Book Title: Samarth Samadhan Part 1
Author(s): Samarthmal Maharaj
Publisher: Sthanakwasi Jain Dharmik Shikshan Sangh Rajkot
Catalog link: https://jainqq.org/explore/004856/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samartha-samAdhAna miAga 1 LO , A prakAzaka:- sAmajI vela6) vIrANI sthAnakavAsI jaina dhArmIka zikSaNa saMgha. rAjakoTa. Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 2 3 00%B%8 kALajIchaLaAI cha9 che zrI mahAvIrAya namaH | samarthe-samAdhAna bhAga pahele (gujarAtImAM) pUjya zrI samarthamalajI mahArAja sAheba - chapAvI prasiddha karanAra - zrI zAmajI velajI virANI sthAnakavAsI jaina dhArmika zikSaNa saMgha 1, divAnaparA "virANuM vIlA" rAjakoTa. AvRtti pahelI prata 2000 vIra saMvata 2505 vikrama saMvata 2035 paDatara kiMmata rUA. 8=00 % vecANa kiMmata rU. 4=00 S S S ' Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A saMsthAnA praNetA - nirmAtA ane dharmadhuraMdhara mahAnubhAvone hArdika zraddhAMjalI (1) sva. zrImAna zeTha zAmajIbhAI zAmajIbhAI virANI rAjakoTa (2) sva. zrImAna zeTha durlabhajIbhAI zAmajIbhAI virANI (2) sva. zrI chaganalAlabhAI zAmajIbhAI virANI (4) sva. zrI rAvabahAdura ema. pI. zAha sAheba (5) sva. zrI zAstrajJa jeThAlAlabhAI prAgajIbhAI rUpANI junAgaDha (6) sva. zrI zAstrajJa jhaveracaMdabhAI jAdavajIbhAI kAmadAra (7) sva. zrI rAvasAheba tapasvI maNIlAlabhAI vanamALIbhAI zAha rAjakoTa (8) sva. zrI cunIlAlabhAI nAgajIbhAI vorA (9) sva. zrI aMdarajIbhAI ghelAbhAI paTela (10) sva. zrI tapasvI rAyacaMdabhAI ThAkarazIbhAI ghIyA (11) sva. zrI ThAkarazIbhAI karazanajIbhAI thAnagaDha muMbaI jeoe A saMsthAnA utkarSa ane pragatimAM tana, mana ane dhanathI avismaraNiya sevAo Apela che te mATe A saMsthA teozrInI atyaMta RNI che. lI. zrI virANI zikSaNa saMghanA saMcAlake mudraka : jayaMtilAla maNilAla zAha, dhI navaprabhAta prinTiMga presa, ghIkAMTA reDa, neveTI sinemAnI bAjumAM - amadAvAda Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namra nivedana chellA keTalAka dAyakAthI ApaNuM sthAnakavAsI jaina samAjamAM dharma pratye rUci ane jAgRti uddabhavatI daSTigocara thAya che, ema sarvene vidita thatuM hatuM te thatuM haze ja, je samAjanA sadbhAgya che. saMketa 1 1 ApaNA AbAla vRddha badhA cAturmAsa daramyAna nAnI moTI tapazcaryA kare che ane temAM khasusa karI nAnI bahene meTI tapazcaryA karI rahI che, te joI ApaNA badhAnA hRdaya AnaMdapUrvaka abhinaMdanathI nAcI uThe che. kharekhara dharmane raMga jAmela che. saMketa 2 2 samAjanI zikSita DIgrI dharAvatI brahmacArI baheno dara varSe dIkSA lIe che tethI dharmane udyota thAya che. e samAjanI dharmamAM unnatine suMdara yuga gaNI zakAya, A pramANe ApaNA samAjamAM suMdara pragati thaI rahI che. paraMtu- dhama jJAna sAthe kriyA thAya che ane raMga jAme, raMga vagaranI kriyA zuSka agara jaDa jevI lekhAya. zrI zAmajI velajI virANI sthA. jaina dhArmika zikSaNa saMgha rAjakoTa taraphathI chellAM 25 varSathI jJAna pracArArthe bhinna bhinna rIte ane vividha kSetramAM dhArmika pustaka sahelI ane samajI zakAya tevI bhASAmAM chapAve che. ane ghaNuM ochA bhAve pustaka vecAya che. A saMsthAne Azaya ane dRSTi AbAla vRddha sau kaI jJAna meLavI zake ane jJAnatapasyAmAM vadhAre rUci ane vRddhi thAya. zrI pUjya gaNadhara gautama svAmIe bhagavAna mahAvIra svAmIne 36000 chatrIsa hajAra prazno pUchela ane kevaLajJAnI bhagavAna mahAvIre spaSTa pratyuttara Apela ane badhA prazno ane javAbo bhagavatI sUtramAM upalabdha che. ane e sUtra vAMcanAra zrAvaka-zrAvikAo suMdara rIte jJAna prApta karIne pitAnuM jIvana bhavya ane saphaLa banAve e ja abhyarthanA. A ja paddhati anusAra bahuzruta zramaNa zreSTha pUjya "samarthamalajI mahArAja sAhebane pUchelA praznonA javAbo hindI bhASAmAM-amUlyagraMtha "samartha samAdhAna" nAmanA be pustaka chapAI bahAra paDela che, temAMnA pahelA bhAganuM gujarAtI bhASAmAM avataraNa Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karI suratamAM A suMdara pustaka pragaTa karavA A saMsthA bhAgyazALI bane che. A pustaka aradhI kimate saMsthAnI prathA mujaba vecavAmAM Avaze. pUchelA praznonA javAba be, traNa nIce lakhI jaNAvavA rajA laIe chIe ke jethI vAMcaka vargane jANa thAya ke A pustaka kharekhara jJAna pradAna suMdara ane saraLa rIte rasa Ape che. prazna -sukha zuM che? bhautika samRddhine sukha mAnavuM? javAba :-sAcuM sukha te ja ke je kadI nAza na pAmatAM zAzvata rahe. bhautika sukha aMte duHkhadAyaka hoya che. ane nAzavaMta hoya che. tethI te vAstavika rIte sAcuM sukha nathI, sAcuM sukha AdhyAtmika sukhamAM ja che. A pustakamAM prazno ane javAba vAMcanAra samAjane dhyAnamAM Ave ke A pustakamAM dhArmikajJAna saraLa rIte ApI vAMcaka vargane samajAtAM apAra AnaMda thaze ane prabhunI Agama vANanI bhavya prasAdI maLaze. A pustakamAM chApatA rahI gaelI bhulo tathA anya kSatio hoya te amArA dhyAna upara mukavA amArI namra vinaMtI che. A pustakane gujarAtI anuvAda karelI phAIle A ja saMsthAnA mAnada sabhyazrI dhArmika abhyAsI bhAI zrI premacaMdabhAI vanecaMdabhAI pArekhe pitAnA amUlya samayane bhega ApIne tapAsI ApI che, je badala saMsthA temanI aNI che. tema ja hindI bhASAmAM prathama AvRtti be bhAgamAM jemaNe bahAra pADela che, teo kharekhara dhanyavAdane pAtra che. amadAvAdamAM A pustaka chapAvI ApavAnA maMgalakAryamAM zrI sthA. jaina patranA taMtrI zrI jIvaNabhAI tathA nagarazeThanA vaMDAnA sthA. jaina saMghanA AgevAnoe sakriya sahakAra Apela che te badala temanA paNa ame AbhArI chIe rAjakeTa tA. 1-3-1979 lI. saMcAlaka zrI zA. virANu sthA. jai. dhA. zi. saMgha-rAjakeTa. Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ >> 0 0 - zrI zAmajI velajI virANu sthA. jaina dhArmika zikSaNa saMgha-rAjakoTa taraphathI sastA bhAve maLatAM pustakonI yAdI vecANa kiMmata rUA. pai. (1) zrI jaina jJAna sAgara (2) ,, pratikamaNa sUtra 0-50 (3) , sAmAyika sUtra 0-10 (4) , chakAyanA bela, navatatva..... 0-15 (5) ,, rAtrI bhojana kaMdamULa tyAga mahimA..... 0-50 (6) , bhagavatI upakama... 2-50 (7) , mALA plAsTIkanI... 0-35 (8) , pAThAvalI bhAga 1 0-50 (9) , pAThAvalI bhAga 2 1-00 (10) , pAThAvalI bhAga 3 1-10 (11) , pAThAvalI bhAga 4 1-25 (12) , pAThAvalI bhAga 5 1-50 (13) ,, pAThAvalI bhAga 6 1-70 (14) , pAThAvalI bhAga 7 1-70 (15) ,, AdinAtha bhaktAmara stotra (gujarAtI) 0-20 (16) ,, zrAvakanI AyaNuM 0-10 (17) , pacakhANa pALavA mATe tathA zrI anupUvI ' 0-10 (18) , sAmAyika sUtra moTuM 0-50 (19) , pAMca samiti, ane traNa gupti tathA cha lesthAnuM spaSTIkaraNa 1-50 (20) , samartha samAdhAna bhAga 1 le (21) ,, ,, bhAga 2 je ( chapAya che) 4-00 (22) , satI draupadI caritra (chapAya che) upara lakhelA pustaka naMga 1 nA bhAva che. pisTeja kharca alaga che. 4-00 Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathama AvRtti (hiMdI) nA saMpAdakanuM nivedana bahuzruta zramaNa zreSTha pUjya zrI 1008 zrI samarthamalajI mahArAja sAheba nirgasthaparaMparAnA Adarza saMta che. temanAmAM zramaNa dharmanI ujajavala sAdhutAnA darzana thAya che. teomAM cAritra niSThA, uttama sAdhanA ane jJAna garimA sAkAra thayela che. teozrInuM AgamanuM parizIlana, talasparzI avagAhana ane sUkSama vileSaNa joIne Azcarya thAya che. jodhapura cAturmAsamAM meM jyAre teonI pAsethI sthAnAMga sUtranI cabhaMgIonuM vivecana sAMbhaLyuM, te vicAra the ke, A mahAtmAmAM bahuzrutatA ja nahi, gItArthatA paNa spaSTa jhaLakI rahI che. meM AvuM vivecana kadI sAMbhaLyuM ja na hatuM. mULanA je zabdomAM je gaMbhIra arthe bharyo paDyo hato, te pahelAM kadI sAMbhaLavAmAM ja AvyuM na hatuM. tema ja kyAMya vAMcavAmAM paNa AvyuM na hatuM. teonI sUma tathA pramANika sUtra spazI vivecanAthI prabhAvita thaIne mArA manamAM vicAra AvyuM ke, A vivecanAne sAMbhaLIne te kevaLa jJAnInI sarvajJatAmAM saMdeha karavAvALo manuSya paNa eka vAra vicAra kare. jyAre Aje paNa A pramANe aprakaTa arthane spaSTa karanAra mahApuruSa che, te te samaye kevaLajJAnasarvajJa paNa haze ja. vyAkhyAna pUrNa thatAM ja, paM. muni zrI pArasakumArajI mahArAje zramaNa zreSThanI addabhuta jJAnagarimAMthI prabhAvita thaIne lagabhaga ardhA kalAka sudhI je ullAsapUrNa ugAra vyakta karyA te kharekhara mArA ja bhAva vyakta thaI rahyA hatA. e ja prakAre te pahelAM ane pachI paNa, huM teonA addabhuta jJAnathI AzcaryAnvita thaye hate. teozrInI bahuzrutatA tathA gItArthatAnuM pramANu bhagavatI sUtranA te sthaLonA arthathI paNa maLe che, jemAM bAramI zatAbdinA samartha vyAkhyAtA zrI abhayadevasUrithI paNa bhUla thaI gaI hatI. ane e bhUlanI dhAraNuM paraMparAthI Aja sudhI cAlatI rahI. jema ke-- (1) bhagavatI sUtra za. 1 u. 1 mAM AtmAraMbha Adi viSayamAM pramatta saMsthatimAM TIkAkAre kRdi traNa lezyAne niSedha karyo che, paraMtu temane e niSedha bhagavatI sUtra za. 8 u. 2 ane prajJApanA sUtra pada 10 u. 3 nA mULathI viparIta che, tyAM kRSNAdi chae lezyAomAM cAra jJAna paNa batAvyA che. ane cAra jJAnamAM manaH paryavasAna paNa hoya che, je saMyatimAM ja hoya che. (2) bhagavatI za. 1 u. 2 mAM AyuSya baMdhanA viSayamAM TIkAkAre vRddhonI dhAraNA parathI lakhyuM ke, aMtima vAsudeve sAtamI pRthvInuM AyuSya bAMdhyA pachI e ja bhavamAM bIjIvAra trIjAne baMdha karyo. tene zramaNa khuda TIkAkAranA ja za. 1 u. 1 mAM kareluM Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vidhAna viparIta siddha karyuM che. evAM bIjAM paNa udAharaNa che. (juo bhagavatI bhA. 1 nI prastAvanA). (3) TIkAkAra janma-napuMsakanI siddhi nathI mAnatA, ane ApaNuM samAjamAM paNa paraMparAthI e ja mAnyatA cAlI AvatI hatI. paraMtu teoe bhagavatI za. 26 nA mUla pAThathI-jyAM "anantara-upapaka napuMsaka vedI" viSayamAM vidhAna che ke, teomAM Ayukarmane" abajUkapaNa hoya che. te dhAraNune bAdhya batAvI je "anantaro55naka napuMsakavedI" che teo te janma-napuMsaka ja che ane teo Ayukama na bAMdhe to siddha ja thAya. A rIte aneka viSayamAM teonuM gahana ciMtana tema ja vastunI talAzI dRSTinuM darzana thAya che. zramaNakamAM bahuzrutatA tathA gItArthatAne Avo sumeLa hovA chatAM, vinamratA paNa ghaNI che. eka nAnA ane mAmulI mANasa sAthe teo bhAre prema ane saujanyathI vAtacita kare che. te mAmulI mANasanA praznane paNa javAba Ape che ke je rIte koI viziSTa vyakti sAthe Adara bharyuM vartana hoya te rIte. zramaNakanI jJAna guNa viziSTatA, sahanazIlatA ane daDhatAne paricaya sojata ane bhInAsaranA zramaNa-saMmelanamAM maLe hate. te miTiMgamAM vidhi pakSane nirvAha karatAM temaNe ja carcAmAM bhAga lIdho hato. bIjI tarapha vidhi-bAhya pakSamAM kavi amaracaMdajI ma. hatA. (jeo maryAdAnI sImAne vadhArIne lAMbI pahelI karavAnI rucivALA ane karucinA samarthaka hatA, temanI duSita vicAraNAnuM jAjavalyamAna pramANa "nizItha cUrNi"nA prakAzanathI ane amara bhAratamAM spaSTa joI zakAya che.) bahuzruta gurUdeva, kavivaranA vyaMgabANa ane sAthIonI tANa kheMca sahana karavA chatAM paNa vidhivAda (AgamapakSa)nuM daDhatApUrvaka rakSaNa karatA rahyA. AkhAye zramaNasaMghamAM teo ekalA ja A pakSanA pravaktA hatA. mArA jANavAmAM AvyuM che ke, te vakhate vidhipakSamAM rUci rAkhavAvALA pUjya upAcArya zrI, upAdhyAya pU. zrI hastImalajI ma. ane kadAcit ekAda bIjA mukhya saMta IcchatA hatA ke, bahuzruta paM. zrI samarthamalajI ma. zramaNa saMghanI miTiMgamAM barAbara bhAga laIne vidhipakSano nirvAha kare ane vipakSa evA prayatnamAM hatuM ke zramaNa zreSTha ahiMthI cAlyA jAya. eka khAlI caNae te bharI sabhAmAM temanuM kaTu zabdomAM apamAna paNa karyuM hatuM, paraMtu teo pUrepUrA zAnta ane prasanna rahyA. prasiddhinI icchA te temanAmAM leza paNa na hatI. ethI ja teo vAstavika zramaNamaryAdAnA pAlaka rahI zakyA ane khIcanamAM eka khUNAmAM besIne aprasiddha rahyA. samAjane bahu ja moTo varga A Adarza zramaNanA darzanathI paNa vaMcita rahyo. ATalA varSo sudhI teo chUpA rahyA, tenuM mukhya kAraNa e ja che ke, teo pote prasiddhinA Icchuka na hatA. Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zramaNa saMmelananA prasaMgonA nimittathI teozrInI prasiddhi thaI ane ratnanA pArakhu jhaverIo khIcana pahoMcavA lAgyA. Aje (saddagata) A zramaNaratna vIraparaMparAnA Adarza zramaNa che--jJAna, darzana ane cAritra traNeyathI. temanI adbhuta gyatAthI AkarSAIne sva. pU. zrI javAharalAlajI mahArAja sAhebe temanA gurUvaryane kahyuM hatuM ke, tame muni samarthamalajI mane Apo ane badalAmAM 10 -15 sAdhuo laI le. pUjyazrIe emanA guNo temaja bahuzrutatAnuM mUlyAMkana karyuM hatuM. teomAM saralatA, vinamratA, sAdAI, satarkatA tathA daDhatAnuM darzanIya saMmalana thayuM che. A varka, jaDa evA pradhAna yugamAM tenAmAM cothA ArAnI sAdhutAnuM darzana thAya che. jyAre meM zrImAna zeTha kisanalAlajI pRthvIrAjajI mAlu pAse praznottarInA saMgrahathI bhirela rajIsTara joyuM ane be cAra pAnAM vAMcyA, te manamAM bhAva uThayA ke, jyAre zeThanI paMjIthI daridra paNa kamAI karIne dhanavAna banI zake che, te huM paNa A jJAnalakSmIthI mArA khAlI AtmAne kema na bharuM ? huM lalacA ane zrImAna zeTha kisanalAlajI sAheba pAsethI thoDAka divasa mATe rajIsTara mAMgI lIdhuM, tyArabAda "samyaggadarzana" patramAM praznottara mALA bhAga bIje zaru thaye. pahele ja lekha dekhIne zrImAna mAlu zeThe patra dvArA jaNAvyuM ke tame meM ApelA rajIsTaramAMthI praznottara chApe che, paraMtu mAre te chapAvavAnA paccakhANa che. mATe tame chApavAnuM baMdha kare. kemake gurudeva te pasaMda karatA nathI. meM temane lakhyuM ke, paccakhANa Apane che, mAre nathI. huM samAjanA hitArthe chApI rahyo chuM. basa, prakAzana cAlatuM rahyuM. tyAra pachI te pustakanI paNa mAgaNI thavA lAgI. meM prakAzanano prAraMbha karyo ane tenI jAherAta paNa karI dIdhI. gurudeve amadAvAdamAM Ane mATe mane upAlaMbha paNa Ape. huM mauna rahIne te upAlaMbha (Thapako sAMbhaLI rahyo. teo paNa A sivAya bIjuM zuM karI zake? zeTha kisanalAlajInI jema pratyAkhyAna karI levA mAre mATe asaMbhavita hatuM. meM eka bIjo prazna upasthita karIne te bAbatane ja TALI dIdhI. huM samajuM chuM ke, A prakAzana gurudevanI IcchA temaja rucithI viparIta che, te teonI pitAnI maryAdA che, AcAra che. teoe temaja koI paNa sAdhue chApavAnI IcchA paNa na karavI joIe. je kaMI kare te tedeSayukta che, paraMtu huM te A kArya karI zakuM chuM. jyAre huM athavA anya upAsaka jinezvara bhagavaMtanI vANIrUpa Agama chapAve che te A AganenA artha temaja rahasyane spaSTa karate saMgraha kema chApI na zakuM? je zrImAna zeTha kisanalAlajI pRthvIrAjajI ema ne ema peTIpaTArAmAM baMdha karI rAkhe, te seMkaDe ane hajAre pAThakane lAbha thAta? nahi. samAjamAM jJAnanA prasAra mATe jeTalI AvazyaktA AganA prakAzananI che, eTalI ja balake tethI paNa vadhu AvazyaktA AvA sAhityanI che, A sAhitya AganA bhAvane samajAve che. Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ huM mAnuM chuM ke, sAdhu sAdhvIoe pitAnI saMyama-maryAdAnuM pAlana pUrNarUpe, niSThApUrvaka karavuM joIe; barobara karavuM joIe, ane chapAvavAnA sadoSa kAryathI bacavuM joIe. maryAdAnA jarA paNa ulaMghanathI keTaluM bhayaMkara pariNAma Ave che, tenuM jIvana lyamAna pariNAma "nizItha cUNi" che. keTalAye vidvAna ane padavIdhArI sAdhu pitAnI sAdhanA bhUlIne, potAnI vidvattAnuM javAhira dekhADavA mATe, anubhava jJAna vinA jevA tevA lekha lakhIne tathA graMthakAra tathA saMpAdaka banavA lAgI jAya che. kaI kaI te pUrA patrakAra tathA patra saMpAdaka ja banI beThA che. patra, pustaka saMsthAnA kharcane pahoMcI vaLavA mATe dhana ekaThuM karAve che. koI kaI vezadhArI te eTalA te svachaMdI banI gayA hoya che ke, jeo khoTA lekho lakhe che ane nirdoSa para juThA doSAropaNa karatAM paNa lajavAtA nathI. A duSpariNAma te have sUryanA prakAzanI jema spaSTa thaI cUkyuM che. vartamAna kuTilatA-pradhAna yugamAM (jemAM saMskRti bagADavAno kupayana niraMtara thaI rahyo che) samyaka kRta sAhityanuM prakAzana temaja pracAra Avazyaka ja nahi, kiMtu ati Avazyaka che. samyagRjJAnanA pracArathI ja nirgatha-paraMparAnuM rakSaNa thaI zake che. prasanatA che ke, A pustakanA prakAzanane vyayabhAra (kharca) dharmapriya udAra mahAnubhAvoe saMbhALI lIdhuM che. Ama te pustakanuM kAma gata julAI 1967 mAM pUruM thaI cUkayuM hatuM. paraMtu AThasethI paNa vadhAre praznonI viSaya sUci banAvavAno samaya mane na maLe, ane ethI vilaMba thaI rahyo hate. pustakanI mAMga barAbara AvatI hatI. huM vivaza hatuM. paraMtu mArI vivazatA goMDala saMpradAyanA paM. muni zrI janakarAyajI mahArAje dUra karI dIdhI. teo zramaNa zreSanI viziSTa jJAnagarimAthI prabhAvita che ane varSo sudhI teozrInI sevAmAM rahI cUkyA che. temaNe svayaM parizramapUrvaka A kArya karIne prakAzananI muzkelI dUra karI. temanI A kRpA mATe huM AbhArI chuM. A prathama bhAgamAM saMgrahita rajIsTaranA be bhAga pUrA thaI jAya che. bIjA bhAgamAM AgaLanA praznottare levAze. AzA che ke, dharma rasika mahAnubhAva tene lAbha leze. sailAnA philthana zu. 5 vIra saMvata 244 vi. saMvata 2024 2tanalAla dezI tA. 4-3-68 vinIta Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hiMdI bIjI AvRttinI prastAvanA samartha-samAdhAna bhAga 1 le, 1 mArca 1968 mAM prakAzita thayA ane cha mahinA pachI tA. 20-9-68 nA samyaggadarzanamAM "aprApya" jAhera karavAmAM AvyuM, tyArathI Aja sudhI mAgaNI thatI ja rahI. paraMtu huM punaHprakAzanane TALo ja rahyo. bIjA prakAzanene prAthamiktA ApavA temaja presa karmacArIonI achata vagere kAraNothI "zramaNa saMskRtisaMghanA ghaNu aprApya pustakonI punarAvRtti thaI zakI nahiM. bIjI bAju, rAjakoTamAM baMne bhAgane gujarAtI anuvAda thaI cUkyo hato ane tene prakAzana-kharca svargIya dAnavIra zrImAna zeTha rAmajIbhAI zAmajIbhAI vIrANI ApanAra hatA. A gujarAtI prakAzana hiMdI prakAzananI mAgaNInI pUrti karata ane vizvAsa paNa hato, paraMtu A anuvAda viSayAnukramaNikA banAvanAra tathA punarAvalokana karanAra mahAnubhAvanI upekSAthI zekAI rahyuM. ane have koNa jANe te anuvAda-rajIsTara kayAM dabAyeluM paDI rahyuM che!! AvI paristhitimAM tenA prakAzananI vAta ja lupta thaI cUkI. tA zrImAna zeTha caMpAlAlajI sA. TATIyA (khIcanavALA) iMdara nivAsIe mane Agraha karyo. temanA Agrahe mane vivaza (nirupAya) karyo. pariNAme A navI AvRtti (prathama bhAganI bIjI AvRtti) prakAzita thAya che. A AvRttimAM meM kaI khAsa parivartana nathI karyuM. jyAM saMzodhana Avazyaka lAgyuM ke huM mArI taraphathI AgaLa ApuM chuM. samartha samAdhAnanA trIjA bhAganA prakAzanane paNa huM vicAra karI rahyo chuM, te jadI cAlu karavAnA ciMtanamAM chuM. sailAnA bhAdrapada zu. 1 vIra saMvata 2502 vikrama saMvata 2033 sana 1976 ratanalAla DozI Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMze dha na samartha samAdhAna" bhAga pahelAnI prathama AvRtti prakAzita thayA bAda temAM keTalAka saMzodhana pUjya bahuzruta zramaNanA dhyAnamAM AvyA hatA, tene ahiM ulalekha karavAmAM Ave che. (1) prazna naM. 17 nA uttaramAM eka samayamAM 108 siddha thanAramAM, svayaM bhagavAna RSabhadeva, temanA 99 putro ane 8 patro siddha thayAnuM lakhyuM che e zrI saMghadAsa gaNinA "vAsudevacaritra"ne AdhAre lakhyuM hatuM. tyAra bAda samavAyAMganA avalokanathI A dhAraNAmAM saMzodhana karavAmAM AvyuM. paM. muni zrI viraputrajI ma. sA.ne jANavA maLyuM ke, samavAyAMganuM 84 muM samavAya jotAM gurudeve pharamAvyuM ke, bha, 2SabhadevanI sAthe temanA 98 putra ane 9 pautro siddha thayA che. 99 putro ane 8 patre nahiM. samavAyAMgamAM spaSTa ullekha che ke : "usabheNuM arahA kesalie cariAsII puva sahasahassAI savA ucuM pAlaIttA siddha buddha jAva pUNe, evaM bharahe, bAhubalI gaMbhIsuMdarI." zrI bharata mahArAjA ane bAhubalIjInuM AyuSya bha. aSabhadevanI samAna ja hatuM, te teo eka sAthe siddha zI rIte thAya? eTalA mATe e be putrane choDIne bAkInA 98 putra ane 9 pautra mAnavA ja ThIka che. A vAta te pachInA 18 mA praznanA uttarathI paNa siddha thAya che. (2) prazna 85 thI AgaLa-A ja AvRttimAM meM keSTakamAM lakhyuM che ke, (A prazna mukti saMbaMdhI haze), paratu chapAI gayA pachI mane vicAra thaye ane tene barAbara samaje nahi. mAruM dhyAna bhagavatIsUtranA za. 5 u. 8 tarapha gayuM. jyAM ekendriya jIne hAni-vRddhi rahita avasthAkALa AvalikAnA asaMkhyAtamA bhAgane batAvyuM che, tyArabAda avasthAkALa samApta thAya che. sApacaya, sopacaya ane nirupacaya, nirUpacayamAM narayikanA viSayamAM paNa utkRSTa AvalikAno asaMkhyAta bhAga batAvyo che, kadAcit anya apekSA paNa hoya. eTale jJAnI kahe te satya che. (3) prazna 166 nA javAbamAM jIvanA 563 bhedomAMthI sAsvAdana samatinA 195 bheda batAvyA, temAM 9 zaiveyakanA 18 bhedomAM sAsvAdana gayuM na hatuM (ane mizra Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guNasthAna paNa mAnatA na hatA) thekaDAnA pustakamAM paNa raiveyakamAM paheluM ane zuM e be guNasthAna ja lakhyA hatA ane samAjamAM adhikAMza e ja dhAraNA cAlI rahI hatI. paraMtu jyAre gurUdevanA dhyAnamAM bhagavatI sUtra za. 13 u. 2 tathA za. 24 u. 1 nuM vidhAna AvyuM tyAre raiveyakamAM traNeya dRSTi pramANita thaI gaI. arthAt sAsvAdanamAM 213 bheda mAnavA ucita che. prazna pa64-565 nA javAbamAM paNa e ja pramANe saMzodhana thavuM ucita che. mAru A saMzodhana pUjya zramaNa zreSThanA A ja pustakanA prazna 713 nA javAbathI samarthita che. paMkti 20 thI e lakhyuM che ke "kintu bhagavatIsUtra vageremAM traNa daSTi batAvI che, eTale traNa daSTi ja mAnavI e ja yogya che. (4) prazna 283 nA javAbamAM sADAnava mAsanA sthAna para savAnava mAsa joIe. (5) prazna 619 nA javAbamAM "A namaskAra lIpIkartA taraphathI thaye che. gaNadhara mahArAjathI nahi. eTaluM vizeSa samajavuM joIe. A pramANe saMzodhana karavuM Avazyaka che. ratanalAla DozI Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznanI aMdara Avela viSaya pRSTha naMbara prazna naMbara 1 sukha kene kahe che ? 