / taNaM samaNe bhagavaM mahAvIre sUriyAbhassa devassa tIse ya mahatimahAliyAe parisAe jAva parisA jAmeva disiM pAunbhUyA tAmeva disiM paDigayA (sU020) tae NaM se sUriyAbhe deve samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtira dhammaM saccA nisamma haTThatuTTha jAva hayahiyae uTThAe uTTheti uTThittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdai NamaMsai vaMdittA narmasittA evaM vayAsI - ahannaM bhaMte! sUriyA deve kiM bhavasiddhie abhavasiddhate ? sammaddiTThI micchadiTThI ? parittasaMsArite anaMtasaMsArie? sulabha bohie dulabhavohie ? ArAhate virAhate ? carime acarime ? sariyAbhAi samaNe bhagavaM mahAvIre sUriyAbhaM devaM evaM vadAsI-sUriyAbhA ! tumaM NaM bhavasiddhie No abhavasiddhite jAva carime No acarime ( sU0 21 ) tae NaM se sUriyAbhe deve samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM evaM vRtte samANe haTTatuTTha cittamANaMdie paramasomaNasse samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdati ?, For Personal & Private Use Only jalnelibrary.org Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIrAjapraznI malayagirIyA vRttiH | parSatpati gamaH // 44 // namaMsati 2 evaM vadAsI-tubha NaM bhaMte ! savaM jANaha savvaM pAsaha (sabvao jANaha sabvA pAmaha) savaM kAlaM jANaha sarva kAlaM pAsaha save bhAve jANaha save bhAve pAsaha jANaMti NaM devANuppiyA mama puviM vA pacchAvA mameyarUvaM divaM devir3ei divaM devajuiM divaM devANubhAgaM laddhaM pattaM abhisamaNNAgayaMti, taM icchAmi NaM devANupiyANaM bhanivvagaM goyamAtiyANaM samaNANaM niggaMthANaM divaM deviDiM divvaM devajaiMdivaM devANubhAvaM divvaM battIsatibaddhaM naTTavihiM uvadaMsittae (sU0 22) tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre mUriyAbheNaM devaNaM evaM butte samANe sUriyAbhassa devassa eyamaTuM No ADhAti No pariyANati tusiNIe maMcidvati / tae NaM se sUriyAbhe deve samaNaM bhagavaM mahAvIraM doSi evaM vayAsI-tubbheNaM bhaMte ! savaM jANaha jAva uvadasittae tikaTTha samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikhutto AyAhiNapayAhiNaM karei 2 vaMdati namaMsati 2 ttA uttarapuracchimaM disIbhAgaM atikkamati 2 tA veubviyasamugghAeNaM samohaNati 2 tA saMkhijAI joyaNAI daMDaM nissarati 2 tA ahAbAyare0 2 ahAsuhume02 doccaMpi viubviyasamugdhAeNaM jAva bahusamaramaNijaM bhUmibhAgaM viubvati, se jahAnAmae AliMgapukkhare i vA jAva maNINaM phAso, tasma NaM bahusamaramaNijjassa bhUmibhAgassa bahumajjhaMdasabhAge picchAgharamaMDavaM viuccati, aNegakhaMbhasayasaniviTuM vaNNato bahasamaramaNijabhamibhAgaM viuvaha ulloyaM akkhADagaM ca maNipeDhiyaM ca viuvati, tIse NaM maNi ArAdhakAdipraznAH | mU0 21 nATyavidhi praznaH mU022 nATyadarza mU0 23 // 44 // Jain Education For Personal & Private Use Only Lainelibrary.org Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ peDhiyAe uvari sIhAsaNaM saparivAraM jAva dAmA ciTuMti / tae NaM se sUriyAbhe deve samaNasma bhagavato mahAvIrassa Aloe paNAmaM kareti 2 tA aNujANau me bhagavaMtikaddu sIhAsaNavaragae titthayarAbhimuhe saNNisaNNe / tae NaM se sUriyAbhe deve tappaDhamayAe NANAmaNikaNagarayaNavimalamaharihaniuNovaciyamisimisiMtaviratiyamahAbharaNakaDagatuDiyavarabhUsaNujalaM pIvaraM palaMbaM dAhiNaM bhuyaM pasAreti / tao NaM sarisayANaM sarittayANaM sarivayANaM sarisalAvaNNarUvajovanamuNovavegaNaM egAbharaNavasaNagahiyaNijoANaM duhatosaMvaliyaggaNiyatthANaM AviddhatilayAmelANaM piNiddhagevijakaMcuyANaM uppIliyacittapaTTapariyarasapheNakAvattaraiyasaMgayapalaMbavatthaMtacittacillalaganiyaMsaNANaM egAvalikaMTharaiyasobhaMtavacchaparihatthabhUsaNANaM aTThamayaM NamusajjANaM devakumArANaM Nigacchati / tayANaMtaraM ca NaM NANAmaNi jAva pIvaraM palaMba vAmaM bhuyaM pasAreti, tao NaM sarimANaM sarittayANaM sarivatINaM sarisalAvaNNarUvajovaNaguNokveyANaM egAbharaNavamaNagahiyanijoyANaM duhatosaMvelliyagganiyatthINaM AviddhatilayAmelANaM piNaddhageMdejakaMcutINaM NANAmaNiraeNabhUgaNavirAiyaMgamaMgANaM caMdANaNANaM caMdaddhasamanilADANaM caMdAhiyasomadaMsaNANaM ukkA iva ujjovemANINaM bhiMgArAgAracAruvesANaM hasiyabhaNiyaciTThiyavilAsamalaliyasaMlAvaniuNajuttovabArakusalANaM gahiyA ujjANaM aTThasayaM nadRsajANaM devakumAriyAeM Niggacchai / tae NaM Jain Educato For Personal & Private Use Only Jainelibrary.org Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIrAjapraznI malayagirIyA vRttiH nATyadarza nam mU0 23 // 45 // se mRriyAbhe deve aTThasayaM saMkhANaM viuvati aTTasaraM saMkhavArANaM viucvai aTThasayaM siMgANaM viuvai aTThayasaM siMgavAyANaM viuvai aTThasayaM saMkhiyANaM viuvvai aTThasayaM saMkhiyavAyANaM viuvvai aTThasayaM kharamuhINaM viuvai aTThasayaM kharamuhivAiyANaM viubai aTThamayaM peyANaM viubati asayaM peyAvAyagANaM aTThasayaM pIrapIriyANaM viuvvai evamAiyAiM egaNapaNNaM AujjavihANAiM viuvvai 2 tA tae NaM te bahave devakumArA ya devakumArIyAo ya sadAveti, tae NaM te bahave devakumArA ya devakumArIyo ya sUriyAmeNaM deveNaM saddAvirA samANA haTTa jAva jeNeva mariyAbhe deve teNeva uvAgacchanti teNeva 2 tA sUriyA devaM karayalapariggahiyaM jAva vaddhAvittA evaM vayAsI-saMdisaMtu NaM devANuppiyA ! jaM amhahiM kAyavaM, tae NaM se mUriyAbhe deve te bahave devakumArA ya devakumArIo ya evaM vayAsI-gacchaha NaM tubbhe devANuppiyA! samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhutto AyAhiNapayAhiNaM kareha karitA vaMdaha namaMsaha vaMdittA namaMsittA goyamAiyANaM samaNANaM niggaMthANaM taM divaM deviDiM divaM devajutiM divaM divANubhAvaM divaM battIsaibaddhaM NaTTavihiM uvadaMseha uvadaMsittA khippAmeva eyamANattiyaM paJcappiNaha / tae NaM te bahave devakumArA devakumAriyo ya sUriyAbhaNaM deveNaM evaM vRttA samANA hajAva karayala jAva paDisuNaMti 2 jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchati 2 samaNaM bhagavaM mahAvIraM jAva namasittA jeNeva goyamAdiyA samaNA niggaMthA teNeva alig5 // Jain Education For Personal & Private Use Only m.jainelibrary.org Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Educational uvAgacchaMti, tae NaM te bahave devakumArA devakumAriyo ya samAmeva samosaraNaM kareMti, samA 2 tA samAmeva paMtio baMdhaMti, samAmeva paMtio baMdhittA samAmeva paMtio namasaMti samAmeva 2 sittA samAmeva paMtIo avaNamati 2 nA samAmeva unnati 2 evaM sahitAmeva onamaMti evaM sahitAmeva unnamaMti sahiyAmeva uSNamittA thimiyAmeva oNamaMti thimiyAmeva unnamanti saMgayAmeva onamaMti saMgayAmeva unnamaMtti 2 ttA samAmeva pasaraMti 2 tA samAmeva AujjavihANAI geNhati samAmeva pavAeMsa pagAiMsu paNaJciMsu, kiM te?, ureNa maMdaM sireNa tAraM kaMTheNa vitAraM tivihaM tisamayareyagaraiyaM guMjAvakkakuharovagUDhaM rataM tiThANakaraNasuddhaM sakuharaguMjatavaMsataMtItalatAlalayagahasusaMpattaM mahuraM samaM salaliyaM maNoharaM miuribhiyapayasaMcAraM surai suNai varacArurUvaM divaM NaTTa sajjaM geyaM pagIyA vi hotthA, kiM te ?, uddhamaMtANaM saMkhANaM siMgANaM saMkhiyANaM kharamuhINaM peyANaM parapiriyANaM AhemaMtANaM paNavANaM paDahANaM apphAlijamA - NANaM bhaMbhANaM horaMbhANaM [vINANaM triyadhI (paMcI)NaM ] tAlijjaMtANaM bherINaM jhallarINaM duMduhINaM AlivaMtANaM [murayANaM] muiMgANaM nandImuiMgANaM uttAlijaMtANaM AliMgANaM kuMkuMbANaM gomuhINaM maddalANaM mucchitANaM vINANaM vicINaM vallakINaM kuTTijjaMtANaM mahaMtINaM kacchabhINaM cittavINANaM sArijaMtANaM baddhIsANaM ghosANaM NaMdighosANaM phuTTijjaMtINaM bhAmarINaM chabbhAmarINaM parivAyaNINaM chippaMtINaM tUNANaM tUMbavINANaM For Personal & Private Use Only 03030303030303070505050.70 jainelibrary.org Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIrAjamaznI malayagirIyA vRttiH nam // 46 // AmoDijaMtANaM AmotANaM kuMbhANaM naulANaM acchijjaMtINaM mugudANaM huDukkINaM vicikkINaM bAijjaMtANaM nATyadarzakaraDANaM DiMDimANaM kiNiyANaM kaDaMbANaM vAijjaMtANaM dadaragANaM daddarigANaM kutuMbANaM kalasiyANaM maDDayANaM AvaDijjatANaM talANaM tAlANaM kaMsatAlANaM ghaTTijjaMtANaM riMgirisiyANaM laniyANaM magariyANaM susumAriyANaM phUmijjaMtANaM vaMsANaM velaNaM vAlINaM parillINaM baddhagANaM, tae NaM se dive gIe mU023 dive naTTe dive vAie evaM abbhue siMgAre urAle maNunne maNahare gIte maNahare naTTe maNahare vAtie uppijalabhUte kahakahabhUte dive devaramaNe pavatteyAvi hotthA, tae NaM te bahave devakumArA ya devakumArIo ya samaNassa bhagavao mahAvIrassa sotthiyasirivacchaNaMdiyAvattavaddhamANagabhaddAsaNakalasamacchadappaNamaMgallabhatticittaM NAmaM divaM naTTavidhi uvadaMseMti (sU. 23) tataH zramaNo bhagavAn mahAvIraH mUryAbhasya devasya zvetasya rAjJo dhAraNIpramukhAnAM ca devInAM tasyAzca ' mahaimahAlitAe / iti atizayena mahatyA 'isiparisAe ' iti RSayaH-trikAladarzaninasteSAM parSat tasyAH, avadhyAdijinaparSada ityarthaH, muniSapadoyathoktAnuSThAnAnuSTAyisAdhuparSadaH 'jatiparisAe ' iti yatante uttaraguNeSu vizeSata iti yatayo-vicitradravyAdyabhigrahAdyupetAH sAdhavasteSAM parSado yatiparSadaH, 'viduparisAe' iti vidvatparipadaH-anekavijJAnaparSado devaparSadaH ikSvAkuparSadaH kSatriyaparSadaH kauravyaparSadaH kathambhUtAyA ityAha-'aNegasayAe ' iti anekAni puruSANAM zatAni saGkhyayA yasyAM sA anekazatA tasyAH 'aNegavaMdAe' iti // 46 // anekAni vRndAni yasyAH sA tathA tasyAH, 'aNegasayavaMdaparivArAe / iti anekazatAni anekazatasaGkhyAni vRndAni parivAro : Jain Education a l For Personal & Private Use Only ANTainelibrary.org Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yasyAH sA tathA tasyAH , 'mahatimahAliyAe parisAe atizayena mahatyA parSadaH 'ohabale' iti oghena-pravAheNa balaM yasya, na tu kathayato balahAnirupajAyate iti bhAvaH, 'evaM jahA uvavAie tahA bhANiyanvamiti, evaM yathA aupapAtike granthe tathA vaktavyaM, taccaivaM-'aivale mahAbale aparimiyabalavIriyateyamAhappakaMtijutte sAradanavathaNiyamahuragaMbhIrakuMcanigyosaduMdubhissare urevitthaDAe kaMThevaTThiyAe siresamAvannAe agaralAe amammaNAe phuDavisayamahuragaMbhIragAhigAe savvakkharasannivAiyAe girAe savvabhAsANugAmiNIe savvasaMsayavimoyaNIe apuNaruttAe sarassaIe joyaNanIhAriNA sareNaM addhamAgahAe bhAsAe bhAsai, arihAdhamma parikahei, taMjahA-asthi loe atthi aloe atthi jIve atthi ajIvetyAdi, tAvat yAvat tae NaM sA mahaimahAliyA maNussaparisA samaNassa bhagavato mahAvIrassa aMtie dhammaM socA nisamma hatuvA samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhutto AyAhiNapayAhiNaM karei karittA vaMdai namaMsai 2 tA evaM vayAsI-suyakkhAe NaM bhaMte ! niggaMthe pAvayaNe, natthi NaM keI samaNe mAhaNe vA erisaM dhammamAikkhittae, evaM vaittA jAmeva disi pAunbhUtA tAmeva disi paDigayA / tae NaM see rAyA samaNassa bhagavato mahAvIrassa aMtie dhammaM socA nisamma haTutuTucittamANadie jAva harisavasavisappamANahiyae samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdai namasai vaMdittA namaMsittA pasiNAI pucchai pucchittA aTThAI pariyAei pariyAittA udyAe udvei udvittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdai namasai 2 evaM vayAsI-suyakkhAe NaM bhaMte ! niggaMthe pAvayaNe jAva erisaM dhammamAikkhittae, evaM vaittA hatthiM durUhai durUhittA samaNassa bhagavato mahAvIrassa aMtiyAo aMbasAlavaNAo cehavAo paDinikkhamai paDinikkhamittA jAmeca disi pAunbhUra tAmeva disiM pddigte"| iti, idaM ca prAyaH sakalamapi sugamaM navaraM yAmeva dizamavalambya, kimuktaM bhavati ?-yato dizaH sakAzAt prAdurbhUtaH-samavasaraNe dan Education ! For Personal & Private Use Only SANTainelibrary.org Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nATayadarza nam mU023 zrIrAjapraznI samAgatastAmeva dizaM pratigataH / sampati sUryAbho devo dharmadezanAzravaNato jAtaprabhUtatarasaMsAravirAgaH svaviSayaM bhavyatvAdikaM pipR- malayamirI-cchipuryatkaroti tadAha-'tae NamityAdi, 'bhavAsaddhie' iti vaiH siddhiryasyAsau bhavasiddhiko, bhavya ityarthaH, tadviparIto'bhavAsayA vRttiH ddhikaH, abhavya ityarthaH, bhavyo'pi kazciAnmathyAdRSTibhavati kazcitsamyagdRSTistata AtmanaH samyagdRSTitvanizcayAya pRcchati-samyaga dRSTiko mithyAdRSTikaH, samyagdRSTirapi kazcitparimitasaMsAro bhavati kazcidaparimitasaMsAraH, upazamazreNiziraHprAptAnAmapi kessaashci||47|| danantasaMsArabhAvAd, ataH pRcchati-parIttasaMsAriko'nantasaMsArikaH ?, parIttaH-parimitaH sa cAsau saMsArazca parInasaMsAraH so'syAstIti parIttasaMsArikaH, 'ato'nekasvarAdi'kapratyayaH, evamanaMtazcAsau saMsArazcAnantasaMsAraH so'syAstIti anantasaMsArikaH, parIttasaMsAriko'pi kazcit sulabhabodhiko bhavati yathA zAlibhadrAdikaH, kazcidurlabhabodhiko yathA purohitaputrajIvaH, tataH pRcchati sulabhA bodhiH-bhavAntare jinadharmaprAptiryasyAsau sulabhabodhikaH, evaM durlabhabodhikaH, sulabhavodhiko'pi kazcidghodhiM labdhvA virAdhayati tataH pRcchati-ArAdhayati-samyak pAlayati bodhimityArAdhakaH, tadviparIto virAdhakaH, ArAdhako'pi kazcitadbhavamokSagAmI na bhavati tataH pRcchati-caramo'caramo vA?, caramo'nantarabhAvI bhavo yasyAsau caramaH ' abhrAdibhya |iti matvarthIyo'pratyayastadviparIto'caramaH, evamukte mUryAbhAdiH zramaNo bhagavAn mahAvIrastaM mUryAbhaM devamevamavAdIt-bhoH mUryAbha! tvaM bhavasiddhiko nAbhavasiddhikaH, yAvatkaraNAt 'sammaddiTTI no micchAdiTTI parittasaMsArie no aNaMtasaMsArie mullabhabohie no dullabhabohie ArAhae no virAhae ' iti parigrahaH // 'tumbhe NaM bhaMte !' tumbhe iti yUyaM Namiti vAkyAlaGkAre bhadanta ! sarva kevalavedasA jAnItha sarva kevaladarzanena pazyatha, anena dravyaparigrahaH, tatra sarvazabdo dezakAtsnye 'pi varttate yathA asya sarva // 47 // in Education For Personal & Private Use Only Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ syApi grAmasyAyamadhipatiriti sacarAcaraviSayajJAnadarzanapratipAdanArthamAha-savvato jANaha sacao pAsaha / sarvataH sarvatra dikSa Urdhvamadho loke'loke ceti bhAvaH, jAnItha pazyatha ca, anena kSetraparigrahaH, tatra sarvadravyasarvakSetraviSayaM vArttamAnikamAtramapi jJAnaM darzanaM vA sambhAvyeta tataH sakalakAlaviSayajJAnadarzanapratipAdanArthamAha-sarvakAlam-atItamanAgataM vartamAnaM ca jAnItha pazyatha, etena kAlaparigrahaH, tatra kazcit sarvadravyasarvakSetrasarvakAlaviSayamapi jJAnaM sarvaparyAyaviSayaM na sambhAvayet yathA mImAMsakAdiH ata Aha-sarvAn bhAvAn-paryAyAn pratidravyamAtmIyAn parakIyAMzva kevalavedasA jAnItha kevaladarzanena pazyatha, atha bhAvA darzanaviSayA na bhavanti tataH kathamuktaM-'savve bhAve pAsaha ' iti ?, naiSa doSaH, utkalitarUpatayA hi te bhAvA darzanaviSayA na bhavanti, anutkalitarUpatayA tu te bhavantyeva, tathA coktam-" nirvizeSa vizeSANAM, graho darzanamucyate,"iti, tato 'jANaMti NamitipUrvavata devAnAM priyAH pUrvamapi anantaramupadaryamAnanATyavidheH pazcAdapi ca upadaryamAnanATyavidheH, uttarakAlaM mama etadrUpAM divyAM devardvi divyAM davadyuti divyaM devAnubhAvaM labdhaM (labdhaM) dezAntaragatamapi kizcidbhavati tata Aha-prAptaM, prAptamapi kiJcidantarAyavazAdanAtmavazaM bhavati tata AhaabhisamanvAgataM, tata 'icchAmi NamityAdi, icchAmiNamitipUrvavat devAnAM priyANAM purato bhaktipUrvakaM-bahumAnapurassaraM gautamAdInAM zramaNAnAM nigranthAnAM divyAM devarddhi divyAM devadyutiM divyaM devAnubhAvamupadarzayituM dvAtriMzadvidhaM-dvAtriMzatyakAraM nATyAvadha-nATyavidhAnamupadarzayitumiti / 'tae NamityAdi, tataH zramaNo bhagavAn mahAvIraH mUryAbheNa devena evamuktaH san mUryAbhasya devasyainam-anantaroditamarthaM nAdriyate-na tadarthakaraNAyAdaraparo bhavati, nApi parijAnAti-anumanyate, svato vItarAgatvAt gautamAdInAM ca nATyavidheH svAdhyAyAdivighAtakAritvAt , kevalaM tUSNIko'vatiSThate, evaM dvitIyamapi vAraM, tRtIyamapi vAramuktaH san bhagavAnevamavatiSThati / Jain Education For Personal & Private Use Only Dainelibrary.org Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIrAjapraznI 'taeNamityAdi, tataH pAriNAmikyA budhdhyA tattvamavagamya maunameva bhagavata ucitaM na punaH kimapi vaktuM, kevalaM mayA bhaktirAtmIyo- nATyadarzamalayagirI-ThApadarzanIyeti pramodAtizayato jAtapulakaH san sUryAbho devaH zramaNaM bhagavantaM mahAvIraM vandate-stauti namasyati-kAyena banditvA namasyitvA | nam yA vRttiHca 'uttarapuracchimaM disIbhAgamityAdi sumama, navaraM bahusamabhUmivarNanaprekSAgRhamaNDapavarNanamANapIThikAsiMhAsanataduparyullocAzamuktAdAmavarNanAni ca prAgvad bhAvanIyAni / 'tae NamityAdi, tataH mUryAbho devastIrthaGkarasya bhagavataH Aloke praNAmaM karoti, kRtvA sU0 23 // 48 // cAnujAnAtu bhagavAn mAmityanujJApanAM kRtvA siMhAsanavaragataH san tIrthakarAbhimukhaH snnissnnnnH| 'tae NamityAdi, tataH mUryAbho devH| " tatpathamatayA' tasya-nATyavidheH prathamatAyAM dakSiNa bhuja prasArayati, kathambhUtamityAha 'nAnAmaNikaNagarayaNavimalamahArihanipuNovaciyamisimisaMtaviraiyamahAbharaNakaDagatuDiyavarabhUsaNujalaM' iti nAnAvidhAni mANikanakaratnAni yeSu tAni nAnAmaNikanakaratnAni, maNayo nAnAvidhAzcandrakAntAdayaH kanakAni nAnAvidhAni nAnAvaNatayA ratnAni nAnAvidhAni karketanAdAni, tathA vimalAni nirmalAni tathA mahAntamupabhoktAramarhanti yadivA maham-utsavaM kSaNamahantIti mahArhANi tathA nipuNaM-nipuNabuddhiganya yathA bhavati evaM ' oviyA ' iti parikarmitAni 'misimisaMtAtti' dIpyamAnAni viracitAni mahAbharaNAni yAni kaTakAnikalAcikAbharaNAni tuTitAni-bAhurakSakA anyAni ca yAni varabhUSaNAni tairujjvalaM-bhAsvaraM tathA pIvaraM-sthUlaM pralamba-dIrgha / |'tae NamityAdi, tataH-tasmAd dakSiNabhujAt aSTazatam-aSTAdhikaM zataM devakumArANAM nirgacchati, kathambhUtAnAmityAha-sadRzAnAM, samAnAkArANAmityarthaH, tatrAkAreNa kasyaci(zcit sadRzo'pi varNataH sadRzo na bhavati tataH sadRgvarNatvakpratipAdanArthamAha-' sari // 48 // ttayANa miti, sadRzI-sadRg varNatvak yeSAM te tathA, sahaktvagapi kazcit vayasA visadRzaH sambhAvyeta tata Aha-' sariyANaM' din Education For Personal & Private Use Only UNILantbrary.org Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sadRk-samAna vayo yeSAM te tathA teSAM 'sarisalAvaNNarUvajovvaNaguNovaveyANamiti sadRzena lAvaNyena-lavaNimnA atisubhgyaa| zarIrakAntyeti bhAvaH, rUpeNa-AkRtyA yauvanena-yauvanikayA guNaiH-dakSatvapriyaMvadatvAdibhirupapetAH sadRzalAvaNyarUpayauvanaguNopapetAsteSAM. 'egAbharaNavasanagahiyanijjogANamiti ekaH-samAnaH AbharaNavasanAdiH-AbharaNavasanalakSaNo gRhIto niryogaH-upakaraNamarthAnATyopakaraNaM yaiste tathA teSAM, 'duhao saMvelliyagganiyatthANati dvidhAto-dvayoH pArzvayoH saMvellitAni-saMvRttAni agrANi yasya tad dvidhAtaHsaMvellitAgraM nyastaM sAmarthyAduttarIyaM yaiste tathA teSAM, tathA 'uppIliyacittapaTTapariyarasapheNagAvattaraiyasaMgayapalaMbavatyaMtacittacillalaganiyaMsaNANamiti, utpIDitaH-atyantAbaddhazcitrapaTTo-vicitravarNapaTTarUpaH parikaro yaiste tathA yasminnAvarttane phenavini|gamo bhavati sa saphenakAvarta ucyate tataH saphenakAvartena racitA saGgantA-nATayavidhAvupapannAH pralambA vastrAntA yasya nivasanasya * tattathA tat citraM-citravarNaM cillalaga-dedIpyamAnaM nivasanaM-paridhAnaM yeSAM te tathA, tataH pUrvapadena vizeSaNasamAsasteSAM, 'egAvalikaMTharaiyasobhaMtavacchaparihatthabhUsaNANa' miti, ekAvaliyaryA kaNThe racitA tayA zobhamAnaM vakSo yeSAM te tathA, parihatthazabdo dezyaH paripUrNavAcakaH, paDihatthAni-pUrNAni bhUSaNAni yeSAM te tathA, tataH pUrvapadena karmadhArayasteSAM, naTTasajjANaM' nRtye sajjAHpraguNIbhUtA nRtyasajjAsteSAM / tadanantaraM ca yathoktavizeSaNaviziSTaM vAmaM bhujaM prasArayati, tasmAda-cAmabhujAt aSTazataM devakumArikANAM vinirgacchati, kathambhUtamityAha-'sarisayANaM sarittayANaM sarivyayANaM sarisalAvaNNarUvajovvaNaguNovaveyANaM egAbharaNavasaNagahiyanijjoINaM duhatosaMvelliyagganiyatthINamiti pUrvavat 'AviddhatilayAmelANaM' Aviddhastilaka Amelazca-zekharako yakAbhistA AviddhatilakAmelAstAsAM 'piNaddhagevejjakaJcukANamiti, pinaddhaM graiveyaka-grIvAbharaNaM kaJcukazca yakAbhistAstathA tAsAM, Jain Education For Personal & Private Use Only jainelibrary.oro Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nATyavidhiH mR023 zrIrAjapraznI 'nAnAmaNikagArayaNabhUsaNavirAiyaMgamaMgINa miti, nAnAvidhAni maNikanakaratlAni yeSu bhUSaNeSu tAni nAnAmaNikanakaratnAni | malayagirI-tairnAnAmaNikanakaratnairbhUSaNairvirAjitAnyaGgamaGgAni-aGgapratyaGgAni yAsAM tAstathA tAsAM, 'caMdANaNANaM candaddhasapaniDAlANaM candAyA vRttiH hiyasomadaMsagANaM ukkA iva ujjovemANINamiti sugama 'siGgArAgAracAruvesANaM hasiyabhaNiyacidviyavilAsasalAlayasaMlAvaNiuNa juttovayArakusalANaM gahiyAujjANaM naTTasajANamiti pUrvavat / 'tae NaM se bhUriyAbhe deve' ityAdi, tataH (sa) mUryAbho devo'STazataM zaGvAnAM // 49 // vikurvati, aSTazataM zaGkhavAdakAnAm 1, aSTazataM zRGgANAmaSTazataM zRGgavAdakAnAM 2 aSTazataM zaGikAnAM aSTazataM zaDikAvAdakAnAM2, hasvaH zaGko jAtyantarAtmakaH zaDikA, tasyA hi svaro manAka takSNio bhavati, na tu zaGabadatigambhIraH, tathA aSTazataM kharamukhInA-kAhalAnAM | aSTazataM kharamukhIvAdakAnAm 3, aSTazataM peyAnA, peyA nAma mahatI kAhalA, aSTazataM peyAvAdakAnAM 4, aSTazataM pIripIrikANAM-kolikapuTAvanaddhamukhavAdyavizeSarUpANAmaSTazataM pIripIrivAdakAnAM 5 aSTazataM paNavAnAM, paNayo-bhANDapaTaho laghupaTaho vA aSTazataM paNavavAdakAnAM 6 aSTazataM paTahAnAM aSTazataM paTahavAdakAnAM 7 aSTazataM bhambhAnAM bhambhA-DhakkA aSTazata bhambhAvAdakAnAM 8 aSTazataM horambhANA, horambhA-mahADha kA aSTazataM horambhAvAdakAnAM 9 aSTazataM bherINAM-DhakkAkRtivAdyavizeSarUpANAmaSTazataM bherIvAdakAnAM 10 aSTazataM jhallarINAM jhallarInAma-cauvanaddhA vistIrNavalayAkArA aSTazataM jhallarIvAdakAnAM 11 aSTazataM dundubhInAmaSTazataM dundubhivAdakAnAM dundubhiryAkArA saGkaTamukhI devAtodyavizeSaH 12 aSTazataM murujAnAM mahApramAgo mardalo murujaH aSTazataM murujavAdakAnAM |13 aSTazataM mRdaGgAnAM laghumadalo mRdaGgo'STazataM mRdaGgavAdakAnAM 14 aSTazataM nandImRdaGgAnA nandImRdaGgo nAma ekataH saGkIrNo'nyatra vistRto murajavizeSaH, aSTazataM nandImRdaGgavAdakAnAM 15 aSTazatamAliGgAnAM AliGgane-murajavAdyavizeSa evASTaza // 49 // Jain Educati o nal For Personal & Private Use Only SNMainelibrary.org Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tamAliGgavAdakAnAM 16 aSTazataM kustumbAnA kustumbaH-cauvanaddhapuTo vAdyavizeSaH aSTazataM kustumbavAdakAnAM 17 aSTazataM gomukhInAM, gomukhI lokato'vaseyA, aSTazataM gomukhIvAdakAnAM 18 aSTazataM maIlAnAM, maIla:-ubhayataH samaH, aSTazataM mardalavAdakAnA| 19 aSTazataM vipazcInA, vipazcI-tritantrI vINA, aSTazataM vipazcIvAdakAnAM 20, aSTazataM vallakInAM, vallakI-sAmAnyato vINA, aSTazataM vallakIvAdakAnAM 21 aSTazataM bhrAmarINAmaSTazataM bhrAmarIvAdakAnAM 22 aSTazataM SaDbhrAmarINAmaSTazataM SaDbhrAmarIvAdakAnAM 23 aSTazataM parivAdinInAM parivAdinI-saptatantrI vINA aSTazataM parivAdinIvAdakAnAM 24 aSTazataM vavIsAnAmaSTazataM vavIsAvAdakAnAM 25 aSTazataM sughoSANAmaSTazataM sughoSAvAdakAnAM 26 aSTazataM nandighoSANAmaSTazataM nandIghoSavAdakAnAM 27 aSTazataM mahatInAM, mahatI-zatatantrikA vINA aSTazataM mahatIvAdakAnAM 28 aSTazataM kacchabhInAmaSTazataM kacchabhIvAdakAnAM 29 aSTazataM citravINAnAM aSTazataM citravINAvAdakAnAM 30 aSTazatamAmodAnAmaSTazataM AmodavAdakAnAM 31 | aSTazataM jhaJjhAnAmaSTazataM jhaJjhAvAdakAnAM 32 aSTazataM nakulAnAM aSTazataM nakulavAdakAnAM 33 aSTazataM tUNAnAmaSTazataM tUNAvAdakAnAM |34 aSTazataM tumbavINAnAM tumbayuktA vINA yA tumbavINA adyakalyaprasiddhA aSTazataM tumbavINAvAdakAnAM 35 aSTazataM mukundAnAM, | mukundo-murujavAdyavizeSo yo'tilInaM prAyo vAdyate aSTazataM mukundavAdakAnAM 36 aSTazataM huDukAnAmaSTazataM huDukkAvAdakAnAM huDukkA pratItA 37, aSTazataM civi vici] kInAmaSTazataM civi vici] kIvAdakAnAM 38, aSTazataM karaTInAmaSTazataM karaTIvAdakAnAM, karaTI pratItA |39 aSTazataM DiNDimAnAmaSTazataM DiNDimavAdakAnAM,prathamaprastAvanAstavakaH paNavavizeSaH DiNDimaH 40, aSTazataM kiNitAnAmaSTazataM kiNitavAdakAnAM 41 aSTazataM kaDavAnAmaSTazataM kaDavAvAdakAnAM, kaDavA-karaTikA 42, aSTazataM dardarakANAmaSTazataM dardavAdakAnAM, dardarakaH dain Education ! For Personal & Private Use Only mmjainelibrary.org Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nATyavidhiH zrIrAjapraznI malayagirIyA vRttiH 23 // 50 // pratItaH 43, aSTazataM dardarikANAmaSTazataM dardarikAvAdakAnAM laghudardarako dardarikA 44 aSTazataM kustumbarANAmaSTazataM kustumbara- vAdakAnAM 45 aSTazataM kalazikAnAmaSTazataM kalazikAvAdakAnAM 46, aSTazataM kalazAnAmaSTazataM kalazavAdakAnAM 47, aSTazataM tAlAnAmaSTazataM tAlavAdakAnAM 48, aSTazataM kAMsyatAlAnAmaSTazataM kAMsyatAlavAdakAnAM 49, aSTazataM riMgisikAnAmaSTazataM riMgisikAvAdakAnAM 50, aSTazatamaGgarikANAmaSTazatamaGgarikAvAdakAnAM 51, aSTazataM zizumArikANAmaSTazataM zizumArikAvAdakAnAM 52, aSTazataM vaMzAnAmaSTazataM vaMzavAdakAnAM 53 aSTazataM bAlInAmaSTazataM bAlIvAdakAnAM, bAlI-tUNavizeSaH, sa hi mukhe dattvA vAdyate 54, aSTazataM veNUnAmaSTazataM veNuvAdakAnAM 55, aSTazataM parilInAmaSTazataM parilIvAdakAnAM 56, aSTazataM baddhakAnAmaSTazataM baddhakavAdakAnAM, baddhakastUNavizeSaH 57, avyAkhyAtAstu bhedA lokataHpratyetavyAH, evamAdIni bahUnyAtodyAni AtodyavAdakAMzca vikurvati, sarvasaGkhyayA tu mUlabhedApekSayA''todyabhedA ekonapazcAzat , zeSAstu bhedA eteSvevAntarbhavanti, yathA vaMzAtodyavidhAne bAlIveNuparilIbavagA iti / evamAjhyAiM eguNapaNNaM AtojavihANAI viuvvai' iti, vikurvitvA ca tAn svayaMvikurvitAn devakumArAn devakumArikAzca zabdayati, te ca zabditA hRSTatuSTAnanditacittAH sUryAbhasamIpamAgacchanti, Agatya ca karatalaparigRhItaM dazanakhaM zirasAva ca mastake'JjaliM kRtvA jayena vijayena bardApayitvA evamavAdiSuH-sandizantu devAnAM priyA yadasmAbhiH karttavyaM, tataH sa mUryAbho devastAn bahUn devakumArAn devakumArikAzca evamabAdIta-gacchasa yUyaM devAnAM priyAH zramaNaM bhagavantaM mahAvIraM trikRtva AdakSiNapradakSiNaM kuruta kRtvA ca vandadhvaM namasyata vanditvA namasyitvA gautamAdInAM zramaNAnAM nigranthAnAM tAM devajanaprasiddhAM divyAM devadi divyA devadyutiM divyaM devAnubhAvaM divyaM dvAtriMzadvidhaM nATyavidhimupadarzayata, upadarya caitAmAjJaptikA kSiprameva prtyrpyt| 'tae Namira // 50 // JainEducation Alinal For Personal & Private Use Only HTM ainelibrary.org Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tyAdi, tataste bahavo devakumArA devakumArikAzca sUryAbhena devena evamuktAH santo hRSTA yAvatpratizRNvanti, abhyupagacchantItyarthaH, pratizrutya ca yatra zramaNo bhagavAnmahAvIrastatropAgacchati upAgatya ca zramaNaM bhagavantaM mahAvIraM trikRtva AdakSiNapradakSiNIkurvanti kRtvA ca vandante namasyanti vanditvA namasyitvA ca yasminpradeze gautamAdayaH zramaNAstatra samakAlameva-ekakAlameva samavasaranti, milantItyarthaH, samavasRtya ca samakameva-ekakAlameva avanamanti-adho nIcA bhavanti, avanamya ca samakameva unnamanti, Urdhvamavatichante iti bhAvaH, tadanantaraM caivaM krameNa sahitaM saGgataM stimitaM cAvanamanamunnamanaM ca vAcyam , amISAM ca sahitAdInAM bhedaH samyakauzalopetanATyopAdhyAyAdevAgantavyaH, tataH stimitaM samakamunnamya samakameva prasaranti, prasRtya ca samakameva yathAyogamAtodyavidhAnAni gRhNanti, gRhItvA ca samakameva pravAditavantaH samakameva pragItavantaH samakameva pranartitavantaH, 'kinte ' ityAdi, kiJca te devakumArA devakumArikAzca evaM pragItA apyabhavanniti yogaH, kathamityAha-'ureNa maMda'miti, sarvatra saptamyarthe tRtIyA, urasi mandaM yathA bhavati evaM pragItAH, 'zireNa tAraM kaNThena vitAra miti zirasi kaNThe ca tAraM atizayena yathAvallakSaNopetaM, kimuktaM bhavati ?-urasi prathamato gItamutkSipyate utkSepakAle ca gItaM mandaM bhavati, AdimiumArabhaMtA' iti vacanAt , anyathA gItaguNakSateH, tata uktaM ' urasi manda'miti, tato gAyatAM mUrdhAnamabhinnan svara uccaistaro bhavati, sthAnakaM ca dvitIyaM tRtIyaM vA samadhirohati, tataH zirasi tArAmityuktaM, zirasazca pratinivRttaH san svaraH kaNThe ghulati ghulazcAtimadhuro bhavati tataH kaNThe vitAramityuktaM tivihaMtisamayareyagaraiyamiti, 'guMjAvaMkakuharovagUDha' guJjanaM guJjA guJjApradhAnAni yAni avakrANi-zabdamArgApratikUlAni kuharANi teSUpagUDhaM guJjA:vatrakuharopagUDhaM, kimuktaM bhavati ?-teSAM devakumArANAM devakumArikANAM ca tasmin prekSAgRhamaNDape gAyatA gItaM teSu prekSAgRhamaNDapasa Sain Education For Personal & Private Use Only hinetbrary.org Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ PANESH zrIrAjapraznI malayagirI- yA vRttiH teSvanyeSu ca kuhareSu svAnurUpANi pratizabdasahasrANyutthApayadvarttate iti, 'rattamiti raktaM iha yat geyarAgAnuraktena gItaM gIyate tat nATyavidhiH raktamiti tadvidA prasiddhaM, 'tiTThANakaraNasudhdha miti trINi sthAnAni-uraHprabhRtIni teSu karaNena-kriyayA zuddhaM tristhAnakaraNazuddhaM, mU0 23 tadyathA-uraHzuddhaM kaNThazuddhaM zirovizuddhaM ca, tatra yadi urasi svaraH svabhUmikAnusAreNa vizAlo bhavati tata urovizuddhaM sa eva yadi kaNThe vartito bhavati asphuTitazca tataH kaNThavizuddhaM yadi punaH ziraH prAptaH san sAnunAsiko bhavati tataH zirovizuddhaM, yadi vA yata urakaNThazirobhiH zleSmaNA avyAkulitaitrizuddhIyate tata uraHkaNThazirovizuddhatvAtristhAnakaraNavizuddhaM, tathA sakuharo guJjana yo vaMzo ye ca tantrItalatAlalayagrahAsteSu suSTha-atizayena sampayuktaM sakuharaguJjadaMzatantrItalatAlalayagrahasusampayuktaM, kimuktaM bhavati ?-sakuhare vaMze guJjati tantryAM ca vAdyamAnAyAM yadaMzatantrIsvareNAviruddhaM tat sakuharaguJjadaMzatantrIsusanprayuktaM, tathA parasparahatahastatalasvarAnuvati yat tat talasusampayuktaM, yat murajakaMzikAdInAmAtodyAnAmAhatAnAM yo dhvaniH pAdotkSepo yaca nRtyatA nartikApAdotkSepastena samaM tat tAlasusampayuktaM, tathA zRGgamayo dArumayo dantamayo vA yoGgulikauzikastenAhatAyAstantryAH svaraprakAro layastamanusaran geyalayasusampayuktaM, tathA yaH prathamaM vaMzatanvyAdibhiH svaro gRhItastanmArgAnusAri grahasusampayuktaM, tathA 'mahuti madhurasvareNa gIyamAnaM, madhuraM kokilArutavata , tathA 'samamiti talavaMzasvarAdisamanugataM samaM 'salaliya'ti yatsvaragholanAprakAreNa lalatIva tat saha lalitena lalanena varttate iti salalitaM, yadi vA iti yat zrotrendriyasya zabdasparzanamatIva sUkSmamutpAdayati sukumAramiva ca pratibhAsate tatsalalitamiti, ata eva manoharaM, punaH kathambhUtamityAha-'mauribhitapadasaJcAraM tatra mRdumudunA- D51 // svareNa yukto na niSThareNa tathA yatra svaro'kSareSu gholanAsvaravizeSeSu ca saJcaran raGgantIva pratibhAsate(sa)padasaJcAro rimita ucyate, mRduri Jain Education a l For Personal & Private Use Only Lainelibrary.org Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhitaH padeSu geyanibaddheSu saMcAro yatra geye tanmRduribhitapadasaJcAraM, tathA 'surai ' iti zobhanA ratiyasmin zrotRNAM tataH surati tathA zobhanA natirnAmo'vasAno yasmin tat sunati tathA varaM pradhAnaM cAru-viziSTacaGginmopetaM rUpaM-svarUpaM yasya tadaracArurUpaM divyaMpradhAnaM nRttasajaM geyaM pragItA apyabhavan , 'kiM te ' ityAdi, kizca te devakumArA devakumArikAzca pragItavantaH pranartitavantazca 'uddhamaMtANaM saMkhANamityAdi, atra sarvatrApi paSThI saptamyarthe, tato'yamoM-yathAyogamuddhyAyamAnAdiyu zAdipu, iha zaDazRGgADikA-10 kharamuhIpeyA paripirikANAM vAdanamuddhmAnamiti prasiddha, praNavapaTahAnAmAmoTanaM bhaMbhAhorambhANAmAsphAlanaM bherIjhalurIdundubhInAM tADanaM murajamRdaGganandImRdaGgAnAmAlapanaM AliGgakustumbagomukhImadalAnAmuttAlanaM vINAvipaJcIvallakInAM mUcchanaM bhrAmarISaDbhrAmarIparivAdanInAM syandanaM vadhvAsA (vavIsA) sughopAnandiyoSANAM sAraNaM mahatIkacchapIcitravINAnAM kuTTanaM AmodayaJjhAnakulAnAmAmoTanaM tumbatUNavINAnAM sparzanaM mukundahuDukkAvicikIkaDavAnAM mUrchanaM karaTADiDimakiNikakaDavAnAM vAdanaM dardaradaddarikAkustumvarukalasikAmahakAnAmuttADanaM talatAlakaMsatAlAnAmAtADanaM riGgiAsikAlatti kAmakarikAzizumArikAgAM ghaTanaM vaMzaveNuvAlIpiralIpiralIvadhdhagAnAM phUMkanamata uktaM 'uddhamaMtANaM saMkhANamityAdi, 'tae NaM se dive gIe' ityAdi, yata evaM pragItavanta ityAdi, tato Namiti pUrvavat taddivyaM gItaM divyaM vAditaM divyaM nRttamabhavaditiyogaH, divyaM nAma pradhAnaM, 'evamabhue gIe ityAdi, 'abbhue gIe abbhue vAie aJbhue naTTe' adbhutaM-AzcaryakAri 'siMgAre vAie siMgAre naTTe' siMgAraM-zRGgAraM zRGgArarasopetatvAt , athavA zRGgAraM nAmAlaGkRtamucyate, tatra yadanyAnyavizeSakaraNenAlaGkRtamiva gItaM vAdanaM nRttaM vA tat zRGgArAmiti, 'urAle gIe urAle vAie urAle naTTe' udAraM-sphAraM paripUrNaguNopetatvAta, natu kacidapi hInaM, 'maNuNNe gIe maNuNNe vAie maNunne naTTe' manojJa-mano'nukUlaM JainEducational For Personal & Private Use Only anbrary or Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAvyavidhiH mU023 zrIrAjapraznI draSTaNAM zrotaNAM ca manonitikaramiti bhAvaH, tacca manonitikaratvaM sAmAnyato'pi syAt ataH prakarSavizeSapratipAdanArthamAhamalayagirI- maNahara ' iti, 'maNahare gIe maNahare vAie maNahare naTTe' mano harati-AtmavazaM nayati tadvidAmapyaticamatkArakAritayeti manoharam , yA vRttiH etadevAha -'uppiJjalabhUte' uppijalam-AkulakaM utpiJjalabhUte Akulake bhUte, kimuktaM bhavati ?-maharddhikadevAnAmapyatizAyitayA // 52 // // paramakSobhotpAdakatvena sakaladevAsuramanujasamUhacittAkSepakArIti, 'kahakahabhUte' iti kahakahetyanukaraNaM, kahakahati bhUtaM prAptaM kahakahabhUtaM, kimuktaM bhavati ?-nirantaraM tattadvizeSadarzanataH samucchalitapramodabharaparavazasakaladikcakravAlavartiprekSakajanakRtaprazaMsAvacanabolakolAhalavyAkulIbhUtamiti, ata eva divyaM devaramaNamapi devAnAmapi ramaNaM-krIDanaM pravRttamabhUt / 'tae NaM te bahave devakumArA ya' ityAdi, tataste bahavo devakumArA devakumArikAzca zramaNasya bhagavato mahAvIrasya purato gautamAdizramaNAnAM svastikazrIvatsanandyAvarttavarddhamAnakabhadrAsanakalazamatsyadarpaNarUpANAmaSTAnAM malakAnAM bhaktyA-vicchittyA citram-AlekhanamAkArAbhidhAnaM vA yasmin sa svastikazrIvatsanandyAvarttavarddhamAnakabhadrAsanakalazamatsyadarpaNamaGgalabhakticitraH, evaM sarvatrApi vyutpattimAnaM yathAyogaM paribhAvanIyaM, samyagbhAvanA tu kartuM na zakyate, yato'mISAM nATyavidhInAM samyak svarUpapratipAdanaM pUrvAntargate nATyavidhiprAbhUte, taccedAnI vyavacchinnamiti prathama divyaM nATyavidhimupadarzayati, tae NaM te bahave devakumArA ya devakumArIo ya samameva samosaraNaM kareMti 2 tA taM caiva bhANiyavaM jAva dive devaramaNe pavatteyAvi hotthA, tae NaM te bahave devakumArA ya devakumArIo ya Jain Education For Personal & Private Use Only Mainelibrary.org Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samaNassa bhagavao mahAvIrassa AvaDapaccAvaDaseDhigaseDhisotthiyasovasthiapUsamANagamacchaMDamagaraMDajArAmArAphullAvalipaumapattasAgarataraMgavasaMtalatApaumalayabhatticittaM NAma divaM NaTTavihiM uvadaMseMti / evaM ca ekvekkiyAe NaTTavihIe samosaraNAdIyA esA vattavayA jAva dive devaramaNe pavattevi yAvi hotthaa| tae NaM te bahave devakumArA devakumAriyAo ya samaNassa bhagavato mahAvIrassa IhAmiha usabhaturaganaramagaravihagavAlagarkinararurusarabhacamarakuMjaravaNalayapaumalayabhatticittaM NAmaM divaM NaTTavihiM ubadaseMti 3 / egato vakaM duhao vakkaM [ egato khuhaM duhao khuhaM ] ego cakkavAlaM duhao cakkavAlaM cakkaddhacakkavAlaM 4 NAmaM divaM NaTTavihiM uvadaMsaMti caMdAvalipavibhattiM ca baliyAvalipavibharti ca haMsAvalipavibhattiM ca sUrAvalipavibhatiMca egAvalipavibhattiM ca tArAvalipavibhattiM ca muttAvalipavibhatiM ca kaNagAvalipavibhattiM ca rayaNAvalipavibhattiM ca NAmaM divaM NaTTavihaM uvadaMseMti 5 caMduggamaNapavibhattiM sUruggamaNapavibhattiM ca uggamaNuggamaNapavibhattiM ca NAmaM divaM NaTTavihaM uvadaMseti 6 caMdAgamaNapavibhattiM ca sUrAgamaNapavibhattiM ca AgamaNAgamaNapavibhattiM ca NAmaM divaM NaTTavihaM uvadaMsaMti 7 caMdAvaraNapavibhattiM ca sUrAvaraNapavibhattiM ca NAmaM divaM NaTTavihaM uvadaMsati 8 caMdatthamaNapavibhattiM ca sUratthamaNapavibhattiM ca atthamaNa'tthamaNapavibhatiM nAma divaM NaTTavihaM uvadaMsaMti 9 caMdamaMDalapavibhattiM ca sUrama Jain Education in For Personal & Private Use Only SMInelibrary.org Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIrAjamanI malayagirI - yA vRttiH / / 53 / / 00000000000000006676767 DalapavibhattiM ca nAgamaMDalapavibhattiM ca jakkhamaMDalapavibhattiM ca bhUtamaMDalapavibhattiM ca [rakkhasa mahoraga0 gaMdhava maMDalapavibhattiM ca ] maMDalapavibhattiM NAmaM divaM NaTTavihaM uvadati 10 usabhalaliyavataM sIhalaliyavataM hayavilaMbiyaM gayavilabiyaM mattahayavilasiyaM mattagayavilasiyaM duyavilaMciyaM NAmaM divaM NaTTavihiM vasaMta 11 sAgarapavibhattiM ca nAgarapavibhattiM ca sAgaranAgarapavibhattiM ca NAmaM divaM NaTTavihaM uvadaMsaMti 12 NaMdApavibhattiM ca caMpApavibhattiM ca nandAcaM pApavimattiM ca NAmaM divaM NavihaM0 13 macchaMDApavibhattiM ca yaraMDA vibhattiM ca jArApavibhattiM ca mArApavibhattiM ca macchaMDAmaya raMDAjArAmArApavibhattiM ca NAmaM divaM vihiM uvasati 14 kattikakArapavibhattiM ca khatikhakArapavibhattiM ca gattigakArapavibhattiM ca ghattidhakArapavibhattiM ca GatiGakArapavibhattiM ca kakArakhakAragakArakA raGakArapavibhattiM caNAmaM divaM NaTTavihaM uvadaMseti 15 evaM cakArakhaggovi 16 TakAravaggovi 17 takAravaggovi 18 pakAravaggovi 19 asoyapallavapavibhattiM ca aMbapallavapavibhattiM ca jaMbUpallavapavibhattiM ca kosaMba pallavapavibhattiM ca pallava 2 vibhattiM ca NAmaM divaM NaTTavihaM uvasaMta 20 paumalayApavibhattiM ca jAva sAmalayApavibhattiM ca layAlayApavibhattiM ca NAmaM divaM NaTTavihaM uvarseti 21 duyaNAmaM NaTTavihaM uvadasaMti 22 vilaMbiyaM NAmaM NaTTavihiM 23 duravilaMciyaM NAmaM NaTTavihiM 24 aMciyaM 25 ribhiyaM 26 aMciyari For Personal & Private Use Only U 3838383860594687588686986860 nATyavidhiH sU0 24 // 53 // Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhiyaM 27 ArabharDa 28 bhasolaM 29 ArabhaDabhasolaM 30 uppayanivayapavattaM saMkuciyaM pasAriyaM rayA (kheya)raiyabhaMtasaMbhaMtaNAma divaM NaTTavihiM uvadaMseti 31 / tae NaM te bahave devakumArA ya devakumArIyAo ya samAmeva samosaraNaM kareMti jAca dive devaramaNe pavane yAvi hotthA tae NaM te bahave devakumArA ya devakumArIo ya samaNassa bhagavao mahAvIrassa putvabhavacariyANibaddhaM ca (devaloyacariyanibaddhaM ca) cavaNacariyaNibaddhaM ca saMharaNacariyanivaddhaM ca jammaNacariyanibaddhaM ca abhiseacariyanibaddhaM ca bAlabhAvacarizanibaddhaM ca jovaNacariyanibaddhaM ca kAmabhogacariyanibaddhaM ca nikkhamaNacariyanibaddhaM ca tavacaraNacariyanibaddhaM ca ( NANuppAyacariyanivaddhaM ca ) titthapavattaNacariyaniyarinivANacariyanibaddhaM ca carimacariyanibaddhaM ca NAmaM divaM NaTTavihiM uvadaMseMti 32 / tae NaM te bahave devakumArA ya devakumArIyAyo ya cauvihaM vAittaM vAeMti, taMjahA-tataM vitataM ghaNaM yusiraM, tae NaM te bahave devakumArA ya devakumArIo ya cauvihaM geyaM gAyaMti, taMjahA-ukkhittaM pAyattaM maMdAyaM roiyAvasANaM ca / tae NaM te bahave devakumArA ya devakumAriyAo ya cauvihaM NaTTavihiM uvadaMsanti, taMjahAaMciyaM ribhiyaM ArabhaDaM bhasolaM ca, tae NaM te bahane devakumArA ya devakumArizAo ya cauvihaM abhiNayaM abhiNayati, taMjahA-diTuMtiyaM pADitiyaM sAmantovaNivAiyaM aMtomajjhAvasANiyaM, tae NaM te Jan Education For Personal & Private Use Only ane brary org Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIrAjapraznI malayagirIyA vRttiH nATyopasaMhAraHsvasthAnagatizca // 54 // mR0 25 bahave devakumArA ya devakumAriyAo ya goyamAdiyANaM samaNANaM niggaMthANaM divaM devir3ei divaM devajuttaM divaM devANubhAgaM divaM battIsaibaddhaM nADayaM uvadaMsittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikhutto AyAhiNapayAhiNaM karei 2 tA vaMdati namasaMti vaMdittA namaMsittA jeNeva sUriyAbhe deve teNeva uvAgacchanti teNeva uvAgacchittA mUrisabhaM devaM karayalapariggahiyaM sirasAvattaM matthae aMjaliM kaTu jaeNaM vijaeNaM baddhAveMti 2 ttA evamANattiyaM paJcappiNaMti ( sa. 24) taeNaM se sariyA deve taM divaM deviDriM divaM devajuiM divaM devANubhAvaM paDisAharai paDisAharettA khaNeNaM jAte ege egabhae tae NaM se sUriyAbhe deve samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhutto AyAhiNapayAhiNaM karei vaMdati NamaMsati vaMdittA NamaMsittA niyaMgaparivAlasaddhiM saMparibuDe tameva divaM jANavimANaM durUhati duruhitA jAmeva disiMpAunbhUyA tAmeva disi paDigayA // (sU.25) tato dvitIyaM nATyavidhimupadarzayitukAmA bhUyo'pi prAgutaprakAreNa samakaM samavasaraNAdikaM kurvanti, tathA cAha-'tae NaM te vahave devakumArA ya devakumArIo ya samakameva samosaraNaM kareMti' ityAdi prAguktaM tadeva tAvadvaktavyaM yAvat 'dive devaramaNe payatte yAvi hotthA' iti / 'tae NamityAdi, tataste bahavo devakumArA devakumArikAzca zramaNasya bhagavato mahAvIrasya purato gItamAdInAM zramaNAnAM AvattepratyAvattezreNiprazreNisvastikapuSpamANavakavarddhamAnakamatsyANDakamakarANDakajAramArapuSpAvalipanapatrasAgarataraGgavAsantIlatApadmalatAbhakticitraM nAma dvitIyaM nATyavidhimupadarzayanti / tadanantaraM tRtIyaM nATyavidhimupadarzayituM bhUyastathaiva samavasaraNAdikaM| JainEducation For Personal & Private Use Only Chainelibrary.org Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kurvanti, evaM samavasaraNAdikaraNavidhirekaikasminnAvyavidhau pratyekaM 2 tAvadvaktavyo yAvaddevaramaNe pavatte yAvi hotthA iti tata IhAmagaRSabhaturaganaramakaravihagavyAlakinnararurusarabhacamarakuJjaravanalatApadmalatAbhakticitraM nAma tRtIyaM divyaM nATyavidhimupadarzayanti 3, tadanantaraM bhUyo'pi samavasaraNAdividhikaraNAnantaramekato cakra-ekatazcakravAlaM dvidhAtazcakravAlaM cakrA cakravAlaM nAma caturtha divyaM nATyavidhimupadarzayanti 4, tadanantaramuktavidhipurassaraM candrAvalipravibhakti mUryAvalipavibhakti valayAvalipavibhakti hasAvalipavibhAkti ekAvalipavibhakti tArAvalipavibhAkti muktAvalipavibhakti kanakAvalipavibhakti ratnAvalipravibhaktyabhinayAtmakamAvalipravibhakti nAma paJcamaM nATyavidhimupadarzayanti 5 tadanantaramuktakrameNa candrodgamapravibhaktisUryodgamapravibhaktiyuktamudgamanodgamanapavibhaktiM nAma SaSThaM nATyavidhimupadarzayanti 6 tata uktaprakAreNa candrAgamanapavibhaktisUryAgamanapravibhaktiyuktamAgamanapavibhaktinAma saptamaM nATyavidhimupadarzayanti 7, tadanantaramuktakrameNa candrAvaraNapravibhaktisUryAvaraNapravibhaktiyuktamAvaraNAvaraNapravibhaktinAmakamaSTamaM nATyavidhi 8 tata uktakrameNaiva candrAstamayanapravibhaktisUryAstamayanAvibhaktiyuktamastamayanapavibhaktinAmakaM navamaM nATyavidhi 9 tata uktamakAreNa candramaNDalapavibhaktisUryamaNDalapavibhaktinAgamaNDalapravibhaktiyakSamaNDalapavibhaktibhUtamaNDalapavibhaktiyuktaM maNDalapavibhaktinAmakaM dazamaM divyaM nATyavidhi 10 tadanantaraM uktakrameNa RSabhamaNDalapavibhaktisiMhamaNDalapavibhaktiyavilambitagajavilambitahayavilasitagajavilasitamattahayavilasitamattagajavilasitamattayavilaMbitamattagajavilaMbitaM vilaMbitAbhinayaM drutavilambitaM nAma ekAdazaM nATyavidhi 11 tadanantaraM sAgarapavibhaktinAgarapravibhaktiabhinayAtmakaM sAgaranAgarapravibhaktinAma dvAdazaM nATyavidhi 12 tato nandApavibhakticampApravi|bhaktacAtmakaM nandAcampApavibhaktinAma trayodazaM nATyavidhi 13 tato matsyANDakapavibhaktimakarANDakAvibhaktijArapavibhaktimArapra Jaln Education Timsinal For Personal & Private Use Only S lainelibrary.org Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUryAbhakRtaM dvAtriMzadviSaM nRtyaM zrIrAjamaznI vibhaktiyuktaM matsyANDakamakarANDakajAramArapavibhaktinAma caturdazaM nATyavidhi 14 tadanantaraM krameNa ka iti kakArAvibhaktiH, kha malayagirI- iti khakArapravi0 ga iti gakArapra0 gha iti ghakArapra0 Ga iti ukArapravibhaktirityevaM kramabhAvikakArAdipavibhaktiabhinayAtmaka yA vRttiHkakArakhakAragakAraghakAraGakArapravibhaktinAmakaM paJcadazaM divyaM nATyavidhi 15 evaM cakArachakArajakArajhakAraakArapravibhaktinAmakaM SoDazaM divyaM nATyavidhi 16 TakAraThakAraDakAraDhakAraNakArapavibhaktinAmakaM saptadazaM divyaM nATyAvadhi 17 takArathakAradakAradhakAranakArapravibhaktinAmakaM aSTAdazaM nATyavidhi 18 pakAraphakArabakArabhakAramakArapravibhaktinAmakamekonaviMzatitamaM divyaM nATyavidhi |19 tato'zokapallavapravibhaktyAmrapallavapavibhaktijambUpallavapravibhaktikozambapallavapravibhaktyabhinayAtmakaM pallavapravibhaktinAmakaM viMzatitamaM | divyaM nATyavidhi 20 tadanantaraM padmalatApavibhaktinAgalatApavibhaktiazokalatApavibhakticampakalatApavibhakticUtalatApavibhakti| vanalatApavibhaktivAsantIlatApavibhaktikundalatApavibhaktiatimuktakalatApavibhaktizyAmalatApavibhaktiabhinayAtmakaM latApavibhaktinAmakamekaviMzatitamaM divyaM nATyavidhi 21 tadanantaraM drutaM nAma dvAviMzatitamaM nATyavidhi 22 tato vilambitaM nAma trayoviMzatitama 23 drutavilambitaM nAma caturviMzatitamaM 24 azcitaM nAma paJcaviMzatitama 25 ribhitaM nAma SaDriMzatitamaM 26 azcitaribhitanAma saptaviMzatitamaM 27 ArabhaTaM nAma aSTAviMzatitamaM 28 bhasolaM nAma ekonatriMzati(tta)maM 29 ArabhaTabhasolaM nAma triMzattamaM 30 tadanantaramutpAtanipAtaprasaktaM saGkacitaprasAritarevakaracitaM bhrAntasambhrAntaM nAma ekatriMzattamaM divyaM nATyavidhimupadarzayanti 31 // tadanantaraM ca zramaNasya bhagavato mahAvIrasya caramapUrvamanuSyabhavacaramacyavanacaramagarbhasaMharaNacaramabharatakSetrAvasarpiNItIrthakarajanmAbhiSeka-| caramabAlabhAvacaramayauvanacaramakAmabhogacaramaniSkramaNacaramatapazcaraNacaramajJAnotpAdacaramatIrthapravartanacaramaparinirvANanibaddhaM caramanibaddhaM Jain Education For Personal & Private Use Only Tinyanelibrary.org Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education In nAma dvAtriMzattamaM divyaM nATyavidhimupadarzayanti 32 / tadanantaraM bahavo devakumArA devakumArikAzca nATyavidhiparisamAptimaGga-labhUtaM caturvidhaM vAditraM vAdayanti tadyathA - taM - mRdaGgapaTahAdi vitataM vINAdi ghanaM-kaMsikAdi suSiraM - zaGkhakAhalAdi, tadanantaraM caturvidhaM gItaM gAyanti, tadyathA - utkSitaM prathamataH samArabhyamANaM pAdAntaM pAdavRddhaM vRddhAdicaturbhAgarUpapAdavaddhamitibhAvaH, 'mandAya ' miti madhyabhAge mUrcchanAdiguNopetatayA mandaM mandaM gholanAtmakaM rocitAvasAnamiti - rocitaM yathoktalakSaNopetatayA bhAvitaM satyApitAmiti - yAvat avasAnaM yasya tadrocitAvasAnaM / ' tae Na' mityAdi, tatazcaturvidhaM narttanavidhimupadarzayanti, tadyathA - ' aJcita' mityAdi, 'tae NamityAdi, tatazcaturvidhamabhinayamabhinayanti, tadyathA - dASTantikaM prAtyantikaM sAmAnyato vinipAtaM lokamadhyAvasAnikamiti, ete narttanavidhayo'bhinayavidhayazca nATyakuzalebhyo veditavyAH 'tae NaM te bahave devakumArA devakumArIo ' ityAdi upasaMhArasUtraM sugama, navaraM ' egabhUe' iti ekabhUtaH anekIbhUyaikatvaM prApta ityarthaH, 'niyagapariyAla saddhiM saMparivuDe' iti, nijakaparivAreNa sArddhaM saMparivRtaH / teti bhayavaM goyame samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdati nama'sati 2 evaM vyAsI-sUriyAbhassa NaM bhaMte! devassa esA divA deviDDI divA devajutI dive devANubhAve kahiM gate kahiM aNupaviTThe ?, go0 ! sarIraM gate sarIraM aNupaviTThe, se keNaTTeNaM bhaMte! evaM buccai ? - sarIraM gate sarIraM aNupaviTThe ?, go0 ! se jahAnAmae kUDAgArasAlA siyA duhato littA duhato guttA guttaduvArA NivAyA NivAyagaMbhIrA, tIse NaM kUDAgArasAlAte adUrasAmaMte For Personal & Private Use Only 7803803078 anelibrary.org Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIrAjapraznI malayagirI yA vRttiH kUTAMkArazA lAdRSTAntaH vaikriyasaMharaNe ettha NaM mahege jaNasamUhe ciTThati, tae NaM se jaNasamUhe egaM mahaM abhavaddalagaM vA vAsavadalagaM vA mahApAyaM vA ijjamANaM pAsati 2 tA taM kUDAgArasAlaM aMto aNupavisittA NaM ciTTai, se teNaTreNaM go pamA ! evaM vuJcati-sarIraM aNupavi? (sU. 26) ___ bhadantetyAmantraNapurassaraM bhagavAn gautamaH zramaNaM bhagavantaM mahAvIraM vandate namasyati vanditvA namasyitvA 'evaM ' vakSyamANaprakAreNAvAdIta , pustakAntare tvidaM vAcanAntaraM dRzyate, 'teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa jiTTe aMtevAsI' ityAdi, asya vyAkhyA-tasmin kAle tasmin samaye gaMzabdo vAkyAlaGkArArthaH, zramaNasya bhagavato mahAvIrasya 'jyeSTha / iti prathamo'ntevAsI-ziSyaH, anena padadvayena tasya sakalasaGghAdhipatitvamAvedayati, indrabhUtiriti mAtApitRkRtaM nAmadheyaM nAmetiprAkatatvAt vibhaktipariNAmena nAmnati draSTavyaM, evamanyatrApi yathAyogaM bhAvanIyam , antevAsI ca kila vivakSAyAM zrAvako'pi syaadtstdaashgvyvcchedaarthmaah-'angaarH| na vidyate agAraM-gRhamasyetyanagAraH, ayaM ca vigItagotro'pi sambhAvyetAta Aha-gautamo gotreNa gautamAyagotrasamanvita ityarthaH, ayaM ca tatkAlocitadehaparimANApekSayA nyUnAdhikadeho'pi syAdata Aha-saptotsedhaH-saptahastapramANazarIrocchAyaH, ayaM cetthambhUto lakSaNahIno'pi zatyetAtastadAzaGkApanodArthamAha-'samacauraMsasaMThANasaMThie' iti, samAH--zarIra-1 lakSaNazAstroktapramANAvisaMvAdinyazcatasro'srayo yasya tat samacaturasraM asrayastviha caturdigvibhAgopalakSitAH zarIrAvayavA draSTavyAH, anye tvAhuH-samA-anyUnAdhikAzcatasro'pyasrayo yatra tat samacaturasraM tacca tat saMsthAnaM ca, saMsthAnam-AkAraH tacca, vAmadakSiNajAnvo Jain Education For Personal & Private Use Only Janelibrary.org Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rantaraM Asanasya lalAToparibhAgasya cAntaraM vAmaskandhasya dakSiNajAnunazcAntarAmati, apare tvAH-vistArotsedhayoH samatvAta samacaturasraM taca tatsaMsthAnaM ca 2, saMsthAnam-AkArastena saMsthito-vyavasthito yaH sa tathA 'jAva udyAe udvei' iti yAvatakaraNAta 'vajarisahasaMghayaNe kaNagapulaganighasapamhagore uggatave dittatave tattatave mahAtave urAle ghore ghoraguNe ghoratavassI ghorakhaMbhaceravAsI ucchUDhasarIre saMkhittavipulateyalese caudasaputvI caunANovagae savvakkharasannivAI samaNassa bhagavato mahAvIrassa adUrasAmante uDujANU ahosire jhANakoTTovagae saMjameNaM tavasA appANaM bhAvamANe viharai, tae NaM se bhagavaM goyame jAyasar3e jAyasaMsae jAyakouhalle uppannasar3e uppannasaMsae uppannakouhalle saMjAyasaDhe saMjAyasaMsae saMjAyakouhalle samuppaNNasar3e samuppaNNasaMsae samuppaNNakouhalle uhAe udvei ' iti draSTavyaM, tatra nArAcamubhayato markaTabandhaH RSabhastadupari veSTanapaTTaH kIlikA asthitrayasyApi bhedakamasthi evaMrUpaM saMhananaM yasya sa tathA, tathA kanakasya-suvarNasya yaH pulako-lavastasya yo nikaSaH-kapapaTTake rekhArUpastathA padmagrahaNena padmakesarANyucyante avayave samudAyopacArAt yathA devadattasya hastAgrarUpo'vayavo'pi devadattaH, tathA ca devadattasya hastAgraM spRSTA loko / vadati-spRSTo mayA devadatta iti, kanakapulakanikaSavat panavacca yo gauraH sa kanakapulakanikaSapadmagauraH, athavA kanakasya yaH pulako-dravatve sati bindustasya nikaSo varNataH sadRzaH kanakapulakanikaSaH, tathA padmavat-padmakesaravat yo gauraH sa padmagauraH, tataH padadvayasya karmadhArayasamAsaH, ayaM ca viziSTacaraNarahito'pi zaGkayeta tata Aha-'uggatave' iti, ugram-adhRSyaM tapaH-anazanAdi yasya sa tathA, yadanyena prAkRtena puMsA na zakyate cintayitumapi manasA tadvidhena tapasA yukta ityarthaH, tathA dIptaM-jAjvalyamAnadahana iva karmavanagahanadahanasamarthatayA jvalitaM tapo-dharmadhyAnAdi yasya sa tathA, 'tattatave' iti taptaM tapo yena sa taptatapAH, evaM Jain Education in For Personal & Private Use Only nelibrary.org Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SENaac bhagavadgautama| varNana mu026 zrIrAjapraznIhi tena tapastaptaM yena sarvANyapi azubhAni karmANi bhasmasAt kRtAnIti 'mahAtave' iti mahAn-prazastamAzaMsAdoSarahitatvAt tapo malayagirI- yasya sa mahAtapAH, tathA 'urAle' iti, udAraH-pradhAnaH athavA urAlo-bhISmaH ugrAdiviziSTatapaHkaraNataH pArzvasthAnAmalpasattvAyA dRttiH nAmatibhayAnaka iti bhAvaH, tathA ghoro-nighRNaH parISahendriyAdiripugaNavinAzanamadhikRtya nirdaya itiyAvat, tathA ghorA-anyairduranu carA guNA mUlaguNAdayo yasya sa ghoraguNaH, tathA ghoraistapobhistapasvI ghoratapasvI, 'ghorabaMbhaceravAsI' iti ghoraM-dAruNamalpasattvairduranucaratvAt brahmacaryaM yat tatra vastuM zIlaM yasya sa tayA, 'ucchRhasarIre' iti ucchRDham-ujjhitamivojjhitaM saMskAraparityAgAt zarIraM yena sa ucchUDhazarIraH, 'saMvittaviulateulese' iti sAGghisA-zarIrAntargatatvena hasvatAM gatA vipulA-vistIrNA anekayojanapramANakSetrAzritavastudahanasamarthatvAt tejolezyA-viziSTatapojanyalabdhivizeSaprabhavA tejojvAlA yasya sa tathA, 'caudasaputvI ' iti caturdaza pUrvANi vidyante yasya tenaiva teSAM racitatvAt asau caturdazapUrvI, anena tasya zrutakevalitAmAha, sa cAva|dhijJAnAdivikalo'pi syAdata aah-'cunaannovge| matizrutAvadhimanaHparyAyajJAnacatuSTayasamanvitaH, uktavizeSaNadvayayukto'pi kazcinna samagrazrutaviSayavyApijJAno bhavati caturdazapUrvavidAmapi SaTsthAnapatitatvena zravaNAdata Aha-'sarvAkSarasannipAtI' akSarANAM sannipAtAH-saMyogAH akSarasannipAtAH sarve ca te akSarasannipAtAzca sarvAkSarasannipAtAste yasya jJeyAH sa tathA, kimuktaM bhavati ?-yA kAcit jagati padAnupUrvI vAkyAnupUrvI vA saMbhavati tAH sarvA api jAnAtIti, evaMguNaviziSTo bhagavAn vinayarAziriva sAkSAditikRtvA ziSyAcAratvAcca zramaNasya bhagavato mahAvIrasyAdRrasAmante viharatIti yogaH, tatra dUraM-viprakRSTaM sAmantaM-sannikRSTaM tatpra- tiSedhAdadUrasAmantaM tato nAtidUre nAtinikaTe ityarthaH, kiviziSTaH san tatra viharatItyata Aha-' UjANa ahosire Urdhva // 57 // NBN dain Education For Personal & Private Use Only A inelibrary.org Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education I jAnunI yasyAsAvRrdhvajAnuH, adhaH zirA norddha tiryagvA vikSiptadRSTiH kintu niyatabhUbhAganiyamitadRSTirityarthaH, 'jhANakoTTovagae ' iti dhyAnaM - dharmadhyAnaM zukladhyAnaM ca tadeva koSThaH- kuzUlo dhyAnakoSThastamupagato dhyAnakoSThopagato, yathA hi koSTake dhAnyaM prakSiptamaviprasRtaM bhavati evaM bhagavAnapi dhyAnato'viprakIrNendriyAntaHkaraNavRttirityarthaH, 'saMyamena paJcAzravanirodhAdilakSaNena tapasA| anazanAdinA cazabdo'tra samuccayArtho lupto draSTavyaH, saMyamatapograhaNamanayoH pradhAnamokSAGgatAkhyApanArthI, prAdhAnyaM saMyamasya navakarmA - nupAdAnahetutvena tapasazca purANakarmanirjarAhetutvena, tathAhi - abhinavakarmAnupAdAnAt purANakarmmakSapaNAcca jAyate sakalakarmakSayalakSaNo mokSastato bhavati saMyamatapasormokSaM prati prAdhAnyamiti ' appANaM bhAvemANe viharati ' iti, AtmAnaM vAsayan tiSThati / taeNa ' mityAdi, tato dhyAnakoSThopagataviharaNAdanantaraM 'Na' miti vAkyAlaGkAre sa bhagavAn gautamo 'jAtasaDDe ' ityAdi, jAtazraddhAdivizeSaNaviziSTaH san uttiSThatIti yogaH, tatra jAtA-pravRttA zraddhA-icchA vakSyamANArthatattvAvagamaM prati yasyAsau jAtazraddhaH tathA jAtaH saMzayo yasya sa jAtasaMzayaH, saMzayo nAma anavadhAritArtha jJAnaM, sa caivaM itthaM nAmAsya divyA devarddhivistRtA abhavat idAnIM sA ka gateti, tathA 'jAyakutUhale ' iti jAtaM kutUhalaM yasya sa jAtakutUhala:, jAtautsukya ityarthaH tathA kathamamumartha bhagavAn prarUpayiSyati iti, tathA ' uppannasaDe ' utpannA prAgabhUtA satI bhUtA zraddhA yasyAsau utpannazraddhaH, atha jAtazraddha ityetadevAstu OM kimarthamutpannazraddha iti, pravRttazraddhatvenaivotpannazraddhatvasya labdhatvAt, na hi anutpannA zraddhA pravarttate iti, atrocyate, hetutvapradarzanArtha, tathAhi - kathaM pravRttazraddhaH ?, ucyate, yata utpannazraddhaH, iti hetutvadarzanaM copapannaM, tasya kAvyAlaGkAratvAt yathA 'pravRttadIpAmapravRttabhAskarAM, prakAzacandrAM bubudhe vibhAvarI mityatra, atra hi yadyapi pravRttadIpAditvAdevApravRtta bhAskaratvamupagataM tathApyapravRtta bhAskaratvaM 87070708070800307038738 For Personal & Private Use Only ainelibrary.org Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhgvdgautm| varNanaM zrIrAjapraznI pravRttadIpatvAderhetutayopanyastamiti samyak, 'uppannasar3e uppannasaMsaye' iti prAgvat , tathA 'saMjAyasar3e' ityAdi padaSaTkaM prAgvata, malayagirI- 10navaramiha saMzabdaH prakAdivacano veditavyaH, 'uDAe udvei 'tti utthAnamutthA-UrdU varttanaM tayA uttiSThati, iha ' udvei ' ityukte yA vRttiH kriyArambhamAtramapi pratIyeta yathA vaktamuttiSThate tatastadvayavacchedArthamutthAyetyuktaM utthayA utthAya jeNevetyAdi yasmin digbhAge zramaNo bhagavAn mahAvIro vartate / teNeveti tasminneva digbhAge upAgacchati, upAgatya ca zramaNaM trikRtvaH-trivArAn aadkssinn||58|| pradakSiNIkaroti, AdakSiNapradakSiNIkRtya ca vandate namasyati vanditvA namasyitvA evamavAdIt / 'sUriyAbhassa NaM bhaMte ! ' ityAdi, 'kahiMgae' iti ka gataH, tatra gamanamantarapravezAbhAve'pi dRSTaM yathA bhitto gato dhUliriti, eSo'pi divyAnubhAvo yadyevaM kacittatyAsanne pradeze gataH syAttato dRzyeta na cAso dRzyate, tato bhUyaH pRcchati- kahiM aNupavitu / iti kAnupraviSTaH ? kAntIna iti bhAvaH / bhagavAnAha-gautama ! zarIraM gataH zarIramanupraviSTaH punaH pRcchati-'sekeNaTheNa' mityAdi, atha kenArthena-kena hetunA bhadanta ! evamucyate-zarIraM gataH zarIramanupraviSTaH?, bhagavAnAha-gautama ! 'se jahAnAmae ' ityAdi, kUTasyeva-parvatazikharasyevAkAro yasyAH sA kUTAkArA, yasyA upari AcchAdanaM zikharAkAraM sA kUTAkAreti bhAvaH, kUTAkArA cAsau zAlA ca kuTAkArazAlA, yadivA kUTAkAreNa zikharAkRtyopalAkSitA zAlA kUTAkArazAlA syAt , 'duhato littA' iti bahirantazca gomayAdinA liptA guptA-bahiHmAkArAvRtA guptadvArA dvArasthaganAt yadivA guptA guptadvArA-keSAzcit dvArANAM sthagitatvAt keSAzciccAsthagitatvAditi nivAtA-vAyorapravezAt kila mahad gRhaM nivAtaM prAyo na bhavati tata Aha-nivAtagambhIrA-nivAtA satI gambhIrA nivAtagambhIrA, nivAtA satI vizAlA | ityarthaH , tatastasyAH kUTAkArazAlAyA adUrasAmante-nAtidUre nikaTe vA pradeze mahAn eko'nyataro janasamUhastiSThati, sa ca eka // 58 // Jain Education nal For Personal & Private Use Only HOJainelibrary.org Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education Inte 7000067880085066706006 mahat abhrarUpaM vArDalaM abhravAIlaM, dhArAbhipAtarahitaM sambhAvyavarSe vArdalamityarthaH, varSapradhAnaM vArdalakaM varSavArdalakaM varSaM kurvantaM vAdalakaM mahAvAtaM vA 'ejjamANa' miti AyAntaM - AgacchantaM pazyati, dRSTvA ca taM 'kUDAgArasAlaM' dvitIyA SaSThyarthe tasyAH kUTAkArazAlAyA antaraM tato'nupravizya tiSThati, evaM sUryAbhasyApi devasya sA tathA vizAlA divyA devardhirdivyA devadyutirdivyo devAnubhAvaH zarIramanumaviSTaH 'se- eNaTTeNa' mityAdi, anena prakAreNa gautama ! evamucyate-' suriyAbhasse ' tyAdi, bhUyo gautamaH pRcchati kahiM NaM bhaMte! sUriyAbhassa devassa sUriyA NAmaM vimANe pannatte ?, goyamA ! jaMbUddIve dIve maMdarassa pavayassa dAhiNeNaM imIse rayaNappabhAe puDhavIe bahusamaramaNijAto bhUmibhAgAto uTTaM caMdimasUriyagahagaNaNakkhatatArArUvANaM bahUIM joyaNAIM bahUI joyaNasayAI bahUI joyaNasahassAIM bahUI joyaNasaya sahassAI joyakoDIo bahuIo joyaNasaya sahassakoDIo ur3a dUraM vItIvaittA ettha NaM sohamme kappe nAma kappe pannatte pAINapaDINaAyate udIrNadAhiNavicchiSNe addhacaMdasaMThANasaMThite accimAlibhAsarAsivaNA asaMkhejjAo joyaNa koDAkoDIo AyAmavikakhaMbheNaM asaMkhejjAo joyaNakoDAkoDIo parikveveNaM ittha NaM sohammANaM devANaM battIsaM vimANAvAsa saya saharasAIM bhavatIti makkhAyaM, te NaM vimANA savarayaNAmayA acchA jAva paDiruvA, tesiNaM vimANANaM bahumajjhadesabhAe paMca varDisayA paM0 taMjahA1 asogavaDiMsate 2 sattavannavarDisate 3 caMpakavaDiMsate 4 cUyagavaDiMsate 5 majhe sohammavarDisae, teNaM For Personal & Private Use Only 160038405850783860846787 helibrary.org Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIrAjapraznI malayagirIyA vRttiH hAmUryAbhavi mAnavarNanaM // 59 // vaDiMsagA sabarayaNAmayA acchA jAva paDirUvA, tassa NaM sohammavaDiMsagassa mahAvimANassa puracchimeNaM tiriyamasaMkhejAiM joyaNasayasahassAI vIIvaittA ettha NaM sUriyAbhassa devassa sUriyAbhe nAmaM vimANe pannane, addhatterasa joyaNasayasahassAiM AyAmavikakhaMbheNaM guNayAlIsaM ca sayasahassAI bAvannaM ca sahassAI addha ya aDayAle joyaNasate parikkheveNaM, seNaM egeNaM pAgAreNaM savao samaMtA saMparikhitte, se NaM pAgAre tinni joyaNasayAI uI uccatteNaM mUle egaM joyaNasayaM vikkhaMbheNaM majjhe pannAsaM joyaNAI vikakhaMbheNaM uppiM paNavIsaM joyaNAiM vikakhaMbheNaM mUle vicchinne majjhe saMkhitte uppiM taNue gopucchasaMThANasaMThie sabakaNagAmae acche jAva paDirUve, seNaM pAgAre NANA mANa] vihapaMcavannehiM kavisIsaehiM uvasobhite, taMjahA-kiNhehiM nIlahiM lohitehiM hAliddehiM sukillehiM kavisIsaehi, te NaM kavisIsagA ega joyaNaM AyAmeNaM addhajoyaNaM vikhaMbheNaM desUNaM joyaNaM uI uccatteNaM sabamaNi (rayaNA)mayA acchA jAva paDirUvA, sUriyAbhassa NaM vimANassa egamegAe bAhAe dArasahassaM 2 bhavatIti makkhAyaM, te NaM dArA paMcajoyaNasayAI uI uccatteNaM aDAijAI joyaNasayAI vikrakhaMbheNaM tAvaiyaM ceva paveseNaM seyA varakaNagathUbhiyAgA IhAmiyausabhaturagaNaramagaravihagavAlagakinnararurusarabhacamarakuMjaravaNalayapaumalayabhatticittA khaMbhRggayavaravayaraveiyA parigayAbhirAmA vijAharajamalajuyalajaMtajuttaMpiva accIsahassamA // 59 / dain Education For Personal & Private Use Only Lainelibrary.org Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ liNIyA rUvagasahassakaliyA bhisamANA bhibbhisamANA cakhulloyaNalesA suhaphAsA sasirIyarUvA vanno dArANaM tesiM hoi, taMjahA-bairAmayA NimmA ridrAmayA paidANA veruliyamayA sUikhaMbhA jAyarUvovaciyapavarapaMcavannamaNirayaNakoTTimatalA haMsagambhamayA eluyA gomejamayA iMdakIlA lohiyakhamatIto dAraceDIo joIrasamayA uttaraMgA lohiyakkhamaIo mUIo vayarAmayA saMdhI nANAmaNimayA samuggayA vayarAmayA aggalA aggalapAsAyA rayayAmayAo AvattaNapeDhiyAo aMkuttarapAsagA niraMtariyaghaNakavADA bhittIsu ceva bhittigulitA chappannA tiNNi hoti gomANasiyA taiyA NANAmaNirayaNavAlarUvagalIlaTThiasAlabhaMjiyAgA vayarAmayA kuDDA rayayAmayA ussehA savatavaNijjabhayA ulloyA NANAmaNirayaNajAlapaMjaramaNivaMsagalohiyakkhapaDivaMsagarayayabhomA aMkAmayA pakkhA pakkhabAhAo joirasAmayA vaMsA vaMsakaveluyAo rayaNAmayAo paTTiyAo jAyarUvamaIo ohADaNIo vairAmaIo uvaripucchaNAo sabaseyarayayAmayAcchAyaNe aMkAmayA kaNagakUDatavaNijathUbhiyAgA seyA saMkhatalavimalanimmaladadhidhaNagokhIrapheNarayayaNigarappagAsA tilagarayaNaddhacaMdacittA nANAmaNidAmAlaMkiyA aMto bahiM ca saNhA tavaNijjavAlayApatthaDA suhaphAsA sassirIyarUvA pAsAIyA darimaNijjA abhirUvA paDirUvA ( sUtra 27) S lnelibrary.org Jain Education in For Personal & Private Use Only Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIrAjapraznI malayagirIyA vRttiH mUyAbhAvamAnavarNanaM mU027 // 6 // kasUryAbhasya devasya sUryAbha vimAnaM prajJaptaM ?, bhagavAnAha-gautama ! asmin jambudvIpe yo mandaraH parvatastasya dakSiNato'syAratnaprabhAyAH pRthivyA bahusamaramaNIyAt bhUmibhAgAdU candramUryagrahagaNanakSatratArArUpANAmapi purato bahUni yojanAni bahUni yojanazatAni tato buddhayA bahubahutarotplavanena bahUni yojanasahasrApyevameva bahUni yojanazatasahasrANi evameva ca bahIryojanakoTIrevameva ca bahIryojanakoTIkoTIrUddha dUramullutya atra-sArddharajjupramANe pradeze saudhammo nAma kalpaH prajJaptaH, sa ca prAcInApAcInAyataH, pUrvAparAyataH ityarthaH, udagdakSiNavistIrNaH, arddhacandrasaMsthAnasasthito, dvau hi saudharmazAnadevalokau samuditau paripUrNacandramaNDalasaMsthAnasaMsthitI, tayozca merodakSiNavartI saudharmakalpa uttaravartI IzAnakalpaH tato bhavati saudharmakalpaH candrasaMsthAnasaMsthitaH, 'accimAlI' iti acIMSi-kiraNAni teSAM mAlA |ArdhirmAlA sA asyAstIti arciAlI kiraNamAlAsaphula ityarthaH, asakhyeyayojanakoTIkoTI: 'AyAmavivakhaMbheNaM / ti AyAmazca viSkambhazcAyAmaviSkambhaM samAhAro dvandvaratena, AyAmena ca viSkambhena cetyarthaH, asakhyeyA yojanakoTIkoTyaH 'parikakheveNaM / paridhinA 'savarayaNAmae' iti sarvAtmanA sanamayaH 'jAva paDirUve ' iti yAvatkaraNAt ' acche saNhe ghar3e mahe / / ityAdivizeSaNakadambakaparigrahaH, 'tattha Na' mityAdi, tatra saudharme kalpe dvAtriMzat vimAnazatasahasrANi bhavanti ityAkhyAtaM mayA zeSaizca tiirthkRdbhiH||' te NaM vimANe ' tyAdi, tAni vimAnAni mUtre puMstvaM prAkRtatvAt savaratnamayAni-sAmastyena ratnamayAni | acchAna AkAzasphaTikavadatinirmalAni atrApi yAvatkaraNAt 'saNhA lavhA ghaTTA maTTA nIrayA' ityAdi vizeSaNajAtaM draSTavyaM, tacca prAgevAnekazI vyAkhyAtaM ' tesiNa' mityAdi, teSAM vimAnAnAM bahumadhyadezabhAge trayodazaprastaTe sarvatrApi vimAnAvataMsakAnAM svasvakalpacaramaprastaTavartitvAt pazcAvaMtasakA:-pazca vimAnAvataMsakAH prajJaptAH, tadyathA-azokAvataMsaka:-azokAvataMsakanAmA, Jain Education a l For Personal & Private Use Only M ainelibrary.org Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saca pUrvasyAM dizi, tato dakSiNasyAM saptaparNAvataMsakaH pazcimAyAM campakAvataMsakaH uttarasyAM cUtAvataMsakaH madhye saudharmAvataMsakara, te ca pazcApi vimAnAvataMsakAH sarvaratnamayA ' acchA jAva paDirUvA' iti yAvatkaraNAdatrApi ' sahA laphA ghaTTA maTThA' ityAdi vizepaNajAtamavagantavyam , asya ca saudharmAvataMsakasya pUrvasyAM dizi tiryaka asaGkhyeyAni yojanazatasahasrANi vyativrajya-atikramyAtra | sUryAbhasya devasya sUryAbhaM nAma vimAnaM prajJaptaM, arddha trayodazaM yeSAM tAni arddhatrayodazAni, sArdAni dvAdazetyarthaH, yojanazatasahasrAvyAyAmaviSkambhena, ekonacatvAriMzat yojanazatasahasrANi dvipaJcAzatsahasrANi aSTau ca yojanazatAni aSTacatvAriMzadadhikAni 3952848 kizcidvizeSAdhikAni 'parikSepeNa' paridhinA, idaM ca parikSepaparimANaM 'vivakhaMbhavaggadahaguNakaraNI vaTTassa parirao hoi / iti karaNavazAt svayamAnetavyaM, sugamatvAt / 'se NaM egaNa' mityAdi, tadvimAnamekena prAkAreNa sarvataH-sarvAsu dikSu samantataH-sAmastyena parikSiptaM // 'se NaM pAgAre' ityAdi, sa prAkAraH trINi yojanazatAni Urdhvamuccairatvena mUle eka yojanazataM niSkambheNa madhyabhAge paJcAzat , mUlAdArabhya madhyabhAgaM yAvat yojane yojane yojanatribhAgasya viSkambhatakhuTitatvAt , upari-mastake paJcaviMzatiyojanAni viSkambheNa, madhyabhAgAdArabhyoparitanamastakaM yAvat yojane yojane yojanaSaDAgasya viSkambhato hIyamAnatayA labhyamAnatvAt , ata eva mUle vistIrNo madhye saMkSiptaH, paJcAzato yojanAnAM truTitatvAt , upari tanukaH paJcaviMzatiyojanamAtravistArAtmakatvAt , ata eva gopucchasaMsthAnasaMsthitaH, 'savarayaNAmae acche / ityAdi vizeSaNajAtaM prAgvat , ' se NaM pAgAre | ityAdi, sa prAkAro'NANAvihapaMcavannehiM / iti nAnAvidhAni ca tAni paJcavarNAni ca nAnAvidhapaJcavarNAni taiH, nAnAvidhatvaM ca paJcavaNApekSayA draSTavyaM kRSNAdivarNatAratamyApekSayA vA, paJcavarNatvameva prakaTayati- 'kaNhehiM' ityAdi, 'te NaM kavisIsagA' Jain Education in For Personal & Private Use Only Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mUryAbhavi| mAnadvAra varNana mR027 zrIrAjapraznI ityadi, tAni kApazIrSakANi pratyekaM yojanamekamAyAmato-dayeNArddha yojanaM viSkambheNa dezonayojanamuccaistvena 'satvarayaNAmayA malayagirI-ityAdi vizeSaNajAtaM prAgvat / ' mUriyAbhassa Na' mityAdi, ekaikasyAM bAhAyAM dvArasahasrAmiti sarvasaGkhyayA catvAri dvArasahasrANi, yA vRttiH tAni ca dvArANi pratyekaM paJcayojanazatAnyUrddha uccaistvena arddhatRtIyAni yojanazatAni viSkambhataH 'tAvaiyaM ceve' ti arddhatRtIyAnyeva yojanazatAni pravezataH 'seyA' ityAdi, tAni ca dvArANi sarvANyupari zvetAni-zvetavarNopetAni bAhulyenAGkaratnamayatvAt | varakaNagathUbhiyAgA' iti varakanakA-barakanakamayI stUpikA-zikharaM yeSAM tAni tathA, 'IhAmigausabhaturagamaramagaravihagavAlagakinnararurusarabhacamarakuMjaravaNalayapaumalayabhatticittA khaMbhuggayavaravayaraveiyAparigayAbhirAmA vijAharajamalajuyalajaMtajuttAviva accIsahassamAliNIyA rUvagasahassakaliyA bhisamANA bhibbhisamANA cakkhulloyaNalesA suhaphAsA sassirIyarUvA' iti vizepaNajAtaM yAnavimAnavadbhAvanIyaM, 'vanno dArANaM tesi hoi ' iti teSAM dvArANAM varNaH-svarUpaM vyAvarNanamayaM bhavati, tameva kathayati taMjahe ' tyAdi, tadyathA-'vairAmayA NimmA ' iti nemA nAma dvArANAM bhUmibhAgAdUrddha niSkrAmantaH pradezAste sarve vajramayA-vajraratnamayAH, vajrazabdasya dIrghatvaM prAkRtatvAt , evamanyatrApi draSTavyaM, 'ridvAmayA paiTANA' riSThamayA-riSTharatnamayAni pratiSThAnAnimUlapAdAH 'veruliyamayA khaMbhA' iti vaiDUryaratnamayAH stambhAH 'jAyarUvovaciyapavarapaMcavanna caramaNirayaNakuTTimatalA ' jAtarUpeNasuvargena upacitaiH-yuktaH pravaraiH-pradhAnaiH paJcavarNamaNibhiH-candrakAntAdibhiH ratnaiH-karketanAdibhiH kuSTimatalaM-baddhabhUmitalaM yeSAM te | tathA 'haMsagabbhamayA eluyA' haMsagarbhamayA-haMsagarbhAkhyaratnamayA elukA-dehalyaH 'gomejjamayA iMdakIlA' iti gomejakaratnamayA 13 indrakIlAH, 'lohiyakravamaIo' lohitAkSaratnamayyaH ' ceDAo' iti dvArazAkhA 'joirasamayA uttaraMgA' iti dvArasyopari GAINS // 6 // dal Education in For Personal & Private Use Only Shelibrary.org Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tiryagvyavasthitamuttaraGgaM tAni jyotIrasamayAni-jyotIrasAkhyaratnAtmakAni 'lohiyakkhamaIo' lohitAzamayyo lohitAkSara nAdhikAH sUcayaH-phalakadvayasambandhavighaTanAbhAvahetuH pAdukAsthAnIyAH 'vairAmayA saMdhI' vajramayAH sandhayaH sandhimelAH phalakAnAM, kimuktaM bhavati ?-vajraratnapUritAH phalakAnAM sandhayaH, 'nANAmaNimayA samuggayA' iti samudgakA iva samudgakAH- zUcikAgRhANi tAni nAnAmaNimayAni 'vayarAmayA aggalA aggalapAsAyA' argalAH-pratItAH argalAprAsAdA yatrArgalA niyamyante, Aha ca jIvAbhigamamUlaTIkAkAra:-"argalAprAsAdo yatrArgalA niyamyante iti" ete dvaye api vajraratnamayyau 'rayayAmayAo AvattaNapeDhiyAo' iti AvartanapIThikA nAma yatrendrakIlako bhavati, uktazca vijayadvAracintAyAM jIvAbhigamamUlaTIkAkAreNa- "AvartanapIThikA yandrakIlako bhavatIti ' aMkuttarapAsagA' iti aGkaga-aGkaratnamayA uttarapArthA yeSAM dvArANAM tAni agattarapArzvakANi 'niraMtariyaghaNakavADA' iti nirgatA antarikA-laghvantararUpA yeSAM te nirantArakA ata eva ghanA nirantarikA ghanAH kapATA yeSAM dvArANAM tAni nirantarikadhanakapATAni 'bhittisu ceva bhittiguliyA chappannA tinni hoMti' iti teSAM dvArANAM pratyekamubhayoH pArzvayoH bhittiSubhittigatAH bhittigulikA-pIThakasthAnIyAH tisraH SaTpaJcAzatpramANA bhavanti 'gomANasiyA (sajA) taiyA' iti gomanasyaH zayyA 'taiyA' iti tAvanmAtrAH SaTpaJcAzatrikasaGkhyAkA ityarthaH 'NANAmaNiraya NavAlarUvagalIlaviyasAlabhaMjiyAgA' iti idaM dvAravizeSaNameva, nAnAmANiratnAni-nAnAmANiratnamayAni vyAlarUpakANi lIlAsthitazAlabhaJjikAzca-lIlAsthitaputtalikA yeSu tAni , tathA 'vayarAmayA kUDA rayayAmayA ussehA' iti kUDo-mADabhAga ucchyaH -zikharaM, Aha ca jIvAbhigamamUlaTIkAkRt-'kUDo mADabhAga ucchrayaH zikhara ' miti, navaramatra zikharANi teSAmeva mADabhAgAnAM sambandhIni veditavyAni, dvArazikharANAmuktatvAt vakSya Jain Education. Indreeslal For Personal & Private Use Only nelibrary.org Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUryAbhavimAnadvAra varNanaM Ho mANatvAca, 'savatavaNijjamayA ulloyA' ullokA-uparibhAgAH sarvatapanIyamayAH-sarvAtmanA tapanIyarUpasuvarNavizeSamayAH 'nANAzrIrAjapraznI maNirayaNajAlapaMjaramaNivaMsagalohiyavakhapaDivaMsagarayayabhomA' iti maNayo-maNimayA vaMzA yeSu tAni maNimayavaMzakAni lohitAmalayamirI khyAni-lohitArakhyamayAH prativaMzA yeSu tAni lohitAkhyaprativaMzakAni rajatA-rajatamayI bhUmiryeSAM tAni rajatabhUmAni prAkRtayA vRttiH tvAtsamAsAntaH maNivaMzakAni lohitAkhyaprativaMzakAni rajatabhUmAni nAnAmaNiratnAni-nAnAmaNiratnamayAni jaalpnyjraanni||62|| gavAkSAparaparyAyANi yeSu tAni tathA, padAnAmananvayopanipAtaH prAkRtatvAt , ' aMkAmayA pakkhA pavakhavAhAo' iti aGko-ratna vizeSastanmayAH pakSAstadekadezabhUtAH pakSavAhavo'pi tadekadezabhUtA evAGkamayyaH, Aha ca jIvAbhigamamUlaTIkAkRt-"aGkamayAH pakSAstadekadezabhUtA evaM pakSabAhavo'pi draSTavyA" iti, 'joIrasAmayA vasA vaMsakavellukA ya ' iti jyotIrasaM nAma ratnaM tanmayA vaMzAH-mahAntaH pRSThavaMzA 'baMsakavellayA ya ' iti mahatAM pRSThavaMzAnAmubhayatastiryak sthApyamAnA vaMzAH kavellakAni pratItAni 'rayayAmaIo paTTiAo' iti rajatamayyaH paTTikA-vaMzAnAmupari kambAsthAnIyAH 'jAyarUvamaIo ohADaNIyo' jAtarUpaM-suvarNavizeSastanmayyaH 'ohADaNIo' avaghATinyaH AcchAdanahetukamboparisthApyamAnamahApramANIkaliJcasthAnIyAH 'vayarAmaIo uvariM puJchaNAo' iti vajramayyo-vajraratnAtmikA avaghATanInAmupari punchanyo-nibiDatarAcchAdanahetuzlakSNataratRNavizeSasthAnIyAH, uktaM ca jIvAbhigamamUlaTIkAkAreNa-"ohADaNAgrahaNaM mahat kSullakaM ca puJchanA iti" 'sabaseyarayayAmayAcchAyaNe' iti sarvazvetaM rajatamayaM puJchanInAmupari kavellukAnAmadha AcchAdanaM ' aGkamayakaNagakUDatavaNijjathUbhiyAgA' aGkamayAni bAhulyenAratnaSmayAni pakSaravAtAdInAmaratnAtmakatvAt kanakAni-kanakamayAni kUTAni-mahAnti zikharANi yeSAM tAni kanakakUTAni tapa // 62 // Jain Education Mainal For Personal & Private Use Only N ainelibrary.org| Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nIyAni-tapanIyastUpikAni, tataH padatrayasyApi karmadhArayaH, etena yat prAk sAmAnyena utkSiptaM ' seyAvarakaNagadhUbhiyAgA' iti tadeva prapaJcato bhAvitamiti, sampati tadeva zvetatvamupasaMhAravyAjena bhUya upadarzayati seyA-zvetAni, zvetatvamevopamayA draDhayati saMkhatalavimalanimmaladadhiyaNagokhIrapheNarayayanigarappagAsA' iti vigataM malaM vimalaM yat zaGatalaM-zaGkasyoparitano bhAgo yazca nimalo dadhidhanaH-ghanIbhUtaM dadhi gokSIrapheno rajatanikarazca tadvat prakAzaH-pratibhAso yeSAM tAni tathA ' tilagarayaNaddhacaMdacittA iti tilakaratnAni-puNDavizeSAstairarddhacandrazca citrANi nAnArUpANi tilakaratnArddhacandracitrANi, kacit 'santalavimalanimmaladahighaNagokhIrapheNarayayaniyarappagAsaddhacaMdacittAI' iti pAThaH, tatra pUrvavat pRthak pRthak vyutpattiM kRtvA pazcAt padadvayasya 2 karmadhArayaH, 'nANAmaNidAmAlaMkiyA' iti nAnAmaNayo-nAnAmaNimayAni dAmAni-mAlAstairalaGkRtAni nAnAmaNidAmAlaGkRtAni antavahizca zlakSNAni-zlakSNapudgalaskandhanirmApitAni tavaNijavAluyApatthaDA ' iti tapanIyAH-tapanIyamayyo yA vAlukA:-sikatAstAsAM prastaTaH-prastaro yeSu tAni tathA 'suhaphAsA' iti sukhaH-sukhahetuH spoM yeSu tAni sukhasparzAni sazrIkarUpANi pAsAdIyAnItyAdi prAgvat / tesi NaM dArANaM ubhao pAse duhao nisIhiyAe solasa 2 caMdaNakalasaparivADIo pannattAo, te NaM caMdaNakalasA varakamalapaidANA surabhivaravAripaDipuNNA caMdanakayacaccAgA AviddhakaMTheguNA paumuppalapihANA savarayaNAmayA acchAjAva paDirUvA mahayA 2 iMdakuMbhasamANA pannattA samaNAuso!, tesiNaM dArANaM ubhao pAse duhao NisIhirAe solasa 2 NAgadataparivADIo pannattAo, te NaM NAgadaMtA Jain Education in For Personal & Private Use Only helbrary.org Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIrAjamazrI malayagirI - yA vRttiH | // 63 // Jain Education muttAjAlaMtarusiyahemajAlagavakkhajAlakhiMkhiNI (ghaMTA) jAlaparikhittA abbhuggayA abhiNisiTThA tiriyasusaMpaggahiyA ahe pannagaddharuvA pannagaddhasaMThANasaMThiyA savavayarAmayA acchA jAva paDirUvA mahayA mahayA gayata mANA pannattA samaNAuso !, tesu NaM NAgadaMtae bahave kinhasuttabaddhavaTTavagdhAritamaladAmakalAvA NIlalohita0hAlida 0 sukilasuttavaDavagdhArita malladAmakalAvA, te NaM dAmA tavaNijjalaMbUsagA suvayaramaMDiyagA jAva kannamaNaNivvuttikareNaM saMdeNaM te padese sabao samaMtA ApUremANA 2 sirIe aIva 2 uvasobhemANA ciTThati / tesiNaM NAgadaMtANaM uvariM annAo solasa solasa nAga parivADIo paM0, te NaM NAgadaMtA taM caiva jAva mahatA 2 gayadaMtasamANA pannattA samaNAuso !, tesu NaM NAgadaMta bahave rayayAmayA sikkagA pannattA, tesu NaM rayayAmaesa siksa bahave veruliyAmaIo dhUvaghaDIo paM0, tAo NaM dhUvaghaDIo kAlAgurupavarakuMdurukkaturukka dhUvamaghamaghaMtagaMdhuddhayAbhirAmAo sugaMdhavaragaMdhiyAto gaMdhavaTTizyAo orAleNaM maNuNNeNaM maNahareNa ghANamaNaNivvuikareNaM gaMdheNaM te padese sao samatA jAva ciTThati / nesi NaM dArANaM ubhao pAse duhao NisIhiyAe solasa solasa sAlabhaMjiyAparivADIo pannattAo, tAo NaM sAlabhaMjiyAo lIlaTThiyAo supaiTThiyAo sualaMkiyAo NANAviharAgavasaNAo NANAmallupiNaddhAo muTThigijjhasumajjhAo AmelagajamalajuyalavaTTiyaabbhunnayapINara For Personal & Private Use Only 50.50.50.30303030303030303030 sUryAbhavi mAnadvAravarNanaM sU0 27 | // 63 // hinelibrary.org Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ iyasaThiyapIvarapaoharAo rattAvaMgAo asiyakesIo miuvisayapasatthalakSaNasaMvelliyaggasirayAo IsiM asogavarapAyavasamuTThiyAo vAmahatthaggahiyaggasAlAo IsiM adbhacchikaDakkhacidieNaM lUsamANIo viva cakkhulloyaNalesehiM annamannaM khejamANio (viva) puDhavipariNAmAo sAsayabhAvamuvagayAo candANaNAo caMdavilAsiNIo caMdaddhasamaNiDAlAo caMdAhiyasomadaMsaNAo ukkA(viva ujjovemANAo) vijjughaNamiriyasUradipaMtateyaahiyayarasannikAsAo siMgArAgAracAruvesAo pAmA0 darasi0 (paDi* abhi0) ciTuMti ( sUtram 27) .. teSAM dvArANAM pratyekamubhayoH pArzvayorekaikanaipodhikabhiAvena 'duhato' iti dvidhAto dviprakArAyAM naipeviyAM, naipedhikIniSIdanasthAnaM, Aha ca jIvAbhigamamUlaTIkAkRt -"naSedhikI niSIdanasthAna"miti, pratyekaM SoDaza 2[ kalaza ] paripATyaH prajJaptAH, te ca candanakalazA * varakamalapaiTANA / iti varaM-pradhAnaM yatkamalaM tat pratiSThAnam-AdhAro yeSAM te varakamalapratiSThAnAH, tathA surabhivaravAripratipUrNAzcandanakRtacarcAkA:-candanakRtoparAmAH ' AviddhakaNTheguNA / iti AviddhaH-AropitaH kaNThe guNo-raktasUtrarUpo yeSAM te AviddhakaNTheguNAH, kaNThekAlavat saptamyA aluk, 'paumuppalapihANA' iti padmamutpalaM ca yathAyogaM pidhAnaM yeSAM te padmotpalapidhAnAH 'savarayaNAmayA acchA sahA laNhA' ityAdi yAvat 'paDirUvagA' iti vizeSaNakadambakaM prAgvat 'mahayA' iti atizayena mahAntaH kumbhAnAmindra indrakumbho rAjadantAdidarzanAdindrazabdasya pUrvanipAtaH mahA~zcAsau indrakumbhazca tasya samAnA mahendrakumbhasamAnAH-mahAkalazapramANAH prajJaptA he zramaNa ! he AyuSman / / Jain Education N a For Personal & Private Use Only Mainelibrary.org Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIrAjamanI malayagirIyA vRttiH // 64 // Jain Education I 600806806087088 'tesiNaM dArANa' miti teSAM dvArANAM pratyekamubhayoH pArzvayorekaikanai pedhikIbhAvena yA dvidhA naiSedhikI tasyAM pratyekaM poDaza SoDaza nAgadantaparipATyaH prajJaptAH, nAgadantA - aGkuTakAH, te ca nAgadantA 'muttAjAlaMtarusiyahemajAlagavakkhajAlakhikhiNi (ghaMTA) jAla| parikhittA' iti muktAjAlAnAmantareSu yAni utsRtAni - lambamAnAni hemajAlAni - suvarNamayadAmasamUhA yAni ca gavAkSajAlAni - gavAkSAkRtiratnavizeSamAlAsamUhA yAni ca kiGkiNIghaTAjAlAni - kSudraghaNTAsamUhAstaiH parikSiptAH sarvato vyAptAH 'anbhu gayA' iti abhimukhamudgatAH agrimabhAge manAk unnatA iti bhAvaH 'abhinisiTTA ' iti abhimukhaM vahirbhAgAbhimukhaM nispRSTAnirgatA abhinispRSTA: ' tiriyasusaMpariggahiyA' iti tiryak bhittipradezaiH suSThu - atizayena samyak - manAgapyacalanena parigRhItAH susamparigRhItAH, 'ahepannagaddharuvA ' iti adhaH - adhastanaM yat pannagasya sarpasyArddhaM tasyeva rUpam - AkAro yeSAM te adhaH pannagArdharUpAH adhaH pannagArddhavadatisaralA dIrghAceti bhAvaH, etadeva vyAcaSTe - ' pannagArddha saMsthAna saMsthitAH adhaH pannagArddha saMsthAnA: 'savvavayarAmayA sarvAtmanA vajramayA 'acchA samhA' ityArabhya 'jAva paDirUvA ' iti vizeSaNajAtaM prAgvat 'mahayA' iti atizayena mahAnto gajadantasamAnA- gajadantAkArAH prajJaptA he zramaNa ! he AyuSman !! 'tesu NaM NAgadaMta esu bahave kinhasutabaddhA' teSu nAgadantakeSu bahavaH kRSNasUtrabaddhA ' vagghAriya' iti avalamvitA mAlyadAmakalApAH - puSpamAlAsamUhA bahavo nIlasUtrAvalambitamAlyadAmakalApA evaM lohitahAridrazukkasUtrabaddhA api vAcyAH / 'te NaM dAmA' ityAdi, tAni dAmAni 'tavaNijjalaMbUsagA' iti tapanIyaH- tapanIyamayo lambUsago-dAmnAmagrimabhAge maNDanavizeSo yeSAM tAni tathA, jAva laMbUsakAni, 'suvannapayaragamaMDiyA' iti pArzvataH sAmastyena suvarNapratareNa - suvarNapatrakeNa maNDitAni suvaNaprataramaNDitAni 'nANAvihamaNirayaNa vivihahAra uvasohiyasamudayA' iti nAnArUpANAM maNInAM ratnAnAM ca For Personal & Private Use Only 838484879858787 sUryAbhAva mAnadvAra varNanaM sU0 27 // 64 // ainelibrary.org Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education 1 vividhA - vicitravarNA hArA - aSTAdazasarikA arddhahArA-navasarikAstairupazobhitaH samudAyo yeSAM tAni tathA 'jAba sirIe aIva 2 uvasobhemANA ciTThati' iti atra yAvatkaraNAdevaM paripUrNaH pATho draSTavyaH 'IsimapNoSNamasaMpattA puvAvaradAhiNuttarAgaehiM vAehiM maMdAyaM maMdAyaM eijjamANA paijjamANA palaMbamANA pajhaMjhamANA orAleNa maNuSNeNaM maNahareNaM kaSNamaNanivvuikareNaM saddeNaM te pae se sabao samaMtA ApUremANA 2 sirIe aIva 2 uvasobhemANA ciTThati' etacca prAgeva yAnavimAnavarNane vyAkhyAtamiti na bhUyo vyAkhyAyate / ' tesi NaM NAgadaMtANa' mityAdi, teSAM nAgadantAnAmupari pratyekamanyAH SoDaza SoDaza nAgadantaparipATyaH prajJaptAH te ca nAgadantA yAvatkaraNAt 'muttAjAlaMtarusiyahemajAlagavavakhajAla khikhiNighaMTAjAlaparikhittA' ityAdi prAguktaM sarva draSTavyaM yAvat gajadantasamAnAH prajJaptA hai zramaNa ! he AyuSman !' tesu NaM NAgadaMtaesu' / ityAdi, teSu nAgadantakeSu bahUni rajatamayAni sikakAni prajJaptAni teSu vararajatamayeSu sikkakeSu bahavo - baDhyo vaiDUryamayyo - vairatnAtmikA dhUpaghaTikA: ' kAlAgurupavarakuMdurukka - turukka dhUvamaghamaghaMte'tyAdi prAgvat navaraM 'ghANamaNanibbui kareNa' miti ghrANendriyamanonirvRtikareNa / ' tesi Na' mityAdi, teSAM dvArANAM pratyekamubhayoH pArzvayorekaikanaipethikIbhAvena dvidhAto- dviprakArAyAM naiSedhikyAM SoDaza poDaza zAlabhaJjikApa ripATayaH prajJaptAH, tAca | zAlabhaJjikA lIlayA - lalitAGganivezarUpayA sthitA lIlAsthitAH, 'supaiTTiyAo' iti sumanojJatayA pratiSThitAH supratiSThitAH 'sualaMkiyAo' suSThu - atizayena ramaNIyatayA alaGkRtAH svalaGkRtAH ' NANAviharAgavasaNAo ' iti nAnAvidhonAnAprakAro rAgo yeSAM tAni nAnAvidharAgANi tAni vasanAni-vastrANi yAsAM tAstathA 'nAnAmallapinaddhAo' iti nAnArUpANi mAlyAni - puSpANi pinaddhAni - AviddhAni yAsAM tA nAnAmAlyapinaddhAH ktAntasya paranipAtaH sukhAdidarzanAt, For Personal & Private Use Only 9785878738383850858050 ainelibrary.org Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mUryAbhavimAnadvAra varNana mU0 27 zrIrAjapraznI 'mudvigijjhasumajjhAo' zata muSTiyArtha suSTa-zobhanaM madhyaM-madhyabhAgo yAsAMtAstathA, 'AmelagajamalajugalavaTTiyaanbhunnayapImalayagirI- NaraiyasaMThiyapIvarapaoharAo' pInaM-pIvaraM racitaM saMsthitaM-saMsthAnaM yakAbhyAM tau pInaracitasaMsthAnau Amelaka:-ApIDaH yA vRttiH zekharaka ityarthaH tasya yamalayugalaM-samazreNikaM yayugalaM tadvat vartitau-baddhasvabhAvAvupacitakaThinabhAvAviti bhAvaH abhyunnatI pInaracitasaMsthAnau ca payodharau yAsAMtAstathA, 'rattAvaMgAo' iti rakto'pAGgo-nayanopAntarUpo yAsAM tAstathA, 'asiyakesio // 65 // iti asitAH-kRSNAH kezA yAsAM tA asitakezyaH, etadeva savizeSamAcaSTe-'miuvisayapasatthalakkhaNasaMvelliyaggasirayAo' mRdavaH-komalA vizadA-nirmalAH prazastAni-zobhanAni asphuTitAgratvaprabhRtIni lakSaNAni yeSAM te prazastalakSaNAH 'saMvellita' saMvRtamagraM yeSAM te saMvellitAyAH zirojAH-kezA yAsAM tA mRduvizadaprazastalakSaNasaMvellitAgrazirojAH, 'IsiM asomavarapAyavasamuTThiyAo' Ipat-manAk azokavarapAdape samupasthitAH-AzritA IpadazokavarapAdapasamupasthitAstathA 'vAmahatthaggahiyaggasAlAo' vAmahastena gRhItamagraM zAlAyAH-zAkhAyAH arthAdazokapAdapasya yakAbhistA vAmahastagRhItAgrazAlAH IsiM addhacchikaDakkhaciTThieNaM lUsamANIo vive'ti ISat-manAk arddha-tiryak valitamakSi yeSu kaTAkSarUpeSu ceSTitesu tairmuSNantya iva surajanAnAM manAMsi | cakkhulloyaNalesehiM ya annamannaM khijjamANIo viva'anyo'nyaM parasparaM cakSuSAM lokanena-Alokanena ye lezAH-saMzleSastaiH khidyamAnA iva, kimuLaM bhavati ?-evaMnAmAnasti(ma)ryagvalitAkSikaTAkSaiH parasparamavalokamAnA avatiSThanti yathA nUnaM parasparaM saubhAgyAsahanatastiryagvalitAkSikaTAkSaH parasparaM khidyanti iveti, 'puDhavipariNAmAo' iti pRthivIpariNAmarUpAH zAzvatabhAvamupagatA vimAnavat 'caMdANaNAo' iti candra ivAnanaM-mukhaM yAsAM tAstathA 'caMdavilAsiNIo' iti candravat manoharaM vilasantatyivaMzIlAca // 65 // For Personal & Private Use Only Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dravilAsinyaH 'caMdaddhasamaniDAlAo' iti candrArddhasamam-aSTamIcandrasamAna lalATaM yAsA tAstathA 'caMdAhiyasomadaMsaNAo' iti candrAdapi adhikaM somaM subhagakAntimat darzanam-AkAro yAsAM tAstathA ulkA iva udyotamAnAH 'vijjughaNamaricisUradippaM . tateyaahiyayarasannikAsAto' iti vidyuto ye ghanA-bahalatarA marIcayastebhyo yacca mUryasya dIpyamAnaM dIptaM-tejastasmAdapi adhikataraH sannikAzaH-prakAzo yAsA tAstathA, 'siMgArAgAracAruvesAo pAsAiyAo darisaNijjAo paDirUvAo abhiruvAo ciTThati / iti prAgvat // tesiNaM dArANaM ubhao pAse duhaoNisIhiyAe solasa solasa jAlakaDagaparivADIo pannattA, te NaM jAlakaDagA sabarayaNAmayA acchA jAva paDiruvA / tesiNaM dArANaM ubhao pAse duhAo nisIhiyAe solasa solasa ghaMTAparivADIo pannattA, tAsi NaM ghaMTANaM imeyArUve vannAvAse pannane, taMjahA-jaMbUNayAmaIo ghaMTAo vayarAmayAo lAlAo NANAmaNimayA ghaMTApAsA tavaNijjAmaiyAo saMkhalAo rayayAmayAo rajjUto, tAo NaM ghaMTAo ohassarAo mehassarAo sIhassarAo duMduhissarAo kuMcassarAo NaMdissarAo NaMdighosAo maMjussarAo maMjughosAo sussarAo sussaraNigghosAo urAleNaM maNuneNaM maNahareNaM kannamaNanivvuikareNaM saddeNaM ve padese savao samaMtA ApUremANIo 2 jAva ciTuMti // tesiNaM dArANaM ubhao pAse dahI NisIhiyAe solasa solasa vaNamAlAparivADIo pannatAo. dain Education in SNT For Personal & Private Use Only brary.org Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 038308666001020687070. zrIrAjazrI malayagirI - yA vRttiH | // 66 // Jain Educational tAo NaM vaNamAlAo NANAmaNimaya dumalaya kisalayapallavasamAulAo chappayaparibhujjamANA sohaMtasassiyAo pAsAIyAo 4 / tesi NaM dArANaM ubhao pAse duhao NisIhiyAe solasa 2 pagaMThagA pannattA, te NaM pagaMThagA aDDAijjAI joyaNasayAI AyAmavikkhaMbheNaM paNavIsaM joyaNasayaM bAhalleNaM savavayarAmayA acchA jAva paDivA / tesiNaM pagaMThagANaM uvariM patteyaM 2 pAsAyavaDeMsagA pannattA, te NaM pAsAvaDeMsagA aDDAijjAI joyaNasayAI uI uccatteNaM paNavIsaM joyaNasayaM vivakhaMbheNaM abbhuggayamUsiapahasiyA iva vivahamaNirayaNabhatticittA vAuya vijayavejayaMta paDA gacha ttAi chattakaliyA tuMgA gaMgaNatalamaNulirhatasiharA jAlaMtarayaNapaMjarummiliyava maNikaNagathU bhiyAgA viyasiyasayavattapoMDarIyA tilagarayaNaddha caMda cittA NANAmaNidAmAlaMkiyA aMto bahiM ca saNhA tavaNijjavAluyApatthaDA suhaphAsA sassiyaruvA pAsAdIyA darisaNijjA jAva dAmA uvariM pagaMThagANaM jhayA chattAichattA / tesi NaM dArAMNaM ubhao pAse solasa solasa toraNA pannattA, NANAmaNimayA NANAmaNimaesa khaMbhesu uvaNiviTThasanni viTThA jAva paumahatthagA, tesi NaM toraNANaM purao do do sAlabhaMjiyAo pannatAo, jahA heTThA taheva tesi NaM toraNANaM purao nAgadaMtA pannattA jahA heTThA jAva dAmA, tesi NaM toraNANaM purao do do hayasaMghADA gayasaMghADA narasaMghADA kinnarasaMghADA kiMpurisasaMghADA mahoragasaMghADA gaMdhava saMghADA usabhasaMghADA For Personal & Private Use Only 5608708885608708886086360780 sUryAbhavi mAnadvAravarNanaM sU0 27 // 66 // jainelibrary.org Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sabarayaNAmayA acchA jAva paDirUvA, evaM vIhI paMtIo mihunnaaii| tesiNaM toraNANaM purodo do paumalayAo jAva sAmalayAo NicaM kusumiyAo sabarayaNAmayA acchA jAva pddiruuvaao| tesiNaM toraNANaM purao do do akkhaya (disA) sovatthiyA pannattA, sabarayaNAmayA acchA jAva paDirUvA, tesiNaM toraNANaM purao do do caMdaNakalasA pannattA, te NaM caMdaNakalasA varakamalapaiTThANA tadeva / tesi NaM toraNANaM purato do do bhiMgArA pannatA, te NaM bhiMgArA varakamalapaiTThANA jAva mahayA mattagayamuhAkitisamANA pannattA smnnaauso!| tesi NaM toraNANaM purao do do AyaMsA pannanA, tesiNaM AyaMsANaM imeyArUve vannAvAse pannane, taMjahA-tavaNijjamayA pagaMThagA veruliyamayA surayA vairAmayA dovAraMgA NANAmaNimayA maMDalA aNugdhasitanimmalAte chAyAte samaNubaddhA caMdamaMDalapaDiNikAsA mahayA addhakAyasamANA pannattA smnnaauso!| tesi NaM toraNANaM purao do do vairanAbhathAlA paM0 acchaticchaDiyasAlitaMdulaNahasaMdiTThapaDipunnA iva ciTuMti savajaMbUNayamayA jAva paDirUvA mahayA mahayA rahacakkavAlasamANA paM0 smnnaauso!| tesi NaM toraNANaM purao do do pAtIo, tAo NaM pAIo acchodagaparihatthAo NANAmaNipaMcavannassa phalahariyagassa bahupaDipunnAo viva ciTThati sabarayaNAmaIo acchA jAva paDirUvAo mahayA mahayA gokaliMjaracakkasamANIo pannattAo smnnaauso!| Jain Education For Personal & Private Use Only L udhinelibrary.org Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIrAjamanI malayagirI yA vRttiH // 67 // Jain Education toraNA purao do do suparaTThA pannattA NANAvihabhaMDaviraiyA iva ciTThati savarayaNAmayA acchA jAva paDivA / tesi NaM toraNANaM purao do do maNaguliyAo pannattAo, tAsi NaM maNaguliyAsu bahave suvannarUppamayA phalagA pannattA, tesu NaM suvannarUppamaesa phalagesa bahave vayarAmayA nAgadaMtayA pannattA, tesu NaM vayarAma su NAgadaMtarAsu bahave vayarAmayA sikkagA pannattA, tesu NaM vayarAmaesa sikkagesu kiNhasuttasikkagavacchitA NIlasuttasikkagavacchiyA lohiyasuttasikkagavacchiyA hAliddasuttasikkagavacchiyA sukkilasuttasikkagavacchiyA bahave vAyakaragA pannattA saMve veruliyamayA acchA jAva paDirUvA / tesi NaM toraNANaM purao do do cittA rayaNakaraMDagA paM0, se jahANAmae ranno cAuraM tacakkavaTTissa citte rayaNakaraMDa verulimaNiphalihapaDalapaccoyaDe sAte pahAte te patese savato samaMtA obhAsati ujjoveti tavati bhAsati evameva tevi cittA rayaNakaraMDagA sAte pabhAte te paese savao samatA obhAsaMti ujjoveMti tavaMti pagAsaMti, tesi NaM toraNANaM purao do do hayakaMThA gayakaMThA narakaMThA kinnarakaMThA kiMpurisakaMThA mahoragakaMThA gaMdhavakaMThagA usabhakaMThA savavayarAmayA acchA jAva paDirUvA, tesu NaM hayakaMTha sujAva usabhakaMThaesa do do pupphacaMgerIo (mallacaMgerIo) cunnacaMgerIo (gaMdhacaMgerIo) vatthacaM - gerIo AbharaNacaMgerIo siddhatthacaMgerIo lomahatthacaMgerIo pannattAo savarayaNAmayAo acchAo For Personal & Private Use Only 708707080030766507858787 sUryAbhavi mAnavarNanaM sU0 28 // 67 // jalnelibrary.org Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jAva paDirUvAo, tAsu NaM pupphacaMgerIAsu jAva lomahatthacaMgerIsu do do pupphapaDagAiM jAva lomahatthapaDalagAiM savarayaNAmayAiM acchAI jAva pddiruuvaai| tesiNaM toraNANaM purao do do sIhAsaNA pannattA, tesiNaM sIhAsaNANaM vannao jAva dAmA, tesi NaM toraNANaM purao do do ruppamayA chattA pannattA, teNaM chattA veruliyavimaladaMDA jaMbUNayakanniyA vairasaMdhI muttAjAlaparigayA aTThasahassavarakaMcaNasalAgA daddaramalayasugaMdhI sabouyasurabhI sIyalacchAyA maMgalabhatticittA cNdaagaarovmaa| tesiNaM toraNANaM purao do do cAmarAo pannattAo, tAo NaM cAmarAo (caMdappabhaveruliyavaranAnAmaNirayaNakhaciyacittadaNDAo) NANAmaNikaNagarayaNavimalamaharihatavaNijjujalavicittadaMDAo valliyAo saMkhaMkakuMdadagarayaamayamahiyephaNapuMjasannigAsAto suhumarayayadIhavAlAto savarayaNAmayAo acchAo jAva pddiruuvaao| tesi NaM toraNANaM purao do do tellasamuggA koTTasamuggA pattasamuggA coyagasa0 tagarasa0 elAsa0 hariyAlasa0 hiMgulayasa0 maNosilAsa0 aMjaNa sabarayaNAmayA acchA jAva paDirUvA // sU0 28 // 'tesi Na' mityAdi teSAM dvArANAM pratyekamubhayoH pArzvayorekaikanaSedhikIbhAvena yA dvidhA naipedhikI tasyAM SoDaza SoDaza jAla. kaTakAH prajJaptAH, jAlakaTako-jAlakakIrNo ramyasaMsthAnaH pradezavizeSaH, te ca jAlakaTakAH 'sabarayaNAmayA acchA sahA jAva paDirUvA' iti prAgvat / 'tesiNa mityAdi, teSAM dvArANAM pratyekamubhayoH pArzvayordvidhAto naiSedhikyAM SoDaza ghaNTAparipATyaH prajJaptAH, tAsAM dain Education Internal For Personal & Private Use Only Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIrAjazrI malayagirI - yA vRttiH / / 68 / / 7038738087088 ca ghaNTAnAmayametadrUpo varNAvAso - varNakanivezaH prajJaptaH, tadyathA - jambUnadamayyo ghaNTA vajramayyo lAlAH nAnAmaNimayA ghaNTApArzvAH tapanIyamayyaH zRGkhalA yAsu tA avalambitAstiSThanti rajatamayyo rajjavaH 'tAo NaM ghaNTAo' ityAdi, tAzca ghaNTA oghena- pravAheNa svaro yAsAM tA oghasvarA meghasyevAtidIrghaH svaro yAsAM tA meghasvarAH haMsasyeva madhuraH svaro yAsAM tA haMsasvarAH, evaM krauJcasvarAH siMhasyeva ca prabhUtadezavyApI svaro yAsAM tAH siMhasvarAH evaM dundubhisvarA dvAdazavidhatUryasaGghAto nandiH nandisvarAH nandivat ghoSo - hAdo yAsAM tA nandighoSAH maJjuH priyaH svaro yAsAM tA majUsvarA, evaM maJjughoSAH, kiM bahunA ?, susvarAH susvaraghoSAH, 'urAleNa' mityAdi prAgvat || ' tesi Na'mityAdi, teSAM dvArANAM pratyekamubhayoH pArzvayoH dvighAto naiSedhikyAM SoDaza 2 vanamAlAparipATyaH prajJaptAH tAva vanamAlA nAnAdrumANAM nAnAlatAnAM ca yAni kizalayAni ye ca pallavAstaiH samAkulAH - sammizrAH ' chappayaparibhujjamANA sobhantasassirIyA' iti SaTpadaiH paribhujyamAnAH satyaH zobhamAnAH | SaTpadaparibhujyamAnazobhamAnAH ata eva sazrIkAH 'pAsAIyA' ityAdi padacatuSTayaM prAgvat / / ' tesi NaM dArANa' mityAdi, teSAM dvArANAM pratyekamubhayoH pArzvayorekaikanaiSedhikIbhAvena yA dvidhA naiSedhikI tasyAM SoDaza 2 prakaNDakAH prajJaptAH, prakaNThako nAma pIThavizeSaH, Aha ca jIvAbhigamamUlaTIkAkAra:- 'prakaNThau pIThavizeSA' viti, te ca prakaNThakAH pratyekamarddhatRtIyAni yojanazatAnyAyAmaviSkambhAbhyAM paJcaviMzaM paJcaviMzatyadhikaM yojanazataM 'bAhalyena' piNDabhAvena 'savavayarAmayA' iti sarvAtmanA te prakaNThakAH vajramayAvajraratnamayA, 'acchA saNhA ' ityAdi vizeSaNajAtaM prAgvat, ' tesi NaM pagaMThagANa' mityAdi, teSAM prakaNThakAnAM upari pratyekaM pratyekaM - iha ekaM prati pratyekamityAbhimukhye varttamAnaH pratizabdaH samasyate, tato vIpsAvivakSAyAM dvirvacanaM, prAsAdAvataMsakAH prajJaptAH, Jain Education Internationa For Personal & Private Use Only sUryAbhavimAnavarNanaM sU0 28 jainelibrary.org Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAsAdAvataMsakA nAma prAsAdavizeSAH, uktaM ca jIvAmigamamUlaTIkAyAM-"prAsAdAvataMsako-pAsAdavizeSA'viti, te caprAsAdAvatasakA arghatRtIyAni yojanazatAni Urdhvam uccaistvena paJcaviMzaM yojanazataM viSkambhena, 'abhuggayamUsiyapahasiyAviva' abhyudgatA-Amimakhyena sarvato vinirgatA utsRtAH-prabalatayA sarvAsu dikSuprasRtA yA prabhA tayA sitA iva-baddhA iva tiSThantIti gamyate, anyathA kathamiva te abhyudgatA nirAlambAH tiSThantIti bhAvaH, 'vivihamaNirayaNabhatticittA' vividhA-anekaprakArA ye maNayaH-candrakAntAdayo yAni ca ratnAni-karketanAdIni teSAM bhaktibhiH-vicchittivizeSaizcitrA-nAnArUpAH Azcaryavanto vA nAnAvidhamANiratnabhakticitrAH, 'vAuddhayavijayavejayaMtIpaDAgachattAichattakaliyA' vAtodbhUtA-vAyukampitA vijayaH-abhyudayastatsUcikA vaijayantyabhidhAnA yAH patAkA athavA vijayA iti vaijayantInA pArzvakarNikA ucyante tatpadhAnA vaijayantyo vijayavaijayantyaH, patAkAstA eva vijayavarjitA chatrAtichatrANi-uparyupari sthitAnyAtapatrANi taiH kalitA vAtodbhUtavijayavaijayantIpatAkAchatrAticchatrakalitAH, tuGgA-uccA uccaistvenArddhatRtIyayojanazatapramANatvAt ata eva 'gaganatalamaNulihatasiharA' iti gaganatalaM-ambaratalam anulikhanti-abhilayanti zikharANi yeSAM te tathA, jAlAnijAlakAni tAni ca bhavanabhittiSu loke pratItAni, tadantareSu viziSTazobhAnimittaM ratnAni yeSu te jAlAntararatnAH, sUtre cAtra vibhaktilopaHprAkRtatvAt , tathA paJjarAt unmIlitA iva-bahiSkRtA iva paJjaronmIlitA iva, yathA kila kimapi vastu paJjarAta-vaMzAdimayAcchAdanavizeSAt bahiSkRtamatyantamavinaSTacchAyatvAt zobhate evaM te'piprAsAdAvataMsakA iti bhAvaH, tathA mANikanakAni-mANakanakamayyaH stUpikA:-zikharANi yeSAM te maNikanakastUpikAH, tathA vikasitAni yAni zatapatrANi puNDarIkANi ca dvArAdau pratikRtitvena sthitAni tilakaratnAni-bhittyAdiSu puNDravizeSA arddhacandrAzca dvArAdiSu taizcitrAH-tathA nAnArUpA AzcaryabhUtA vA vikasitazatapatrapuNDarIkatilaka dain Education India For Personal & Private Use Only ainelibrary.org Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mIrAjapaznI malayagirI- yA vRttiH // 69 // // ratnArddhacandracitrAH, tathA nAnA-anekarUpANi yAni maNidAmAni-maNimayapuSpamAlAstairalaGkRtAni-zobhitAni nAnAmaNidAmAlaGka- | sUryAbhavitAni tathA antarbahizca zlakSNA-masRNAH, tathA tapanIyaM-suvarNavizeSastanmayyA vAlukAyAH prastaTa:-prastAro yeSu te tapanIyavAlukAmastaTAH / / mAnavarNana suhaphAsA sassirIyarUvA pAsAIyA' ityAdi prAgvatteSAM ca prAsAdAvataMsakAnAmantabhUmivarNanamuparyullokavarNanaM siMhAsanavarNanamupari vijayadRSyavarNanaM vajrAGkazavarNanaM muktAdAmavarNanaM ca yathA prAk yAnavimAne bhAvitaM tathA bhAvanIyo tasiMNamityAdi,teSAM dvArANAM pratyeka mR028 mubhayoH pArzvayorekaikanaSedhikIbhAvena yA dvidhA naiSedhikI tasyAM pADeza SoDaza toraNAni prajJaptAni, tAni ca toraNAni nAnAmaNimayAnItyAdi toraNavarNanaM yAnavimAnamiva niravazeSa bhAvanIyaM, 'tesi NaM toraNANaM purao' ityAdi, teSAM toraNAnAM purataH pratyeka de dve zAlabhaJjike, zAlabhaJjikAvarNanaM prAgvat , 'tesi Na' mityAdi, teSAM toraNAnAM purato dvau dvau nAgadantakau prajJaptau, teSAM ca nAgadantakAnAM varNanaM yathA'dhastAdanantaramuktaM tathA vaktavyaM, navaramatropari nAgadantakA na vaktavyA abhAvAt , 'tesi NamityAdi teSAM toraNAnAM purato dvau dvau hayasaGghATI, saGghATazabdo yugmavAcI yathA sAdhusaGATa ityatra, tato deve hayayugme ityarthaH, evaM gajanarakinnarakiMpuruSamahoragagandharvavRSabhasaGgATA api vAcyAH, ete ca kathambhUtAH? ityAha- 'savarayaNAmayA acchA saNhA' ityAdi prAgvat , yathA cAmISA hayAdInAmaSTAnAM saGkATA uktAstathA paGkayo'pi vIthayo'pi mithunakAni ca vAcyAni, tatra saGghATAH-samAnaliGga-yugmarUpA puSpAvakIrNakAzca ekadigvyavasthitAH zreNiH-paGkirubhayoH pArzvayorekaikazreNibhAvena yat zreNiya sA vIthiH strIpuruSayugmaM mithunakaM 'tesiNAmityAdi, teSAM toraNAnAM purato dve dve padmalate yAvatkaraNAt dve dve nAgalate dve dve azokalate dve dve campakalate dve dve cUtalate dve dve // 69 // vAsantIlate dve dve kundalate dve dve atimuktalate iti parigRhyate, dve dve zyAmalate, tAzca kathambhUtA ityAha-'NicaM kusumiyAo' ityAdi| Jan Education into For Personal & Private Use Only Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ CHCINE yAvatkaraNAt 'niccaM mauliyAo niccaM lavaiyAo nicca dhavaiyAo niccaM gucchiyAo niccaM jamAlayAo niccaM juyaliyAo niccaM vinamiyAo niccaM paNamiyAo niccaM suvibhattapiNDamaJjarivaDiMsagadharAo niccaM kusumiyamauliyalavaiyathavaiyagulaiyagocchiyaviNamiyapaNamiyasuvibhattapaDimaJjarivaDiMsagadharIo' iti parigRhyate, asya vyAkhyAnaM prAgvat , punaH kathambhUtA ityAha-'savarayaNAmayA jAva paDirUvA' iti, atrApi yAvatkaraNAt 'acchA saNhA' ityAdivizeSaNasamUhaparigrahaH, saca prAgvadbhAvanIyaH, 'tesi NamityAdi, teSAM toraNAnAM purataH pratyekaM dvau dvau diksauvastiko-dikprokSako te ca sarve jAmbUnadamayAH, kacitpAThaH 'satvarayaNAmayA acchA'ityAdi, prAgvat 'tasi NamityAdi dvau dvau candanakalazau prajJaptI,varNakaH candanakalazAnAM 'varakamalapaiTThANA' ityAdirUpaH sarvaHprAktano vaktavyaH, 'tesiNa'mityAdi dvau dvau bhRGgArau, teSAmapi kalazAnAmiva varNako vaktavyo, navaraM paryante 'mahayAmattagayamahAmuhAgiisamANA pannattA samaNAuso!' iti vaktavyaM 'mattagayamahAmuhAgiisamANA' iti matto yo gajastasya mahat-ativizAlaM yat mukhaM tasyAkRtiH-AkArastatsamAnAH-tatsadRzAH prajJaptAH, 'tesi NamityAdi teSAM toraNAnAM purato dvau dvAvAdarzako prajJaptau, teSAM cAdarzakAnAmayametadrUpo varNAvAso varNakanivezaH prajJaptaH, tadyathA-tapanIyamayAH prakaNThakAH-pIThavizeSAH, aGkamayAni-aGkaratnamayAni maMDalAni yatra pratibiMbasambhUtiH 'aNogdhasiyanimmalAe' iti avagharSaNamavagharSitaM bhAve ktapratyayaH tasya nirmalatA-avagharSitanirmalatA bhUtyAdinA nirmArjanamityarthaH avagharSitasyAbhAvo|'navagharSitA tena nirmalA anavadharSitanirmalA anavagharSitanirmalayA chAyayA samanubaddhA-yuktAH 'candamaNDalapaDinikAsA' iti candramaNDalasadRzAH 'mahayA mahayA' atizayena mahAnto'rddhakAyasamAnAH-kAyA pramANAH prajJaptA he zramaNa he AyuSman ! tesi NamityAdi teSAM toraNAnAM purato ve dve vajranAbhe-vajramayo nAbhiryayoste vajranAbhe sthAle prajJA tAni ca sthAlAni tiSThanti, Jain Education Tishnal For Personal & Private Use Only S a nelibrary.org Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adle zrIrAjamaznI mAnavarNana mA vRttiH // 7 // mU028 acchatticchaDiyataMdulanahasaMdaTThapaDipunnA iva ciTThati' 'acchA' nirmalAH zuddhAH sphaTikavat tricchaTitAH-trIn vArAn chaTitAH ata eva 'nakhasandaSTAH' nakhAH-nakhikAH sandaSTA muzalAdibhiH chaTitA yeSAM te tathA sukhAdidarzanAt ktAntasya paranipAtaH acchastricchaTitaH zAlitaNDulairnakhasandaSTaiH paripUrNAH, pRthvIpariNAmarUpANi tAni tathA kevalamevamAkArANItyupamA, tathA cAha-savvajambUNayamayA' sarvAtmanA jambUnadamayAni 'acchA sahA' ityAdi prAgvat 'mahayA mahayA' iti atizayena mahAnti rathacakrasamAnAni prajJaptAni he zramaNa! ha AyuSman ! 