2 janasevA zreSTha che ke AtmasevA?... 3 mekSaprAptino mArga kaye che?.. 4 vidhiyukta zrAvakapaNuM sAruM ke sAdhupaNuM ?.... 5 acitapaNuM na hoya te sacita pIvAnuM sAruM .... 6 patninI sAthe dharma-bahenane saMbaMdha rAkhave? 7 samayanI AzAtanA zuM che ?.. 8 lIlattarInI baMdhIvALA mATe sUkuM zAka dUSita che?.. 9 kevaLI badhA jJAta padArthone pragaTa karI zake che ?.... 10 yuddhamAM paNa dharma che ? 11 garbhamAM rahelA jinanuM avadhijJAna keTaluM ? 12 avadhijJAnathI aleka jue?.... 13 khetI, Arya dhaMdhe che ke anArya ?..... 14 Igalakame pheDIkamene artha zuM?" 14 (a) kavetAmbara tathA sthAnakavAsIne artha15 keTalA tirthaMkaranI strIo siddha thaI ? 16 manaH paryava jJAnane viSaya.... 17 ekSa sAthe eka ATha kaNa-kaNa siddha thayA ? 18 bharata, bAhubalIjI prabhunI sAthe ja mokSa padhAryA ?" 19 ekI sAthe graMthi-bheda karavAvALA be jInI muktimAM aMtara hoya che?... 20 abhavya yathA pravRttikaraNa karI zake che?..... 21 nirupakama AyuSyamAM upakrama kevI rIte ? 8 8 9 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 - - - - - * 8 8 Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 skandhakajInA upasargamAM devanuM Agamana kema nahi ?.... 23. rAvaNanuM tIrthakara ane sItAjInuM gaNadhara thavAnuM kayAre ane kevI rIte ?... 24 avyavahAra rAzinA jIva karyo nigadamAM samajavA ?" 25 nimedanI kAya-sthiti zI che?.... 26 kSAyika samyakatvanI pachI mukti kyAre thAya che? 27 graMthibheda kyAre thAya che ?... 28 yathA pravRttikaraNa keTalI vAra thAya che ?.. 29 sabhya darzananI prathama prAptinA samayamAM ja apUrvakaraNa mAnavuM ke vAraMvAra 30 vedaka-samyaktvane sparza badhAne thAya che ?.... 31 mahAvIranA pUrvano chaThTho bhava.... 32 pAMce salIlAvatI vijaya UMDI che? 33 zukalapakSI thayA pachI samyaktva kayAre ?... 34 nArakInI zIta ane uSNa vedanA viSe..... 35 vepAra ane khetImAM apAraMbha mahAraMbha kema ? 36 motI ane phUlanI mALAmAM abhyAraMbha mahAraMbha vagere..... 37 tIrthakara dIkSAnI pahelAM snAna zA mATe kare che ?.. 38 neminAthanA viSayamAM kRSNane zaMkA zA mATe ?..... 39 mAMsadArU yAdavothI zarU thayAM ke te pahelAthI hatAM?.. 40 revatIe bhagavAnane mATe auSadha zA mATe banAvyuM ? 41 jJAna ane kriyAmAM mukhya kayuM che ? 42 vadhAre lAbha AyaMbilamAM ke upavAsamAM ?" 43 gautama svAmIne abhigraha... 44 soLa satIonAM nAmane kema kevI rIte che? 45 prArthane viSe.... 46 "zAMtiprakAza" deharAne artha..... 47 "dacca bhecchA"ne artha.... 48 nidhinA 5 prakAra 49 kayA tirthaMkaranA zAsanamAM dharmane viraha thaye ?" 50 vanaspati ni vicAra 51 develekamAM kaI vanaspati thAya che ? para janma-napuMsakane dIkSA hoI zake che?...... Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * 15 .... 15 - 16 ... 1 2 -' 17 . 18 53 devanI pAMca padavIomAM paricAraNA vicAra..... 54 tithi-nakSatra jevAM mithyAtva che zuM ? papa mukaleka pudgalathI puNya Azrava Ave che? pada zrAvaka vrata vicAra. 57 bAra vratadhArI zrAvaka rAte bhajana karI zake che?.. 58 zrAvakanAM navakArasI vagerenAM karaNaga. 59 jaMbudvIpanA meruparvata upara sauthI UMcuM zuM che ?" 60 jIva, sauthI pahelAM kayA guNane prApta kare che ? .... 61 samyakatvamAM strI vedano baMdha thAya che ? 62 mithyAtvamAM deva gatinuM AyuSya baMdhAI gayuM hoya, te ArAdhaka te thaI zake che?.... 63 samyakatvamAM devagatinuM AyuSya baMdhAI gayuM hoya, te ArAdhaka thaI zake che? 64 strIveda-baMdhaka ArAdhaka thaI zake che ?" 65 kevaLInA anukULa parISaha keTalA ?.... 66 AhAraka-labdhi cauda pUrva vAMcyAthI ja thAya che ?.... 67 pAsasthA vagerenA ArAdhaka viSe.. 68 utsadhAMgula vagereno vicAra.... 69 saTTo ane khetImAM alpAraMbha-mahAraMbha... 70 puNya anubaMdhI puNya-vicAra... 71 teukAya avagAhanA-vicAra.. 7ra paramANunAM saMsthAna.... 73 vyavahAra-avyavahAra rAzimAM che ?" 74 vedaka-samyakatvamAM karma-prakRtti sattA vicAra.. 75 yugalika tiya ca avagAhanA-vicAra.. 76 asaMjJIya paMcendriyamAM cakSu viSene vicAra.... 77 dhavaNuM pANI viSe vicAra.... 78 garama pANI viSe vicAra.. 79 rajoharaNanI lAkaDInuM pramANa 80 hiMsAnA prakAra ane sUtra pATha... 81 vIra prabhune samyaphavanI prApti kayA bhavamAM thaI? 82 nAma vigere nikSepa vicAra... . 18 . 18 19 * .. *... 2 0 10 0. 20 Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 83 aDhAra pApamAMthI dezathI ane sarvathI keTalA ?... 84 pAMca mahAvratamAMthI dezathI ane sarvathI keTalA?... 85 virahanA antara viSe.... 86 lAgalagATa keTalA samaya sudhI siddha thAya che? 87 sUtramAM badhA ya padArtha AvI jAya che ? 88 sUryanAM kiraNe pakaDIne gautama svAmI caDyA hatA ?.... 89 vIraprabhunAM ra7 bhava sUtramAM che?.... 90 nema rAjamati saMbaMdha sUtramAM che?..... ha1 seLa satIonAM sUtramAM varNana che?.... 92 balabhadrajI ane haraNanuM varNana sUtramAM che?... 93 marudevI mAtAnI kevaLa prApti kyA sUtramAM ........ 94 bharata-bAhubalInuM yuddha zAstrasammata che ?..... 95 tIrthakaronAM zAsananuM aMtara-varNana sUtramAM che?.... 96 pasaNuparva ATha divasanuM zA mATe?.... 97 batrIsa sUtro sivAyanAM sUtronuM mAnavAM joIe? 98 abhavI jIva avyavahArarAzithI nIkaLe che ?.. 9 abhavI jIva saMkhyA vicAra 100 zrAvaka tri-bhejana vrata vicAra... 101 nAbhirAjA marudevI mAtA yugalika hatA ?.. 102 garbhamAM rahelA tIrthakaranuM avadhijJAna. 103 pahelA ane chellA cakavananA bhavamAM aMtara che?" 104 vrata ane aticAra vagere viSe.. 105 aticAra-anAcAra viSe... 106 bIjA vratanA aticAranA saMbaMdhamAM 107 cethA vratanA aticAra saMbaMdhamAM... 108 ) w w ? " 109 , , , , ... 110 cAturmAsika vageremAM be pratikramaNa pUrAM ?.... 111 sAdhue sacita mIThuM levuM yogya che?... 112 pAtra-vidhimAM pANI levAne artha zA mATe?.... 113 batrIsa sUtronA nirmAtA keNa?.. 9 S S S. Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . ****. 30 0 . 0 % 0 cha 0 cha che. cha i cha jha ja cha cha cha 114 munine AhAra dAnathI lAbhAlAbha. 115 ) = * * * 116 , , i ... 117 * * * * 118 >> >> " 119 , , , , , 120 jhera mAgavAthI na de, te dAtAne lAbha ?... 121 zubha phaLanI prAptine AdhAra vastu che ke bhAva ?.... 122 maraNAntika samuddaghAta ane AhAra vicAra.. 123 zrAvakanAM sAtamA vratanA aticAranA saMbaMdhamAM... 124 aMgatimuni mULaguNa virAdhaka hatA?... 125 kAmadeva zrAvakanuM pauSadha sAthe prabhu vaMdana... 126 rAyaNadevIne avadhijJAna hatuM ke vibhaMga ? 127 pulAka nigraMtha saMpayukta kevI rIte ?... 128 camacaMcA rAjadhAnInA viSayamAM... 129 iMdra ane trAyatrikanuM AyuSya sAthe ja pUruM thAya che?.... 130 asurakumAra Indra jaghanya sthitinA paNa hoya che ?... 131 mallI prabhunI dIkSA ane kevaLa eka ja divase ?... 13ra tiryaMcanA naraka gamanamAM avagAhanA viSe... 133 cakapradeza calAyamAna thAya che ? *. 34 134 mIThAnuM pANI ane lavaNa samudranA pANImAM zuM aMtara?... * .34 135 kevaLIne mRtyu vedanA thAya che?... *. . 34 136 sthAvara jIvone meDhA vinAM svAda kevI rIte ? *. 35 137 sthira tiSine paNa deva uThAve che ? . 35 138 pAMcamA devalenI upara bAdara apakAya nathI?... >> , 35 139 supAtradAnathI manuSya-AyuSya baMdha kevI rIte ? 140 bhASA badhA Atma-pradezathI bele ?.. 141 pRthvI-cenika vRkSomAM trasajIvanI utpatti nathI thatI ..... 142 AlecanA 10 guNavALAnI pAse karavI ? 143 IMdriya saMvara ane pratisaMlInatAmAM aMtara zuM ?.. 144 vyAja levAnuM sUtramAM kahyuM che ? * 36 145 bIjAnAM ghare sAdhu-sAdhvIne AhAra vagere dAna devAthI 12muM vrata thAya che?... 36 cha = : cha < : < che oche o o Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 146 lecanuM vidhAna kayAM sUtramAM che?... 147 Ananda zrAvake chaThuM vrata lIdhuM hatuM ? 148 dharaNendrane padmAvatI nAmanI paTarANa hatI ?.. 149 pravAhamAM taNAtA manuSyane sAdhu bacAvI zake che?.... 150 maMjila (meDA) uparathI paDatA bALakane sAdhu bacAvI zake che? 151 baLatAM makAnane daravAjo khelavAnuM sAdhune kape che?..... 15ra puruSanI sabhAmAM sAdhvI upadeza daI zake che?.... 153 pRthvIkAyanI jIvani viSe.... 154 jina nAma karma upArjananI pachI mithyAtva Ave ?.. 155 mallI prabhune prathama baMdha jina nAmane ke strIvedane ?.... 156 sAdhune nadI UtaravAnI AjJA zA mATe ?... 157 sAdhuonA 125 aticAra kayA che ?.... 158 chedepasthApaniya cAritra-dAna vikalpa... 159 kevaLInI saMkhyA vIsa kareDa kevI rIte ?.... 160 "Ittariya parigrahiyAgamana aticAra artha 161 manathI karavuM, karAvavuM kevI rIte ? 162 mULa zarIrathI deva Ave che ke vikiyathI ?" 163 dareka pAMdaDAmAM jIva eka ke aneka 164 hIyamAna pariNAma vinA 7 mA guNasthAnathI chaThThAmAM kevI rIte.. 165 devanI ArAdhanAmAM karela paiSadha samyapha hatuM ?... 166 pAMce samyakatavamAM jIvanA bheda keTalA ?.. 167 naraka-gamana vakhate kSAyika-samyakatva rahe che?.... 168 samyakatva prApti keTalA naraka sudhI che?... 169 "desu udghakavADe su" ne artha zuM ?... 170 tamaskAyamAM jIva vadhAre che? 171 jamAlI mithyAtvI kevI rIte ?" 172 karaNasittarI pAlana chA guNa sthAnathI AgaLa paNa che?.... 173 zrAvakanI dayA 18 vizvA kevI rIte ?.... 174 maMDita putra ane maurya putranI mAtA eka, pitA be che?.. 175 grAma udyoga viSe sAdhu-bhASA sAvadya che ? 176 tiryaMca meninI kAya-sthiti vicAra... 177 acakSudarzanI ane abhASakanI kAya-sthiti keTalI ? Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 178 nirjaratA pudgalone vAvALA paNa cUke che?... 179 dIkSA levAvALA pahelA pratikramaNa zIkhe ?... 180 dhAvaNa pANIthI tapasyA thaI zake che ?" 181 sAmAyika be karaNa be egathI paNa thaI zake che ?" 182 zrAvaka, zrAvakanI vaiyAvacca (sevA) karI zake che ?" 183 saMvara nijAnI sAthe zrAvakane puNya baMdha thAya che ?.... 184 ,, ,, , sAdhune paNa , , , 185 puNya paNa zubha-azubha hoI zake che ?. 186 maravAvALAne bacAvavAmAM puNya che ?.. 187 mAtA-pitAnI sevA viSe.... 188 saMsAra parita samyagRSTi ja kare che ? .... 189 samyakatvInA AyuSya-baMdha viSe. 190 vrata virAdhaka samakitInA AyuSya-baMdha viSe.... 191 mallI prabhune strIvedane baMdha samyakatva avasthAmAM ? 12 mithyAtvamAM AyuSya bAMdhavAvALA samakitInI mRtyunAM..... samaye daSTi kevI rIte ? 193 dhannA aNagArane tapasyAthI puNya thayuM ke nirjarA ?.. 194 draupadIne satI kevI rIte manAya ?... 195 zrAvaka, telAthI vadhAre tapasyA na kare ?" 196 zrAvaka, cauvihArathI ja tapasyA kare ?" 197 i " 198 siddha ava 19 devenI paricAraNAmAM be vedane anubhava thAya che ?... 200 rAjamatIe dIkSA pahelAM lIdhI hatI ?.. 201 yakSiNa ane rAjamatijI eka che ?" 202 rAjamatine jAtismaraNa hatuM?... 203 asaMzI bhavathI AvelAone jAtismaraNa hatuM ?.. 204 zrIkRSNa pauSadhamAM devane satkAra karyo hato ?... 205 naLakubera ane kubera eka che?" 206 aupazamika samyaktva vicAra.... 207 kSApazamika samyaktvanAM sAta vikapamAM paDavAI... 208 sAsvAdana samyakatva vicAra... Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 209 manuSya kSetranA 16 kAramAMthI baMdha keTalA?:... 210 ga ane lezyA kayA karmathI ?" 211 AhAraka zarIra keTalI vAra?.... 212 keNu avadhijJAnI mananI vAta jANe che?.... 213 che , kama dravya jANe che ?... ra14 ; saMpUrNa lakane jANe che?" 215 parama avadhijJAnanI pachI kevaLa jJAna kayAre ?.... 216 mana:paryava jJAnamAM aDhI aMgulanuM aMtara kevI rIte ?" 217 gajaratna azvaratnanAM Agamana viSe... 218 vaikiya zarIra trasanADInI bahAra paNa ?" 219 labdhi kyA upagamAM thAya che? 220 pRthvI, apa, vanaspatimAM tejezI vadhAre ? 221 , , , nI tejelezInI sthiti ?.. 222 uparanI tejele zyAmAM AyuSyabaMdha ?.. 223 jaghanya sthitinA manuSya-tiryaMcamAM keTaluM jJAna ?.... 224 kaI avagAhanAnA tiryaMcamAM avadhijJAna thAya che ? 225 manuSyamAM parabhavathI jaghanya avadhijJAna paNa 226 karoDa pUrva AyuSyavALA tiryacanI avagAhanA keTalI?.... ra7 utkRSTa avagAhanAnA manuSya ane tiya yugalika janma 228 yugalikamAM jaghanya-avagAhanA vicAra... 229 jaghanya sthitine devamAM lehyA keTalI ?... 230 tIrthakaranI AgatamAM lesyA keTalI ?" 231 vAsudevanI ke , ** 232 samyagRSTi vikasendriya zAzvata che?.....! 233 badhA asaMjJI jIva zAzvata che ? 234 mizradaSTi zAzvata che ? 235 AhAraka zarIra zAzvata che?.... 236 deva nArakanAM cAre kaSAya zAzvata ? 237 kevaLI-samuddaghAtanI pachI keTalA samayamAM mokSa ? 238 paMcendriyanI kAyasthiti, 239 aparyApta marIne nAraka ke devamAM jAya che?.... 240 n o p che ke Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 241 asaMI tiryaMcanI avagAhanA antarmuhUrtamAM keTalI ?... 242 asaMzI tiryaMca, deva, nArakanI utpatti ane sthiti... 243 tiryaMca paMcendriya avagAhanA viSe 244 yugalike mAM daSTi vicAra 245 tiryaMca yugalika saMkhyAta ja che ?" 246 ,, , keTalA kSetramAM thAya che ? 247 yugalikamAM daSTi parivartana thAya che ?.... 248 narakakSetramAM vanaspati che ?.. 249 cara ane sthira caMdra sUryane prakAza maLe che ?" 250 parvata ane nadI viSe... 251 jaMbudvIpanAM jagata para varasAda thAya che ?.... 2para kuMDazAmalI ane jarabU vRkSa viSe.. 253 cakravartInAM paikiya zarIrathI bhega?.... 254 yugalikanAM zabanamAM chellA saMskAra keNuM kare ?.... 255 deva upapata-zayAnuM vastra kevuM ?.. 256 devanA batrIsa prakAranA nATakanA viSayamAM 257 jambudvIpanA daravAjA upara svAmitva kenuM ?.. 258 nI padmavara vedikAne kamaLa vanaspati che ?.... 259 ,, jarUkhAnAM kevalU vagere kevA che?" 26. devanA mahela vagerenI UMcAI viSe.... 261 bhAvi chellAM jinanA zAsanakALa viSe... 262 akarmabhUmimAM zuM kare che ?... 263 manuSyanI alapa-bahatva viSe.... 264 zIlanI 14 mI 15 mI upamA viSe.... 265 bIjA guNa sthAnamAM pahelethI Ave che? 266 bhavanapati deva keTalA nIce che?.... 267 tiSanAM kalpa vRkSamAM lezyA kevI rIte ?... 268 , , vizvasA kevI rIte ?.... 269 nArakakSetramAM tejaskAya nahi ? 270 cAra paryAya, paryApti, aparyApti viSe... 271 khecara garbhamAM AhAra kevI rIte le che?.... 272 bhASA padamAM be vAra pudgala grahaNa zA mATe? ja jha cha ja jha che ja 8 8 8 8 8 8 8 8 8 9 $ $ $ $ $ $ $ $ $ $ Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 273 tejasU kANu zarIrathI bhASA nahi ?.... 274 jaMtarathI puramAna vistAranA artha... 275 devalAka vimAna vagere kyA mApanA ?.... 276 pRthvI vagerenA upapAta, samuddhAta vagere kevI rIte ?.... 277 sItA sItAdA nadI jammUdrIpanI bahAra ?.... 278 deve raceluM khatrIsamuM nATaka karyu ?.... 279 yuliyAnAM zarIra, bhAraDa pakSI laI jAya che ?.... 280 padmazukala lezyAnI saMkhyA viSe... 283 apratiSThAna narakAvAsanAM saMsthAna kevAM che? 282 tamaskAyamAM trasakAya utpanna thAya ?... 283 bha. mahAvIranAM garbhanA kALamAna kevI rIte ?.... 284 samU`ima manuSyanI utpatti sthAna viSe.... 285 336 AvRlikAmAM paryApta viSe... 286 AhAraka zarIra kyA pudgalAnuM ?.... 287 anuttara deva, meAtIenA zabda kevI rIte sAMbhaLe ?.... 288 abhayArI namasati " mAM vyaMtara ja zA mATe ?.... 289 pahelA devalAkamAM ghanadhinuM paDa keTalu ?.... 290 deva pariSadamAM devAe parigrahitA ?.... 291 tItha karAnAM nirvANu utsava gRhastha kare che ?.... 292 veka samyaktvanI sthiti 1 samaya kevI rIte ?.... 293 mana-vacana pugala purAva anantA ananta kevI rIte ?.... 294 prANAtipAta kayA karmAMthI thAya che ?.... 25 cakravatInAM vidyAdhara sAdhavA viSe.... 296 vaikriya zarIranu` kA` eka ja prakAranu` ?.... 297 ajIvakAya saMsthAna kevI rIte ?.... 298 kaSAya-samuddAta kAne kahe che ?.... 299 maraNAntika-samuddhAta ane sameyA maraNamAM bheda ze ?.... 300 indriya svara ane pratisalInatAmAM bhedra ze ?.... 301 saMvatsarInuM mahatva zA mATe ?... 302 aleAkanAM dravya, guNa, paryAya zuM ?.... 303 mahAvideha kSetra eka ja zA mATe ?.... 304 kALanI sImA ahI dvIpa sudhI ja zA mATe ?.. ....73 .... 3 73 74 .... 74 74 74 .... **** ....74 ....74 .... upa 75 75 .... .... ... ... 76 76 76 76 .... g 77 ****99 77 77 ... 9th **** ... OM OM u. .... .... DADE ..... ....uTa 78 78 78 79 ----- .... 75 .... ge Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 305 vAyukAyane lIle raMga kevI rIte ?" 306 vaTavRkSanuM saMsthAna huMka ja zA mATe ?.... 307 lavaNa samudramAM chaye ArAnAM vartana che?" 308 zubha pugala kaI dizAmAM ?" 309 samudranuM pANI kenAM upara zekAyuM ?..... 310 nirupakamI AyuSyavALAne upakama zA mATe ? 311 anuttara vimAnathI AvelA senApati vagere hoya ?.... 312 meghathI tiSi devane pratighAta thAya che?..... 313 AcArya vaMdanAmAM grAma vagerene dhanya zA mATe kahyA ?... 314 manuSya kSetranI bahAra pRthvIne svAda ke ?... 315 asaMzI tiryaMcanuM AyuSya 84000 varasa karma bhUminuM ?.... 316 sAtamA guNasthAnavALA kaSAyathI vaMcita kevI rIte ? .. 317 pauSadhavrata vinA pratikramaNamAM aticAra zA mATe bolAya? .... 318 samyam daSTine eka bhavamAM mithyAtva Ave che ?..... 319 nItinAM cAra prakAra kayA?" 320 dharma nItinuM svarUpa zuM ?.. 321 narayikane remarAja (vALa) hoya che zuM ? 3rara ayodhyA nagarInAM mApa viSe.. 3ra3 pANInAM jamAvanuM kAraNa zuM che? 3ra4 abhavyajIva, dharmanI ArAdhanA karI zake che ?.... 325 bhavya jIvane mehanIyane utkRSTa-baMdha thAya che ?... 326 samyam daSTi te ja bhavamAM mithyASTi thAya ?.. 3ra7 badhAM pugala AhArapaNe grahaNa thAya che ?..... 328 AhAranuM kavala (keLiyo) pramANe, badhAMne mATe sarakhuM che ?... 329 zukala lesthAmAM keTalA karma-baMdhana ?.. 330 bharatajI, suMdarI upara mahita thayA hatA ? ... 331 karma bandha ane Atma pradeza viSe... 33ra avadhi darzananI sthiti be 66 sAgara kevI rIte ? 333 prANa, bhUta, jIva ane sattva viSe... 334 badhAM kendra sahasrAkSa hoya che ?... 335 anaMtAnubaMdhIne kSaya thayA pachI paNa udaya thAya che ? 336 zrAvakanI paMdara bhavamAM mukti ane mithyAtva? Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 337 AThama, navamA ane dasamA guNasthAnamAM tapa kevI rIte ?.... 338 mithyAdaSTinI Agati 366 ne ?" 339 Abhinivezika mithyAtvanuM svarUpa zuM ? 340 rasanA Indriyane viSaya kevI rIte ?... 341 nAraka ane deva-bhUminA raMga vagere kevA ?.... 34ra dravya vinA paNa bhAva thaI zake che ?" 