'tesi NamityAdi teSAM toraNAnAM purato dve dve 'pAIo' iti pAnyau prajJapte, tAzca pAtryaH 'sacchodagapaDihatthAo iti svacchapAnIyaparipUrNAH ' nANAvihassa phalahariyassa bahupaDipunnAvive ' ti atra SaSThI tRtIyArthe 'bahu paDipunneti caikavacanaM / pAkRtatvAta, nAnAvidhaiH phalahariteharitaphalairbahu-prabhUtaM pratipUrNA iva tiSThanti na khalu tAni phalAni kiM tu tathArUpAH zAzvatabhAvamupAgatAH pRthvIpariNAmAstataH upamAnamiti, 'sabarayaNAmaIo' ityAdi prAgvat, 'mahaye ti atizayena mahatyo gokaliJjagacakrasamAnAH prajJaptAH he zramaNa he AyuSman !, 'tosa NamityAdi teSAM toraNAnAM purato dvau sumatiSThako-AdhArAvizeSau prajJaptau, te ca sumAtiSThakAH susauSadhipratipUrNA nAnAvidhaiH paJcavarNaiH prasAdhanabhANDaizca bahuparipUrNA iva tiSThanti, upamAbhAvanA mAgvata , 'satvarayaNAmaio' ityAdi tathaiva, 'tesi Na mityAdi teSAM toraNAnAM purato dve dve manogulikA nAma pIThikA, uktaMca jIvAbhigamamUlaTIkAyAM-"manogulikA nAma pIThike"ti, tAzca manogulikAH sarvAtmanA vaiDUryamayyo 'acchA' ityAdi prAgvat / 'tAsu NaM maNoguliyAsu bahave' ityAdi tAsu manogulikAsu suvarNamayAni rUpyamayAni ca phalakAni prajJaptAni, teSu suvarNarUpyamayeSu phalakeSu bahavo vajramayA nAgadantakAH aGkaTakAH [sikkeSu teSu ca nAgadantakeSu bahUni rajatamayAni sikkakAni prajJaptAni, teSu ca . // 70 // dan Education For Personal & Private Use Only D ainelibrary.org Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58787873870787088878780000 rajatamayeSu bahavo vAtakarakA - jalazUnyAH karakA prajJaptAH, tadyathA - 'kiNhasutte 'tyAdi gavacchaM- AcchAdanaM gavacchA saJjAtA eSviti gavacchikAH (tAH) kRSNasUtraiH kRSNasUtramayairgavacchikai (tai) riti gamyate, sikkakeSu gavacchitAH kRSNasUtrasikkagagavacchitA evaM nIlamUtrasikagagavacchitA ityAdyapi bhAvanIyaM, te ca vAtakarakAH sarvAtmanA vaiDUryamayA 'acchA' ityAdi prAgvat / 'tesi Na' mityAdi, teSAM tora - NAnAM purato dvau dvau citrau - AzcaryabhUtau ratnakaraNDakau prajJaptau ' se jahAnAmae' ityAdi, sa yathA nAma rAjJazvaturantacakravarttinaH - caturSu pUrvAparadakSiNottararUpeSu anteSu - pRthivIparyanteSu cakreNa varttituM zIlaM yasya tasyaiva citraH - AzcaryabhUto nAnAmaNimayatvena nAnAvarNo vA 'veruliyanANAmaNiphaliyapaDalapaccoyaDe' iti bAhulyena vaiDUryamaNimayaH 'phalihapaDalapaJccoyaDe' iti sphaTikapaTalAvacchAdita: 'sAe pabhAe' ityAdi sa yathA rAjJazcaturantacakravarttinaH pratyAsannAn pradezAn sarvataH sarvAsu dikSu samantataH - sAmastyena avabhAsayati etadeva paryAyatrayeNa vyAcaSTe - udyotayati tApayati prabhAsayati 'evamevetyAdi sugamaM 'tesi NaM toraNANa' mityAdi, teSAM toraNAnAM purato dvA dvau hayakaNThapramANau ratnavizeSau evaM gajanarakinnarakiMpuruSamahoragagandharvavRSabhakaNThA api vAcyAH, uktaM ca jIvAbhigamamUlaTIkAkAreNa -"hayakaNThau - hayakaNThapramANau ratnavizeSau evaM sarve'pi kaNThA vAcyA" iti, tathA cAha - 'savarayaNAmayA' iti, | sarve ratnamayA - ratnavizeSarUpA 'acchA' ityAdi prAgvat / 'tesi Na' mityAdi teSAM toraNAnAM purato dvau dvau puSpacaGgeyauM prajJapte evaM mAlyacUrNagandhavastrAbharaNasiddhArthaka lomahastakacaGgaryo'pi vaktavyAH, etAzca sarvA api sarvAtmanA ratnamayA 'acchA' ityAdi evaM puSpAdInAmaSTAnAM paTalakAnyapi dvidvisaGkhyAkAni vAcyAni, 'tesi NaM tAreNANa' mityAdi teSAM toraNAnAM purato dve dve siMhAsane prajJapte, teSAM ca siMhAsanAnAM varNakaH prAgukto niravazeSo vaktavyaH, 'tesi NamityAdi, teSAM tora prAgvat, Jain Education nal For Personal & Private Use Only 3858787858787 jainelibrary.org Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUryAbhavi zrIrAjamaznI maLayagirIyA vRttiH // 71 // NAnAM purato ve ve chatre rUpyamaye prajJapte, tAni ca chatrANi vaiDUryaratnamayavimaladaNDAni jAmbUnadakarNikAni vajrasandhIni-vanaratnApUritadaNDazalAkAsandhIni muktAjAlaparigatAni aSTau sahasrANi-aSTasahasrasaGkhyA varakAJcanazalAkA-varakAJcanamayyaH zalAkA yeSu tAni, tathA 'daddaramalayasugaMdhisabouyasurabhisIyalachAyA' iti daIraH-cIvarAvanaddhaM-kuNDikAdibhAjanamukhaM tena gAlitAstatra pakA vA ye malaya iti-malayodbhavaM zrIkhaNDaM tatsambadhinaH sugandhA ye gandhavAsAstadvat sarveSu RtuSu surabhiH zItalA ca chAyA yeSAM tAni tathA, 'maMgalabhatticittA' aSTAnAM svastikAdInAM maGgalAnAM bhaktyA-vicchittyA citram-Alekho yeSAM tAni tathA 'caMdAgArovamA' candrAkAra:-candrAkRtiH sA upamA yeSAM tAni tathA, candramaNDalavat vRttAnIti bhAvaH, 'tesi Na' mityAdi, teSAM toraNAnAM purato dve dve cAmare prajJapte, tAni ca cAmarANi 'caMdappabhaveruliyavayaranANAmaNirayaNakhacitacittadaMDAo' iti candraprabhaHcandrakAnto vajra vaiDUrya ca pratItaM candraprabhavajravaiDUryANi zeSANi ca nAnAmaNiratnAni khacitAni yeSu te tathA evaMrUpAzcitrA-nAnAkArA daNDA yeSAM cAmarANAM tAni tathA, 'suhumarayayadIhavAlAo' iti mUkSmA rajatamayA dIrghA vAlA yeSAM tAni tathA, 'zaMkhaMkakuMdadagarayaamayamahiyapheNapuMjasannikAsAo' iti 'zaGa' pratItaH aGko-ratnavizeSaH 'kuMdeti kundapuSpaM dakaraja-udakakaNAH amRtamathitapheNapuJjaH-kSIrodajalamathanasamutthaH phenapuJjastepAmiva sannikAzaH-prabhA yeSAM tAni tathA, 'acchA' ityAdi prAgvat / tesi NaM toraNANa' mityAdi, teSAM toraNAnAM purato dvau dvau tailasamudgako sugandhitailAdhAravizeSau, uktaM ca jIvAbhigamamUlaTIkAkAraNa"tailasamudgako sugandhitailAdhArauM" evaM koSThAdisamudkA api vAcyAH, atra saGgrahaNigAthA-tille koTu samugge patte coe ya tagara elA |ya / hariyAle hiMgulae maNosilA aMjaNasamuggA ||1||'sbrynnaamyaa' iti ete sarve'pi sarvAtmanA ratnamayA 'acchA'ityAdi prAgvat / Bain Educati o n For Personal & Private Use Only Vidw.janelibrary.org Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUriyAbhe NaM vimANe egamege dAre asayaM cakkajjhayANaM aTThasayaM migajjhayANaM garuDajhayANaM chattajjhayANaM picchajjhayANaM sauNijjhayANaM sIhajhayANaM usabhanjhayANaM aTThasayaM seyANaM cauvisANANaM nAgavarakeUNaM evameva saputvAvareNaM suriyAbhe vimANe egamege dAre asIyaM ke usahassaM bhavatIti makkhAyaM, sUriyAbhe vimANe paNNAdi paNNAdi bhomA pannattA, tasi NaM bhomANaM bhUmibhAgA ulloyA ya bhANiyavA, tesi NaM bhomANaM ca bahumajjhadesabhAge patteyaM patteyaM sIhAsaNe, sIhAsaNavannato saparivAro, avasesesu bhomesu patteyaM patteyaM bhaddAsaNA pannattA / tesi NaM dArANaM uttamAgArA solasavihehiM rayaNehiM uvasobhiyA, taMjahA-rayaNehiM jAva riTehiM, tesi NaM dArANaM uppiM aTThaTThamaMgalagA sajhayA jAva chattAtichattA, evameva sapuvAvareNaM sUriyAme vimANe cattAri dArasahassA bhavaMtItimakkhAyaM, amogavaNe sattivaNe caMpagavaNe cUyagavaNe, sUriyAbhassa vimANassa cauddisiM paMca joyaNasayAI abAhAe cattAri vaNasaMDA pannattA, taMjahA-puracchimeNaM asogavaNe dAhiNeNaM sattavannavaNe paJcatthimeNaM caMpagavaNe uttareNaM cUyagavaNe, te NaM vaNakhaMDA sAiregAI addhaterasa joyaNasayasahassAI AyAmeNaM paMca joyaNasayAI vikrakhaMbheNaM patteyaM patte pAgAraparikhittA kiNhA kiNhAbhAsA vaNakhaMDavannao // sU0 29 // 'sariyAbhe NaM vimANe egamege dAre adusayaM cakkajjhayANa' mityAdi, tasmin mUryAbhe vimAne ekaikasmin dvAre Jain Education S ena For Personal & Private Use Only w.jainelibrary.org Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIrAjapanI aSTAdhikaM zataM cakradhvajAnA-cakralekharUpacihnopetAnAM dhvajAnAmevaM mRgagaruDaruddhachatrapicchazakunisiMhavRSabhacaturdantahastidhvajAnA- sUryAbhavimalayagirImapi pratyekamaSTazatamaSTazataM vaktavyaM 'evameva sapuvAvareNa' evameva-anenaiva prakAreNa sapUrvApareNa-saha pUrveH aparaizca vartate iti / yA vRttiH sapUrvAparaM-saGkhyAnaM tena mUryAbhe vimAne ekaikasmin dvAre azItamazItaM-azItyadhikaM 2 ketusahasraM bhavatItyAkhyAtaM mayA anyaizca tIrthakRdbhiH, 'tasi Na' mityAdi, teSAM dvArANAM saMbandhIni pratyekaM paJcaSaSTiH2 bhaumAni-viziSTAni sthAnAni prajJaptAni, teSAM ca bhUmAnAM | mU0 29 // 72 // bhUmibhAgA ullokAzca yAnavimAnavadvaktavyAH, teSAM ca bhaumAnAM bahumadhyadezabhAge yAni trayastriMzattamAni bhaumAni teSAM bahumadhyadezabhAge / pratyekaM pratyekaM sUryAbhadevayogyaM siMhAsanaM teSAM ca siMhAsanAnAM varNako'parottarottarapUrvAdiSu sAmAnikAdidevayogyAni bhadrAsanAni ca krameNa yAnavimAnavadvaktavyAni zeSeSu ca bhImeSu pratyekamekaikaM siMhAsanaM parivArarahitaM / 'tesi Na'mityAdi, teSAM dvArANAM uttamA AkArA-uparitanA AkArA uttaraMgAdirUpAH kacit 'uvarimAgArA' ityeva pAThaH, SoDazavidhai ratnairupazobhitAstadyathA-'rayaNehiM jAva riddhehiM' iti ratnaiH-sAmAnyataH karketanAdibhiryAvatkaraNAt vajraH 2 vaiDUryaiH 3 lohitAkSaiH 4 masAragallaiH 5 haMsagauMH 6 pulakaiH 7 saugandhikaiH 8 jyotIrasaiH 9 aDai 10 aJjanaH11 rajataiH 12 aJjanapulakaiH 13 jAtarUpaiH 14 sphaTikairiti parigrahaH 15 SoDazai riSThaiH 16 'tesi NamityAdi, teSAM dvArANAM pratyekamupari aSTau aSTau svastikAdIni maGgalakAni ityAdi yAnavimAnatoraNavattAvAcyaM yAvad bahavaH sahasrapatrahastakA iti, ata UrdU keSucit pustakAntareSvevaM pAThaH 'evameva saputvAvareNaM mUriyA vimANe cattAri dArasahassA bhavaMtIti makkhAyAmiti sugamaM 'sUriyAbhassa Na' // 72 // mityAdi sUryAbhasya vimAnasya caturdiza-catasro dizaH samAhRtAzcaturdika tasmin caturdizi catasRSu dikSu paJca pazca yojanazatAni dalin Educationa l For Personal & Private Use Only A njanelibrary.org Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'abAhAe' iti bAdhanaM bAdhA AkramaNamityarthaH na bAdhA abAdhA-anAkramaNaM tasyAmabAdhAyAM kRtveti gamyate, apAntarAla muktaveti bhAvaH, catvAro vanakhaNDAH prajJaptAH, anekajAtIyAnAmuttamAnAM mahIruhANAM samUho vanakhaNDaH, uktazca jIvAbhigamacUNauM-'aNegajAIhiM uttamehiM skvehi vaNasaMDe' iti, 'tadyathetyAdinA tAneva vanakhaNDAn nAmato digbhedatazca darzayati, azokavRkSapradhAna vanamazokavanamevaM saptaparNavana campakavanaM cUtavanamapi bhAvanIyaM, 'puracchimeNa 'mityAdi pAThasiddhaM, atra saMgrahaNigAthA-'putveNa asogavaNaM dAhiNato hoi sattivaNavaNaM / avareNaM caMpakavaNaM cUyavaNaM uttare pAse ||1||''tenn'mityaadi, te ca vanakhaNDAH sAtirekAni arddhatrayodazAni-sA ni dvAdaza yojanazatasahasrANi (AyAmataH) paJcayojanazatAni viSkambhataH pratyekaM 2 mAkAraparikSitAH, punaH kathaMbhUtAste vanakhaNDA ? ityAha-'kiNhA kiNhobhAsA jAva paDimoyaNA surammA' iti yAvatkaraNAdevaM paripUrNaH pAThaH sUcito-nIlA nIlobhAsA hariyA hariyobhAsA sIyA sIyobhAsA niddhA niddhobhAsA ticA tibobhAsA kiNhA kiNhacchAyA nIlA nIlacchAyA hariyA hariyacchAyA sIyA sIyacchAyA niddhA niddhacchAyA ghaNakaDiyakADagacchAyA rammA mahAmehanikurubabhUyA, te Na pAyavA mUlamaMto kaMdamaMto khaMghamaMto tayamaMto pavAlamaMto pattamaMto puppharmato bIpamaMto phalamako aNudhuvasujAyaruilabaTTapariNayA egakhaMdhA aNegasAhappasAhaviDimA aNeganaravAmappasAriyaagejjhaghaNavipulabaTTakhaMdho acchiddapattA aviralapattA avAiNapattA aNIiyapattA niddhayajaraDhapaMDupattA navahariyabhisaMtapattabhAraMdhayAragaMbhIradarisaNijjA uvaNiggayavarataruNapattapallavakomala ujjalacalaMta kisalayakusumapavAlapallavaMkuraggasiharA nicaM kusumiyA niccaM mauliyA nicaM lava iyA nicaM thavaiyA nicca gulaiyA niccaM gocchiyA nicaM jamaliyA niccaM juyaliyA nicca viNamiyA niccaM dain Education in For Personal & Private Use Only I A jainelibrary.org Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUryAbhaviH mAnavarNana zrIrAjapraznA paNamiyA nicaM kusumiyamauliyalavaiyathavaiyagulaiyagocchiyajamaliyajuvaliyaviNamiyapaNamiyamuvibhattapaDipaMjarivaDaMsayadharAsu- malayagirI yavarahiNamayaNasalAgAkoilakorakabhiMgArakakoMDalajovaMjIvakanaMdImukhakaviMjalapiMgalakkhagakAraMDacakvAgakalahaMsasArasaaNegasayA vRttiH ugamihuNaviyariyasahaiyamaharasaranAiyasaMpiDiyadariyabhamaramahayariphahakaraparileMta chppykusumaasblolmhurgumgumNtguNjtdesbhaa||73|| * gA ambhitarapupphaphalavAhirapattocchannA puttehi ya dupphehi ya uvacchannapalicchannA nIrogakA mauphAsA akaMTagA gANA vihagucchagummamaMDavagovasahiyA vicittasuhake ubhyA vAvipukkharaNidIhiyAsa ya suniyesiyarammajAlagharagA piDimanIhArimasugaMdhimusurabhimaNaharaM ca gaMdhaddhaNi muyaMtA muhakeU deuvahalA aNegasagaDarahajANajuggagillithillisIyasaMdamANIpaDimoyaNA surammA iti' asya vyAkhyA-iha prAyo vRkSANAM madhyame vayasi vartamAnAni patrANi kRSNAni bhavanti tatastadyogAt banakhaNDA api kRSNAH, na copacAramAtrAtte kRSNA iti dhyapadizyante kintu tathA pratibhAsanAta , tathA cAha-'kRSNAvabhAsA'yAvati bhAge kRSNAvabhAsapatrANi santi tAvati bhAge te vanakhaNDAH kRSNA avabhAsante, tataH kRSNo'vabhAso yeSAM te kRSNAvabhAsA iti, tathA haritatvamatikrAntAni kRSNatvamasaMprAptAni patrANi nIlAni tadyogAdanakhaNDA api nIlA, na caitadupacAramAtreNocyate kintu tathAvabhAsAt , tathA cAha nIlAvabhAsAH, samAsaH prAgvata, yauvane tAnyeva patrANi kisalayatvaM raktatvaM cAtikrAntAni pita haritAlAbhAni pANDuni santi haritAnIti vyapadizyante. tatastadyogAta vanakhaNDA api haritAH, na caitadupacAramAtrAducyate, kintu tathApratibhAsAt , tathA cAha-haritAvabhAsAH, tathA bAlyAdatikrAntAni vRkSANAM patrANi zItAni bhavanti tatastadyogAdanakhaNTA api zItA ityuktAH, na ca na te guNatastathA kintu tathaiva, tathA cAha-zItAvabhAsAH, adhobhAgavartinAM vaimAnika A // 3 // Jain Education in For Personal & Private Use Only anelibrary.org Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ devAnAM devInAM tadyogazItavAtasaMsparzataH te zItA banarUNDA avabhAra.nte iti, tathA ete kRSNanolaharitavarNA yathA svasmin svarUpe atyakte snigdhA bhapyante tIvrAzca tataH tadyogAt vanakhaNDA api snigdhAH tIvrAzca ityuktAH, na caitadupacAramAnaM kintu tathAvabhAso'pyasti tata uktaM-snigdhAvabhAsAstIvAvabhAsA iti, ihAvabhAso bhrAnto'pi bhavati yathA marumarIcikAsu jalAvabhAsastato nAvabhAsamAtropadarzanena yathAvasthitaM vastusvarUpaM varNitaM bhavati kintu tathAsvarUpapratipAdanena, tataH kRSNatvAdInAM tathAsvarUpapratipAdanArthamanuvAdapurarasaraM vizeSaNAntaramAha-'kiNhA kiNhacchAyA' ityAdi, kRSNA vanakhaNDAH, kuta ityAha-kRSNacchAyAH 'nimittakAraNahetRSu sarvAsAM vibhaktInAM pAyo darzana' miti vacanAt hetau prathamA, tato'yamartha:yasmAt kRNNA chAyA-AkAraH savisaMvAditayA teSAM tasmAt kRSNAH, etaduktaM bhavati-sarvAvisaMvAditayA tatra kRSNa AkAra upalabhyate, na ca bhrAntAvabhAsasaMpAditasattAkaH sarvAvisaMvAdI bhavati, tatastatvavRtyA te kRSNA na bhrAntAvabhAsamAtravyavasthApitA iti, evaM nIlA nIlacchAyA ityAdyapi bhAvanIya, navaraM zItA: zItacchAyA ityatra chAyAzabda AtapapratipakSavastuvAcI draSTavyaH, 'dhanakaDitaDiyacchAyA' iti iha zarIrasya madhyabhAge kaTistato'nyasyApi madhyabhAgaH kaTiriva kaTirityucyate, kaTistaTamiva kaTitaTa panA-anyo'nyazAkhApazAkhAnupradezato niviDA kaDitaTe-madhyabhAge chAyA yeSAM te tathA, madhyabhAge niviDatararachAyA ityarthaH, ata eva ramyo-ramaNIyaH tathA mahAn jalabhArAvanatama dRTkAlabhAvI yo meghanikurumbo-meghasamUhastaM bhUtA-guNaiH prAptA mahAmeghanikusvabhRtAH, mahAmeghavRndopamA ityrthH| te NaM pAyavA' ityAdi, azokavarapAdapaparivArabhRtaprAguktatilakAdivRkSavarNanavata paribhAvanIya, navaraM 'suyacarahiNamayaNasalAgA' ityAdi vizeSaNamatropamayA bhAvanIyaM, 'aNegasagaDarahajANe Jain Education For Personal & Private Use Only 4 w.jainelibrary.org Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUryAbhavi mAnavaNena zrIrAjapraznI malA tyAdi tadAkArabhAvataH // (mU. 30) // . yA vRttiH tesiM NaM vaNasaMDANaM aMto bahusamaramaNijjA bhUmibhAgA, se jahA nAmae AliMgapukkhareti vA jAva NANAvihapaMcavaNNehiM maNIhi ya taNehi ya upasobhiyA, tesiM gaM gaMdho phAsI yavo jh||74|| kama, tesiNaM bhaMte! taNANa ya maNINa ya pubvAvaradAhiNuttarAtehiM vAtehiM maMdANaM eiyANaM veiyANaM kaMpiyANaM cAliyANaM phaMdiyANaM ghaTiyANaM khobhiyANaM udIridANaM kerisae sadde bhavati?, goMyamA! se jahA nAmae sIyAe vA saMdamANIe vA raharasa vA sacchattarasa sajjhayassa saghaMTassa sapaDAgassa satoraNavarassa sanaMdighosassa sakhikhiNihemajAlaparikhittassa hemavayacittatiNisakaNagaNijjuttadAruyAyassa saMpina hacakamaMDala dhurAgarasa kAlAyasamukaraNemijaMtakammarasa AipNavaraturagamusaMpatatassa kusalaNaraccheyasArahisusaMpaggahiyarasa sarasayabattIsatoNaparimaMDiyassa sakaMkaDAvayaMsagassa sacAvasarapaharaNA varaNabhariyajujhasajjassa rAyaMgaNaMsi vA rAyateuraMsi vA rammaMsi vA maNikuhimatalaMsi abhikkhaNaM abhighahijjamANarasa vA niyahijjamANassa vA orAlamaNoSNA kaNNamaNanivvuikarA saddA savao samaMtA abhiNissavaMti, bhaveyArUve siyA ?, No iNahesasama, se jahANAmae veyAlIyavINAe uttaramaMdAmucchiyAe aMke supaiTTiyAe kusalanaranArisusaMpariggahiyAte caMdaNakoNapariyaTTiyAe pucarattAvarattakAlasamayasi maMdAyaM maMdAya veDyAe paveDyAe cAli - // 74 // dain Education For Personal & Private Use Only Manelibrary.org Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yAe ghaTTiyoe khobhiyAe udIriyAe orAlA maNuNNA maNaharA kaNNamaNanivvuikarA saddA savvao samaMtA abhinissavaMti, bhaveyArUve siyA?, No iNaDhe samajhe, se jahAnAmae kinnarANa vA kiMpurisANa vA mahoragANa vA gaMdhavvANa vA bhaddasAlavaNagayANaM vA naMdaNavaNagayANaM vA somaNasavaNagayANaM vA paMDagavaNagayANaM vA himavaMtagacchaMgayamalayamaMdaragiriguhAsamannAgayANa vA egao sanihiyANa samAgayANaM sannisannANaM samuvavidvANaM pamuiyapakkIliyANaM gIyaraigaMdhavvahasiyamaNANa gajja pajjaM katthaM geyaM payabaI pAyabaI ukkhittAyapayattAya maMdAyaM roiyAvasANaM sattasarasamannAgayaM chadosavippamukkaM ekkArasAlaMkAra adRguNovaveyaM guMjaMtavaMsakuharovagUDhaM rattaM tihANakaraNasuddhaM saMkuharaguMjatavaMsataMtItalatAla layagahasusaMpauttaM mahuraM samaM sulaliyamaNoharaM mauyaribhiyapayasaMcAraM suNati varacArurUvaM divvaM jada saja geyaM pagIyANaM, bhaveyArave siyA?, haMtA siyA // (sU0 31) tesi NaM vaNasaMDANaM tattha tattha tahiM dese dese bahUo khuDDAkhuDiyAto vAvIyAo pukkhariNIo dIhiyAo guMjAliyAo sarapaMtiAo bilatiyAo acchAo sahAo rayayAmayakUlAo samatIrAto rayarAmayapAsANAto tavaNijjatalAo suvaSNamumbharayayavAluyAo veruliyamaNiphA-. liyapaDalapaccoyaDAo suoyArasuuttArAo NANAmaNisubaDAo caukkoNAo aNupurasujAtaMgabhIrasIyalajalAo saMchannapattabhisamuNAlAo bahauppalakumuyanaliNasubhagasogaMdhiyapoMDarIyasaya For Personal & Private Use Only Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIrAjapraznI malayagirI - yA vRttiH // 75 // Jain Education | * * * Ben * Zhong An *Ben Yi Jiao Tong vattasahassapattakesaraphullova ciyAo chappayaparibhujja mANakamalAo acchavimalasalilapuraNAo apegaiyAo AsavoyagAo appegaiyAo khoroyagAo appegaiyAo ghaoyagAo appegaiyAo khIroyagAo appegaiAo khAroyagAo appegatiyAto uyagaraseNa paNNattAo pAsAdIyAo darisaNijAo abhiruvAo paDivAo tAsi NaM vAvINaM jAva bilapaMtINaM patteyaM 2 cauhisiMttAri tisopANapaDivagA paNNattA, tesi NaM tisopANapaDikhvagANaM vannAo, toraNANaM jhayA chattA ichattA ya peyaddA, tAsu NaM khuDDAkhuDDiyAsu vAvIsu jAva bilapaMtiyAsu tattha 2 dese bahave upAyapadayagA niyaipavvayayagA jagaipavvayA dAruijjapavayagA dagamaMDayA dagaNAlagA dgamaMcagA usaDDA khuDDakhuDDagA aMdolagA pavakhaMdolagA sabarayaNA mayA acchA jAva paDirUvA, tesu NaM uppAyapasu jAva pakkhaMdolaesu bahUI haMsAsaNAI kocAsaNAI garulAsaNAI uNNayAsaNAI paNayAsAI dIhAsaNAI pavakhAsaNAI bhaddAsaNAIM usabhAsaNAI sIhAsaNAI paumAsaNAI disAsovatthiyAI saharayaNAmayAI acchAI jAva paDikhvAi~, tesu NaM vaNasaMdesu tattha tattha tahiM tahiM dese dese bahave AliyagharagA mAliyagharagA kayaligharagA layAgharagA acchaNagharagA picchaNagharagA maMDaNagharagA pasAhaNagharagA ganbhagharagA mohanagharagA sAlagharagA jAlagharagA cittagharagA kusumagharagA gaMghagharagA AyaMsagharagA saharayaNAmayA acchA jAva paDiruvA, tesu NaM Aliyagharagesu jAva gaMdhava For Personal & Private Use Only F>**<>*%*46*469) *0*469) **** 459) **** sUryAbhavi mAnavarNana sU0 // 75 // w.jainelibrary.org Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tahiM 2 gharaesu bahuI haMsAsaNa jAva disAsovatthiAsaNAI saharayaNAmayAI jAva pddiruvaaii| tesu NaM vaNasaMDesu tattha tattha dese 2 tahiM 2 bahave jAtimaMDavagA jUhiyamaMDavagA NavamAliyamaMDavagA vAsaMtimaMDavagA sUramalliyamaMDavagA dahivAsuyamaMDavagA taMbolimaMDavagA muddiyAmaMDavagA NAgalayAmaMDavagA atimuttayalayAmaMDavagA ApphovagAmAluyAmaMDavagA acchA saharayaNAmayA jAva paDirUvAo, tesu NaM jAlimaMDavaesu jAva mAlUyAmaMDavaesu bahave puDhavisilApaTTagA haMsAsaNasaMThiyA jAva disAsovatthiyAsaNasaMThiyA aNNe ya bahave maMsalaghuTTavisiTasaMThANasaMThiyA puDhavisilApadRgA paNNattA samaNAuo!, AINagaruyabUraNavaNIyatUlaphAsA sadarayaNAmayA acchA jAva paDirUvA, tattha NaM bahave vemANiyA devA ya devIo ya AsayaMti sayaMti ciTThati nisIyaMti tuyati hasaMti ramaMti lalati kIlaMti kiti moheMti purA porANANaM suciNNANa supaDikaMtANa subhANa kaDANa kammANa kalla.NANa kallANaM phalavivAyagaM paccaNubbhavamANA viharati (sU0 32) 'tesi NaM vaNasaMDANa' mityAdi, teSAM vanakhaNDAnAmanta:-madhye bahusamaramaNIyA bhUmibhAgAH prajJaptAH, teSAM ca bhUmibhAgAnAM 'se jahA nAmae 'AliMgapuvakhare i vA' ityAdi varNanaM mAguktaM tAvadvAcyaM yAvanmaNInAM sparzo, navaramatra tRNA nyapi vaktavyAni, tAni caivaM-'nANAvihapaMcavappAhi maNIhi ya taNehi ya uvasobhiyA, taMjahA-kiNhehi ya nIlehi ya jAva su7 kile, tattha NaM je te kaNhA taNA ya maNI ya taisi NaM ayameyAsve vannAvAse pannatte, se jahAnAmae jImUtei vA' ityAdi / sampati | Jan Eduen ! For Personal & Private Use Only Iw.jainelibrary.org Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *sUryAbhavi|| mAnavaNenaM mu030 zrIgajapraznI | teSAM maNInAM tRNAnAM ca bAteritAnAM zabdaravarUpapratipAdanArthamAha-'tesi gaMbhaMte ! taNANa ya maNINa ya' ityAdi, malayagirI-* teSAM Namiti pUrvavat bhadanta !-paramakalyANayogin tRNAnAM pUrvAparadakSiNottaragataitirmandAyaMti-manda mandaM ejitAnAM-kampiyA vRttiH tAnAM vyajitAnAM-vizeSataH kampitAnAM, etadeva paryAyazabdena vyAcaSTe-kampitAnAM cAlitAnAM-itastato manAka vikSiptAnAM, etadeva paryAyeNa vyAcaSTe-spanditAnAM, tathA ghaTTitAnAM-parasparaM saMgharSayuktAnAM, kathaM ghaTTitA ityAha-kSobhitAnAM, svsthaanaaccaa||76|| lanamapi kuta ityAha-udIritA nAmuta-prAbalyena preritAnA, kIzaH zabdaH prApta ?, bhagavAnAha-'goyame' tyAdi, gautama ! sa yathAnAmakaH zibikAyA vA syandamAnikAyA vA rathasya vA, tatra sibiyA jampAnavizeSarUpA uparicchAditA koSThAkArA, tathA dIrghA jampAnavizeSaH puruSasvapramANAvakAzadA yA syandamAnikA, anayozca zabdaH puruSotpATitayoH kSudrahemaghaTikAdicalanavazato veditavyaH, rathazveha saMgrAmasthaH pratyeyo'retanavizeSaNAnAmanyathA'saMbhavAt , tasya ca phalakavedikA yasmin kAle ye puruSAstadapekSayA ta tipramANA'seyA, tasya ca ratharaya vizeSaNAnyabhidhatte-'sachattassa' ityAdi, sacchatrasya sadhvajasya saghaNTAkasya-ubhayapAra vilambimahApramANaghATopetasya sa.patAkaraya saha toraNavaraM-pradhAnatoraNaM yasya sasatoraNavarastasya, saha nandIghopo-dvAdaza tUryaninAdo yasya sa sanandighoSastaraya, tathA saha kiGkipya:-kSudraghaNTA yeSAmiti sakiGkiNIkAni, hemajAlAni-yAni hemamayadAmasamUhArataH sarvAsu dinu paryanteSu-bahinadezeSu parikSito-vyAptastaraya, tathA haimavataM-himavatparvatabhAvi citra-vicitramanohArivizeSopetaM tinizatarasaMbandhi kanakavicchurita dAru-kASThaM yasya sa haimavatacitratainizakanakaniyuktadArukastasya, sUtre ca dvitIyaH kakAraH svArthikaH pUrvasya ca dIrghatvaM prAkRtatvAta , tathA muSTha-atizayena samyak pinaddhaM // 76 in Education For Personal & Private Use Only rajainelibrary.org Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | baddhamarakamaNDalaM dhUzca yasya sa susaMpinahArakamaMDaladhUHkaratasya, tathA kAlAyasena-lohena suSThu-atizayena kRtaM neme:-bAhyaparidheryantrasya ca-arakopariphalakacakravAlasya karma yasmin sa kAlAyasakRtanemiyantrakarmA tasya, tathA AkIrNA-guNaiAptA ye varA:-pradhAnAsturagAste muSThu-atizayena samyaka prayuktA-yomitA yasmin sa AkIrNavaraturagasusaMprayuktaH tasya, prAkRtatvAt bahuvrIhAvapi ktAntasya paranipAtaH, tathA sArathikarmaNi ye kuzalA narArateSAM madhye atizayena cheko-dakSaHsArathistena suSTusamyak parigRhItasya, tathA 'sarasayabattIsatoNaparimaMDiyassa' iti zarANAM zataM pratyekaM yeSu tAni zarazcatAni tAni ca tAni dvAtriMzat tUNAni taimaNDitaH zarazatadvAtriMzattUNamaNDitaH, kiktaM bhavati ?-evaM nAma tAni dvAtriMzat zarazatabhRtAni tUNAni rathasya sarvataH paryanteSvavala mbitAni yathA tAni saMgrAmAyopakalpitasyAtIva maNDanAya bhavantIti, tathA kaSTaka:-kavacaM saha kaNTako yasya sa sakaNTakaH sakaGkaTo'vataMsA-zekharo yasya sa sakaGkaTAvataMsastasya, tathA saha cApaM yeSAM te sacApA ye zarA yAni ca kuntabhallimusaNDiprabhRtIni nAnAprakArANi praharaNAni yAni ca kavacakATakapramukhAni AvaraNAni tairbhUta:-paripUrNaH, tathA yodhAnAM yuddhaM tannimittaM sadyaH-praguNIbhUto yaH sa yoSayuddhasajjaratataH pUrvapadena saha vizeSaNasamAsaH tasya, ityaMbhUtasya rAjAGgaNe vA antaHpure vA ramye vA maNikuhimatale-maNibaddhabhUmitale abhIkSNamabhIkSNaM kuDimatalapadeze vA 'abhighaTijjamANasse ti abhikhacyamAnasya vegena gacchato ye udArA manojJA karNamanonivRtikarAH sarvataH samantAt jIvAbhigamamUlaTIkAyAmapi 'uppitya zvAsayuktamiti, tathA ut-prAbalyena atitAlamasthAnatAlaM vA ucAlaM, ilakSNasvareNa kAkasvaraM, sAnunAsika anunAsikAvinirgatasvarAnugatamiti bhAvA, tathA 'advaguNIvaveya'miti aSTabhirguNairuaitamaSTaguNopetaM, te cASTAvamI guNA:-pUrNa raktamalaGkRtaM Jain Education For Personal & Private Use Only Mw.jainelibrary.org Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ malayagirIyA vRtti // 77 // vyaktamavighuSTaM madhuraM samaM salalitaM ca, tathA coktam-" puNaM rattaM ca alaMkiya ca vattaM taheva avighuTuM / mahuraM samaM salaliyaM ahama sUryAbhadi. | gugA hoti geyassa // 1 // " tatra yat svarakalAbhiH paripUrNa gIyate tatpUrNa, geyarAgAnuraktena yat gIyate tat raktaM, anyo'nyasva- mAnavarNane ravizeSakaraNena yadalaGkRtamiva gIyate tadalaGkRtaM, akSarasvarasphuTakaraNato vyakta, visvaraM krozatIva vighuSTaM na tathA avighuSTa, madhurasvareNa gIyamAnaM madhuraM kokilArutavat , tAlavaMzasvarAdisamanugataM samaM, tathA yat svaragholanAprakAreNa lalatIva tat saha lalitena-lalanena varttata iti salalitaM, yadivA yat zrotrandriyasya zabdasya sparzanamatIva sUkSmamutpAdayati sukumAramiva ca pratibhAsate tat salalitaM / idAnImeteSAmevASTAnAM madhye kiyato guNAn anyacca pratipipAdayiSuridamAha-'rattaM tiThANakaraNaM suddha' tat 'kuharaguMjaMtavaM satatItalatAlalayamahasusaMpauttaM mahuraM samaM sala liya maNoharaM mauyaribhiyapayasaMcAraM suraI sunatiM varacAruruvaM divaM naha sajjaM geyaM pagIyANa' miti yathA prAka nAsthavidhI vyAkhyAtaM tathA bhAvanIyaM 'jArisae sadde havaI' pragItAnAMgAtumArabdhavatAM yAdRzaH zabdo'timanoharo bhavati-syAva-kathaMcidbhavedetadrUpasteSAM tRNAnAM maNInAM ca zabdaH ?, evamukte bhagavAnAha-gautama! syAdevaMbhRtaH zabdaH / / sU0 31) _ 'tesi NaM vaNasaMDANa' mityAdi, teSAM 'Namiti vAkyAlaGkAre vanakhADAnAM madhye tatra tatra deze 'tatra tatre' ti tasyaiva dezasya tatra tatra ekadeze 'bahUI' iti bahvayaH 'khuDAkhur3iyAo' iti kSullikAvallikA laghavo laghavo ityarthaH, vApyazcaturasrAH pukkhariyo vRttAkArA athavA puSkarANi vidyate yAsa tAH puSkariNyo dIrghikA-Rjvyo nadyaH vakrA nadyo guAlikAH, bahUni kevala kevalAni puSpAvakIrNakAni sarAMsi ekapaDUstayA vyavasthitAni sarapaGktiH salalitAstA bahavyaH sarampaG. Jain Education in For Personal & Private Use Only Nw.jalnelibrary.org Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ktayaH tathA yeSu saraHsu pattyA vyavasthiteSu kUpodakaM praNAlikayA saMcarati sA sara-paktiH tA bahavyaH sara sarampaGktayaH, tathA vilAnIva vilAni-kUpAsteSAM paGktayo bilapatayaH, etAzca sarvA api kathaMbhRtA ityAha-acchAH-sphaTikavahAhirnirmalapradezAH ilakSNA:-lakSNapudgalaniSpAditabahiHpradezAH ilakSNadalaniSpannaphTavat , tathA rajatamayaM-rUpyamayaM kUlaM yAsAMtA rajatamayakUlAH, tathA samaM na garvAbhAvAt viSamaM tIraM tIravartijalApUritaM sthAnaM yAsAM tAH samatIrAH, tathA vajramayAH pApANA yAsAM tA vajramayapApANAH, tathA tapanIyaM-hemavizeSaH tapanIyamayaM tala yAsAM tAstapanIyatalAH, tathA "suvaNNasujjharayayavAluyAu' iti suvarNa-pItakAnti hema subhaM-rUpyavizeSaH rajataM-pratItaM tanmayA vAlukA yAsu tAH suvarNasubharajatavAlukAH, 'veruliyamaNiphalihapaDalapaccoyaDAo' iti vaiDUryamaNimayAni sphaTikapaTalamayAni ca pratyavataTAni-taTasamopavartinaH atyunnatapradezA yAsAM tA vaiDUryamaNisphaTikapaTalapratyavataTAra, 'suoyArasuuttArAu' iti sukhenAvatAro-jalamadhye pravezanaM yAsu tAH sukhAvatArA: tathA mukhena uttAro-jalamadhyAhahinirgamanaM yAsu tAH sukhottArAstataH pUrvapadena vizeSaNasamAsaH, 'nAnAmaNititthasubaDAu' iti nAnAmaNibhi:-nAnAprakArairmaNibhistIrthAni mubaddhAni yAsAM tA nAnAmaNitIrthasubaddhAH, atra bahuvrIhAvapi ktAntasya paranipAtaH sukhAdidarzanAd prAkRta zailIvazAdvA 'caukkoNAu' iti catvAraH koNA yAsAM tAzcatu koNAH, etacca vizeSaNaM vApIH kUpAMzca prati draSTavyaM, teSAmeva catukoNatvasaMbhavAt na zeSANAM, tathA AnupU]Na-krameNa nIcaistarAbhAvarUpeNa suSThu-atizayena yo jAtavA-kedAro jalasthAnaM tatra gambhIra-alabdhastAcaM zItalaM jalaM yAsu tA AnupUrvyamunAtavapragambhIrazItalajalA:, 'saMchannapattabhisamuNA Jain Educationlix For Personal & Private Use Only wali.jainelibrary.org Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUryAbhavi zrIrAjapraznI malayagirI yA vRttiH mAnavarNanaM mU030 // 78 // lAu' iti saMchannAni-jalenAntaritAni patravisamRNAlAni yAsu tAHsaMchannapatrabisamRNAlA:, iha bisamRNAlasAhacaryAt patrANi padminIpatrANi draSTavyAni, bisAni-kandAH mRNAlAni-padmanAlA:, tathA bahubhirutpalakumudanalinasubhagasaugandhikapuNDarIkazatapatrasahasrapatra kesaraiH-kesarapradhAnaiH phulla:-vikasitairupacitA bahUtpalakumudanalinasubhagasaugandhikapuNDarIkazatapatrasahasrapatrakesaraphullopacitAH, tathA SaTpadaiH bhramaraiH paribhujyamAnakamalAH, tathA acchena-svarUpataH sphaTikavat zuddhana vimalena-Agantukamalarahitena salilena pUrNA acchavimalasalilapUrNAH, tathA paDihatyA-atirekitA atiprabhUtA ityarthaH 'paDihatyamuddhamAyaM atiriyayaM jANamAuNNa' miti vacanAt , udAharaNaM cAtra-'ghaNapaDihatyaM gayaNaM sarAi navasalila uddhamAyAI / aireiyaM maha uNa ciMtAe maNa tuhaM virahe // 1 // ' iti, bhramanto matsyakacchapA yatra tAH parihatyabhramanmatsyakacchapAH, tathA anekaiH zakunimithunakaiH pravicaritA-itastato gamanena sarvato vyAptAH anekazakunimithunakAvicaritAstataH pUrvapadena vizeSaNasamAsaH, etA vApyAdayaH sarassara paGktiparyantAH 'pratyeka pratyekaM prati pratyekamatrAbhimukhya pratizabdastato vIpsAvivakSAyAM pazcAtmatyekazabdasya dvivacanamiti, padmavaravedikayA parikSiptAH, pratyekaM pratyekaM vanakhaNDaparikSiptAH, 'appegaiyAu' ityAdi, apiDhiAthai bADhamekakA:-kAzcana vApyAdaya Asavamiva-candrahAsAdiparamAsavamiva udakaM yAsAM tA AsavodakAH, apyekakA vAruNasya-vAruNasamudrasyeva udakaM yAsAMtA vAruNodakAH, apyekakA kSIramiva udakaM yAsAM tAH kSorodakAH, apyekakA ghRtamiva udakaM yAsAM tA dhRtodakAH, apyekakAH kSoda iva-ikSurasa iva udakaM yAsAMtAkSododakAH, apyekakAH svAbhAvikena udakarasena prajJaptAH, 'pAsAiyA' ityAdi vizeSaNacatuSTayaM prAgvan / 'tAsi Na' mityAdi, tAsAM kSullikAnAM vApInAM yAvadvi // 7 // Jain Education For Personal & Private Use Only L.jainelibrary.org Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lapaGktInAmiti yAvatzabdAt puSkariNyAdiparigrahA, pratyeka catudizi cakhAri ekaikasyAM dizi ekaikasya bhAvAta trisopAnapratirUpakANi-prativiziSTarUpANi trisopAnAni, trayANAM sopAnAnAM samAhArastrisopAnaM, tAni prajJaptAni, teSAM ca trisopAnapratirUpakANAmayaM-vakSyamANaH etadrapaH-anantaraM vakSyamANasvarUpo varNakanivezaH prajJaptastadyathA vajraratnamayA baMgA ityAdi pAvat / 'tesiNaM teSAM trisopAnapatirUpakANAM pratyekaM toraNAni prajJaptAni, toraNavarNakastu niravazeSo yAnavimAnavadbhAvanIyo yAvat bahavaH sahasrapatrahastakA iti, 'tAsi Na 'mityAdi, tAsAM kSullikAkSullikAnAM yAvad vilapaGktInAM, atrApi yAvacchabdAt puSkariNyAdiparigrahaH, tatra tatra deze tasyaiva dezasya tatra tatra ekadeze bahava utpAtaparvatA yatrAgatya bahavaH sUryAbhavimAnavAsino vaimAnikA devA devyazca vicitrakrIDAnimittaM vaikriyazarIramAracayaMti, niyaipacayA' iti niyatyA-nayatyena vyavasthitAH parvatA niyatiparvatAH, kacit 'niyayapavayA' iti pAThaH, tatra niyatA:-sadA bhogyatvenAvasthitAH parvatA niyataparvatAH, yatra sUryAbhavimAnavAsino vaimAnikA devA devyazca bhavadhAraNIyenaiva vaikriyazarIreNa sadA ramamANA avatiSThante iti bhAvaH, 'jagaI patvayA' iti jagatIparvatakAH parvatavizeSAH, dAruparvatakA-dArunirmApitA iva parvatakAH, 'dagamaMDavA' iti dakamaNDapA:-sphATikAH maMDapAH, uktaM ca jIvAbhigamamUlaTIkAyAM-" dagamaNDapA:-sphAThikA maNDapA" iti, evaM dakamaJcakAH dakamAlakA dakamAsAdAH, ete ca dakamaNDapAdayaH kecit 'usaDA' iti utsRtA uccA ityarthaH, kecit 'khuDA khuDatti kSullakAH kSullakA iti, tathA andolakAH pakSyandolakAca, iha yatrAgatya manuSyA AtmAnamandolayati te'ndolakA iti loke prasiddhAH, yatra tu pakSiNa AgatyAtmAnamandolayaMti te pakSyandolakAH, tatra andolakAH pakSyandolakAzca teSu vanakhaNDeSu tatra 2 pradeze deva dain Education in For Personal & Private Use Only T wjainelibrary.org Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUryAbhavi zrIrAjapraznI malayagirI yA vRtiH mAnavarNana o // 79 // krIDAyogyA bahavaH santi, ete ca utpAtaparvatAdayaH kayaMbhUtA ? ityAha-'sarvaratnamayAH' sarvAtmanA ratnamayAH, acchA saNhA ityAdi vizeSaNakadambakaM prAgvat / tesuNa mityAdi, teSu utpAtaparvateSu yAvatpakSyandolakeSu, yAvatkaraNAnniyatiparvatakAdiparigrahaH, bahUni iMsAsanAdIni AsanAni, tatra yeSAmAsanAnAmadho bhAge haMsA vyavasthitA yathA siMhAsane siMhAH tAni haMsAsanAni, evaM krozcAsanAni garuDAsanAni ca bhAvanIyAni, unnatAsanAni-uccAsanAni praNatAsanAni-nimnAsanAni dIrghAsanAni-zayyArUpANi bhadrAsanAni yeSAmadho bhAge pIThikAvandhaH pakSyAsanAni yeSAmadho bhAge nAnAsvarUpAH pakSiNaH, evaM makarAsanAni siMhAsanAni ca bhAvanIyAni, padmAsanAni-padmAkArANi AsanAni, 'disAsovatthiyAsaNANi' yeSAmadho bhAge diksauvastikA AlikhitAH santi, atra yathAkramamAsanAnAM saMgrahaNigAthA-'haMse koMce garuDe uNNaya raNae ya dIha bhadde ya / pakkhe mayare paume sIha disAsotthi vArasame // 2 // iti,tAni sarvAgyapi kathaMbhUtAnItyata Aha-'sabarayaNAmayAI'tyAdi pAgvat / 'tesi Na'mityAdi, teSu vanakhaNDeSu madhye tatra 2 pradeze tasyaiva dezasya tatra tatra ekadeze bahUni 'AligRhakANi' Ali:-vanaspativizeSaH tanmayAni gRhakANi AligRhakANi, mAlirapi vanaspativizeSaH tanmayAni gRhakANi mAligRhakANi, kadalIgRhakANi latAgRhakANi ca pratItAni, 'acchaNagharakANi' iti avasthAnagRhakANi yeSu yadA tadA vA Agatya sukhAsikayA avatiSThanti, mekSaNakagRhakANi yatrAgatya prekSaNakAni vidadhati nirIkSante ca, majanakagRhakANi yatrAgatya svecchayA manjanakaM kurvanti, 'prasAdhanagRhakANi ' yatrAgatya svaM paraM ca maNDayanti 'garbhagRhakANi' garbhagRhAkArANi 'mohaNagharAinti mohana-maithunasevA 'ramiyaM mohaNarayAI' iti nAmamAlAvacanAt tatpadhAnAni gRhakANi mohanagRhakANi, vAsabhava // 79 // dain Education For Personal & Private Use Only Pariainelibrary.org Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAnIti bhAvaH, zAlAgRhakANi-paTTazAlApradhAnAni, jAlagRhakANi-gavAkSayuktAni gRhakANi, kumumagRhakANi-kumumapra karopacitAni gRhakANi, citragRhakANi-citrapradhAnAni gRhakANi gandharvagRhakANi-gItanRtyayogyAni gRhakANi AdarzagrahakANi-AdarzamayAnIva gRhakANi, etAni ca kathaMbhUtAnItyata Aha- sabarayaNAmayA' ityAdi vizeSaNakadambakaM prAgvat / 'tesi Na' mityAdi, teSu AligRhakeSu yAvadAdarzagRhakeSu, atra yAvatzabdAt mAligRhakAdiparigrahA, 'bahUni iMsAsanAni' ityAdi mAgvat / 'tesi Na' mityAdi, teSu vanakhaNDeSu tatra tatra deze tasyaiva dezasya tatra tatra ekadeze bahavo jAtimaNDapakA yUthikAmaNDapakA mallikAmaNDapakA navamAlikAmaNDapakA vAsaMtImaNDapakA dadhivAsukAmaNDapakAH, dadhivAsukA-vanaspativizepastanmayA maNDapakA dadhivAsukAmaNDapakAH, sUrullirapi vanasativizeSaH tanmayA maNDapakAH2, tAmbUlI-nAgavallI tanmayA maNDapakAstAMbUlImaNDapakAH, nAgo-drumavizeSaH, sa eva latA nAgalatA, iha yasya tiryak tathAvidhA zAkhA prazAkhA vA na prasatA sAlatetyabhidhIyate nAgalatApayA maNDapakA nAgalatAmaNDapakAH, atimuktamaNDapakAH, 'apphoyA' iti vanaspativizeSastanmayA maNDapakA apphoyAmaNDapakAH, mAlukA-ekAsthikaphalA vRkSavizeSAstadyuktA maNDapakA mAlukAmaNDapakAH, ete ca kathaMbhUtA ityAha-'sabarayaNAmayA' ityAdi praagvt| 'tesi Na 'mityAdi, teSu jAtimaNDapakeSu yAvanmAlukAmaNDapakeSu jAvazabdAt yUthikAmaNDapakAdiparigrahaH, bahavaH zilApaTTakAH prajJaptAstadyathA-apyekakA iMsAsanavat saMsthitA haMsAsanasaMsthitA yAvadapyekakA diksAvastikAsanasaMsthitAH, yAvatkaraNAt 'appegaiyA haMsAsaNasaMThiyA appegaiyA garuDAsaNasaMThiyA appegaiyA uNNayAsaNasaMThiyA appegaiyA paNayAsaNasaMThiyA appegaiyA dIhAsaNasaMThiyA apegaiyA bhaddAsaNasaMThiyA appegaiyA 1040-400-400100-4200-44004604 For Personal & Private Use Only Jan Education in 19 Nw.jainelibrary.org Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUryAbhavi zrIrAjapacI malayagirIyA vRttiH mAnavarNanaM sU030 // 8 // pakkhA appe AyasAsaNasaMThiyA appegaiyA usabhAsaNasaMThiyA appegaiyA sihAsaNasaMThiyA appegaiyA paumAsaNasaMThiyA' iti parigrahaH, anye ca bahavaH zilApaTTakA yAni viziSTacinhAni viziSTanAmAni ca varANi-pradhAnAni zayanAni AsanAni ca tadvat saMsthitA varazayanAsanaviziSTasaMsthAnasaMsthitAH, kacit 'mAMsalasughaTTavisiTThasaMThANasaMThiyA' iti pAThaH, tatrAnye ca bahavaH zilApaTTakAH mAMsalAH akaThinA ityarthaH sughRSTA atizayena mahaNA itibhAvaH viziSTasaMsthAnasaMsthitAzceti, 'AINagarUyabUranavaNIyatUlaphAsamauyA sabarayaNAmayA acchA jAba paDirUvA' iti. prAgvat , tatra teSu utpAdaparvatAdigatahaMsAsanAdiSu yAvannAnArUpasaMsthAnasaMsthitapRthvIzilApaTTakeSu Namiti pUrvavat bahavaH sUryAbhavimAnavAsino devA devyazca yathAsukhamAsate zerate-dIrghakAyaprasAraNena vartante na tu nidrAM kuti, teSAM devayonikatvena nidrAyA abhAvAt , tiSThanti-UrdhvasthAnena vartante niSIdanti-upavizati tuyaTRti-khagvarttanaM kurvanti, vAmapArzvata: parAtya dakSiNapAnAvatiSThanti dakSiNapAvato vA parAvRtya vAmapArbeneti bhAvaH, ramante-ratimAvananti lalanti-manaIpsitaM yathA bhavati tathA vartana iti bhAvaH, krIDanti-yathAsukhamitastato gamana vinodena gItanRtyAdivinodena vA tiSThanti mohanti-maithunasevAM kurvanti ityevaM 'purAporANANa' mityAdi purA-pUrva prAgbhave iti bhAvaH kRtAnAM karmaNAmiti yogaH, ata eva paurANAnAM sucIrNAnAM-sucaritAnAM, iha sucaritajanitaM karmApi kArya kAraNopacArAt sucaritaM, tato'yaM bhAvArtha:-viziSTatathAvidhadharmAnuSThAnaviSayApramAdakaraNakSAntyAdisucaritajanitAnAmiti, tathA suparAkrAntAnAM, atrApi kArya kAraNopacArAt suparAkrAntijanitAni suparAkrAntAni ityuktaM, kimuktaM bhavati ?