343 AThamA ane navamA guNasthAnamAM aMtara zuM che? 344 yathApyAta cAstri ane asaMyamanuM eka sthAna che?..... 345 abhavyamAM labdhio keTalI ?" 346 bhagavAne meru parvatane halAve ?.... 347 upazama ane upazama-samyakatvamAM aMtara zuM ?.... 348 karma-vipAkanA upazama kevI rIte ? 349 cakavatI rAjA ane guru viSe 350 mahAvi dehanA badhA vijaya sarakhA kevI rIte ?.... 351 256 DhagalAmAM sUtelA kaNa ane jAgatA koNa? 3para utpalanI avagAhanA viSe. 353 u5lamAM daSTi ane lezyA viSe... 354 sparzendriyanA viSaya keTalA che?" 355 cakSuIndriyanA , , 356 mana paryavasAnI devanAM mananI vAta jANe ?... 357 kSetra ane kSetra-spanAmAM zuM aMtara che?" 358 bhavanapatinAM daMDaka judA judA zA mATe ?" 359 cakravatInAM pustaka-ratna viSe..... 360 cakravatInAM nava nidhAna kayAM rahe che ?" 361 nAraka ane devamAM keTaluM jJAna laIne jAya?" 362 tejovAyunAM jIva manuSyagatimAM zA mATe nathI jatA 363 raiveyaka ane anuttara devAmAM samughAta keTalI ? 364 dhanAM cAra prakAra badhA daMDakamAM kevI rIte ?... 36pa thAvaggAputra ane pAMca mahAvrata viSe.... 366 cAra prakAranAM phaLamAM AMbaLAM madhura (mITha) kevI rIte ? 367 kaSAya ane AyubaMdhanI saMgati kevI rIte? 368 zukla lesthAmAM tiryaMca AyuSya zA mATe nahi? Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa 369 cakravatI nAM daDa vagere ratnA ajIva hAya che?.... 370 sukumAlikAnI gati viSe.... 371 kaSAya kuzIlamAM azubha lesyA kevI rIte ?... 372 prathama dIkSita pArzva sAdhunAM vaMdana viSe.... 373 sUphama saMparAyamAM upayoga keTalA ?.... 374 parivrAjaka vagerene sakAma nirjarA thAya che?.... 375 zrAvaka, sAmAyikamAM dUdha pI ke pIvaDAvI zake che ?.... 376 siddhanA guNeAmAM ghaTa--vadha thAya ?.... 377 sAdhu nAnu bALaka laI zake ?.. ,, 378 "" ,, pAchuM daI zake ?.... 379 jyAM bhAva na heAya tyAM dravya hoya che ? 380 "" "" "" 97 22 ?? ?? 381 mahAvIranI sAme nAma raTaNa thatu hatuM?.... 382 asayatanuM dAna sAvadya ke niravadya ?.... 383 izAnendrane samyaktva kayAre thayu?... 384 samyaktvanI prathama prApti kyA bhavamAM ?.... 385 sAdhu AhAra mAgI zake che?... 386 sakaTa kALamAM munirAja sacitta pANI laI zake che ?..... 387 sAdhune deva thavA para atratanI kriyA lAge che?.... 388 anAja ane mAMsanA bheAjanamAM vadhAre pApa zemAM ? ... 389 dAna levA ane devAnA lAbha viSe.... 390 sAdhu cAturmAsamAM kapaDAM kema nathI letAM ?.... 391 sAdhu sAdhvInI sakhyA viSe.... 392 puNyanA uddayamAM cAritra prApti viSe.... 393 tejolabdhi, tejolesyA ane samuddhAtamAM aMtara .... 394 " dhyAnAMtara dazA "nA zuM artha ?.... 395 deva, e veda vede che..... 396 devAnA adhipati viSe.... --- 397 tathArupa sAdhune vibhagajJAna thAya che ?.... 398 nArakInA zarIramAM leAhI heAya che ? 399 mAkhaNa vigaya che ke mahAvigaya che ?.... 400 pUrvajJAna ane lekhanane mATe zAhI viSe.... a. 4 .... www. .... .... .... *lpa * 5 ... du ... ... 800. .... *** 97 800 .... www. 221818 98 98 98 .. 98 99 99 99 .... GG 100 ....100 ....100 .... .... Thara - 97 nare hAre ....100 ....100 ....101 ....101 *...201 ....101 ....102 ....102 Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * 102 - 103 * 103 - 103 - 103 - 104 * 104 - 104 - 104 * 106 - 108 - 108 401 "pulAka nircatha" kayAre kahevAya che? 402 pratyAkhyAnI tiryacanI saMkhyA viSe... 403 pUrvanuM jJAna, vAMcavAthI thAya che ? 404 dvIpa, samudra, vedikA vagere viSe 405 karma AzIviSanI gati viSe... 406 camara utpAtathI vimAnemAM vyAghAta thaye?... 407 pAtALa kaLazamAM pANI ane vAyu viSe... 408 velanDara parvatanI pAse sItA, satedA nadInA prabhAva viSe 409 lava-saptama deva kene kahe che ?" 410 vijaLInI sacittatAne AdhAra che?... 411 rAte pANI rAkhavAno niSedha che?" 412 bAdara vAyukAya kyAM kyAM che? 413 namaskAra maMtranA pAMcamA padamAM ja lee zA mATe ? 414 tIrthakarenI chAstha avasthA keTalA kALanI ? 415 ATha dIkSita rAjAomAM dazAraNabhadra kema nahi ? 416 jJAnanAM aticAra-avasthAmeliya" viSe.... 417 rAtri-janane tyAga kyA vratamAM ?" 418 bAvIsa prakAranAM abhakSyanI mAnyatA viSe 419 tIrthakarane janma utsava, meru upara kayA vanamAM ? 420 munirAja TreInamAM zA mATe na bese ?" 421 mahAvidehamAM avagAhanA ane AyuSyamAM nyUnatA paNa che ?" 422 saMvatsari bhAdaravA suda pAMcame ja zA mATe ?... 423 bhInA leTamAM jIvanI utpatti viSe.... 424 pAMcamA AvazyamAM legassanuM dhyAna kyArathI..... 425 phUla ane motInI mALAmAM vadhAre pApa zemAM ? ... 426 sAdhu, sthAnaka banAvavAne upadeza daI zake che?.... 4ra7 sAdhu, vidhavA-vivAhane y = w 428 sUtaka lAge che ?" 42 mAsika dharma saMbaMdhI maryAdA zI che?.... 430 rAtri bhejana tyAga sAtamA vratamAM kevI rIte ?.... 431 e ja che ke che ? jarUra zrAvakanAM mULaguNa uttaraguNa viSe. - 110 110 - 110 * 111 111 111 112 * 112 ... 112 .. 112 ..... 114 .... 115 * 118 119 119 119 .... 120 Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 120 121 122 - 122 .... 122 123 123 123 Y : - 123 : 124 : : 433 siddha-zilAnA AkAra viSe 434 arisA bhavanamAM lAgalagATa ATha divasa kevaLa jJAna viSe... 435 zAMtinAtha ane mahAmArI raga viSe... 436 puNya kare ane zuM devAthI thAya che ?..... 437 puNyanI AvazyakatA che ke nahi ?.... 438 sAdhvI, rAtre vyAkhyAna zA mATe na Ape ?.... 439 sAdhvI, kamADa baMdha kare ?... 440 siddhonA kSetramAM saMsArI jIva che ? 441 sUkrama jenA zarIramAM keTalA sparza 2... 442 mULaguNanA deSitane zuM prAyazcita Ave che ?... 443 uttaraguNanA } } >> >> 444 , ; ; } } 445 atikama vyatikamanA ja ; ; ; 446 sAdhu bahArathI pustaka maMgAvI zake che? 447 sAdhu, kALA vAvaTAthI svAgata karavAnuM kahI zake che ?" 448 sAdhu, saMsArI saMbaMdhIne pyAra karI zake che? 449 sAdhu, pheTo paDAvI zake che ? 45. sakAma nirjarita pudgala pharIthI baMdhAya ? 451 tIrthakarenAM janma samayanAM baLathI me-calana satya che?... 45ra bAdara vAyukAya udgha lekAnta sudhI che ? 453 jIvagati aMtaramAM anAhAraka rahe ja che ?" 454 tiryaMca jaghanya avagAhanA AyuSyanI kaI narakamAM jAya ? 455 manuSya-tiryaMca samyaphavamAM kayA AyuSyane baMdha kare ? 456 dhana vagerenI prApti puNyanAM phaLathI ?" 457 kasAInI jIva-vadha ochuM karavAnI pratijJA viSe...' 458 avratanAM guNasthAna keTalA, zA mATe ?.... 459 saMyatanA "chaThThANavaDiyA'nuM svarUpa.... 460 aparigrahita devIonI paricAraNa viSe... 461 jIvani ane kula-keDImAM zuM aMtara che ? .... 462 lezyAnAM sthAna asaMkhya kaI rIte che?. 463 rasalupa muninuM marIne amRddha thavuM ?.... 464 pudgala vipAkI prakRtinA udaya viSe... 124 - 124 124 124 124 125 - 125 126 127 127 127 * 131 - 131 , 131 * 131 na 132 Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ... 132 132 132 133 -. 133 ... 133 133 465 puNya bhAvanA aMtarthonamAM.. 466 siddha zilAnI moTAI (jADAI) madhyamAM che ? 467 thAvagnA putranI sAthe mikSamAM keTalA gayA ? 468 salIlAvatI vijaya ghAtakI khaMDamAM paNa che ?" 469 khIra samudra vagere eka-eka ja che? 470 bhavanapati deva, nArakInI upara ke nIce ?" 471 jAMbhaka devanAM kArya viSe... 472 pIstAlIsa lAkha jejananAM cAra sthAna kayA ? ... 473 dhyAnanAM bheda ane lakSaNa zAM?... 474 zukla dhyAnanA bheda kayAre hoya che ? 475 bharata ane aravatamAM sarakhI rIti kevI rIte ?.... 476 avadhijJAna sAthe lAvavA viSe... 477 samudra upara te siddha ochA haze ?... * 478 tIrthaMkara nAma karmane baMdha kaI gatimAM ?... 479 kezakumAra zramaNa eka thayA ke be ?.... - 480 jaina dharmanA bheda keTalA ?.... 481 jaina dharmanI paribhASA zI?.... 482 zuM jainadharma traNe lokamAM che ?" 483 zuM jainadharma badhe vyApelo che?.... 484 dharma ArAdhanA ane sukha A lokamAM ke parakamAM ?.... 485 pahelA bIjA ArAmAM dharma hate ?" 486 mithyAtvIne dharma thAya che ke puNya ?.... 487 jina kene kahe che? 488 anuttara devenI upazAMtatA viSe... 489 pahelAM kayA sUtrane pustakabaddha karyuM? 490 gaNudhare pahelAM kayA sUtra viSe pUchayuM? 491 saMpradAya samApti zAsa-sammata che?" 42 gacchAMtara karavuM doSita che?" 493 nazIlI vastuthI badhAne na caDhe che?" 494 vitarAgane paNa na caDhe che?..... 45 dravya, kSetra, kALa, bhAvanI paribhASA zI che?.... 46 pApanI paribhASA zI che ?. 133 *... 134 ... 134 ... 134 .... 135 ... 135 .. 135 ... 136 .... 136 ... 136 ... 136 ... 136 136 ... 136 136 137 . 137 - 137 * 137 ... 137 137 137 ... 138 .... 138 . 138 Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 138 138 139 139 .. 140 140 141 * 141 . 141 - 142 .. 142 * 143 143. 143 497 dharmanI paribhASA zI che?... 498 kadalI-phaLa levuM rekavA yogya che? 49 kAraNa vinA AhAra vagere grahaNa karavAM egya che?..... 500 anuttara vimAnavAsI devonA bhava keTalA?" 501 parihAra vizuddha cAritra akarmabhUmi ane mahAvideha ?... 502 yaMtanAM AvAsa traNe lekamAM 2. 503 "khaDDAga" nigraMthane zuM artha che?" 504 naIndriya upayogI vadhAre kevI rIte ? 505 narakamAM bhAva tIrthakarane AhAra paNa azubha?" 506 samAcArIne artha zo ?" 507 udghalekamAM pudgala ochAM kevI rIte che?.. 508 akarmabhUmimAM daSTi keTalI ?" 509 tiryaMca yugalikamAM bheda keTalA ?... 510 y y = * 511 mArgaNAnA bhedanA viSayamAM.... 512 kiyAvAdI samavasaraNane zo artha ?.... 513 dArika zAzvatane artha zo ?.... 514 zAzvata mizra-gIne artha 515 eka guNa vagere pudgala viSe.... pa16 pradeza rAjAnA, mazakanI havAnA prazna viSe... 517 prazna vyAkaraNa sUtranA pATha viSe prazna 518 AcArAMgamAM 9 prakAranI vastIo viSe. pa19 aroccA-kevaLInA zrAvaka vagere viSe prazna... para0 , , liMga viSe prazna 521 marudevI mAtAne keTalAM yugala utpanna thayAM hatAM?.. parara mallI prabhunI kalpa maryAdA viSe.... para3 vIra prabhunuM navamuM svapna pa24 malI prabhune sAdhu vaMdanA karatA hatA ?... para5 garbhamAM avadhijJAna sAthe lAvavA viSe... para6 mastakamAM maNI utpatti viSe para7 saMvRta-vivRta ni viSe... pa28 kurma-nimAM uttama puruSa ja utpanna thAya che ?" * 144 - 144 * 144 * 144 - 145. * 145 * 145 - 146 ... 147 * 148 * - 148 148 149 * 149 149 149 . 149 - 150 Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ***, 150 150 150 .... 151 >> 151 151 151 151 .... 151 .... 152 - 15ra 15ra 152 15ra para bese chappana DhagalAnI laMbAI, pahoLAI viSe.. pa30 Indriya viSaya ane upayogamAM aMtara zuM?.. 531 cakSuIndriyanAM viSaya keTalA?.... para kAmaNa ganI sAthe tejasUne zuM saMbaMdha che ?" 533 bhavanapatinA bhavanamAM siddha hoya che ?..... 534 jambudvIpa ane ghAtakI khaMDathI siddha thavAnuM aMtara pa3pa tIrthakara siddhanuM aMtara keTaluM?.. 536 tejasa zarIranAM saMsthAna judA kevI rIte ?.... pa37 beIndriyanI tejasU kAmaNa avagAhanA viSe... pa38 devanA trIjI pRthvI sudhI javAne viSe... pa39 nAgakumAra vagerenI rAjadhAnI viSe 540 tejas kArmaNa zarIranA baMdhana saMghAtana kaI rIte?. 541 tiryaMcanI narakamAM utpatti viSe 54ra bhavanapati, vyaMtara, prathama narakamAM jIvanA bheda keTalA ?.... 543 deva nArakamAM AhAranuM AsvAdana kevI rIte ? 544 narakanA AhAramAM raMga vagere 20 bela kevI rIte ? 545 mana:paryava jJAnanuM darzana zA mATe nahi ?. 546 nigadanAM samuddaghAta kevI rIte ? 547 anuttara vimAnamAM kaSAya samuddaghAta kevI rIte ?" 548 badhI narakamAM kAMDa che.. 549 AujajIkaraNa kene kahe che?.... 550 aMga sUtramAM upAMganI bhalAmaNa zA mATe ? 551 devAmAM avadhijJAna viSe aMtara zA mATe ? papara candra sUryane Indra asaMkhya che ? papa3 lezyA viSe bhagavatI pannavaNImAM samAnatA zA mATe ?.... 554 deva utpattinAM 14 belamAM juduM sUtra zA mATe ? 555 chadmasthamAM avadhijJAnI zA mATe na lIdhA ?... papa6 manuSya, be sUrya joI zake che ?.. 557 dvIpanI UMDAI viSe. 558 vaitADhaya upara varasAda thAya che ?.... 559 garbhamAM nihAra nathI thato ?" pa60 devalokamAM ghanavAta vagere kema na batAvyA ?" 153 ... 153 - 153 154 154 154 * 154 154 * 155 .. 155 ... 155 .. 155 - 156 ... 156 . 156 Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * 157 157 ... 157 .... 157 ... 157 * 158 * 158 * 158 ... 158 158 158 159 * pa61 nami vinaminAM jJAna viSe... pa62 came-ratnanAM pudgala sacita che?.... pa63 tiSinAM cihanI AkRti kevI?.. pa64 anuttara ane raiveyaka devamAM vedaka samyakatva zA mATe nahi? 565 raiveyakamAM sAsvAdana samakti zA mATe nahi ?.... pa66 lAyaka samaktimAM tiryaMcanAM be bheda ja zA mATe ? pa67 bhagavatImAM vAyukAya judo prazna zA mATe ? pa68 aMdhakajInAM deha avasAnamAM "kALa karI gayA" zabda zA mATe ? pada9 paMcAstikAyamAM anaMta pradezI keNa che?.. pa70 sthAvaramAM Aga-anAga vagere kevI rIte ? pa71 vaimAnikonAM lepaLanI rAjadhAnI kyAM che?.... pa72 sthAvara jene parigraha karyo ?.. pa73 "naya puSpha kIlAI" viSe prazna 574 deva, bhUta bhaviSya keTaluM jANe?.... 575 sthAvara nA zvAcchozvAsa viSe... 576 anuttara devamAM mithyASTinI Agata viSe... 577 candra ane sUryanA prakAzane sparza thAya che ?.... 578 jIvAbhigamamAM cabUtare aMdara che?... pa79 yugalika kSetramAM kacare nathI thatuM?" 580 leka pramANamAM deva-daSTAMta yathArtha kevI rIte ? 581 avyavahAra rAzIthI nIkaLyA pachI mekSa kyAre ? pa82 naraka-kSetramAM pANI vagere kevAM ?.. 583 kAledadhi samudramAM nadIo ane vaDavAnala che ? 584 caka-pradeza khullA che ?" 585 janakalpI muni eghA zA mATe rAkhe ?" 586 rAhunAM vimAna candrane kevI rIte DhAMke ?.... 587 mazaka ane vAyune sparza 588 ekendriyamAM mahAnirjarA kevI rIte ?" 589 nivRttino artha che ?" pa90 nirjarAnA bhedamAM aprazasta mana vacana kevI rIte ?.... 591 tamaskAyamAM paNa sAta bela hoya che ?. . 592 uttama purUSone bAlyakALa keTale ?... * 159 , 159 .. 160 . 160 ..160 - 160 160 161 *. 161 - 161 - 161 - 161 . 16ra .. 162 - 162 * 162 162 * 162 Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 163 ... 163 163 163 57 AhAraka-zarIrane carma cakSuthI joI zakAya ?... 594 kAntika devomAM AtmAnI utpatti viSe.... palpa bAramA guNasthAnamAM dasa belanI labdhi viSe. 596 zrIdevIne sparza ane rogamukti viSe... 597 mahAddhivALA deva, nandIzvarathI AgaLa kema na jAya?.... 598 tIrthakarane tIrtha kahevA gya che? 599 puSkara samudramAM mAchalAM ochAM kema ?" 600 tiSi devenAM vimAna-vAhaka deva viSe.... 601 dhyAna ane kAusagamAM zuM aMtara ? 602 vitarAganA upadezanuM prayojana ( hetu) zuM ?.... 603 aMtaH kaDAkoDI kene kahe che? 604 vezyA, pariNAma ane bhAvamAM zuM aMtara?.... 605 devonI gamana zakti viSe . 606 mahAvidehanI vijyamAM Arya ja rahe che ? 607 vaitADhaya parvata upara devomAM paNa chaThTho Are che?.... 608 avadhi ane vibhaMga jJAnanI sthiti 66 sAgara kevI rIte? 609 sUtra-siddhAMtanI vinaya-bhakti kevI rIte samajavI ?... 610 dravya-puNya ane bhAva-puNya kone kahe che ? 611 praha (kuMDa) mAM zrIdevInAM sAmAnika deva hoya che ?.. 612 drahamAM deva ane devInI mAlikI zA mATe ?... 613 "palavaka" zabdane artha.... 614 jaMghAcAraNa vidyAcAraNanI sTI dvIpa bahAranI yAtrA viSe... 615 cakravartInAM ekendriya ratna zAzvata che?..... 616 pRthvIkAyanAM sama viSama zarIra, AhAra kevI rIte ? 617 vedaka samitinI sthiti eka samayanI kevI rIte ?" 618 tIrthaMkaranAM nAmanI AgaLa "zrI" zA mATe nahi ? 619 sUtra-devatAne namaskAra viSe... da20 deva, manuSyane UMce nIce kyAM sudhI laI jAya che? 621 pRthvI vageremAM saMhanana (saMghayaNa) kevI rIte samajavAM?... darara manuSyanA uttara vaikiya saMhanana kayA ?.... 623 carama padanAM cha bela viSe.. 624 TreInamAM beThelA saMvara karI zake che ?" ... 164 - 164 164 *... 164 ... 164 . 164 . 164 *. 165 * 165 .... 165 .... 16pa 166 * 166 ... 166 . 166 * 166 167 167 167 167 167 167 168 Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 168 * 168 .. 168 ... 169 170, ... 171 .... 171 *** 172 625 je anAja UgI zake nahi, te nirjIva hoya che ?.. 626 sudharma, IzAnanI nIce bAdara pRthvIne niSedha zA mATe ?.. 627 pAMcamA devakanI upara vAvaDIo, bAdara apa vagere che?.... 628 sepakamavALAnuM ghaTeluM AyuSya pUruM kyAM thAya che?.... dara9 selaTekasa vagerenI corImAM trIjuM vrata bhaMga thAya che?.... 630 ArtadhyAnamAM ja AyuSya kema baMdhAya che ?... 631 bhaviSyanA pratyAkhyAnanuM mithyA duSkata kevI rIte ? .... 632 15 karmAdAnamAM AgAra hoI zake che? 633 prakRti, rithati, anubhAga ane pradeza viSe 634 mithyAdaSTi ane mizradaSTi paNa pazamathI ?" 635 avadhijJAnI aleka jue ?..... 636 jumati ane vipulamati manaH parya vajJAni viSe... 637 cAlatI TreInamAM sAmAyika thaI zake che ?" 638 devonAM aMga kaMpAyamAna kevI rIte thAya che ? 639 sAtavedanIyanI utkRSTa sthiti kyAM bhagavAya che?.... 64. vaMdanA karIne keNe karma halakAM karyA ?..... 641 saMjavalananA lebhanI sthiti be mAsanI che?... 64ra paradezI rAjAe 13 belA (chaThThuM) karyA hatA ?.... 643 sacittanA sparzathI Akho divasa ghara asUjhatuM thAya che ? 644 sacitta vastu laI "padhAro" kahe te asUjhatuM thAya che ? 645 rAte se DagalAM vyAkhyAna devA javuM egya che? 646 sulasA satIne 32 putra thayA hatA ?.... 647 satI puSpacUlAnAM lagna bhAInI sAthe thayAM hatAM?... 648 tIrthakara mukhavastrikA (pattI) kema nathI rAkhatA ?" 649 RSabhadevajIe yugalanI sAthe saMbaMdha joDyo hato ?.... 650 gaNadharemAMthI keNe saMbaMdha joDaye ? 651 pahelA praharanuM dhAvaNa cethA praharamAM kAmamAM Ave che ?... 65ra sAdhvInuM vyAkhyAna pariSadamAM thayuM ?.... 653 sI, sAtamI narakamAM kema nathI jatI?" 654 sAdhvI, nAnA sAdhune vaMdanA zA mATe kare ?" 655 sthAvara 5 ne badale 3 ja kema ? 656 citya kene kahe che? keTalA prakAranA ? * 172 *. 173 . 173 * 173 .... 173 . 174 - 174 - 174 * 174 - 175 . 175 * 175 - 176 * 176 .. 176 - 176 , 176 177 . 177 * 177 177 177 178 . 178 * Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * 178 ... 178 .... 178 .... 179 179 ... 179 * 179 178 179 180 ... 180 180 * 180 . 181 * 182 657 "achAyA kene kahe che? chAjalInI nIce sUkSma che ?.... 658 behAthanI avagAhanAnA siddha kevI rIte thayA?.... 659 "avadhi" jJAna paNa che ane ajJAna paNa .. 66. pUrva ane pazcima mahAvideha kaI rIte che?.... di61 taMdulama7 garbhaja che ?.... 662 jaina dharmanuM mULa ane lakSaNa zuM che ?.. 663 saMpradAya kevI rIte zarU thayA ? 22 saMpradAya kema kahevAyA ?.. 664 grahaNa kene kahe che ?.... 665 gAthApati, kauTumbI ane sArthavAha kene kahe che?.... 666 badAmanA goTA sacitta che ?.... 667 varasAdamAM Ave-jAya, tene maMgalika kahevAya ?... 668 comAsAmAM gRhastha pAsethI pATa levI-devI cagya che?.. 669 paramAdhArmika ane jAMbhuka devemAM lesthA keTalI che? 670 trIjA ane chaThThA devalekamAM lezyA keTalI ?..... 671 sAMsArika kAryanI siddhi mATe tapa karavuM egya che ?.... 672 candra prajJapti ane sUrya prajJaptinAM pATha sarakhA kema?... 673 svastha manuSya saMthAre mAge te karAve ?.... 674 saMthArAvALA khAvAnuM mAge te devuM ?" 675 saMthAre teDyA pachI sAdhutA kAyama rahe che?..... 676 zithila AcArIne vaMdana karavA vize.... 677 kevaLajJAnInuM saMharaNa thaI zake che ? 678 yathAkhyAta cAritramAM saMharaNa thaI zake che ?... 679 snAtakane kevaLI samajavA ? 680 cethA palibhAga ane cAre pavibhAgane artha che?" 681 bhagavAnanAM samavasaraNamAM strIo UbhI ja rahe che? 682 aMtara dvIpamAM utpanna tiryaMca develekamAM ja jAya ? 683 sUryanuM "sahastrAMzu" nAma zA mATe ?... 684 pramANa aMgula, Atma aMgula, uccheda aMgula viSe... 685 uccheda aMgula ane RSabhadevajInI avagAhanA 686 AkAzamAM tArAnI lAMbI rekhA viSe.... 687 bharatakhaMDanI lambAI paheLAI viSe... 688 adhAmukhI ane urvamukhI jIvane zuM lAbha thAya che ? . ... 182 . 182. 183 183 .... 183 184 * 184 ... 184 184 ... 187 187 . 188 . 189 * 189 190 ... 190 Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 35 191 192 192 192 193 , 193 193 193 194 194 196 196 * 689 cakravartInI khetI jaladI pAke-khAvA vagere viSe.... 690 cakravartInAM 66 karaDa gAma ane janasaMkhyA viSe.... 691 zayyAtaranAM mahemAna tema ja nokarane hAtha pharasavA viSe.... 62 vihAranAM samaye, pahele divase mAgelAM ghare mAgavuM?" 