-sakalasattvamaitrIsatyabhASaNaparadravyAnapahArasuzIlAdirUpasupa // 8 // Jain Education in UIA For Personal & Private Use Only ww.jainelibrary.org Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAkramajanitAnAmiti, ata eva zubhAnAM zubhaphalAnAM, iha kiMzcidazubhaphalamapi iMdriyamativiparyAsAt zubhaphalaM pratibhAsate tatastAvikazubhatvapratipayarthamasyaiva paryAyazabdamAha-kalyANAnAM, tattvavRttyA tathAvidhaviziSTaphaladAyinAM, athavA kalyANAnAM anapizamakAriNAM kalyANarUpaM phalavipAka 'paJcaNubhavamANA' pratyekamanubhavanto viharanti-Asate // (muu032)|| tesi NaM vaNasaMDANaM bahumajjhadesabhAe patteyaM2 pAsAyavaDaMsagA paNNattA, te NaM pAsAyavaDeMsagA paMcajoyaNasayAI uDu uccatteNaM aDDAijAiM joyaNasayAI vikkhaMbheNaM anbhuggayamUsiyapahasiyA iva taheva bahusamaramaNijjabhUmibhAgo ulloo sIhAsaNaM saparivAraM, tattha NaM cattAri devA mahiDDiyA jAva paliomadvitIyA parivati, taMjahA-asoe sattapaNNe caMpae cuue| sUriyAbhassANaM devavimANassa aMto bahusamaramaNijje bhUmibhAge paNNatte, taMjahA-vaNasaMDavihaNe jAva bahave vemANiyA devA devIo ya AsayaMti jAva viharaMti, tassa NaM bahusamaramaNijjassa bhUmibhAgassa bahumajjhadese ettha NaM mahege uvagAriyAlayaNe paNNatte, egaM joyaNasayasahassaM AyAmavikkhaMbheNaM tiNi joyaNasayasahassAI solasa sahassAI doNi ya sattAvIsaM joyaNasae tini ya kose aTThAvIsaM ca dhaNusayaM terasa ya aMgulAI addhaMgulaM ca kiMcivisesUNaM parikkheveNaM, joyaNabAhalleNaM, sabajaMbUNayAmae acche jAva paDirUve // (sU0 33) // 'tesi Na' mityAdi, teSAM vanakhaNDAnAM bahumadhyadezabhAge pratyekaM pratyeka prAsAdAvataMsakA iti, avataMsaka iva-ze Jain Education Interia For Personal & Private Use Only LAM.jainelibrary.org Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIrAjapraznI malayagirIyA vRttiH pAsAdAvataM sakavaupari kAlayanava mu033 kharaka ivAvataMsakaH prAsAdAnAmavataMsaka iva prAsAdAvataMsakA prAsAdavizeSa iti bhAvaH, te ca prAsAdAvataMsakAH paJca yojanazatAnyardhvamuccaistvena arddhatRtIyAni yojanazatAni viSkambhataH, teSAM ca 'abbhuggayamUsiyapahasiyAviva ' ityAdivizeSaNajAtaM mAgvat , bhUmivarNanaM ullokavarNanaM saparivAraM ca prAgvat , 'tattha Na' mityAdi, tatra-teSu vanakhaNDeSu pratyekamekaikadigbhAvena catvAro devA maharddhikA yAvatkaraNAt ' mahajjuiyA mahAvalA mahAsukkhA mahANubhAvA' iti parigrahaH, palyo- pamasthitikAH parivasanti, tadyathA-'asoe' ityAdi, azokavane azokaH saptaparNavane saptaparNaH caMpakavane caMpakacatavane cUtaH' 'te Na' mityAdi, te azokAdayo devAH svakIyasya vanakhaNDasya svakIyasya prAsAdAvataMsakasya, sUtre bahuvacanaM prAkRtatvAt, prAkRte hi vacanavyatyayo'pi bhavatIti, svasvakIyAnAM sAmAnikadevAnAM svAsAM svAsAmagramahiSINAM saparivArANAM svAsAM svAsa pariSadAM sveSAM sveSAmanIkAnAM sveSAM sveSAmanIkAdhipatInAM sveSAM svepAmAtmarakSANAM AhevaccaM porevaccaM' ityAdi prAgvat , 'sUriyAbhassa Na' mityAdi, sUryAbhasya vimAnasyAntaH-madhyabhAge bahusamaramaNIyo bhUmibhAgaH prajJaptaH, tasya 'se jahAnAmae AliMgapukkharei vA' ityAdi yAnavimAna iva varNanaM tAvadvAcyaM yAvanmaNInAM sparzaH, tasya bahusamaramaNIyasya bhUmibhAgasya bahumadhyadezabhAge atra sumahat ekaM upakArikAlayanaM prajJapta, vimAnAdhipatisatkaprAsAdAvataMsakAdIn upakaroti-upaSTabhnAtyupakArikA, vimAnAdhipatisatkaprAsAdAvataMsakAdInAM pIThikA, anyatra khiyApakAopakAriketi prasiddhA, uktaM ca-" gRhasthAnaM smRtaM rAjJAmupakAryopakArike"ti, upakArikAlayanamiva upakArikAlayanaM, tat eka yojanazatasahasramAyAmaviSkambhAbhyAM troNi yojanazatasahasrANi SoDaza sahasrANi dve yojanazate saptaviMzatyadhike aSTA 81 // Jain Education inted For Personal & Private Use Only anbrary.org Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | vizaM dhanuHzataM trayodaza aGgalAnyAGgalaM parikSepataH, idaM ca parikSepapramANaM jabUdvIpaparikSepapramANavat kSetrasamAsaTIkAtaH paribhAvanIyam // se NaM egAe paumavaraveiyAe egeNa ya vaNasaMDeNa ya sabato samaMtA saMparikhitte, sA NaM paumavarave. iyA ahajoyaNaM uI uccatteNaM paMcadhaNusayAI vikkhaMbheNaM uvakAriyaleNasamA parikkheveNaM, tIse NaM paumavaraveiyAe imeyArUve vaNNAvAse paNNatte, taMjahA-vayarAmayA NimmA rihAmayA patihANA veruliyAmayA khaMbhA suvaNNaruppamayA phalagA lohiyakkhamaio sUIo nANAmaNimayA kaDevarA NANAmaNimayA kaDevarasaMghADagA NANAmaNimayA rUvA jANAmaNimayA rUvasaMghADagA aMkAmayA pakkhabAhAo joirasAmayA vasA vaMsakavelugA raiyAmaio paTTiyAo jAtarUvamaI ohADaNI vairAmayA uvaripucchaNI sadarayaNAmaI acchAyaNe, sA NaM paumavaraveiyA egamegeNaM hemajAleNaM gavakkhajAleNaM khiMkhiNIjAleNaM ghaMTAjAleNaM muttAjAleNaM maNijAleNaM kaNagajAleNaM rayaNajAleNaM paumajAleNaM savato samaMtA saMparikkhittA, te NaM dAmA tavaNijalaMbUsagA jAva citttthti| tIse NaM paumavaraveiyAe tatthara dese 2 tahiM 2 vahave hayasaMghADA jAva usabhasaMghADA satvarayaNAmayA acchA jAva paDirUvA pAsAdIyA 4 jAva vIhIto paMtIto mihaNANi lyaao|se keNaTeNaM bhaMte ! evaM vucati-paumavaraveiyA 21, goyamA ! paramavaraveiyA NaM tattha 2 dese 2 tahiM 2 veiyAsu veiyAbAhAsu ya veiyaphalatesu ya dain Education in For Personal & Private Use Only alww.jainelibrary.org Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIrAjapraznI malayagirI | yA vRttiH // 82 // Jain Education Int Pai She Pai She , She Zheng Ran Tai Lei *Ben * vepuDatareya khaMbhe khaMbhavAhAsu khaMbhasIsesu khaMbhapudaMtaresu suyIsu suyImukhe su sUIphala esa Iputare pakkhe pakkhavAhAsu pakkhaperaMtesu pakkhapuDaMtaresu bahuyAI uppalAI paumAI kumuyAI NaliNAtiM subhagAI sogaMdhiyAI puMDarIyAI mahApuMDarIyANi sayavattAI sahassavattAI savarayaNAmayAI acchAI paDikhvAiM mahayA vAsikkayachattasamANAI paNNattAI samaNAuso !, se eeNaM adveNaM goyamA ! evaM buccai - paumavaraveiyA 2 / paumavaraveiyA NaM bhaMte! kiM sAsayA0 1, goyamA ! siya sAsayA siya asAsayA, se keNadveNaM bhaMte! evaM buccai - siya sAsayA siya asAsayA ?, goyamA ! yAe sAsayA vannapajjavehiM gaMdhapajjavehiM rasapajjavehiM phAsapajjavehiM asAsayA, se teNaTTeNaM goyamA ! evaM buccati - siya sAsayA siya asAsayA / paumavaraveiyA NaM bhaMte! kAlao kevaciraM hoi ?, gomA ! Na kayAviNAsi Na kayAvi Natthi na kayAvi na bhavissai, bhuviM ca havai ya bhavissai ya, dhuvANiyA sAsavA akkhayA ahayA avaTTiyA NicA paumavaraveiyA / se NaM vaNasaMDe deNAI do joyaNAI cakkavAla vikkhaMbheNaM uvayAriyAleNasame parikkheveNaM, vaNasaMDavaNNato bhANito. jAva viharati / tassa NaM uvayAriyAleNassa caudisiM cattAri tisovANapaDirUvagA paNNattA vaNNa toraNA jhayA chattAicchattA, tassa NaM uvayAriyAlayaNassa uvariM bahusamaramaNile bhUmibhAge paNNatte jAva maNINaM phAso // ( sU0 34 ) 1 o, For Personal & Private Use Only ***40******469)*40*6 panna vara vedi kAya. sU0 34 // 82 // jainelibrary.org Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tacca ekayA padmavaravedikayA ekena vanakhaNDena sarvataH-sarvAsu dikSu samantataH-sAmastyena samyag parikSiptaM 'sANaM paumavaraveiyA' ityAdi, sA padmavaravedikA arddha yojanamUrdhvamuccaistvena paJca dhanuHzatAni viSkambhataH parikSepeNa 'upakArikAlayanasamAnA' upakArikAlayanaparikSepaparimANA prajJaptA, 'tIse Na, mityAdi, tasyAH-padmavaravedikAyA ayametadrUpo | 'varNAvAso' varNa:-zlAghA yathAvasthitasvarUpakIrtanaM tasyAvAso-nivAso granthapaddhatirUpo varNAvAso, varNakaniveza ityarthaH, prajJapto mayA zeSatIrthakaraizca, tadyathetyAdinA tameva darzayati, iha sUtrapustakeSvanyathA'tidezabahula: pATho dRzyate tato mA bhUnmatisaMmoha iti vineyajanAnugrahAya pATha upadaryate-' vayarAmayA NimmA rihAmayA paiTThANA veruliyAmayA khaMbhA suvannaruppamayA phalayA lohiyakkhamaIo sUIo vairAmayA saMdhI nAnAmaNimayA kaDevarA NANAmaNimayA kalevarasaMghADA nAnAmaNimayA rUvA nAnAmaNimayA rUbasaMghADA aMkAmayA pakkhA aMkAmayA pakkhabAhAo joIrasAmayA vasA vaisakavelluyA raIyAmaio paTTiyAo jAyarUpamaI ohADaNI vayarAmai uvaripuMTaNI saharayaNAmae acchAyaNe' etat sarvaM dvAravat bhAvanIyaM, navaraM kalevarANimanuSyazarIrAgi kalevarasaMghATA-manuSyazarIrayugmAni rUpANi-rUpakANi rUpasaMghATA-rUpakayugmAni, 'sA NaM paramavaraveiyA | tatyaradese egamegegaM hemajAleNaM egamegeNaM gavakkhajAleNaM egamegeNaM ghaMTAjAleNaM egamegeNaM khikhiNIjAleNaM egamegeNaM muttAjAleNaM egamegeNaM kaNagajAleNaM egamegeNaM maNijAleNaM egamegeNaM rayayajAleNaM egamegeNaM sabarayaNajAleNaM egamegeNaM paumajAleNaM sahato samaMtA saMparikhicA, te NaM jAlA tavaNijalaMbUsamA suvannapayaramaMDiyA nAnAmaNirayaNavivihahAraddhahAraupasobhiyasamuddhayarUvA isimannamannamasaMpattA puvAvaradAhiNuttarAgarahiM vAehiM maMdAya maMdAyameijjamANA eijjamANA palaMbamANA2 pajhuMjhamA For Personal & Private Use Only Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pannavaravedi zrIrAjamaznI malayagirI yA vRttiH kAva. NA pajhuMjhamANA orAleNaM maNunneNaM maNahareNa kaNNamaNaNivvuikareNaM saddeNaM te padese sabato samaMtA ApUremANA sirIe ubasomemANA ciTThati, tIse paumavaraveiyAe tatthara dese tahiM2 hayasaMghADA narasaMghADA kiMnarasaMghADA kiMpurisasaMghADA mahoragasaMghADA gaMdhavasaMghADA usamasaMghADA sabarayaNAmayA acchA jAva paDirUvA, evaM paMtImovi vIhIovi mihuNAI, tose NaM paumavaraveiyAe tatthara dese tahiM bahuyAo paumalayAo NAgalayAo asogalayAo caMpagalayAo vaNalayAo vAsaMtiyalayAo aimuttagalayAo kuMdalayAo sAmalayAo niccaM kusumiyAo nicca mauliyAo nicaM lavaiyAo nicca thavaiyAo NicaM gulaiyAo niccaM gocchiyAo NiccaM jamaliyAo nicca juyaliyAo nicaM viNamiyAo niccaM paNamiyAo niccaM suvibhattapaDimaMjarivaDaMsagadharIo nicaM kusumiyamauliyalavaiyathavaiyagulaiyagocchiyajamaliyajuyaliyaviNamiyapaNamiyasuvibhattapaDimaMjarivaDiMsagadharIo satvarayaNAmaIo acchA jAva paDirUvAo' iti, asya vyAkhyA-'sA' evaMsvarUpA 'Na' miti vAkyAlaGkAre padmavaravedikA tatra2 pradeze ekaikena hemajAlena-sarvAtmanA hemamayena lambamAnena dAmasamUhena ekaikena gavAkSajAlena-gavAkSAkRtiratnavizeSadAmasamRhena ekaikena kiGkiNIjAlena, kiGkiNyA-kSudraghaNTikAH, ekaikena ghaNTAjAlena-kiGkiNyapekSayA kiMcinmaityo ghaNTA ghaNTAH, tathA ekaikena muktAjAlena-muktAphalamayena dAmasamUhena ekaikana maNijAlena-maNimayena dAmasamUhena ekaikena kanakajAlena-kanaka:-pItarUpaH suvarNavizeSaH tanmayena dAmasamUhena evamekaikena ratnajAlena ekaikena padmajAlena sarvaratnamayapadmAtmakena dAmasamUhena sarvataH sarvAsu dikSu samantataH-sarvAsu vidikSu parikSiptA-vyAptA, etAni ca dAmasamUharUpANi 13 hemajAlAdIni jAlAni lambamAnAni veditavyAni, tathA cAha- te NaM jAlA' ityAdi, tAni sUtre puMstvanirdezaH prAkRta // 83 // Meda Jain Education inte For Personal & Private Use Only adjainelibrary.org Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svAta, prAkRte hi liGgamaniyataM, Namiti vAkyAlaGkAre, hemajAlAdIni jAlAni, kacit dAmA iti pAThaH, tatra tAvat hemajAlAdirUpA dAmAna iti, 'tavaNijjalaMbUsagA' ityAdi hayasaMghAAdisUtraM lanAsUtraM ca prAgvat / sampati padmavaravedikAzabdapravRttinimittaM jijJAsuH pRcchati-' se keNaTeNaM bhaMte !' ityAdi, sezabdo'yazabdArthe, kenArthena-dena kAraNena bhadanta ! evamucyate-padmavaravedikA padmavaravediketi, kimuktaM bhavati ? padmavaravediketyevaMrUpasya zabdasya tatra pravRttau kiM nimittamiti, evamukte bhagavAnAha-gautama ! padmavaravedikAyAM tatra tatra ekadeze tasyaiva dezasya tatra tatra ekadeze vedikAmu-upavezanayogyamatvAraNarUpAsu vedikAbAhAsu-vedikApAryeSu 'veiyapuDaMtaresu' iti dve vedike vedikApuTaM teSAmantarANi-apAntarAlAni tAni vedikApuTAntarANi teSu, tathA stambheSu sAmAnyataH stambhabAhAsu-stambhapArzveSu 'khaMbhasIsesu' iti stambhazIrSeSu 'stambhapuTaMtaresu' iti dvau stambhau stambhapuTaM teSAmantarANi stambhapuTAntarANi teSu, mUcISu-phalakasaMbandhavighaTanAbhAvahetupAdukAsthAnIyAsu tAsAmuparItitAtparyArthaH, 'mUImuhesu' iti yatra pradeze zUcI phalakaM bhitvA madhye pravizati tatpatyAsanno dezaH sUcImukha teSu, tathA sUcIphalakeSu sUcIbhiH saMbandhino ye phalakapadezAste'pyupacArAt sUciphalakAni teSu sUcInAmadhauparivarttamAneSu, tathA 'muIpuTataresu' iti dve mUcyau sUcIpuTaM tadantareSu, pakSAH pakSabAhA vedikaikadezavizeSAsteSu, bahUni utpalAnigardabhakAni padmAni-mUryavikAsoni kumudAni-candravikAsIni nalinAni-IpadraktAni padmAni subhagAni-padmavizeSarUpANi saugandhikAni-kalhArANi puNDarIkANi-sitAmbujAni tAnyeva mahAnti mahApuNDarIkANi zatapatrANi-patrazatakalitAni sahasrapatrANi-patrasahasropetAni, zatapatrasahasrapatre ca padmavizeSau patrasaMkhyAvizeSAcca pRthagupAte, etAni sarvaratnamayAni Jain Education in For Personal & Private Use Only ww.jainelibrary.org Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIrAjapraznI malayagirI pannavaravedikAya. yA vRttiH || mU034 // 84 // 'acchA' ityAdi vizeSaNajAtaM prAgvat, 'mahayA vAsikachattasamANAI iti mahAnti-mahApramANAni vASikANi-varSA- kAle pAnIyarakSArtha yAni kRtAni vArSikANi tAni ca tAni chatrANi ca tatsamAnAni prajJaptAni he zramaNa ! he AyuSman !, 'se eeNamaTeNa' mityAdi, tadetena arthena-anvarthena gautama! evamucyate-padmavaravediketi, teSu teSu yathoktarUpeSu pradezeSu yathoktarUpANi padmAni padmavaravedikAzabdasya pravRttinimittamiti bhAvaH, vyutpattizcaiva-padmavarA-padmapradhAnA vedikA padmavaravediketi / 'paumavaraveiyA NaM bhaMte ! kiM sAsayA' ityAdi, padmavaravedikA 'Na' miti pUrvavat kiM zAzvatI utAzAzvatI, AvantatayA sUtre nirdeza: prAkRtatvAt , kiM nityA utAnityetibhAvaH, bhagavAnAha-gautama! syAt zAzvatI syAdazAzvatI, kathaMcinnityA kayazcidanityA ityarthaH, syAcchabdo nipAtaH kathaMcidityetadarthavAcI, 'sekeNaTeNa' mityAdi praznamUtraM sugama, bhagavAnAha-gautama ! dravyArthatayA-dravyAstikanayamatena zAzvatI, dravyAstikanayo hi dravyameva tAtvikamabhimanyate na paryAyAna, dravyaM cAnvayi pariNAmitvAt anvayitvAca sakalakAlabhASIti bhavati dravyArthatayA zAzvatI, varNaparyAyaistattadanyasamutpadyamAnavarNavizeSarUpaiH, evaM gandhaparyAyaiH rasaparyAyaH sparzaparyAyaH upalakSaNametat tattadanyapudgalavicaTanoJcaTanaizca azAzvatI, kimuktaM bhavati ?-pa. ryAyAritakanayamatena paryAyaprAdhAnyavivakSAyAmazAzvatI, paryAyANAM pratikSaNabhAvitayA kiyatkAlabhAvitayA vinAzitvAn, 'se eeNaDheNa' mityAdyupasaMhAravAkyaM sugama, iha dravyAstikanayavAdI svamatapratiSThApanArthamevamAha-nAtyantAsata utpAdo nApi sato nAzaH 'nAsato vidyate bhAvo, nAbhAvo vidyate sataH' iti vacanAt , yau tu dRzyete prativastu utpAdavinAzI tadAvirbhAvatirobhAvamAtra, yathA sarpasya utphaNatvaviphaNatve, tasmAtsarva vastu nityamiti, evaM ca tanmajacintAyAM saMzayaH // 84 // Jain Educationa l For Personal & Private Use Only Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kiM ghaTAdivat dravyArthatayA zAzvatI uta sakalakAlamekarUpeti, tataH saMzayApanodAtha bhagavantaM bhUyaH pRcchati-'paumavaraveiyA Na' mityAdi, padmavaravedikA prAgvat bhadanta ! kAlataH kiyaciraM-kiyantaM kAlaM yAvadbhavati ?, evaMrUpA hi ki| yantaM kAlamavatiSThati iti ?, bhagavAnAha-gautama ! na kadAcinnAsIt sarvadaivAsIditi bhAvaH anAditvAt , tathA na kadAcinna bhavati, sarvadeva vartamAnakAlacintAyAM bhavatIti bhAvaH sadaiva bhAvAt , tathA na kadAcinna bhaviSyati, kiMtu bhaviSyaccintAyAM sarvadaiva bhaviSyatIti pratipattavyaM, aparyavasitatvAta , tadevaM kAlatrayacintAyAM nAstitvapratiSedhaM vidhAya sampatyastitvaM patipAdayati-'bhuvi ca' ityAdi, abhUcca bhavati ca bhaviSyati ceti, evaM trikAlAvasthAyitvAt dhruvA mervA divat dhruvatvAdeva sadaiva svasvarUpaniyatA niyatatvAdeva ca zAzvatI-zazvadbhavanasvabhAvA zAzvatatvAdeva ca satataM gaGgAsindhupravAhapravRttAvapi pauNDIkahada ivAnekapudgalavicaTane'pi tAvanmAtrAnyapudgalocaTanasaMbhavAdakSayA, na vidyate kSayo-yathoktasvarUpAkAraparibhraMzo yasyAH sA akSayA, akSayatvAdeva avyayA-avyayazabdavAcyA manAgapi svarUpacalanasya jAtucidapyabhAvAt , avyayatvAdeva sadaiva svasvapramANe'vasthitA, mAnuSottarAdahiH samudravat , evaM svapramANe sadAvasthAnena cintyamAnA nityA dharmAstikAyAdivata , se Na' mityAdi, sA 'Na' miti vAkyAlaGkAre padmavaravedikA ekena vanakhaNDena sarvataH samantAt parikSiptA, saca vanakhaNDo dezone dve yojane cakravAlaviSkambhataH upakArikAlayanaparikSepaparimANo, vanakhaNDavarNakaH 'kiNhe kiNhobhAse ityAdirUpaH samasto'pi prAgvat yAvadviharanti, 'tassa Na' mityAdi, tasya-upakArikAlayanasya 'caudisaM'ti caturdizicatasRSu dikSu ekaikasyAM dizi ekaikabhAvena catvAri trisopAnapratirUpakANi-prativiziSTarUpakANi trisopAnAni prajAtAni, Jain Education Inte For Personal & Private Use Only A inelibrary.org Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIrAjazrI malayagirIyA dRtiH // 85 // Jain Education Inter Tai An Tai Fei >> (Yi trisopAnavarNako yAnavimAnavat vaktavyaH, teSAM ca trisopAnapratirUpakANAM purataH pratyekamekaikaM toraNaM, toraNavarNako'pi tathaiva, 'tassa Na' mityAdi, tasya upakArikAlayanasya ' bahusamaramaNijje bhUmibhAge ' ityAdinA bhUmibhAgavarNanakaM yAnavimAnavakavattAvadvAcyaM yAvanmaNInAM sparzaH // ( sUtra 34 ) C tassa NaM bahusamaramaNijassa bhUmibhAgassa bahumajjhadesabhAe ettha NaM maheMge pAsAthavaDeMsae pagNate se NaM pAsAyavasite paMca joyaNasayAI uI uccatteNaM aDDAijjAI joSaNasayAI vikkhaMbheNaM acbhugyamUsiya vaNNato bhUmibhAgo ulloo sIhAsaNaM saparivAraM bhANiyAM, aTThaTThamaMgalagA jhathA chattAicchattA, se NaM mUlapAsAyavaDeMsage aNNehiM cauhi pAsAyavaDeMsa ehiM tayaDucattappamANamete hi savato samaMtA saMparikhittA, te NaM pAsAyavaDeMsagA aDAijjAI joyaNasayAI urdU uccatteNaM paNavIsaM joyaNasayaM vikvaM bheNaM jAva vaNNao, te NaM pAsAyavaDiMsayA aNNehiM cauhiM pAsA yava DisaehiM tavaddhucattamANametehi sahao samaMtA saMparikhittA, te NaM pAsAyavaDeMsayA paNavIsaM joyaNasayaM uDDuM uccateNaM bAhiM joyaNAI ajoyaNaM ca vikkhaMbheNaM anbhuggayamUsiya vaNNao bhUmibhAge ulloo sIhAsaNaM saparivAraM bhANiyAM, aTTamaMgalagA jhayA chattAticchattA, te NaM pAsAyavaDeMsagA aehi cauhiM pAsAyavaDeMsa ehiM tadaDuccattapamANametehiM sabato samaMtA saMparikhittA, te NaM pAsAyavaDeMsagA bAvaTTha joyaNAI ajoyaNaM ca ur3a uccatteNaM ekatIsaM joyaNAI kosaM ca vikkhaMbheNaM vaNNao ulloo For Personal & Private Use Only ***46) * 6904 pAsAdAvarta sakavarNanam sU0 35 / / 85 / / ainelibrary.org Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sIhAsaNaM saparivAra pAsAyauvari aTTamaMgalagA jhayA chattAtichattA // (muu035)|| tasya ca bahusamaramaNIyasya bhUmibhAgasya bahumadhyadezabhAge atra mahAneko mUlapAsAdAvataMsakaH prajJaptaH, sa ca paJca yojanazatAnya_muccaistvena arddhatRtIyAni yojanazatAni viSkambhataH 'anbhuggayamUsiyapahasiyAvivetyAdi tasya varNanaM madhyebhUmibhAgavarNanamullokavarNanaM dvArabahiHsthitaprAsAdavadbhAvanIyaM, tasya ca mUlapAsAdAvataMsakasya bahumadhye dezabhAge'tra mahatI ekA maNipIThikA prajJaptA, aSTau yojanAnyAyAmaviSkambhAbhyAM cakhAri yojanAni bAhalyataH sarvAtmanA maNimayI acchA ityAdi vizeSaNakadambakaM prAgvat / 'tIse Na' mityAdi, tasyAzca maNipIThikAyA upari mahadeke siMhAsanaM prajJapta, tasya siMhAsanasya varNanaM, parivArabhUtAni zeSANi bhadrAsanAni prAgvadvaktavyAni, "se Na' mityAdi, sa mUlaprAsAdAvataMsako'nyaizcaturbhiH prAsAdAvataMsakaistadoccalapramANaiH sarvataH samantataH parikSiptaH, tadarboccatvapramANameva darzayati-atRtIyAni yojanazatAnyUrdhvamuccaistvena, paJcaviMzaM yojanazataM viSkambhena, teSAmapi 'abbhuggayamUsiyapahasiyAvive' tyAdi svarUpavarNanaM madhyabhUmibhAgavarNana mullokavarNanaM ca mAgvat, teSAM ca prAsAdAvataMsakAnAM bahumadhyadezabhAge pratyeka 2 siMhAsana prajJapta, teSAM ca siMhAsanAnAM varNanaM prAgvat, navaramatra zeSANi parivArabhUtAni bhadrAsanAni vaktavyAni, 'te NaM pAsAyavaDeMsayA' ityAdi, te prAsAdAvataMsakA anyaizcaturbhiH prAsAdAvataMsakaiH 'tayaccattapamANamettehiM teSAM mUlaprAsAdAvataMsakaparivArabhUtAnAM prAsAdAvataMsakAnAM yadadai taduccakhapramANamAtraiH-mUlapAsAdAvataMsakApekSayA caturbhAgamAtrapramANaiH sarvataH samantAtsaMparikSiptAH, tadarboccatvapamANameva darzayati-te Na' mityAdi, te prAsAdAvataMsakA: paMcaviMzaM yojanazatamUrdhvamuccaistvena dvApaSTiyo Jain Education.in For Personal & Private Use Only x jainelibrary.org Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIrAjapraznI malayagirI yA vRttiH pAsAdAtaM sakavarNanam // 86 // mU0 35 janAni arddhayojanaM ca viSkambhataH, teSAmapi ' abbhuggayamUsiyapahasiyAvive 'tyAdi svarUpavarNanaM madhyabhAge bhUmivarNanamullokavarNanaM siMhAsanavarNanaM ca sarva prAgvat , kevalamatrApi siMhAsanaM saparivAraM vaktavyaM, 'te Na 'mityAdi, te ca prAsAdAvataMsakA anyaizcaturbhiH prAsAdAvataMsakaistadoccakapramANaiH-anantaroktapAsAdAvataMsakArdoccatvapramANairmUlapAsAdAvataMsakApekSayA(aSTa)bhAgapramANaiH sarvataH samantAt saMparikSiptAH, tadarboccatvapamANameva darzayati-'te Na' mityAdi, te ca prAsAdAvataMsakA dvApaSTiyojanAni ardhayojanaM ca Urdhvamuccaistvena ekatriMzataM yojanAni krozaM ca viSkambhataH, epAyapi 'anbhumgayamRsie 'tyAdi svarUpavarNanaM madhyabhAge bhUmivarNanaM ullokavarNanaM siMhAsanavarNanaM ca parivArarahitaM prAgvat , 'te Na' mityAdi, te'pi prAsAdAvataMsakA anyaizcaturbhiH prAsAdAvataMsakaistadoccakhapramANaiH-anantaroktaprAsAdAvataMsakAr3heMccatvapramANairmUlapAsAdAvataMsakApekSayA SoDazabhAgapramANaiH sarvataH samaMtAt saMparikSiptAH, tadarboccatvapramANameva darzayati-ekatriMzadyojanAni krozaM ca Urdhvamuccaistvena paJcadaza yojanAni arddhatRtIyAMzcaiva krozAn viSkambhataH, eteSAmapi svarUpAdivarNanamanantaroktaM, 'te Na' mityAdi, te'pi ca prAsodAvataMsakA anyaizcaturbhiH prAsAdAyataMsakaistadoccakhapramANaiH-anantaroktaprAsAdAvataMsakArboccatvapramANaiH sarvataH samantAt saMparikSiptAH, tadardoccatvapramANameva darzayati-paMcadaza yojanAni arddhatRtIyAMzca krozAn Urdhvamuccaistvena dezonAnyaSTau yojanAni viSkambhena, eSAmeva svarUpavyAvarNanaM bhUmibhAgavarNanaM ullokavarNanaM siMhAsanavarNanaM ca parivAravarjitaM prAmvat // (mU035) . tassa NaM mUla pAsAyavaDeMsayassa uttarapuracchimeNaM ettha NaM sabhA suhammA paNNattA, egaM jAyaNasayaM // 86 // For Personal & Private Use Only Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AyAmeNaM papaNAsaM joyaNAI vikkhaMbheNaM bAvattari joyaNAI urdU uccatteNaM aNegakhaMbhasayasaMnividA abhuggayasukayava yaraveiyAtoraNavararaiyasAlibhaMjiyA jAva accharagaNasaMghavippakiNNA pAsAdIyA 4, sabhAe NaM suhammAe tidisiM tao dArA paNNattA, taMjahA-purasthimeNaM dAhiNeNaM uttareNaM, te Na dArA solasa joyaNAI uDu uccatteNaM aTTa joyaNAI vikkhaMbheNaM tAvatiyaM ceva paveseNaM seyA carakaNagathUbhiyAgA jAva vaNamAlAo, tesi NaM dArANaM uvariM aTTha maMgalagA jhayA chattAichattA, tesi NaM dArANaM purao patteyaM 2 muha maMDavA paNNattA, te NaM muhamaMDavA egaM joyaNasayaM AyAmeNaM paNNAsaM joyaNAI vikkhaMbheNaM sAiregAI solasa joyaNAI uDU uccatteNaM vaNNao sabhAe sariso, tesi NaM muhamaMDavANaM tidisiM tato dArA paNNatA, taMjahA-purathimeNaM dAhijeNaM uttareNaM, te NaM dArA solasa joyaNAI uI uccatteNaM aTTa joyaNAI vikkhaMbheNaM tAvaiyaM ceva paveseNaM seyA varakaNagathUbhiyAgA jAva vaNamAlAo / tesi NaM muhamaMDavANaM bhUmibhAgA ulloyA, tesi NaM muhamaMDavANaM uvariM aTThamaMgalagA jhayA chttaaichttaa|tesinnN muhamaMDavANaM purato patteyaM 2 pecchAgharamaMDave paNNatte,muhamaMDavavattavayA jAva dArA bhUmibhAgA ulloyA / tesiNaM bahusamaramaNijANaM bhUmibhAgANaM bahumajjhadesabhAe patteyaM 2 vairAmae akkhADae paNNatte, tesi NaM vayarAmayANaM akkhADagANaM bahumajjhadesabhAge patteyaM2 maNipeDhiyA paNNattA, tAo NaM maNipeDhiyAto aTTa joyaNAI AyAmabikkhaMbheNaM cattAri jo Jain duetionin For Personal & Private Use Only m.jainelibrary.org Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIrAmamanI malayagirI yA vRttiH maNDapastupa pratimAcaitya kSendradhvaja *jinasakayI | ni . sU0 36 yaNAI bAhalleNaM sabamaNimaIo acchAo jAva paDirUvAo, tAsi NaM maNipeDhiyANaM uvari pattayaM 2 sIhAsaNe paNNatte, sIhAsaNavaNNao saparivAro, tesi NaM pecchAgharamaMDavANaM uvariM aTThamaMgalagA jhayA chattAtichattA, tesi NaM pecchAgharamaMDavANaM purao patteyaM 2 maNipeDhiyAo paNattAo, tAo NaM maNipeDhiyAto solasa joyaNAI AyAmavikkhaMbheNaM aTTha joyaNAI bAhalleNaM sabamaNimaio acchAo paDirUvAo, tesiNaM uvariM patteyaM 2 thUbhe paNNatte, te NaM thUbhA solasa joyaNAI AyAmavikkhaMbheNaM sAiregAiM solasa joyaNAI urdU uccatteNaM, seyA saMkhaMkakuMdadagarayaamayamahiyapheNapuMjasaMnigAsA savarayaNAmayA acchA jAva paDirUvA, tesi NaM thUbhANaM uvariM aTThaTTamaMgalagA jhayA chattAtichattA, tesiNaM thUbhANaM cauddisiM patteyaM 2 maNipeDhiyAto paNNattAo, tAoNaM maNipeDhiyAto aTThajoyaNAiM AyAmavikkhaMbheNaM cattAri joyaNAI bAhalleNaM sabamaNimaIo acchAo jAva paDirUvAto, tesi NaM maNipeDhiyANaM uvariM cattAri jiNapaDimAto jigussehapamANamettAo saMpaliyaMkanisannAo dhRbhAbhimuhIo sannikhittAo ciTThati, taMjahA-usabhA 1 vaDamANA 2 caMdANaNA3 vAriseNA4, tesi NaM thUbhANaM purato patteyaM 2 maNipeDhiyAto paNNattAo, tAo NaM maNipeDhiyAto solasa joyaNAI AyAmavikkhaMbheNaM aTTha joyaNAI bAhalleNaM sahamaNimaIo jAva paDirUvAto, tAsi NaM maNipeDhiyANaM uvariM patteyaM 2 ceiyarukkhe paNNatte, te NaM ceiyarukkhA aTTa joyaNAI uI // 87 // Jain Education inninal For Personal & Private Use Only jainelibrary.org Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uccatteNaM aTTa joyaNAI ulvehaNaM do joyaNAI khaMdhA aDajoyaNa vikhabheNaM chajoyaNAI viDimA bahumajjhadesabhAe aTTa joyaNAI AyAmavikkhaMbheNaM sAiregAiM aTTa joyaNAI savaggeNaM paNNattA, tesiNaM ceiyarukkhANaM imeyArUve vaNNAvAse paNNatte, taMjaho-vayarAmayA mUlA rayayasupaiDiyA suviDimA ri. TThAmayaviulA kaMdA veruliyA ruilA khaMdhA sujAyavarajAyarUvapaDhamagA visAlasAlA nANAmaNimayarayaNavivihasAhappasAharuliyapattatavaNijjapattabiMTA jaMbUNayarattamauyasukumAlapavAlasobhiyA varaMkuraggasiharA vicittamaNirayaNasurabhikusumaphalabhareNanamiyasAlA ahiyaM maNanayaNaNivvuikarA amayarasasamarasaphalA sacchAyA sappabhA sassirIyA saujjoyA pAsAIyA 4, tesi NaM ceiyarukkhANaM uvariM aTThamaMgalagA jhayA chattAichattA, tesi NaM ceiyarukkhANaM purato patteyaM 2 maNipeDhiyAo paNNattAo, tAo NaM maNipeDhiyAo aTTa joyaNAI AyAmavikkhaMbhega cattAri joyaNAI bAhalleNa sabamaNimaIo acchAo jAva paDirUvAo, tAsi NaM maNipeDhiyANaM uri patteyaM 2 mahiMdajjhayA paNNatA, te NaM mahiMdajjhayA saddhiM joyaNAI uDu uccatteNaM joyaNa ulveheNaM joyaNaM vikkhaMbheNaM vairAmayo vadalahasusiliTTaparighaTTamahasupatihiyA visiTTA aNegavarapecavaNNakuDabhisahassaparimaMDiyAbhirAmA vAuddhayavijayavejayaMtIpaDAgA chattAicchattakalithA tuMgA gayaNatalamabhilaMghamANasiharA pAsAdIyA 4, aTTamaMgalagA jhayA chattAtichattA, tesi NaM Jain Education in For Personal & Private Use Only xnainelibrary.org Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIrAjapraznA malayagirIyA vRttiH 11 66 11 Jain Education I -Fei Tu Fei Fei Gui Fei Fei Xin Fei Yao mahiMdajhayANaM purato patteyaM 2 naMdA pukkhariNIo paNNattAo, tAo NaM pukkhariNIo egaM joyasayaM AyA meNaM paNNAsaM joyaNAI vikkhaMbheNa dasa joyaNAI uddeheNaM acchAo jAva vaNNao egaiyAo udagaraseNaM paNNattAo, patteyaM 2 paumavaraveiyAparikhittAo patteyaM 2 vaNasaMDaparikhittAo, tAsi NaM NaMdANaM pukkhariNINaM tidisiM tisovANapaDirUvagA paNNattA, tisovANapaDivagANaM vaNNao, toraNA jhayA chattAtichatA / sabhAe NaM suhammAe aDayAlIsaM maNoguliyAsAhassIo paNNattAo, taMjahA - puracchimeNaM solasasAhassIo paJcacchimeNaM solasasAhassIo dAhiNeNaM aTTasAhassIo uttareNaM aTThasAhassIo, tAsu NaM maNoguliyAsu bahave suvaNNarUppamayA phalagA paNNattA, tesu NaM suvannaruppamaesu phalagesu bahave vaddarAmayA NAgadaMtA paNNattA, tesu NaM vairAmaesu NAgata kinhasuttavadRvagghAriyamalladAmakalAvA citi, sabhAe NaM suhammAe aDayAlIsaM gomAsiyAsAharasIo pannattAo, jaha maNoguliyA jAva NAgadaMtagA, tesu NaM NAgadaMtaesu bahave rathayAmayA sikkA paNNattA, tesu NaM rayayAmaemu sikkagemu bahave veruliyAmaio dhUvaghaDiyAo paNNattAo, tAo dhUvaghaDiyAo kAlAgurupavarajAvaci Mti, sabhAe NaM suhammAe aMtA bahusamaramaNijje bhUmibhAge paNNatte jAva maNIhiM uba sobhie maNiphAso ya ulloyao ya, tassa NaM bahusamaramaNijassa bhUmibhAgasta bahumajjhadesabhAe ettha NaM mahegA maNipeDhiyA paNNattA solasa joyaNAI AyAmavi For Personal & Private Use Only *********************** maNDapaspat pratimAcaitya vRkSendradhvaja jinasakthI | ni sU0 36 // 88 // jainelibrary.org Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kkhaMbheNaM aTTha joyaNAI bAhalleNa sabamaNimayI jAva paDirUvA, tIse NaM maNipeDhiyAe uvariM ettha NaM mANavae ceiyakhaMbhe paNNatte, sahi joyaNAI uDUM uccatteNaM joyaNaM unheNaM joyaNaM vikkhaMbheNaM aDayAlIsaM aMsie aDayAlIsaM saikoDIe aDayAlIsaM saiviggahie sesaM jahA mahiMdajjhayassa, mANavagassa NaM ceiyakhaMbhassa uvariM bArasa joyaNAI ogAhettA heTThAvi borasa joyaNAI vajjetA majjhe battIsAe joyaNesu ettha NaM bahave suvaSNaruppamayA phalagA paNNattA, tesu NaM suvaNNaruppAmaesu phalaesu bahave vairAmayA NAgadaMtA papNatA, tesu NaM vairAmaesu nAgadaMtesu bahave rayayAmayA sigA paNNattA, tesu NaM rayayAmaemu sikkaesu bahave vairAmayA golavadRsamuggayA paNNatA, tesuNaM vayarAmaesu golavahasamuggaesu bahave jiNasakahAto saMnikhittAo ciTThati / tAto NaM sUriyAbhassa devassa annesiM ca bahUNaM devANa ya devINa ya accaNijAo jAva pajjuvAsaNijjAto mANavagassa ceiyakhaMbhassa uvari aTTha maMgalagA jhayA chattAicchattA // (sU0 36) _ 'tassa Na' mityAdi, tasya mUlaprAsAdAvataMsakasya 'uttarapuracchimeNaM'ti uttarapUrvasyAmIzAnakoNe ityarthaH, atra sabhA sudharmA prajJaptA, sudharmA nAma viziSTacchandakopetA, sA eka yojanazatamAyAmataH paJcAzat yojanAni viSkambhataH | dvAsaptatiyojanAni Urdhva muccaistvena, kathaMbhUtA sA ? ityAha-'aNege 'tyAdi, anekastambhazatasanniviSTA 'abbhuggayasukayavayaravei yAtoraNavararaiyasAlibhaMjiyAsusiliTTavisiTThala hasaM ThiyapasatthaveruliyavimalakhaMbhA' iti, abhyu Jain Education Inte For Personal & Private Use Only w inelibrary.org Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIrAjapraznI malayagirIyA vRttiH maNDapastUpa patimAcaitya kSendradhvaja |jinasakathI // 89 // sU036 dUtA-atiramaNIyatayA draSTaNAM pratyabhimukhaM ut-pAvalyena sthitA sukRteva sukRtA nipuNazilpiracitetibhAvaH, abhyudgatA cAsau sukRtAca abhyudgatasukRtA vajravedikA-dvAramuNDikopari vajraratnamayA vedikA toraNaM ca abhyudgatasukRtaM yatra sA tathA, varAbhiH- pradhAnAbhiH racitAbhiHratidAbhirvA zAlibhanikAbhiH suzliSTA:-saMbaddhA viziSTa-pradhAnaM laSTa-manojJa saMsthitaM-saMsthAnaM yeSAM te viziSTalaSTasaMsthitAH prazastAH-prazaMsAspadIbhRtA vaiDUryastambhA-vaiDUryaratnamayAH stambhA yasyAM sA tathA, vararacitazAlabhaJjikAsuzliSTaviziSTalaSTasaMsthitaprazastavaiDUryastambhAstataH pUrvapadena karmadhArayaH samAsaH, tathA nAnAmaNikanakaratnAni khacitAni yatra sa nAnAmaNikanakaratnakhacitaH, ktAntasya paranipAta: sukhAdidarzanAta, nAnAmaNikanakaratnakhacita ujjvalo-nirmalo bahusamaH-atyantasamaH suvibhakto nicito-niviDo ramaNIyazca bhUmibhAgo yasyAM sA nAnAmaNikanakakhacitaratnojjvalabahusamasuvibhakta (nicita) bhUmibhAgA, 'ihAmiyausabhaturaganaramagaravihagavAlagakinnararurusarabhacamarakuMjaravaNalayapaumalayabhatticittA khaMbhuggayavaraveiyAbhirAmA vijAharajamalajugalajaMtajuttAviva accIsahassamAliNIyA rUbagasahassakaliyA bhisimINA bhibhisamINA cakkhulloyaNalesA suhaphAsA sassirIyarUvA kaMcaNamaNirayaNabhiyAgA nAnAvihapaMcavaNNaghaMTApaDAgaparimaMDiyaggasiharA dhavalA marIikavacaM viNimmuyaMtI lAulloiyamahiyA gosIsasarasasurabhirattacaMdaNadadaradinnapaMcaMgulitalA upaciyacaMdaNakalasavaMdaNaghaDamukayatoraNapaDiduvAradesabhAgA AsattosattaviulavavagdhAriyamalladAmakalAvA paMcavaNNasarasasurabhimukkapupphapuMnovayArakaliyA kAlAgurupavarakuMdurukaturukkadhuvaDajhaMtamaghamatagaMdhuddhayAbhirAmA sugaMdhavaragaMdhiyA gaMdhava bhiyA accharagaNasaMghasaMvikiNNA divatuDiyasahasaMpaNAdiyA satvarayaNAmayA acchA jAva paDirUvA 'iti prAgvata / 'sabhAe Na' mityAdi, sabhAyAzca sudharmAyAstridizi Jain Education Intel For Personal & Private Use Only Lainelibrary.org Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tisRSu dikSu ekaikasyAM dizi ekaikadvArabhAvena trINi dvArANi prajJaptAni, tadyathA-eka pUrvasyAmekaM dakSiNasyAmekamuttarasyAM, tAni ca dvArANi pratyekaM poDaza 2 yojanAnyUrdhvamuccaistvena aSTau yojanAni viSkambhataH 'tAvaiyaM ceveti tAvantyevASTau yojanAnItibhAvaHpravezena, 'seyA varakaNagathUbhiyA'ityAdi prAguktadvAravarNanaM tadeva tAvadvaktavyaM yAvadanamAlA iti, teSAM ca dvArANAM purataH pratyekaM 2 mukhamaNDapaH prajJaptaH, te ca mukhamaNDapA eka yojanazatamAyAmataH paJcAzat yojanAni viSkambhataH sAtirekANi poDaza yojanAni Urdhvamuccaistvena, eteSAmapi 'aNegakhaMbhasayasaMniviTThA' ityAdi varNanaM sudharmasabhAyA iva niravazeSaM draSTavyaM, teSAM ca mukhamaNDapAnAM purataH pratyekaM 2 prekSAgRhamaNDapaH prajJaptaH, te ca prekSAgRhamaNDapA AyAmaviSkambhoccaistvaiH prAgvat tAvadvAcya yAvanmaNInAM sparza, teSAM ca bahuramaNIyAnAM bhUmibhAgAnAM bahumadhyadezabhAge pratyekaM 2 vajramayo'kSapATakaH prajJaptaH, teSAM ca | vajramayAnAmakSapATakAnAM bahumadhyadezabhAge pratyeka 2 maNipIThikA aSTa yojanAnyAyAmaviSkambhAbhyAM catvAri yojanAni bAhalyena-piNDabhAvena sarvAtmanA maNimayAH 'acchAo' ityAdi vizeSaNajAtaM prAgiva / tAsAM ca maNipIThikAnAmupari pratyeka 2 siMhAsanaM prajJaptaM, teSAM ca siMhAsanAnAM varNanaM parivArazca prAgvadvaktavyaH, teSAM ca prekSAgRhamaNDapAnAmupari aSTAvaSTau maGgalakAni bahavaH kRSNacAmaradhvajA ityAdi prAgvat , teSAM prekSAgRhamaNDapAnAM purataH pratyekaM 2 maNipIThikA prajJaptA, tAzca maNipIThikAH pratyeka SoDaza yojanAnyAyAmaviSkambhAbhyAmaSTau yojanAni bAhalyena sarvAtmanA maNimayAH 'acchA' ityAdi vizeSaNakadambakaM prAgvata , tAsAM ca maNipIThikAnAmupari pratyekaM 2 caityastUpaH prajJaptaH, te ca caityastUpAH SoDaza yojanAnyAyAmaviSkambhAbhyAM sAtirekANi poDaza yojanAnyUrdhvamuccaistvena : saMkhake 'tyAdi tavarNanaM sugama, teSAM ca caityastUpAnAmuparyaSTAvaSTau svastikAdIni JainEducation Inte For Personal & Private Use Only aajainelibrary.org Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIrAjapazI malayagirA-1 yA vRttiH | maNDapastupa XpatimAcaitya vRkSendradhvaja * jinasakyI ni mU036 // 9 // maGgalakAni 'jAva sahassapattahatthayA' iti yAvatkaraNAta 'tesiM ceiyathUbhANaM uppi bahave kiNhacAmarajjhayA jAva sukillacAmarajjhayA acchA saNDA ruppapaTTavAiradaMDA jamalajAmalagaMdhI surUvA pAsAiyA jAva paDirUvA, tesiM ceiyathUbhANaM uppi baive chattAicchattA paDAyA ghaMTAjugalA uppalahatthagA jAba sayasahassapattahatthagA savarayaNAmayA jAva paDirUvA' iti, etacca samastaM prAgvat / 'tesi Na' mityAdi, teSAM caityastUpAnAM pratyekaM 2 'caudisiM'ti caturdizi-catasRSu dikSu ekaikasyAM dizi ekaikamaNipIThikAbhAvena catasro maNipIThikAH prajJaptAH aSTau yojanAnyAyAmaviSkambhAbhyAM catvAri yojanAni vAhalyena sarvAtmanA maNimayA acchA ityAdi prAgvat , tAsAM ca maNipIThikAnAmupari ekaikamatimAbhAvena catasro jinapratimA jinotsedhapramANamAtrAH, jinotsedha utkarSataH paJca dhanuHzatAni jaghanyataH sapta hastAH, iha tu paJca dhanuHzatAni saMbhAvyante, 'paliyaMkasaMnisannAu'iti paryaDUkAsanasanniSaNNAH, stupAbhimukhyaH saMnikSiptAH, tathA jagatsthitisvAbhAvyena samyagnivezitA stiSThanti, tadyathA-RSabhA barddhamAnA candrAnanA vAriSeNA iti, 'tesi Na' mityAdi, teSAM caityastUpAnAM purataH pratyekaM 2 maNipIThikAH prajJaptAH, tAzca maNipIThikAH SoDaza yojanAnyAyAmaviSkambhAbhyAmaSTau yojanAni bAhalyataH 'sabamaNimaio' ityAdi prAgvat , tAsAM ca maNipIThikAnAmupari pratyekaM 2 caityakSA aSTau yojanAnyUrdhvamuccaistvenAIyojanamudvedhena-uNDatvena dve yojane uccastvena skandhaH sa evAdha yojanaM viSkambhatayA bahumadhyadezabhAge viDimA-Urdhva vinirgatA zAkhA sA Urdhvamuccaistvena SaD yojanAni aSTau yojanAni viSkambhena sarvAgreNa sAtirekeNASTau yojanAni prajJaptAsteSAM ca caityakSANAmayametadrapo varNAvAsaH prajJaptastadyathA-'bairAmayamUlA rayayasupaiTThiyaviDimA' bajrANi-vajramayAni mUlAni yeSAM dain Education For Personal & Private Use Only Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te vajramayamUlA rajate supratiSThitA viDimA-bahumadhyadezabhAge UrdhvaM vinirgatA zAkhA yeSAM te rajatamupratiSThitaviDimAstataH pUrvapadena karmadhArayaH samAsA, 'riTThAmayakaMde veruliyaruilakhaMdhe' riSThamayo-riSTharatnamayaH kando yeSAM te riSThamayakandAH, tathA vaiDyaratnamayo ruciraH skandho yeSAM te tathA, tataH pUrvapadena karmadhArayaH, 'sujAyavarajAyarUvapaDhamagavisAlasAlA' sujAtaM-mUladravyazuddhaM varaM-pradhAnaM yat jAtarUpaM tadAtmakAH prathamakA-mUlabhUtA vizAlAH zAkhA yeSAM te sujAtavarajAtarUpaprathamakavizAlazAlA: 'nAnAmaNirayaNavivihasAhappasAhaveruliyapattatavaNijjapattabiMTA' iti nAnAmaNiratnAtmikA vividhAH zAkhAH prazAkhA yeSAM te tathA vaiDUryANi-caiDUyamayAni patrANi yeSAM te tathA tapanIyamayAni patravRntAni yeSAM te tathA, tataH pUrvavat padadvayaramIlanena karmadhArayaH, 'jaMbUNayarattamauyasukumAlapavAlapallavavaraMkuradharA' jAmbUnadA-jAmbUnadasuvarNavizeSamayA raktA-raktavarNA mRdavaHmanojJAH sukumArA:-sukumArasparzAH pravAlA-ISadunmIlitapatrabhAvAH pallavAH-saMjAtaparipUrNaprathamapatrabhAvarUpA varAGkurAH-prathamamudbhidyamAnA aGkArAstAn dharantIti jAmbUnadaraktamRdusukumArapravAlapallavAGkuradharAH 'vicittamaNirayaNasurabhikusumaphalabhareNanamiyasAlA' iti vicitramaNiratnamayAni yAni surabhIni kusumAni phalAni ca teSAM bhareNa namitAH zAlA:-zAkhA yeSAM te tathA, tathA satI-zobhanA chAyA yeSAM te sacchAyAH, satI-zobhanA prabhA-kAntiryeSAM te satyabhAH, ata eva sazrIkAH, tathA saha udyotena vartante maNiratnAnAmudyotabhAvAt sodyotAH, adhika nayanamanonitikarA amRtarasasamarasAni phalAni yeSAM te tathA, 'pAsAIyA' ityAdivizeSaNacatuSTayaM prAgvat / ete ca caityakSA anyairbahubhistilakalavakacchatraupagazirISasaptaparNadadhiparNalubdhakadhavalacandananIpakuTajapanasatAlatamAlapriyAlamiya1pArApatarAjavRkSanandiA sarvataH samantAta saMparikSiptA, te ca tilakA HAA Jain Education in For Personal & Private Use Only minutjainelibrary.org Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | maNDapastUpa patimAcaitya | vRkSendradhvaja jinasakyo zrIrAjapraznI yAvannandivRkSA mUlamantaH kandamanta ityAdi sarvamazokapAdapavarNanAyAmiva tAvadvaktavyaM yAvat paripUrNa latAvarNanaM, 'tesi Na'malayagirI-IAN mityAdi, teSAM caityavRkSANAmupari aSTAvaSTau maGgalakAni bahavaH kRSNacAmaradhvajA ityAdi caityastUpa iva tAvadvaktavyaM yAvadahava: thA vRttiH / sahasrapatrahastakAH sarvaratnamayA yAvat pratirUpakA iti, 'tesiNa' mityAdi, teSAM ca caityakSANAM purataH pratyekaM maNipIThikAH prajJaptAH, tAzca maNipIThikA aSTau yojanAnyAyAmaviSkammAbhyAM catvAri yojanAni bAhalyataH 'saharayaNAmaIo' ityAdi pAgvat, tAsAM ca maNipIThikAnAmupari pratyeka mahendradhvajAH prajJaptAH, teca mahendradhvajAHSaSTiyojanAnyUrdhvamuccaistvena arddhakroza-a gavyUtamudheina-uNDatvena arddhakroza viSkambhataH 'vairAmayavahalaThThasaMThiyasusiliTThaparighaTTamahasupaiDiyA' iti vajramayA-bajraratnamayA tathA vRtta-vartulaM laSThaM-manojJaM saMsthita-saMsthAnaM yeSAM te vRttalaSTasaMsthitAstathA suzliSTA yayA bhavanti evaM parighRSTA iva kharazANayA pASANapratimeva muzliSTaparighRSTAH mRSTAH sukumArazANayA pASANapratimAvat supratiSThitA manAgapi calanAsaMbhavAt , tato vizeSaNasamAsaH, 'aNegavarapaMcavannakuDabhIsahassaparimaMDiyAbhirAmA vAudhdhUyavijayavejayaMtIpaDAgA chattAicchattakaliyA tuMgA gaganatalamabhilaMghamANasiharA pAsAIyA jAvapaDirUvA' iti prAgvat , 'tesi Na' mityAdi, teSAM mahendradhvajAnAmupari aSTAvaSTau maGgalakAni bahavaH kRSNacAmaradhvajA ityAdi toraNavat sabai vaktavyaM, teSAM ca mahendradhvajAnAM purataH pratyekaM nandAbhidhAnA puSkariNI prajJaptA, ekaM yojanazatamAyAmataH pazcAzat yojanAni viSkambhataH dvAsaptatiyojanAnyudvedhena-uNDatvena, tAsAM ca nandApuSkariNInAM 'acchAo sahAo rayayAmayakUlAo' ityAdi varNanaM prAgvat , tAzca nandApuSkariNyaH pratyekaM 2 padmavaravedikayA pratyekaM 2 banakhaNDena parikSiptAH, tAsAM ca nandA // 11 // dain Education For Personal & Private Use Only w wjainelibrary.org Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sabhAe sahasrANisthAnavizeSAsteSAM puSkariNInAM pratyekaM tridizi trisopAnapratirUpakatoraNavarNanaM prAgiva / 'sabhAe NaM suhammAe' ityAdi, sabhAyAM sudha `yAmaSTacatvAriMzanmanogulikAsahasrANi-pIThikAsahasrANi prajJaptAni, tadyathA-pUrvasyAM dizi SoDaza manogulikAsahasrANi, SoDaza sahasrANi pUrvataH SoDaza sahasrANi pazcimAyAmaSTau sahasrANi dakSiNato'STau sahasrANi uttarataH, teSvapi phalakanAgadantakamAlyadAmavarNanaM prAgvat, sikkagavarNanaM dhRpaghaTikAvarNanaM dvAravat / sabhAe NaM suhammAe' ityAdi, sabhAyAM sudharmAyAM aSTAcakhAriMzat gomAnasikA:-zayyArUpasthAnavizeSAsteSAM sahasrANi prajJaptAni, tadyathA-poDaza sahasrANi pUrvataH SoDaza sahasrANi pazcimAyAmaSTau sahasrANi dakSiNato'STau sahasrANi uttarataH, tAsvapi phalakavarNanaM nAgadantavarNanaM sikagavarNanaM dhUpaghaTikAvarNanaM ca dvAravat , 'sabhAe NaM suhammAe' ityAdinA bhUmibhAgavarNanaM 'sabhAe NaM suhammAe' ityAdinA ullokavarNanaM ca prAgvat , 'tassa Na' mityAdi, tasya bahusamaramaNIyasya bhUmibhAgasya bahumadhyadezabhAge'tra mahatI ekA maNipIThikA prajJaptA, poDaza yojanAnyAyAmaviSkambhAbhyAM aSTau yojanAni bAhalyataH sarvaratnamayI ityAdi prAgvat , nasyAzca maNipIThikAyA upari mahAneko mANavakanAmA caityastambhaH prajJaptaH, paSTiyojanAnyUrdhvamuccaistvena yojanamudheina yojanaM viSkambheNa aSTAcatvAriMzadanikaH 'aDayAlIsaikoDIe aDayAlIsaiviggahie' ityAdi sampradAyagamyaM, 'vaharAmayavalaTThasaMThie' ityAdi mahendradhvajavat varNanaM niravazeSa tAvadvaktavyaM yAvat 'sahassapattahatthagA sabarayaNAmayA jAva paDirUbA' iti, tasya ca mANavakasya caityastambhasya upari dvAdaza yojanAni avagAhya, uparitanabhAgAt dvAdaza yojanAni varjayitveti bhAvaH, adhastAdapi dvAdaza yojanAni varjayitvA madhye patriMzati yojaneSu 'bahave suvaNaruppAmayA phalakA' ityAdi phalakavarNanaM nAgadantavarNanaM sikkakavarNanaM ca For Personal & Private Use Only Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIrAjapraznI / maLayagirIyA vRttiH ] mANavakastabhadevazayanI yavarNanam // 92 // prAgvat , teSu ca rajatamayeSu sikkeSu bahavo vajramayA golavRttAH samudkAH prajJaptAH, teSu ca vajramayeSu samudkeSu bahUni jinasakthIni sannikSiptAni tiSThanti, yAni sUryAbhasya devasya anyeSAM ca bahUnAM vaimAnikAnAM devAnAM devInAM ca arcanIyAni candanaiH vandanIyAni stutyAdinA pUjanIyAni puSpAdinA mAnanIyAni bahumAnataH satkaraNIyAni vastrAdinA kalyANaM maGgalaM daivataM caityamitibuddhayA paryupAsanIyAni, 'tassa Na ceiyakhaMbhassa uvari bahave aTThamaMgalagA' ityAdi prAgvat // (mu036) tassa mANavagassa ceiyakhaMbhassa puracchimeNaM ettha NaM mahegA maNipeDhiyA paNNattA, aTTha joyaNAI AyAmavikkhaMbheNaM cattAri joaNoI bAhalleNaM sahamaNimaI acchA jAva paDirUvA, tIse NaM maNipeDhiyAe uvariM ettha NaM mahege sIhAsaNavaNNato saparivAro, tassa NaM mANavagassa ceiyakhaMbhassa paJcathimeNaM ettha NaM mahegA maNipeDhiyA paNNattA aTTa joyaNAI AyAmavikkhaMbheNaM cattAri joyaNAI bAhalleNaM satvamaNimaI acchA jAva paDirUvA, tIse NaM maNipeDhiyAe uvari ettha NaM mahege devasayaNijje paNNate, tassa NaM devasayaNijjassa imeyArave vaNNAvAse paNNate, taMjahANANAmaNimayA paDipAyA sovanniyA pAyA NANAmaNimayAiM pAyasIsagAI jaMbUNayAmayAI gattagAI NANAmaNimae vicce rayayAmayA tulI tavaNijjamayA gaMDovahANayA lohiyakkhamayA bibboyaNA, se NaM sayaNijje ubhao bibboyaNaM duhato upaNate majjhe NayagaMbhIre sAliMgaNavahie gaMgApulinavAluyAuddAlasAlisae suviraiyarayattANe uvaciyakhomadugullapaTTapaDicchAyaNe rasuyasaMvue suramme AINagarUyabUraNa // 92 // Jain Education in For Personal & Private Use Only Ixllainelibrary.org Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaNoyatUla phAse mute|| (sU0 37) // . 'tassa Na' mityAdi, tasya mANavakasya caityastambhasya pUrvasyAM dizi atra mahatyekA maNipIThikA prajJaptA, sA ca aSTau yojanAnyAyAmaviSkambhAbhyAM catvAri yojanAni bAhalyena 'sahamaNimayA' ityAdi prAgvat / tasyAzca maNipIThikAyA upari atra mahadekaM devazayanIyaM prajJataM, tasya ca devazayanIyasya ayametadrupo varNAvAso-varNakaniveza: prajJaptaH, tadyathA-nAnAmaNimayA:pratipAdA-mUlapAdAnAM prati viziSTopaSTambhakaraNAya pAdAHpratipAdAH,sauvarNikAH-suvarNamayAH pAdAH-mUlapAdAH, nAnAmaNimayAni pAdazIrSakANi jAmbUnadamayAni gAtrANi-ISAdIni vajramayA-bajraratnApUritAH sandhayaH 'nAnAmaNimaye vicce' iti nAnAmaNimayaM vyUta-viziSTavAnaM rajatamayI tUlI lohitAkSamayAni 'bibboyaNA' iti upadhAnakAni, Aha ca jIvAbhigamamUlaTIkAkAra:-'bibboyaNA-upadhAnakAnyucyante' iti, tapanIyamayyo gaNDopadhAnikAH, 'se NaM devasayaNijje' ityAdi, taddevazayanIyaM sAliGganavatika-saha AliGganavA-zarIrapramANenopadhAnena yat tattathA, 'ubhao bibboyaNe' iti ubhayata:ubhau-ziro'nnapAdAntAvAzritya bibboyaNe-upadhAnaM yatra tat ubhayato bibboyaNaM 'duhato unnate' iti ubhayata unnataM 'majjheNayagaMbhIre' madhye nataM ca tat nimnatvAt gambhIraM ca-mahatvAnnatagambhIraM gaGgApulinavAlukAyA avadAlo-vidalanaM pAdAdinyAse adhogamana miti bhAvaH tena 'sAlisae' iti sadRzakaM gaGgApulinavAlukAvadAtasadRzakaM, dRzyate cAya prakAro haMsatUlyAdiSviti, tathA 'uyaviya' iti viziSTa parikarmitaM kSoma-kAsikaM dukUlaM-vastraM tadeva paTTaH uyaviyakSaumadkUlapaTTaH sa praticchadana-AcchAdanaM yasya tattathA ' AINagarUyabUranavaNIyatUlaphAse' iti prAgvat , 'rattaMsuyasaMvue' iti raktAMzuke Jain Education.inde For Personal & Private Use Only lanelbrary.org Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIrAjamaznI malayagirIyA vRttiH kSullakamahenda dhvaja coppA lavarNanam mU038 na saMvRtaM raktAMzukasaMvRtaM ata eva suramyaM 'pAsAiya' ityAdipadacatuSTayaM prAgvat // (sU0 37) // tassa NaM devasayaNijjassa uttarapuracchimeNaM mahegA maNipeDhiyA paNNattA, aTTa joyaNAI AyAmavikkhaMbheNaM cattAri joaNAI bAhalleNaM sabamaNimayI jAva paDirUvA, toseNaM maNipeDhiyAe uvari ettha NaM mahege khuDue mahiMdajjhae paNNatte, saDhi joyaNAI uDU uccatteNaM joyaNaM vikkhaMbheNaM vairAmayA valasaMThiyasusiliTThajAvapaDirUvA, uvariM aTTamaMgalagA jhayA chattAticchattA, tassaNaM khuDDAgamahidajjhayassa paccatthimeNaM ettha NaM sUriyAbhassa devassa cAppAle nAma paharaNakose pannatte savairAmae acche jAva paDirUve, tattha NaM sUriyAbhassa devassa phaliharayaNakhaggagayAdhaNuppamuhA bahave paharaNarayaNA saMnikhittA ciTuMti, ujjalA nisiyA sutikkhadhArA pAsAdIyA 4 / sabhAe NaM suhammAe uvariM aTThamaMgalagA jhayA chattAticchattA // (sU0 38) 'tassa Na' mityAdi, tasya devazayanIyasya uttarapUrvasyAM dizi atra mahatyekA maNipIThikA prajJaptA, sA cASTau yojanAnyAyAmaviSkambhAbhyAM catvAri yojanAni bAhalyataH 'sabamaNimayI' ityAdi prAgvat , tasyAzca maNipIThikAyA upari kSullako mahendradhvajaH prAptaH, tasya pramANa varNakazca mahendradhvajavadvaktavyaM, 'tassa Na' mityAdi tasya kSullakamahendradhvajasya pazcimAyAmatra sUryAbhasya devasya mahAnekaH copAlo nAma praharaNakoza:-praharaNasthAnaM prajJaptaM kiMviziSTa ? ityAha-'sahavarAmae acche jAvapaDiruve' iti prAgvat, 'tattha Na' mityAdi, tatra coppAlakAbhidhAne praharaNakoze bahUni parigharatnakhaDgagadA JainEducation.in For Personal & Private Use Only Hjainelibrary.org Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhanummamukhAdIni praharaNaratnAni sannikSiptAni tiSThanti, kathaMbhatAnItyata Aha-ujjvalAni-nirmalAni nizitAni-atitejitAni ata eva tIkSNadhArANi prAsAdIyAnItyAdi prAgvat , tasyAzva sabhAyAH sudharmAyA upari bahUnyaSTAvaSTau maGgalakAnItyAdi sarva prAgvadvaktavyam // (sU0 38) sabhAe NaM suhammAe uttarapuracchimeNaM ettha NaM mahege siddhAyataNe paNNatte, ega joyaNasayaM AyAmeNaM pannAsaM joyaNAI vikkhaMbheNaM bAvattari joyaNAI uDU uccatteNaM sabhAgameNaM jAva gomANasiyAo bhUmibhAgA ulloyA taheva, tassa NaM siddhAyataNassa bahumajjhadesabhAe ettha NaM mahegA maNipeDhiyA paNNattA, solasa joyaNAI AyAmavikkhaMbheNaM aTTa joyaNAI bAhalleNaM, tIse NaM maNipeDhiyAe ubariM ettha NaM mahege devachaMdae paNNatte,.solasa joyaNAI AyAmavikkhaMbheNaM sAiregAI solasa joyaNAI ur3a uccatteNaM savvarayaNAmae jAva paDisve, ettha NaM aTThasayaM jiNapaDimANaM jiNussehappa. mANamittANaM saMnikhittaM saMciTThati, tAsi NaM jiNapaDimANaM imeyAkhve vaNNAvAse paNNatte, taMjahAtavaNijamayA hatthatalapAyatalA aMkAmayAiM nakkhAiM aMtolohiyakkhapaDisegAI kaNagAmaIo jaMghAo kaNagAmayA jANU kaNagAmayA Uru kaNagAmaIo gAyalaTThIo tavaNijamayAo nAbhIo rihAmaio romarAio tavaNijjamayA cucUyA tavaNijjamayA sirivacchA silappavAlamayA oTThA phAliyAmayA daMtA tavaNijjamaIo jIhAo tavaNijjamayA tAluyA kaNagAmaIo nAsigAo aMto Jain Education Int For Personal & Private Use Only M.jainelibrary.org Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIrAjapraznI malayagirI yA vRttiH siddhAyatana jinapratimA varNanam 1 // 96 // lohiyakkhapaDisegAo aMkAmayANi acchINi aMtolohiyavakhapaDisegANi riTThAmaIo tArAo riTAmayANi acchipattANi rihAmaIo bhamuhAo kagagAmayA kavolA kaNagAmayA savaNA kaNagAmaIo NiDAlapaTTiyAto vairAmaIo sIsaghaDIo tavaNijamaIo kesaMtakesabhUmIo ridvAmayA uvari muddhayA, tAsi jiNapaDimANaM piTTato patteyaM 2 chattadhAragapaDimAo paNNattAo, tAo NaM chattadhAragapaDimAo himarayayakuMdeMduppagAsAI sakoreMTamalladAmAI dhavalAI AyavattA salIla dhAremANIo 2 ciTThati, tAsi NaM jiNapaDimANaM ubhao pAse patteyaM 2 cAmaradhArapaDimAo paNNattAo, tAo NaM cAmaradhArapaDimAto nAnAmaNikaNagarayaNavimalamahariha jAva salIla dhAremANIo 2 ciTThati, tAsi NaM jiNapaDimANaM purato do do nAgapaDimAto bhUyapaDimAto jakkhapaDimAo kuMDadhArapaDimAo sabarayaNAmaIo acchAo jAva ciTThati, tAsi NaM jiNapaDimANaM purato aTThasayaM ghaMTANaM aTThasayaM kalasANaM aTThasayaM bhiMgArANaM evaM AyaMsANaM thAlANaM pAINaM supaiDhANaM maNoguliyANaM vAyakaragANaM cittagarANaM rayaNakaraMDagANaM hayakaMThANaM jAva usamakaMThANaM pupphacagerINaM jAva lomahatthacaMgerINaM pupphapaDalagANaM tellasamuggANaM jAva aMjaNasamuggANaM aTThasayaM dhUvakaicchuyoNaM saMnikhittaM ciTThati, siddhAyataNassaNaM uvariMaTTamaMgalagA jhayA chttaaticchttaa|| (suu.39)|| 'sabhAe Na' mityAdi, sabhAyA: sudharmAyAH 'uttarapuracchimeNa' miti uttarapUrvasyAM dizi mahadekaM siddhAyatanaM Milm94 // Jain Educa For Personal & Private Use Only T a nelibrary.org Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prajJaptam, eka yojanazatamAyAmataH pazcAzat viSkambhato dvAsaptatiryojanAnyUrdhvamUccaistvenetyAdi sarva sudharmAvat vaktavyaM yAvat gomAnasIvaktavyatA, tathA cAha-'sabhAgamaeNa jAva gomANasiyAo' iti, kimuktaM bhavati ?