693 AhAra paryAptine kALa keTale ?" 694 moTA sAdhu, pratikamaNanI AjJA kenI le ?" 65 zukala-lezImAM vedanIyane cothe bhaMga kevI rIte ? 696 avadhidarzananI sthiti 132 sAgaropama vadhAre kevI rIte ? 67 karmAdAnanuM vivaraNa kyAM che? khetI apAraMbhamAM ?.... 698 zrI zAMtinAthajInI "nava padavI" viSe. 69 manuSyanA zarIramAM pudgala sajIva che ke nirjIva ?.. 700 jinamUrtinAM darzanathI bhAva-zuddhi thAya che?... 701 vihAramAM zrAvakane sAthe rAkhavAno niSedha kayAM che ?" 702 asaMsInA 22 daMDakamAMthI azAzvata keTalA ?" 703 seLa satIonAM nAma ane samaya viSe 704 vATe vahetA siddhamAM eka upayoga kevI rIte hoya ? 705 narakamAM kola ane devalokamAM lebha zAzvata kevI rIte ? 706 saMvatsari zA mATe manAya che ? 707 nigraMthane AhAra devAthI nirjara ke puNya?.. 708 ATha yoga ane ATha upaga kyAM hoya ?.. 709 bhagavAna mahAvIrane garbhakALa ?.... 710 udgha vagere lekamAM daMDaka keTalA ? 711 narakanA aparyAptamAM dRSTi keTalI ?.... 712 24 daMDakanA aparyAptamAM daSTi keTalI ?" 713 ,, ,, paryAptamAM , ,, 714 paryApti keTalI AvalikAmAM bAMdhe ?.... 715 cakavatInI senA cerAsI kesamAM kevI rIte samAya ?" 716 tejas kArmaNanI avagAhanA leka pramANa kevI rIte ?... 717 devatAomAM asaMzI paNa hoya che ?.. 718 deva ane nArakamAM nirjarAnA bheda keTalA ?.... 719 vibhaMga jJAnamAM jIvanA cha bheda che ? .... 720 pApa prakRtinA 82 bhedamAMthI deva ane nAkamAM keTalA ?... 197 197 . 197 **. 198 * 198 - 198 *... 198 * 198 - 199 9 .... 200 Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 201 - 201 202 202 202 203 203 ... 203 cha 204 721 puNyanA 42 bhedamAMthI 722 Azrava ane saMvaranA bhedamAMthI , , , , 723 pRthvI, apU tema ja pratyeka vanaspatimAM guNasthAna keTalA ?... 724 pRthvIkAya ane beIndriyamAM vezyA keTalI ?. 725 , , ,, jJAna keTaluM ?" 726 pAMca sthAvara ane traNa vilendriyamAM AtmA keTalA ?... 727 bhairava, bhavAnI vagerenI pUjA mAnatA mithyAtva che? 728 devatAo ane nArakamAM pariSaha keTalA ?.... 729 , , , saMyamanA bheda keTalA ? .. cha30 , , , kaSAyanA ,, , ?.... cha31 ; , , 148 karma prakRtimAM udaya-udIraNA keTalI ?" 732 deva nArakamAM karma prakRti udaya-udIraNa keTalI ?" 733 deva nArakamAM karmabaMdhanI prakRti keTalI ?..... 734 kaI lezyA kayA guNasthAna sudhI ?" 73pa traNe vedamAM guNasthAna keTalA ?... 736 pAMca jJAnamAM guNasthAna keTalAM ane kayAM ?..... 737 3 ajJAnamAM guNasthAna keTalAM ane kyAM?.. 738 sAmAyika vagere cAritramAM guNasthAna keTalAM .. 73 cakSu, acakSu, avadhidarzanamAM guNasthAna keTalA ?... 740 kSAyika, upazama, upazama samaktimAM guNasthAna keTalAM? ... 741 nArakI, tiryaMca vageremAM karma prakRtinI sattA keTalI ? ... 742 pRthvI, apa, tela, vAyunA sAta lAkha bheda kevI rIte?.... 743 deva manuSya vageremAM baMdhanI 120 prakRti kaI? .... 744 bharatanAM sAdhu mahAvidehamAM AhAra kare? .... 745 tapasyAmAM dhovaNa pANI levA viSe ... 746 cakravartInAM vakriya zarIrathI saMtAna thAya? 747 tiryaMcagati cheDIne traNa gati ekI sAthe kyAM che? ..... 748 ekAdhika sAmAyikanA kALa viSe?.. 749 lAkamAM bAdara pRthvIkAya vadhAre che ke apakAya. 750 AsamAnI zAhImAM phUlaNa (phUga) thAya che ? 751 cautha bhaktane artha zuM ?... 7para elekamAM ajIva dravyanA deza kevI rIte ? 204 | 204 204 205 205 205 205 205 205 206 207 207 207 208 . 208 Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 753 lAka-AkAzamAM dharma, adhama dravyanA deza nahi ?.... 754 pAMca padomAM sAmAnya kevaLI kayAM padamAM ?.... tItha karane kevaLI-samudghAta thAya ? 755 AyuSya baMdhanA cha bheda kevI rIte ? 903. 756 Ayu kha'dhanA samaye 6 prakRtinA khaMdha sAthe ja thAya che..... 757 maDAI anagAra cAre gatimAM jAya ?... 37 758 khAdara vAyukAya svakAyathI ja mare ?.... 759 bhagavAna nitya bhAjI hatA ?.... 760 sAtamI narakanA paryAptamAM samyaktva kevI rIte, kacAre Ave ?.... 761 sAdhu, uparanA mALe rokAi zake che ? 762 tathArUpanA asaMyatIne devAthI ekAMta pApa kevI rIte ?.... 963 karma AtmAnA badhA pradezeAmAM kharAkhara baMdhAya che ?.... kSayeApazama vagere paNa kharAkhara ? 764 siddha sthAna eka gAunA chaThTho bhAga kevI rIte ?.... 765 badhA kriyAvAdI samitI che ?.... 766 kSAyika samyaktvanI prApti pachI AyuSya--"dha thAya che ?.... 767 kevaLajJAna thayA pachI mati zrutajJAnanuM zuM thAya che?.... 768 yathAkhyAta cAritranI pachI kSayApazamika chUTe che?.... 769 upazama samatimAM koI kALa kare che ?.... 770 zrI caMdrapannatinAM nakSatrAnAM bhojana viSe.... 771 devasI pratikramaNa karavAnA samaya kaye ?.... 77ra sUkSmanA 10 bhedomAM pratyeka zarIrI keTalA ?.... 66 073 jevuM anna tevuM mana " kahevata sAdhune mATe ceAgya che ?.... 774 eka pUrvanA jJAnIe zAsra lakhyAM ..... 77pa AdhAkarmI AhAra kare te paNa pApathI lipta nahi .... 776 pUrva jJAta paNa labdhivALu che ..... chachacha sApakrama AyuSya ochu thAya che ?.... 778 apratipAti avadhijJAnI alAkane jue ?.... 779 prANa, bhUta, jIva ane sattva kai apekSAthI che?.... 780 18 dizi tema ja bhAvidezamAM ataradvIpa ja judA kema ?.... 781 varasAdanuM pANI pRthvI upara na paDe, tyAM sudhI acitta ..... 782 paMkhA vagerenI havA citta che?.... 209 ... 209 .. **** .... .... .... .... .... .... .... **** 3000 .... .... .... ... .... 0000 217 217 218 219 219 219 220 .... 220 220 .... 6990 2000 210 221 0.00 211 211 21. 212 212 212 212 213 213 214 214 215 215 215 216 216 217 Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 38 221 221 221 ra 223 783 sAmAyikamAM 14 niyama dhAraNa thaI zake che.?... 221 784 vyAkhyAnamAM leca karavA gya che? 785 dUdha vigayano tyAgI, rabaDI, kalAkaMda khAI zake che? 786 nikAcita karma, bhogavyA vinA chUTI jAya che?.... 787 simaMdhara svAmInI AjJA levI gya che?... 221 788 rAtri bhejanathI kayuM vrata khaMDita thAya che ? 222 789 vAhanamAM besIne sAmAyika karI zakAya che? 790 pAkhI ane comAsI, pUnama ke catudazIe ?.... 791 naraka AyuSyabaMdhanI pachI jIva tapasyA karI zake che ?" 222 792 mithyAtvInI karaNa bhagavAnanI AjJAmAM che ? 793 raiveyakamAM javAvALA mithyAtvI ArAdhaka che?..... 223 794 je ArAdhaka che, te badhA bhagavAnanI AjJAmAM che ?.... 795 abhavya jIva ArAdhaka thaI zake che ?... 223 796 tiryaMca paMcendriya ane manuSyane 8 me bhava yugalikane ?.. 223 797 yugaliyAne devagatimAM AyuSya keTaluM maLe che?...... ... 223 798 devagatimAM asaMjJI tiryanuM utkRSTa AyuSya keTaluM ?" 223 799 suMdarI mahAsatInI dIkSA, khaMDa jItyA pachI thaI?" 224 800 sarvArthasiddhamAM cosaTha maNanA khetI viSe.... 801 dravyamAM utpAda, vyaya ane zravyanI sivAya bIjuM paNa kaMI hoya che ? ..... 225 802 eka dravya, bIjA dravyanI kriyA karI zake che? 225 803 kaI dravya, bIjA dravyanI paryAyanuM saMvedana karI zake che ? 225 804 nAsti svarUpa dharmanI vidyamAnatAthI kartA karma saMbaMdha thaI zake che? 226 805 Atma dravya zuddha che, tene artha che? 227 806 vartamAna paryAya ja zuddha-azuddha paryAya che ke bhUta bhaviSyanI paNa .227 807 paryAya svakALamAM ja utpanna thAya che ke AgaLa pAchaLa ?" 808 eka jIvanI eka samayamAM eka guNanI paryAya zuddha, azuddha ke zuddha-azuddha rahI zake che? 809 audayika vagere pAMca bhAva asAdhAraNa che, jenA sahAre samyagdarzana pragaTa karI zake che... . 228 8. audayikabhAva AtmAne pApa, puNya ke dharma karAvI zake che? 228 811 sAta naya samyajJAnamaya che ke mithyA jJAnamaya ? kayA jJAnamAM che ? - 229 (12 mithyA jJAnapUrvaka sAdhu AcAra vagere zubha kriyAne vyavahArathI mokSamArga manAya ? 229 .. 227 - 228 Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 9 813 paramANu skanya, ane zarIratha Atma dravyanI gati vageremAM dharmAstikAyanA skanda, deza ke pradeza nimitta che? 229 814 sadhu mAMsa, mAchalAM, carabI vagere padArthavALI davA vagere abhakSa sevana karI zake che ?" 815 apavAda mArgamAM sAdhu zalya cikitsA (oparezana) tathA vidyuta praga karAvI zake che?... 230 816 sAdhu naukAthI nadI pAra karI zake che. 817 sAdhu ghaDiyALa joI zake che? 230 818 "jiSNusahAozabdano artha tema ja mAnyatA viSe. * 231 . 230 Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja paMca parameSThInI stuti sakaLa maMgaLa mahiMmaMgaLa, prathama maMgaLa gaNuM jene, prabhu te paMca parameSTI, namuM chuM bhAvathI tene. arihanta jinezvara je, jItIne rAgone; varyA che jJAna kevaLane, namuM chuM bhAvathI tene. bIjA che siddha paramAtmA, karIne bhasma karmane, birAje mukti padamAM je, namuM chuM bhAvathI tene. dharI cAritra AcAryo, dharAve bhavya ane vidyAre karmanA maLane, namuM chuM bhAvathI tene bhaNave je upAdhyAye, sakaLa siddhAMta samajIne rame che jJAnanA dAne, namuM chuM bhAvathI tene. akhila leke munirAje. jagatanA moha mArIne guMthAyA Atma zuddhimAM, namuM chuM bhAvathI tene amArI Atma zuddhine, vahAle maMtra belIne have levA amara padane, namuM chuM bhAvathI tene. Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ saMskRti rakSaka saMdha sAhitya ratnamAlAnuM 22 mu` ratna ] samartha-samA dhA na [ bhAga pahelA ] samAdhAnakAra : bahuzruta zramaNazreSTha pUjya zrI sama mallajI mahArAja tet T prazna 1:--sukha zu che ? paudgalika (bhautika) samRddhine sukha mAnavuM ke AdhyAtmika sthitine ? javAba :---sAcuM sukha e ja che ke je kadI nAza na pAmatAM ciraMtana rahe. bhautika sukha aMte duHkhadAyaka hoya che, nAzavaMta hoya che. tethI te vAstavika eTale ke sAcu' sukha nathI. sAcu' sukha AdhyAtmika sukhamAM ja che. prazna 2 :--aAkAnI sevA karavI te uttama che, ke peAtAnI AdhyAtmika unnati ? javAba :-leAka sevA karatAM AdhyAtmika unnati khUba uttama che, te sarva zreSTha unnati che. prazna 3H--mAkSa zu che ane te meLavavAnA rastA karyo che? javAba :--badhAM ja kameAMthI mukti te mekSa che ane samyagdarzana, jJAna, cAritra tapa-meAkSa meLavavAnA upAya che. prazna 4H--gRhasthAzramamAM rahIne satya ane sayamapUrvakanuM jIvana vitAvavuM sAru` ke saMyama laI ne tapa vagere karavu uttama che ? javAba :--gRhasthAzramanA zuddhe zrAvaka jIvana karatAM paNa zuddha sAdhu jIvana vadhAre uttama ane zreSTha che. prazna pa:--dhArmika dRSTie jotAM gRhastha mATe garama pANI pIvu barAbara che? zuM pANI garama karavAthI apakAya ane agnikAya jIvAno hisA nathI thatI ? jyAre kAcu' pANI pIvAthI zu' mAtra apakAya jvAnI ja hiMsA thAya che ? sa-1 Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 ] samartha-samAdhAna javAba -garama pANI pIvAthI aneka lAbhe che, jemake vRttionuM damana, rasene tyAga ane IcchAo para kAbU , cokhA ane leTanA vAsaNanuM dhAvaNa, pANI, chAza ane nahAvA mATenA karelA garama pANIthI gRhasthane mATe paNa apakAya ane agnikAya jenI hiMsA maTI zake che. ThaMDA pANIne tyAga hevAthI gRhasthane paNa kadIka garama pANI ke agni AdinA saMganA abhAvathI, potAnA vratamAM daDha rahevAthI vizeSa lAbha meLavavAne avasara prApta thAya che. jema ke-ambaDa saMnyAsInAM 700 ziSya zrAvaka hatA. teo sacita pANI pItA hatA, paraMtu keInI paNa AjJA vinA pANI na pIvAnI teonI pratijJA hatI. eka vakhata garamInA divasamAM bahAragAma jatAM rastAmAM teone tarasane lIdhe pariSaha paDyo. pAse ja eka nadI vahetI hatI, paraMtu AjJA devAvALA gurunI gerahAjarIne kAraNe teoe saMthAra karI lIdhuM ane paralokanA pravAsI banyA. AjJA vinA pANI na pIvAnAM vrata mAtrathI je ATale lAbha maLI zake che, te sacitta pANInA tyAganI vAta ja zI karavI ? prazna 6gRhasthAzramamAM rahIne potAnI khudanI patni sAthe suMdaramAM suMdara dhArmika saMbaMdha zuM hoI zake? jemake "rAyacaMdrajI" e lakhyuM che dharmanI bahenane saMbaMdha zuM zakya tema ja ucita che? javAbaH-pUrNa rUpe brahmacArI puruSane pitAnI-khudanI strI sAthene "dharmanI bahenane saMbaMdha zakya tema ja ucita che. prazna 7 -samayanI AzAtanA kone kahevAya che? javAba-pAMca samavAnI anukULatAthI kArya bane che. AmAM samaya paNa samavAya che. samaya maryAdA paripakava thatAM, jIvane samyakatva vagerenI prApti thAya che. caramazarIrI (cheluM zarIra) jarUra mokSamAM jAya che, paraMtu te janmatAM ja siddha nathI thaI jata, ochAmAM ochA 9 varSanI avasthA thavA para ja muktine lAbha prApta karI zake che. A rIte aneka prakAre samaya madada kartA thAya che. Ane na mAnavuM-te samayanI AzAtanA karavA barAbara che. prazna 8-sUku zAka khAvAthI aMdavALA (lIlotarInI baMdhivALA) ne deSa lAge ke nahi ? javAba -jemane lIlotarInI baMdhI hoya, teo je sukAI gayelAM zAka khAya te tyAgamAM doSa lAgatuM nathI, sAdhAraNa rIte, ghaNI vastuo te ukALelI, sukAvelI ane pitAnI meLe ja sukAyelI kAmamAM Ave che, jemake kera, sAMgarI, kumaTiyA vagere. A vAta mAravADane anusarIne che. ema te lIlAM zAka khAvAvALAone paNa sukAyelAM ja vadhu kAmamAM Ave che. lIlI drAkSa khAvAvALA paNa darAkha, kisamisa vagere khAya che. jemane lIlotarInI Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga pahelA [ 3 badhI hAya che, emane aneka vastuo sahelAIthI chUTI jAya che, jemake-zeraDI, dADama, sapharajana, pAkAM cIbhaDA, tarabUca, kArelAM, lIlIdrAkSa vagere. eTale tyAga karavo vadhu sAro che. ambaDa saMnyAsInAM ziSyA kAcuM pANI pItA hatA, paraMtu AjJA vinA na pIvAnI pratijJA hatI. te pratijJA paNa lAbhanuM kAraNa banI gaI, tA lIlAtarIne tyAga karavAvALA tA badhI ja lIlI vastuonA tyAga kare che. jo AvA tyAga karavAvALA zAka sukavavAnA AraMbha choDI dIye to bahu ja uttama che. paraMtu sukavavAno ane sukavIne khAvAnA mAha na chUTe te paNa tyAgamAM doSa nathI lAgatA, AraMbhanA doSa lAge che ane ArabanA hajI eNe tyAga karyAM nathI. je rIte tapasyA karavAvALI strI, bhAio tapasyA karatAM karatAM paNa rasoI banAvIne bIjAone jamADe che, to temane Arabhanu pApa lAge che, paraMtu tapasyAnA bhaMga nathI thatA. e ja rIte sukAM zAkanA viSayamAM samajavu joie. prazna 9 :--kevaLI bhagavAna jeTalA bhAvA jJAnathI jANe che-jue che te badhA bhAvA vANI vaDe zu teo kahI zake che ? javAba : --kevaLIbhagavAna badhI vastuone saMpUrNa paNe jANe che, paraMtu badhI vastuonA bhAvAne vANIthI kahI zakatA nathI. kemake padArtha ane tenA bhAvA anaMta che. temAMthI keTalAka to kahevA mATe yogya paNa nathI. AyuSya maryAdita ane AchuM che. samajavA chatAM paNa bIjA samajavAvALAemAM samajavAnI eTalI zakti nathI heAtI, AvAM kAraNeAne laine teo badhA padArthAnA bhAvAne kahI zakatA nathI. prazna 10--zuM yuddha karavAmAM paNa dhama che ? javAba H--yuddhanAM kAraNA ane pariNAmeAnI bhinnatAthI pApamAM taphAvata jarUra rahe che, para'tu yuddhamAM pApa ja hAya che, dharma nahi. prabhue hiMsA, jADa vagere 18 ne 'pApa' ane tenI nivRttine 'dharma' kahela che. koNika rALanA pakSamAM Indra Avaze, karoDone nAza thaze. huM acUka khANAvALI hovA chatAM vihalakumAranI rakSA nahi karI zaku, vagere vAtonI jANa je ceTaka mahArAjane pahelethI ja hAta, tA te Avu koI divasa na karata. emaNe rAjanItine khAtara yuddha karyuM. rAjanIti karatAM dharmAMnItino darajajo vilakSaNa ane khUba ja UMcA che, dhamanItinI dRSTithI tA tee yuddhane kamajora ja mAnatA hatA, AthI zaraNamAM nahi rAkhavAthI yuddhathI paNa vadhAre pApa thAya--e vAta paNa nathI. yuddha ane rakSAA anne judI vastu yuddhanA bhAvAnu phaLa azubha che ane rakSAnA rasa dharAve che, teoe A banne vastuone che. A bannenAM phaLa paNa judAM judAM che. bhAvAnu phaLa zubha che. jee prabhunI vANImAM sarakhI mAnavI na joie. Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samartha -samAdhAna 4 ] prazna 11 :--garbhamAM rahelA tIrthaMkara bhagavAna avadhijJAnathI alAkanA paryAya joI zake che ? javAba H--A saMbhavita nathI. prazna 12 :--zu avadhijJAnathI leAka ane alAkanA paryAya joI zakAya che ? javAba H--je prakAre adhijJAna vaDe lAkamAM thoDu ghaNuM jue che, te ja prakAre alAkamAM paNa thoDuM Ajhu' jovAnI zakti che, paraMtu badhA parama avadhijJAna vALAnu kSetra sarakhuM ja che. prazna 13 :--khetI, Aya dharyA che ke anAya ? javAba H-- prajJApanA--sUtra' nA prathama padamAM kama-AyanAM bheda batAvela che, temAM khetInuM nAma nathI. AnA sivAya A viSayamAM bIjuM pramANa dhyAnamAM nathI. vividha sthAnAthI Aya nA atha khIjA bhAgamAM 335 mA pAne dIdhela che. prazna 14 :--IMgAlaka ane sphoTaka (phADIkambhe)nA ze| artha che ? javAba H--aMgAra kammA-IMgAla-kamanA artha abhidhAna rAjendra ' koSa bhAga 1 lAnAM 42 mA pAnAnI bIjI kolamamAM che. prazna 14 (a) :--ApaNe badhAM sthAnakavAsI jaina chIe ke zvetAmbara jaina! sthAnakavAsI jainanA zA a che? zvetAmbara jainamAM kaNa kaNa sAmela che ? javAba H--ApaNe mATe sthAnakavAsI jaina, zvetAmbara jaina tathA zvetAmbara sthAnakavAsI jainanuM vizeSaNa vyavahAramAM che. sthAnakavAsI jainanA atha che-zUnya ghara vagere judI judI jagyAomAM utaravAvALA jaina sAdhu ane tene guru mAnavAvALA gRhasthA paNa A nAmathI oLakhAya che. zvetAmbara jainanA atha che--sapheda vastrAvALA jaina sAdhu. temane guru mAnavAvALA gRhasthAne paNa A nAmathI khelAvavAmAM Ave che. A vyAkhyAmAM sthAnakavAsI, mUrti pUjaka ane terApaMthI traNenA samAveza thAya che. zvetAmbara vizeSaNa traNe saMpradAyAnA prayogamAM Ave che, jema ke (1) zvetAmbara sthAnakavAsI jaina (2) zvetAmbara mUrtipUjaka athavA derAvAsI jaina (3) ve. terApaMthI jaina. prazna 15 :--cAvIsa tIrthaMkarAnI (jemaNe lagna karyAM hatAM) srIemAMthI zrI rAjamatijInAM sivAya zuM bIjA koinI srI mekSa gaI che ? javAba H--rAjamatijI sivAya bIjA tIrthaMkaronI strIone mukti maLavA sabaMdhI adhikAra jovAmAM Avela nathI. Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga pahele ( 5 prazna 16 -manaH paryavasAna thakI rAjumati keTaluM jue che? ane vipulamati keTaluM jue che? agara ochuM-adhika jue che, te keTaluM aMtara rahe che? javAba :-manaH paryAvajJAnanI UMcuM nIcuM jovAnI zakti 1900 je jananI, salIlAvatI viyathI chellA zanaizcara sudhI che ane ADuM-tirachuM-jovAnI zakti saMpUrNa tathA mAnavakSetra sudhI-pistALIsa lAkha jejanamAMthI trAjumati cAre bAjue rA AgaLa ochuM jue che, ane vipulamati pUrNarUpe jue che. prazna 17:zrI AdinAtha bhagavAna vagere 108 vadhAremAM vadhAre (utkRSTa) avagAhanAvALA (UMcAIvALA) eka vakhate siddha thayA, je Azca. yaMjanaka banAva manAya che, te A 108 keNa hatA? javAba :--zrI saMghadAsa gaNie racela "vAsudeva caritra" ke je prAkRta bhASAmAM che, temAM lakhela che ke-- 1 svayaM bhagavAna RSabhadevajI, temanAM 9 putra ane 8 pI, A rIte eka samayamAM 108 siddha thayA. prazna 18 - zrI bharatajI ane bAhubalijI vagere prabhunI sAthe ja muktie gayA" Ama saMbhaLAya che, te zuM ucita che? javAba:-bhagavAna kaSabhadevajI makSa padhAryAne 6 lAkha pUrvanI pachI zrI bharatajI mikSa padhAryA, sAthe nahi. bharatajIne cakraratnanI prApti prabhune kevaLajJAna thayA bAda thaI ane temaNe cha lAkha pUrva sudhI cakaratna bhegavyuM, paraMtu prabhu te eka lAkha pUrva sudhI ja kevaLI rahyA. tethI sAthe ja mukti maLavI saMbhavita nathI. prazna 19 -be one ekI sAthe graMthI-bheda thAya te baMnene ekI sAthe ja mekSa thAya che ke AgaLa pAchaLa ? javAba:--ekI sAthe granthI-bheda karavAvALA jI AgaLa pAchaLa paNa mikSa jaI zake che. keIne saMsAra kALa ocho hoya che, keIna vadhAre, paraMtu je jIve ekI sAthe zukalapakSI hoya che, teonI mukti sAthe ja thAya che ane temane saMsArakALa paNa samAna ja hoya che. prazna 20 -thA pravRttikaraNa abhavya ane mithyASTi karI zake che ke nahi? javAba -yathA pravRtti-karaNa, apUrva-karaNa ane anivRtti karaNa, A traNamAMthI Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samartha-samAdhAna paheluM yathApravRtti karaNa bhavya ane abhavya, banne prakAranA jIne thAya che. bAkInAM be karaNe mAtra bhavya jIvane ja thAya che. prazna 21-prazaMsApAtra 63 puruSanuM AyuSya nirupakamI hoya che, te zrI kRSNa vAsudevane aMta jaradakumAranA bANunAM upakrame kema che ? javAba:-63 prazaMsApAtra puruSonAM AyuSya te nirupakamI ja hoya che. nizcaya dRSTie temanA AyuSyane koI prakArane upakrama nathI lAgata, vyavahArika rIte ja jarada kumArane upakama (nimitta) jovAmAM Ave che. je temanuM bANa na vAgyuM hatuM te paNa teo te samaye ja AyuSya pUrNa karI gayA hota. carama-zarIrI jenuM AyuSya paNa nirupakama hoya che, paraMtu keI keIne daTa (bahAranuM) upakama lAgI jAya che, jema ke zrI gajasukumArajIne agnine ane skanjakajIne cAmaDI utAravAne A rIte aneka carama-zarIrIone upakama lAgela che. A badhA bahAranA upakrama che. cikkasa daSTithI teonAM AyuSya te ja vakhate pUrAM thavAnAM hatAM. nimitta lAgavAthI teonuM AyuSya ghaNuM nahIM, tethI ja teo nirupakarmI (jenuM AyuSya na tUTe tevA) kahevAya che. prazna 22 -zrI skandhakajInAM pa00 ziSyane ghANImAM pIlavAmAM AvyA ane teo mokSa padhAryA. teonI kevaLajJAnanI mahAnatAthI de AvyA haze, te A anartha devatAoe kema thavA dIdhe? ke kema nahi? javAba -AvitavyatAvaza devone upayoga nahi tha hoya ane teo nahi AvyA hoya. (thavA kALa) badhA kevalI bhagavAnanA kevala mahesUva karavA deve Ave ja te niyama nathI. prazna 23 rAvaNane jIva AvanArI vIsImAM dasamA tIrthaMkara thaze ane sItAjIno jIva gaNadhara thaze. kahevAya che ke rAvaNane jIva trIjI narakamAMthI sAta sAgaranuM vadhAremAM vadhAre AyuSya bhogavIne, tyAMthI AvyA pachI tIrthakara thaze ane sItAjIne jIva bAramA devalokamAM 21 ke 22 sAgaropamanI sthitimAM che, te A saMjoga kevI rIte thaI zake? javAba:-rAvaNa trIjamAM nahi paraMtu ethI narakamAM gaye che. cothI nakkamAMthI nIkaLavAvALe jIva, pachInA manuSya bhAvamAM tIrthakara nathI thaI zakatA. rAvaNanA jIve haju sudhI tIrthakara getrane baMdha karela nathI. te rAvaNanAM bhavanI pachI bAramA bhavamAM tIrthakara nAmakarma upArjana karaze ane caudamA bhavamAM tIrthakara thaze, te paNa A bharatakSetramAM nahi, bIje sthaLe. sItAjIne jIva bAramA devakathI 22 sAgaranI rithati jogavIne A bharatakSetramAM "sarva ratnamayI" nAme cakavartI thaze. rAvaNa ane lamaNanA jIva te samaye cha devalethI nIkaLIne, te banne ya te aThavane putra thaze. te cakravatI Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga pahele saMyamanuM pAlana karIne bIjA vaijayanta nAmanA anuttara vimAnamAM deva thaze ane tyAMthI nIkaLIne rAvaNanA jIvanI sAme gaNadhara thaze. lakSmaNajIne jIva aneka bhava bAda puSkaravAra dviIpanA pUrva videhamAM cakravartI ane tIrthakara thaIne, bane padano anubhava karI mikSa padhAraze. prazna 24 vanaspatikAyanA 6 bheda che-sUkSma, sAdhAraNa ane pratyeka, traNenAM paryApta ane aparyApta evA 6 bheda che. sUkSma vanaspatimAM nigoda ja haze, temAM pratyeka jIva nahi heya. A pachI sAdhAraNa ane pratyeka bAdara vanaspatikAyanA bheda kahela che. 98 bolamAM sUkSma nigodane jIva sAmela batAvela che, te avyavahAra rAzInA jIva kathA nigodamAM samajavA? javAba -sUkSama vanaspatimAM pratyeka jIva nathI hotA, badhA anantakAya ja hoya che. ananta jIve maLIne eka zarIra bAMdhe che, te zarIranuM nAma nigada che. AvA nigodanA be bheda che-eka sUkSma nigoda ane bIjo bAdara nigeda, banne prakAranA nigodamAM avyavahAra rAzInA je paNa hoya che. prazna 25 -Ape batAvyuM ke sUkSma ane bAdara jevA ane prakAranA nigodamAM avyavahAra rAzInA je heya che, te ThIka che, paraMtu vanaspatikAyanI kAyasthiti asaMkhyAtA pula parAvartananI che. A sUkSma ane bAdara bane prakAranA nigodanI avasthA haze. ahIM keI ema paNa kahe ke sUkSma nigodamAM evA paNa che che ke je kadI paNa ekeDiyathI be idriya nathI thayA, te A jInI kAya-sthitinI sAbitI zI? javAba:-sUma nimedanI kAya-sthiti jaghanya (ochAmAM ochI) antarmuhUrta, utkRSTa (vadhAremAM vadhAre) asaMkhyAtA kALa asaMkhyAtI avasarpiNI, utsarpiNI tema ja asaMkhyAtA loka pramANu samajavI joIe. (2) bAdara nigadanI jaghanya antarmuhUrta utkRSTa 70 kaDAkoDa sAgaranI che. (3) samuccaya nigedanI utkRSTa anantakALa-ananta avasarpiNI tema ja aDhI pugala parAvartananI che. samuccaya vanaspatikAyanI utkRSTa sthiti asaMkhyAta pula parAvartananI che. A kAyasthiti vyavahAra rAzInA jInI che. avyavahAra rAzInA jIva te anAdikALathI temAM ja rahelA che. keI sUma nigedamAM ja avyavahAra rAzInA jIve hevAnuM manAya che. prazna 26 -kSAyaka samyaktvanI prApti pachI keTalA bhava hoya che, ane vadhAremAM vadhAre keTalA vakhata pachI mekSa jaI zake che? javAbaH-manuSyane kSAyika samyakatvanI prApti pachI AyuSyanuM baMdhana nathI hotuM, je deva athavA nArakanAM AyuSya bandhanI pachI kSAyaka samyakatvane lAbha maLe te cAlu bhava sahita traNa bhava ja hoya che. je yugalika manuSya (jugalIyA manuSya) athavA niyaMcanuM Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8 ] samartha-samAdhAna (pazu, pakSI vagere ) AyuSya bAMdhyA pachI kSAyika samyaktva meLavyuM hatuM te cAlu bhava sahita cAra bhava hoya che, nArakI devatA ane pudgalika A traNa sivAya koI bIjI gatinuM AyuSya bAMdhyuM hatuM te AvA manuSyane te bhavamAM kSAyaka samyakatvanI prApti nathI thatI. kSAyika samyakatvane lAbha manuSyagatimAM hoya che. bIjI jagyAe nahi, paraMtu te cAre gatimAM meLavI zakAya che. prAptinI pachI vadhAremAM vadhAre 33 sAgarathI thaDA vadhu samaya bAda mokSanI prApti thaI ja jAya che. - prazna ra7 -trIjA anivRttikaraNamAM graMthibheda hevAnI sAthe ja te ja samaye samyaktvanI prApti thAya che ke thoDA samayanI pachI? javAba -trIjuM karaNa samyakatva (samakti) prAptinuM ja che. samyaktva prApta karyA vinA trIjuM kAraNa pAchuM phare nahi. tethI enuM nAma anivRtti karaNa che. prazna 28 yathApravRttikaraNa bhavya ane abhivya ane prakAranA jIvane thAya che? je thAya che, to keTalIvAra? javAbaH-pahele karaNa bhavya ane abhavya evA banne prakAranA jIvene thAya che ane anaMta vakhata thAya che. prazna 29-karmonI sthiti eka kroDAkoDa sAgarathI anta mahata ochuM apUrvakaraNa thAya che. te vakhate karmonI sthiti asaMkhyAtA samayanI rahe che. jIva samyaktvanuM vamana karIne karmona uSkaSTa baMdha karIne eka kroDAkoDa sAgarathI adhika sthitivALe bandha karIle, to tene bIjI vakhata apUrvakaraNa thAya che ke nahi? je bIjI vAra apUrvakaraNa kare che, te tene apUrva kevI rIte kahevAya? javAba:-apUrva karaNanA vakhate jIvanAM karmonI sthiti eka kaDAjheDa-sAgarathI ochI rahe che. A jIva samyakatvanI prApti pachI je mithyAtvI thaI jAya, te paNa tene ekI sAthe eka kaDAjhADa sAgarathI ochI sthitine ja baMdha thAya che, tethI vadhu nahi. anAdi mithyAtvanI dizAmAM karmonI jevI gAMTha hatI, tevI gAMTha pharIthI karI zaktA nathI. tethI ja AvA ne bIjI vakhata graMthabheda karavAnI jarUrata rahetI nathI. karmonI sthiti te kadIpaNa asaMkhyAta samayathI vadhu nathI hotI kemake vadhumAM vadhu 70 keDAjhADa sAgarathI vadhu sthitivALuM kaI paNa karma nathI. ane A kALa paNa asaMkhyAta ja hoya che, paraMtu tene saMsAra anaMta hoya che. AnuM kAraNa e che ke te kane bhegavatAM pharIthI bAMdhate paNa rahe che. A rIte, ardha pudgala parAvartana saMpUrNa karI de che. A prakAre anaMta saMsAra karI lIdhA pachI paNa karmonI rithati anaMta samayanI na hAIne asaMkhya samayanI ja hoya che. Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga pahele prazna 30-vedaka samyaktva badhA ja sparze che ke nahi? javAba -e niyama nathI ke badhA ja vedaka samyakatvane sparze ja, mokSa pAmavA vALAomAM evA jIva paNa hoya che je kSAyaka samyakatva meLavIne ane kSAyaka thaIne mekSamAM jaI zake che. prazna 31 -bhagavAna mahAvIrane cha bhava padila munine kahevAya che, paraMtu A podili muninA bhavathI gaNatarI karatAM to pAMca ja bhava thAya che. jemake 1 piTTila muni, 2 AThamo devaleka 3 nandana rAjA 4 dasamuM svarga ane 5 bhagavAna mahAvIra; te pachI ja bhavanI gaNatarI kaI rIte vyAjabI che ? javAba -bhagavAna mahAvIranA 4 bhava te upara lakhyA pramANe ja che, pAMcamo zrI devAnandAjInA garbhamAM 83 rAtrIne nivAsa karyo che ane chaThTho bhagavAna mahAvIrane. A rIte 6 bhavanI gaNatarI vyAjabI che. prazna karaje prakAre jaMbudvIpamAM salilAvatI vijaya uDI che, te ja rIte anya cAra mahA videhamAM ATalI uDI vijaya che ke nahi? javAba -jaMbudvIpanI salilAvatI vijaya eka hajAra jejana UMDI che. bIjA kSetranI vijyamAM kSetra ekasarakhuM hovAthI ATalI UMDAI hevI, te saMbhavita nathI-evuM samavAyAMga sama. 19 thI jANa thAya che. prazna 33 - anivRtti nAme trIjA karaNathI jIva samyakavI thAya che. samyaktrI thatAM pahelAM te zukala pakSI thAya che, to prazna e che ke zukalapakSI thayAM bAda keTalA samayamAM te samyakatva pAme che? javAba -je jIvane saMsArane bramaNakALa ardhapugala-parAvartanathI kaMIka paNa ocho rahI gaye hoya te, te te ja samayathI zukalapakSI manAya che. zukalapakSI thayA bAda kaI jIva turata ja samyakatva meLave che ane keI jIva te pachInA madhyakALamAM samyakatva pAme che ane kaI kaI chellA bhavamAM paNa pAme che. prazna 34 -AthI ane pAMcamI narakamAM zIta ane usNa ninA nArakI che, to zIta yoni vALA nArakIne uSNa vedanA ane uSNa nivALAne zIta vedanA thatI haze. narakano kSetra svabhAva to eka ja prakArano haze, tyAM paramAdhAmI deva paNa nathI hatAM, te judI judI jAtanI vedanA kevI rIte hoya che? javAba -cathI ane pAMcamI narakamAM bane keninA nArakI che ane narakAvAsa Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 ] samartha-samAdhAna paNa banne prakAranA svabhAvavALA hoya che. keI narakAvAsa zIta svabhAvavALe che, ane kaI uSNu svabhAvavALe. je narakAvAsa hoya che, tevI janarakanA vAsIone vedanA paNa thAya che. tyAM paramAdhAmI adhika nathI. jethI narakamAM uSNa ninAM nArakAvAse adhika che ane zIta yoninAM alpa che, paraMtu pAMcamImAM zIta nivALAM adhika ane uSNa nivALAM a5 che. prazna 3pa -eka mANasa eka lAkha rUpiyA vyApAramAM roke che ane bIjo eTalI ja rakama khetImAM reke che to bannemAM a95 AraMbhI koNa che ane mahArabhI koNa che? javAba:dhaMdhA karatAM khetImAM vadhAre AraMbha hovAnI saMbhAvanA che. sUtrakRtAMgamAM khetImAM AraMbha vadhAre hovAne ullekha che. AmAM aneka rIte ane aneka jAtanAM traNa ane sthAvara jInI utpatti ane nAza thAya che. rezama vagere mATe paNa khetI karAya che, te paNa vadhAre AraMbhajanaka che. prazna 36 - eka mANasa metInI mALA pahere ane eka kulenI mALA pahere, A bannemAM apAraMbhI keNu ane mahAraMbhI keNu? javAba -motInI mALA paheravAvALAnI tulanAmAM phUlanI mALA paheravAvALA vadhu AraMbhavALe hevAnI saMbhAvanA che, kemake phUlamAM saMkhyAtA, asaMkhyAtA ane anaMtA jI heya che. phUlanI mALA eka ja divasa kAmamAM Ave che. eka manuSyanI jiMdagImAM phUlenI ghaNI mALAo vaparAI zake che, jemAM anaMta jI hoya che. tevI ghaNuM phUlenI mALA kAmamAM AvI zake che. tethI anaMtA jenI virAdhanA (nAza) thAya che ane metInI eka ja mALA jiMdagIbhara ja nahi, peDhI dara peDhI kAmamAM AvI zake che. A rIte phUlanI mALA paheravAvALa vadhu AraMbhI che. prazna 37 -zrI neminAtha bhagavAna pANanA jInA AraMbhane jANatA hatA, te pachI teoe senuM-cAMdI vagere judI judI jAtanA 108, 108 ghaDAthI snAna kema karyuM? javAba:-avadhi jJAnathI lAgavAnA pANInA jIvana ane AraMbhane jANatA hatA, paraMtu utsava vagere khAsa prasaMge upara aneka loko bhegA thaIne snAna karAvavAnI rIti hatI, eTale vaDIlenI AjJA pramANe teTalA ghaDAthI nahAvuM paDyuM hatuM. je sAdhAraNa divasanI jema nahAvAnuM hota te eTalA pANInI jarUrata na raheta. Ama paNa saMsArIo mATe snAnane kAyamI tyAga karavuM muzkela che. pazuonI katala ane mAMsanA khorAkane tyAga te teo sahelAIthI karI zake che. eTalA mATe lagna karavAnI IcchA hovA chatAM paNa, hiMsAno nAza karavAnI bhAvanAthI-hiMsA kharAba che "--evuM samajAvavAne mATe jAna Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga pahele [ 11 laIne gayA ane pazuonuM AkaMda sAMbhaLIne, temane choDAvIne pAchA pharyA. je, teo snAna na karIne ja dUra thaI gayA hota to hiMsaka kAma upara ATale prabhAva paData nahi. prazna 38 -zuM, zrI kRSNa vAsudevanA manamAM evI zaMkA thai ke zrI neminAtha mArAthI vadhu baLavAna che, je keka divasa mAruM rAjya laI leze? javAba-kathAkAra te AvuM kahe che, paraMtu sUtramAM A prakAranI zaMkA thaI hovAno ullekha nathI. tenA manamAM bhagavAnane mATe khUba ja UMce bhAva hato, tethI AvI zaMkA hovAnI saMbhAvanA nathI. lagnane prayatna te kuTuMbIjananAM kahevAthI ane bhAInA saMbaMdhe karyo hata-bhagavAnane nirbaLa banAvavA mATe nahi. teo jANatA hatA ke bhagavAna alaukika mahAna puruSa che. prazna 39 -mAMsa ane dArU levAnI zarUAta yAdanA vakhatathI thaI ke teonAM pahelAMthI thaI gaI hatI ane tIrthakara paNa A vastuo letA hatA ke nahi? javAba:-mAMsane beka yAdavenI pahelAM paNa jANItuM hatuM, paraMtu tIrthakara rAjavaMzI hovA chatAM mAMsa vagere khAtA na hatA. prazna 40 -revatIbAIe bhagavAnane pAka vaherAvela te vakhate te zrAvikA hatI ke nahi? je hatI, te teNe jANI joIne bhagavAnane mATe pAka kema banAvyo ? javAba-pAka banAvatI vakhate revatIbAI zrAvikA na hatI, chatAM paNa tenA hRdayamAM bhagavAna pratye vizvAsa ane lAkti khUba ja vadhu hatI ane teNe tIrthakara nAma karmane baMdha karI lIdhuM hatuM, tethI traNa lAkha aDhAra hajAra zrAvikAomAM sulasA ane revatIne mukhya zrAvikA banAvela che. revatIbAIe, bhagavAnane kevaLajJAna thayA bAda 13 varSa pachI pAka vahorA, paraMtu te bhagavAnanI mukhya zrAvikAomAM gaNAI gaI. je vakhate revatIe bhagavAnane mATe keLApAka banAvyuM. te vakhate tenI zrAvikA hevAnI saMbhAvanA nathI. pAka banAvavAnA varNananI jagyAe bhagavatI sUtramAM revatIne gAthA patnI lakhela che, zramaNopAsikA nahi. ane jyAre bhagavAnanI AjJAthI siMha muni pAka levA revatInAM ghare AvyA ane temaNe kahyuM: "bhagavAnane mATe banAvele pAka huM laIza nahi, paraMtu je bijo pAka vadhele paDyo che, te levA huM AvyuM chuM.A sAMbhaLIne revatIne acaMba thaye. teNe munine pUchyuM ke jeNe mArI khAnagI vAta jANI lIdhI, evA jJAnI koNa che? munie bhagavAna mahAvIranAM anaMta jJAna vagere guNenuM varNana karyuM. je te pahelethI ja zrAvikA hota te "jeNe mArI khAnagI vAta jANI lIdhI e jJAnI koNa che?" Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 ] samartha-samAdhAna AvuM munine pUchata ja zA mATe ? te vakhate bhagavAnano prabhAva saMsAramAM bahu ja phelAye hatuM, tethI te jANatI hatI ke teo prabhAvazALI mahAna puruSa che, paraMtu temane sarvajJAnI mAnatI na hatI. ane tethI ja te teNe bhagavAnane mATe keLApAka banAvyuM hate. je te zrAvikA hota te te jarUrI samajatI ke "huM khAnagImAM banAvIza te paNa mAruM khAnagIpaNuM rahI zakaze nahi, kema ke bhagavAna badhuM jANe che, badhuM ja jue che." A rIte A prasaMganI pahelAM te zrAvikA hatI nahi, te ja cagya jaNAya che. prazna 41 -jJAna ane AcaraNa (kriyA) A baMnemAM mukhya zuM che? javAba -jJAna vinAnI kriyAnI kaMI ja gaNatarI nathI. te bahAranuM sukha daI zake che, AtmAne uddhAra karI zakatI nathI. jJAna vinAnI kriyA karIne jIve anantAvAra raiveyaka sudhI jaI cUkyo, chatAM tenuM bhavemAM AthaDavAnuM ochuM thayuM nahi. tema ja je mANasa vAte te moTI moTI kare che, paraMtu AcaraNa kaMI karato nathI, AvA vAcALa jJAnI karatAM kriyAmAM utArI zakAya tevA jJAnanuM vadhu mahatva che. jenAmAM kevaLa pAMca samiti ane traNa guptinuM ja zAna che, te kiyA karIne pitAnuM kalyANa karI le che. vAcALajJAna viSaya pratibhAsa jJAna) pUrvenuM hovA chatAM tenAMthI AtmAnuM kalyANa nathI thatuM. - jJAna vinAnuM AcaraNa AtmAne sukha nathI ApatuM. sAcA jJAnathI karela kiyA phaLadAyaka hoya che ane vAstavika jJAnane daraje AcaraNathI nIce nathI, UMce ja che. prazna 42 -keI vyakti cokhA athavA lavIMga khAIne AyAbila kare che ane keI upavAsa kare che, to te bannemAMthI vadhu lAbha zemAM che? javAba-pariNAmonA ochA-adhikapaNAthI phaLanuM paNa ochAM adhikapaNuM thAya che; paraMtu samAna bhAve heya te upavAsamAM vadhu lAbha che. cauvihAra-upavAsamAM bhejana pANIne bIlakula tyAga hoya che. tivihAramAM mAtra garama pANI sivAya bhejanane sadA tyAga rahela che. eka zekhe ke eka lavIMga paNa khAvuM, tevI Ayakhela, upavAsanI barAbarI nathI karI zakatI. prazna 43 - zrI gautama svAmIe abhigraha (Teka) karela hato. temAM kahevAya che, te temaNe karyo abhigraha karela hato? javAba :-bhagavatI sUtramAM bhagavAna gautama svAmInA abhigraha mATe saMpUrNa kathana che. teo ugra tapa anazana" vagere karavAvALA hatA. vagere zabdamAM tapanA bAra bheda samajavA joIe. trIjo bheda abhigraha che, je bhikSAcArInA bhedamAM che. temaNe amuka jAtane abhigraha karyo hoya, tevuM khulAsAkAraka varNana jovAmAM AvatuM nathI. prazna 44 -La satIonAM nAmano kama kevI rIte che? javAba-1. zrI brAhmIjI 2. zrI sundarIjI 3. zrI caMdanabAlAjI 4. zrI Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga pahele ( 13 rAjamatIjI pa. zrI draupadIjI 6. zrI kauzalyAjI che. zrI mRgAvatIjI 8. zrI sulasajI 9. zrI sItAjI 10. zrI subhadrAjI 11. zrI zIvAdevIjI 12. zrI kunatIjI 13. zrI zIlavatIjI 14. zrI damayaMtIjI 15. zrI cUlaNajI 16. zrI prabhAvatIjI. upara kama "satI Adarza jIvanamALA" nAmanAM pustakamAM che. AmAM padmAvatInuM nAma juduM nathI. A pustakamAM je chaMdo che, temAM paNa 16 nAma ja moTA akSaremAM lakhelA che. jemAM prabhAvatIjI 7 nuM nAma meTA akSaramAM che paraMtu padmAvatIjInuM nAma moTA akSaramAM nathI, je prabhAvatI ane padmAvatI eka ja hoya te 16 nI saMkhyA vyAjabI rahe che. dhArmika-parIkSA borDanAM pustakamAM "zIlavatI' nuM nAma nathI, paraMtu prabhAvatI ane padmAvatI, ema be judAM judAM nAmo che. satI damayaMtI, zrI zAntinAtha bhagavAnathI pahelAM thaI gayela che. tIrthakara vagere te pratyeka avasarpiNI Adi kALamAM nakI saMkhyAmAM ja hoya che, paraMtu satIo aneka hoya che. zAstromAM Ave koI anukama jovAmAM Avato nathI. guNa-stuti rupamAM keTalIye prakhyAta satIonAM nAmathI guNonuM stavana karela che. guNenI stutimAM anukramanI khAsa AvazyaktA rahetI nathI. prazna 45 - prArthanA kenI karavI joIe ane tenuM mahatva zuM che? javAbaH--sArA guNanI prAptine mATe prArthanA karavI joIe. sArA guNe prApta karela AtmA (paramAtmA) ke jenAmAM te sArA guNa hoya te guNanI prArthanA karavI joIe. guNane lakSIne karelI prArthanAthI sArA guNane vikAsa thAya che. prazna kada - zAnti prakAzamAM Apela nIcenA duhAne zuM artha che? mati kara para guNameM ramaNa, jo na lage laga lekha! nizcala raha nija guNana meM, Apa hI hogI mokSa : javAba:-he jIva! pudgala-zabda, raMga, gaMdha, rasa ane sparza, je tArAthI judA che, tuM temAM AtmasAt nathI. je tuM A vastuomAM lIna nahi thA te tArA gaLAmAM tIkha (ba) nahi paDe, tuM baMdhanamAM nahi paDe, tuM tArA ja pavitra jJAna vagere guNomAM ja sthira-acala raheje. tuM tArA zuddha guNamAM daDha rahIza, te tArI meLe ja mokSa thaI jaIza. prazna 47 -"dA, bheccA, kiccA-samAyarinA" A zabdano artha zuM che? javAba:-daggA daIne, bhoccAkhAIne kiggA mahenata karIne samAyarittA=kriyA Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 3 samartha-samAdhAna (AcaraNa)mAM lAvIne. A zabdo sArA ane kharAba banne prakAranA ne lAgu paDe che. sArA mATe sArA pAtrane dAna vagere daIne, nirasa ane nirmohI manathI kherAka khAIne, jJAna, dhyAna vagere udyoga karIne ane tapa, saMyama vagerenuM AcaraNa karIne sAruM phaLa pAmavuM, temaja cera, yAra ane hiMsA karavAvALAne corI, yArI tathA hiMsAne mATe dAna daIne, mAMsa vagere khAIne, laDAI athavA jIvanI katala karIne ane kharAba AcaraNavALA banIne kharAba phaLa pAmavA vALAo mATe pUchAyelA praznonA anusaMdhAnarUpe A zabdo AvelA che. prazna 48 - pAMca prakAranI samRddhi (khajAno) sAMbhaLavAmAM Ave che, javAba-1, putra samRddhi - mAtA pitAne AnaMda ApavAvALo putra. 2. mitra samRddhi - kAryasAdhaka hovAne lIdhe. 3. zilpa samRddhi - citra vagere kalA ane vidyAmAM hoziyArI. 4. dhana samRddhi - sonuM cAMdI vagere. 