-yathA sudharmAyA sabhAyAH pUrvadakSiNottaravartIni trINi dvArANi teSAM ca dvArANAM purato mukhamaNDapAH teSAM ca mukhamaNDapAnAM purataH prekSAgRhamaNDapA teSAM ca prekSAgRhamaNDapAnAM puratazcaityastUpAH sapratimAH teSAM ca caityastUpAnAM purataH caityakSAH teSAM ca caityavRkSANAM purato mahendradhvajAH teSAmapi purato nandApuSkariNyastadanantaraM gulikA gomAnasyazcoktAH tathA'trApi sarvamanenaiva krameNa niravazeSaM vaktavyaM, ullokavarNanaM bhUmibhAgavarNanaM ca prAgvat , 'tassa Na' mityAdi, tasya siddhAyata nasyAntarbahumadhyadezabhAge'tra mahatyekA maNipIThikA prajJaptA, sA SoDaza yojanAnyAyAmaviSkambhAbhyAmaSTau yojanAni bAhalyataH 'sahamaNimayI' tyAdi mAgat / 'tIse Na'mityAdi, tasyAzca maNipITikAyA upari atra mahAneko devacchandakaH prajJaptaH, sa ca SoDaza yojanAnyAyAmaviSkambhAbhyAM sAtirekANi poDaza yojanAnyUrdhvamuccaistvena 'saharayaNAmae' ityAdi prAgvat , tatra ca devacchandake 'aSTazataM' aSTAdhikaM zataM jinapratimAnAM jinotsedhapramANamAtrANAM, paJcadhanu zatapramANAnAmiti bhAvaH, sannikSiptaM tiSThati / 'tAsi NaM jiNapaDimANa'mityAdi, tAsAM jinapratimAnAmayametadrapo 'varNAvAso' varNakanivezaH prajJaptaH, tapanIyamayAni istatalapAdatalAni aGkaratnamayA antaH-madhye lohitAkSaratnapatisekA nakhAH kanakamayA javAH kanakamayAni jAnUni kanakamayA UravaH kanakamayyo gAtrayaSTayaH tapanIyamayA nAbhayo riSThamayyo romarAjayaH tapanIyamayAH cucukAH-stanAgrabhAgAH tapanIyamayAH zrIvRkSAH zilApravAlamayAvidrumamayA oSThAH sphaTikamayA dantAH tapanIyamayA jihvA tapanIyamayAni tAlukAni kanakamayyo nAsikAH antarlohitAkSama varNAvAsobhAvaH, sani ratnamatisekA Jain Education a l For Personal & Private Use Only A w .jainelibrary.org Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIrAjapraznI malayagirIyA vRttiH siddhAyatana jinapratimA varNanam mU039 tisekAH aGkamayAnyakSINi antalauMhitAkSapratirekAni riSTharatnamayAni akSipatrANi riSTharatnamayyo bhravaH kanakamayAH kapolA: kanakamayAH zravaNAH kanakamayyo lalATapaTTikAH vajramayyaH zIrSaghaTikAH tapanIyamayyaH kezAntakezabhUmayaH, kezAntabhUmayaH kezabhUmayazceti bhAvaH, riSThamayA upari mRrddhanAH-kezAH, tAsAM jinapratimAnAM pRSThata ekaikA chatradhArapratimA himarajatakundenduprakAzaM sakoreNTamAlyAdidhavalamAtapatraM gRhItvA salIla dharantI tiSThati, tathA tAsAM jinapratimAnAM pratyekamubhayoH pArzvayo dve cAmaradhArapratime prajJapte, te ca 'caMdappabhavayaraveruliyanAnAmaNirayaNakhaciyacittadaMDAo' iti candraprabhA-candrakAnto vajraM vaiDUryaM ca pratItaM candraprabhavajravaiDUryANi zeSANi ca nAnAmaNiratnAni khacitAni yeSu daNDeSu te tathA, evaMrUpAzcitrA-nAnAprakArA daNDA yeSAM tAni tathA, sUtre strItvaM prAkRtatvAta, 'suhamarayayadIhavAlAu' iti sUkSmA rajatamayA dIrghA vAlA yeSAM tAni tathA 'saMkhaMkakuMgarayaamayamahiyapheNapuMjasannikAsAo dhavalAo' iti pratItaM, cAmarANi gRhItvA salIla bIjayantyastiSThanti, tAzca 'sabarayaNAmaIo acchAo' ityAdi prAgvata , 'tAsi Na' mityAdi, tAsAM jinapratimAnAM purato ve dve nAgapratime dve dve yakSapratime dve dve bhUtapratime dve dve kuNDadhArapatime sannikSipte tiSThataH, tasmiMzca devacchandake tAsAM jinapratimAnAM purataH aSTazataM ghaNTAnAmaSTazataM candanakalazAnAmaSTazataM maGgalakalazAnomaSTazataM bhRGgArANAmaSTazatamAdarzAnAmaSTazataM sthAlAnAmaSTazataM pAtrINAmaSTazataM supratiSThAnAmaSTazataM manogulikAnAM-pIThikAvizeSANAmaSTazataM vAtakarakANAmaSTazataM citrANAM ratnakaraNDakANAmaSTazataM hayakaNThAnAmaSTazataM gajakaNThAnAM aSTazataM narakaNThAnAmaSTazataM kinnarakaNThAnAmaSTazataM kiMpuruSakaNThAnAmaSTazataM mahoragakaNThAnAmaSTazataM vRpabhakaNThAnAmaSTazataM puSpacaGgerINAmaSTazataM mAlyacaGgerINAM, mukulAni puSpANi grathitAni mAlyAni, // 95 // dan Education Intel For Personal & Private Use Only nelibrary.org Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aSTazataM cUrNacaGgerINAmaSTazataM gandhacaGgeroNAmaSTazataM vastracaGgerINAmaSTazatamAbharaNacaGgerINAmaSTazataM siddhArthacaGgerINAmaSTazataM lomahastacaGgerINAM, aSTazataM lomahastakAnAM, lomahastakaM ca mayUrapucchapunanikA, aSTazataM puSpapaTalakAnAmevaM mAlyacUrNagandhavastrAbharaNasiddhArthakalomahastakapaTalakAnAmapi pratyekaM 2 aSTazataM vaktavyaM, aSTazataM siMhAsanAnAmaSTazataM chatrANAmaSTazataM cAmarANAmaSTazataM tailasamudkAnAmaSTazata koSThasamudgakAnAmaSTazataM patrasamudgakAnAmaSTazataM coyakasamudgakAnAmaSTazataM tagarasamudgakAnAmaSTazatamelAsamudgakAnAmaSTazataM haritAlasamudgakAnAmaSTazataM hiGgalakasamudgakAnAmaSTazataM manaHzilAsamudgakAnAmaSTazatamajanasamudgakAnAM sa Nyapi ani tailAdIni paramasurabhigandhopetAni, aSThazataM dhvajAnAm , atra saGgrahaNigAthA-" caMdaNakalasA bhiMgAragA ya AyasayA ya thAlA y| pAtII supaiTTA maNagulikA vAyakaragA ya // 1 // cittA rayaNakaraMDA hayagayanarakaMThagA ya cNgerii| paDalagasIhAsaNachatta cAmarA samuggaka jhayA ya // 2 // aSTazataM dhRpakaDucchukAnAM saMnikSiptaM tiSThati, tasya ca sihAyatanasya upari aSTAyaSTau maGgalakAni dhvajacchatrAticchatrAdIni tu prAgvat // (muu039)|| tassaNaM siddhAyataNassa uttarapuracchimeNaM ettha NaM mahegA uvavAyasabhA paNNattA, jahA sabhAe suhammAe taheva jAva maNipeDhiyA aDha joyaNAI devasayaNija taheva sayaNijjavaNNao aTTamaMgalagA jhayA chttaaticchttaa| tIse NaM uvavAyasabhAe uttarapuracchimeNaM etthaNaM mahege harae paNNatte ega joyaNasayaM AyAmeNaM paNNAsaM joyaNAI vikkhaMbheNaM dasa joyaNAI uveheNaM taheva, tassa NaM harayassa uttarapuracchime NaM ettha NaM mahegA abhisegasabhA paNNattA, suhammAgamaeNaM jAva gomANasiyAo maNipeDhiyA Jain Education in For Personal & Private Use Only ainelibrary.org Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIrAjapraznI / malayagirIyA vRttiH // 94 // sIhAsaNaM saparivAraM jAva dAmA ciTThati, tattha NaM sUriyAbhassa devassa bahuabhiseyabhaMDe saMnikhitte upapAtAdi ciTThai, aTTamaMgalagA taheva, tIse NaM abhisegasabhAe uttarapuracchimeNaM ettha NaM alaMkAriyasabhA samAvarNanam paNNatA, jahA sabhA sudhammA maNipeDhiyA aTTa joyaNAI sIhAsaNaM saparivAraM, tattha NaM sUriyA sAmU040 bhasta devassa subahualaMkAriyabhaMDe saMnikhitte ciTTati, sesaM taheva, tIse NaM alaMkAriyasabhAe uttarapuracchimeNaM ettha NaM mahegA vavasAyasabhA paNNattA, jahA uvavAyasabhA jAva sIhAsaNaM saparivAra maNipeDhiyA aTTamaMgalagA0, tattha NaM sUriyAbhassa devassa etthaNaM mahege potthayarayaNe sannikhitte ciTTai, tassa NaM potthayarayaNassa imeyArUve vaNNAvAse paNNatte, taMjahA-rayaNAmayAi pattagAiM riTTAmaiyo kaMbiAo tavaNijamae dore nANAmaNimae gaMThI veruliyamae lippAsaNe rihAmae chaMdaNe tavaNijamaI saMkalA ridvAmaI masI vairAmaI lehaNI rihAmayAI akkharAI dhammie satthe, vavasAyasabhAe NaM uvariM aTThamaMgalagA, tIse NaM vavasAyasabhAe uttarapuracchimeNaM ettha NaM naMdApukkhariNI paNNattA harayasarisA, tIse NaM NadAe pukkharaNIe uttarapuracchimeNaM mahege balipIDhe paNNane saharayaNAmae acchejAva paDirUve // (sU. 40) // tasya ca siddhAyatanasya uttarapUrvasyAmatra mahatyekA upapAtasabhA prajJaptA, tasyAzca sudharmAgamena svarUpavarNanapUrvAdidvArajayavarNanamukhamaNDapaprekSAgRhamaNDapAdivarNanAdiprakArarUpeNa tAvadvaktavyaM yAvadullokavarNanaM, tasyAzca bahusamaramaNIyabhUmibhAgasya IAAI // 9 // dain Education in For Personal & Private Use Only Jjainelibrary.org Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bahamadhyadezabhAge'tra mahatyekA maNipIThikA prajJaptA, sA cASTau yojanAnyAyApaviSkambhAbhyAM cakhAri yojanAni bAhalyena 'savamaNimayI' ityAdi prAgvat , tasyAzca maNipIThikAyA upari aba mahadekaM devazayanIyaM prajJaptaM, tasya svarUpaM yathA sudharmAyAM sabhAyAM devazayanIyasya, tasyA apyupapAtasabhAyA upari aSTASTamaGgalakAdIni pAgvat / 'tose Na' mityAdi, tasyA upapAtasabhAyA utarapUrvasyAM dizi mahAneko hudaH prajJaptaH, sa caikaM yojanazatamAyAmataH paJcAzat yojanAni viSkambhato daza yojanAnyudvedhena 'acche rayayAmayakUle' ityAdi nandApuSkariNyA iva varNanaM niravazeSaM vaktavyaM, 'se Na'mityAdi, sa hada ekayA padmavaravedikayA ekena ca vanakhaNDena sarvataH samantAt saMparikSiptaH, padmavaravedikAvarNanaM vanakhaNDavarNanaM ca prAgvat , tasya idasya tridizi-tisRSu dikSu trisopAnapratirUpakANi prajJaptAni, teSAM ca trisopAnapratirUpakANAM toraNAnAM ca varNanaM prAgvat , tasya ca hRdasya uttarapUrvasyAM dizi atra mahatyekA abhiSekasabhA prajJaptA, sA ca sudharmasabhAvat pramANasvarUpadvAratrayamukhamaNDapAdiprakAreNa tAvadvaktavyA yAvad gomAnasIvaktavyatA, tadanantaraM nathaiva ullokavarNanaM bhUmibhAgavarNanaM ca tAvat yAvanmaNInAM sparzaH, tasyA abhiSekasabhAyA bahusamaramaNIyasya bhUmibhAgasya bahumadhyadezabhAge mahatyekA maNipIThikA prajJaptA, sA'pyaSTau yojanAnyAyAmaviSkambhAbhyAM catvAri yojanAni bAhalyataH 'sabarayaNAmayI' ityAdi prAgvat , tasyA maNipIThikAyo upari atra mahadekaM siMhAsana, siMhAsanavarNakaH prAgvat , navaramatra parivArabhUtAni bhadrAsanAni ca vaktavyAni, tasmiMzca siMhAsane sUryAbhasya devasya subahu abhiSekamANDam-abhiSekayogya upaskAraH sannikSiptaH tiSThati, tIse NaM abhiseyasabhAe aTThamaMgalakA' ityAdi prAgvat , tasyAzca abhiSekasabhAyA uttarapUrvasyAM dizi atra mahatyekA alaGkAra dain Education in ITIL For Personal & Private Use Only LUw.jainelibrary.org Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIrAjapraznI malayagirIyA vRttiH // 97 // sabhA prajJaptA, sA cAbhiSekasabhAvat pramANasvarUpadvAratrayamukhamaNDapaprekSAgRhamaNDapAdivarNanaprakAreNa tAvadvaktavyA yAvad parivAra || jinasa siMhAsanaM, tatra sUryAbhasya devasya alaGkArika-alaGkArayogya bhANDaM saMnikSiptamasti, zeSa prAgvat / tasyAca alaGkArasamAyA ||| thyAdInAM pUjA uttarapUrvasyAM dizi atra mahatyekA vyavasAyasabhA prajJaptA, sA ca abhiSekasabhAvat pramANasvarUpadvAratrayamukhamaNDapAdivarNanapra kartavyatA. kAreNa tovadvaktavyA yAvat siMhAsanaM saparivAraM, tatra mahadekaM pustakaratnaM sannikSiptamasti, tasya ca pustakaratnasya ayameta- ma041 drapo 'varNAvAso' varNakanivezaH prajJaptaH, riSThamayyau-riSTharatnamayyau kambike pRSThake iti bhAvaH, ratnamayo dava. rako yatra patrANi protAni santi, nAnAmaNimayo granthiH davarakasyAdau yena patrANi na nirgacchanti, aGkaratnamayAni patrANi, nAnAmaNimayaM livyAsanaM, maSIbhAjanamityarthaH, tapanIyamayI zRGkhalA maSobhAjanasatkA, riSTharatnamayaM uparitanaM tasya chAdanaM, riSThamayI-riSTharatnamayI maSI, vajramayI lekhanI, riSThamayAnyakSarANi, dhArmikaM lekhya, kacit-'dhammie satthe' iti pAThaH, tatra dhArmikaM zAstramiti vyAkhyeya, tasyAzca upapAtasabhAyA uttarapUrvasyAM dizi mahadekaM balipIThaM prajJataM, taccASTau yojanAni AyAmaviSkambhataH catvAri yojanAni bAhalyataH sarvaratnamayaM accha' mityAdi prAgvat / tasya ca balipIThasya uttarapUrvasyAM dizi atra mahatyekA nandApuSkariNI prajJaptA, sA ca hradapragaNA, hRdasyeva ca tasyA api trisopAnavarNanaM toraNavarNanaM ca prAgvat (sU. 40) // tadevaM yatra yAgurUpaM ca sUryAbhasya devasya vimAnaM tatra tAgrapaMcopavarNitaM, sampati sUryAbho deva utpanna: san yadakarot yathA ca tasyA'bhiSeko'bhavat tadupadarzayatiteNaM kAleNaM teNaM samaeNaM mUriyAbhe deve ahuNovavaSNamittae ceva samANe paMcavihAe pajattIe // 97 // dain Education Intel For Personal & Private Use Only jainelibrary.org Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pajjattIbhAvaM gacchai, taMjahA-AhArapajattIe sarIrapajattIe iMdiyapajattIe ANapANapajattIe bhAsAmaNapajattIe, tae NaM tassa sUriyAbhassa devassa paMcavihAe pajjattIe pajattIbhAvaM gayassa samANassa imeyAkhve anbhatthie citie patthie maNogae saMkappe samupanjitthA-kiM me puyi karaNijaM ? kiM me pacchA karaNijja ? kiM me puri seyaM ? kiM me pacchA seyaM ? kiM me purvipi pacchAvi hiyAe suhAe khamAe NissesAe ANugAmiyattAe bhavissai?,tae NaM tassa sUriyAbhassa devassa sAmANiyapariso. vavanagA devA sUriyAbharasa devassa imeyArUvamanbhatthiyaM jAva samuppannaM samabhijANittA jeNeva sUriyAbhe deve teNeva uvAgacchaMti, sUriyAbhaM devaM karayalapariggahiyaM sirasAvat matthae aMjali kaTu jaeNaM vijaeNaM baDAvinti vaDAvittA evaM vayAsI-evaM khalu devANupiyANaM sUriyAbhe vimANe siDAyata si jiNapaDimANaM jiNussehapamANamittANaM aTThasayaM saMnikhittaM ciTThati, sabhAe NaM suhammAe mANavae ceie khaMbhe vairAmaesu golabaddasamuggaesu bahUo jiNasakahAo saMnikhittAo ciTThati, tAo NaM devANuppiyANaM aNNesiM ca bahUNaM vemANiyANaM devANa ya devINa ya aJcaNi jAo jAva pajjuvAsaNijAo, taM eyaM NaM devANuppiyANaM purvi karaNijaM, ta eyaM NaM devANuppiyANaM pacchA karaNijaM taM eyaM NaM devANuppiyANaM purvi seyaM ta eyaM NaM devANuppiyANaM pacchA seyaM taM eyaM NaM devANuppiyANaM purvipi pacchAvi hiyAe suhAe khamAe nissesAe ANugAmiyattAe bhavissati // (suu041)| Jain Education a l For Personal & Private Use Only 1ANIw.jainelibrary.org Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIrAjapraznI malayagirIyA vRttiH sUryAbhasyAbhiSeka sU042 // 98 // tae NaM se sUriyAbhe deve tesi sAmANiyaparisovavannagANaM devANaM aMtie eyamaTuM socA nisamma hahatuTTha jAva yahiyae sayaNijAo abbhututi sayaNijAo abbhuDhettA uvavAyasabhAo puracchimilleNaM dAreNaM niggacchai, jeNeva harae teNeva uvAgacchati, uvAgacchittA harayaM aNupayAhiNIkaremANe0 karemANe puracchimilleNaM toraNeNaM aNupavisai aNupavisittA puracchibhilleNaM tisovANapaDirUvaeNaM pacoruhai pacoruhitA jalAvagAhaM jalamajjaNaM karei 2 jalakiDaM karei 2 jalAbhiseyaM karei2AyaMte cokkhe paramasuIbhUe harayAo paccottarai 2 jeNeva abhiseyasabhA teNeva uvAgacchati teNeva uvAgacchittA abhiseyasabhaM aNupayAhiNIkaremANe0karemANe puracchimilleNaM dAreNaM aNupavisai 2 jeNeva sIhAsaNe teNeva uvAgacchai 2 sIhAsaNavaragae puratthAbhimuhe sannisanne / tae NaM sUriyAbhassa devassa sAmANiyaparisovavangA devA Abhiogie deve sahAveMti saddAvittA evaM vayAsI-khippAmeva bho ! devANuppiyA! sUriyAbhassa devassa mahatthaM mahagdhaM maharihaM biulaM iMdAbhiseyaM uvaTThaveha, tae NaM te AbhiogiA devA sAmANiyaparisovavannehiM devehiM evaM vuttA samANA haTThA jAva hiyayA karayalapariggahiyaM sirasAvattaM matthae aMjaliM kaTu evaM devo ! tahatti ANAe viNaeNaM vayaNaM paDisuNaMti,paDisuNittA uttarapuracchimaMdisIbhAgaM avakkamaMti,uttarapuracchimaMdisIbhAgaM avakkamittA veubiyasamugghAeNaM samohaNaMti samohaNittA saMkhejAI joyaNAI jAva doccapi veubviyasamugghAeNaM | // 9 // Jain Educationa loma For Personal & Private Use Only I w w.jalinelibrary.org Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samohaNittA aTThasahassaM sovaniyANaM kalasANaM aTThasahassaM ruppamayANaM kalasANaM 2 aTThasahassaM maNima yANaM kalasANaM 3 aTThasahassaM suvaNNaruppamayANaM kalasANaM 4 aTThasahassaM suvannamaNimayANaM kalasANaM 5aTThasahassaM ruppamaNimayANaM kalasANaM 6 aTThasahassaM suvaSNaruppamaNimayANaM kalasANaM7 aTThasahassaM bhomijANaM kalasANaM 8, evaM bhiMgArANaM AyaMsANaM thAlINaM pAINaM supativANaM rayaNakaraMDagANaM pupphacaMgerINaM jAva lomahatthacaMgerIgaM pupphapaDalagAgaM jAva lomahatvapaDalagANa chattANaM cAmarANaM tellasamuggANaMjAva aMjaNasamuggANaM aTThasahassaM dhUvakaDacchuyANaM viucvaMti,viuvittA te sAbhAvie ya veubie yakalase ya jAva kaDucchue ya giNhaMti giNhittA sUriyAbhAo vimANAo paDinikkhamaMti paDinikkhamittA tAe ukkiTAe cavalAe jAva tiriyamasaMkhejANaM jAvavItivayamANe vItivayamANe jeNeva khIrodayasamudde teNeva uvAgacchati uvAgacchittA khIroyagaM giNhaMti jAI tatthuppalAiM tAI geNhaMti jAvasayasahassapattAI giNhaMti 2 jeNeva pukkharodae samudde teNeva uvAgacchati uvAgacchittA pukkharodayaM geNhaMti giNhittA jAI tatthuppalAiMsayasahassapattAItAI jAva giNhaMti giNhittA jeNeva samayakhette jeNeva bharaheravayAI vAsAiM jeNeva mAgahavaradAmapabhAsAI titthAI teNeva uvAgacchati teNeva uvAgacchittA titthodagaM ge geNhettA titthamaTTiyaM geNhati 2 jeNeva gaMgAsiMdhurattArattavaIo mahAnaIo teNeva uvAgacchaMtira salilodagaM geNhati salilodagaM geNhittA ubhaokUlamaTTiyaM geNhati in Education in t o For Personal & Private Use Only aw.jainelibrary.org Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIrAjapraznI sUryAbhasyAbhiSeka: malayagirIyA vRttiH mU042 mahiyaM gemhittA jeNeva cullahimavaMtasiharIvAsaharapavayA teNeva uvAgacchaMti teNeva uvAgacchittA dagaM geNhaMti sadatuyare sabapupphe sadagaMdhe saghamalle savosahisiddhatyae givhaMti gimhittA jeNeva paumapuMDarIyadahe teNeva uvAgacchati uvAgacchittA dahodagaM geNhaMti geNhittA jAI tattha uppalAiM jAva sayasahassapattAI tAI gehaMti geNhittA jeNeva hemavayaeravayAI ghAsAI jeNeva rohiyarohiyaMsAsuvaNNakUlarUppakUlAo mahANaIo tezeva uvAgacchaMti, salilodagaM gehaMti 2 ubhaokUlamaTTiyaM giNhati 2 jeNeva saddAvativiyaDAvatipariyAgA vaTTaveyaDUpayA teNeva uvAgacchanti uvAgacchittA santuyare taheva jeNeva mahAhimavaMtarappivAsaharapabayA teNeva uvAgacchati taheva jeNeva mahApaumamahApuMDarIyaddahA teNeva uvAgacchaMti uvAgacchittA dahodagaM girahaMti taheva jeNeva harivAsarammagavAsAI jeNeva harikaMtanArikatAo mahANaIo teNeva uvAgacchati taheva jeNeva gaMdhAvaimAlavaMtapariyAyA vaveyaDapacayA teNeva taheva jeNeva NisaDhaNIlavaMtavAsadharapavayA taheva jeNeva tigicchikesariddahAo teNeva uvAgacchaMti uvAgacchittA taheva jeNeva mahAvidehe vAse jeNeva sItAsItAdAo mahANadIo teNeva taheva jeNeva savacakSavahivijayA jeNeva sahamAgahavaradAmapabhAsAiM titthAI teNeva uvAgacchaMti tegeva uvAgacchittA titthodagaM gehati geNhittA sarvataraNaIo jeNeva sajavakkhArapacyA tegeva uvAgacchaMti saktuyare taheva jegeva maMdare pavate jeNeva bhaddasAlavage // 99 // Jaln Education interest For Personal & Private Use Only Mainelibrary.org Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ teNeva uvAgacchaMti sahatuyare sabapupphe sadamalle sabosahisiddhatthae ya geNhaMti geNhittA jeNeva gadNavaNe teNeva uvAgacchati uvAgacchittA santuyare jAva sayosahisiDatthae ya sarasagosIsacaMdaNaM giNhati gimhittA jeNeva somaNasavaNe te geva uvAgacchaMti savatuyare jAva sabosahisiDatthae ya sarasagosIsacaMdaNaM ca divvaM ca sumaNadAmaM daddaramalayasugaMdhie ya gaMdhe giNhaMti giNhittA egato milAyaMti 2 tA tAe ukkiTThAe jAva jeNeva sohamme kappe jeNeva sUriyAbhe vimANe jeNeva abhiseyasabhA jegeva mUriyAbhe deve teNeva uvAgacchati uvAgacchittA mUriyA devaM karayalapariggahiyaM sirasAvattaM matthae aMjaliM kaTu jaeNaM vijaeNaM vaDAviti vaDAvittA taM mahatthaM mahagdhaM maharihaM viulaM iMdAbhiseyaM uvaveti / tara NaM taM sUriyAbhaM devaM cattAri sAmANiyasAhassIo aggamahisIo saparivArAto tinni parisAo satta aNiyAhivaiNo jAva annevi bahave sUriyAbhavimANavAsiNo devA ya devIo ya tehiM sAbhAviehi ya veuviehi ya varakamalapaiTANehi ya surabhivaravAripaDipunnehiM caMdaNakayacacciehi AviDakaMTheguNehi paumuppalapihANehiM sukumAlakomalakarayalapariggahiehiM aTThasahasseNaM sovaniyANaM kalasANaM jAva asahasseNaM bhomijjANaM kalasANaM sabbodaehiM sabvamaTTiyAhiM savvatUyarehiM jAva savvosahisiddhatthaehi ya savviDDhIe jAvaM vAieNaM mahayA 2iMdAbhiseeNaM abhisiMcaMti, tae NaM tassa mUriyAbhassa devassa mahayAra iMdAbhisee vaTTamANe appe dain Education International For Personal & Private Use Only Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIrAjapraznI malayagirI- * yA vRttiH sUryAbhasyAbhiSeka mU042 gatiyA devA mUriyAbhaM vimANaM naccoyagaM nAtimaTTiyaM paviralaphusiyarayareNuviNAsaNaM divvaM surabhigaMdhodagaM vAsaM vAsaMti,appegatiyA devA hayarayaM naharayaM bhaTTarayaM uvasaMtarayaM pasaMtarayaM kareMti,appegatiyA devA sUriyAbhaM vimANaM AsiyasaMmajiovalittaM suisaMmaTTaratthaMtarAvaNavIhiyaM kareMti, appegatiyA devA mUriyAbhaM vimANaM maMcAimaMcakaliyaM kareMti, appegaiyo devA sUriyAbhaM vimANaM NANAviharAgosiyaM jhayapaDAgAipaDAgamaMDiyaM kareMti appegatiyA devA sUriyAbhaM vimANaM lAulloiyamahiyaM gosIsasarasarattacaMdaNadaddaradiSNapaMcaMgulitalaM kareMti appegatiyA devA mUriyAbhaM vimANaM uvaciyacaMdaNakalasaM caMdaNaghaDasukayatoraNapaDiduvAradesabhAgaM kareMti, appegatiyA devA sUriyA vimANaM AsattosattaviulavaTavagghAriyamalladAmakalAvaM kareMti appegatiyA devA sUriyAbha vimANaM paMcavaNNasurabhimukkapupphapuMjovayArakaliyaM kareMti, appegatiyA devA sUriyAbhaM kAlAgurupavarakuMdurucaturukkadhUvamaghamaghaMtagaMdhudhdhUyAbhirAmaM kareMti, appemaiyA devA sUriyAbhavimANaM sugaMdhagaMdhiyaM gaMdhavahibhRtaM kareMti appegatiyA davA hiraNNavAsaM vAsaMti suvaraNavAsaMvAsaMtirayayavAsaM vAsaMti va iravAsaM0 pupphavAsaM0phalavAsaM.mallavAsaMgaMdhavAsaM cuNNavAsaM0AbhaNavAsaMvAsaMti appegatiyA devA hiraNavihiM bhAeMti,evaM muvannavihiM bhAeMti rayaNavihiM pupphavihi phala vihiM mallavihiM cuNNavihiM vatthavihiM gaMdhavihiM0,tattha appegatiyA devA AbharaNavihi bhAeMti,appegatiyA cauvihaM vAitaM vAiMti-tataM // 100 // Jain Education For Personal & Private Use Only .jainelibrary.org Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vitataM ghaNaM jhusiraM,appegaiyA devA cauvvihaMgeyaM gAyaMti,taM0-ukrikhattAya pAyattAyaM maMdAyaM roitAva. sANaM,appegatiyA devA duyaM navihiM uvadasiMti appegatiyA vilaMbiyaNahavihiM uvadaMseMti appegatiyA devA dutavilaMbiyaM vihiM uvadaseMti, evaM appegatiyA aMciyaM navihiM ubadaseMti appegatiyA devA Arabha bhasolaM ArabhaDabhasolaM uppayanicayapamattaM sakuciyapasAriyaM riyAriyaM bhaMtasaMbhaMtaNAmaM divaM NavihiM uvadaMsaMti appegatiyA devAcaubihaM abhiNayaM abhiNayaMti,taMjahA-ditiyaM pADaMtiyaM sAmaMtovaNivAiyaM logaaMtomajjhAvasANiyaM, appegatiyA devA bukkAreMti appegatiyA devApINeti appegatiya' vAseMti appegatiyA hakkAreMti appegatiyA viNatitaDaveMti appegaiyA vaggaMti apphoDetiappegatiyA apphoDeMtivagaMti appe tivaI chidaMti appegatiyA yahesiyaM kareMti,appegatiyA hatthigulagulAiya kareMti, appegatiyA rahaghaNaghaNAiyaM kareMti,appegatiyA hayahesiyahatthigulagulAiyaraghaNaghaNAiyaM kareMti appegatiyA uccholeMti appegatiyA paccholeMti appegatiyA ukkidviyaM kareMtia0 uccholeMti paccholeMtiu0appegatiyA tinnivi, appegatiyA uvAyaMti appegatiyA uvavAyati appegatiyA parivayaMti appegaiyA tinnivi, appegaiyA sIhanAyati appegatiyA daddarayaM kareMti appegatiyA bhUmicaveDa dalayaMti appe0 tinnivi appegatiyA gajjati appegatiyA vijjuyAyaMti appegaiyA vAsaM vAsaMti appegatiyA tinnivi kareMti, appegatiyA jalaMti appegatiyA tavaMti Jain Education Interial For Personal & Private Use Only HAREinelibrary.org Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIrAjapraznI malayagirI sUryAbhasyA bhiSeka mU042 yA vRttiH // 101 // appegatiyA pataveMti appegatiyA tinnivi, appegatiyA hakkAreMti appegatiyA thukkAreMti appegatiyA dhakkAreMti, appegatiyA sAI 2 nAmAiM sAhati apegatiyA cattArivi, appegaiyA devA devasanivArya kareMti, appegatiyA devujjoyaM kareMti, appegaiyA devukkaliyaM kareMti, appegaiyA devA kahakahagaM kareMti, appegatiyA devA duhRduhagaM karati, appegatiyA celukhevaM kareMti, appegaiyA devasannivAyaM devujoyaM devukkaliyaM devakahakahagaM devaduhaduhagaM celukkhevaM kAti, appegatiyA uppalahatthagayA jAva sayasahassapattahatthagayA appegatiyA kalasahatthagayA jAva dhUvakaDucchayahatthagayA haTTa tuTTha jAva hiyayA sakto samaMtA AhAvaMti paridhAvati / tae NaM taM sUriyAbhaM devaM cattAri sAmANiyasAhassIo jAva solasa AyarakkhadevasAhassIo aNNe ya bahave sUriyAbharAyahANivatthavA devA ya devIo ya mahayA mahayA iMdAbhisegeNaM abhisiMcaMti abhisiMcittA patteyaM 2 karayalapariggahiyaM sirasAvattaM matthae aMjaliM kaTTa evaM vayAsI-jaya 2 naMdA jaya 2 bhaddA jaya jaya naMdA bhaI te ajiyaM jiNAhi jiyaM ca pAlehi jiyamajjhe vasAhi iMdo iva devANaM caMdo iva tArANaM camaro iva asurANaM dharaNo iva nAgANaM bharaho iva maNuyANaM baraI paliovamAI bahaI sAgarovamAI bahUI paviovamasAgarovamAI cauNhaM sAmANiyasAhassINaM jAva AyarakkhadevasAhassINaM sUriyAbhassa vimANassa annesiM ca bahUNaM sUriyAbhavimANavAsINaM devANa ya devINa ya AhevacaM jAva mahayA 2 kAre * // 101 // Join Education For Personal & Private Use Only w.jainelibrary.org Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mANe pAlemANe viharAhittikaTTha jayasaI paujati / tae NaM se sUriyAme deve mahayA 2 iMdAbhisegeNaM abhisitte samANe abhiseyasabhAo puracchimilleNaM dAreNaM niggacchati niggacchittA jeNeva alaMkAriyasabhA teNeva uvAgacchati uvAgacchittA alaMkAriyasabhaM aNuppayAhiNIkaremANe 2 alaMkAriyasabhaM puracchimilleNaM dAreNaM aNupavisati 2 jeNeva sIhAsaNe teNeva uvAgacchati sIhAsaNavaragate puratyAbhimuhe sannisanne / tae NaM tassa sUriyAbhassa devassa sAmANiyaparisovavannagA alaMkAriyabhaMDaM uvaTThati, tae NaM se sUriyAbhe deve tappaDhamayAe pamhalasUmAlAe surabhIe gaMdhakAsAie gAyAI lUheti lUhittA saraseNaM gosIsacaMdaNaM gAyAI aNuliMpati aNuliMpittA nAsA. nIsAsavAyavojjhaM cakkhuharaM vannapharisajuttaM hayalAlApelavAtiregaM dhavalaM kaNagakhaciyantakamma AgAsaphAliyasamappabhaM divaM devadUsajuyalaM niyaMseti niyaMsettA hAraM piNaDetiraahahAraM piNaddhe i2 egAvali piNa tiramuttAvaliMpiNaddheti rattA rayaNAvaliM piNaDei2ttA evaM aMgayAI keyUrAI kaDagAI tuDiyAI kaDisuttagaM dasamudANaMtagaM vikacchasuttagaM muravi pAlaMba kuMDalAiM racUDAmaNiM mauDaM piNaDei 2 gaMthimaveDhimapUrimasaMghAimeNaM cauviheNaM malleNaM kapparukkhagaMpiva appANaM alaMkiyavibhUsiyaM karei 2 daddaramalayasugaMdhagaMdhirAhiM gAyAI bhukhaMDe divvaM ca sumaNadAma piNaDei / / (sU0 42) // 'teNaM kAleNaM teNaM samaeNa' mityAdi, tasmin kAle tasmin samaye sUryAbho devaH sUryAbhe vimAne upapAtasabhAyAM Jain Educa For Personal & Private Use Only n ary.org Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ malayagirIyA vRttiH * mUryAbhasyA bhiSeka mU042 // 102 // devazayanIye devaSyAntare prathamato'gulAsaMkhyeyabhAgamAtrayA'vagAhanayA samutpanna: 'tae Na' mityAdi sugama, navaraM iha bhASAmanaHparyAptyoH samAptikAlAntarasya mAyaH zeSaparyAptisamAptikAlAntarApekSayA stokatvAdekatvena vivakSaNamiti 'paMcavihAe pajjatIe pajjattIbhAvaM gacchai' ityuktaM 'tae Na' mityAdi, tatastasya sUryAbhasya devasya paJcavidhayA paryAptyA paryAptabhAvamupagatasya sato'yametadrUpaH saMkalpaH samudapadyata-'abhatthie ' ityAdi padavyAkhyAna pUrvavat, ki 'me' mama pUrva karaNIyaM ki me pazcAtkaraNIya? kiM me pUrva ka zreyaH ? kiM me pazcAt kattuM zreyaH ?,tathA ki me pUrvapapi ca pazcAdapi ca hitAya bhAvapradhAno'yaM nirdezo hitatvAya-pariNAmasundaratAyai sukhAya-zarmaNe kSamAya-ayamapi bhAvapradhAno nirdeza: saMgatatvAya nizreiyasAyanizcitakalyANAya anugAmikatAyai-paramparazubhAnubandhasukhAya bhaviSyatIti, iha prAktano granthaH prAyo'pUrvo bhUyAnapi ca pustakeSu vAcanAbhedastato mA'bhUta ziSyANAM sammoha iti kApi sugamo'pi yathAvasthitavAcanAkramamadarzanArthaM likhitaH, ita UrdhvaM tu prAyaH sugamaH prAgvyAkhyAtasvarUpazca na ca vAcanAbhedo'pyativAdara iti svayaM paribhAvanIyo, viSamapadavyAkhyA tu vidhAsyate iti / 'tae NaM tassa sUriyAbhassa devassa sAmANiyaparisovavannagA devA imameyArUva' mityAdi 'AyaMte' iti navAnAmapi zrotasAM zuddhodakaprakSAlanena AcAnto-gRhItAcamanazcokSaH svalpasyApi zaGkitamalasyApanayanAt ata eva paramazucibhUto, 'mahatthaM mahagdhaM maharihaM viulaM iMdAbhileya' miti, mahAn artho-maNikanakaratnAdika upayujyamAno yasmin sa mahArthaH taM, tathA mahAn argha:-pUjA yatra sa mahAryaH taM, maham-utsavamahatIti mahArhastaM, vipulaM-vistIrNa zakrAbhiSekavat indrAbhiSekamupasthApayata 'asahassaM sAvaNiyANa kalasANaM viuvaMtI' tyAdi, atra bhUyAn vAcanA // 102 // Jain Education Intel For Personal & Private Use Only Allainelibrary.org Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bheda iti yathAvasthita vAcanApradarzanAya likhyate, aSTasahasra-aSTAdhikaM sahasraM sauvarNikAnAM kalazAnAM 1 aSTasahasraM rUpyamayAnAM 2 aSTasahasraM maNimayAnAM 3 aSTasahasra suvarNamaNimayAnAM 4 aSTasahasraM suvarNarUpyamayAnAM 5 aSTasahasraM rUpyamaNimayAnAM 6 aSTasahasraM suvarNamaNimayAnAM 7 aSTasahasra bhaumeyAnAM kalazAnAM 8 aSTasahasra bhRGgArANAmevamAdarzasthAlapAtrIsupratiSThitavAta karakacitraratnakaraNDakapuppacaGgerI yAvallomaharatakapaTalakasiMhAsanacchatracAmarasamudkadhvajadhRpakaDunchukAnAM pratyeka 2 maSTasahasra 2 vikurvati vikurkhitvA 'tAe ukkiTTAe' ityAdi vyAkhyAtAthai, 'sahatuvarA' ityAdi, sarvAn tUvarAn-kapAyAn sarvANi puSpANi sarvAn gandhAna-gandhavAsAdIn sarvANi mAlyAni granthitAdibhedabhinnAni savauMSadhIna siddhArthakAn-sarSapakAn gRhNanti, ihaivaM krama:pUrva kSIrasamudre upAgacchanti tatrodakamutpalAdIni ca gRhNanti, tataH puSkarode samudre tatrApi tathaiva, tato manuSyakSetre bharatairAvatavarSeSu mAgadhAdiSu tIrthaSu tIrthodakaM tIrthamRttikAM ca gRhNanti, tato gaGgAsindhuraktAraktavatISu nadISu salilodaka-nAdakamubhayataTamRttikAM ca gRhNanti, tataH kSullahimavazikhariSu sarvatUvarasarvapuSpasarvamAlyasauMSadhisiddhArthakAn, tatastatraiva pAhUdapauNDarIkahadeSu idodava mutpalAdIni ca tadgatAni, tato hemavataraNyavatavarSeSu rohitArAhitAMzAsuvarNakUlArUpyakUlAsu mahAnadISu salilodakamubhayataTamRttikA, tadanantaraM zabdApAtivikaTApAtivRttavaitADhayeSu sarvatUvarAdIn , tato mahAhimavadrUppivarSadharaparvateSu sarvatUvarAdIna ,tato mahApadmapuNDarAkahadeSu idodakAdIni, tadanantaraM harivarSaramyakavarSeSu harisalilAharikAntAnarakAntAnArIkAntAsu mahAnadISu salilodakamubhayataTamRttikAM ca, tato gandhApAtimAlyavatparyAyavRttavaitADhayeSu tUvarAdIn , tato niSadhanIlavadvarSadharaparvateSu sarvatUvarAdIn, tadanantaraM tadgateSu tigicchive.sarimahAideSu idodakA For Personal & Private Use Only Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIrAjapraznI malayagirIyA vRttiH dIni, tataH pUrva videhAparavideheSu sItAsItodAnadISu salilodakamubhayataTamRttikAM ca, tataH sarveSu cakravartivijetavyeSu sUryAbhasyAmAgadhAdiSu tIrthaSu tIrthodakaM tIrthamRttikAM ca, tadanantaraM vakSarakAraparvateSu sarvatUbarAdIna, tataH sarvAsu antaranadISu bhiSeka 042 salilodaka mubhayataTamRttiko ca, tadanantaraM mandaraparvate bhadrazAlarane tUvarAdIna , to nandanavane tUvarAdIn sarasaM ca gozIrSacandana, tadanantaraM saumanasabane sarvatUbarAdIn sarasaM ca gozopacandanaM divyaM ca sumanodAma gRhNanti, tataH paDakarane tUbarapuSpagandhamAlyasarasagozIpacandanadivyA manodAmAni, 'daddaramalae sugaMdhie ya gaMdhe girohaMti' iti daIra:-cIvarAvanaddhaM kupDikAdibhAjanamukhaM tena gAlitaM tatra eka vA yat malayodbhavatayA prasiddhatvAt malayaja-zrIkhaNDaM yeSu tAn sugandhikAnparamagandhopetAn gandhAna gRhati, 'AsiyasaMmajivalitaM suisaramaTTaratyaMtarAvaNavIhiyaM karei ' iti Asiktam-udakacchaTakena sanmAnita-saMbhAvyamAnakacavarazodhanena upaliptamiva gomayAdinA upalitaM tathA sittAni jalenAta eva zucIni-pavitrANi saMmRSTAni kacarApanayanena rathyAntarANi ApaNavIthaya iva-hamArgA ivApaNavIthayo-rathyAvizeSA yasmin / tattathA kurvanti, 'appegaiyA devA hiraNavihiM bhAeMti' apyekakA:-kecana devA dirapyavidhi-hiraNyarUpaM maGgalabhUtaM prakAra bhAjayanti-vizrANayanti, zeSadevebhyo dadatIti bhAvaH, evaM suvarNaratnapuSpaphalamAlyagandhacUbharaNavidhibhAjanamapi bhAvanIyam / 'uppAyanivayetyAdi, utpAtapUrvo nipAto yasmin sa utpAta nipAtarataM, evaM nipAtotpAta saMkucitaprasArita 'riyAriya' miti gamanAgamanaM bhrAntasaMbhrAntanAma ArabhaTabhasolaM divyaM nATyavidhimupadarzayaMti, apyekakA devA 'vukAreMti' bukkAzabdaM kurvanti, 'pINaMti' pInayanti--pInamAtmAnaM kurvanti sthUlA bhavatItyarthaH, 'lAsaMtilAsayanti lAsyarUpaM nRtyaM // 10 // 0 Jain Education Intel For Personal & Private Use Only PLjainelibrary.org Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kurvanti, 'taMDavaMti' tti tANDavayanti-tANDavarUpaM nRtyaM kurvanti, 'cukAreMti' bukkAraM kurvanti 'alphoDaMti' AsphoTayanti, bhUmyAdikamiti gamyate, 'ucchalaMti' ti ucchalayanti 'pocchati'pocchalayanti 'uvayaMti'tti avapatanti 'uppayaMtiti utpatanti 'parivayaMti 'tti paripantanti tiryaka nipatantItyarthaH 'jalaMtitti jvAlAmAlAkulA bhavanti 'taviti' tti taptA bhavanti prataptA bhavanti thukkAraiti'tti mahatA zabdena catkurvanti 'devokkaliyaM kareMti tti devAnAM vAtasyevotkalikA devokalikA tAM kurvanti, 'devakahakahaM kareMti'tti prAkRtAnAM devAnAM pramodabharavazataH svecchAvacolakolAhalo devakahakahakastaM kurvanti 'duhaduhakaM kareMti' duhaduhakamityanukaraNametat / 'tappaDhamayAe pamhalAe sukumAlAe surabhIe gaMdhakAsAiyAe gAyAiM lUhai'iti tatmathamatayA-tasyAmalaGkArasabhAyAM prathamatayA pakSmalA ca sA sukumArA ca pakSmalasukumArA tayA surabhyA gandhakApAyikyA-surabhigandhakaSAyadravyaparikarpitayA laghuzATikayA gAtrANi rukSayaMti, 'nAsAnIsAsavAyavojjha' miti nAsi-. kAnizvAsavAtavAhyamanena tavalakSaNatAmAha, 'cakkhuhara' miti cakSuharati-AtmavazaM nayati viziSTarUpAtizayakalitakhAta iti cakSuIraM 'vaSNapharisajutta' miti varNena sparzena cAtizayene ti gamyate yuktaM varNasparzayuktaM, 'hayalAlApelavAirega' miti hayalAlA-azvalAlA tasyA api pelavamatirekeNa hayalAlApelavAtireka 'nAma nAmnakAthai samAso bahula 'miti samAsaH, ativiziSTamRdutvalaghusaguNopetamiti bhAvaH,dhavala-zvetaM, tathA kanakena khacitAni-vicchuritAni antakarmANi-aJcalayonilakSaNAni yasya tat kanakakhacitAntakarma AkAzasphaTika nAmAtisvacchaH sphaTikavizepastatsamaprabha divyaM devadRSyayugala niyaMseI': paridhatte paridhAya hArAdInyAbharaNAni pinAti, tatra hAra:--aSTAdazasarikaH ahAro-navasarikaH ekAvalI-vicitramaNikA For Personal & Private Use Only Jain Education Inter Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIrAjamanI malayagirI - yA vRttiH // 104 // Jain Education 1 Tai Kui He She ** * Tai Yu Tai . muktAvalI - muktAphalamayI ratnAvalI - ratnamayamaNikAtmikA prAlambaH- tapanIyamayo vicitramaNiratnabhakticitra AtmanaH pramANena supramANa AbharaNa vizeSaH, kaTakAni-- kalAcikAbharaNAni truTitAni - bAhurakSikAH aGgadAni-bAhrAbharaNavizeSAH dazamudrikAnantakaM hastAGgulisaMvandhi mudrikAdazakaM kuNDale - karNAbharaNe 'cUDAmaNi' miti cUDAmaNirnAma sakalapArthiva ratna sarvasAro devendramanuSyendramUrddhakRta nivAso niHzeSAmaGgalAzAnti rogapramukha doSApahArakArI pravaralakSaNopetaH paramamaGgalabhUta AbharaNavizeSaH 'cittarayaNasaMkaDaM mauDamiti' citrANi nAnAprakArANi yAni ratnAni taiH saMkaTazcitraratnasaGkaTaH prabhUtaratnanicayopeta iti bhAvaH taM 'divaM sumaNadAmaM' vi puSpamAlAM, 'gaMdhime' tyAdi, granthimaM-- granthanaM granthastena nirvRttaM granthimaM 'bhAvAdimaH pratyayaH' yatsUtrAdinA granthyate tadganthimamiti bhAvaH, pUrimaM yat grathitaM sat veSTayate, tathA puSpalabhbUsako gaNDaka ityarthaH, pUrimaM yena vaMzazalAkAmayaM paJjarAdi pUryate, saMghAtimaM yat parasparato nAlasaMghAtena saMghAtyate // ( sU0 41 // 42 // ) tae se sUriyA deve kesAlaMkAreNaM mallAlaMkAreNa AbharaNAlaMkAreNa vatthAlaMkAreNaM caufar alaMkAreNa alaMkiyavibhUsie samANe paDipuNNAlaMkAre sIhAsaNAo abbhuTTeti 2 alaMkAriyasabhAo puracchimilleNaM dAreNaM paDiNikkhamai2ttA jeNeva vavasAyasabhA teNeva uvAgacchati vavasAyasabhaM aNupayAhiNIkaremANe 2 puracchimilleNaM dAreNaM aNupavisati, jeNeva sIhAsaNavarae java sannisanne / tae NaM tassa sUriyAbhassa devassa sAmANiyaparisovavannagA devA potthayarayaNaM uvati, tate NaM se sUriyAbhe deve potthayarayaNaM ginhati 2 potthayarayaNaM muyai 2 potthayarayaNaM vihADei 2 For Personal & Private Use Only 9) **0% 469) ** ** *** 169)**** pustaka ratna vAcana sU0 43 jinapratimA pUjAdi sU0 44 // 104 // w.jainelibrary.org Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ potthayarayaNaM vAeti potthayarayaNaM vAettA dhammiyaM vavasAyaM giNhati giNhittA potthayarayaNaM paDinikkhivai sIhAsaNAto anbhuDheti anbhuTetA vavasAyasabhAto puracchimilleNaM dAreNaM paDinikukhamaittA jeNeva naMdA pukkharaNI teNeva uvAgacchati uvAgacchittA gaMdApukkharANa puracchimilleNaM toraNeNaM puracchimilleNaM tisovANapaDirUvaeNaM paccorahai paccoruhittA hatthapAdaM pakkhAleti pakkhAlittA AyaMte cokkhe paramasuibhUe egaM mahaM seyaM rayayAmayaM vimalaM salilapuNNaM mattagayamuhAgitikuMbhasamANaM bhiMgAraM pageNhati 2 jAI tattha uppalAiM jAva satasahassapattAItAI geNhati 2 NaMdAto pukkhariNIto paccoruhati paccoruhitA jeNeva sihAyataNe teNeva pahArettha gamaNAe // (suu043)|| tae NaM taM sUriyAbhaM devaM cattAri ya sAmANiyasAhassIo jAva solasa AyarakkhadevasAhassIo anne ya bahave sUriyAbha jAva devIo ya appegatiyA devA uppalahatthagayA jAvasayasahassapattahatthagayA sUriyAbhaM deva piTTato 2 samaNugacchati / tae NaM taM sUriyAbhaM devaM bahave AbhiogiyA devA ya devIo ya appegatiyA kalasahatthagayA jAva appegatiyA dhUvakaDucchayahatthagatA haha.. tuTTa jAva sUriyAbhaM devaM piTTato samaNugacchati / tae NaM se sUriyAme deve cAha sAmANiyasAhassIhiM jAva annehi ya bahUhi ya sUriyAbha jAva devehi ya devIhi ya saddhiM saMparivuDe saviTTIe jAva NAtiyaraveNaM jeNeva siDAyataNe teNeva uvAgacchati 2 sihAyataNaM purathimilleNaM dAreNaM For Personal & Private Use Only Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka ratna vAcana zrIrAjaprazna malayagirIyA vRttiH // 105 // jinapratimA pUjAdi mU044 aNupavisati aNupavisittA jeNeva devacchaMdae jeNeva jiNapaDimAo teNeva uvAgacchatira jigapaDimANaM Aloe paNAmaM kareti 2 lomahatthagaM giNhati 2 jiNapaDimANaM lomahatthaeNaM pamanjai pamajittA jiNapaDimAo surabhiNAgaMdhodaeNaM pahANeiNhANittA saraseNaM gosIsacaMdaNeNaM gAyAI aNuliMpai aNuliMpaittA surabhigaMdhakAsAieNaM gAyAI lUheti lUhittA jiNapaDimANaM ahayAI deva. dUsajUyalAI niyatei niyasittA puSphAruhaNaM mallArahaNaM gaMdhArahaNaM cuNAruhaNaM vatArahaNaM vatthAruhaNaM AbharaNAruhaNaM karei karittA AsattosattaviulavaDavagyAriyamalladAmakalAvaM karei malladAmakalAvaM karettA kayaggahagahiyakarayalapanbhaviSpamukkeNaM dasavaneNaM kusumeNaM mukkapupphapuMjovayArakaliyaM kareti karitA jiNapaDimANa purato acchehiM sahehiM rayayAmaehiM accharasAtaMdulehiM aTTha maMgale Alihai, taMjahA-sotthiya jAva dappaNaM, tayANataraM ca NaM caMdappabharayaNavairaveruliyavimaladaMDa kaMcagamajirayaNabhatticittaM kAlAgurupavarakuMdurukaturukkadhUvamaghamaghaMtagaMdhuttamANuviddhaM ca dhUvava iviNimnuyaMta veruliyamayaM kaDucchuyaM paggahiya payatteNaM dhRvaM dAUNa jigavarANaM aTThasayavisuddhagandhajuttehiM atyajuttehiM apuNaruttehiM mahAvittehiM saMthuNai 2 sattaha payAI paccosakai 2 cA vAmaM jANuM aMbei 2ttA dAhiNaM jANuM dharaNitalaMsi nihaha tikkhutto muddhANaM dharaNitalaMsi nivADei 2ttA IsiM paccuNNamai 2 karayalapariggahiyaM sirasAvattaM matthae aMjaliMka evaM vayAsI-namotthuNaM arahatANaM jAva // 105 // Jain Education in For Personal & Private Use Only fw.jainelibrary.org Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMpattANaM, vadaha namaMsaha 2ttAjeNeva devacchaMdaejeNeva siddhAyataNassa bahumajjhadesabhAe teNeva uvAgacchai 2ttA lomahatthagaM parAmusai 2 siDAyataNassa bahumajjhadesabhAga lomahatthegaM pamajati, divAe dagadhArAe abbhukkhei, saraseNaM gosIsacaMdaNeNaM paMcaMgulitalaM maMDalagaM Alihai 2 kayaggAhagahiyaM jAvapuMjovayArakaliyaM karei karettAdhUvaM dalayai,jeNeva siddhAyataNassa dAhiNille dAre teNeva uvAgacchatiralomahatthagaMparAmusaittA dAraceDIoya sAlabhaMjiyAoya vAlarUvae ya lomahattharaga pama jai2 ttA didAe dagadhArAe abhukkhei2 saraseNaM gosIsacaMdaNaM.caccae dalayai dalaittA pupphAruhaNaM ma. llA jAva AbharaNAruhaNaM karei karettA Asattosatta jAva dhUvaM dalayai2ttA jeNeva dAhiNille dAre muhamaMDave jeNeva dAhiNillassa muhamaMDavassa bahumajjhadesabhAe teNeva uvAgacchai 2ttA lomahatvagaM parAmusai 2ttA bahumajjhadesabhAgaM lobhahattheNaM pamajai 2ttA divAe dagadhArAe abhukkhei 2 saraseNe gosIsacaMdaNeNaM paMcaMgulitalaM maMDalagaM Alihai 2 kayaggAhagahiya jAya dhuvaM dalayAttA jeNeva dAhiNillassa muhamaMDavassa pacasthimile dAre teNeva uvAgacchada rattA lomahatvagaM parAmusai 2ttA dAraceDIo ya sAlibhaMjiyAo ya bAlarUvae ya lomahatyeNaM pamajai 2ttA divAe dagadhArAe. sarasegaM gosIsacaMdazeNaM caccae dalayai 2 pupphAruharNa jAva AbharaNAruhaNaM kareha 2 Asattosatta0 kayagAhaggahiyaM0 dhUvaM dalayai 2 ttA jeNeva dAhiNillamuhamaMDavasta uttarillA Jain Education in For Personal & Private Use Only Hainelibrary.org Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIrAjapanI malayAgarIyA vRttiH pustaka ratna | vAcana // 10 // jinapratimA | pUjAdi 044 khaMbhapaMtI teNeva uvAgacchaha 2ttA lomahatthaM parAmusai 2 ttA thaMbhe ya sAlibhaMjiyAo ya vAlarUvae ya lomahatthaeNaM pama0 jahA ceva paJcasthimillassa dArassa jAva dhUvaM dalayai 2 ttA jeNeva dAhiNillassa muhamaMDavassa purathimille dAre teNeva uvAgacchai 2ttA lomahatthagaM parAmusati dAraceDIo taM ceva sarva jeNeva dAhiNillassa muhamaMDavassa dAhiNille dAre teNeva uvAgacchai 2ttA dAraceDIo ya taM ceva savaM jeNeva dAhiNille pecchAgharamaMDave jeNeva dAhiNillassa pecchAgharamaMDavassa bahumajjhadesabhAge jeNeva vairAmae akkhADae jeNeva maNipeDhiyA jeNeva sIhAsaNe teva uvAgacchaha 2ttA lomahatthagaM parAmusai 2ttA akkhADagaM ca maNipeDhiyaM ca sIhAsaNaM ca lomahasthaeNaM pamajjai 2ttA divAe dagadhArAe.saraseNaM gosIsacaMdaNeNaM caccae dalayai, pupphAruhaNaM AsattosattajAva dhUva daleirattA jeNeva dAhiNillassa pecchAgharamaMDavassa pacatthimille dAre uttarille dAre taM ceva jaM ceva purathimille dAre taM ceva, dAhiNe dAre taM ceva, jeNeva dAhiNille ceiyathUbhe teNeva uvA- . gacchai 2 tA thUbhaM ca maNipeDhiyaM ca0 divAe dagadhArAe abbhu0 saraseNa gosIsa caccae dalei 2 pupphAru0Asatto0 jAvadhUvaM dalei,jeNeva paJcasthimillA maNipeDhiyA jeNevapaccathimillA jiNapaDimA taM ceva, jeNeva uttarillA jiNapaDimA taMceva savvaM, jeNeva purathimillA maNipeDhiyA jeNeva puratthimillA jiNapaDimA teNeva uvAgacchai 2 taM ceva, dAhiNillA maNipeDhiyA dAhiNillA jiNapaDimA taM Jain Education For Personal & Private Use Only A sanelibrary.org Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ceva, jeNeva dAhiNilla ceiyarukakhe teNeva uvAgaci 2 taM ceva, jeNeva mahiMdajjhae jeNeva dAhiNillA kharaNa teNeva uvagacchati lomahatthagaM parAmusati toraNe ya tisovANapaDirUvae sAlibhaMjiyAo ya vAlarUvae ya lomahatthaeNa pamajai divvAe dagadhArAe saraseNaM gosIsacadaNeNaM0 pupphAruhaNaM Asattosatta0 dhUvaM dalayati, siddhAyayaNa aNupayAhiNIkaremANe jeNeva uttarillA gaMdApukakharaNI teNeva uvAgacchati 2taM ceva, jeNeva uttarille ceiyarukUkhe teNeva uvAgacchati,jeNeva uttarille ceiyathUbhe taheva, jeNeva paccathimillA peDhiyA jeNeva paccathimillA jiNapaDimA taM ceva,uttarille pecchAgharamaMDave teNeva uvAgacchati 2 tA jA ceva dAhiNillavattavvayA sA ceva savvA purathimille dAre,dAhiNillA khaMbhapaMtI taM ceva savaM, jeNeva uttarille muhamaMDave jeNeva uttarillassa muhamaMDavassa bahumajjhadesabhAe taM ceva savvaM, pacatthimille dAre teNeva0 uttarille dAre dAhiNilA khaMbhapaMtI sesaMta ceva savvaM,jeNeva siddhAyataNassa uttarille dAre te ceva,jeNeva siddhAyataNassa purathimille dAre teNeva uvAgacchai 2 tA taMceva, jeNeva purathimile muhamaMDave jeNeva purathimillassa muhamaDavassa bahumajjhadesabhAe teNeva uvAgacchai 2ttA taM ceva, purathimillassa muhamaMDavassa dAhiNille dAre pacatthimillA khaMbhapaMtI uttarille dAre taM ceva, purathimille dAre taM ceva, jeNeva purathimille pecchAgharamaMDave,eva thUbhe jiNapaDimAo ceiyaruvakhA mahiMdajjhayA gaMdA pukkhariNI ta ceva jAva dhUvaM dalaharatA jeNeva Jain Education in all For Personal & Private Use Only V iainelibrary.org Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIrAjamaznI malayagirI yA vRttiH // 17 // pustaka ratna | vAcana jinapatimA pUjAdi sU044 sabhA suhammA teNeva uvAgacchati 2ttA sabhaM suhamma purathimilleNaM dAreNaM aNupavisai 2ttA je. va mANavae ceiyakhaMbhe jeNeva vairAmae golavadRsamugge teNeva uvAgacchaha uvAgacchaittA lomahatthagaM parAmusai2 vairAmae golavaddasamuggae lomahattheNaM panajai 2 vairAmae golavaddasamuggae vihADei 2 jiNasagahAo lomahattheNaM pamajjai 2ttA surabhiNA gaMdhodaeNaM pakkhAlei pakkhAlittA aggehiM varehi gadhehi ya mallehi ya accei dhUvaM dalayai 2 tA jiNasakahAo vairAmaesu golavasamuggaesu paDinikkhivai mANavagaM ceiyakhaMbhaM lomahatthaeNaM pamajjai didAe dagadhArAe saraseNaM gosIsacaMdaNeNaM caccae dalayai, pupphAruhaNaM jAva dhRvaM dalayai, jeNeva sIhAsaNe taM ceya, jeNeva devasayaNijje taM ceva, jeNeva khuDAgamahiMdajjhae taM ceva, jegeva paharaNakose coppAlae teNeva uvAgacchara ttA lomahatthagaM parAmusai 2 tA paharaNakosaM coppAlaM lomahatthaeNaM pamajjai 2ttA divAe dagadhArAe saraseNaM gosIsacaMdaNeNaM cacA dalei pukAruhaNaM Asattosatta jAva dhUvaM dalayai, je geya sabhAe suhammAe bahumajjhadesabhAe jeNeva maNipeDhiyA jeNeva devasayaNijje teNeva uvAgacchaha 2ttA lomahatthagaM parAmusai devasayaNijjaM ca maNipeDhiyaM ca lomahatthaeNaM pamajjaijAva dhUvaM dalayai 2 ttA jeNeva uvavAyasabhAe dAhiNille dAre taheva abhiseyasabhAsarisaMjAva purathimillA gaMdA pukkhariNI jeNeva harae teNeva uvAgacchai2ttA toraNe ya tisovANe ya sAlibhaMjiyAo ya vAlarUvae ya taheva,jeNeva. / 107 // Jain Education Inmlod For Personal & Private Use Only Pramiljalnelibrary.org Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhiseyasabhA teNeya uvAgacchai 2 cA taheva sohAsaNaM ca maNipeDhiyaM ca sesaM taheva AyayaNasarisaM jAva purathimillA gaMdA pukkhariNI jeNeva alaMkAriyasabhA teNeva uvAgacchai 2ttA jahA abhiseyasabhA taheva saI, jeNeva vavasAyasabhAtegeva uvAgacchai 2 tA taheva lomahatthayaM parAmusati potyayarayaNaM lomahatthaeNaM pamajjai pamajjittA divAe dagadhArAe aggehi varehi ya gaMdhehiM mallehi ya aJceti 2 tA maNipeDhiyaM sIhAsaNaM ca sesaM taM ceva, purathimillA naMdA pukkhariNI jeNeva harae tegeva uvAgacchai 2 tA toraNe ya tisovANe ya sAlibhaMjiyAo ya vAlarUvae ya taheva / jeNeva balipIDhaM teNeva uvAgacchai 2 tA balivisajjaNaM karei, Abhiogie deve sahAvei saddAvittA evaM vayAsIkhippAmeva bho devANuppiyA ! sUriyAbhe vimANe siMghADaesu tiesu caukesu caccaresu caumuhesumahA. pahesu pAgAresu ahAlaesu cariyAsu dAresu gopuresu toraNesu ArAmesu ujjANesu vaNesu vaNarAIsu kANaNesu vaNasaMbesu acaNiyaM kareha acaNiyaM karettA evamANattiyaM khippAmeva paccappiNaha, tae NaM te AbhiogiyA devA sUribhAmeNaM deveNaM evaM vuttA samANA jAva paDisuDiNittA sUriyAbhe vimANe siMghADaesutiemaHcaukkaemucaccaresu caummuhesumahApahesupAgAresu adyAlaesu cariyAsu dAresu gopuresu toraNesu ArAmesu ujjAsu vaNesuvaNarAtIsukANaNesu vaNasaMDesu accaNiyaM karei 2ttA jeNeva sUriyAbhe deve jAva paccappiNaMti,tate NaM se sUriyAbhe deve jeNeva naMdA pukkhariNI teNeva uvAgacchai JainEducation Inter For Personal & Private Use Only whaw.janelibrary.org Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | vAcana mU0 43 jinapratimA pUjAdi sU044 zrIrAjapanI malayagirI-IA 2ttA naMdApukkhariNiM purathimilleNa tisomANapaDirUvaeNaM paccorahati 2ttA hatthapAe pakkhAlei yA hittaH 2ttA gaMdAo pukkhariNIo paccuttarai je va sabhA sudhammA teNeva pahAritva gmnnaae| tae NaM se sUriyAme deve carahiM sAmANiyasAhassIhiM jAva solasahiM AyarakUkhadevasAhassIhiM annehi ya // 108 // bahUhiM sUriyAbhavimANavAsIhiM vemANiehiM devIhiM devIhi ya saddhiM saMparibuDe saviDDIe jAva nA iyaraveNaM jejeva sabhA suhammA teNeva uvAgacchai samaM sudhamma purathimilleNaM dAreNaM aNupavisati 2 aNupavisittA jeNeva sIhAsa tethe,va uvAgacchai 2 tA sIhAsaNavaragae puratyAbhimuhe saNNisaNNe // (sU0 44) // 'jeNeva vavasAyasabhA' iti vyavasAyasabhA nAma vyavasAyanibandhanabhUtA sabhA,kSetrAderapi kadiyAdinimittatvAta , uktaM ca-"udayakkhayakkhovasamovasamA jaM ca kammuNo bhnniyaa|dii khetaM kAlaM bhAvaM ca bhava ca saMpappe // 1 // " ti, 'potthayarayaNaM muyai'iti utsaGge sthAna vizeSe vA uttame iti draSTavyaM, 'vihADei' iti udghATayati, 'dhammiyaM vavasAyaM vavasaI' iti dhArmika-dharmAnugataM vyavasAya vyavasyati, kartumabhilapatIti bhAvaH / 'accharasAtaMdulehiM ' accho raso yeSu te accharasAH, pratyAsannavastuprativimbAdhArabhUtA ivAtinirmalA ityarthaH, accharasAzca te tandulAzca taH, divyatandulariti bhAvaH, pupphapaMjovayArakaliyaM karittA''caMdappabhavairaveruliyavimaladaMDa' miti candraprabhavajravaiDUryamayo vimalo daNDo yasya sa tathA taM, kAzcanamaNiratnabhakticitraM kAlAgurupavarakuMdurukkaturukkasatkena dhRpena uttamagandhinA'nuviddhA kAlAgurupavarakuMduru // 10 // - in Education ! For Personal & Private Use Only Ow.jainelibrary.org Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ katurukadhRpagandhottamAnuviddhA mAkRtatvAt padavyatyayaH dhUpavatti vinirmuzcantaM vaiDyamayaM dhRpakaDucchuyaM pragRhya prayatnato dhUpaM davA jinavarebhyaH, sUtre SaSThI prAkRtatvAt, saplASTAni padAni pazcAdapamRtya dazAGgulimaJjaliM mastake racayitvA prayatnato 'aTTasayavisuddhagaMthajuttehi 'nti vizuddho-nimalo lakSaNadoparahita iti bhAvaH yo granthaH-zabdasaMdarbhastena yuktAni, aSTazataM ca tAni vizuddhagranthayuktAni ca taiH arthayuktaiH-arthasArairapunaruktairmahAvRttaiH, tathAvidhadevalabdhiprabhAva eSaH, saMstauti saMstutya vAma jAnu aJcati ityAdinA vidhinA praNAma kurvan praNipAtadaNDakaM paThati, tadyathA-'namo'tthu NamarihaMtANa' mityAdi, namo'stu 'Na' miti vAkyAlaGkAre devAdibhyo'tizayapUjAmahantItyarhantastebhyaH, sUtre SaSThI 'chaTThIvibhattIe bhannai cautyo' iti prAkRtalakSaNavazAt , te cAInto nAmAdirUpA api santi tato bhAvAItyatipattyarthamAha-'bhagavadbhaya bhagaH-samagraizvaryAdilakSaNaH sa eSAmastIti bhagavantastebhyaH, AdiH-dharmasya prathamA pravRttistatkaraNazIlAH AdikarAstebhyaH, tIryate saMsArasamudro'neneti tIrtha-pravacanaM tatkaraNazIlAstIrthakarAH tebhyaH, svayam-aparopadezena samyag varabodhimAptyA buddhA-mithyAtvanidrApagamasaMbodhena svayaMsaMbuddhAstebhyaH, tathA puruSANAmuttamAH puruSottamAH, bhagavanto hi saMsAramapyAvasantaH sadA parArthavyasanina upasarjanIkRtasvArthA ucitakriyAvanto'dInabhAvAH kRtajJatApatayo'nupahatacittA devagurubahumAnina iti bhavanti puruSottamAstebhyaH, tathA puruSAH siMhA iva kamaMgaz2An prati puruSasiMhAstebhyaH, tathA puruSavarapuNDarIkANIva saMsArajalAsakAdinA karmamalAbhA| vato vA puruSeSu varapuNDarIkANi tebhyaH, tathA puruSavaragandhahastina iva paracakradurbhikSamAriprabhRtikSudragajanirAkaraNeneti puruSavaragandhahastinastebhyaH, tayA loko-bhavyasattvazIkaH tasya sakalakalyANaikanibandhanatayA bhavyatvabhAvenottamA lokottamA For Personal & Private Use Only Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka rala |vAcanaM | sU043 jinapratimA pUjAdi | sU044 zrIrAjamanAstebhyaH, tathA lokasya nAthA-yogakSemakRto lokanAthAstebhyaH, tatra yogo cIjAdhAnodbhedapoSaNakaraNa kSemaM ca tattadupadravAdya- maruyagirI-1 bhAvApAdanaM, tathA lokaraya-prANilokasya pazcAstikAyAtmakasya vA ditA-hitopadezena samyamarUpaNayA vA lokahitAsteyA vRttiH bhyaH, tathA lokasya-dezanAyogyasya pradIpA dezanAMzubhiryathAvasthitavastuprakAzakA lokapradIpAstebhyaH, tathA loksy-utkRsstt||109|| materbhavyasattvalokasya pradyotanaM pradyotakatvaviziSTA jJAnazaktistakaraNazIlA lokapradyotakarAH, tathA ca bhavanti bhagavatprasAdA catkSaNameva bhagavanto gaNabhRto viziSTajJAnasaMpatsamanvitA yazAd dvAdazAGgamAracayantIti, tebhyaH, tathA abhayaM-viziSTamAtmanaH svAsthya, niHzreyasadharmabhUmikAnibandhanabhUtA paramA dhRtiriti bhAvaH, tataH abhayaM dadatItyabhayadAstebhyaH, sUtre ca kA pratyayaH svArthikaH prAkRtalakSaNavazAta, evamanyatrApi, tathA cakSuriva cakSuH-viziSTa AtmadharmaH tattvAvabodhanibandhanaH zraddhAsvabhAvaH, zraddhAvihInasyAcakSuSmata iva rUpaM tattvadarzanAyogAta, tad dadatIti cakSurdAstebhyaH, tathA mA-viziSTaguNasthAnAvAptimaguNa: svarasavAhI kSayopazamavizeSarataM dadatIti mArgadAH, tathA zaraNaM-saMsArakAntAragatAnAmatipravala rAgAdipIDitAnAM samAzvAsanasthAnakalpa tattvacintArUpamadhyavasAnaM taddadatIti zaraNadAstebhyaH, tathA bodhiH-jinamaNItadharmamAptistattvArthazraddhAnalakSaNasamyagdarzanarUpA tAM dadatIti bodhidAstebhyaH, tathA dharma-cAritrarUpaM dadatIti dharmadAstebhyaH, kathaM dharmadA ? ityAda-dharma | dizantIti dharmadezakAstebhyaH, tathA dharmasya nAyakAH-svAminastadazIkaraNabhAvAt tatphalaparibhogAca dharmanAyakAH tebhyaH, dharmasya sArathaya iva samyak pravartanayogena dhamasArathayastebhyaH, tathA dharma eva varaM-pradhAnaM caturanta hetutvAva caturantaM cakramiva caturantacakraM tena vattuiM zIlaM yeSAM te tathA tebhyaH, tathA apratihate-apratirakhalite kSAyikatvAt vare-pradhAne jJAnadarzane dharantIti . II Jain Education For Personal & Private Use Only w elbrary.org Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ apratihatavarajJAnadarzanadharAstebhyaH, tathA chAdayantIti chadma-ghAtikarmacatuSTayaM vyAvRttam-apagataM chadma yebhyaste vyAvRttacchamAnastebhyaH, tathA rAgadveSakapAyendriyaparIpahopasargaghAtikarmazatrUn svayaM jitavanto'nyAMzca jApayantIti jinAH jApakAstebhyo jinebhyo jApakebhyaH, tathA bhavArNavaM svayaM vIrNavanto'nyA~zca tArayantIti tIstArakAstebhyaH, tathA kevalavedasA avagatatatvA buddhA anyA~zca bodhayantIti bodhakAstebhyaH, muktAH kRtakRtyA niSThitArthA iti bhAvastebhyo'nyA~zca mocayantIti mocakAstebhyaH, sarvajJebhyaH sarvadarzibhyaH, zivaM sarvopadravarahitatvAt acalaM svAbhAvikamAyogikacalanakriyA'pohAt arujaM zarIramanasorabhAvenAdhivyAdhyasambhavAt anantaM kevalAtmanA'nantatvAta akSayaM vinAzakAraNAbhAvAta avyAbA, kenApi vAdhayitumazakyamamUrtatvAt na punarAvRttiryasmAt tadapunarAvRtti sidhyanti-niSThitArthA bhavantyasyAmiti siddhiH-lokAntakSetralakSaNA saiva gamyamAnatvAt gatiH siddhigatireva nAmadheyaM yasya tada siddhigatinAmadheyaM tiSThatyasmin iti sthAna-vyavahArataH siddhikSetra nizcayato yathAvasthitaM svasvarUpaM sthAnasthAninorabhedopacArAt tat siddhigatinAmadheya sthAnaM tatsamAptebhyaH,evaM praNipAtadaNDakaM paThitvA tato 'vaMdai namasai' iti vandate vA pratimAzcaityavandanavidhinA prasiddhena, namaskaroti pazcAtmaNidhAnAdiyogenetyeke, anye tvabhidadhati-viratimatAmeva prasiddhazcaityavandanavidhiranyeSAM tathA'bhyupagamapurassarakAyavyutsargAsiddheriti vandate sAmAnyena namaskaroti AzayaMDherabhyutthAnanamaskAreNeti, tattvamatra bhagavantaH paramarSayaH kevalino vidanti, ata Uya sUtraM sugamaM kevalaM bhRyAn vidhiviSayo vAcanAbheda iti yathAvasthitavAcanApradarzanArtha vidhimAtramupadaryate-tadanantaraM lomahastakena devacchandaka pramArjayati pAnIyadhArayA abhyukSati, abhimukhaM siJcatItyarthaH, tadanantaraMgozIrSacandanena paJcAGgalitalaM dadAti, tataH puSpAro Jain Education Inte For Personal & Private Use Only Tww.jainelibrary.org Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIrAjapanI maLayagirIyA vRttiH // 110 // haNAdi dhRpadahanaM ca karoti, tadanantaraM siddhAyatanabahumadhyadezabhAge udakathArAbhyukSaNacandanapazcAGgulitalapradAnapuSpapuJopacA- pustaka ratna radhUpadAnAdi karoti, tataH siddhAyatanadakSiNadvAre samAgatya lomahastakaM gRhIlA tena dvArazAkhe zAlibhamikAvyAlarUpANi ca I vAcana pramArjayati,tata udakadhArayA'bhyukSaNaM gIzIrSacandanacarcApuSpAcArohaNaM dhUpadAnaM karoti / tatodakSiNadvAreNa nirgatya dAkSiNAtyasya all v043 mukhamaNDapasya bahumadhyadezabhAge lomahastakena pramAryodakadhArAbhyukSaNaM candanapaJcAMgulitalapadAnapuSpapujhopacAradhUpadAnAdi karoti, jinapratimA pUjAdi kRtvA pazcimadvAre samAgatya pUrvavat dvArArca nikAM karoti kRtvA ca tasyaiva dAkSiNAtyasya mukhamaNDapasyocarasyAM stambhapatau samAgatya sU044 pUrvavattadanikAM vidhatte, iha yasyAM dizi siddhAyatanAdidvAraM tatretarasya mukhamaNDapasya stambhapatiH, tatastasyaiva dAkSiNAtyasya mukhamaNDapasya pUrvadvAre samAgatya tatpUjAM karoti, kRtvA tasya dAkSiNAtyasya mukhamaNDapasya dakSiNadvAre samAgatya pUrvavatpUjAM vidhAya tena dvAreNa vinirgatya prekSAgRhamaNDapasya bahumadhyadezabhAge samAgatyAkSapATakaM maNipIThikA siMhAsanaM ca lomahastakena pramAjyodakadhArayA'bhyukSya candanacarcApuSpapUjAdhUpadAnAni kRtvA tasyava prekSAmaNDapasya krameNa pazcimottarapUrvadakSiNadvArANAmarcanikAM kRtvA dakSiNadvAreNa vinirgatya caityastUpaM maNipIThikAM ca lomahastakena pramAryodakadhArayA'bhyukSya sarasena gozIrSacandanakena paJcAMgulitalaM davA puSpAcArohaNaM ca vidhAya dhUpaM dadAti, tato yatra pAzcAtyA maNipIThikA tatrAgacchati, tatrAgatyAloke praNAmaM karoti; kRtvA lomahastakena pramArjanaM surabhigandhodakena snAnaM sarasena gozIrSacandanena gAtrAnulepanaM devadRSyayugalaparidhAnaM puSpAcArohaNaM purataH puSpapuJopacAraM dhUpadAnaM purato divyatandulairaSTamaGgalakAlekhanamaSTotarazatavRttaiH sturti praNipAtadaNDakapAThaM ca kRtvA vandate namasyati, tata evameva krameNa uttarapUrvadakSiNapratimA..| // .110 // Jain Education Int e ll For Personal & Private Use Only Nijainelibrary.org Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 97 nAmapyacanikAM kRtvA dakSiNadvAreNa vinirgatya dakSiNasyAM dizi yatra caityavRkSaH tatra samAgatya caityavRkSasya dvAravadanikAM karoti, tato mahendradhvajasya tato yatra dAkSiNAtyA nandA puSkariNI tatra samAgacchati, samAgatya toraNatrisopAnapratirUpakagatacAlabhaJjikAvyAlakarUpANAM lomahastakena pramArjanaM jaladhArayA'bhyukSaNaM candanacarcA puSpAcArohaNaM dhUpadAnaM ca kRtvA siddhAyatanamanupradakSiNIkRtyosarasyAM nandApuSkariNyAM samAgatya pUrvavattasyA anikAM karoti, tata uttarAhe mahendradhvaje tadanantaramuttarAhe caityavRkSe tata uttarAhe caityastupe tataH pazcimottarapUrvadakSiNajinapratimAnAM pUrvavat pUjAM vidhAyottarAhe prekSAgRhamaNDape samAgacchati, tatra dAkSiNAtyaprekSAgRhamaNDapavat sarvA vaktavyatA vaktavyA,tato dakSiNastambhapaMktyA vinirgatyottarAhe mukhamaNDape samAgacchati, tatrApi dAkSiNAtyamukhamaMDapavat sarva pazcimottarapUrvadvArakrameNa kRtvA dakSiNastambhapattyA vinirgatya siddhAyatanasyottaradvAre samAgatya pUrvavadarca nikAM kRtvA pUrvadvAreNa samAgacchati, tatrArca nikAM pUrvavat kRtvA pUrvasya mukhamaNDapasya dakSiNadvAre pazcimastambhapaMtyottarapUrvadvAreSu krameNoktarUpAM pUjAM vidhAya pUrvadvAreNa vinirgatya pUrvaprekSAgRhamaNDape samAgatya pUrvavat dvAramadhyabhAgadakSiNadvArapazcimastambhapaMktayottarapUrvadAreSu pUrvavadarca nikAM karoti, tataH pUrvaprakAreNaiva krameNa caityastUpajinapratimA- caityakSamahendradhvaz2anaMdApuSkariNInAM, tataH sabhAyAM sudharmAyAM pUrvadvAreNa pravizati, pravizya yatraiva maNipIThikA tatrA''gacchati, 4 Aloke ca jinapratimAnAM praNAma karoti, kRtvA yatra mANakacaityastambho yatra vajramayA golavRttAH samudkAH tatrAgatya samu drakAn gRhNAti, gRhItvA vighATayati vighATya ca lopahastakaM parAmRzya tena maMmAryodakadhArayA abhyulya gozIrSacandanenAnuliHmpati, tataH pradhAnaigaMdhamAlyairarcayati dhUpaM dahati, tadanantaraM bhUyo'pi vajramayeSu golavRttasamudSu pratinikSipati, pratinikSipya For Personal & Private Use Only Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIrAjapanI malayagirIyA vRttiH pustaka ratna CI vAcana | pUjAdi tAn vajramayAn golavRttasamudkAn svasthAne pratinikSipati, teSu puSpagandhamAlyavastrAbharaNAni cAropayatti, tato lomahastakena mANakacaityastambhaM pramAryodakadhArayA'bhyukSaNacandanacarcApuSpAdhAropaNaM dhUpadAnaM ca karoti, kRtvA ca siMhAsanapradeze samAgatya maNipIThikAyAH siMhAsanasya ca lomahastakena pramArjanAdirUpAM pUrvavadarca nikAM karoti, kRtvA yatra maNipIThikA yatra ca devazayanIyaM tatropAgatya maNipIThikAyA devazayanIyasya ca dvAravadanikAM karoti, tata uktaprakAreNaiva kSullakendradhvaje pUnAM karoti, ninapratimA tato yatra coppAlako nAma praharaNakozastatra. samAgatya le mahastakena :parivaratnapramukhANi praharaNaratnAni pramArjayati, HANImu044 pramAryodakadhArayA'bhyukSaNaM caMdanacarcA puSpAdhAropaNaM dhUpadAnaM ca karoti, tata sabhAyAH sudharmAyA bahumadhyadezabhAge'rca nikAM pUrvavat karoti, kRtvA sudharmAyAH sabhAyA dakSiNadvAre samAgatya tasya arcanikAM pUrvavat kurute, tato dadiNadvAreNa vinirgacchati, ita urva yathaiva siddhAyatanAniSkrAmato dakSiNadvArAdikA dakSiNanandApuSkariNIparyavasAnA punarapi pravizata: uttaranandApuSkariNyAdikA uttaradvArAntA tato dvitIyadvArAniSkAmataH pUrvadvArAdikA pUrvanandApuSkariNIparyavasAnA arcanikA vaktavyatA saiva sudharmAyAM sabhAyAmapyanyUnAtiriktA vaktavyA, tataH pUrvanandApuSkariNyA arcanikAM kRtvA upapAvasabhAM. pUrvadvAreNa pravizati, pravizya ca maNipIThikAyA devazayanIyasya tadanantaraM bahumadhyadezabhAge prAgvadarca nikAM vidadhAti, tato dakSiNadvAre samAgatya tasyArca nikAM kurute, ata UrdhvamatrApi siddhAyatanavat dakSiNadvArAdikA pUrvanandApuSkariNIparyavasAnADanikA vaktavyA, tataH pUrvanandApuSkariNIto'pakramya ide samAgatya pUrvavat toraNArca nikAM karoti, kRtvA pUrvadvAreNAbhiSekasabhAM pravizatiH pravizya maNipIThikAyAH siMhAsanasyAbhiSekabhANDasya bahumadhyadezabhAgasya ca krameNa pUrvavadarca nikAM karoti, . Jain Education Inte For Personal & Private Use Only mm.jainelibrary.org Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tato'trApi siddhAyatanavat dakSiNadvArAdikA pUrvanandApuSkariNIparyavasAnA'rcanikA vaktavyA, tataH pUrvanandApuSkariNIta: pUrvadvAreNAlaGkArikasabhAM pravizati, pravizya maNipIThikAyAH siMhAsanasya bahumadhyadezabhAgasya ca krameNapUrvatradarca nikAMkaroti, tatrApi krameNa siddhAyatanavat dakSiNadvArA''dikA pUrvanandApuSkariNIparyavasAnA'nikA vaktavyA, tataH pUrvanandApuSkariNItaH pUrvadvAreNa vyavasAyasabhAM pravizati, pravizya pustakaratnaM lomahastakena pramRjyodakadhArayA abhyukSya candanena carcayitvA varagandhamAlyairacayitvA puSpAdhAropaNaM dhUpadAnaM ca karoti, tadanantaraM maNipIThikAyAH siMhAsanasya bahumadhyadezabhAgasya ca krameNa pUrvavadanikAM karoti, tadanantaramatrApi siddhAyatanavat dakSiNadvArAdikA pUrvanandApuSkariNIparyavasAnA arcanikA vaktavyA, tataH pUrvanandApuSkariNIto balipIThe samAgatya tasya bahumadhyadezabhAgavat arcanikAM karoti, kRtvA cAbhiyogikadevAn zabdApayati, zabdApayitvA evamavAdI-'khippAmeve' tyAdi sugama yAvat'tamANattiyaM paccappiNaMti'navaraM zaGgATaka-zRGgATakA''kRtipathayuktaM trikoNaM sthAnaM trikaM yatra rathyAtrayaM milati,catuSka-catuSpathayuktaM,catvaraM-bahurathyApAtasthAnaM,caturmukhaM yasmAccatamuSvapi dikSupanthAno nissaranti,mahApatho:-rAjapathaHzeSaH sAmAnya panthAH paMthAmAkAra pratItaH,aTTAlakA-pAkArasyopari bhRtyAzrayavizepAH,carikA-aSTahastapramANo nagaramAkArAntarAlamArgaHdvArANi-prAsAdAdInAM gopurANi-pAkAradvArANi toraNAni-dvArAdisamba. ndhAni Aramante yatra mAdhavIlatAgRhAdiSu dampatyA vityasAvArAmaH,puSpAdimayavRkSasaMkulamutsavAdI bahujanopabhogyamuyAnaM, sAmAnyavRkSavRndanagarAsanna kAnanaM, nagaraviprakRSTaM vanam, ekA'nekajAtIyottamavRkSasamUhoM vanakhaNDaH, ekajAtIyottamakSasamUho vanarAjI,'tae Na mityAdi,tataH sUryAbhadevo balipIThe balivisarjanaM karoti, kRtvA cottarapUrvAnandApuSkariNImanupadakSiNIkurvan For Personal & Private Use Only Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIrAjapraznI malayAgarIyA vRttiH // 112 // pUrvatoraNenAnupravizati,anupravizya ca istA pAdau prakSAlayati prakSAlya nandApuSkariNyAH pratyavatIrya sAmAnikAdiparivArasahita: sUryAbhasya sarvA yAvad dundubhinirdhopanAditaraveNa sUryAbhavimAne madhyamadhyena samAgacchan yatra sudharmA sabhA satrAgatya tAM pUrvadvAreNa sasAmA pravizati, pravizya maNipIThikAyA upari siMhAsane pUrvAbhimukho nipIdati // (muu044)|| 1 nikAditaeNaM tassa sUriyAbhassa devassa avaruttareNaM uttarapuracchimeNaM disibhAeNaM cattAriya sAmANiyasA samopadezanaM hassIocausubhaddAsaNasAhassIsu nisIyaMti,taeNaM tassa sUriyAbhassa devassa purathimilleNaM cattA sU045 riaggamahisIo causu bhaddAsaNesu nisIyaMti,taeNaM tassa sUriyAbhassa devassa dAhiNapurathimeNaM abhitariyaparisAe aTTa devasAhassIo aTThasubhadAsaNasAhassIsunisIyaMti,taeNaM tassa sUriyAbhassa devassa dAhiNeNaM majjhimAe parisAe dasa devasAhassIo dasasu bhaddAsaNasAhassIsu nisIyaMti,taeNaM tassa sUriyAbhassa devassa dAhiNapaJcatthimeNaM bAhiriyAeparisAe bArasa devasAhassIto bArasasubhaddAsaNasAhassIsu nisIyaMti, tae NaM tassa sUriyAbhassa devassa paJcatthimeNaM sattaaNiyAhivaiNo sattahiM bhaddAsaNehiM NisIyaMti, tae Ne tassa sUriyAbhassa devassa cauddisiM solasa AyarakkhadevasAhassIosolasahiM bhaddAsaNasAhassIha NisIyaMti,taMjahA-purathimilleNaM cattAri sAhassIo dAhiNeNaM cattAri sAhassIo paJcatthimeNaM cattAri sAhassIo uttareNaM cattAri sAhassIo, te NaM AyarakkhA sannaDabaDavammiyakavayA uppIliyasarAsaNapaTTiyA piNaDagevijA bahaAvi. // 112 // Jain Education in For Personal & Private Use Only ainelibrary.org Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ivimalavaraciMdhapaTTAgahiyAuhapaharaNA tiNayANi tisaMdhiyAI vayarAmayAI koDINi dhaNUI pagijjha paDiyAiyakaMDakalAvA NIlapANiNo pItapANiNo rattapANiNo cAvapANiNo cArUpANiNo cammapANiNo daMDapANiNo khaggapANiNo pAsapANiNo nIlapIyarattacAvacArucammadaMDakhaggapAsadharA AyarakkhA rakkhovagayA guttA guttapAliyA juttA juttapAliyA patteyaM 2 samayao viNayao kiMkarabhUyA ciTuMti // (sU0 45) // tataH prAgupadarzitasiMhAsanakrameNa sAmAnikAdaya upavizanti, 'te NaM AyakkhA' ityAdi, te AtmarakSAH sannadabaddhavarmitakavacA utpIDitazarAsanapaTTikAH pinaddhauveyA-aveyakAbharaNA: AviddhavimalavaracihnapaTTA gRhItA''yudhapraharaNAstrinatAni AdimadhyAvasAneSu namanabhAvAt trisandhIni AdimadhyAvasAneSu saMdhibhAvAt vajramayakoTIni dhaSi abhigRhya 'pariyAiyakaMDakalAvA' iti paryAttakANDakalApA vicitrakANDakalApayogAt, kepi 'nIlapANiNo' iti nIla: kANDakalApa iti gamyate pANI yeSAM te nIlapANayaH, evaM pItapANayo raktapANayaH cApaM pANau yeSAM te cApapANayaH cAru:praharaNavizeSaH pANau yeSAM te cArupANayaH carma aMguSThAMgulyorAcchAdanarUpaM yeSAM te carmapANayA, evaM daNDapANayaH khagapANayaH pAzapANayaH, etadeva vyAcaSTe-yathAyogaM nIlapItaraktacApacArucarmadaMDakhaDgapAzadharA AtmarakSAH rakSAmupagacchati tadekacittatayA tatparAyaNA vartante iti rakSopagAH guptA na svAmibhedakAriNaH,tathA guptA-parApravezyA pAli:-seturyeSAM te guptapAlikAH,tathA yuktAH-sevakaguNopetatayA ucitAstathA yuktAH-parasparasaMbaddhA natu bRhadantarA pAliryeSAMte yuktapAlikAH, samayata:-AcArataH KON For Personal & Private Use Only Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIrAjapraznI malayagirIyA vRttiH sUryAbhasya sthitiH pUrvabhavaprazna: kaikayI mRgavana |padeziva0 mU. 46-8 AcAreNetyarthaH vinayatazca kiMkarabhUtA iva tiSThati, na khalute kiMkarAH, kintu te'pi mAnyAH, teSAmapi pRthagAsananipAtanAta, kevalaM te tadAnIM nijAcAraparipAlanato vinItatvena ca tathAbhUtA iva tiSThati, tata uktaM kiMkarabhUtA iveti, 'tehiM cauhi sAmANiyasAhassIhiM, ityAdi sugama, yAvat 'divvAI bhogabhogAI muMjamANe viharati' iti // (sU0 45) sUriyAbhassa NaM bhaMte ! devassa kevaiyaM kAlaM ThitI paNNatA ?, goyamA! cattAri paliovamAI ThitI paNNattA, sUriyAbhassa NaM bhaMte ! devassa sAmANiyaparisovavaNNagANaM devANaM kevaiyaM kAlaM ThitI paNNatA ?, goyamA ! cattAri paliovamAI ThitI paNNatA, mahiDDIe mahajuttIe mahabbale mahAyase mahAsokkhe mahANubhAge sUriyAbhe deve, aho NaM bhaMte ! sUriyAbhe deve mahiDDhIe . jAva mhaannubhaage|| (sU0 46) // sUriyAbhe NaM bhaMte ! deve NaM sA divA deviDDhI sA divA devajuI se dive devANubhAge kiNNA laDe kiNNA patte kiNNA abhisamannAgae ? puvabhave ke AsI?kiM nAmae vA ko vA gutteNIkayaraMsivA gAmaMsi vA jAva sannivesaMsi vA? kiMvA dacA kiMvA bhocA kiMvA kicA kiM vA samAyarittA kassa vA tahAruvassa samaNassa vA mAhaNassa vA aMtie egamavi AriyaM dhammiyaM suvayaNaM succAnisammojaNNaM sUriyAbheNaM deveNaM sA divA deviDDhI jAva devANubhAge lahe. patte abhisamannAgae ||(suu047)|| goyamAI ! samaNe bhagavaM mahAvIre bhagavaM goyamaM AmaMtettA evaM vayAsI-evaM khalu goyamA! teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM iheva jaMbuddIve dove bhArahe vAse keyaiaDe / / 113 // Jain Education in For Personal & Private Use Only w.jainelibrary.org Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAme jaNavae hotthA, riDasthimiyasamiddhe, tattha NaM keiyaahe jaNavae seyaviyA NAmaM nagarI hotthA, riDatthimiyasamiddhA jAva pddiruuvaa| tIse NaM seyaviyAe nagarIe bahiyA uttarapurasthime disIbhAge ettha NaM migavaNe NAmaM ujANe hotthA, ramme naMdaNavaNappagAse souyaphalasamiDe subhasurabhisIyalAe chAyAe sadao ceva samaNubaddhe pAsAdIe jAva paDirUve, tattha NaM seyaviyAe Nagaroe paesI NAmaM rAyA hotthA, mahayAhimavaMta jAva viharai adhammie adhammiTe adhammakkhAI adhammANue adhammapaloI adhammapajaNaNe adhammasIlasamuyAre adhammeNa ceva vittiM kappemANe haNachiMdarbhidApavattae caMDe rudde khudde lohiyapANI sAhastIe ukvaMcaNavaMcaNamAyAniyaDikUDakavaDasAyisaMpaogabahule nissIle nibae niraguNe nimmere nippaccakkhANaposahovavAse bahaNaM dupayacauppayamiyapasupakkhIsirisavANa ghAyae vahAe uccheNayAe adhammakeU samuhie, gurUNaM No abbhuTeti No viNayaM pauMjai, samaNa sayassavi ya NaM jaNavayassa No sammaM karabharavittiM pavattei // (sU0 48) // 'sariyAbhassa NaM bhaMte ! devassa kevaiyaM kAla' mityAdi sugama // (mU046 )||'gaamNsi veti grasate buddhayAdIn guNAn yadivA gamyaH zAstrapasiddhAnAmaSTAdazAnAM karANAmiti grAmastasmin 'nagaraMsi ve' ti na vidyate karo yasmin tannagaraM tasmin nigamaH-prabhUtataravaNigvargAvAsaH rAjAdhiSThAnaM nagaraM rAjadhAnI pAMzupAkAranibaddhaM kheTaM khulakaprAkArapritaM karbaTa ardhagavyUtatRtIyAntImAntararahita maMDapaM, 'paTTaNasi ve' ti paTTana-jalasthalanirgamapravezaH, uktaM ca For Personal & Private Use Only Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIrAjaprazno malayagirIyA dvittaH "paTTanaM zakaTaigamya, ghoTakainauMbhireva ca / naubhireva tu yada gamyaM, pattanaM tatpacakSate // 1 // " droNamukha-jalanirgamapravezaM, pattanamityarthaH, Akaro-hiraNyAkarAdi Azrama:-tApasAvasathopalakSita AzrayavizeSaH saMbAdho-yAtrAsamAgataprabhUtajanani sthitiH pUrvabhavaprazna vezaH sanniveza:-tathAvidhamAkRtalokanivAsaH kiM vA dace' tyAdi, dattvA azanAdi bhuktvA antaprAntAdi kRtvA tapAzubha kaikayI dhyAnAdi samAcarya pratyupekSApramArjanAdi (mu047||) keDayaaddhe jaNavae hotthA' kekayInAmAddha-adhamAtramA- mRgavana yatveneti gamyate, sa hi paripUrNoM janapadaH, kevalamarddhamAryamaddha cAnAryamAryeNa ceha prayojanamityuddhamityuktaM, janapada AsIt, padeziva0 'sabouyaphalasamiddhe ramme naMdaNavanappakAse, ityAdi, sarvattakaiH-sarvartubhAvibhiH puSpaiH phalaizca samRddhimat, evaM sU.46-4 ramyaM-ramaNIyaM nandanavanapratimaM zubhasurabhizItalayA chAyayA sarvataH samanabaddhaM 'pAsAIe' ityAdi padacatuSTayaM pUrvavat / 'mahayA himavaMte ' tyAdi rAjavarNanaM prAgvata, dhammie' iti dharmaNa carati dhArmiko na dhArmikaH adhArmika, 8 tatra sAmAnyato'pyadhArmika syAdata Aha-adharmiSTa:-atizayenAdharmavAn ata evAdharmeNa khyAtiryasyAsAvadharmakhyAti: 'adhammANue' iti adharmamanugacchati adharmAnugataH tathA adharmameva pralokate-paribhAvayatItyevaMzIlo'dharmapralokI * adhammappajaNaNe, iti adharma prakarSaNa janayati-utpAdayati lokAnAmapItyadharmaprajananaH adharmazIlasamudAcArona dharmAt kimapi bhavati tasyaivAbhAvAdityevamadharmaNava hota-sarvajantUnAM yApanAM kalpayan "haNachiMdarbhidApavattae' jahi chiddhi bhiddhi' ityevaM pravartako'ta eva lohitapANiH-mArayitvA hastayorapyaprakSAlanAt ata eva pApaH pApakarmakAritvAt caNDaH tIvakopAvezAta raudro nistaMzakarmakAritvAta sAhasikaH paralokabhayAbhAvAt 'ucaNacaNa Jain Education Intystall For Personal & Private Use Only Harillainelibrary.org Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ POE mAyAniyaDikUDakavaDasAisaMpaogabahule' iti Urca kaMcanamutkaMcana-hInaguNasya guNotkarSapatipAdanaM vacana-pratAraNaM mAyA-paravaMcanabuddhiH nikRti:-cakavRtyA galakartakAnAmivAvasyAnaM kUTam-anekeSAM mRgAdInAM grahaNAya nAnAvidhaprayogakaraNaM kapaTa-nepathyabhASAviparyayakaraNaM ebhirutkaJcanAdibhiH sahAtizayena yA saMprayogo-yogastena bahulA, ayavA sAtisaMprayogo nAma yA sAtizayena dravyeNa kastUrikAdinA aparasya saMprayogaH, uktaM ca sUtrakRtAGgacUrNikRtA-" so hoi sAijogo davaM ja chuhiya annadavedaM / dosaguNA vayaNesu ya atyavisaMvAyaNaM kuNai // 1 // " iti, tasaMprayoge bahulaH, apare vyAkhyAnayanti-utkaMcana nAma utkocA, nikRtiH-vaJcanapacchAdanakarma sAti:-vizrambhaH, etatsaMprayogabahulaH, zeSaM tathaiva, niHzIlo-brahmacaryapariNAmAbhAvAt nivrato-hiMsAdiviratyabhAvAt nirguNA-kSAntyAdiguNAbhAvAt nirmaryAdA-parastrIparihArAdimaryAdAvilopitvAt niSpatyAkhyAnapoSadhopavAsa:-pratyAkhyAnapariNAmaparvadivasopavAsapariNAmAbhAvAta, bahUnAM dvipadacatuSpadamRgapazupakSisarisRpAnAM ghAtAya-vinAzAya vadhAya-tADanAya ucchAdanAya-nirmUlAbhAvIkaraNAya adharmarUpaH keturiva-grahavizeSa iva samutthitaH, na ca gurUNAM-pitrAdInAmAgacchatAnAmabhyuttiSThati-abhimukhamUrva tiSThati, na ca vinayaM prayukte, nApi zramaNabrAhmaNabhikSukANAmabhyuttiSThati, na ca vinayaM prayukte, nApi svakasyApi-AtmIyasyApi janapadasyApi samyakkarabharavRtti pravayati // (sU048 ) // tassa NaM paesissa ranno sUriyakatA nAma devI hotthA,sukumAlapaNipANipAyA dhAriNIvaNNao, paesiNA rannA sADa aNurattA avirattA iTTe sadde rUve jAva viharai ||(suu049)|| tassa NaM For Personal & Private Use Only Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUryakAntA rAjIva0 sUryakAnta kumArava0 citrasArathiva0 mu049 zrIrAjapraznI * paesissa raNNo jeTe putte sUriyakatAe devIe attae sUriyakate nAma kumAre hotthA, sukumAlapAmalayagirI-IA NipAe jAva paDirUve / se NaM sUriyakate kumAre juvarAyAvi hotthA, paesissa ranno rajaM ca raheM ca yA vRttiH balaM ca vAhaNaM ca kosaM ca koDAgAraM ca aMteuraM ca jaNavayaM ca sayameva paccuvekkhamANe 2 viharai ||(suu0 50) // 'tassa NaM paesissa ranno sUrIkaMtA nAma devI hotthA,sukumAlapANipAyA'ityAdi devIvarNanaM prAgvat / pradezinA rAjJA sArddhamanuraktA aviraktA-kathaJcidvipriya karaNe'pi virAgAbhAvAt / kumAravarNanaM 'sukumAlapANipAe' ityAdi jAva | tyAdi jAva 'sundare' iti, atra yAvatkaraNAt ' ahINapaMciMdiyasarIre lakkhaNavaMjaNaguNovavee mANummANapamANapaDipuSNasujAyasavaMgasundaraMge sasisomAkAre kaMte piyadarisaNe surUve' iti draSTavyaM, etacca devIvarNakavat svayaM paribhAvanIyaM, sa ca sUryakAnto nAma kumAro yuvagajA abhUta, pradezino rAjJo rAjya-rASTrAdisamudAyAtmakaM rASTaM ca-janapadaM ca balaM ca-hastyAdisainya vAhanaM ca-vegasarAdika kozaM ca-bhANDAgAra koSThAgAraM ca-dhAnyagRhaM puraM ca-nagaramantaHpuraM ca-avarodhaM cAtmanaiva-svayameva samutprekSa- | mANo-vyApArayan // (mU0 49-50) / tassa NaM esissa ranno jeTTe bhAuyavayaMsae citte NAma sArahI hotthA ar3e jAva bahujaNassa aparibhUe sAmadaMDabheyauvappayANaatthasatthaIhAmaivisArae uppattiyAe veNatiyAe kammayAe pAriNAmiyAe caubihAe buddhIe uvavee, paesissa raNo bahumu kalesu ya kAraNesu ya kuTuMbesu // 11 // Jain Education For Personal & Private Use Only Aw.jainelibrary.org Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ya maMtesu ya gujjhesu ya rahassesu ya vavahAresu ya nicchaesu ya ApucchaNijje meDhI pamANaM AhAre AlaMbaNaM cakkhU meDhibhUe pamANabhUe AhArabhUe AlaMbaNabhUe sahavANasababhUmmiyAsu lamhapaJcae vidiNNavicAre rajadhurAciMtae Avi hotthA // (suu051|| 'citte nAmaHsArahI hotthA ar3e ditta' iti ATyA-samRddho doptaH-kAntimAn kti:-pratItozyAvatkaraNAda 'viulabhavaNasayaNAsaNajANavAhaNAiNNe bahudAsIdAsagomahisagavelagappabhUte bahudhaNabahujAyasavasyae vicchaDDiyapaurabhattapANe' iti parigrahA, asya vyAkhyA rAjavarNakavat paribhAvanIyA, 'bahujaNassa aparimRe ' rAjamAnyakhAt svaya ca jAtyakSatriyatvAta, 'sAmabhayadaMDauvappayANaatthasatthaIhAmaivisArae' iti, sAmamedadaNDopapradAnalakSaNAnAM nItInAmarthazAstrasya-arthopAyavyutpAdanagranthasya IhA-vimarzastatpadhAnAmatirIhAmatistayA vizArado-vicakSaNaH sAmabhedadaNDopapadAnArthazAstrehAmativizAradaH utpattikyA-adRSTAzrutAnanubhUta viSayAkasmAdbhavanazIlayA vainayikyA-vinayalabhyazAstrArthasaMskArajanyayA karmajayA-kRSivANijyAdikarmabhyaH samabhAvayA pAriNAmikyA-pAyovayovipAkajanyayA evaMrUpayA caturvidhayA buddhayA upapetaH pradezino rAjJo bahuSu kAryeSu-kartavyeSu kAraNeSu-kartavyopAyeSu kuTumbeSu svakIyaparakIyeSu viSayabhUteSu mantreSu-rAjyAdicintArUpeSu guhyeSu-bahirjanAprakAzanoyeSu rahasyeSu-teSvevASaDakSINeSu 'nizcayeSu' nizcIyate iti nizcayAH-avazyakaraNIyAH karttavyavizeSAsteSu vyavahAreSu-AvAhana visarjanAdirUpeSu ApRcchanIyaH-sakRt pRcchanIyaH pratipracchanIya:-asakRt pRcchanIyaH,kimiti?, yato'sau 'meDhI' iti meDhI-khalakamadhyavartisthUNA yasyAM niryAmatA gopaMktirdhAnya grAhayati tadvad yamAlambya sakala mantrimaNDalaM Jain Education Internal For Personal & Private Use Only wallaw.jainelibrary.org Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIrAjamanI malayagirI - yA vRttiH // 116 // / Jain Education In mantraNIyAn arthAn dhAnyamiva vivecayati sameTiH, tathA pramANaM - pratyakSAdi tadvat yaratadddaSTAnAmarthAnAmavyabhicAritvena tatraiva mantrivRttinivRttibhAvAt sapramANaH, AdhAra Adheyasyeva sarvakAryeSu lokAnAmupakAritvAt, tathA 'AlambanaM' rajjvAdi tadvat ApadugarttAdinistArakatvAt AlambanaM, tathA cakSuH - locanaM tadvallokasya yo vividhakAryeSu pravRttinivRttiviSayadarzakaH sa cakSuH, etadeva prapaJcayati - ' meDhibhUe' ityAdi, atra bhUtazabda aupamyArthaH, meDhisadRza ityartha', 'savvANasavvabhUmiyAsu laDapacae' iti, sarveSu sthAneSu kAryeSu saMdhivigrahAdiSu sarvAsu bhUmikA -mantryamAtyAdisthAnarUpAnu labdhaH - upalabdhaH pratyayaH - pratItiH avisaMvAdavacanatA yasya sa tathA, 'viiNNavicAro' iti vitIrNo- rAjJA'nujJAto vicAra:- avakAzo yasya vizvasanIyatvAt savitIrNavicAraH sarvakAryAdiSviti prakRtaM, kiM bahunA ? - rAjyadhurAcintakazcApi rAjya nirvAhakazcApyabhavat // (051) // te kANaM teNaM samaeNaM kuNAlA nAma jaNavae hotthA, riDatthimiyasamiddhe, tattha NaM kuNAlAe jaNavae sAvatthI nAma nayarI hotthA riDatthimiyasamiDA jAva paDirUvA / tIse NaM sAvatthIe NagarIe bahiyA uttarapuratthime disIbhAe koTThae nAmaM ceie hotthA, porANe jAva pAsAdIe 4, tattha NaM sAvatthIe nayarIe paesissa ranno aMtevAsI jiyasattU nAmaM rAyA hotthA, mahayAhimavaMta jAva viharai / tae NaM se paesI rAyA annayA kayAi mahatthaM mahagdhaM maharihaM viulaM rAyArihaM pAhuDeM sajjAve, sajjAvittA cittaM sArahi sahAvei saddAvittA evaM vayAsI - gaccha NaM cittA ! tumaM sAvatthiM nagariM jiyasattussa raNNo imaM mahatthaM jAva pAhuDaM uvaNehi, jAI tattha rAyaka For Personal & Private Use Only citrasva jitazaDapArzve gamanaM sU0 52 // 196 // Aw.jainelibrary.org Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jANi ya rAyakiccANi ya rAyanItIo ya rAyavavahArA ya tAI jiyasattuNA saddhi sayameva paccuverukhamANe viharAhittikaha visajjie / tae NaM se citte sArahI paesiNA raNNA evaM vutte samANe haTTa jAva paDisuNettA taM mahatthaM jAva pAhuDaM geNhai, paesissa raNo jAva paDiNikkhamaha 2 ttA seyaviyaM nagari majjhamajjheNaM jegeva sae gihe teNeva uvAgacchati uvAgacchittA taM mahatthaM jAva pAhuDaM Thavei, koDubiyapurise sa. hAvei 2ttA evaM vayAsI-khippAmeva bho ! devANuppiyA ! sacchattaM jAva cAuraghaMTaM AsarahaM juttAmeva uvadvaveha jAva paJcappiNaha / tae NaM te koDuMbiyapurisA taheva paDisuNittA khippAmeva sacchattaM jAvajuddhasaja cAugghaMTa AsarahaM juttAmeva uvadvaventi, tamANattiyaM paJcappiNaMti, tae NaM se citte sArahI koDuMbiyapurisANa aMtie eyama8 jAva hiyae hAe kayabalikamme kayakouyamaMgalapAyacchitte sannaDabaDavammiyakavae uppoliyasarAsaNapaTTie piNiDagevijje baddhaAviddhavimalavaraciMdha. paTTe gahiyAuhapaharaNe taM mahatthaM jAva pAhaDaM geNhai 2 jeNeva cAuraghaMTe Asarahe teNeva uvAgacchaha 2 cAugghaMTe AsarahaM durUheti,bahahiM purisehiM sannaddhajAva gahiyAuhapaharaNehiM saddhi saMparivude sakoriTamalladAmeNaM chatteNaM dharejamANeNaMra mahayA bhaDacaDagararahapahakaraviMdaparikkhittesAo gihAo Niggacchai seyavirya nagari majjhamajjheNaM Niggacchaha 2ttA suhehi vAsehiM pAyarAsehiM nAivikiThehiM Jain Education Internationa For Personal & Private Use Only Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIrAjapraznI malayagirIyA vRttiH citrasya jitazatrupAzca gamanaM mU052 // 117 // aMtarA vAsehiM vasamANe 2 keiyaaddhassa jaNavayassa majjhamajjhaNaM jeNeva kuNAlAjaNavae jeNeva sAvatthI nayarI teNeva uvAgacchai 2ttA sAvatthIe nayarIe ma_majjheNaM aNupavisai, jeNeva jiyasatussa rapaNo gihe jeNeva bAhiriyA uvaTThANasAlA teNeva uvAgacchai 2ttA turae nigiNhai2 ttA rahaM Thaveti 2ttA rahAo pacoruhai, taM mahatthaM jAva pAhuDaM giNhai 2 tA jegeva abhiMtariyA uvaTThANasAlA jeNeva jiyasattU rAyA teNeva uvAgacchai 2ttA jiyasattuM rAyaM karayalapariggahiye jAva kaTu jaeNaM vijaeNaM vaDAvei 2ttA taM mahatthaM jAva pAhuDaM uvaNeitae Na se jiyasattR rAyA cittassa sArahissa taM mahatthaM jAva pAhuDaM paDicchai 2 cittaM sArahiM sakkArei 2 sammANetira paDivisajjei rAyamaggamogADhaM ca se AvAsaM dlyi| taeNaM se citte sAraho visajjite samANe jiyasattassa ranno aMtiyAo paDinikkhamaiyattA jeNeva bAhiriyA uvaTThANasAlA jeNeva cAuraghaMTe Asarahe teNeva uvAgacchai 2 tA cAugghaMTaM AsarahaM durUhai, sAvatthiM nagariM majhamajjheNaM jeNeva rAyamaggamogADhe AvAse teNeva uvAgacchai 2ttA turae nigiNhai 2ttA rahaM Thavei2 rahAo paccoruhai,hAe kayavalikamme kayakouyamaMgalapAyacchite suddhappAvesAI maMgalAI vatthAI pavara parihite appamahagyAbharaNAlaMkiyasarIre jimiyabhuttuttarAgae'vi ya NaM samANe puTAvaraNhakAlasamayaMsi gaMdhatvehi ya NADagehi ya uvanacijamANe 2 uvagAijjamANe 2 uvalAlijjamANe 2 iThe sahapharisarasarUvagaMdhe paMcavihe mANu // 117 // JainEducation : For Personal & Private Use Only Malw.jainelibrary.org Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ssae kAmabhIe paccaNubhavamANe viharai // (sU0 52) // 'paesissa raNo aMtevAsI ti ante-samIpe vasatItyevaMzIlo'ntevAsI-ziSyaH, aMtevAsIva samyagAjJAvidhAyI iti bhAvaH / 'sannaddhabaddhavammiyakavae' iti kavacaM-tanutrANaM varma-lohamayakattalakAdirUpaM saMjAtamasyeti varmitaM, sannaddhaM zarIrAropaNAt baddhaM gADhantarabandhanena bandhanAt vammitaM kavacaM yena sa sannaddhabaddhavammitakavacaH, 'uppIliyasarAsaNapaTTie' iti utpIDitA-gADhIkRtA zarA asyante-kSipyante asminniti zarAsana-iSudhistasya paTTikA piNaddhA yena sa utpIDitazarAsanapaTTikaH 'piNaDagevejavimalavaraciMdhapaTTe' iti pinaddhaM vaiyaka-grIvA''bharaNaM vimalavaracihnapaTTazca yena sa pinaddhauveyakavimalavaracinhapaTTaH 'gahiyAuhapaharaNe' iti Ayudhyate'nenetyAyudha-kheTakAdi praharaNam-asikuntAdi-gRhItAnvAyudhAni praharaNAni ca yena sa gRhotAyudhapaharaNaH / / (mU0 52) // teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM pAsAvaJcijje kesI nAma kumArasamaNe jAtisaMpaNNe kulasaMpaNNe balasaMpaNNe rUvasaMpaNNe viNayasaMpaNNe nANasaMpaNNe daMsaNasaMpanne carittasaMpaNNe lajjAsaMpaNNe lAghavasaMpaNNe lajjAlAghavasaMpanne oyaMsI teyaMsI vaccaMsI jasaMsI jiyakohe jiyamANe jiyamAe jiyalohe jiyaNidde jitidie jiyaparIsahe jIviyAsamaraNabhayavippamukke vayappahANe guNappahANe karaNappahANe caraNappahANe niggahappahANe ajavappahANe mahavappahANe lAghavappahANe khaMtippahANe muttippahANe vijappahANe maMtappahANe baMbhappahANe nayappahANe niyamappahANe saccappahANe soyappahANe nANappahANe JainEducation Inte For Personal & Private Use Only m.jainelibrary.org Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zikumAra zrIrAjamazno malayagirIyA vRttiH varNanam // 128 // dasaNappahANe carittappahANe caudasapudI cauNANovagae paMcahi aNagArasaehi saddhiM saMparibuDe puvANupurvi caramANe gAmANugAma dUijjamANe suhasuheNaM viharamANe jeNeva sAvatthI nayarI jeNeva koTThae ceie teNeva uvAgacchai 2ttA sAvatthIe nayarIe bahiyA koTThae ceie ahApaDirUvaM uggahaM uggiNhai uggiNhittA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANe viharai // (sU053 ) // 'kesInAma kumArasamaNe gAisaMpanne' ityAdi, jAtisaMpanna:-uttapamAtRpakSayukta iti pratipattavyama, anyathA mAtRpitapakSasaMpannatvaM puruSamAtrasyApIti nAsyotkarSaH kazcidukto bhavati, utkarSAbhidhAnArtha cAsya vizeSaNakalApopAdAnaM cikIrSitamiti, evaM kulasaMpanno'pi navaraM kulaM-pitRpakSa: balaM-saMhanana vizeSasamutthaH prANaH rUpam-anupamaM zarIrasaundarya vinayAdIni pratItAni, navaraM lAghavaM-dravyato'lpopadhitvaM bhAvato gauravatrayatyAgaH 'lajjA' manovAkAyasaMyamaH 'oyaMsI'ti ojo-mAnaso'vaSTa- | mbhastadvAn ojasvI tejaH-zarIraprabhA tadvAn tejasvI 'vo' vacanaM saubhAgyAdyupetaM yasyAsti sa vacasvI athavA varca:-tejaH prabhAva ityarthastadvAn varcasvI yazasvI-khyAtimAn , iha ca vizeSaNacatuSTaye'pyanusvAraH prAkRtatvAt , jitakrodha ityAdi tu vizeSaNasaptakaM pratIta,navaraM krodhAdijaya udayamAptakrodhAdiviphalIkaraNato'vaseya:,tathA jIvitasya-ANadhAraNasya AzA-vAJchA maraNAdbhayaM tAbhyAM viSamukto jIvitAzAmaraNabhayavipramuktaH, tadubhayopekSaka ityarthaH, tathA tapasA pradhAnaH-uttamaH zeSamunijanApekSayA tapo vA pradhAnaM yasya sa tapaHpradhAnaH, evaM guNapradhAna navaraM guNAH-saMyamaguNAH, etena ca vizeSaNavyena tapAsaMyamau pUrva- baddhAbhinavayoH karmaNonirjaganupAdAnahetU mokSasAdhane mumukSUNAmupAdeyau pradarzitau,guNaprAdhAnyaprapaJcanArthamevAi-'karaNappahANe 198 // dain Education Int For Personal & Private Use Only V .jainelibrary.org Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ iti yAvat 'carittappahANe' iti,karaNaM-piNDavizuddhayAdi,uktazca-"piMDavisohI samiI bhAvaNa paDimA ya iMdiyaniroho / paDilehaNa guttIo abhiggahA ceva karaNaM tu // 1 // " caraNa-mahAvratAdi,uktaJca-'vaya samaNadhamma saMjama veyAvaccaM ca bNbhgutiio| NANAitiyaM tava kohanigahAI caraNameyaM // 1 // nigrahaH-anAcArapravRtteniSedhanaM / nizcayaH-tattvAnAM nirNayaH vihitAnuSThAne vavazyamabhyupagamo vA ArjavaM-mAyAnigraho lAghava-kriyAsu dakSatvaM kSAntiH-krodhanigrahaH gupti:-manoguptyAdikA muktiHnirlobhatA vidyA-prajJaptyAdidevatA'dhiSThitA varNAnupUrvyaH mantrA-hariNegameSyAdidevatAdhiSThitAH athavA sasAdhanA vidyA sAdhanarahitA mantrA, brahmacarya-bastinirodhaH sarvameva vA kuzalAnuSThAnaM vedaH-Agamo laukikalokotarikakumAvanikabhedabhinna: nayA-naigamAdayaH sapta pratyekaM zatavidhA; niyamA-vicitrA abhigrahavizeSAH satyaM-bhUtahitaM vacaH zauca-dravyato nirlepatA bhAvato'navadyasamAcAratA jJAna-matyAdi darzana-samyatvaM cAritraM-bAhyaM sadanuSThAna, yacceha caraNakaraNagrahaNe'pi ArjavAdigrahaNaM tat ArjavAdInAM prAdhAnyakhyApanArtha, nanu jitakrodhavAdInAmAjavAdInAM ca kA prativizeSaH ?, ucyate; jitakrodhAdivizeSaNeSu tadudayaviphalIkaraNaM mArdavapradhAnAdiSu udayanirodhaH, athavA yata eva jitakrodhAdiH ata eva kSamAdipradhAna ityevaM hetuhetumadbhAvAd vizeSaH, tathA jJAnasampanna ityAdI jJAnAdimattvamAtramuktaM jJAnapradhAna ityAdau tadvatAM madhye tasya prAdhAnyamityevamanyatrApyapaunaruktyaM bhAvanIya, tathA 'orAle' iti udAraH-sphArAkAraH 'ghore ghoraguNe ghoratavassI ghorabaMbhaceravAsI occhUDhasarIre saMkhitaviulateulese cauddasapucI caunANovagae' iti pUrvavat, 'paMcahi aNagArasarahiM' ityAdika vAcyaM / / (muu053)|| M Jain Educational For Personal & Private Use Only a inelibrary.org Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIrAjamaznI malayagirIyA vRttiH citrasya dharmaprApti sU054 .tae NaM sAvatthIe nayarIe siMghADagatiyacaukkacacaracaumuhamahApahapahesu mahayA jaNasaddei vA jaNavhei vA jaNakalakalei vA jaNabolei vA jaNaummIi vA jaNaukkaliyAi vA jaNasannivAeivA jAva parisA pajjuvAsai / tae NaM tassa sArahissa taM mahAjaNasadaM ca jaNakalakalaM ca suNettA ya pAsettA ya imeyArUve ajjhathie jAva samuppajitthA,kiNNaM ajja jAva sAvatthIe NayarIe iMdamahei vA khaMdamahei vA ruddamahei vA mauMdamahei vAnAgamahei vA bhUyamahei vA jakkhamahei vA thUbhamahei vA ceiyamahei vA rukkhamahei vA girimahei vA darimahei vA agaDamahei vA naImahei vA saramahei vA sAgaramahei vAjaNaM ime bahave uggA bhogA rAinnA ikkhAgA khattiyA NAyA korabA jAva inbhA inbhaputtAhAMyA kayabalikammA jahovavAie jAva appegatiyA hayagayA jAva appegatiyA gayagayA pAyacAravihAreNaM mahayAra vaMdAvaMdaehiM niggacchati,evaM saMpeheira kaMcUijjapuri saddAvei sadAvittA evaM vayAsIkiNNaM devANuppiyA! aja sAvatthIe nagarIe iMdamahei vA jAva sAgaramahei vA jeNaM ime bahave uggA bhogA0NigacchaMti ?, tae NaM se kaMcuIpurise kesissa kumArasamaNassa AgamaNagahiyaviNicchae cittaM sArahiM karayalapariggahiyaM jAva vaDAvettA evaM vayAsI-No khalu devANuppiyA ! anja sAvatthIe NayarIe iMdamahei vA jAva sAgaramahei vA jeNaM ime bahave jAva viMdAviMdaehiM niggacchaMti,evaM khalu bho devANuppiyA! pAsovaJcijje kesInAmaM kumArasamaNe jAisampanne jAva dUijjamANe ihamAgae // 11 // Jain Education Internationa For Personal & Private Use Only Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jAva viharai, teNa ajja sAvatthIe nayarIe bahave uggA jAva inbhA inbhaputtA appegatiyA vaMdaNavattiyAe jAva mahayA vaMdAvaMdagAha Niggacchai,tae NaM se citte sArahI kaMcuipurisassa aMtie eya. maI socA nisamma haDtuTTha jAva hiyae koDuMbiyapurise saddAvei saddAvittA evaM vayAsI-khippAmeva bho devANuppiyA! cAugghaMTaM AsarahaM juttAmeva uvaTThaveha jAva sacchattaM uvaTThati, tae NaM se citte sArahI hAe kayavalikamme kayakouyamaMgalapAyacchitte zuddhappAvesAI maMgallAiM vatthAI pavara parihite appamahagyAbharaNAlaMkiyasarIre jeNeva cAugdhaMTe Asarahe teNeva uvAgacchai uvAgacchittA cAugghaMTa AsarahaM duruhai 2ttA sakoriMTamalladAmeNaM chatteNaM dharijjamANeNaM mahayA bhaDacaDagareNa viMdaparikhitte sAvatthInagarIe majjhamajjheNaM niggacchai 2 ttA jeNeva kohae ceie jeNeva kesIkumArasamaNe teNeva uvAgacchai 2ttA kesikumArasamaNassa adUrasAmaMte turae NigiNhai rahaM Thavei ya, ThavittA pacoruhati2 tA jeNeva kesIkumArasamaNe teNeva uvAgacchai 2ttA kesikumArasamaNaM tikakhutto AyAhiNaM payAhiNaM karei karitA vaMdai namasai 2ttA NaccAsaNNe NAtidUre susmRsamANe NamaMsamANe abhimuhe paMjaliuDe viNaeNaM pajjuvAsai / tae NaM se kesIkumArasamaNe cittassa sArahissa tIse mahatimahAliyAe mahaccaparisAe cAujjAmaM dhamma parikahei,taM0-sabAo pANAivAyAo veramaNaM sabAo musAvAyAo veramaNaM savAo adiNNAdANAo veramaNaM sabAo bahivAdANAo vermnnN| dain Education For Personal & Private Use Only a w.jainelibrary.org Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIrAjapraznI malayagirI yA vRttiH VI citrasya dharmamApti mU054 // 120 // tae NaM sA mahatimahAlayAmahacaparisA kesissa kumArasamaNassa aMtie dhamma socA nisamma jAmeva disi pAunbhUyA tAmeva disiM paDigayA, tae NaM se citte sArahI kesIssa kumArasamaNassa aMtie dhamma socA nisamma haTTa jAvahiyae uDhAe uTTei 2ttA kesi kumArasamaNaM tikakhutto AyAhiNaM payAhiNaM karei 2 vaMdai namasairattA evaM vayAsI-saddahAmiNaM bhaMte ! niggathaM pAvayaNaM pattiyAmi NaM bhaMte! nigaMthaM pAvayaNaM roemiNaM bhaMte ! nigaMthaM pAvayaNaM abhuTTemi NaM bhaMte !nigathaM pAvayaNaM evameyaM niggathaM pAvayaNaM tahameyaM bhaMte!0 avitahameyaM bhaMte!0,asaMdiDameyaM sacceNaM esa aDhe jaNNaM tumbhe vadahattikaddu vadai namasairattA evaM vayAsI-jahANaM devANuppiyANaM aMtie bahave uggA bhogA jAva inbhAinbhaputtA ciccA hiraNNaM ciccA suvaNNaM evaM dhaNaM dhanaM balaM vAhaNaM kosaM koDAgAraM puraM aMteuraM cicA viulaMdhaNakaNagarayaNamaNimottiyasaMkhasilappavAlasaMtasArasAvaejjaM vicchaDaittA vigovaittA dANaMdAiyANaM paribhAittA muMDe bhavittA AgArAo aNagAriyaM pazyaMti,No khalu ahaMtAsaMcAemi ciccA hiraNaM taM ceva jAva pavaittae, ahaNNaM devANuppiyANaM aMtie paMcANuvaiyaM sattasikkhAvaiyaM duvAlasavihaM gihidhamma paDivajjittae,ahAsuhaM devANuppiyA! mA paDibaMdhaM karehi,tae NaM se citte sArahI kesI kumArasamaNassa aMtie paMcANuvatiyaM jAva gihidhamma uvasaMpajjittANaM viharati, tae NaM se citte sArahI kesikumArasamaNaM vaMdai namasai 2ttA jeNeva cAugghaMTe Asarahe teNeva pahArettha gamaNAe // 120 // Jain Education in For Personal & Private Use Only Twiainelibrary.org Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAugghaTaM AsarahaM duruhai 2 jAmeva disiM pAunbhUe tAmeva disiM paDigae // (suu054)|| 'mahayA jaNasaddei vA' iti mahAn janazabdaH parasparAlApAdirUpaH ikAro vAkyAlaGkArArthaH vAzabda: padAntarApekSayA samuccayArthaH,janavyUho-janasamudAyA, janabolei vA' iti bolA-avyaktavarNo dhvaniH,'janakalakalei vA' kalakala: sa evopalabhyamAnavacanavibhAgaH 'jaNaummIi vA ummi:-saMbAdha: jaNaukkaliyAi vA' laghutarasamudAya: 'jaNasannivAe ivA' sannipAtaH-aparAparasthAnebhyo janAnAmekatra mIlanaM, 'jAva parisA pajjuvAsai' iti, yAvatkaraNAt 'bahujaNo annamannassa evamAikkhar3a evaM bhAsai evaM pannavei evaM khalu devANuppiyA ! pAsAvacije kesInAmaM kumArasamaNe jAisaMpaNNe jAva gAmANugAma duijjamANe ihamAgae iha saMpatte iha samosaDhe iheva sAvatthIe nayarIe kohae ceie ahApaDirUvaM uggaI uggiNDittA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANe viharai, taM mahapphalaM khalu devA0tahArUvANaM samaNANaM nAmagoyassavi savaNayAe' ityAdi prAguktasamastaparigrahaH, 'iMdamahei vA' ityAdi, indramahaH-indrotsavaH indraH-zakraH skandaH kArtikeyaH rudraH pratItaH makundo-baladevaH zivo-devatAvizeSaH vaizramaNo-yakSarAT nAgo-bhavanapati vizeSaH yakSo bhUtazca vyantaravizeSau stUpaH-caityastUpazcaitya-pratimA vRkSadarigirIavaTanadIsara sAgarA: pratItAH, bahave uggA uggaputtA bhogA jAvalecchaiputtA' iti,ugrAH AdidevAvasthApitA ikSuvaMzajAtA: ugraputrAH ta eva kumArAdyavasthA, evaM bhogA:-AdidevenaivAvasthApitaguruvaMzajAtA rAjanyA:-bhagavadayasyavaMzajAH yAvatkaraNAt 'khattiyA mAhaNA bhaDA johA mallaI mallaiputtA lecchaI 2 puttA' iti parigrahaH,tatra kSatriyA:-sAmAnyarAjakulInA bhaTAH-zauryavantaH yodhAH-tebhyo viziSTatarAH, mallakino lecchakinazca rAjavizeSAH, yathA ceTakarAjasya zrUyante aSTAdaza gaNa For Personal & Private Use Only Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ citrasya dharmaprApti zrIrAmapraznI , rAjA nava mallakino nava lecchakinaH, 'anne yabahave rAIsare tyAdi, rAjAno-maNDalikA IzvarA-yuvarAjAnastalavarA:malayagirIyA vRttiH parituSTanarapatipradattapaTTabandhavibhUSitA rAjasthAnIyAH mADambikA:-citramaNDapAdhipAH kuTumbikA:-katiSayakuTumbasvAmino'va lagakAH ibhyA-mahAdhaninaH zreSThina:--zrIdevatAdhyAsitasauvarNapaTTavibhUSitottamAgAH senaaptyo-nRptinirupitaashctursainy||121|| nAyakAH sArthavAhAH-sArthanAyakAH prabhRtigRhaNAt mantrimahAmantrigaNakadauvArikapoThamardAdiparigrahaH, tatra mantriNaH pratItAH mahAmantriNo-mantrimaNDalapradhAnAH hastisAdhanoparikA itivRddhAH gaNakA-gaNitajJA bhANDAgArikA iti vRddhAH jyotiSikA ityapare dauvArikAH-pratIhArA rAjadvArikA vA pIThamardAH-AsthAne AsannapratyAsannasevakA vayasyA iti bhAvaH 'jAva aMbaratalamiva phoDemANA' iti yAvatkaraNAt 'appegatiyA' baMdaNavattiyaM appegaiyA pUaNavattiyaM evaM sakAravattiya sampANavattiyaM kouhalavattiyaM asuyAI muNissAmo muyAI nissaMkiyAI karissAmo muMDe bhavittA AgArAo aNagAriyaM pavaissAmo paMcANuvvayAI satta sikkhAvayAI duvAlasavihaM gihidhamma paDivajjissAmo, appegaiyA jiNabhattirANeNaM appegaiyA jIyameyaMtikaTu vhAyA kayabalikammA kayakouyamaMgalapAyacchittA sirasAkaMThemAlAkaDA AviMdamaNisuvaNNA kappiyahAraddhahAratisarayapAlaMbapalaMbamANakaDimuttayasobhAbharaNA vattha pavara parihiyA caMdaNolittagAyasarIrA apegajhyA hayagayA appegaiyA gayagayA appegaiyA rahagayA appegaiyA sivikAgayA appega0 saMdamANiyAgayA appegaiyA pAyavihAracAriNo purisavaggurAya parikkhittA mahayA ukkiTisIhanAiyA bolakalakalaraveNaM samuddaskbhUyaH piva karemANA aMbaratalaMpica phoDemANA' iti parigrahaH, etacca prAya: muga, navaraM guNavatAnAmapi nirantaramabhyasyamAnatayA zikSAvratatvena vivakSaNAt ' satta sikkhA 121 // Jain Education in For Personal & Private Use Only w.jainelibrary.org Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education Int -4610*169) *** 16-08-149) ***-14 'vayAI' "yuktaM, snAtAH - kRtasnAnAH anantaraM kRtaM balikarma - svagRhadevatAbhyo yaiste kRtabalikarmANaH, tathA kRtAni kautukamaGga : lAnyeva prAyazcittAni duHsvapnAdivighAtArthaM yaiste kRtakautukamaGgalaprAyazcittAH, tatraH kautukAni - manItilakAdIni maGgalAnisiddhArtha kadadhyakSatadUrvAdIni tathA zirasi kaNThe ca kRtA * mAlA tyaiste, prAkRtatvAtpadanyatyayo vibhaktiSyatyayazcetti zissA* kaNThepAlAkRtAH, tathA AviddhAni - parihitAni maNisuvarNAni yaiste tathA kalpito - vinyasto hAraH - aSTAdazasa rikohAro - navasarika visarikaM pratItameva yaiste tathA, tathA pralambo cuMbana ke lambamAno yeSAM te tathA, kaTisUtreNa anyAnyapiH sukRtazobhAnyAbharaNAni yeSAM te kaTisUtrakRtazobhAbharaNAH, tataH padatrayasyApi padadvayamIlanena karmadhAraya, candanAvaliptAni gAtrANi yatra tattathAvidhaM zarIraM yeSAM te candanAvaliptagAtrazarIrAH, 'purisavaggurAparikhittA' iti, puruSANAM vAgureva vAgurA - parika* rastayA parikSiptAH - vyAptAH, 'mahayA' iti mahatA utkRSTiya AnandamahAdhvaniH siMhanAdazva- siMhasyeva nAdaH bolava-varNavyaktivarjita dhvaniH, kalakalaza - vyaktavacanaH sa eva etallakSaNo yo ravastena samudraravabhUtamiva samudramahAghoSaprAptamiva zrAvastIM nagarImiti gamyate, kurvANAH ambaratalamiva - AkAzatalamiva sphoTayantaH, ' egadisAe ' iti, ekayA dizA pUrvottaralakSaNayA ekAbhimukhA - ekaM bhagavantaM prati abhimukhAH, 'vAugghaMTaM ti catasro ghaNTA avalambamAnA yasmin sa tathA, azvapradhAno ratho'zvarathaH taM yuktameva azvAdibhiriti gamyate, zeSaM prAgU vyAkhyAtArtha, 'jaha jIvA bajjhantI' syAdirUpA dharmakathA aupapAtika granthAdavaseyA, lezatastu prAgeva darzitA, 'sahahAmI' tyAdi, zraddadhe astItyevaM pratipadye nairgranthaM pravacanaM - jainazAsanam, evaM ' pattiyAmi iti pratyayaM karomyatretibhAvaH rocayAmi - karaNaruciviSayIkaromi cikIrSA For Personal & Private Use Only ********16)469) **** (6) # lainelibrary.org Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIrAjapraznI maLayagirIyA vRtti: citrazramajopAsakavarNanam // 122 // sU055 mIti tAtparyAthaH, kimuktaM bhavati ?-abhyuttiSThAmi, abhyupagacchAmItyarthaH, evametat yadbhavadbhiH pratipAditaM tat tathaiva bhadanta! tathaivaitad bhadanta ! yAthAtmyavRttyA vastu avitathametat bhadanta !, satyamityarthaH, asaMdigdhametat bhadanta !, samyak tathyametaditi bhAvaH, 'icchiyapaDicchiyameya bhaMte !' iti, iSTam-abhilaSitaM pratISTam-Abhimukhyena samyak pratipannametat yathA yUyaM vadaya, 'cicA hiraNNa' mityAdi, hiraNyam-aghaTitaM suvarNa dhanaM-rUpyAdi dhAnyabalavAhanakozakoSThAgArapurAntaHpurANi vyAkhyAtAni pratItAni ca, 'cicA viula dhaNe' tyAdi, dhanaM-rUpyAdi kanakaratnamaNimauktikazakhAH pratItAH zilApravAla-vidruma sat--vidyamAna sAraM--pradhAnaM yat svApateya--dravya 'vicchardayitvA' bhAvataH parityajya 'vigovahattA' prakaTIkRtya, tadanantaraM dAna--dInAnAthAdibhyaH paribhAvya putrAdiSu vibhajya // (muu055)|| tae NaM se citte sArahI samaNovAsae jAe ahigayajIvAjIve uvalapuNNapAve AsavasaMvaranijjarakiriyAhigaraNabaMdhamokkhakusale asahijje devAsuraNAgasuvaNNajakkharakkhasakinnarakiMpurisagarulagaMdhadamahoragAIhiM devagaNehiM niggaMthAo pAvayaNAo aNaikkamaNijje, niggaMthe pAvayaNe NissaMkie NikaMkhie Nivitigicche laDaDhe gahiyaDe pucchiyahe viNicchiyahe abhigayaDe advimiMjapemmANurAgaratte, ayamAuso! nimagaMthe pAvayaNe aTe ayaM paramaTTe sese aNaDe, Usiyaphalihe avaMguyaduvAre ciyattaMteuragharappavese cAuddasamuddipuNNamAsiNIsu paDipuNNaM posahaM sammaM aNupAlemANe samaNe NiggaMthe phAsuesaNijjeNaM asaNapANakhAimasAimeNaM pIDhaphalagasejjAsaMthAreNaM vatthapaDigga // 122 // Jain Education Internal For Personal & Private Use Only Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *Ben * * He Ya She Ben Xin An * Zhong hakaMbala pAyapuMchapeNaM osa hame sajjeNaM paDilA bhemANe 2 bahUhiM sIlavvayaguNaveramaNapaccakkhANaposahobavAsehi ya appANaM bhAvemANe jAIM tattha rAyakajjANi ya jAva rAyavavahArANi ya tAiM jisAraNA saddhiM sayameva paccuve vakhamANe 2 viharai | ( sU0 55 ) // 'abhigayajIvA jIve' iti, abhigatau samyag vijJAtau jIvAjIvau yena sa tathA upalabdhe - yathAvasthitasvasvarUpeNa vijJAte puNyapApe yena sa upalabdhapuNyapApaH, AzravANAM prANAtipAtAdInAM saMvarasya - prANAtipAtAdipratyAkhyAnarUpasya nirjarAyAH karmaNAM dezato nirjaraNasya kriyANAM - vAdivayAdInAmadhikaraNAnAM khaGgAdInAM bandhasya - karmapudgalajIvapradezAnyo'nyAnugamarUpasya mokSasya - sarvAtmanA karmApagamarUpasya kuzalaH - samyak parijJAtA AzravasaMvara nirjarA kriyAdhikaraNabandhamokSa kuzalaH 'asa he ko' iti avidyamAnasAhAyyaH, kutIrthikapreritaH samyaktvAvicalanaM prati na parasAhAyyamapekSate iti bhAvaH, tathA cAha - 'devAsuramA gajakkhara krakha sakinnara kiMpurisagaralagaMdhava mahoragAieAha devagaNehiM nigathAo pAvayaNAo aNaikkamaNijje ' sugamaM, navaraM garuDA:- suvarNakumArAH, evaM caitat yato nirgranthe prAvacane ' nissaMkiye niHsaMzayaH 'nikaMkhiye ' darzanAntarAkArahita: ' nidhitigacche ' phalaM prati niHzaGkaH 'laDaTTe' arthazravaNataH ' gahiaTThe' arthAvadhAraNataH ' pucchiyaTTe ' saMzaye sati ' ahigayaTTe' samyaguttarazravaNato vimalabodhAt, 'viNicchiyaTTe' padArthopalambhAt 'aTThimiMjapemmAgurAgaratte ' asthIni prasiddhAni tAni ca mikSA ca tanmadhyavartI majjA asthimiAnaH te premANurAgeNa - sarvajJapravacanaprItilakSaNakusumbhAdirAgeNa raktA iva raktA yasya sa tathA kenollekhenetyata Aha- 'ayamAuso ! niggaMthe pAvayaNe aTThe paramaTThe For Personal & Private Use Only d Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIrAjaprazno malayagirI-* citrazrama NopAsaka yA vRttiH varNanam // 123 // sese aNahe' iti 'Auso' iti AyuSman !,etacca sAmarthyAtputrAderAmantraNaM, zeSamiti-dhanadhAnyaputradArarAjyakubhavacanAdi, |'Usiyaphalihe' iti ucchritaM sphATikamiva sphATikam-antaHkaraNaM yasya sa tathA, maunIndrapravacanAvAplyA parituSTamanA ityarthaH, eSA vRddhavyAkhyA, apare tvAhuH--ucchritaH--argalAsthAnAdapanIya UrbokRto na tirazcInA, kapATapazcAbhAgAdapanIta ityarthaH, utsRto vA -apagataH parighA-argalA gRhadvAre yasyAsau ucchritaparigha utsRtapariyo vA, audAryAtirekato'tizayadAnadAyitvena bhikSukapravezArthamanargalitagRhadvAra ityarthaH, 'avaMguyaduvAre' aprAtadvAraH bhikSukapravezArtha kapATAnAmapi pazcAkaraNAta , vRddhAnAM tu bhAvanAvAkyameva--samyagdarzanalAme sati na kasmAcita pAkhaNDikAdvimeti zobhanamArgaparigraheNa udghATitazirAstiSThatoti bhAvaH, 'ciyattaMteuragharapavese' 'ciyatte 'ti nApItikaraH antaHpuragRhe praveza:-ziSTajanapravezanaM yasya sa tathA, anenAnIrSyAlutvamasyoktam, athavA ciyattA--prItikaro lokAnAmantaHpure gRhe vA pravezo yasyAtidhArmikatayA sarvatrAnAzaGkanIyatvAt sa tathA, 'cAudasaTTamuddidvapuNNamAsiNIsu paDipunnaM posaha samma aNupAlemANe ' iti, caturdazyAmaSTamyAmuddiSTamityavamAvAsyAM porNamAsyAM ca pratipUrNam-ahorAtraM yAvat poSadham--AhArAdipoSadhaM samyak anupAlayan , poDhaphalage'ti pIDham-AsanaM phalakam--avaSTambhAthai 'sijjA' vasatiH zayanaM vA yatra prasAritapAdaiH supyate saMstArako laghutaraH 'vatthapaDiggahakaMbalapAyapuMchaNeNaM'ti vastraM pratItaM patat bhaktaM pAnaM vA gRhNAtIti patadgrahaH lihAditvAdacyatyayaH-pAtraM pAdapo chanaka-rajoharaNaM auSadhaM pratItaM bheSaja--pathyaM 'ahAparigahehiM tavokammoha appANaM bhAvemANe viharaha' sugama, kvacitpATha:--' bahUhi sIlavyaguNaveramaNaposahovavAsehiM appANaM bhAvemANe viharai' iti, tatra zIlavatAni-sthUlapANAti // 12 // dain Education Intel For Personal & Private Use Only Xllainelibrary.org Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAtaviramaNAdIni guNavratAni-digvatAdIni pauSadhopavAsA:-caturdazyAdiparvatithyupavAsAdistairAtmAnaM bhAvayan viharatiAste // (muu055)|| tae NaM se jiyasatturAyA aNNayA kayAi mahatthaM jAva pAhuDaM sajjei 2 tA cittaM sArahiM saddAvei saddAvittA evaM vayAsI-gacchAhi NaM tumaM cittA ! seyaviyaM nagari paesissa ranno imaM mahatthaM jAva pAhuDaM uvaNehi, mama pAumgaM ca NaM jahAbhaNiyaM avitahamasaMdiDaM vayaNaM vinavehitikaTTa visajjie / tae NaM se citte sArahI jiyasattuNA rannA visajjie samANe taM mahatthaM jAva giNhai jAva jiyasattussa rapaNo aMtiyAA paDinikkhamai 2ttA sAvatthonagaroemajhamajjheNaM niggacchai2 jeNeva rAyamaggamogADhe AvAse teNeva uvAgacchati 2 ttA taM mahatthaM jAva Thavai, hAe jAva sarIre sakoraMTa0 mahayA0 pAyacAravihAreNa mahayA purisavaggurAparikkhitte, rAyamagamogADhAo AvAsAo nigacchaha 2ttA sAvatthInagarIe majhamajjheNaM nigacchati 2ttA jeNeva koDhae ceie jeNeva kesIkumArasamaNe teNeva uvAgacchati 2 kesikumArasamaNassa antie dhammaM socA jAva haTTha0 uhAe jAva evaM vayAsI-evaM khalu ahaM bhaMte ! jiyasattuNA rannA paesissa ranno imaM mahatthaM jAva uvaNehittika visajie, taM gacchAmi NaM ahaM bhaMte! seyaviyaM nagariM, pAsAdIyA NaM bhaMte ! seyaviyA NagarI, evaM darisaNijjA NaM bhaMte ! seyaviyA NagarI,abhirUvA NaM bhaMte ! seyaviyA nagarI, JainEducation For Personal & Private Use Only amw.jainelibrary.org Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIrAjapraznI malayagirIyA vRttiH zvetAmbyAgamanAya vijJaptiH su056 // 124 // paDirUvA gaM bhaMte ! setaviyA nagarI, samosaraha NaM bhaMte ! tumbhe seyaviya nagariM, tae NaM se kesIkumArasamaNe citteNaM sArahiNA evaM vutte samANe cittassa sArahissa eyamadraM No ADhAi No parijANAi tusiNIe saMciTThai, tae NaM se citte sArahI kesIkumArasamaNaM docaMpi tacaMpi evaM vayAsI. evaM khalu ahaM bhaMte ! jiyasattRNA rannA paesissa raNo imaM mahatthaM jAva visajjie taM ceva jAva samosaraha NaM bhaMte ! tumbhe seyaviyaM nagariM, tae NaM kesIkumArasamaNe citteNa sArahiNA dApi taccapi evaM vutte samANe cittaM sArahiM evaM kyAsI-cittA ! se jahAnAmae vaNasaMDe siyA kiNhe kiNhobhAse jAva paDirUve, se gUNaM cittA ! se vaNasaMDe bahUNa dupayacauppayamiyapasupakkhIsirIsivANaM abhigamaNijje ?, haMtA abhigamaNijje, taMsi ca NaM cittA ! vaNasaMDaMsi bahave bhilugA nAma pAvasauNA parivasaMti, je NaM tesiM bahaNaM dupayacauppayamiyapasupakkhIsirIsivANa ThiyANaM ceva maMsasoNiyaM AhA rati,se gUNaM cittA ! se vaNasaMDe tesiNaM bahUNaM dupaya jAva sirisivANaM abhigamaNijje?, No ti0,kamhANaM?, bhaMte ! sovasagge,evAmeva cittA ! tumbhaMpi seviyAe NayarIe paesInAma rAyA parivasai ahammie jAva No sammaM karabharavittiM pavattai,taM kahaM NaM ahaM cittA! seyaviyAe nagarIe samosarissAmi?,tae NaM se citte sArahI kesi kumArasamaNaM evaM vayAsI-kiNaM bhaMte! tumbhaM paesiNA rahA kAyaI, asthi NaM bhaMte ! seyaviyAe nagarIe anne // 12 // Jaln Education Innel For Personal & Private Use Only jainelibrary.org Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bahave IsaratalavarajAva satyavAhapabhiiyoje NaM devANuppiyaM vadissaMti namaMsissaMti jAva pajjuvAsissaMti viulaM asaNaM pANaM khAimaM sAimaM paDilAbhissaMti, paDihArieNa pIDhaphalagasejjAsaMthAreNaM uvanimaMtissaMti, tae NaM se kesIkumArasamaNe cittaM sArahiM evaM vayAsI-aviyAi cittA! samosarissAmo // (sU056) // tae NaM se citte sArahI kesikumArasamaNaM vaMdai namasai 2 kesissa kumArasamaNassa aMtiyAo koTTayAo ceiyAo paDiNikkhamai 2 jeNeva sAvatthI NagarI jeNeva rAyamangamogADhe AvAse teNeva uvAgacchai 2 tA koDuMbiyapurise sadAvei saddAvittA evaM vayAsI-khippAmeva bho devANuppiyA ! cAugghaMTa AsarahaM juttAmeva uvaveha jahA seyaviyAe nagarIe nigacchai taheva jAva vasamANe 2 kuNAlAjaNavayassa majjhamajjheNaM jeNeva keiyaaddhe jeNeva seyaviyA nagarI jeNeva miyavaNe ujjANe teNeva uvAgacchai 2 ujjANapAlae sadAveda 2ttA evaM vayA. sI-jayA NaM devANuppiyA!pAsAvacijje kesInAma kumArasamaNe pudANupurvi caramANe gAmANugAmaM dU. ijjamANe ihamAgacchijjA tayA tujhe devANuppiyA! kesikumArasamaNaM vaMdijjAha namaMsijjAha vaMdittA namaMsittA ahApaDirUvaM uggahaM aNujANejjAha paDihArieNaM pIDhaphalaga jAva uvanimaMtijjAha, eyamANattiyaM khippAmeva paJcappiNejjAha, tae NaM te ujjANapAlagA citteNaM sArahiNA evaM vuttA samANA haTTatuTTha jAva hiyayA karayalaparingahiyaM jAva evaM vayAsI-tahatti, ANAe viNaeNaM IYITrawiainetbrary.org Jain Education For Personal & Private Use Only Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ udyAnapA zrIrAjapraznI malayagirIyA vRttiH // 125 // mUcanA kezikumArA4 gamanaM 58 vayaNaM paDisuNaMti // (sU0 57) // tae NaM citte sArahI jeNeva seyaviyA NagarIteNeva ubAgacchaha 2ttA seyaviyaM nagariM majhamajjheNaM aNupavisai 2ttA jeNeSa paesissa raNo gihe jeNeva pAhiriyA uvaTThANasAlA teNeva uvAgacchai 2 tA turae NigiNhai 2 rahaM Thavei 2ttA rahAopaccorUhai 2 ttA taM mahatthaM jAva geNhai 2 jeNeva paesI rAyA teNeva uvAgacchai 2 tA paesi rAyaM karayala jAva vaDAvettA taM mahatthaM jAva uvnnei| tara NaM se paesIrAyA cittassa sArahissa taM mahatthaM jAva paDicchai 2ttA cittaM mArahiM saMkkArei 2 tA sammANeI 2 pddivisjjei| tara NaM se citte sArahI paesiNA raNNA visajjie samANe haTTa jAva hiyae paesissa ranno aMtimAo paDinikkhamai 2ttA jeNeva cAughaMTe Asarahe teNeva uvAgacchai2 cAugghaMTa AsarahaM duruhai 2ttA seyaviyaM nagari majjhaMmajjheNaM jeNeva sae gihe teNeva uvAgacchaha 2ttA turara NigiNhai 2 rahaM Thaveda 2 rahAo paccoruhahara pahAe jAva uppi pAsAyavaragae phuhamANehiM muiMgamattharahiM battIsaibaddhaehiM nADaehiM varataruNIsaMpauttehiM uvaNaccijjamANe2 uvagAijjamANe 2 uvalAlijjamANe 2 iMThe sadaphArisa jAva viharaha // (suu058)|| tae Na kesIkumArasamaNe aNNayA kayAi pADihAriyaM pIDhaphalagasejjAsaMthAraNaM paccappiNai 2 sAvatthIo nagarIo koDhagAo ceiyAo paDimikkhamaharapaMcAhi aNamArasarahiM jAva biharamANe jeNeva keyaiaDe jaNavara jeNeva seyariyA nagarI jezava miyavaNe ujjANe taNeva // 12 // For Personal & Private Use Only Jain Education in w.jainelibrary.org Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uvAgacchaha 2ttA ahApaDirUvaM ungahaM uggiNhittA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANe viharati / tae NaM seyaviyAe nagarIe saghADaga mahayA jaNasaddei vA0 parisA Niggacchai, tae NaM te ujjANapAlagA imIse kahAe laDaTThA samANA hatuTTha jAvahiyayA jeNeva kesIkumArasamaNe teNeva uvAgacchanti 2ttA kesi kumArasamaNaM vaMdaMti namasaMti 2ttA ahApaDirUvaM uggahaM aNujANaMti pADihArieNaM jAva saMthAraeNaM uvanimaMtaMti NAmaM goyaM pucchaMti 2ttA odhAreMti 2ttA egataM avakamaMti annamannaM evaM vayAsI-jassa NaM devANuppitA ! citte sArahI dasaNaM kaMkhai daMsaNaM patthei daMsaNaM pIhei desaNaM abhilasai jassa NaM NAmagoyassavi savaNayAe hatuha jAva hiyae bhavati se NaM esa kesIkumArasamaNe puvANupudi caramANe gAmANugAmaM dUijjamANe ihamAgae iha saMpatte iha samosaDhe iheva seyaviyAe NagarIe bahiyA miyavage ujjANe ahApaDirUvaM jAva viharai, taM gacchAmo NaM devANuppiyA ! cittassa sArahissa eyamaDhaM piyaM niveemA piyaM se bhavau, aNNamaNNassa aMtie eyamaTTha paDimuNeti 2 jeNeva seyaviyA NagarI je geva cittassa sArahista gihe jeNeva cittasArahI teNeva uvAgacchaMti 2ttA cittaM sArahiM karayala jAva vaDAveMti 2 ttA evaM vayAsI- jassa NaM devANuppiyA ! dasaNaM kakhaMti jAva abhilasaMti jassa NaM NAmagoyassavi savaNayAe haTThajAva bhavaha seNaM ayaM kesI kumArasamaNe puvANupuddhiM caramANe samosaDhe jAva viharai / tae NaM se citte sArahI tesi For Personal & Private Use Only Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIrAjapraznI se malayagirI yA vRttiH citrasArathidharmazra | varNa // 126 // 40 ujjJANapAlagANaM aMtie egana soccA Nisamma hatuTTa jAva AsaNAo anbhuTTeti pAyapIDhAo paccoruhai | 2cA pADayAo omuyai rattA egasADiyaM uttarAsaMgaM karei, aMjalimauliyaggahatthe kesikumArasamaNAbhimuhe sattaTTa payAI aNugacchai 2ttA karayalapariggahiyaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTu evaM vayAsI-namotthu Na a. rahaMtANaM jAva saMpattANaM, namo'tthu NaM kesiyasa kumArasamaNassa mama dhammAyariyassa dhammovadesagassa vaMdAmi NaM bhagavaMtaM tatthagayaM ihagae pAsau me tika vadai namasai, te ujjANapAlae viuleNaM vatthagaMdhamalAlaMkAreNaM sakArei sammANei viulaM jIviyArihaM pIidANaM dalayai 2 tA paDivisajjei 2 koDuMbiyapurise saddAvei 3 evaM vayAsI-khippAmeva bho ! devANuppiyA cAugghaMTa AsarahaM juttAmeva uvaTThaveha jAva paccappiNaha / tae NaM te koTuMbiyapurisA jAva khippAmeva sacchattaM sajjhayaM jAva uvadvavittA tamANattiyaM paccappiNaMti, tae NaM se citte | sArahI koDuMbiyapurisANaM aMtie eyamaDhe sAracA nisamma haTTa jAvahiyae hAe kayavalikambhe jAva sarIre jeNeva cAugghaMTe jAva duruhitA sakoraMTa0 mahayA bhaDacaDagareNaM taM ceva jAva pajjuvAsai dhammakahAe jAva // (suu059)|| tae NaM se citte sArahI kesissa kumArasamaNasta aMtie dhamma soccA nisamma hatuDhe uThAe taheva evaM vayAsI-evaM khalu bhaMte ! amhaM paesI rAyA adhammie jAva sayassaviNaM jaNavayassa no sammaM karabharavitti pavattei, taM jai NaM devANuppiyA! paesissa raNo dhammamAikkhejjA bahuguNataraM khalu hojjA paesissa raNo tesiM ca baTTaNaM dupayacauppayamiyapasupakkhIsirIsavANaM, // 12 // dain Education Intl For Personal & Private Use Only Wrjainelibrary.org Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tesiM ca bahaNaM samaNamAhaNabhikkhuyANaM, taM jai NaM devANuppiyA ! paesissa bahuguNataraM hojjA sayassavi ya NaM jaNavayassa // (suu060)|| tae Na kesIkumArasamaNe cittaM sArahiM evaM vayAsIevaM khalu cauhi ThANehiM cittA! jIvA kevalipannattaM dhammaM no labhejA savaNayAe, taM0-ArAmagayaM vA ujjANagayaM vA samaNaM vA mAhaNaM vA No abhigacchai No vaMdai No NamaMsai No sakkArei No sammANei No kallANaM maMgalaM devayaM ceiyaM pajjuvAsei no aTThAI heUI pasigAI kAraNAI vAgaraNAI pucchai, eeNaM ThANeNaM cittA ! jIvA kevalipannattaM dhamma no labhaMti savaNayAe 1 uvassayagayaM samaNaM vA taM ceva jAva eteNavi ThANeNaM cittA!jIvA kevalipannattaM dhamma no labhanti savaNayAe 2 goyaraggagayaM samaNaM vA mAhaNaM vA jAva no pajjuvAsai, No viuleNaM asaNapANakhAimasAimeNaM paDi. lAbhai0 No aTThAI jAva pucchaha, eeNaM ThANeNaM cittA ! kevalipannattaM no labhaisavaNayAe 3jatthaviNaM samaNeNa vA mAhaNeNa vA sAhiM abhisamAgacchaha tatthavi NaM hattheNa vA vattheNa vA chatteNa vA appANaM AvarittA ciTThai, no aTThAI jAva pucchai, eeNavi ThANeNaM cittA! jIve kevalipannattaM dhamma No labhai savaNayAe 4, eehiM ca NaM citA! cauhi ThANehiM jIveNo labhai kevalipannattaM dhamma savaNayAe / cauhiM ThANehiM cittA ! jIve kevalipannattaM dhamma labhai savaNayAe, taM0-ArAmagayaM vA ujjANagayaM vA samaNaM vA mAhaNaM vA vaMdai namasai jAva pajjuvAsai aTThAI jAva pucchai, eeNavi Jain Education in For Personal & Private Use Only IITLw.jainelibrary.org Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIrAjapraznI malayagirIyA vRtti // 127 // jAva labhaisavaNayAe, evaM uvassayagaya goyaraggagayaM samaNaM vA jAva pajjuvAsai viuleNaM jAva paDilAbhei aTThAiM jAva pucchai, eeNavi0, jatthavi ya NaM samaNa vA abhisamAgacchai tatthavi yaNaM No hattheNa vA jAva AvarettANaM ciTThai, eeNavi ThANeNaM cittA ! jIve kevalipannattaM dhammaM labhai savaNayAe, tujhaMca cittA! paesI rAyA ArAmagayaM vA taM ceva sarva bhANiyaha AillaeNaMgamaeNaM jAva appANaM AvarettA ciTTai,taM kaha NacittA! paesissa ranno dhammamAikkhissAmo?, tae NaM se citte sArahI kesikumArasamaNaM evaM vayAsI-evaM khalu bhaMte ! aNNayA kayAI kaMboehi cattAri AsA uvaNayaM uvaNIyA te mae paesissa raNo annayA ceva uvaNIyA, taM eeNaM khalu bhate! kAraNeNaM ahaM paesiM rAyaM devANuppiyANaM aMtie hamANessAmo, taM mA NaM devANuppiyA ! tumbhe paesissa ranno dhambhamAikkhamANA gilAejAha, agilAe NaM bhaMte! tumbhe paesissa raNNo dhammamAikkhejAha, chaMdeNaM bhaMte ! tujhe paesissa rajNo dhammamAikkhejjAha, tae NaM se kesIkumArasamaNe cittaM sArahiM evaM vayAsI-aviyAI cittA ! jANissAmo / tae NaM se citte sArahI kesi kumArasamaNa vaMdai namaMsai 2 jeNeva cAugghaMTe Asarahe teNeva uvAgacchai 2ttA cAuraghaMTaM AsarahaM duruhai jAmeva disiM pAunbhUe tAmeva disi paDigae // (suu061)|| 'jeNeva kesIkumArasamaNe teNeva uvAgacchittA kesIkumArasamaNaM paMcaviheNaM abhigameNaM abhigacchai, taMjahA--sacittAnAM pradezibIdhAya zrAvastyAgamana vijJaptiH | sU060 dharmasya lAbhAlAbhakAraNAni mu061 // 127 // Jain Educational For Personal & Private Use Only na w .jainelibrary.org Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dravyAnAM puSpatAmbUlAdInAM 'viusaraNayAe' iti vyavasaraNena--vyutsarjanena, acittAnAM dravyANAm-alaGkAravastrAdInAmavyavasaraNena-avyutsargeNa, kacit "viusaraNayAe' iti pAThaH, tatra acittAnAM dravyANAM--chatrAdInAM vyutsarjanena parihAreNa, uktaM ca- ayaNei paMca kahANi rAyavaraciMdhabhUyAgi / chattaM khago vANaha mauDaM taha cAmarAo ya // 2 // ' iti, * ekA zATikA yasmin tattathA tacca tada uttarAsaMgakaraNaM ca-uttarIyasya nyAsavizeSarUpaM tena, cakSussparza--darzane 'aMjalipagga heNa ' hastajoTanena, manasa ekatrIkaraNena-ekatvavidhAnena, 'pADihArieNa pIDhaphalagasejjAsaMthArageNaM nimaMtehiti' prAtihArikeNa--punaH samarpaNIyena / 'aviyAI cittA! jAgissAmo' iti 'aviyAI iti api ca citte paribhAvayAmo 'laggA' iti bhAvaH, kacitpAThaH AviyAI cittA ! samosarissAmo' iti, tatra api ca-etadapi ca paribhAvya samavasa riSyAmo vartamAnayogena, 'phuTTamANehiM muiMgamasthaehi'ti sphuTadbhiratirabhasAsphAlanAt mardalamukhapuTaiH dvAtriMzadvidhaiH dvAtriMzatpAtranibaddhanATakairvarataruNayuktairupanRtyamAnaH tadabhinayapurassaraM nartanAt upagIyamAnaH tadguNAnAM gaanaat| 'dasaNaM kaMkhei ' ityAdi, kARti prArthayate spRTate abhilapati catvAro'pyekArthAH / 'cauhiM ThAgehi' iti ArAmAdigataM zramaNAdikaM nAbhigacchatItyAdikaM prathama kAraNaM, upAzrayagataM nAbhigacchatItyAdi dvitIyaM, mAtihArikeNa pIThaphalakAdinA nAmantrayatItyAdi tRtIyaM, gocaragataM nAzanAdinA pratilAbhayatItyAdi caturtha, etaireva caturbhiH sthAnaiH kevaliprajJaptaM dharma labhate zravaNatayA-zravaNeneti bhAvaH, 'jatyaviyaNa 'mityAdi, yatrApi zramaNaH-sAdhuH mAhana:-paramagItArthaH zrAvako'bhyAgacchati tatrApi hastena vastrAzcalena chatreNa vA''tmAnamAvRtya na tiSThati idaM prathamaM kAraNaM, evaM zeSANyapi kAraNAni pratyekamevaM bhAvanIyAni, 'tujhaM ca NaM cittA ! Jain Education Int l For Personal & Private Use Only M ainelibrary.org Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIrAjapraznI malayagirI yA vRttiH azvakhenaM kizinAsamIpegamanaMca // 128 // paesI rAyA ArAmagayaM vA taM ceva satvaM bhANiyatvaM 'bhAillagamaeNaM 'ti prathamagamakena, tadyathA-yuSmAkaM pradezI rAjA he citra ! ArAmAdigataM na vandate, yatrApi ca zramaNo'bhyAgacchati tatrApi hastAdinA''tmAnamAtya tiSThati, 'taM kahanaM cittA!' ityAdi sugama // (muu056-57-58-59-60-61)|| tae NaM se citte sArahI kalaM pAuppabhAyAe rayaNIe phulluppalakamalakomalummiliyaMmi ahApaMDure pabhAe kayaniyamAvassae sahassarassimi diNayare teyasA jalaMte sAo gihAo Niggacchai 2ttA jeNeva paesissa ranno gihe jeNeva paesI rAyA teNeva uvAgacchai 2 tApaesiM rAyaM karayala jAva tikadRjaeNaM vijaeNaM vahAveha,rattA evaM vayAsI-evaM khalu devANuppiyANaM kaMboehiM cattAri AsA uvaNayaM uvaNIyA teya mae devANuppiyANaM aNNayA ceva viNaiyA taM eha NaM sAmI ! te Ase cir3he pAsaha, tae NaM se paesI rAyA cittaM sArahi evaM vayAso-gacchAhi Na tumaM cittA! tehiM ceva cAhiM AsehiM AsarahaM juttAmeva uvaTThavehi 2ttA jAva paJcappiNAhi, tae NaM se citte sArahI paesiNA rannA evaM vutte samANe hadvatuTTha jAva hiyae ubaTTavei 2 ttA eyamANattiyaM paJcappiNai / tae NaM se paesI rAyA cittassa sArahissa aMtie eyamadraM socA Nisamma hadUtuTU jAva appamahagghAbharaNAlaMkiyasarIre sAo gihAo niggacchai 2 tA jeNAmeva cAugghaMTe Asarahe teNeva uvAgacchai 2 cAugghaMTa AsarahaM duruhai,seyaviyAe nagarIe majjhamajjheNaM Niggacchai,tae NaM se citte Jain Education Int ! For Personal & Private Use Only AL.jainelibrary.org Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sArahI ta rahaM gAI joyaNAI umbhAmei, tae NaM se paesI rAyA uNheNa ya taNhAe ya rahavAeNaM parikilate samANe cittaM sArahiM evaM vayAsI-cittA! parikilaMte me sarIre parAvattehi rahaM, tae NaM se citte sArahI rahaM parAvattei, jeNeva miyavaNe ujjA teNeva uvAgacchai, parasiM rAyaM evaM vayAsI-esa NaM sAmI! miyavaNe ujjANe ettha NaM AsANaM samaM kilAma samma pavINemo, tae NaM se paesI rAyA cittaM sArahiM evaM vadAsI-evaM hou cittA !, tae NaM se citte sArahI jeNeva miyavaNe ujANe jeNeva kesissa kumArasamaNassa adUrasAmaMte teNeva uvAgacchai 2turae NigiNhei 2 rahaM Thavei 2ttA rahAo paccorahai 2ttA turae moetirattA paesiM rAyaM evaM vayAsI-eha NaM sAmI! AsANaM saMmaM kilAma pavImo, tae NaM se paesI rAyA rahAo paccoruhai, citteNa sArahiNA saddhi AsANaM samaM kilAma samma pavINemANe pAsai jattha kesIkumArasamaNe mahaimahAliyAe mahaccaparisAe majhagaye mahayA 2 saddeNaM dhammamAikkhamANaM, pAsaittA imeyArUve ajjhathie jAva samuppajjitthA-jaDDA khalu bho jaDe pajjuvAsaMti muMDA khalu bho muMDaM pajjuvAsaMti maDhA khalu bho mUDhaM pajjuvAsaMti apaMDiyA khalu bho! apaMDiyaM pajjuvAsaMti niviNNANA khalu bho! nivigANaM pajjuvAsaMti, se kesa NaM esa purise jaDDe muMDe mUDhe apaMDie niviNNANe sirIe hirIe uvagae uttappasarIre, esa NaM purise kimAhAramAhArei ? ki pariNAmei ? kiM khAi ki piyai kiM Jain Education in For Personal & Private Use Only IITMw.jainelibrary.org Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAdho'va zrIrAjapraznI malayagirI yA vRttiH vyannajIvi praznaH cititoktiH // 129 // dalaha kiM payacchai jaNNaM emahAliyAe maNussaparisAe majjhagae mahayA 2 saddeNaM vuyAe ?, evaM saMpehei 2 tA cittaM sArahiM evaM vayAsI-cittA ! jaDDA khalu bho ! jaDe pajjuvAsaMti jAva vuyAi, sAevi ya NaM ujANabhUmIe no saMcAemi samma pakAmaM paviyarittae ? / tae NaM se citte sArahI paesIrAyaM evaM vayAsI-esa NaM sAmI! pAsAvacinje kesInAmaM kumArasamaNe jAisaMpaNe jAva caunANobagae Ahohie annnnaajiivii| tae NaM se paesI rAyA cittaM sArahiM evaM bayAsI-AhohiyaM Na vadAsi cittA ! aNNajIviyattaM NaM vadAsi cittA ?, haMtA ! sAmI ! AhohiaNNaM vayAmi0, abhigamaNijje NaM cittA ! ahaM esa purise ?, haMtA ! sAmI ! abhigamaNijje, abhigacchAmo NaM cittA ! amhe eyaM purisaM?, haMtA sAmo ! abhigacchAmo // (sU062) ||te NaM se paesI rAyA citteNa sArahiNA sahi jeNeva kesIkumArasamaNe teNeva uvAgacchai 2ttA kesossa kumArasamaNassa adUrasAmaMte ThicA evaM vayAsI-tumbhe NaM bhaMte! AhohiyA aNNajIviyA ?,taeNaM kesI kumArasamaNe paesiM rAyaM evaM vadAsI-parasI!se jahANAmae aMkavANiyAi vA saMkhavANiyAi vA daMtavANiyAI vA sukaM bhaMsiuMkAmA No sammaM paMthaM pucchai,evAmeva paesI tumbhevi viNayaM bhaMseukAmo no samma pucchasi, se gUNaM tava paesI mamaM pAsittA ayameyArUve ajjhathie jAya samu. ppajjitthA-jaDDA khalu bho ! jaDu pajjuvAsaMti, jAva paviyarittae, se gUNaM paesI aDhe samatthe ?, // 129 / / Join Education For Personal & Private Use Only janelibrary.org Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haMtA ! atthi // (sU0 63 ) // tae NaM se paesI rAyA kesi kumArasamaNaM evaM vadAsI-se keNaTeNaM bhaMte ! tujhaM nANe vA dasaNe vA jeNaM tujhe mama eyArUvaM ajjhatthiyaM jAva saMkappaM samuppaNNaM jANaha pAsaha , tara NaM se kesIkumArasamaNe paesiM rAyaM evaM vayAsI-evaM khalu paesI amhaM samaNANaM niggaMdhANaM paMcavihe nANe paNatte, taMjahA-AbhiNibohiyaNANe suyanAge ohiNANe maNapajavaNANe kevalaNANe, se kiM taM AbhiNibohiyanANe ?, AbhiNiyohiyanANe caubihe paNNatte, taMjahA-uggaho IhA avAe dhAraNA / se kiM taM uggahe?, umgahe duvihe paNNatte. jahA naMdIe jAva se taM dhAraNA, se taM AbhiNibohiyaNANe / se kiM taM suyanANe?, suyanANe duvihe paNNatte, taMjahA-aMgapaviDhe ca aMgabAhiraM ca, sarva bhANiya jAva didvivAo / ohiNANaM bhavapacaiyaM khaovasamiyaM jahA gaMdIe / maNapajjavanANe duvihe paNNatte, taMjahA-ujjumaI ya viulamaI ya, taheva kevalanANaM saI bhANiyaI, tattha NaM je se AbhiNiyohiyanANe se NaM mamaM atthi, tattha NaM je se suyaNANe seviya marma atthi, tattha NaM je se ohiNANe sevi ya mamaM atthi, tattha NaM jese maNapajjavanANe se'viya mamaM asthi, tattha paMje se kevalanANe se NaM mamaM natthi, se NaM arihaMtANaM bhagavaMtANaM, icceeNaM paesI ahaM tava caubiheNaM chaumattheNaM NANeNaM imeghArUvaM ajjhatthiyaM jAva samuppaNNaM jANAmi pAsAmi // (suu064)|| Jain Education For Personal & Private Use Only Jw.jainelibrary.org Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIrAjapraznI malayagirI- yA vRttiH // 130 // jJAnAni, caturmAnakA mU064 'AsANaM samaM kilAmaM sammamavaNemo' iti, azvAnAM sama-zramaM khedaM klama-glAniM samyak apanayAmaHsphoTayAmaH 'jaDA khalu jaDa' mityAdi, jaDamUDhaapaNDitanirvijJAnazabdA ekAthikA maukhyaprakarSapratipAdanArtha coktAH, 'sirie hirie uvagae uttappasarIre' iti zriyA-zobhayA hiyA-lajjayA upagato-yuktaH, paramapariSadAdizobhayA guptazarIraceSTAkatayA copalambhAva, uttaptazarIro-dedIpyamAnazarIraH, atraiva kAraNaM vimRzati-epa kimAhArayati-kimAhAra gRhNAti ?, na khalu kadannabhakSaNe evaMrUpAyAH zarIrakAntarupapattiH, kaNDUtyAdisadbhAvato vicchAyatvaprasakteH, tathA ki pariNAmayati-kIdRzo'sya gRhItAhArapariNAmo?, na khalu zobhanAhArAbhyavahAre'pi mandAgnitve yathArUpA kAntirbhavati, etadeva savizeSamAcaSTe-'ki sAi ki piyai ?, tathA ki dalayati-dadAti, etadeva vyAcaSTe-kiM prayacchati !, yenaitAvAn lokaH paryupAste, etadevAha-'jannaM esa emahAliyAe mANusaparisAe mahayA2 saddeNa bUyA' iti bo, yasmiMzvetthaM ceSTamAne 'sAeviya Na'mityAdi svakIyAyAmapi udyAnabhUmau na saMcAemo-na zaknumaH samyak-prakAzaM svecchayA pavicarituM, evaM saMprekSate-svavetasi paribhAvayati, saMprekSya citraM sArathimevamavAdIta-cittA' ityAdi, 'adhovahie' iti adho'vadhikA-paramAvadheradhova ya'vadhiyuktaH, 'annajIvie' iti annena jIvitaM-prANadhAraNaM ysyaasaavnnjiivitH| 'se jahAnAmae' ityAdi, te yathA nAma iti vAkyAlaGkAre 'aMkavaNijo' aGkaratnavaNija zaGkhavaNijo maNivaNijo vA zulka-rAjadeyaM bhAgaM bhraMzayitukAmAH zaGkAto na samyag panthAnaM pRcchanti, 'evameva tuma' mityAdi, dAntikayojanA mugamA / 'uggahe' tyAdi, tatrAvivakSitAzeSavizeSasya sAmAnyarUpasyAnirdezyasya rUpAderavagrahaNamavagrahaH tadarthagatAsadbhutasadbhutavizeSAlocanamIhA prakrAntArthavizeSani // 130 // dain Education For Personal & Private Use Only Tilw.jainelibrary.org Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zcayo'pAyaH avagatArthavizeSadhAraNaM dhAraNA, 'se kitaM uggahe' ityAdi, yathA nando jJAnaprarUpaNA kRtA tathA'trApi paripUrNA kartavyA, granthagauravabhayAcca na likhyate, kevalaM taTTIkaivAvalokanIyA, tasyAM saprapaJcamasmAbhirabhidhAnAt // (suu062-63-64)| tae NaM se paesIrAyA kesi kumArasamaNaM evaM vayAsI-aha NaM bhaMte ! ihaM uvavisAmi ?, paesI! esAe ujjANabhUmIe tumaMsi ceva jANae, tae NaM se paesI rAyA citteNaM sArahiNA saddhi kesissa kumArasamaNassa adUrasAmaMte uvavisai, kesikumArasamaNaM evaM vadAsI-tunbhe NaM bhaMte ! samaNANaM NiggaMthANaM esA saNNA esA paiNNA esA diTThI esA ruI esa heU esa uvaese esa saMkappe esA tulA esa mANe esa pamANe esasamosaraNe jahA aNNo jIvo aNNaM sarIraMNotaM jIvo taMsarIraM?, tae NaM kesI kumArasamaNe paesiM rAyaM evaM vayAsI-paesI! amhaM samaNANaM NinagaMthANaM esA saNNA jAva esa samosaraNe jahA aNNo jIvo aNNaM sarIraMNo taM jIvo No taM sarIraM,tae NaM se paesorAyA kesi kumArasamaNa evaM kyAsI-jati NaM bhaMte! tumbhaM samaNANaM NiggaMthANaM esA saNNA jAva samosaraNe jahA aNNo jIvo aNNaM sarIraM NotaM jIvo taM sarIraM, evaM khalumama anjae hotthA, iheva jaMbUdIve dIve seyaviyAe NagarIe adhammie jAva sagassaviya NaMjaNavayassa no sammaM karabharavittiM pavatteti, se.NaM tumbhaM vattavayAe subahuM pAvaM kammaM kalikalusaM samanjiNittA kAlamAse kAlaM kiccA aNNayaresu naraesu jeraiyattAe uvavaNNe / tassa NaM ajagassa NaM ahaM Nattue hotthA iDhe kaMte dan Education For Personal & Private Use Only Hw.jainelibrary.org Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIrAjapraznI malayagirI, yA vRttiH AryakA nAgamaprazna: // 131 // pie maNuNNe theje vesAsie saMmae bahumae aNumae rayaNakaraMDagasamANe jIviussavie hiyayaNaMdijaNaNe uMbarapupphapiva dullabhe savaNayAe, kimaMga puNa pAsaNayAe ,taM jati NaM se ajjae mamaM AgaMtuM vaejjA-evaM khalu nattUyA ! ahaM tava ajjae hotthA, iheva seyaviyAe nayarIe adhammie jAva no sammaM karabharavittiM pavattemi, tae NaM ahaM subAhuM pAvaM kammaM kalikalusaM samajjiNittA naraema uvavaNNe taM mA NaM nattuyA ! tumaMpi bhavAhi adhammie jAva no sammaM karabharavitti pavattehi, mANaM tumaMpi evaM ceva subahuM pAvakammaM jAva uvavajjihisi, taM jai NaM se ajjae mamaM AgaMtu vaejjA to NaM ahaM saddahejjA pattiejjA roejjA jahA anno jIvo annaM sarIraM No taM jIvo taM sarIraM, jamhANaM se ajjae bhamaM AgaMtuM no evaM vayAsI tamhA supaiDiyA mama painnA samaNAuso ! jahA tajjIvo taM sarIraM / tae NaM kesI kumArasamaNe paersi rAyaM evaM vadAsI-atthi NaM paesI! tava sUriyakatA NAmaM devI ?, haMtA atthi, jaiNaM tumaM parasI taM sUriyakaMtaM deviNhAyaM kayavalikammaM kayakouyamaMgalapAyacchittaM savAlaMkAravibhUsiyaM keNai puriseNaM NhAeNaM jAva sahAlaMkArabhUsieNaM sarDi iTe saddapharisarasarUvagaMdhe paMcavihe mANussate kAmabhoge paJcaNubbhavamANi pAsijjasi tassa NaM tuma paesI! purisassa ke DaMDaM nivattejjAsi ?,ahaNNaM bhaMte! taM purisaM hatthacchiNNagaM vA sUlAyagaM vA sUlabhinnagaM vA pAyachinnagaM vA egAhacaM kUDAcaM jIviyAo vavarovaejjA, ahaNNaM paesI se 131 // Jain Education in For Personal & Private Use Only A w .jainelibrary.org Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ purise tuma evaM vadejjA-mA tAva me sAmI ! muhuttagaM hatyacchiNNagaM vA jAva jIviyAo vavarovehi jAva tAvAhaM mittaNAiNiyagasayaNasaMbaMdhiparijaNaM evaM vayAmi-evaM khalu devANuppiyA! pAvAI kammAI samAyaretA imeyArUve AvaI pAvijjAmi, taM mA NaM devANuppiyA ! tumbhevi kei pAvAI kammAI samAyarau, mA NaM se'vi evaM ceva AvaI pAvijjihii jahA NaM ahaM, tassa NaM tumaM paesI ! purisassa khaNamavi eyamaha paDisujjAsi ?, No tiNaDhe samaDhe, jamhA NaM bhaMte ! avarAhINaM se purise, evAmeva paesI! tavavi ajjae hotthA iheva seyaviyAe NayarIe adhammie jAva No sammaM karabharavitti pavattei, se NaM amha vattavayAe subahuM jAva uvavanno, tarasa NaM ajjagassa tuma Nattue hotthA iTTe kaMte jAva pAsaNayAe, se NaM icchai mANusaM logaM havamAgacchittae, No ceva NaM saMcAeti hamAgacchittae, cauhi ThANehiM paesI ahuNovavaNNae naraemu neraie icchei mANusaM logaM havamAgacchittae no ceva NaM saMcAei ahuNovavannae narae neraie, seNaM tattha mahanbhUyaM veyaNaM vedemANe icchejA mANussaM logaM havaM0No cevaNaM saMcAei01,ahaNovavannae narae neraie nayarapAlehi bhujjo 2,samahiTThijjamANe icchai mANusaM loga hahamAgacchittae no cevaNaM saMcAei 2 ahujovavannae naraesuneraie nirayaveyaNijjasikammaMsiakaravINasi aveiyaMsi anijjinasi icchai mANusaM logaM0 no ceva NaM saMcAei 3, evaM jeraie nirayAuyaMsi kammaMsi akkhINaMsi aveiyaMsi in Education li For Personal & Private Use Only Pujanelibrary.org Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIrAjapraznI maLayagirIyA vRttiH AryikA nAgamaNamA aNijjinnaMsi icchaha mANusaM loga0 no ceva NaM saMcAei havamAgacchittae 4, icceehiM cAhiM ThAhi paesI ahuNovavanne naraesu neraie icchai mANusaM logaM0 No ceva NaM saMcAei0, taMsadahAhi NaM paesI ! jahA anno jIvo annaM sarIraM no taM jIvo taM sarIraM 1, // (sU0 65)||te NaM se paesI rAyA kesi kumArasamaNa evaM vadAsI-asthi NaM bhaMte! esA paNNA uvamA, imeNa puNa kArapeNa no uvAgacchai, evaM khalu bhaMte ! mama ajiyA hotthA iheva seyaviyAe nagarIe dhammiyA jAva vittiM kappemANI samaNovAsiyA abhigayajIvA0 saho vaNNao jAya appANaM bhAvemANI viharai, sA gaM tujhaM vattavayAe subahaM punnovacayaM samanjiNittA kAlamAse kAlaM kiccA aNNayaresu devaloesu devattAe uvavaNNA, tIse NaM ajjiyAe ahaM nattue hotthA iDhe kaMte jAva pAsaNayAe, taM jai NaM sA ajjiyA mama AgaMtuM evaM vaejjA-evaM khalu nattuyA ! ahaM tava ajjiyA hotthA, iheva seyaviyAe nayarIra dhammiyA jAva vittiM kappemANI samaNovAsiyA jAva viharAmi / tae NaM ahaM subahuM puNNovacayaM samajjiNittA jAva devaloesu uvavaNNA, taM tumaMpi NattuyA ! bhavAhi dhammie jAva viharAhi, tae NaM tumaMpi eyaM ceva subahuM puNNovacayaM samajAva uvavajjihisi, taM jai NaM ajjiyA mama AgaMtuM evaM vaejjA to NaM ahaM saddahejjA pattiejjA roijjA jahA aNNo jIvo apaNaM sarIraM No taM jIvo taM sarIraM, jamhA sA ajiyA mamaM AgaMtuMNo evaM vadAsI, tamhA // 132 // sain Education For Personal & Private Use Only M ainelibrary.org Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ supaiDiyA me paiNNA jahA taM jIvo taM sarIraM no anno jIvo annaM sarIraM / tae NaM kesIkumArasamaNe paesIrAyaM evaM vayAsI-jati NaM tumaM paesI ! hAyaM kayavalikammaM kayakouyamaMgalapAyacchittaM ullapaDasADagaM bhiMgArakaDucchayahatthagayaM devakulamaNupavisamANaM kei ya purise baccagharaMsi ThiccA evaM vadejA-i(e ha tAva sAmI! iha muhattagaM Asayaha vA ciTThaha vA nisIyaha vA tuyaTTaha vA, tassa NaM tumaM paesI! purisassa khaNamavi eyama paDisuNijjAsi ?, No ti0, kamhA gaM?, bhaMte ! asui 2 sAmaMto,evAmeva paesI! tavavi ajjiyA hotthA iheva seyaviyAe Nayaroe dhammiyA jAva viharati, sA NaM amhaM vattaghayAe subahuM jAva uvavannA, tIse NaM ajjiyAe tumaM Natue hotthA iTTa0 kimaMga puNa pAsaNayAe, sA NaM icchai mANusaM logaM havamAgacchittae, No ceva NaM saMcAei hatva. mAgacchittae, cauhiM ThANehiM paesI ahuNovavanne deve devaloemu icchejA mANusaM logaM0 No cevaNaM saMcAei. ahuNovavaNNe deve devaloesu divvehiM kAmabhogehiM mucchie giDe gaDhie ajjhovavaSNe se NaM mANuse bhoge no ADhAti no parijANAti, se NaM icchijja mANusaM no ceva NaM saMcAeti 1, ahuNovavaNNae deve devaloesu divehiM kAmabhogehiM mucchie jAva ajjhovavaNNe, tassa NaM mANusse pemme vocchinnae bhavati divve pimme saMkaMte bhavati, se NaM icchejjA mANusa0 No ceva NaM saMcAei 2, ahuNovavaNNe deve divvehiM kAmabhogehiM mucchie jAva ajjhovavaNNe, Jain Education in For Personal & Private Use Only w w.jainelibrary.org Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIrAjapraznI malayagirIyA vRttiH devanArakAnAgamazaMkAvyudAsa: tassa NaM evaM bhavai-iyANi gacchaM muhattaM gacchaM jAva iha appAuyA NarA kAladhammuNA saMjuttA bhavaMti, se NaM icchejjA mANussaM0No ceva NaM saMcAei 3, ahuNovavage deve divvehi jAva ajjhovavaNe, tassa mANussae urAle duggaMdhe paDikUle paDilome bhavai, uDhapi ya NaM cattAri paMca joyaNasayAI asubhe mANussae gaMdhe abhisamAgacchai, se NaM icchejA mANusaM0 No ceva NaM saMcAijA 4, icceehiM ThANehi paesI! ahuNovavaNNe deve devaloesu iccheja mANusaM logaM hadamAgacchittae No ceva NaM saMcAei havvamAgacchittae, taM saddahAhi gaM tumaM paesI ! jahA anno jIvo annaM sarIraM no taMjIvo taM sarIraM 2 // (suu066)|| 'tujjha NaM bhaMte samaNANaM NiggaMthANaM esA saNNA' ityAdi, saMjJAna-saMjJA samyagjJAnamityarthaH, eSA ca pratijJAnizcayarUpo'bhyupagamaH eSA-dRSTiH darzanaM svatatvamiti bhAvaH, eSA ruciH- paramazraddhAnugato'bhiprAyaH, epa hetuH samastAyA api darzanavaktavyatAyAH, etanmUla yuSmadarzanamiti bhAvaH, Sa sadaiva bhavatAM tAciko'dhyavasAyaH, eSA tulA yathA tulAyAM tolitaM samyagityavadhAryate tathA'nenApyabhyupagamenAGgIkRtena ca yadvicAryamANaM saMgatimupaiti tat samyagityavadhAryate na zeSamiti, tuleva tulA tayA, evametanmAnamityapi bhAvanIyaM, navaraM mAna-prasthAdi, 'esappamANe' iti etat pramANaM, yathA pramANe pratyakSAdyavisaM. vAdi evamepo'pyabhyupagamo'visaMvAdIti bhAvaH, 'esa samosaraNe' iti, etat samavasaraNaM-bahUnAmekatra mIlanaM, sarveSAmapi tattvAnAmasminnabhyupagame saMlulanamiti bhAvaH / 'iTe kaMte pie' ityAdi, iSTaH icchAviSayatvAt kAntaH kamanIyatamatvAt // 3 Jain Eduen For Personal & Private Use Only w.jainelibrary.org Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ An Zi Bian Zi Qi >> Yan Zi Xue Jiang >> Ying Fu Jiao >> priyaH premanibandhanatvAt manojJo manasA samyagupAdeyatayA jJAtatvAta manasA abhyate-gamyate iti mano'maH sthairyaguNayogAta sthairyo vizvAsako vizvAsasthAna saMmataH kAryakaraNena bahumato bahutvena analpatayA mato bahumataH kAryavighAtasya pazcAdapi mato bahu(anumataH ratnakaraNDasamAno, ratnakaraNDakavadekAntenopAdeya iti bhAvaH, 'jIviussavira' iti jIvitasyotsava iva jIvitotsavaH sa eva jovitotsavikaH,hRdayanandijananaH, udumbarapuSpaM zalabhyaM bhavati tatastenopamAna, 'sUlAiyaM vA' ityAdi * zUlAyAmatizayena gataM zUlAtigaM,etadeva vyAcaSTe-zUlAyAM bhinnaH zUlAbhinnaH sa eva zUlAbhinnakastaM, tathA 'egAhacca'miti ekaM ghAtaM, ekena ghAteneti bhAvaH, 'kUDAhacca ' miti kUTAghAtaM, kUTapatitasya mRgasva ghAteneti bhAvaH / 'carahiM ThANehi' * ityAdi, tatra sumahadbhUtanarakavedanAvedanamekaM kAraNaM dvitIyaM paramAdhArmikaiH kadarthanaM tRtIyaM narakavedanIyakAkSayata ubijanaM caturtha naraka yuSmAkSarata udvija / 'cAha ThANehi ahugovavagae deve'ityAdi sugamaM navaraM 'cattAri paMca vA joaNasae asubhe gaMdhe havai ' iti iha yadyapi navabhyo yojanebhyaH parato gandhapudgalA na ghrANendriyagrahaNayogyA bhavanti, pudgalAnAM mandapariNAmabhAvAt ghANendriyasya ca tathAvidhazaktyabhAvAt , tathApi te atyutkaTagaMdhapariNAmA iti navasu yojaneSu madhye anyAn pudgalAn utkaTagandhapariNAmena pariNapayati, te'pi Urca gacchantaH parato'nyAn te'pyanyAniti cakhAri paJca vA yojanazatAni yAvat gandhaH, kevalamUrdhvamUrdha mandapariNAmo veditavyaH, tatra yadA manuSyaloke bahUni gomRtakakalevarAdoni tadA pazca yojanazatAni yAvat gandhaH zeSakAlaM cakhAri tata uktaM catvAri pazceti // (mU0 65-66) // tara NaM se parasI rAyA kesi kumArasamaNaM evaM vayAsI-atthi NaM bhaMte ! esa paNNAuvamA, imeNaM JainEducation Intemand For Personal & Private Use Only Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIrAjamaznI malayagirIyA vRttiH acchidrejovagate zaMkA taduttaraM ca mU067 // 134 // puNa me kAraNaM No uvAgacchati, evaM khalu bhaMte ! ahaM annayA kayAI bAhiriyAe uvadvANasAlAe aNegagaNaNAyakadaMDaNAyagaIsaratalavaramADaMbiyakoDuMbiyainbhaseDiseNAvaisatthavAhamaMtimahAmaMtigaNagadovAriyaamaccaceDapIDhamaddanagaranigamadUyasaMdhivAlehiM saddhiM saMparikhuDhe viharAmi / tae NaM mama NagaraguttiyA sasakkhaM saloI sagevecaM avauNa(vAuDa baMdhaNabaddhaM cora uvaNeti. tae NaM ahaM taM pu. risaM jIvaMtaMceva aukuMbhIe pakkhivAvemi aumaeNaM pihANaeNaM pihAvemi aeNaya taueNa ya AyAve. mi Ayapacaiyaeroha purisehi rakkhAvemi, tae ahaM apaNyA kayAI jeNAmeva sA aukuMbhI teNAmeva uvAgacchAmi uvAgacchittAtaM aukuMbhI uggalacchAvemi uggalacchAvittAtaM purisaM sayameva pAsAmi No ceva NaM tIse ayakuMbhIe kei chiDei vA vivarei vA aMtarei vA rAI vA jaoNaM se jove aMtohito bahiyA jiggae,jai Na bhaMte tIse aukuMbhIe hojjA kei chiDDu vA jAvarAI vA jao NaM se jIve aMtohito cahiyA Niggae. toNaM ahaM saddahejjA pattiejjA roejA jahA anno jIvo annaM sarIraM no taM jIvo taM sarIraM, jamhA NaM bhaMtetIse aukuMbhIe Natthi kei chiDDe vA jAva niggara,tamhA supatiTThiyA me pannA jahA taMjIvo taMsarIraM no anno jIvo annaM sarIra / tara NaM kesIkumArasamale parasiM rAyaM evaM bayAsI-paemI! se jahA nAmae kUDAgArasAlA siyA duhaolitA guttA guttaduvArA givAyagaMbhIrA, ahaNNaM kei purise bheriM ca daMDaM ca gahAya kUDAgArasAlAe aMto 2 aNuppavisai 2ttA // 134 // en d an For Personal & Private Use Only Lainelibrary.org Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tIse kaDAgArasAlAe savvato samaMtA ghaNaniciyaniraMtaraNicchiDDAI duvAravayaNAI pihei, tIse kUDAgArasAlAe bahamajjhadesabhAe ThiccA ta bheri daMDaeNaM mahayA 2 saddeNaM tAlejA, se gUNaM paesI! se sadde NaM aMtohiMto bahiyA niggacchai, haMtA jiggacchai, atthiNaM paesI! tIse kUDAgArasAlAe kei chiDDe vA jAvarAI vA jao NaM se sadde aMtohiMto bahiyA Niggae?, no tiNaTe samaDhe, evAmeva paesI! jIvevi appaDihayagaI puDhavi bhiccA silaM bheccA pavvayaM bhicA aMtohito bahiyA Nigacchai, taMsadahAhi NaM tumaM paesI! aNNo jIvo taM cevazatae NaM paesI rAyA kesikumArasamaNaM evaM vadAsI-atthi NaM bhaMte ! esa paNNAuvamA imeNa puNa kAraNaM No uvAgacchai, evaM khalu bhaMte! ahaM annayA kayAi bAhiriyAe uvaTThANasAlAe jAva viharAmi, tae NaM mamaMNagaraguttiyA sasakkhaM jAva uvaNati, tae NaM ahaM (taM) purisaM jIviyAo vavarovemi jIviyAo vavarovettA ayokuMbhIe pakkhivAmi 2 ttA aumaeNaM pihAvemi jAva paJcaiehiM purisehiM rakkhAvemi, tae NaM ahaM annayA kayAI jeNeva sA kuMbhI teNeva uvAgacchai 2ttA ta aukuMbhiM uggalacchAvemi 2ttA taM aukuMbhI kimikuMbhiMpiva pAsAmi No ceva NaM tIse aukuMbhIe kei chiDDei vA jAvarAI vA jatANaM te jIvA bahiyAhiMto aNupaviTThA, jati NaM tIse aukuMbhIe hoja kei chiDDei vA jAva aNupaviTTA teNaM ahaM saddahejA jahA anno jIvo taM ceva, jamhA NaM tIse aukuMbhIe natthi koi chiDDei vA jAva Jain Education in For Personal & Private Use Only A njainelibrary.org Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIrAjapanI malayagirIyA vRttiH / taruNavRddha*yoH zakti bhede upakaraANa zaktiH mU068 aNupavidyA tamhA supatihiA me paNNA jahA taM jIvo taM sarIraM taM ceva / tae NaM kesIkumArasamaNe paesI rAyaM evaM vayAsI-atthi NaM tume paesI! kayAi ae dhaMtapubve vA dhamAviyapuvve vA ! haMtA asthi, se gUrNa paesI! ae dhaMte samANe sabve agaNipariNae bhavati?, haMtA bhavati, asthi NaM paesI! tassa ayassa kei chiDDei vA jeNaM se joI bahiyAhiMto aMto aNupaviTe, no iNamahe samahe, evAmeva paesI! jIvo'vi appaDihayagaI puDhavibhiccA silaM bhiccA bahiyAhiMto aNupavisai, taM sahahAhi NaM tumaM paesI! taheva 4 // (suu067)| tae NaM paesI rAyA kesIkumArasamaNaM evaM vayAsI-atthi NaM bhaMte ! esa paNNA uvamA imeNa puNa me kAraNaM no uvAgacchai, atthi NaM bhaMte! se jahAnAmae keI purise taruNe jAva sippovagae pabhU paMcakaMDagaM nisirittae?, haMtA pabhU !, jati gaM bhaMte ! socceva purise bAle jAva maMdavinANe pabhU hojA paMcakaMDagaM nisirittae, to NaM ahaM sahahejA 3 jahA anno jIvo taM ceva, jamhA NaM bhaMte ! sa ceva se purise jAva maMdavinANe No pabhU paMcakaMDayaM nisirittae tamhA supaiDiyA me paNNA jahAtaM jIvotaM cev| tae NaM kesIkumArasamaNe paesi rAyaM evaM vayAsI-se jahAnAmae kei purise taruNe jAva sippovagae NavaeNaM dhaNuNA naviyAe jIvAe navaeNaM isuNA pabhU paMcakaMDagaM nisirittae?, haMtA, pabhU so ceva NaM purise taruNe jAva niuNasippovagate korillieNaM dhaNuNA korilliyAe jIvAe korillieNaM usuNA pabhU paMcakaMDagaM nisi // 135 // Jain Education For Personal & Private Use Only anelibrary.org Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rittae, No tiNamaTe samaDhe, kamhA NaM, bhaMte ! tassa purisassa apajjattAI uvagaraNAI havaMti, evAmeva paesI ! so ceva purise bAle jAva maMdavinnANe apajjattovagaraNe, No pabhU paMcakaMDayaM nisirittae, taM sahAhi Na tumaM paesI! jahA ano jIvo taM ceva 5 // (suu068)||te NaM paesI rAyA kesIkumArasamaNaM evaM vayAsI-asthi NaM bhaMte! esa paNNAuvamA imeNa puNa kAraNeNaM no uvAgacchaDa, bhaMte ! se jahA nAmae kei purise taruNe jAva sippovagate pabhU egaM mahaM ayabhAragaM vA tauyabhAragaM vA sIsagabhAragaM vA parivahittae?, haMtA pabhU, so ceva NaM bhaMte ! purise junne jarAjalariya siDhilavalitayAviNadvagatte daMDapariggahiyaggahatthe paviralaparisaDiyadaMtaseDhI Aure kisi pivAsie dubbale kilaMte no pabhU egaM mahaM ayabhAragaM vA jAva parivahittae, jatiNaM bhImAceva parise junne jarAjajariyadehe jAva parikilaMte pabhU egaM mahaM ayabhAraM vA jAva parivahitae to NaM saddahejA 3 taheva, jamhA NaM bhaMte ! se ceva purise junne jAva kilaMte no pabhR egaM maI ayabhAraM vA jAva parivahittae tamhA supatihitA me paNNA taheva / tae NaM kesIkumArasamaje pani rAyaM evaM vayAsI-se jahANAmae kei purise taruNe jAva sippovagae NaviyAe vihaMgiyA Navaehi sikaehiM NavarahiM pacchiyapiMDaehi pahU egaM mahaM ayabhAraM jAva parivahittae? hatA pabhU, pAnI se ceva NaM purise taruNa jAva sippovagae juniyAe dubbaliyAe ghuNakkhaiyAe vihaMgiyAe Jain Education For Personal &Private Use Only VIw.jalnelibrary.org Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIrAjapraznI malayagirI-IN yA vRttiH bhAravahanezaAktibhede upa karaNabhedaH sU0 69 juNNaehi dubbalaehiM ghuNakkhaiehi siDhilatayApiNaddhaehiM sikkaehiM juNNaehiM dubbaliehiM ghuNakha. iehi pacchipiDaehiM pabhU egaM mahaM ayabhAraM vA jAva parivahittae, No tiNa0, kamhA gaM ?, bhaMte ! tassa purisassa junnAI uvagaraNAI bhavati, paesI! se ceva se purise junne jAva kilaMte juntovagarane to pabhU egaM mahaM ayabhAraM vA jAvaparivahittae, taM sahAhi NaM tuma paesI ! jahA ano jIvo anna saroraM 6 // (suu069)|| tae Na se paesI kesikumArasamaNaM evaM vayAsI-adhi Na bhaMte ! jAva no uvAgacchai, evaM khalu bhaMte ! jAva viharAmi, tae NaM mama jagaraguttiyA coraM uvaNeti, tae NaM ahaM taM purisaM jIvaMtagaM ceva tulemi tuletA chaviccheyaM akubvamANe jIviyAo vavarovemi 2ttA mayaM tulemi No ceva NaM tassa parisassa jIvaMtassa vA tuliyassa vA muyassa vA tuliyassa [Natthi] kei ANatte vA nANatte vA omatte vA tucchatte vA guruyatte vA lahuyatte vA, jati NaM bhaMte ! tassa purisassa jIvaMtassa vA tuliyassa muyassa vA tuliyassa kei annatte vA jAva lahuyatte vA to NaM ahaM saddahejjA taM ceva, jamhA NaM bhaMte ! tassa purisassa jIvaMtassa vA tuliyassa muyassa vA tuliyassa natthi kei annatte vA lahayatte vA0 tamhA supatiTThiyA me pannA jahA taM jIvo taM ceva / tae NaM kesIkumArasamaNe paesiM rAyaM evaM vayAsI-asthi NaM paesI ! tume kayAi vatthI dhaMtapubve vA dhamAviyapubve vA ?, haMtA asthi, atthi NaM paesI tassa vatthissa puNNassa vA tuliyassa apuNNassa Yu Nian Sun Ge Zi Nian Sa Ben Zi Mu )Ying Ben . 136 // Jain Education.iNom For Personal & Private Use Only W w.jainelibrary.org Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vA tuliyassa kei aNace vA jAva lahuyatte vA?, No tiNahe samaDe, evAmeva paesI ! jIvassa agurulaghuyattaM paDucca jIvaMtassa vA tuliyassa muyassa vA tuliyassa natthi kei ANatte vA jAva lahuyatte vA, taM saddahAhi NaM tuma paesI! taM ceva 7 / (mU. 70) tae NaM paesI rAyA kesi kumArasamaNaM evaM vayAsI-asthi NaM bhaMte ! esA jAva no uvAgacchada, evaM khalu bhaMte ! ahaM annayA jAva coraM uva. ti, tae NaM ahaM taM purisaM savvato samaMtA samabhiloemi, no ceva NaM tattha jIvaM pAsAmi, tae NaM ahaM taM purisaM duhA phAliyaM karemi 2ttA savvato samaMtA samabhiloemi, no ceva NaM tattha jIvaM pAsAmi, evaM tihA cauhA saMkheja phAliyaM karemi No ceva NaM tattha jIvaM pAsAmi, jaiNaM bhaMte ! ahaM taM purisaM duhA vA tihA vA cauhA vA saMkhejahA vA phAliyaMmi vA jIvaM pAsaMto to NaM ahaM sahejA no taM ceva, jamhA NaM bhaMte ! ahaM taMsi duhA vA tihA vA cauhA vA saMkhijahA vA phAliyaMmi vA jIvaM na pAsAmi tamhA supatihiyA me paNNA jahA taM jIvo ta sarIraM taM ceva / tae NaM kesikumArasamaNe paesiM rAyaM evaM vayAsi-mUDhatarAe Na tumaM paesI! tAo tucchatarAo, keNaM bhate! tucchatarAe ?, paesI! se jahANAmae keI purise vaNI vaNovajIvI vaNagavesaNayAe joiM ca joibhAyaNaM ca gahAya kaTThANaM aDaviM aNupavitA, tae NaM te purisA tIse agAmiyAe jAva kiMcidesaM aNuppattA samANA egaM purisaM evaM vayAsI-amhe NaM devANu For Personal & Private Use Only Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIrAjaprazno malayagirIyA vRttiH jIvanmRtayo MstulAcA ba. sti: chededarzane ca jyotiH limU. 70-1 ppiyA! kaTThANaM aDavi pavisAmo, etto NaM tuma joibhAyaNAo joI gahAya amhaM asaNaM sAhejAsi, aha taM joibhAyaNe joI vijjhavejA etto NaM tuma kaTThAo joiM gahAya amhaM asaNaM sAhejjAsittikaTa kaTThANaM aDavi aNupaviThThA, tae NaM se purise tao muhattantarassa tesiM purisANaM asaNaM sAhemittikaTTa jeNeva jotibhAyaNe teNeva uvAgacchai joibhAyaNe joI vijjhAyameva pAsati, tae NaM se purise jeNeva se kahe teNeva uvAgacchai uvAgacchittA taM kaha savao samaMtA samabhiloeti no ceva NaM tattha joI pAsati, tae NaM se purise pariyaraM baMdhai pharasuM giNhai taM kaDaM duhA phAliyaM karei savvato samaMtA samabhiloei No ceva gaM tattha joiM pAsai, evaM jAva saMkhejaphAliyaM karei savyato samaMtA samabhiloei no ceva NaM tattha joI pAsai, tae NaM se purise tasi kahaMsi duhAphAlie vA jAva saMkhejaphAlie vA joI apAsamANe saMte taMte parisaMte nivipaNe samANe parasuM egaMte eDei 2 pariyaraM muyai 2 evaM vayAsI-aho! mae tesiM purisANaM asaNe no sAhiettikaTTa ohayamaNasaMkappe ciMtAsogasAgarasaMpavihe karayalapallasthamuhe adRjjhANovagae bhUmigayadihie jhiyAi, tae Na te purisA kaTThAI chidaMti 2tto jeNeva se purise teNeva uvAgacchetirattI te purisaM ohayamaNasaMkappaM jAva jhiyAyamANaM pAsati 2ttA evaM vayAsI-kinbhe tuma devANuppiyA! ohayamaNasaMkappe jAva jhiyAyasi ?,tae NaM se purise evaM bayAsI-tujjhe NaM no sAhiettika AyarisA kaTThAI chidati ra bayAsI-kinna tuma // 137 // Jain Educacion For Personal & Private Use Only nelibrary.org Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ devANuppiyA! kahANaM aDavi aNupavisamANA mamaM evaM vayAsI-amhe NaM devANuppiyA! kaTThANaM aDaviM jAva paviTThA, tae NaM ahaM tatto muhurtatarassa tujhaM asaNaM sAhemittikaTu jeNeva joI jAva jhiyAmi, tae NaM tesiM purisANaM ege purise chede dakkhe pattaDhe jAva uvaesalahe te purise evaM vayAsI-gacchaha NaM tujjhe devANuppiyA ! NhAyA kayabalikammA jAva havvamAgaccheha jANaM ahaM asaNaM sAhemittika pariyaraM baMdhai 2 parasuM giNhai 2ttA saraM karei sareNa arANa mahei joI pADei 2 joI saMdhukkhei tesiM purisANaM asagaM sAdei, tae NaM te purisA pahAyA kayavalikammA jAva pAyacchittA jeNeva se purise teNeva uvAgacchaMti, tae NaM se purise tesiM purisANaM suhAsaNavaragayANaM taM viulaM asaNaM pANaM khAimaM sAimaM uvaNei, tae NaM te purisA ta viulaM asaNaM 4 AsAemANA vIsAemANA jAvaviharati, jimiyabhuttutarAgayAviya NaM samANA AyaMtA cokkhA paramasuibhUyA taM purisaM evaM vayAsI-aho NaM tumaM devANuppiyA! jaDe mUDhe apaDie NiviNNANe aNuvaesalahe je NaM tuma icchasi kauMsi duhAphAliyaMsi vA joti pAsittae, se eeNaNaM paesI! evaM vuccai mUDhatarAe NaM tumaM paesI! tAo tucchatarAo 8 // (suu071)|| tae NaM paesI rAyA kesikumArasamaNaM evaM vayAsI-juttae NaM bhaMte ! tumbhaM iyacheyANaM dakkhANaM buDANaM kusalANaM mahAmaINa viNIyANaM vipaNANapattANa uvaesalaDANaM ahaM imIsAe mahAliyAe mahaccaparisAe majjhe Jain Education For Personal & Private Use Only w.jainelibrary.org Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yathA pad tathA daNuH vyavahAroca zrIrAjapraznI mlygirii| yA vRttiH // 18 // uccAvaehiM AusehiM Ausittae uccAvayAhi ur3asaNAhiM uddhaMsittae evaM nibhaMchaNAhiM nicchoDaNAhiM?, tae NaM kesIkumArasamale paesiM rAyaM evaM vayAsI-jANAsi NaM tuma paesI! kati parisAo paNNatAo?, bhate ! jANAmi cattAri parisAo paNNatA, tajahA-khariyaparisA gAhAvaiparisA mAhaNaparisA isiparisA, jANAsi NaM tuma paesIrAyA! eyAsiM ca uNha parisANaM kassa kA daMDaNII paNNatA?, haMtA ! jANAmi je Na khattiyaparisAe avarajjhai se Na hatthacchiNNae vA pAyacchiNagae vAsIsacchiNNae vA sUlAie vA egAhacce kUDAhace jIviyAo vavarovijai, je Na gAhAvaiparisAe avarajjhai se Na taeNa vA veDheNa vA palAleNa vA veDhittA agaNikAeNaM jhAmijai, jeNaM mAhaNaparisAe avarajjhai se NaM aNiDhAhiM akatAhiM jAva amaNAmAIi vaggUhi uvAlaMbhittA kuMDiyAlaMchaNae vA sUNagalaMchaNae vA kIrai nivisae vA ANavijai, je NaM isiparisAe avarajjhai se NaM NAiaNihAhiM jAva NAiamaNAmAhiM vaggUhiM ubAlanmai, evaM ca tAva paesI ! tumaM jANAsi tahAvi Na tumaM mamaM vAma vAmeNaM daMDa daMDeNaM paDikUlaM paDikUleNaM paDilomaM paDilomegaM vivaccAsaM vivaJcAseNaM vaddasi. tara NaM paesI rAyA kesi kumArasamaNa evaM va yAsI-evaM khalu ahaM devANuppiehiM paDhamilluegaM ceva vAgaraNaM saMlatte tae NaM mama imeyArUve abhatthie jAva saMkappe samupajjitthA, jahA jahA NaM eyassa purisassa vAmaM vAmeNaM jAva vivaJcAsaM 138 // Jain Education For Personal & Private Use Only Hrjainelibrary.org Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vivaJcAseNaM vahissAmi tahA tahA NaM ahaM nANaM ca nANovalaMbhaM ca karaNaM ca karaNovalaMbhaM ca dasaNaM ca dasaNovalaMbhaM ca jIvaM ca jIvovalaMbhaM ca uvalabhissAmi, taM eeNaM ahaM kAraNaM devANuppiyANaM vAmaM vAmeNaM jAva vivaccAsaM vivaccAseNaM vahie, tae NaM kesIkumArasamaNe paesIrAyaM evaM vayAsI-jANAsi NaM tamaM parasI! kai vavahAragA paNNattA ?, haMtA jANAmi, cattAri vavahAragA paNNattA-dei nAmege No saNNavei sannavei nAmege no deha ege deivi sannaveivi ege No dei No saNNavei, jANAsi NaM tumaM paesI! eesiM ca uNhaM purisANaM ke vavahArI ke avavahArI?, hatA jANAmi, tattha NaM je se purise deha No saNNavei seNaM purise vavahArI, tattha NaM je se purise No dei saNNavei se NaM purise vavahArI, tattha NaM je se purIse dei vi sa veivi se purise vavahArI, tattha NaM je se purise No dei No sannai se NaM avavahArI, evAmeva tumaMpi vavahArI, No ceva NaM tuma esI avavahArI (sU. 72) tae NaM paesI rAyA kesikumArasamaNaM evaM vayAsI-tujjhe NaM bhaMte! iyacheyA dakkhAjAva uvaesalahA samatthA Na bhaMte! mamaM karayalaMsi vA AmalayaM jovaM sarIrAo abhinivahitANaM uvadaMsittae, teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM paesissa raNNo adUrasAmaMte vAuyAe saMvutte, taNavaNAsaikAe eyai veyai calai phaMdai ghaTTai udIrai taM taM bhAvaM pariNamai, tara Na kesIkumArasamaNe parasirAyaM evaM vayAsI-pAsasi Na tumaM pa.sIrAyA! eyaM taNavaNa Jain Education Int! For Personal & Private Use Only Hainelibrary.org Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIrAjapraznI malayagirI yA vRttiH // 119 // vAyuvajjIvA zenam - stikunthusamatA | sU.73-4 ssaI eyaMta jAva taM taM bhAvaM pariNamaMtaM ?, haMtA pAsAmi, jANAsi NaM tuma paesI! eyaM taNavaNa. ssaikArya kiM devo cAlei asuro vA cAlei NAgo vA kinnaro vA cAlei kiMpuriso vA cAlei mahorago vA cAlei gaMdhavo vA cAlei ?, haMtA jANAmi, NA devo cAlei jAva No gaMdhado cAlei vAjyAe cAlei, pAsasi NaM tumaM paesI! etassa vAukAyassa sarUvissa sakAmassa sarAgassa samohassa saveyassa salesassa sasarIrassa evaM ?,No tiNaDhe0, jai NaM tumaM paesIrAyA! eyassa vAukAyassa sarUvissa jAva sasarIrassa evaM na pAsasi taM kahaM NaM paesI! tava karayalaMsi vA AmalagaM jIvaM uvadaMsissAmi ?, evaM khalu paesI! dasaTThANAI chaumatthe maNusse sababhAveNaM na jANai na pAsai, taMjahA-dhammatthikAyaM 1 adhammatyikAyaM 2 AgAsatvikArya 3 jIvaM asarorabaddhaM 4 paramANupoggalaM 5 saI 6 gaMdha 7 vAyaM 8 ayaM jiNe bhavissai vA No bhavissai 9 ayaM sacadukkhANaM aMtaM karessai vA no vA 10, etANi ceva uppannanANadasaNadhare arahA jiNe kevalI savabhAveNaM jANai pAsai, taM0-dhammatthikAyaM jAva no vA karissai, taM saddahAhi Ne tuma parasI! jahA anno jIvo taM ceva 9 // (suu073)|| taeNaM se paesIrAyA kesi kumArasamaNaM evaM vayAsI-se nUNaM bhaMte! hathissa kuMthussa ya same ceva jIve?, haMtA paesI! hathissa ya kuMthussa ya same ceva jIve, se gUNaM bhaMte ! hatthIu kuMtha appakammatarAe ceva appakiriyatarAe ceva appAsavatarAe ceva evaM AhAranIhAraussAsa 129 // Jain Education a nd For Personal & Private Use Only Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nIsAsaiDIe mahajuiappatarAe ceva, evaM ca kuMthuo hatthAmahAkammatarAe ceva mahAkiriya jAva?,hatA paesI!hatthIo kuMthU appakammatarAe ceva kuMthuo vA hatthImahAkamatarAe ceva taM ceva, kamhANaM bhaMte! hatthissa ya kuMthussa ya same ceva jIve ?, paesI! se jahA NAmae kUDAgArasAlA siyA jAva gaMbhIrA aha NaM kei purise joI va dIvaM va gahAya taM kUDAgArasAlaM aMto 2 aNupavisaha tIse kaDAgArasAlAe saghato samaMtA ghaNaniciyaniraMtarANi Ni chiDDAI duvAravayaNAI piheti ratIse kUDAgArasAlAe bahamajjhadesabhAe taM paIvaM palIvejA, tara NaM se paIve taM kUDAgArasAlaM aMtoraobhAsaha ujoveDa tavati pabhAsei, No ceva NaM bAhi, ahaNaM se purise taM paIva iraeNaM pihejA, tae separDave DarayaM aMto obhAsei, No cevaNaM iDaragassa bAhiM No ceva NaM kUegArasAlAe bAhi. evaM kilijeNaM gaMDamANiyAe pacchipiDaeNaM ADhateNaM ahADhateNaM patthaeNaM aDapatthaeNaM aTTabhADyAe cAubhAiyAe solasiyAe chattIsiyAe causaTThiyAe dIvacaMparaNaM tae NaM se padIve TIvacaMpagassa aMto obhAsati4, no ceva NaM dIvacaMpagassa bAhiM, no ceva NaM causaTriyAe bAhi No ceva NaM kUDAgArasAlaM No ceva NaM kUDAgArasAlAe bAhi, evAmeva parasI! jIvavijaM jArimA pudhakammanibaddhaM boMdi Nivattei taM asaMkhejehiM jIvapadesehi sacittaM karei khur3iyaM vA mahAliyaM vA, taM saddahAhi NaM tumaM paesI! jahA aNNo jIvo taM ceva NaM / / (suu074|| Jain Education inte For Personal & Private Use Only wrww.jainelibrary.org Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zipradezi vAdaH mU.68-74 44 zrIrAjapraznI. 'asthi NaM bhaMte ! esa pannAuvamA' asti bhadanta ! prajJAto-buddhivizeSAdupamA, 'agagaNanAyage 'tyAdi, malayagirIyA vRttiH jA gaNanAyakA:-prakRtimahattarAH daNDanAyakA:-tantrapAlA rAjezvaratalabaramADambika kauTumbikebhyazreSThisenApatisArthavAhamantri mahAntrigaNakadauvArikAH pAguktasvarUpAH apAtyA-rAjyAdhiSThAyakAH ceTA:-pAda mRlikAH pIThama:-prAguktA ngr-ngr||140|| vAsiprakRtayaH nigamA:-kAraNikAH datA-anyeSAM gatvA gajAdezanivedakAH saMdhipAlA-rAjyasandhirakSakAH 'nagaraguttiyA' iti nagararakSAkAriNaH 'sasakkha' iti masAkSi sahoda-saloddhaM 'sageveja' grIvAnibaddhakiMcillodhramityarthaH, 'avAuDaM' aprA-bandhanabaddhaM cauramiti / 'bheri daDaM ceti bherI-DhakkA daNDo vaadndnnddH| 'vAma vAmeNa mityAdi, vAma vAmena evaM daMDa DeNetyAdyapi bhAvanIya / 'deha nAmege no sannavaha' iti dadAti-dAnaM prayacchati na saMjJApayati-na samyagAlApena saMtoSayati, caturbhaGgI pAThamiddhA, 'evAmeva paesi! tumapi vavahArI' iti yadyapi tvaM na samyagAlApena mAM saMtoSayasi tathApi mama viSaye bhaktivahamAnaM ca kurvan AdyapuruSa iva vyavahAryava nAvyavahArI, etAvatA ca 'mRDhatarAe tuma paesI! tao kaTTahArayAo' ityanena vacasA yat kAluSyamApAditaM tadapanIta paramaM ca saMtoSa prApita iti / 'haMtA paesI hathissa! kuMthussaya same ceva jIye' iti pradezAnAM tulyatvAta , kevalaM saMkocavikocadharmatvAt kunthuzarIre saMkucito bhavati, hastizarIre vimtanaH uktazca-"Asaja kaMthadehaM tattiyamitto gayaMmi gymitto| na ya saMjujjai jovo saMkoyavikoyadohi // // atra na saMyujyate jovaHmakocavikocadopAbhyAmiti, nayostasya mvabhAvanayA'bhyupagamAta , tathA cAtra pra. dIdRSTAnto vakSyate, athavA 'kammatarAe ceye tyAdi, 'karma' AyuSkalakSaNaM kriyA-kAyikyAdi AzravaH-mANAti 140 // Jain Education Inteza For Personal & Private Use Only jainelibrary.org Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAtAdiH AhAranIhArocchAsani pAsAdi dyutayaH pramogA, iDa(kaM-mAsikaM, ye sAbirasAto sthApo, gophali nAma yatra gobhaktaM prakSipyate, pacchi kApiTakaM ca pramotaM, gaDAkA mAgitA 2 dezavirogasiddhA, ADhakAyotakAtyahAIvasthAkulavArddhakulavA magadhadezapasiddhA dhAnyamAna vizeSAH, cIgitAmArikAmozikAdAyakA mApadezAsiddhArA rasamAnavizeSAH, dIpacammako-dIpasthaganakaM, 'evAme'sAdi nigama kaThaya, utaM caitadanyatrApi-"jaha dono mahai ghare | palIvio taM gharaM pagAsei / appapayAre taM taM evaM jogo sadehAI // 1 // " iti // (mU. 67-68-69-70-7172-73-74) // tae Na paesI rAyA kesi kumArasamaNa evaM vAsI-evaM khalu bhaite! mana ajagAta esa sanA jAva samosaraNe jahA tajIvo taM sarIraM no anno jIyo anna sarIraM tayANataracaNaM mama piugo'vi esa saNNA tayANaMtaraM mamavi esA saggA jAva samosaraga,taM no khalu ahaM bahupurisaparaMparAga kulanissiyaM didi chaMdessAmi, tae NaM kesIkumArasame pAsa rAya evaM vadhAsI-mANaM tuma parasI! pacchA. NutAvie bhavejAsi jahA va se purile apahArara, keNaM bhaMte! se apahArara?,parasI! se jahANAmae keI purisA atthatthI asthagavesI atyalugA atyakhiyA atyapivAsiyA atthagavesagayAe viulaM paNiyabhaMDamAyAra subahuM bhatapANapratyayagaM gahAya ega mahaM akAmiyaM chinAvAyaM dIhamaLa aDaviM aNupaviTThA, tara NaM te purisAtIle akAmiyAra aDavIra kaMci desaM aguppatA samANA egamahaM ayA For Personal & Private Use Only miganelibrary.org Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIrAjapanA malayagirI * ayonAtaM sU. 75 yA vRttiH // 141 // garaM pAsaMti, aeNaM sahato samaMtA AiNNaM vicchiNNaM sacchaDaM uvacchaDaM phuDaM gADhaM avagADhaM pAsaMti 2ttA hatu jAvahiyayA annamannaM sadAveMti 2 tA evaM vayAsI-esa NaM devANuppiyA! ayabhaMDe ihe kaMte jAva maNAme, taM seyaM khalu devANuppiyA ! amhaM ayabhArae baMdhittaettikaTu annamannassa eyama paDisuNetiratA ayabhAraM baMdhati 2 ahANupuchIe saMpatthiyA, tae NaM te purisA akAmiyAe jAva aDavIe kici desaM aNupattA samANA egaM mahaM tauAgaraM pAsaMti, taueNaM AiNNaM taM ceva jAva sahAvettA evaM vayAsI-esa NaM devANuppiyA! tauyabhaMDe jAva maNAme, appeNaM ceva taueNaM subahuM ae lambhati, taM seyaM khalu devANuppiyA! ayabhArae chaDetA tauyabhArae baMdhiektikaTTa annamannassa aMtie eyamaDhe paDisuNati 2 // ayabhAra chau~ti 2ttA tajyabhAraM baMdhati, tattha NaM ege puArase No saMcAei ayabhAraM chaDkettae tauyabhAra baMdhittae, tae NaM te purisA taM purisaM evaM vayAsI-esa NaM devANuppiyA! tajyabhaMDe jAva subahu ae lambhati, taM chaDDehi NaM devANuppiyA! ayabhAragaM, tauya bhAragaM baMdhAhi, tae NaM se purise evaM vadAsI-dRrAhaDe me devANuppiyA ! ae cirAhaDe me devANuppiyA! ae aigADhabaMdhaNabaddha me devANuppiyA! ae asiliTabaMdhaNabaddhe devANuppiyA! ae dhaNiyabaMdhaNabaddhe devANuppiyA! ae,No saMcAemi ayabhAragaM chaDDettA tauyabhAragaM baMdhittae / tae NaM te purisA taM purisaM jAhe jo saMcAyaMti bahahiM AghavaNAhi ya pannavaNAhi ya - Y 141 // - Jain Education Inte l For Personal & Private Use Only Ajainelibrary.org Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Aghavittae vA paSNavitae vA tayA ahANupubIe saMpatthiyA, evaM taMbAgaraM ruppAgaraM suvannAgaraM rayaNAgaraM vairAgaraM, tae NaM te purisA jeNeva sayA jaNavayA jeNeva sAI 2 nagarAI teNeva uvAgacchanti 2ttA vayaravikaNayaM kareti 2ttA subahudAsIdAsagomahisagavelagaM giNhaMti 2ttA aTutalamUsiyavarDasage kArAvati vhAyA kayabalikammA uppi pAsAyavaragayA phuDamANehiM muiMgamatthaehiM battIsaiyaha ehiM nAhaehiM varataruNIsaMpauttehiM uyaNacijjamANA uvalAlijjamANA iDhe saddapharisa jAva viharati / tae NaM se purise ayabhAreNa je.va sae nagare teNeva uvAgacchai ayabhAreNaM gahAya ayavidhiNaNaM kareti 2ttA tasi appamollaMsi nihiyaMsi jhINaparivae te purise jappiM pAsAyavaragae jAva viharamANe pAsati 2ttA evaM vayAsI-aho NaM ahaM adhanno apunno akayastho akayala varuNo hirisirivajie hINapuNNacAudase duraMtapaMtalakkhaNe, jati NaM ahaM mittANa vA NAINa vA niyagANa vA suNatao to NaM ahaMpi evaM ceva uppi pAsAyavaragae jAva viharaMto, se teNaTeNaM paesI evaM vuccai-mA NaM tumaM paesI pacchANutAbie bhavijAsi, jahA va se purise ayabhArie 11 // (sU075) / / ettha NaM se paesI rAyA saMbuddhe kesikumArasamaNaM vaMdai jAva evaM vayAsI-No khalu bhaMte! ahaM pacchANutAvie bhavissAmi jahA va se purise ayabhArie, taM icchAmiNaM devANuppiyANaM aMtie kevalipannattaM dhamma nisAmittae, ahAsuhaM devANuppiyA! mA For Personal & Private Use Only Janelibrary.org Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIrAjapraznI malayagirI yA vRtti dharmasvIkAravinayazca sU.76-7 paDibaMdha0, dhammakahA jahA cittassa, taheva gihi dhamma paDivajA2ttA jeNeva seyaviyA nagarI teNeva pahArettha gamaNAe // (suu076)|| tara NaM kesI kumArasamaNe paesiM rAyaM evaM vayAsIjANAsi tumaM paesI! kai AyariyA patratA ?, haMtA jANAmi, to AyariA paNNatA, taMjahAkalAyarie sippAyarie dhammAyarie, jANAsi NaM tuma paesI! tesa tihaM AyariyANaM kassa kA viNayapaDivattI pauMjiyavA ?, haMtA jANAmi, kalAyariyasa sippAyariyassa ubalevaNaM saMmajjaNaM vA karejjA purao puSpANi vA ANavejjA majAvejA maMDAvejjA bhoyAvijjA vA viulaM jIvitArihaM pIidANaM dalae jA puttANuttiyaM vittiM kapejA, jAyeva dhamnAyariyaM pAsijA tattheva vaMdejA NamaMtejA sakAre jA sammAjA kalA maMgala devayaM ceiyaM panjuvAsejA phAsuesa. NijjeNaM asaNapANakhAimasAimegaM paDi lAbhejA pADihAriNaM pIDhakalagasijAsaMthAraeNaM uvanimaMtejA, evaM ca tAva tumaM paesI ! evaM jANAsi tahAviNaM tuma ma vAma vAme gaM jAva va hittA mamaM eyama akkhAmittA jeNeva seyaviyA nagarI teNeva pahArettha gamagAe, tara NaM se paesI rAyA kesi kumArasamagaM evaM vadAsI-evaM khalu bhaMte! mama eyArUce ajjhathie jAva samuppajjitthAevaM khalu ahaM devANuppiyANaM vAmaM vAmeNaM jAva vahie ta seyaM khalu mekaralaM pAupabhAyAe rayaNI. e jAva teyasA jalate aMterapariyAla sahi saparivuDaspta devA gupie vaMditA nasitae etama // 142 / / Jain Education Inte For Personal & Private Use Only writinelibrary.org Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhujo 2 samma viNaeNaM khAmittaettika jAmeva disi pAunRte tAmeva disi pddigr|| tae NaM se paesIrAyA kallaM pAuppabhAyAe rayaNIe jAva teyasA jalaMte hahatuTTha jAva hiyae jaheva kUNie taheva niggacchai aMteurapariyAla saddhi saMparibuDe paMcaviheNaM abhigameNaM vaMdai namasai eyamadvaM bhujjI2 samma viNaeNaM khAmei / (sU075) tara NaM kesI kumArasamaNe paesissa raNNo sUriyakaMtappamuhANaM devINaM tIse ya mahatimahAliyAe mahaccaparisAe jAva dhamma parikahei / tae NaM se paesIrAyA dhamma socA nisamma uDAe uTheti 2 kesikumArasamaNaM vaMdai narmasai 2ttA jeNeva seyaviyA nagarI tegeva pahArettha gmgaae| tara NaM keso kumArasamaNe paesirAyaM evaM vadAsI-mA NaM tuma paesI! putviM ramaNijje bhavittA pacchA aramaNijje bhavijAsi, jahA se vaNasaMDe i vA NasAlAi vA ikkhuvADae i vA khalavADae ivA, kahaMNaM bhaMte!, vaga saMDe pattie pupphie phalie hariyagarerijamANe sirIe atIva uvasobhemANe 2 ciTThai, tathA NaM vagasaMDe ramaNijje bhavati,jayA NaM vaNasaMDeno pattie no puphie no phalie no hariyagarirejamANo sirIe aIva 2 uvasobhemANe ciTThai tayA NaM junne jhaDe parisaDiyapaMDupatte sukarukkhe iva milAyamANe ciTThai tayA tayA NaM vaNe No ramaNijje bhavati, jayA NaM NasAlAvi gijai vAijai nacijai hasijjai ramijai tayA NaM NasAlA ramaNijjA bhavai, jayA NaM nasAlA No gijai jAva No ramijai Jain Education Ilv For Personal & Private Use Only Allw.jainelibrary.org Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIrAjapraznI ma malayagirIyA vRttiH kSAmaNA dAnopadezaH ma.77-78 // 143 // tayA NaM NasAlA aramANijjA bhavati, jayA NaM ivakhuvADe hijai bhijai sijai pijjai dijjai tayA NaM ivayAne ramaNijje bhavai, jayA NaM ivakhuvAhe jo chijjai jAva tayA ikakhuvADe aramaNijje bhavai, jayA NaM khalavADe ucchubbhai uDuijjai malAijai muNijjai khajjai pijjai dijjai tayA Na rUlabADe ramaNijje bhavati, jayA NaMkhalavADe no ucchubhai jAva aramaNiNje bhavati, se teNaTeNaM pasI!evaM vuchaimANa tumaM paesI! purvi ramaNi je bhavittA pacchA aramaNijje bhavijjAsi jahA vaNasaMha bA, tae NaM paesI kesi kumArasamaNaM evaM vayAsI-No khalu bhaMte ! ahaM puci ramaNije bhAvitApamachA aramaNije bhavirasAmi, jahA vaNarudei vA jAva rUlavAi vA, ahaMNa seya. viyAnagarIpamuvanAI satta gAmasahassAI cattAri bhAge karissAmi, egaM bhAgaM balavAhaNassa dalaissAmi, egaM bhAgaM kuTThAgAre hubhirasAmi, egaM mAgaM aMterasa dala irasAmi, egeNaM bhAgeNaM mahatimahalayaM kUDAgArasAlaM karirasAmi, tathaNaM bahUhi purisehi dinna bhaibhattaveyaNehiM viulaM asaNaM0 uvaka rUDAvettA bahUNaM samaNamAhaNabhivakhuyANa paMthiyapahiyANaM paribhAemANe 2 bahUhiM sIlakSyaguNavayaberamaNapaJcaka khANaposahovavAsarasa jAba viharirasAmitikaTTa jAmeva disi pAunbhUe tAmeva disiM paTigae // (suu078)||te NaM se paesI rAyA kallaM jAva teyasA jalaMte seyaviyApAmokkhAI satta gAmasaharasAIcattAri bhAe kIrai, egaM bhAgaM balavAhaNarasa dalai jAva kUDAgArasAlaM karei, T143 // a For Personal & Private Use Only Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tattha NaM bahahiM purisehi jAva uvada sattA bahaNaM samaNa jAva paribhAemANe vihrh||(suu079)|| tae NaM se paesIrAyA samaNovAsae abhigayajIvAjIve0 viharai, jappabhiI ca NaM paesIrAyA samaNovAsae jAe tappabhiI ca Na rajaca rahUM ca balaM ca vAhaNaM ca kosaM ca koDAgAraM ca puraM ca aMte. uraM ca jaNavayaM ca aNADhAyamA yAvi viharati / tae NaM tIse sUriyakatAe devIe imeyArUve ajjhathie jAva samuppajitthA-jappabhiI ca NaM paesI rAyA samANovAsae jAe tappabhiI ca NaM rajaM ca rahUM jAva aMteuraM ca mamaMjaNavayaM ca aNAdAyamA viharai, taM seyaM khalu me paesi rAyaM keNavi satthapaoeNa vA aggipaoeNa vA maMtappaogeNavA visappaogeNa vA uddavettA sU. riyakaMtaM kumAraM rajje ThayittA sayameva rajjasiri kAremANIe pAlemANIe viharittaettikaha evaM sapehei saMpehitA sUriyataM kumAraM saddAvei saddAvittA evaM vayAsI-jappabhiI ca NaM paesI rAyA samaNovAsae jAe tappabhiI ca NaM rajjaM ca jAva aMteuraM ca NaM jaNavayaM ca mANussae ya kAmabhoge aNADhAyamANe viharai, seyaM khalu tava puttA! paersi rAyaM keNai satthappayogeNa vA jAva uddavittA sayameva rajasiriM kAremANe pAlemANe viharittae / tae NaM sUriyakaMte kumAre sUriyakatAe devIe evaM vutte samANe sUriyakatAe devIe eyamahU~ No ADhAi no pariyANAi tusiNIe saMcidRi, tae NaM tIse sUriyakatAe devIe imeyArUve ajjhathie jAva samuppanjitthA-mA NaM sUriyakaMte kumAre pae For Personal & Private Use Only Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIrAjaprazno malayagirIyA vRttiH dAnAya rAjyabhAga: vivadAna mU.79-80 // 144 // sissa ranno imaM rahassabheyaM karissaittikapaesissa rapaNo chiddANi ya mammANi ya rahassANi ya vivarANi ya aMtarANi ya paDijAgaramANI2 viharai / tae NaM sUriyakaMtA devI anayA kayAi paesissa raNo aMtaraM jANai asaNaM jAva khAimaM sabavatthagaMdhamallAlaMkAraM visappajogaM pauMjai, paesissa raNo NhAyassa jAva pAyacchittassa suhAsaNavaragayassa taM visasaMjuktaM asaNaM vatthaM jAva alaMkAraM nisirei ghAtai / tae NaM tassa paesissa raNotaM visasaMjutaM asaNaM 4 AhAremANassa sarIragaMmi veyaNA pAunbhUyA ujalA vipulA pagADhA kakkasA kaDuyA caMDA tivA dukkhA duggA durahiyAsA pittajaraparigayasarIre dAhavakati yAvi viharai // (suu080)|| 'kalaM pAuppabhAyAe rayaNIe jAva teyasA jalaMte' iti, atra yAvat karaNAt "phuralupalapalakomalummiliyaMmi ahApaMDure pabhAe rattAsogakiMsuyasuyamuhapalAsapupphagunarAgasarise kapalAgaranaligiAMDabohara uThiyami sUre sahassarassimmi diNayare' iti parigrahaH, asyAyamaH kalyamiti zvaH prAduH-pAkA, tAH prakAzanabhAtAyAM rajanyAM phullotpalakamalakomalonmIlite phulaM-vikasitaM tacca tat utpalaM taba kamalazva-hariNavizeSa: phullotpa- | lakamalau tayoH komalam-akaThoramunmIlitaM yathAsaMkhya dalAnAM ca nayanayozca yasmin tatayA tasmin, atha rajanIvibhAtAntaraM pANDure-zuke prabhAte, 'rattAsoge'tyAdi, raktAzokasya prakAzaH sa ca kiMzuka ca-palAzapuSpaM zukamukhaM ca guA-phalavizeSo raktakRSNastadardhe ca tAni teSAM sahaze-AraktayA samAne 'kamalAgaranaliNi // 14 // Jain Educa For Personal & Private Use Only waamainelibrary.org Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sNddbohe| iti kamalAkarA:-idAsteSu nalinIkhaNDAsteSAM boke 'utthite, udayaprApte - sarie' Aditye sahasrarazmau dinakare' divasakaraNazIle tejasA jvalite / rerijamANe' iti haritatayA dedIpyamAne 'mA | tame purva ramaNijje bhavittA pacchA aramaNijje bhavijAsi' ityAdeprainthasyAyaM bhAvArtha:-pUrvamanyeSAM dAtrA bhattA sammati jainadharmapratipacyA teSAmadAtrA na bhavitavyamasmAkamaMtarAyasya jinadharmApabhrAnanasya ca prskteH| 'veyaNA pAunbhUyA ujalA' ityAdi, ujjvalA duHkharUpatayA nirmalA sukhalezenApyakalaGkiteti bhAvaH vipulA-vistIrNA sakalazarIravyApanAta pragADhA-prakarSaNa mamepradezivyApitayA samavagADhA, karkaza iva karkazA, kimuktaM bhavati ?-yathA karkazapASANasaMgharSaH zarIrasya khaNDAni troTayati evamAtmapadezAn troTayaMto yA vedanopajAyate sA karkazA, tathA kaTukA pittaprakopaparikalitasya rohaNyAdikadravyamivopabhujyamAnamatizapenApItijaniketi bhAvaH, paruSA manaso'nova rUkSasvajanikA, niSThurA-azakyapratI kAratayA darbhadA'ta eva caNDA-rudrA tobA-atizAyinI du:khA-duHkharUpA durlayA pitajvaraparigatazarore vyutkrAntyA cApi-dAholpacyA cApi viharati-tiSThati // (muu074-75-76-77-78-79-80)|| tae NaM se paesI rAyA sUrIyakatAe devIe attANaM saMpaladdhaM jANittA sUriyakatAe devIe magamAvi appadassamANe jeNeva posahasAlA teNeva uvAgacchaha 2ttA posahasAla pamajaha 2ttA uccArapAsavagabhUmi paDilehei 2ttA bbhasaMthAragaM saMtharei 2ttA dambhasaMthAragaM durUhai 2ttA puratyAbhimuhe saMpaliyakanisanne karayalapariggahiyaM sirasAvattaM aMjali matvaettikahu evaM vayAsI-namo'stha Jain Education in t e For Personal & Private Use Only hainelibrary.org Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIrAjapanI malaya girIyA vRttiH ArAdhanA | dRDhapatijJa janma mU082-2 paM arahatANaM jAva saMpattANaM / namo'tthu NaM kesissa kumArasamaNassa mama dhammovadesagassa dhammAyariyassa, vaMdAmi NaM bhagavaMtaM tattha gayaM iha gae, pAsau me bhagavaM tattha gae iha gayaMtika vaMdai mamaMsai, puliMpiNaM mae kesissa kumArasamaNassa aMtie thUlapANADavAe paJcakkhAe jAva pariggahe, taM iyANipiNaM tasva bhAvato aMtie sataM pANAivAyaM paJcakvAmi jAva pariggahaM sarva kohaM jAva micchAdasaNasalaM, akaraNijaM joya paJcakkhAmi, saI asaNaM cauvvihaMpi AhAraM jAva jIvAe paJcakkhAmi, jaMpi ya me sarIraM idaM jAva phusaMtutti eyapi ya NaM carimehiM UsAsanissAsehiM vosirAmi. tika AloiyapaDikaMte samAhipatte kAlamAse kAlaM kiccA sohamme kappe sUriyAbhe viSANe uvavAyasabhAe jAva vaNNo / tae NaM se sUriyAbhe deve ahuNovavannae ceva samANe paMcavihAe pajjattIe pajattibhAvaM gacchati, ta-AhArapajattIe sarIrapajattIe iMdipapajjatIe AdhANapajjattIe bhAsamaNapajattIe, taM evaM khalu bho! sUriyAbheNaM deveNaM sA didA devir3I divvA devajuttI dive devANubhAve laddhe patte abhisamannAgae // (sU081) // sUriyAbhasta NaM bhaMte ! deva. ssa kevatiyaM kAlaM ThitI paNNatA?, goyamA ! catAri paliovamAI ThitI paNNattA,se NaM sUriyAbhe deve tAo logAo AukhaeNaM bhavakkhaeNaM ThiikkhaeNaM anaMtaraM caitA kahiM gamihiti kahiM uvavajihiti, moyamA! mahAvidehe vAse jANi imANi kulANi bhavaMti, taM-aDhAI dittAI viu. // 145 // Jain Education in For Personal & Private Use Only H ainelibrary.org Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lAI vicchipaNavipukamavaNasayamAsaNajANavAhaNAI bahudhaNabahujAtarUvarayayAI AogapaoyasapauttAI vicchaDDiyApanamasapANAI bahadAsIdAsagomahisagavelagappabhUyAiM bahujaNassa aparibhUtAI, tattha anayassu kulesu puttattAe paJcAissai / tae NaM taMsi dAragaMsi gambhagayaMsi ceva samANasi ammApiUNaM dhamme DhdA pahaNNA bhavissai / lae NaM tassa dArayassa navaNhaM mAsANaM bahupaDipukANaM aTTamANa rAiMdiyANaM vitikatANaM sukumAlapANipAyaM ahINapaDipuNNapaMciMdiyasarIraM lakkhaNavaMjaNaguNovaveyaM mANummANapamANapaDipunasujAyasavaMgasuMdaraMga sasisomAkAraM kaMta piyadasaNaM surUvaM dArayaM payAhisi / tae NaM tassa dAragassa ammApiyaro paDhame divase Thitibajhiya karehiMti hatiyadivase caMdasUradaMsaNigaM karissaMti chaTTe divase jAgariyaM jAgarissaMti ekkAisame divase vIikkate saMpatte vArasAhe dikse Nivite asuha jAyakammakaraNe cokkhe saMmamiodalite viulaM asaNapANakhAimasAimaM ubakkhaDAvessaMti 2 mittaNAiNiyamasayaNasaMbaMdhi parijaNaM AmaMtettA to pacchA pahAyA kayavalikammA jAba alaMkiyA bhoyaNamaMDasi suhAsaNavaragayA te mikhAi jAva parija geNa sahi viulaM asaNaM 4 AsAemANA bisAemANA paribhujemANA paribhAemANA evaM cevaNaM viharissaMti, jimiyabhututtarAgayAvi ya NaM samANA AyaMtA cokkhA paramasuibhUyA taM mittaNAi jAva parijaNaM viuleNaM vasthagaMdhamallAlaMkAreNaM sakAressaMti sammANi Jain Education in For Personal & Private Use Only anelibrary.org Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dRDhapratijJa janmAdi. zrIrAjapatrI malayagirI vA ciA // 146 // ssaMti 2ttA tasseva mitta jAva parijaNassa purato evaM vaissaMti-jamhA Na devANuppiyA! imaMsi dAragaMsi ganbhagayaMsi ceva samANaMsi dhamme daDhA paiNNA jAyA taM hoU NaM amhaM eyassa dArayassa daDhapaipaNe NAmeNaM / tae NaM tassa DhapaiNNassa dAragassa ammApiyaro nAmadhejjaM karissaMti-dRDhapaipaNo ya2,tae NaM tassa ammApiyaro aNuputveNaM ThitivaDiyaM ca caMdasUriyadarisaNaM ca dhammajAgariyaM ca nAmadhijakaraNaM ca pajemaNagaM ca paDivaddhAvaNagaM ca pacaMkamaNagaM ca kanavehaNaM ca saMvaccharapaDilehaNagaM ca calovaNayaM ca annANi ya bahUNi gambhAhANajammaNAiyAI mahayA iDIsakArasamudaeNaM karissaMti // (sU0 82) // saMpaliyaMkasannisanne' iti padmAsanasanniviSTaH 'sarva koha 'mityAdi krodhamAnamAyAlobhAH pratItAH prema-abhiSvaMgamA deSa-aprItimAtraH abhyAkhyAnam-asaddoSArAparNa paizUnya-pizunakarma parivAda-viprakIrNAparadoSakathA aratiratI dhadhiGgeiSu mAyAmRSA-veSAntarakaraNato lokavipratAragaM mithyAdarzana-mithyA tat zalyamiA mithyAdarzanazalyaM / 'aDAI' ityAdi, 'AjogapaogasaMpauttAI' iti, Ayogasya-arthalAbhasya prayogAH AyAH saMprayuktA-vyApAritA yaistAni AyogaprayogasaMprayuktAni 'vicchaDDiyapaurabhattapANAI' iti vicchabite tyakte bahujanabahubhojanadAnenAviziSTocchiSTasaMbhavAt saMjAtaviccha vA-nAnAvidhabhaktike bhaktapAne yeSAM tAni tathA, bahudAsodAsanopahiSagavelakAH prabhatA yeSAM tAni tathA / 'paDhame divase ThiipaDiyaM kareMti' iti sthitI-kulamA dAyAM patitA-antatA yA prakriyA putra Jain Education InHA For Personal & Private Use Only brary.org Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ janmotsavasambandhino sA sthitipatitA tAM. tatIye divase candrasUryadarzanotsavaM, SaSThe divase jAgarikAM-rAtrijAgaraNarUpAM 'nidhatte asuijammakammakaraNe' iti nirvRte-atikrAnte azucInAM-jAtikarbha gAM karaNe AsAemANA' iAta paribhojayati AsvAdayaMtI 'vIsAemANA' vividhakhAdyAdi svAdayaMtI 'paribhAemANA' iti paribhAjayantau-anyosnyamapi yacchantau mAtApitarAviti prakramaH, 'jimitI' bhuktavantau 'bhuttuttare ti bhuktottarakAlaM 'Agata' ti Agatau upavezanasthAne iti gamyate, 'AyantA' iti AcAntau zuddhodakayogena caukSau lepasiyAdyAnayanena sa eva paramazuci bhUtau / 'tae NaM tassa DhapaiNNassa ammApiyaro ANupuveNaM ThiipaDiya mityAyuktamanuktaM ca saMkSepata upadarzayati, sugama caitat , navaraM prajemanaM-bhaktagrahaNaM pracakramaNa-padAbhyAM gamana 'pajapaNaga'miti jallanaM 'kagNavehaNagaM' karNavedhanaM 'vaccharapaDilehaNagaM' saMvatsarapratilekhanaM prathamaH saMvatsaro'bhUdityevaM saMvatsaralekhanapUrva mahotsavakaraNaM 'cUlovaNayaNa' cUDopanayanaM muNDane annANi ya bahUNi' ityAdi, anyAni ca bahUni garbhAdhAnajanmAdoni 'kautukAni' utsava vizeSarUpANi 'mahayA iDIsakArasamudaeNaM' ti mahatyA RyA mahatA satkAreNa-pUjayA mahatA samudayena janAnAmiti / / (muu081-82)|| tae NaM DhapatipaNe dArae paMcadhAIparikkhatte khIradhAIe majjaNadhAIe maMDaNaghAIe aMkadhAIe kilAvaNadhAIe, annAhi ya bahuhiM cilAiyAhiM vAmaNiyAhiM vaDabhiyAhiM babbarAhiM bausiyAhiM joNhiyAhiM paNNaviyAhiM IsiNiyAhiM vAruNiyAhiM lAsiyAhiM lAusiyAhiM damilIhiM siMhalIhiM ArabIhiM pAladIhiM pakkaNIhiM bahalIhiM muraMDIhiM pArasohiM NANAdesIvidesa For Personal & Private Use Only vnww.jainelibrary.org Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhIrAjapanI malayagirIyA vRttiH kalAzikSaNAdi // 147 // parimaMDiyAhiM sadesaNevatthagahiyasAhiM iMgiyAcattiyapatthiyaviyANAhiM niuNakusalAhiM vigIyAhiM ceDiyAcakavAlataruNivaMdaparivAla parikhure parisadharakaMcuimahayaravaMdaparivivale ha. sthAo hatthaM sAharijjamANe ubanaJcijamANe 2 aMgeNaM aMgaM paribhujamANe uvagijjemANe2 ubalAlijjamANe 2 avatAsi 2 paricuMbijamAge 2 rammesu maNikohimatalesu paraMgamANe 2 girikadaramahINe viva caMpagabarapAyave NiDAghAyaMsi suhaMsuheNaM parivassii / tae NaM taM dRDhapatiNNaM dAragaM ammApiyaro sAtiregaaTThavAsajAyagaM jANittA sobhaNaMsi tihikaraNaNakhattama si pahAyaM jayabalikammaM kayakouamaMgalapAyacchittaM sadAlaMkAravibhUsiyaM karettA mahayA iDosakAra samudaeNaM kalAyariyassa uvnnehiNti| tae NaM se kalAyarie taM dRDhapatiNNaM dAragaM lehAiyAo gaNi yapahANAo sauNaruyapajjavasANAo bAvattari kalAo suttao atthao pasikkhAvehi ya sehAvehi ya, taM-lehaM gaNiyaM rUvaM naI gIyaM vAiyaM saragayaM pukkharagayaM samatAlaM jUyaM jaNavayaM pAsagaM aTThAvayaM pArekA dagamaTTiyaM annavihiM pANavihiM vatthavihiM vilevaNavihiM sayaNavihiM ajaM paheliyaM mAgahiyaM NihAiyaM gAhaM gIiyaM silogaM hiraNNajutiM suvapaNajuti AbharaNavihiM taruNIpaDikamma ithilakkhaNaM purisalakkhaNaM hayalakkhaNaM gayalakkhaNaM kukkuDalakkhaNaM chattalakkhaNaM cakkarakSaNaM daMDalakSaNaM asilakkhaNaM maNilakkhaNaM kAgaNilakkhaNaM vatthuvijaM garamANaM khaMdhavAraM mANavAraM V // 147 // Jain Education In A For Personal & Private Use Only Hainelibrary.org Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravicAraM vaha paDivUhaM cakabUhaM garulaghUhaM sagaDabUhaM juddhaM niyuI juddhajukhaM advijuddha mudvijuDaM yAhajuI yAjuddha IsasthaM charuppavAyaM dhaNuveyaM hiraNNapAgaM suvaNNapAgaM maNipAgaM dhAupAgaM suttakheDaM vahakheDu NAliyAkheDaM pattacchenaM kaDagaccheja sajjIvanijIvaM sauNaruyamiti / tae NaM se kalAyarietaM dRDhapaiNNaM dAragaM lehAiyAo gaNiyappahANAo sauNaruyapajjavasANAo bAvatari kalAo suttao ya asthao ya gaMdhao ya karaNo ya sikkhAvettA sehAvettA ammApiUNaM uvnnehiti| tae NaM tassa davAiphNassa dAragassa ammApiyarotaM kalAyariyaM viuleNaM asaNapANakhAimasAimeNaM vatthagaMdhamallAlaMkAreNaM sakkArissaMti sammANissaMti 2 viulaM jIviyArihaM pItIdANaM dalaissaMti viulaM jIviyArihaM0 dalaisA paDivisajehiMti // (suu083)|| 'khIradhAIe' ityAdi, kSIradhAcyA-stanadAyinyA maNDanadhAcyA-maNDayitryA majanadhAcyA-snApikayA krIDanadhAJyA-krIDAkAriNyA aGkadhAcyA-utsaGgadhAriNyA ' annAhi ya bahUhiM' ityAdi, kubjikAbhiH-cakrajavAbhiH lAsikAbhilakusikAdhi milAbhiH siMhalIbhiH puliMdrIbhiH pakkagIbhiH bahalIbhiH muraNDIbhiH zabarobhiH pArasobhiH evaMbhUtAbhirnAnAdezaiH-nAnAdezobhirnAnAvidhAnAryapradezotpannAbhiH 'videsaparimaMDiyAhiM' iti videza:-tadIyadezApekSayA radapatijanmadezastasya parimaNDikAbhiH iGgitaM-nayanAdiceSTAvizeSaH citita-pareNa svahRdi sthApitaM pArthitaM ca-abhilapitaM ca vijAnate yAstAstathA tAbhiH, svadeze yat nepathya-paridhAnAdiracanA tad gRhIto veSo yakAbhistAstathA tAbhiH, ni Jain Educa For Personal & Private Use Only new.jainelibrary.org Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIrAjamazno balayagirIyA vRttiH dRDhapratijJA dikSAdi sU.84 / 148 // puNAnAM madhye yA atizayena kuzalAstA nipuNakuzalAstAbhiH, ata eva vinItAbhiH, 'ceDiyAcakkavAle ti ceTikAcakravAlenAya svadezasaMbhavena varSadharANAM-varddhitakAyogeNa napuMsakIkRtAnAmantaHpuramahallakAnAM kaJcukinAm-antaHpuraprayojananivedakAnAM pratihArANAM vA mahattarakANAM ca-antaHpurakAryacintakAnAM vRndena parikSiptaH, tathA hastAd hastaM-hastAntaraM saMhiyamANaH akAdaI paribhojyabhAnaH parigIyamAnastathAvidhavAlocitagItavizeSaiH upalAlyamAnaH krIDAdilAlanayA uvagUhijjamANe' iti AThiGgyamAnaH 'avayAsejjamANe ' iti AliGganavizeSeNa 'pariyaM dijjamANe' iti stUyamAnaH 'paricuM. bijjamANe' iti paricumbyamAnaH 'girikaMdaramallIge iva caMgavarapAyave' iti girikandarAyAM lona iva campakapAdapaH sukhamukhena parivadiSyate, 'arthata' iti vyAkhyAnataH karaNata:-prayogataH 'sehAvehaha' sedhayiSyati-niSAdayiSyati zikSApayiSyati-abhyAsaM kArayiSyati // (muu083)|| taeNaM se DhapatiNNe dArae ummukkabAlabhAve viNNAyapariNayamite jovaNagamaNupatte bAvattarikalApaMDie aTThArasavihadesippagArabhAsAvisArae NavaMgasuttapaDibohae gIyaraI gaMdhANakusale siMgArAgAracAruvese saMgayagayahasiyabhaNiyaciTThiyavilAsasaMlAvaniuNajuttovayArakusale hayaH johI gayajohI bAhujohI bAhuppamaddI alaM bhogasamatthe sAhasIra viyAlacArIyAvibhavissai / tae NaM taM dRDhapaiNNaM dAragaM ammApiyaro ummukvAlamA jAba viyAlaca.riM ca viyANittA viulehiM annabhogehi ya pANabhogahi ya leNabhogehi ya vatthabhogehi ya sayaNabhogehi ya // 148 // Jain Education.in For Personal & Private Use Only Manelibrary.org Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uvanimaMtihiti / tae NaM dRDhapaiNNe dArae toha viulehiM anabhoehiM jAya sayaNabhogehiM No sanjihiti No gijjhihiti No mucchihiti No ajjhovavajjihiti, se jahA NAmae paumuppaleti vA paumei vA jAva sayasahassapateti vA paMke jAte jale saMvur3e Novalippai paMkaraeNaM novalippar3a jalaraeNaM, evAmeva daDhapaiNNevi dArae kAmehiM jAte bhogehiM saMvahie Novalippihiti0 mittaNAiNiyagasayaNasaMbaMdhiparijaNeNaM, se NaM tathArUvANaM therANaM aMtie kevalaM bohiM bujjhihiti kevalaM muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM padahassati, se NaM aNagAre bhavissai Iri. yAsamie jAva suhuyahuyAsaNo iva teyasA jlNte| tassa NaM bhagavato aNuttareNaM NANaM evaM dasaNeNaM caritteNaM AlaeNaM vihAreNaM ajaveNaM maddaveNaM lAghaveNaM khantIe guttIe muttIe aNuttareNaM sabasaMjamatavasucariyaphalaNivANamaggeNa appANaM bhAvemANassa aNate aNuttare kasiNe paDipu. paNe NirAvaraNe NivAghAe kevalavaranANadaMsaNe samupanjihiti / tae NaM se bhagavaM arahA jiNe ke. valI bhavissai sadevamaNuyAsurassa logassa pariyAgaM jANahiti taM0-Agati gati Thiti cavaNaM uvavAyaM takaM kaDaM maNomANasiyaM khaiyaM bhuttaM paDiseviyaM AvIkambha rahokammaM arahA arahassabhAgItaM taM maNavayakAyajoge vahamANANaM savaloe savvajIvANaM savvabhAve jANamANe pAsamANe viharissai / tae NaM dRDhapainne kevalI eyAraveNaM vihAreNaM viharamANe bahUI vAsAiM kevali Jain Education intematon For Personal & Private Use Only Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIrAjapanI malaya girI yA vRttiH mUtrasya urasaMhAra mU085 // 149 // pariyAgaM pAuNittA appaNo AusesaM AbhoettA bahaI bhattAI paJcakkhAissai 2 ttA bahUI bhacAI aNasaNAe cheissai 2 tA jassahAe kIrai NaggabhAve kesalocabaMbhaceravAse aNhANagaM adaMtavaNaM aNuvahANagaM bhUmisejAo phalahasejAo paragharapaveso laDAvalaDAI mANAvamANAI paresiM hIlaNAo bisaNAo garahaNA uccAvayA virUvA bAvIsaM parosahovasaggA gAmakaMTagA ahiyAsijjate tamar3he ArAhei2ttA carimehiM utsAsanissAsehiM sijjhihiti muccihiti parinibAhiti sa dukkhANamaMtaM karehiti // (sU084) // sevaM bhaMte ! sevaM bhaMte ! tti bhagavaM goyame samaNaM bhagavaM mahAvIra vaMdai namasai vaMdittA namaMsittA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANe viharati / Namo jiNANaM jiyabhayANaM / Namo suyadevayAe bhagavatIe / Namo paNNattIe bhagavaIe / Namo bhagavao arahao pAsassa passe supasse passavaNA Namo 9 / rAyappaseNIyaM sammattaM // (sU. 85) // graMthAgraM sUtra 2100 / / 'navaMgasuttapaDiyohie' iti dve zrotra dve nayane de nAsike ekA jihvA ekA tvak ekaM mana iti suptAnova bAlyAdavyaktacetanAni pratibodhitAni-yauvanena vyaktavetanAvaMti kRtAni yasya sa tathA, vyavahArabhASye 'sottAI nava suttAI' ityAdi, 'advArasavihadesIppayArabhAsAvisArae' aSTAdazvavidhAyA-aSTAdazabhedAyA dezopakArApA-dezIvarUpAyA bhASAyA vizArado-vicakSaNaH, tathA gItaratiH tathA gandharva gIte nATthe ca kuzalA hayena yudhyate iti hayayodhI evaM ganayodho rathayo NROEN Jain Education For Personal & Private Use Only Flanelibrary.org Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education Yi Ben Zhong Bian Fei Zhong Zhong * Ben Lei Ben Ban Ben Zhong zrI bAhuyodhI tathA bAhubhyAM pramRdunAtIti bAhunamaddIM sAhasikatvAt vikAle caratIti vikAlacArI 'sahasaMjamatavasuvariyaphalanivANamaggeNa ' tti sarvasaMyamaH sarvagAnAM manovAkkAyAnAM saMyamanaM tatya suvarivasya ca AzaMsAdidoSarahitasya tapaso yatphalaM - nirvANaM tanmArgeNa, kimuktaM bhavati ? - sarvasaMyamena sucaritena ca tapasA nirmANagrahaNamanayorni paNiphalatvakhyApanArtha, 'maNomANasiyati manasi bhavaM mAnasikaM tacca kadAcidvacasApi prakaTitaM bhavati tata ucyate - manasi vyavasthitaM, ' iyaM ' ti kSapitaM kSayaM nItamiti bhAvaH, 'paDiseviyaM 'ti pratisevitaM syAt stryAdi adhaHkamai bhUmau nikhAtaM rahaHkarmasthAna 'pasiMhINAo ' iti hIlanAni sadbhUtahInotpasyAdyudghaTTanAni nindanAni -parokSe jugupsA AtApanAni khiMsanAni 'dhig muMDa te ' ityAdi vAkyAni tarjanAni aGgulyA nizepapurassaraM nirbhartsanAni tADanAni kazA dighAtAH // su0 84-85 ) // itimalayagiriviracitA rAjapraznoyopAGgavRttikA samarthitA // pratyakSaraM gaNanato, granthamAnaM vinizcitam / saptatriMzacchatAnyatra, zlokAnAM sarvasaMkhyayA // 1 // 3700 / aa iti zrImanmalayagiryAcAryavaryavihitavRttiyutaM zrIrAjapraznIyAkhyaM dvitIyamupAgaM samAptam For Personal & Private Use Only ****-6***** 169****46 ko Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ORGAROORDAedeshiDROID0 OGONIONSIONO idaM pustakaM zA. gheNIcaMda sUracanda ityanena dvAsaptatidala paryantaM pUnA 'AryabhUSaNa' mudraNAlaye zeSaM ca rAjanagara (amadAvAda ) madhye zrIvIrasamAjIya zrI pIra-zAsana' mudraNAlaye zA. viThThaladAsa mohanabhAIbArA mudrayitvA prakAzitam. OMGDINGTONMODIFFPIOIDAONG For Personal & Private Use Only