5. anAja samRddhi - jIvana calAvavAvALI vastuo. prazna ka-vIsa tIrthaMkamAM, dharmano viraha kyA kyA tIrthakaronAM zAsana kALamAM paDyo? javAba:-navamA tIrthaMkarathI 16 mAM tIrthakara sudhI ATha tIrthakaronAM zAsanakALamAM dharmane viraha paDyo hate. bAkInAM 1 thI 8 ane 17 thI 24 me tIrthakara sudhI, dharmanuM zAsana atUTapaNe cAlu rahyuM. prazna patra samuccaya vanaspatimAM 3 prakAranI ni che, tema prajJApanA sUtramAM lakhela che, te sUkSma, sAdhAraNa ane pratyeka vanaspatimAM kaI kaI ni hoya che? javAba :-sUma ane sAdhAraNa vanaspatimAM mAtra zItayoni hoya che ane sacita hoya che. ane pratyeka vanaspatimAM zIta, uSNa, ane zIta-uSNa tathA sacita vagere traNe nio hoya che. prazna pa1-devakamAM vanaspati sAdhAraNa hoya che ke pratyeka javAba:-devalokamAM sAdhAraNa vanaspati te che ja, paraMtu pratyeka vanaspati paNa maLI zake che. meTA utsavo vagere prasaMge para te tirachA lekamAMthI laI javAya che. prazna para janmathI ja je napuMsaka hoya tene dravya-dIkSA AvI zake che ke nahi? javAba:-AvI zake che. Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga pahelA [ 15 prazna 53 :--pAMca padavIvALAomAMthI koI paNa padavIvALA vaimAnika deva, potAnI keTalI mULa srIenI sAthe bhAga bhAgave che? javAba H--pAMcamAMthI amintra padavALAone te devIe hAtI ja nathI, bAkI cAra padmavALA vaimAnikomAM paNa mAtra pahelA ane bIjA devalAkamAM ja devIe hAya che. teonI saMkhyA A pramANe che. zakrendra ane IzAnendrane ATha-ATha agra-mahiSIe ( paTarANI ) che ane darekane soLa hajAranA kuTuMba parivAra che. ATha mukhya strIonA 1,28,000 parivAra che. te IndranI mULa devIe che. IndranA sAmAnika ( sarakhA darajjAnAM ) devane cAra-cAra agra mahiSIe che. darekanA eka-eka hajAranA parivAra che. A rIte eka sAmAnikanI cAra agra-- mahiSIonA ane cAra hajAra mULa devIonA parivAra thayA. A rIte ja lokapAlene paNa cAracAra agra-mahiSIe ane cAra-cAra hajAra mULadevIonA parivAra che. AvuM zrI bhagavatI tathA ThANAMgamAM lakhyuM che, paraMtu sthAnAMga sUtramAM zakrendranA lokapAla 'soma 'ne cha tathA ' yama 'ne cha, varUNane sAta agra-mahiSI paNa batAvela che, tema ja IzAnendranAM lokapAla sAma ane yamane sAta sAta, varUNane 9 ane vaizramaNane 8 agra-mahiSIe paNa batAvela che. sAmAnikonI jema ja trAyatri Mzakone (tetrIsa purohita jevA deve ) mATe paNa samajI levu joI e. jo sa'pUrNa bhavanI gaNatarInA prazna heAya teA deva-devIonI saMkhyAnA guNAkAra karavAthI saMpUrNa bhavanI mULa devIe paNa samajamAM AvI zake che. prazna 54H--koI sAdhu athavA sAdhvI, candra nakSatra, yoginI, sArA joI ne tathA dizA zULa TALIne vihAra kare che, temane leAkeAttara mithyAtva lAge che ke nahi ? javAba H--nakSatra vagerenAM lAbha-geralAbha sa'sArIone na batAvatAM, potAnI kalpamaryAdAone dRDha rAkhIne jJAna vagerenA vadhAro thAya te mATe jo sArA nakSatra vagerenA saMjoga jue te temAM lokottara mithyAtva lAgavAnA saMbhava nathI. ThANAMga ane samavAyAMga sUtramAM paNa 10 nakSatra jJAnanA vadhArA karanAra che, tema batAvela che. ane khIjI jagyAe paNa nakSatra vagere keTalIye vAtAnA ullekha maLe che. prazna papa:--pAtrA, puMjaNI, pramAnI (nAno guccha) rajoharaNa vagere je jIvAnAM mUkelaka zarIrAthI banela che. te sArAM kAmamAM saMbhALapUrvaka laI javAya to je jIvAnAM zarIrathI A sAdhano anela che te jIvezane puNya-badhanI kriyA thAya che ke nahi ? javAba :--puNya-baMdha te vivekapUrvakanI pariNati hovAthI ja thAya che. jemanAM Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samartha-samAdhAna zarIrathI pAtra vagere banela che, te ane viveka zakti na hovAthI puNya-baMdha nathI thatuM. Ama bhagavatIsUtra za. pa u. 6 nI TIkAmAM lakhela che. prazna pada -zrAvakanAM cethA vratathI AThamA vrata sudhI keTalA karaNa gathI tyAga thavA joIe? javAba -zrAvaka 4mAMthI kaI paNa bhAgathI aNuvrata vagere rAkhI zake che. Ane ullekha bhagavatIsUtranAM 8mA zatakanA pAMcamA udezamAM che tathA rAjendra keSanA aNuvvaya' zabdamAM paNa 4mAMthI koI paNa bhAgathI aNuvrata vagere 12 vratone dhAraNa karavAne ullekha karatAM ra7 aMka jeTalA bhagA paNa batAvyA che. prazna pa7 -bAra vratane pALavAvALe zrAvaka rAte bhajana karI zake che ke nahi? je kare te tenAM kyAM vratamAM deSa lAge che? javAba:-zrAvaka, pitAnI zaktinA pramANamAM judA judA prakAre vrata dhAraNa kare che, te pramANe jene rAtrI bhojana karavAne tyAga hoya ane te rIte bhajana kare, te tenAM ghatemAM doSa lAge che. rAtribhejanane tyAga zrAvakanA sAtamA vratamAM samAyeluM che. A upabhega-paribheganI kALane Azrita maryAdA che. rAtri-bhajananA tyAgane teDavAthI mukhyatve sAtamA vratamAM ane gauNarUpe bIjA aneka vratamAM doSa lAge che. prazna 58 - zrAvakane namukkArasI (48 miniTa) pirasI vagerenAM paccakkhANu keTalA karaNagathI karAvAya che? jyAre zrAvakanA tyAganAM 49 bhAMge che te karaNa ane yaMga vinA tyAga kema karAvAya che? javAba -namukkArasI vagere paraphakhANa karagathI karAvavAnI rIta nathI, paccakakhANanA pAThomAM karaNane sthAna paNa maLyuM nathI, pATho para vicAra karatAM eka karaNathI paccakakhANa hevAnuM spaSTa thAya che ane AnI ja jarUrata che. jemAM paNa pratyAkhyAna karavAvALAne ja samajavo joIe. prazna 59 -jabuddhIpanAM meru parvata upara sauthI UcI vastu kaI che? javAba -sauthI UMcA kendra ane IzAnendranA prAsAda (mahelo) che. prazna -jIva, pahelAM paritta-saMsArI (maryAdita-saMsArI thAya che, samyaga dRSTi thAya che athavA zukala pakSI? javAba:-jIva pahelAM zukalapakSI thAya che, te pachI samyaga-daSTi ane te pachI paritta-saMsArI thAya che. A vAta zrI bhagavatI za. 3, 26 ane 30 vagere jagyAethI paSTa thAya che. aneka sUtra pAThanA ullekhothI AnI khAtarI thAya che, ke je jIvane saMsAramAM bhamavAne samaya theDeka eka ardha pudgala parAvartana ja bAkI rahe che, te ja Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 17 bhAga pahele zuklapakSI manAya che. zukalapakSI thavA vakhate te dareka jIvane saMsArane bhramaNa-samaya sarakho ja bAkI rahe che, tethI zuklapakSInI jaghanya ane utkRSTa sthiti hoI zakatI nathI. badhazataka vagerethI zukalapakSInI sthiti antarmuhUrta vagerenI pratita thAya che te zuklapakSI thatA samaye je sthiti hatI, temAMthI te sthitine bhagavyA pachI, teTalI ja bAkI rahI tema samajavuM joIe. paraMtu ema na mAnavuM joIe ke te teTalA ja samayathI zukalapakSI thaye che. prazna da1-jenuM samyakatva dazAmAM AyuSya baMdhAyeluM che, te devI tarIke utpanna thaI zake che ke nahi? kemake zrI pArzvanAtha bhagavAnanI 206 AciMkAo (ziSyAo) uttara guNanI virAdhikA thaIne, devI tarIke utpanna thaI, evuM nirayAvalikA sUtramAM lakhyuM che, te temaNe kayA guNasthAnamAM AyuSyane baMdha karyo hate? javAba:-ve pahelAM strIvedane baMdha karI lIdhela hoya te te vAta judI che, nahi te samyaktva dazAmAM sAta belene baMdha nathI thatuM, te pramANe vedane paNa baMdha nathI thatuM. ane bhagavatI za. 3nA abhiprAya pramANe samyakatva dazAmAM bhavanapati, vyara ane tiSinA AyuSyane paNa baMdha nathI thaI zakate. A daSTie te sAddhionAM AyuSyane baMdha samyakatva dazAmAM nathI thaye, Ama ja mAnavuM vyAjabI che. 206 ArthikAenA saMbaMdhamAM te te varNanamAM pAsasthA vagere kahetAM jJAna, darzana ane cAritrathI bhinna batAvela che. darzanathI alaga havAne artha samyakatvathI rahita hoya che. A ja vAta bhagavatI za. 10 u. 4 nI mULa TIkAmAM paNa "jJAna vagerethI bahAranuM" ullekhathI paNa sAbita thAya che. tethI teonA AyuSyane baMdha, prathama guNasthAnamAM mAne vyAjabI che. prazna da2 jeNe mithyAtva dazAmAM devagatinuM AyuSya bAMdhI lIdhuM, te ArAdhaka hoya che ke virAdhaka? javAba:-te sAce (vAstavika) ArAdhaka te nathI hoI zake, paraMtu keIjIva cAritra vagere kriyAne ArAdhaka hoI zake che. prazna -jeNe samyaktvamAM AyuSyano baMdha karI lIdhe, te cAritranA mULa guNa athavA uttaraguNano virAdhaka hoI zake che? javAba:-kaI jIva virAdhaka hoI zake che, ane keI nathI paNa hatA. prazna 64 -prathama guNasthAnamAM strI-veda bAMdhI lIdhA pachI cothA guNasthAnamAM devAyuno baMdha karyo, te e jIva ArAdhaka hoya che ke virAdhaka? javAba :-AvA jemAMthI keI ArAdhaka paNa hoI zake che ane koI nahi paNa. se.-3 Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 ] prazna 65 --kevaLIne anukULa pariSaha keTalA hoya che ? : javAba --eka paNa nahi. prazna 66H--AhAraka zarIra-labdhi, cauda pU`nu` sapUrNa jJAna vAMcavAthI ja prApta thaI zake che ke AchuM vAMcavAthI paNa prApta thaI zake che? javAba H--sAdhuone AhAraka labdhi, caukramA pUrvanuM vAMcana pUruM' thayA pahelAM (tera pUM saMpUrNa vAMcI lIdhA khAdya ane caudamuM pU vAMcatAM vAMcatAM, te pUrNa karyAM pahelAM) paNa prApta thaI zake che. prazna 67 :--pAsathA, usannA, kuzIla vagere sAdhuone kayA guNasthAnamAM AyuSyano adha thAya che ane tee ArAdhaka thAya che ke virAdhaka ? samaya -samAdhAna javAba H--pAsasthA vagere keTalAya te avasthAne cheDIne zuddha ane ugra vihArI thaI ne zreNInuM ArohaNa karIne, AyuSya mAMdhyA vinA mekSamAM cAlyA jAya che. koI zuddha ugra vihArI thaine devagatinu AyuSya bAMdhe che ane ArAdhaka thAya che. ane koi azuddha avasthAmAM ja rahetAM rahetAM koI paNa gatinuM AyuSya khAMdhIle ane virAdhaka banI jAya che. te AyuSyane baMdha kare te trIjA guNasthAnane cheDIne pahelAthI sAtamA guNasthAna sudhI kaI paNa guNasthAnamAM karI zake che. prazna 68 :--AtmAMgula, utsedhAMgula, pramANAMgula, AmAM paraspara judApaNuM zuM che ? teno vyavahAra kayA mApamAM thAya che? javAba :--bharata vagere kSetranA pramANayukta manuSyanAM a'gulane AtmAgula kahe che. A aMzula sadAne mATe sarakhA nathI hetAM, AnAthI te samayanA mANase vaDe kUvA, taLAva, vana, prAsAda, ratha, pAtra vagere mapAya che. bhagavAna mahAvIranA AtmAMzulathI adha aMzula hAya tene * utsedhAMzula ' kahe che. AnAthI cAre gatinAM jIvAnI avagAhanA mapAya che. utsedhAMgulathI hajAra guNI mATe * pramANAMgula ' hoya che. AnAthI ratnaprabhA vagere pRthvIkAMDa pAtAla-kalaza, bhavana, narakAvAsa, devalAka, vimAna, vijaya, bharata vagere dIpA, samudra vagerenI lakhAI paheALAI vagere mapAya che. prazna 69H--eka mANasa khetInuM kAmakAja kare che ane eka saTTAno dhaMdhA kare che. A bannemAM apAra bhI koNa che ane mahAra'bhI koNa che ? javAba :--maryAdA, zakti ane bhAvanAnA AchA vadhupaNAthI judApaNuM hoI zake che. prazna 70 :--puNya anubaMdhI-puNya sAvadha che ke nivadya ? abhavya jIva paNa puNya anubandhI-puNyane prApta karI zake che ke nahi ? A sabhyahatvanuM kAraNa paNa hoya che ke nahi. puNyAnubaMdhI pApa ane pAyAnubaMdhI puNya kAne kahe che? Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 19 bhAga pahele javAbaH-puNyAnubadhI-puNyanAM kAraNo upara vicAra karatAM te niravadya hovAnI khAtarI thAya che. cAritra saMbaMdhInI kriyAnI ArAdhanA pramANe A puNyanI prApti, abhavya jIva paNa karI zake che ane A puNya, bhavya-jIvane mATe samyaktva guNanuM kAraNa paNa hoI zake che. AgaLanA janmomAM karela pApanI pradhAnatA (mukhyapaNuM) hovA chatAM paNa jemanAthI puNya-baMdhane hetu thaI zake tema hoya, tene "puNyAnubaMdhI pApa" samajavuM joIe. caNDakezika vagerenI jema. AgaLanAM janmanAM prApta puNenI pradhAnatA hovA chatAM paNa jemanAthI pApabanDane hetu thaI zakatuM hoya te tene "pApAnubaMdhI puNya" samajavuM joIe, jema ke brahmadatta cakavata. AgaLanAM janmanA pApa bhegavI rahela che ane AvanArA janma mATe paNa je pApa karI rahela hoya te tene "pApAnubandhI-pApa" mAnavuM joIe, jema ke bilADI vagere. prazna 71 -a5 bahatvamAM teukAyanAM jaghanya ane utkRSTa avagAhanAnA chAmAM ochA keNuM che ane vadhAre keNuM che? javAba:-teukAyanA utkRSTa avagAhanAnA thI jaghanya avagAhanAnA jIve aneka gaNI saMkhyAmAM vadhAre che. bhagavatI za. 19 mAM 44 belenI alpabaddhatva ane 98 belanI a5bahuvathI A vAta jANI zakAya che. prazna 72 -paramANunuM saMsthAna zuM che? javAba :-"anityastha" eTale ke vidha vidha prakAranuM. prazna 73 -vyavahAra rAzi ane avyavahAra rAzinA zAstramAM zA khulAzA che? javAba :-bhagavatI za. 28 nA mULapAThathI tathA prApanA ane jIvAbhigama vagerenI TIkAthI sAbita thAya che. avyavahAra-rAzinA che to kevaLa sUma anAdi nigadamAM ja maLe che ane vyavahAra-rAzinA jIva badhA daNDamAM che. prazna 74:-samavAyAMga 27 mAM mehaniya karmanI 27 prakRti, vedakasamyakatvanI sattAmAM kahela che, temAM kaI eka prakRti cheDavI joIe? javAba:-vedaka-samyakatva baMdha eTale ke pazama samyakatvanAM heturUpe je samyakuttva-mahaniya che, tenAM vijaka jIvane samyakRttva-mahanI sivAya bAkInI 27 prakRtinI sattA samajavI joIe. Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samartha -samAdhAna prazna 75:--traNa palyanA yugalika manuSyAnA samaye tiya`canI jaghanya avagAhanA keTalI che ? 20 javAba :utpanna thatI vakhate a'gulanA ( AMgaLanA ) asa khyAtama bhAga ane maratA samayanI apekSAe pratyeka ( rathI9) dhanuSya pramANa, prazna cha6H--asa'nI pacendriyamAM cakSuindriyathI (AMkhathI) jovAnI zakti pa08 dhanuSyanI che, tema pannavA sUtramAM kahela che, te zu asa'nI paMcendriya peAtAnuM AkhuM zarIra-je eka hajAra jojana che--nathI joI zakatuM? javAba H--jIvAnI avagAhanA utsedhAMgulathI khatAvela che ane indriyonA viSaya AtmAMzulathI khatAvela che, tethI virAdha rahetA nathI. prazna 77 ----vIsa jAtanAM dhAvaNa pANI kyAM sUtramAM Apela che ? dhAvaNanAM judAM judAM nAma ane kALa kayAM sUtramAM che? javAba : AcArAMgasUtra thru. 2 a. 1 u. 7 mAM ATha jAtanAM dhAvaNanAM nAma sAthe tathA " aNuyara vA tahe pabbAra " zabdathI tenAM maLatAM haLatAM bIjI jAtanAM dhAvaNa atAvela che. te pachI AThamAM uddezakamAM 12 jAtanAM dhAvaNa nAma pramANe batAvela che. kalpasUtranI 9 mI samAcArInA amAM paNa 20 jAtanA ullekha che. A rIte Ane maLatA haLatAM anya jAtanAM dehIna dhAvaNa paNa hoI zake che ane laI zakAya che. gALanA ghaDAnu dhAvaNu pANI daza vaikAlika a. 5 gAthA 75 mAM batAvela che. AcArAMga sUtra chu. r adhyayana 1 . cha tathA dazavaikAlika sUtranI upara kahela gAthAmAM taratanuM ja dhAvaNa levAnI manA karela che, mADethI karela levAnI manA karI nathI. jo sUtrakArane amuka vakhata pachInAM dhAvaNanI paNa rokaToka hota, to manA karI deta. sUtrakAre te urdu gAthA 76-77 mAM dhAvaNa levAnuM kahela che. AthI dhAvaNunA samayanAM viSayamAM te divasavuM dhAvaNa laI zakAya che, tema samajavuM joI e. vAsI dhAvaNa tA koI sagRhastha rAkhatA ja nathI. prazna 78H--garama pANI levA mATe zAstranuM pramANa zu che ? javAbaH--AcArAMga chu. 2 a. 1 u. 7 ane Tha!NAMga sUtra ThA. 3 u. 3 tathA dazavaikAlika sUtra vageremAM garama pANI levAnuM lakhela che. varSARtumAM 3 prahara, ThaMDIRtumAM 4 prahara ane garamaRtumAM pa prahara sudhInA samaya, dazavaikAlikasUtra a. 5 u. 2 gA. 22 nA amAM lakhela che. prazna 79 --rajoharaNanI DAMDInu mApa keTalu ane kyA sUtramAM lakhela che? Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga pahele [ 21 javAba:- DAMDInuM mApa 32 aMgula (AMgaLI ane phaLiyenuM 8 aMgula hovAnuM nizItha u. 5 nA artha mAM lakhela che. prazna 80 -hiMsA keTalI jAtanI che ane te kyA sUtranA AdhAre che? javAba - hiMsA-dravya ane bhAvarUpa be bhedathI hovAno ullekha bhagavatI sUtra zataka 1 u. 3 nA arthamAM che. te sivAya vividha prakArathI paNa hiMsAnA bheda hoI zake che. prazna 81-bhagavAna mahAvIra prabhune samyakatvanI prApti kayA bhavamAM thaI ane tenAthI prApta thaI? samyakatva prApta thayA bAda keTalA bha karIne tIrthakara thayA? A vAta sUtranA AdhAre batAve. javAba:-bhagavAna mahAvIrane "nayasAranA bhavamAM munirAjanI pAse dharmajJAna sAMbhaLavAthI samyakRttvanI prApti thaI. samyakatva prAptinAM asaMkhyAta bhavanI pachI tIrthakara thayA. jene khulAse daSTivAdanA cothA bhedamAM hatuM. have te trizaSThi-zalAkA puruSa caritra" mAM jovA maLe che. prazna 82-nAma vagere cAra nikSepane artha zuM che? javAba -nAma nikSepa--jema ke koInuM nAma mahAvIra, pArzvakumAra vagere. sthApanA nikSepa-mULa vastune pheTa, citra, mUti vagere. dravya nikSepa-bhAvanI zUnyatAne dravya kahe che. jevI rIte pratikramaNa zikhavAvALe, zIkhI lIdhA pachI te bhASA vagere bele che. bhAva nikSepa--upagavALuM. prazna 83 -aDhAra pApamAM dezathI keTalA ane sarvathI keTalA javAba :-dezathI 1-3, 4. bAkI 15 sarvathI. prazna 84-pAMca meTA vatemAM dezathI keTalA ane sarvathI keTalA? javAba :-dezathI 1, 3, 4, sarvathI 2, 5. prazna 854 -eka vakhata viraha paDI gayA pachI pharIthI keTalA vakhata pachI viraha paDe che? javAba -AvalikAnA asaMkhyAtamA bhAgamAM te pharIthI viraha paDe ja che. prazna 86 lAgalagATa keTalA vakhata sudhI siddhapuruSe utpanna thatA rahyA? javAba -lAgalagATa 8 samaya sudhI utpanna thatA rahe te 9 mA samayamAM te viraha paDe ja che. Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22] samartha -samAdhAna prazna 87H--batrIsa sUtronA mULa pAThamAM zu badhI jJAnanI (jANavA ceAgya) vastuo AvI gai che? javAba H--nahi, tenAM sivAya anaMta jJAna bAkI rahela che, paraMtu je sUtromAM che te vizeSa jJAnIoe kahela che, tethI sUtronI badhI vAte mAnya che ane sUtrathI maLatI, virodha vagaranI vAtA, khIjA pustaka ane TIkAonI paNa mAnya che. paraMtu sUtrathI viruddhanI koI vAta hAya, to te mAnavA cegya nathI, pachI bhale te pustaka ke TIkAmAM hAya. prazna 88 :--zrI gautamasvAmIjI sUryanAM kiraNA pakaDIne aSTApada tIrtha upara caDhA, zu` A vAta zAzvasa`mata che? ane 28 labdhi ( divya zakti )mAM evI kaI labdhi ( divya zakti) che ke jenA vaDe aSTApada ( upara jaI zakAya? javAbaH sUryanAM kiraNA pakaDIne caDhavAnI ane bharatezvare banAvela khiMkha, bhagavAna mahAvIranAM kALa sudhI kAyama rahevAnuM, vagere vAtA sUtrathI viruddhanI che. labdhithI ( divyazaktithI) upara jaI zakAya che, paraMtu sUryaMnAM karaNA pakaDIne nahi ane potAnI AvI labdhithI ( zaktithI ) khIjAne laI javAnI zakti hoya, te vAta jANavAmAM nathI. labdhidhArIonI ( divya zakti dharAvanArAonI ) upara javAnI gati paNa judA prakAranI hoya che. prazna 89H--bhagavAna mahAvIranA ra7 bhavAnu` zAstramAM varNana che ke nahi ? javAba H--jIva, saMsAramAM asaMkhya bhavA karI cUkayA che. to bhagavAna mahAvIranA 27 moTA moTA bhava mAnavAmAM vAMdho paNa zA che? prazna 90H--bhagavAna neminAthajI ane rAjimatijInAM pUrva bhavanA sabadhamAM, sUtra samata che zu? javAba H--eka jIva, bIjA ghaNA jIvAnI sAthe ananta sa MbaMdho karI cUkayo, te nema-rAjulanA saMbaMdha mAnavAmAM harakata paNa zI che ? prazna 91 --soLa satIonAM vana koI sUtramAM che ke kema ? javAba :~~~A avasarpiNI kALamAM ghaNI satI thaI gaI che. temanAmAMthI 16 nAM nAmeA pustakakAroe pasaMda karela che. seALamAMthI keTalIka satIonAM varNana atyAranAM sUtrAmAM paNa che. prazna 92 :--balabhadrajIe eka haraNane upadeza dIdhA, A vAta kAM sUtramAM lakhela che ? Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga pahele javAba - tiryaMca (pazu pakSi vagere) upadeza meLavI zake che, ema sUtrathI sAbita thayela che. agara balabhadrajI dvArA haraNe upadeza meLavyo hoya te, AmAM asaMbhava jevI vAta nathI. prazna 93 -masadevI mAtAe hAthInI aMbADI upara caDIne kevaLa jJAna meLavyuM, A ullekha kaI sUtramAM che kharo? javAba -ArisA bhavana ane samudra vageremAM paDatAM paDatAM paNa kevaLajJAna pAmI zake che, te hAthInI aMbADI upara rahIne kevaLajJAna pAmyAnI vAta, TIkA ane anya pustakakAre e batAvI, AmAM vAMdhA bharyuM zuM che? prazna 94-bharatezvara ane bAhubalijInuM yuddha thayAnuM zAstrasaMmata javAba -bhAI-bhAI ane pitA-putra paNa aMdara aMdara laDI paDe che, te bharatabAhubali paNa laDayA heya te asaMbhava jevI vAta zI che ? prazna 5 -covIsa tIrthakarenI vaccenuM aMtara batAvAI rahyuM che, te zAstrasaMmata che zuM ? javAba -vIsa tIrthaMkaranAM 23 jinAMtara bhagavatIsUtra za. 20 u. 8 mAM batAvela che, temane kAlamAna (kALa mApa) bIjI jagyAe batAvela che, te temAM vAMdhA vALI vAta kaI che ? prazna 99 - josaNa parva ATha divasa manAvavAnuM vidhAna kayAM sUtramAM lakhela che? javAba -nizItha sUtramAM kahyuM che ke pasaNanAM divase sAdhu kaI paNa prakArane jarA paNa khorAka tya, te tene caumAsI daMDa thAya che. A niyama pahelAM ane Aje paNa eka ja divasane paLAya che, bAkInA 7 divase te te mATenI AgaLanI taiyArInA svarUpamAM samajavA joIe. prazna 97-batrIsa sUtramAM nandIsUtra paNa che ane emAM bIjA keTalAya sUtre mAnya rAkhavAne ullekha che, te zuM temane paNa mAnavAM joIe? javAba -nandIsUtramAM lakhela sUtromAMthI keTalA ya te atyAre hAjara che ja nahi ane ceDAMka mULa svarUpathI hAjara nathI, paraMtu tenAM nAmathI AcAryoe racelAM che. prazna 98 -zuM abhavya jIva, avyavahAra-rAzimAMthI nIkaLIne vyavahAra rAzimAM Ave che? je kaI kaI vakhata Ave che, te A rIte nIkaLatAM nIkaLatAM anantakAle abhavya jIva vyavahAra rAzimAM bahu vadhI jaze. nIkaLavAnuM pramANa kayAM sUtramAM che? Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 ] samartha -samAdhAna javAba H abhavya jIva, avyavahArarAzimAMthI nIkaLIne vyavahAra rAzimAM nathI AvatA. prazna 99H--abhavya jIvAnI gaNatarI jaghanya yukta anaMta che. A kayA abhacaiAnI apekSAthI che? mAtra vyavahAra-rAzinA, ke avyavahArarAzinA athavA anainA ? javAbaH--jaghanya yukta ananta abhavya jIva, vyavahAra rAzinA che. prazna 100:--mAra tratAne dhAraNa karanAra zrAvaka jo rAtre bhAjana kare, te tenAM vratAmAM doSa lAge che ke nahi? javAba H--zrAvakanAM vrata, zakti pramANe judI judI rIteAthI grahaNa karAya che, te pramANe je zrAvake rAtrI bhojananA tyAga karela hAya, ane te zrAvaka rAtrI-bhAjana kare tA tratAmAM doSa lAge. rAtri-bhajananA tyAga, zrAvakanAM sAtamA vratamAM samAyela haze, kema ke A khAvA--pIvA saMbadhI upabhAga-pibhoganI samayane Azrita maryAdA paNa che. tethI moTe bhAge sAtamA vratamAM ane nAnArUpamAM khIjA keTalAMka temAM doSa lAge che. prazna 101H--zrI nAbhirAjA ane marudevI mAtA, yugaliyA hatA ke nahi ? jo hatA, te marudevI mAtA mukti kevI rIte pAmI gayAM, kAraNa ke yugalikanI gati te devalAkanI che? javAba H----nAbhi kulakara ane marudevI mAtA (janmathI yugalika-sAthe janamyAM hatAM, to paNa tee)nA samaya yugala~~akama-bhUminA antanA ane kama-bhUminAM prAraMbhane hatA. te anusAra koInI joDI yugalakanA ane koInA kamabhUminAM, tathA koInA yugalamAMthI eka karmAM--bhUmi ja ane eka ekama -bhUmi ja paNa thaI jatA hatA. akama -bhUminA te parivartana kALa hatA. temAM jenuM AyuSya kreDapU^thI thADu paNa vadhAre hoya, te te akama --bhUminAM ja kahevAya che. ane kreDapUrva sudhInAM AyuSyavALAM karyuM-bhUmija kahevAya che. zrI marudevInu AyuSya kreADapUrvathI vadhAre na hatuM, tethI te kama-bhUmija hatAM ane mekSa pAmyAM. zrI nAbhi kulakaranuM AyuSya DapUrvathI gheADu'kaja vadhAre hatuM, tethI teo akama --bhUmija rahIne devalAkamAM gayA ane pharIthI mAnavabhava pAmIne mekSa pAmyA. prazna 102 :----tItha kara jyAre gabha`mAM Ave che, tyAre avadhijJAnathI asa`khyAtA dvIpa samudra jue che ke echAM adakAM ? javAba H--garbhamAM rahelA tIrthaMkara bhagavAna, asaMkhyAtA dvIpa samudra tA jue che ja. hA, anuttara vagere vimAnAmAMthI AvelAonI tulanAmAM, narakathI AvelAo, prAraMbhamAM AchuM jue che. Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga pahele [ 25 prazna 103 -pahelA cakavatI ane bAramA cakravatInA baLamAM ceDAM -jhAjhAM paNuM hoya che ke samAna ja hoya che? javAba:-Ama te badhA cakavatI enuM baLa cAlIsa lAkha aSTApadanuM hoya che, paraMtu pahelA cakavatanA samayanA ane chellA cakavartInA samayanA aSTApadanAM baLamAM tamatA (ochuM vadhArepaNuM) hoya che, te anusAra cakavatIonAM baLamAM paNa ochuM - adhikuM hevAne saMbhava che. prazna 104 -aticAra ane anAcAra, tyAga karelI vastune mATe che, ke vaNatyAgI vastune mATe che? javAba -mithyAtva, ajJAna ane hiMsA vagereno tyAga karelAo mATe aticAra ane anAcArane upaga che, tyAga vinA ane upayoga ke ? prazna 105 - aticAra, anAcAranI pUrvanI sthiti che, te zuM anAcArane paNa aticAramAM laI jaI zakAya che? javAba:-nahi, anAcArane aticAramAM koI divasa nathI laI jaI zakAte. prazna 106 -bIjA vratamAM asatyane tyAga heya che ane tenAM aticAramAM "mRSA upadeza diyA he(beTo upadeza didhA heya) kahevAya che, A ThIka che zuM ? javAba:-sevaese -hiMsA mizrita sAvadya upadezane paNa mRSA (khoTo) upadeza kahe che. keI manna-auSadha vagere jhera, prahAra tathA roganA nivAraNa mATe kahe ane te lAgu paDatAM hoya, paraMtu jIvanI virAdhanA (nAza) thatI hoya, to A jAtanAM vacana prayogane "mRSA upadeza" kahe che. A upadeza bIjA vratanAM pALavAvALAe na deve joIe. bIjA vratamAM meTA jUThane tyAga hoya che. jo ke ema vicAre "huM te juduM be ja nathI.paraMtu te hiMsAkArI salAha che. ATalA mATe tenAM parihArane (nirAkaraNa) mATe mithyA upadezane jJAnIoe jUThamAM lIdhela che. AthI bIjA vratamAM bAdhA Ave che, paraMtu bahArathI jUTha dekhAtuM nathI. A kAraNathI deza virAdhanAthI A aticAra che. A sAkSAta mithyA-upadezane viSaya nathI, je tema hota te anAcAra samajAI jAta. prazna 107 -cethA vratamAM te pitAnI strI uparAMta bIjI strIne tyAga hoya che. AvI hAlatamAM "Ittariya parigrahiyA gamaNe" ane "apariSNahiyA gamaNe ane artha zuM che? eTale ke (1) ApaNI pitAnI nAnI uMmaranI strI ke cheDA vakhata mATe mAnelI strI ? sa.-6 Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 ] samartha-samAdhAna (2) aparigrahitA eTale sagAI thaI hoya tevI, ke je strI pArakI ke kumArI hoya? (3) je pitAnI strIne mATe aticAra hAya, te pitAnI strIne te tyAga ja nathI, te pachI aticAra kema? (4) anaMgakaDAnAM aticAramAM zuM samajavuM ? eTale ke kaI strI, puruSa, napuMsakanAM aMge ke hastamaithuna? javAba:Ittara parigrahiyA gAmaNuM (Ivara parigRhitA gamana)ne artha TIkA vageremAM te thoDA kALane mATe mAnelI strInI sAthe gamana (saMbhega) batAvela che, paraMtu potAnI nAnI uMmaravALI strI sAthe gamana ja, vizeSa rupamAM sAMbhaLavAmAM AvyuM che ane barAbara paNa lAge che, kemake keTalAye dezamAM lagna lagabhaga nAnI uMmaramAM thAya che, paraMtu jyAM sudhI tenI strI-dharmamAM na Ave ane jyAM sudhI tenAM strI-dharmane jAheramAM meTo utsava na thAya, tyAM sudhI tene pati, te strI sAthe kAmakrIDA nahi kare, je te tema kare ane bIjAone jANa thaI jAya te tenI beIjatI samajavAmAM Ave che. tethI nAnI uMmaravALI pitAnI strIne artha ja barAbara che. (2) "aparigdahiyA gamaNe? (aparigRhitA gamana) ne artha mAtra pitAnI sagAI thaI hoya tevI strI ja, samajavI ThIka lAge che, kemake kumArI vagerenA te ghara vagere sevaranI kahevata prakhyAta che. "kuntI" e te nirNaya paNa karI lIdhela hatuM. ane dAsIonI sAme khAnagI rIte lagna paNa karI lIdhA hatA, te paNa lekanI khAtarIne mATe ka" jevA putrane pANImAM vahevaDAve paDyo ane jAheramAM pharIthI lagna karavAM paDyAM. eTalA mATe kumArInI-pitAnI sagAI thaI hoya te paNa tenI sAthe gamana karavAmAM aticAra che. (3) svadAra-saMteSa (pitAnI strIthI saMtoSa) vrata vALAone paNa nAnI uMmara tathA avivAhita vagere pitAnI strI sAthe paNa kAma-prasaMga TALavuM ja joIe. AthI prabhue varjita batAvela che. AnuM pAlana karavAmAM ja tenAM vratanI zuddhi rahI zake che. (4) "aNuga kIDA" (anaMga-kIDA)mAM strI, puruSa athavA napuMsakanAM bIjAM aMge sAthenI kIDA tathA hasta-maithuna, A banne levAmAM Avela che. cothA vratadhArIne te pitAnI patni ke potAnA patinA sivAya maithunane tyAga ja hoya che. ATalA mATe anaMga-kIDAnA aticAramAM pitAnA pati ke patninI ni ane "mehaNa" sivAya bIjA (kuca (chAtI), kakSa, uru, vadana (meTuM) vagere aMge sAthe ramaNa (vilAsa) karavAne, anaMga-kIDA nAmane aticAra kahe che, tathA maithuna kArya thavA para vAraMvAra vALanuM AkarSaNa, prahAradAna, dAMta, nakha, kadarzana vagere prakArathI mihanIya-karmane vazathI evuM vartana kare che ke jenAthI prabaLa rAga utpana thAya ane aticAra lAgIne vratamAM malinatA Ave, eTalA mATe varjana (tyAga) karela che. Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga paDelA [ 27 prazna 108 :--kAma-bhAganI tIvra abhilASA'A aticAramAM peAtAnI strInI sAthe karela tIvra abhilASA (icchA) mAnavI joie ke bIjI strInA viSayamAM? jo peAtAnI strInA sabaMdhe mAnIe, te peAtAnI strIne mATe koI paNa jAtano tyAga nathI, te pachI potAnI strIne mATe, A aticAra kevI rIte lAgu thaI zake che ? javAba H--A aticAra paNa potAnI ja strI sAthe saMbaMdha rAkhe che. vAjukaraNa vagere prayAgathI adhika kAmavAsanA utpanna kare ane vAtsAyana RSinAM 84 AsanA vagere karIne kAmamAM tIvratA lAve te tethI vratane dveSa lAge che. '' prazna 19H--upara kahelA aticArAmAM gamana karela hoya, ana`ga krIDA karI hoya, tIvra abhilASA karela hoya, te| micchAmi dukkaDam '- evu' zrAvakanA pratikramaNamAM belAya che. paNa koI paNa kAma (nRtya) maryAdAnI bahAra karAya, te te aticAra na rahetAM 'anAcAra * thaI jAya che. A kAraNathI pratikramaNanI bhASAmAM parivartana jarUrI nathI zu? javAba :--vAstavika rIte je svahAra-sa MtoSa vratane viziSTha rUpathI pALavAvALA che, tene svAbhAvika vedanita mAdhA upazAMtinA sivAya bhAganI IcchA ja na thavI joI eevA adhikAra che. jo kare che, te potAnI patni hAya to paNa anaMgakrIDA, titra abhilASA vagerethI mahArathI vratanA bhaMga thatA dekhAtA nathI, paraMtu antara MgamAM vrata malina thAya che, jenAthI deza vratanA bhaMga thaI ne aticAra lAge che. ( aMtaHkaraNathI ) ATalA mATe A doSothI bacavuM joI e. prazna 110:--caumAsika ane sAMvatsarika pratikramaNa e e kare che, te banne pratikramaNamAM pUrA cha Avazyaka kare che ke zuM? jo pahelAmAM AchA kare che, te tenuM kAraNa ane pramANu (sAbitI) zuM che? javAba :--paheluM pratikramaNa cothA Avasyaka sudhI karAya che ane bIjAmAM chace Avazyaka pUrNa karAya che. pratikramaNa, vrata vageremAM lAgelA doSonI AlecanA karavA mATe che, ane aticAronI AlocanA cothA Avazyaka sudhI pUrI thaI jAya che, ATalA mATe prathama pratikramaNa cothA Avazyaka sudhI ja karAya che. aticArAne kAraNe AtmAmAM malinatA AvI gaI hatI, tene dUra karIne zuddhi karavA mATe pAMcamA Avazyaka che ane chaThTho Avazyaka bhaviSyakALanI sAthe saMbaMdha rAkhe che. eTalA mATe pAchaLanAM ane Avazyaka pAchaLathI karAya che. 'eTale ke zrI anuyogadvAra sUtramAM pAMcamA AvazyakanuM nAma "vaNatigicchA' * ( phoDalA, ghA ) nA IlAja ' lakhela che. cAritrarUpI puruSanA aticArarUpI bhAva traNa Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28] samartha-samAdhAna (pheDe) ne maTADavAne mATe davArUpa pAMcame Avazyaka che. chaThThA AvazyakanuM nAma "guNadhAraNA che. pahelAMnA denI AlocanA karavArUpI cethA Avazyaka sudhI paheluM pratikamaNa ane bIjAmAM chaye Avazyaka karavA yogya che. Avazyaka bhASya ane pravacana sAroddhAra vageremAM paNa aticAra sudhI kahevAne ullekhane saMbhava che. prazna 111 -munine sacita mIThuM kAmamAM levAnuM ucita che zuM ? jo nahi, te AcArAMga sUtranA bIjA gruta-skamAM khAvA mATe lakhela che. tenuM zuM samAdhAna che? te pAThane artha "acita khAI levAnuM che. A samajavAmAM nathI AvatuM. tethI spaSTatApUrvaka samAdhAna karAya? javAba -ahIM mahArAja sAhebanI dhAraNA te A ja che ke-- (1) sacita mIThuM sAdhuthI nahi levAvuM joIe. AcArAMganA bIjA pAThanA anuvAdamAM acita namaka (mIThuM) levAnuM lakhyuM che te ThIka ja che. mULapAThamAM Ane mATe aphAsuya' zabdane upaga karyo che. A "aphasuya" ne artha mAtra sajIva eTale sacita ja nathI thatuM, paraMtu bIjo artha paNa thAya che. "amAsuka" zabdane artha mAtra "jIva sahita" ja lezuM te gaDabaDa thaze, kAraNa ke sUtramAM keTalIya jagyAe A zabda Avyo che, jene artha "sajIva" nathI thatuM. dAkhalA tarIke jue- (1) AcArAMga sUtra zru. 2 a. 1, u. 1 mAM eka ke aneka sAdhu-sAdhvIone mATe banAvela, vecANa lIdhela, udhAra lIdhela, jabarajastIthI paDAvI lIdhela, rajA ApyA vinA ane sAme lavAyela AhAra vagerene "aprAsuka' batAvela che. A jagyAe "aprasuka" zabdano artha "sajIva" barAbara baMdha besatuM nathI. kemake banAvAyela, kharIdAyela, udhAra levAyela, baLane prayoga karIne paDAvI lIdhela ane rajA vinA dIdhele AhAra, jIvavinAno hovA chatAM "aprAsuka" mAnela che. A prakAre zayyA adhyayanamAM pathArIne mATe, vastra-adhyayanamAM vastrane mATe ane pAtra adhyayanamAM vAsaNane mATe lakhyuM che. (2) "lavaNa" sUtranI AgaLanAM banne sUtrane joIe. ekamAM zramaNa-brAhmaNane mATe gaNatarI karIne je AhAra banAvAyela che, te sAdhune mATe aprAsuka batAvAyela che, jyAre ke banya-banAvele AhAra sajIva nathI hoto, te paNa tene "amAsuka" batAvyuM che ane bIjA sUtramAM zramaNa-brAhmaNane mATe banAvela AhArane puruSAntara na karavAne, bahAra na kADhavAne ane pitAnA adhikAramAM na levAne, vagere kAraNethI "aprAsuka ane aSaNIya batAvela che. te ja AhAra puruSAntara thaI jAya che, bahAra nIkaLI jAya che ane zramaNa-brAhmaNothI bacIne bhejanadAtA (mAlika) nI pAse AvI jAya che ane teNe bhagavyA pachI bace che, te te AhArane prAsuka ane aSaNIya lakhela che. A uparathI spaSTa thaI jAya che ke nijIva hovA chatAM paNa aprAsuka hoI zake che. Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga pahele [ 29 (3) AcArAMga sUtra yu. 2 a. 1 u. 2 nAM paheluM ane trIjuM sUtra paNa A viSayamAM sAkSI pUre che. tyAM paNa nirjIva AhArane bIjA kAraNe thakI amAsuka batAvela che. (4) AcArAMga sUtra bIjA bhRta skandhanAM a, 1 u. 7 mAM "mAlehaDa" uparanI maMjIla athavA chIMkA vagere uMcI jagyAethI utArIne devAtI athavA nIcI jagyAethI kADhIne devAtI-doSita vastune nirjIva hovA chatAM paNa aprAsuka batAvela che. (5) AcArAMga 2, 1, 9 nAM pahelAM sUtramAM lakhyuM che ke "dAtAe pitAne mATe banAvela AhAra, pitAne mATe pAchaLathI pharIthI banAvI levAnI bhAvanAthI devA Icche te AvA nirjIva AhArane paNa amAsuka batAvela che." ane antima sUtramAM "bIjAne mATe laI javAta AhAra, tenI rajA vinA devAya" te tene paNa aprAsuka batAvela che. (6) dasamA uddezakamAM zeraDI ane tenAM TUkaDA, chetarAM, ThaLiyA vagere nirjIva hovA chatAM paNa khAvA karatAM pheMkavAnI adhiktAne kAraNe amAsuka batAvela che. (7) upara kahela sUtranAM AgaLanAM sUtramAM miTI geTalI ane kAMTAvALAM nirjIva phaLane paNa aprAsuka batAvIne, levAnI manA karela che ane ema paNa lakhela che ke je e gRhastha bahu Agraha kare te sAdhu kahe, "jo tamAre devuM che, te geTalI kAMTA vinAnAM phaLanAM girane (garbhane) Ape. je te sajIva heya, te muni geTalI, kAMTA vinAnAM girane (garbha) devAnuM kevI rIte kahI zake che? (8) AcArAMga sUtra 2, 2, 3 mAM zaTyAMtaranAM gharanAM AhAra-pANI aprAsuka batAvela che. ahIM paNa aprAsukane artha sacita na thatAM bIjA (zamyAMtara-piMDa) doSane ja bedhaka haze. uparokta vAta upara vicAra karatAM A ja khAtarI thAya che ke "sAdhunI gocarInA anya deSa je vastumAM lAgatA hoya, athavA je vastune paraThavavI paDatI hoya (phekavI paDatI hoya) je zayyAtaranAM gharanI hAya, vastra, pAtra TakAuM na hoya, kAmamAM AvavAne gya na hoya, AvI badhI vastuo nirjIva hovA chatAM paNa aprAsuka ane anaiSaNIya che. A ja rIte jo anAvazyaka namaka, bIjI vastune badale AvI gayuM hoya ane te vadhu mAtrAmAM AvI gayela hoya, te evI dazAmAM tene paraThavavuM paDaze (pheMkavuM paDaze). tenI aprAsukatA, anaiSaNIyatA, anAvazyaka ane paraThavavAnuM kAraNa (phekavAnuM kAraNa che, sajIvane kAraNe nahi, kema ke sajIva namakane grahaNa karavAnuM dazavaikAlika sUtra a. 3 mAM sAdhune mATe anAcAluM batAvela che. AcArAMga sUtra 2, 6, 2 mAM lakhyuM che ke, je sacitta pANI AvI jAya che, paraThIde (phekI dI) ane te vAsaNane paNa tyAM sudhI na lUche (sApha kare) ane garamImAM paNa Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 ] samartha-samAdhAna na rAkhe, jyAM sudhI ke te pitAnI meLe sukAI na jAya, AvI dazAmAM sacitta namaka kAmamAM levAnI AjJA kevI rIte hoI zake che ? prazna 112 -AcArAMga bIjA grutaskandhanAM pAtra adhyayana u. 2 mAM pAtra levAnI vidhinA arthamAM pANuM yAcanAnA viSayamAM lakhyuM che, to te artha barAbara che zuM? javAba -bIjA uddezakane viSaya pAtrAnI yAcanAno nathI. muni, AhAra-pANInI yAcanAne mATe jyAre gRhasthane tyAM jAya, tyAre vAsaNanI vyavasthA kevI rIte rAkhavI ? A ja viSaya tyAM AvyuM che. TIkAkAre paNa tyAM A ja artha karyo che. pAtrA yAcavAnI vidhi te pahelA uzakamAM che, bIjA uddezakamAM lakhyuM ke sAdhu AhAra paNa yAcavAne mATe gRhasthane tyAM jAya, te pAtrA vagere joI lIye, lUMchI le (sApha karI ) zItadaka AvI jAya te tene pANI sahita paraDI (pheMkI dI) de che, je pANInI bIjI sagavaDa thaI jAya, paraMtu vAsaNa bhInuM hoya, te tene lUche nahi, sukAve nahi, te potAnI meLe sukAI jAya tyAre luche, sAdhu gocarI jAya, vihAra kare, thaMDila (jaMgala) jAya, pitAnAM abhyAsane mATe jAya te potAnAM badhAM pAtrA sAthe letA jAya, vagere pAtranI vyavasthAnuM zAstramAM vidhAna che. prazna 113-32 sUtra khuda bhagavAnathI pharamAvAyela (kahevAyela) che ke bIjAthI? je bhagavAnathI pharamAvAyela (kahevAyelI che, to sUtramAM jAva zabdathI pAThane saMkeca karyo che, te zuM A paNa bhagavAne ja karyuM? javAba:-bhagavAna te arthadAtA che. aMgonI gUMthaNI gaNadhara mahArAje karI che, anaMga-pravigDa (aMga-bAhya) sUnA gUMthavAvALA zrutasthavira che. A prakAre nandIsUtranI TakA ane Avazyaka cUrNi vageremAM lakhyuM che. jenuM varNana ekavAra vistArathI thaI cUkayuM-AvA pAThane bIjI jagyAe jAva' zabdathI saMkeca karela che. prazna 114 -pavitra bhAvathI munane AhAra vagerenuM dAna devAvALA gRhasthane lAbha thAya che ke nukasAna? javAba -lAbha thAya che. prazna 115 -je te AhAra munivarane zubha pariName te tene lAbha, zuM dAtAne thAya che? javAba -DA, kAraNa ke dAtAe zubha bhAthI, munine sukhadAyaka (saMyamamAM sahAyaka) --AvA vicArathI dIdhela che, tethI lAbha thAya ja. Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga pahele [ 31 prazna 116 -dAtAe pavitra bhAvathI AhAra dIdho, paraMtu munie upayoga vinA khAdhe, jenAthI azubha pariNamana thayuM, te A azubha pariNamananuM azubha phaLa, AhAra-dAtAne maLaze zuM? javAba:-nahi, kema ke dAtAe te zubha bhAvathI, zubha pariNamana thAya, e vicArathI dIdhuM hatuM. tethI dAtAne te zubha phaLanI ja prApti thaze. prazna 117 - dAtAe kharAba buddhi (azubha bhA) thI munine AhAra dIdhe, paraMtu te AhAra munine zubharUpa pariNamana thayuM, to dAtAne tenuM zubha phaLa maLaze zuM ? javAba -nahi, tenI zreSa-buddhine kAraNe tene azubha phaLa ja maLaze. prazna 118 -() sAdhune, rAga ke dveSa vinA mAtra atithi satkArane kAraNeja, AhAra dIdhela hoya ane te munine pacavA gya thaIne zubharUpe pariName heya to tenuM dAtAne kevuM phaLa maLaze? (bA) je upara mujabane AhAra munine azubharUpe pariName te tenuM dAtAne azubha phaLa maLaze zuM? javAba -uparokta bane dAnanuM dAtAne puNyarUpa phaLa maLaze. prazna 119-() AhAra svAda vinAne thaI javAthI gharavALA nArAja thaze A vicArathI tene pheMkI devA mATe chupAvIne rAkhyuM, ane muninA AvavA para, dveSa vinA ja, svAdahIna AhArane dUra karavAnA vicArathI munine vaherAve ane te munine zubharUpa pariName, to tenuM dAtAne zuM zubharUpa phaLa maLaze? (ba) jo uparane AhAra azubharUpe pariName, te tenuM dAtAne kevuM phaLa maLaze? javAba:-banne rUpamAM azubha phaLa ja maLaze. ' prazna 120 -(2) jhera khAvuM zarIra mATe ghAtaka che, paraMtu te ja jhera keI vakhata rogane dUra karavAvALuM paNa hoI zake che. keI yAcake baha lAcArIthI keInI pAse jhera mAgyuM, paraMtu dAtAe na dIdhuM. yAcakanI IcchA pUrI na thaI ane tenuM mRtyu thaI gayuM, te AthI dAtAne kevuM phaLa maLaze? () keIe regI mANasanuM hita vicArIne jhera dIdhuM ane tenAthI rogI regamukta thaI gaye, te AthI dAtAne zuM lAbha thayo? Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 ] samartha-samAdhAna javAba:-rega ane jheranA guNa-avaguNane sArI rIte samajavAvALA, regInuM hita thaze ema buddhithI vicArIne, viveka pUrvaka jhera Ape athavA na Ape te banne avasthAmAM mukhyatve puNya phaLadAyaka hoI zake che. prazna 121-zubha phaLanI prApti, vastunA sArApaNuM ke halakApaNuM para che, ke dAtAnAM prazasya bhAve para AdhArita che? javAba zubha phaLanI prAptine mukhya AdhAra dAtAnA pavitra bhAve para che. prazna 122 zrI bhagavatI sUtra za. 1 u. 7 mAM eka caubhagI A pramANe che. "desaNuM desa AhAI desaNuM saghaM AhAre, saaNuM desa AhAI, savaeNNuM savva AhAI" AmAMthI traNa bhaMgane niSedha karI ane "saNuM savva AhAre" bhaMgane svikAra karyo. jyAre jIva mArAntika samudaghAta, dezathI kare che, jyAre jIvane zeDo pradeza AhAra laIne pharIthI utpanna thAya che, AvI dazAmAM "saNuM saa AhAI' A eka ja bhaMga kaI rIte thaI zake che? javAba -uparanI cabhaMgImAM traNa bhaMganI manA nathI, paraMtu be bhaMganI manA che ane benI svIkRti che. jyAre jIva deza-samuddaghAtamAM pahelAM AhAra laIne pachI utpanna thAya che, tyAre te AhAra tenA badhA pradezo mATe che. jIvanA AgalA--pAchalA badhA pradeza sammilita rUpathI ja AhAraka tathA anaAhAraka gaNAya che, paraMtu thoDA AhAraka ane ceDA anaAhAka nathI gaNavAmAM AvatA. kemake jIvane mArAntika samuddaghAtamAM asaMkhyAta samayanuM antarmuhUrta lAge che. AmAM AgaLa thavAvALA pradeza anaAhAraka nathI rahI zakato. A prakAre AhAraka, vaikiya vagere samughAtanA viSayamAM paNa samajavuM joIe. tethI besaNuM vA desaM AhAI, saveNu vA savaM AhAI, A banne bhaMgamAM keI bAdhA nathI AvatI. prazna 123 -sAtamA vratanAM chavIsa bolamAM "sacitta vihiM 25 me bela che. zrAvaka sacitta (cetanavALI, jIvavALI vastu levAnI maryAdA kare che. A vratanA aticAramAM "sacittAhAre" sacitta vastuno AhAra karyo hoyane aticAra mAnyo che. A kaI rIte samajavuM ? javAba:-jeTalI sacitta vastu tyAganI bahAra bAkI rahI che, te te che ja, paraMtu maryAdAnI aMdaranI sacitta vastune, acittanI buddhithI khAdhuM pIdhuM hoya, te aticAra lAge che, jemake-jhADa uparathI taratanuM ja utAreluM kAcuM "gaMduM" vagere tathA kALa viti javA pachI garama pANI vagerenuM sevana kare, te aticAra lAge che. Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga pahele prazna 124:-zrI puphacUliyA sUtramAM "aMgati' munine tiSimAM utpanna thayela lakhyuM, te zuM teo mULa guNanAM virAdhaka hatA? javAba:-aMgati muninuM varNana "puphiyAmAM che. temAM "mULa guNa virAdhanA -evuM nathI lakhyuM, paraMtu "virAhiya sAmane" (cAritranI virAdhanA karIne) evuM lakhyuM che. eTalA mATe saMyamanI virAdhanA pramANita (sAbita) thAya che. prazna 125:-kAmadeva zrAvaka, papadhamAM prabhune vaMdana karavA gayA, tyAM lakhyuM ke teo "zuddha vastro paherIne gayA." te te vA kahyA hatA ? zuM pahelAM teo azuddha vaso sahita hatA? javAba -kAmadeva zrAvaka-upavAsarUpa, pauSadha yukta, bhagavAnane vaMdana karavA gayA hatA, ane tyAMthI pAchA pharyA bAda pAraNuM karyuM hatuM. upavAsavALA pauSadhamAM vonuM parivartana thaI zake che. prazna 126-raNadevI (jJAtA 9) ne avadhijJAna hatuM ke vibhaMga jJAna? mULamAM avadhijJAnane upayoga karavAnuM lakhyuM che, A kyA prakAre che? javAba -avadhijJAnanAM upagano pATha nathI, paraMtu "avadhi-upayoga"ne pATha che. avadhi zabdamAM avadhi ane vibhaMga bane samAyA che. je avadhi mithyAtva sahita heya, tene "vibhaMga" paNa kahI zakIe chIe ane avadhi paNa kahI zakIe chIe, paraMtu avadhijJAna' nathI kahI zaktA, eTale raNadevInuM jJAna vibhaMga hevAne saMbhava che. prazna 127:-pulAka-nirgathane "ne-saMjJopa yukta" kevI rIte samajAya ? javAba :- pulAkanI sthiti jaghanya (ochAmAM ochuM) ane utkRSTa (vadhAremAM vadhAre) antamuhUrtanI che. jyAM sudhI teo pulAka rahe che, tyAM sudhI tenAM AhAra vageremAM abhilASA ane Asakti nathI rahetI, tethI ja banesaMpayukta" kahevAya che. prazna 128:-amaracaMcA rAjadhAnImAM "ticchika Ta" ane "upapAta parvata" kaI jagyAe Avela che? javAba-tigicchaka kUTa" nAmane upapata parvata, amaracaMcA rAjadhAnImAM nathI, A parvata te "arUNodaya" nAmanA asaMkhyAtamAM samudramAM che. prazna 129-Indra tathA trAyannizaka deva, sAthe ja AyuSya pUrNa kare che zuM? sUtramAM "Indra rahita, purohita rahita" lakhyuM, Ane zuM artha che? javAba :-purahita, Indrane hoya che. jyAre Idra ja nathI, te purohita kone ? sa. 5 Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 ] samartha-samAdhAna tethI IndranA abhAvamAM "aNindA apurehi batAveluM che. Indra ane purahitanuM ekI sAthe ja AyuSya pUruM karavAnuM keI khAsa kAraNa lAgatuM nathI. prazna 130:-asurakumAra jAtinA 2 Idra che, teonI sthiti jaghanya dasa hajAra varasa ane utkRSTa eka sAgaranI batAvI, te zuM Indra, jaghanya sthitinA paNa hoya che? javAba :-dasa hajAra varasanI sthiti te te IdronI jAtinA anya devenI che, IndrionI nahi, kAraNa ke jaghanya sthitinA Idro kadApi nathI hotA, teonI sthiti te. maTI ja hoya che. prazna 131 zrI mahilanAtha bhagavAnanI dikSA ane kevaLa kalyANakano aThAI mahatsava, kaI rIte samaje,? kAraNa ke banne kalyANaka eka ja divase thayela che. javAba :-"aDAI mahetsava-AvuM te utsavanuM nAma che, ATha divasanuM ja hovAnuM koI khAsa kAraNa nathI, tethI eka divase be kalyANaka hoya te paNa kAMI vadhe nathI. ' prazna 13ra -tiryaMca (pazu, pakSI vagere ) narakamAM jAya che, te jaghanya gamAmAM avagAhanA pratyeka dhanuSyanI kayA prakAre samajavuM ? javAba :-paryApta saMsI paMcendriya tiryaMcanI avagAhanA antamuhUrtamAM pratyeka dhanuSyanI hoI zake che, eTale nArakInAM jaghanya gamAmAM utpanna thavA vALA paryApta saMsI paMcendriya tiryaMcanI avagAhanA jaghanya aMgulanA asaMkhyAtamA bhAganI ane utkRSTa pratyeka dhanuSyanI che. prazna 133 -jIvanAM rUcaka-pradeza caLa-vicaLa nathI thatA, paraMtu kevaLI samudaghAtane vakhate rUcaka-pradeza calAyamAna thAya che ke nahi? javAba:-bhagavatI za. 8 u. 9 mAM jIvanAM 8 madhya pradezanA baMdha anAdiaparyavasita mAnela che, tethI kevaLI samudyAmAM paNa rUcaka pradezanA baMdha (jeDANa) mAM pheraphAra nathI thato, paraMtu kevaLInA rUcaka-pradeza samuddaghAtanA samaye meruparvatanA rUcakapradezanI upara traNa samayane mATe jAya che. " prazna 134 -prajJApanA pada 1 mAM "lavaNanuM pANI ane lavaNa samudranA pANI' A rIte alaga alaga kema kahyuM? javAba:-mIThAnA svAda jevA cheDA khArA pANIne "khAdae ane lavaNa samudranA samAna vizeSa khArA pANIne "lavaNodae" kahe che. prazna 135 -kevaLI bhagavAnane mRtyunI vedanA thAya che ke nahi ? Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga pahele | [ 35 javAba -caudamA guNasthAnamAM na te kaI samudyAta che ane na keI karmanI udIraNA che, tathA makSa jAtAM jIvanA AtmAnA sarva pradeza sarvAgathI yugapatuM ja (ekI sAthe ja) nIkaLe che, eTale kevaLI mahArAjane mRtyuvedanA thavAnI saMbhAvanA nathI. prazna 136 -pRthvI vagere sthAvara kAya AhAra kare, te rasanA (jIbha) vinA AsvAdana kevI rIte kare ? javAba-pAza Idriya vaDe ja AhArano svAda kare che. prazna 137 -acara (sthira) jayotipinAM vimAnane paNa deva upADe che ke kema? javAba:-"caMdavimANeNaM te! katideva sAhasI parivahaMti !" vagere pAThothI deve dvArA cara (asthira) vimAnane upADavAnuM siddha che, ane acara jotiSionAM vimAna sthira che, tethI tene deva upADatA nathI. prazna 138 -zrI bhagavatI sUtra za. 6 u. 8mAM lakhyuM che ke pAMcamAM devakathI upara bAdara apakAya vagere nathI, to upara vAvaDIomAM pAchuM che, te zuM bAdara nathI? ane nIcA devalokamAM zuM bAdara vanaspati che? javAba :-tyAM naraka tathA devalokanI aMdara prazna nathI, paraMtu nIce apakAya vagere hevAnA viSayamAM prazna che. tethI lAMtaka vagere svargone mATe bAdara apakAya vagerenI je manA karela che, te te vargonI nIcenI apekSAthI che. pahelA ane bIjA svarganI nIce ghane dadhi" tathA trIjA, cethA ane pAMcamAnI nIce namaskAya hovAthI prathamanAM pAMca svargonI nIce bAdara apakAya ane vanaspatino saMbhava che. 6, 7 ane AThamuM devaloka ghanedadhi ane ghanavAyanA AdhAra upara che, paraMtu te svargonI nIce te vAyukAya ja che ane tenA uparanA badhAM svarga AkAzanAM AdhArathI che. tethI lAMtaka vagerenI nIce bAdara apakAya vagerenI manA che. tema te bAra devalokamAM bAdara apakAya che ane te bAdara apakAyamAM bAdara vanaspati-nigeda che. pazna 139 -sukhapiAka-sUtramAM lakhyuM ke zrI mubAhukumAra vageree supAtra dAna detAM manuSyanuM AyuSya bAMdhyuM, A kaI rIte samajavuM kemake supAtra dAnathI te devanuM AyuSya baMdhAvuM joItuM hatuM ? javAba -samukha gAthApati vageree supAtra dAna detAM saMsArapItta karyo. saMsAra parItta karatI vakhate teo samyagRSTi ja hatA. AyuSya te pAchaLathI mithyAtvamAM bAMdhyuM kemake samyagadaSTi manuSya ane tiryaca, samyagRSTipaNAmAM vaimAnika sivAya bIjuM koI paNa AyuSya nathI bAMdhatAM ane kSaye pazama samyakatva paNa eka bhavamAM hajArovAra AvI zake che. tethI samakita vinAnI avasthAmAM teoe manuSyanuM AyuSya bAMdhyuM evo saMbhava che. Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 ] samartha-samAdhAna prazna 140 -jIva, bhASA bole che, te saMpUrNa jIva-pradezathI bole che ke thoDA jhAjhA pradezathI bhASA bole che? javAba:-saMpUrNa jIva-pradezathI bhASA bele"--A vAta jANavAmAM nathI AvI, paraMtu bhASAmAM asaMkhya pradezonI madada jarUra rahe che, jemake samuddaghAta vagere gata keI kaI jIvane thAya che.. prazna 141-pRthvInika vRkSomAM mULa vagere 10 bola che, temAM trasakAya utpanna nathI thatA, evuM sUyagaDAMga zra. 2 a. 3 mAM lakhyuM che, AnuM zuM kAraNa? javAba:-sUyagaDAMganA "AhAra parijJA adhyayanamAM vanaspatinA keI AlapakemAM trasa jIva svabhAvathI ja utpanna nathI thatA, eTalA mATe na batAvyuM. prazna 142 -prAyazcitanA 50 bheda che, temAM batAvyuM ke dasa guNavALAnI pAse AlocanA karavI, te paNa prAyazcitane bheda che, AnuM zuM kAraNa? javAba:-Sa lAgavAnAM kAraNa, AlocanAnAM doSa, AlecanA karavAvALAnA guNa ane AlocanA devAvALAnA guNono saMbaMdha prAyazcitanI sAthe maLato hovAne kAraNe, prAyazcitanI sAthe A badhA bolene kahela che, paraMtu prAyazcitanA khAsa bheda te dasa ja che. prazna 143 -Indriya-pratisaMlInatA ane Indriya-saMvaramAM zuM aMtara che? javAba-zabda vagere viSamAM pravRtta (tatpara) thatI Indriyane rekavI, iMdriyasaMvara che ane zabda vagere viSaye tarapha jatI indriyane rekavI ane anicchApUrvaka paNa zabda vagere prApta thaI javA para paNa ISTa viSayemAM rAga ane aniTamAM dveSane niSedha kare, pratisaMlInatA che. prazna 144 -zrAvake vyAja levuM, AvuM upAsakadazAmAM kaI jagyAe lakhyuM che? javAba:-upAsaka dazAnA prathama adhyayanamAM "aDhe jAva aparibhUe" pATha che. A bajAva' zabdathI aneka zabda saMkucita karAyela che. temAM "A gapaga saMpatti zabda paNa che, A zabdathI vyAjano artha nIkaLe che, tathA bhagavatI za. 2 u. pa mAM taMgiyAnagarInA zrAvakenA adhikAramAM paNa Ane khulAso che. uparokata ullekha te zrAvakenA cAritra saMbaMdhI che, vidhAna nathI. vidhAna te tyAganuM ja hoya che. prazna 145 -bIjAone tyAM jaIne hAtha-pharasavA (sAdhu-sAdhvIne AhAra vagere dAna devA)thI, bAramA vratanuM pAlana kevI rIte thAya che? javAba -gRhane mAlIka vaherAvavAnI AjJA Ape, te bIjAne tyAM paNa vaherAvavAthI dAnanI bhAvanAne kAraNe bAramuM vrata sacavAI zake che. bhikSAnI dalAlIthI Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga pahelA ( 37 tathA sa Mjoga na maLavA para paNa, bhAvanAthI mRga tathA jIraNa zeThanI jema vratanu phaLa meLavI zakAya che, teA pUrvokta hAthapharasavAthI vrata nipajavAmAM teA saMdehu ja zA che? prazna 146 H--lAca karavAnu` karyAM sUtramAM che ? javAbaH--sUyagaDAMga thru. 2 a. 2 mAM munine leca karavAnu lakhyu che ane te pAThanI bhalAmaNa aMtagaDa vagere sUtrAmAM aneka jagyAe dIdhI che. uttarAdhyayana 19 mA, mRgAputrajIne mAtAe kahyuM; " kesalee ya dArUNA "-kezaleAca muzkela che, je munione karavA paDe che. dazA zruta skandha a. 6 mAM agyAramI pratimAne dhAraNa karavAvALA zrAvakane mATe paNa zrura athavA leAca karavAnuM vidhAna che. jyAre pratimAdhArI zrAvaka paNa leca karAve te munine mATe teA jarUranu che ja. prazna 147H--AnaMda zrAvake bAra vrata dhAraNa karyAM jemAM cha u dizAparimANa vrata karyuM ke nahi ? javAba H--AnaMda zrAvake pAMcasohalavADu jamIna rAkhI-AvuM sUtramAM lakhyu che, eka halavAha ahI kosanA hAya che, A hisAbathI pAMcasA halavAhanA 1250 kAsa thAya che. A chaThThA vratanu pramANa ( sAbita ) hoya evA saMbhava che. AnA sivAya temaNe judA rUpamAM chaThThuM vrata dhAraNa karyu. heAya, evuM koI varNana nathI. tattva kevaLIgamya ! prazna 148 :--dharaNendranI 6 agramahiSionu` ( paTarANIonu` ) varNIna jJAtAtramAM che. tee pUrvabhavamAM zrI pArzvanAtha bhagavAnanA zAsanamAM ja dIkSita thaI hatI, ane pachI manuSya janma pUrA karIne devIo-dharaNendranI agramahiSIe ( paTarANI ) thaI. eTale A chamAMthI te koI paNa agrasahiSI (paTarANI ) dharaNendranI sAthe 'padmAvatI' rUpamAM utpanna thaI na hatI, ane dharaNendranI kula agramahiSIe (paTarANIe ) chaja hatI, evu sthAnAMga 6 zrI siddha che ane A cha mAM padmAvatI nAmanI kAI agramahiSI ( paTarANI ) na hatI, AvI sthitimAM upasanAM vakhate koI padmAvatI devInI hAjarI hovAnu` na mAnavu' joI e ke pUrva utpanna tathA A chanI pahelAM ja cavI javAvALI ( mRtyu pAmI javA vALI) hAvI joI e, sAcuM zuM che ? zuM dharaNendrane cha thI vadhu agramahiSIe (paTarANIe ) che ? javAba :--dharaNendrane kula 6 agamahiSIe ja ( paTarANIo ja ) hoya che, je bhagavatI 10-5 tathA sthAnAMga 6 thI prasiddha che. indronAM nAma anusAra agramahiSIenAM (paTarANIonAM ) nAma paNa zAzvata che. A kAraNathI pahelAM paNa A ja nAmanI agramahiSIe (paTarANI) hatI. paraMtu raNendrane padmAvatI nAmanI agramahiSI ( paTarANI hatI nahi. bhagavAna pArzvanAthanA zAsanamAM dIkSita thaIne je dharaNendranI Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samartha-samAdhAna agramahiSIo (paTarANIo) banI, te pahelAM dharaNendranI je agamahiSIo (paTarANIo) hatI, teo 17 mA tIrthaMkarathI paNa pahelAM banI cUkI hatI. kemake dharaNendranI agramahiSIonI (paTarANIonI sthiti ardha palyopamathI paNa kaMIka adhika che ane ardha papama kALa sthitivALI, 17 mA tIrthaMkaranI pahelAM utpanna thaI hoya, tyAre 23 mA tIrthakaranA samaya sudhI kAyama rahIne kALa karI zake che. AthI siddha thAya che ke bhagavAna pArzvanAthanAM gRha AvAsamAM rahevA sudhI te dharaNendranI agramahiSIo (paTarANIo) pUrve ja utpanna thaI hatI, keI navI utpanna thaI na hatI ane na padmAvatI nAmanI dharaNendrane kaI agramahiSI (paTarANuM) paNa che. AthI upasanA samaye dharaNendranI sAthe padmAvatI nAmanI agramahiSI (paTarANuM) hovAnuM Agama (sUtra) saMmata nathI, prazna 14-muni nadInA kinAre beThA hoya ane tyAMthI kaI jIvaMta manuSya taNAte Ave te muni tene kADhI zake che ke nahi? javAba -munie jaLAzayanA kinAre besavAnuM vagere 20 belenI bRhakalpa u. 1 mAM manAI che. je kAraNane vaza kAvuM paDayuM hoya, te paNa jema hADImAM AvatAM pANIne batAvavAne kalpa (niyama) nathI. tevI ja rIte taNAtA AvatA gRhasthane kADhavA mATe sAdhune mATe niyama nathI. prazna 150 -muni, gRhasthane ghare bhikSA vagere mATe gayA hoya, tyAM bIje mALethI bALakane paDate jue, te teo hAtha phelAvIne te bALakane jhAlIne bacAvI zake che ke nahi? - javAba -sthavikalpI muni, apavAda mArgamAM uparathI paDatA bALakane jhIlI zake che. AvuM pUjyazrI zrI lAlajI mahArAjazrInA mukhethI paNa sAMbhaLyuM che. prazna 151 -baLatAM makAnanuM bAraNuM khelIne, manuSya vagerene nikaLavAne raste, muni daI zake che? javAba -nizItha u. 12 nAM bhASya ane cUrNanA pramANe muni, agnine saMgha vinA (aDayA vinA) baLatAM makAnane daravAjo kholIne manuSya vagerene mArga daI zake che. muni, ghAyala gRhasthane malamapaTTI nathI karI zakatA. A vAta sAcI che- nizItha u. 12 mAM gRhasthanI cikitsA kare athavA anumode (samarthana kare) te comAsI daMDanuM vidhAna che, tathA u. 11 mAmAM gRhasthanA phoDA vagere (pheDalA, ghA vagere)nuM chedana vagere kare, to caumAsI daMDa batAvyo che. prazna 152 --zuM sAdhvI, puruSonI sabhAmAM upadeza daI zake che? Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga pahele [ 39 javAba-nandI tathA siddhi prAbhUtanI TIkAmAM sAdhvIo dvArA pratibaMdhita puru SonuM siddha havuM, batAvyuM che. AthI sAdI, strI ane puruSanI maLelI sabhAmAM upadeza daI zake che. prazna 153 -pRthvIkAyanA sAta lAkha nibheda mAnyA, temAM 350 mULa bheda mAnyA che, te kayA prakAre che?, javAba: samavAyAMga 84 mAM "corAsII jeNi pamuha sayasahassA paNattA"A pATha AvyuM che. prajJApanAnAM prathama padamAM pRthvI vagerenA bhedamAM "tatthaNuM je te pajarUgAe tesiM vantAdeNuM, gaMdhANa, rasAdeNuM, phAsAdeNuM, sahasagA se vihAra @I saMkherajAI jeNi5muha satasahasA"--A pATha Avyo che. AnI TIkA kaMIka vistArathI che. samavAyAMganA arthamAM paNa lakhyuM che." je ke jIvanI utpattinA sthAnaka asaMkhyAtA che, paNa varNa, gaMdha, rasa, sparza hoya te eka ni kahevAya" tathA pravacanasAroddhAranA 151 mAM dvAra gAthA 982 thI 984mAM pRthvIkAya vagerenI judI judI saMkhyA tathA jIva ananta ane utpatti-sthAna asaMkhya hovA chatAM paNa ni ATalI ja kema batAvI? AnuM samAdhAna (khulAso) karatAM-"kevalivikSitavaNuDaDadisA dazyataH parasparAntA bhAvavi cintaya caturazItilakSa saMkhyAeva ca bhavanti na hInAdhikA" vagere batAvyuM che. uparanA pAThane vicAra karatAM, evuM lAge che ke varNa vagerenA sAmAnya bheda eka lAkha eninI pAchaLa 50 samajavA joIe, te sAmAnya varNa vageremAM vizeSa varNa vagerenA badhAM bhede rahe che. te sAmAnya varNa vagerene 5 varNa, 2 gaMdha, pa rasa, 8 paze ane pa saMsthAnathI guNAkAra kare, A prakAre karavAthI barAbara saMkhyA thaI jAya che. A rIte badhAnI ni saMkhyA nIkaLe che. prazna 154 - jina (tIrthakara)" nAma karma bAMdhyA pachI, jIvane mithyAtvanI prApti thAya che ke nahi? javAba: A viSayamAM matabheda che. jina nAma-karma nikAcita karyA pahelAM te mithyAtvane prApta thaI zake che, paNa jina-nAma-karmane nikAcita karyA pachI mithyAtvanI prApti karma grantha mAnI che. bIjA kama grantha gAthA 25 ke pAMcamA karmagrantha gAthA 12 vagerethI tIrthakara nAma karmanAM nikAcita thayA bAda paNa mithyAtvanI prApti mAnI che. tene bhAva e che ke je AtmAe mithyAtvadazAmAM narakanAM Ayune baMdha karyo, ane pachIthI kSApazamika samyakatva pAmIne jina nAmakarmane baMdha karyo, te mRtyunI vakhate mithyAtvane prApta thaIne narakamAM jAya che ane anta muhUrtamAM ja mithyAtvane choDIne pharIthI samyakatva prApta karI le che. A apekSAthI mithyAtva guNa sthAnamAM paNa tIrthakara-nAma-karmanI sattA mAnI che. karmagranthane abhiprAya che ke bIjA ane trIjA guNasthAnane choDIne, bAkInA bAra guNasthAnemAM tIrthakara nAma karmanI sattA rahe che, Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 ] samartha-samAdhAna A kSApazamika samyaphI jIvane, mithyAtvanI prApti thavI asaMbhava vAta nathI. paNa te narakamAM jAya che, eTalA mATe samyakatvanuM vamana karIne mithyAtvamAM javuM jarUrI che, A vAta sUtrane mAnya nathI. samyaktvayukta chaThThI naraka sudhI javAmAM sUtra saMmata che. A kAraNathI jina-nAma-karmavALe java, samyakatva sahita paNa narakamAM jaI zake che. prazna 155 -bhagavAna mahilanAthe AgaLanA bhavamAM strIvedane baMdha karyo, te jina-nAma-karmanA baMdhanI pahelAM karyo hato ke pachI? javAba:-mULa pAThathI to evuM lAge che, ke jina-nAma karmanA baMdhanI pahelAM strIvedane baMdha karI lIdhuM hatuM, paraMtu vRttimAM uddadhRta gAthAne abhiprAya pachI lAge che. temAM lakhyuM che ke' "jaha mallisa mahAbalabhaviMmi, tirthIyaranAmabaMdheDavi tavisaya-vamAyA jAyA, juvaItaheutti che 2 strI-vedane baMdha, samyakatva avasthAmAM nathI thatuM. bhagavAna mallinAthanA viSayamAM jJAtAsUtranAM mULa pAThathI jaNAya che, ke temaNe strI-vedane baMdha karI lIdhuM hatuM, tenI pachI jina-nAma-karma bAMdhyuM, paNa vRttimAM dIdhelI gAthAthI jaNAya che ke jina-nAma kama bAMdhyA pachI strI-vedane baMdha karyo, siddhAntavALe pakSa baLavAna hoya che. prazna 156 -hiMsAne traNa karaNa traNa vegathI tyAga hevA chatAM, sAdhuone nadI UtaravAnI AjJA zA mATe devAI che? zuM dharmanAM upadezane mATe pracAranI dRSTithI? javAba :-nahi, te sAdhAraNa AjJA nahi, paNa vivazatAnI sthitine lakSamAM (dhyAnamAM laI chUTa devAyela che. kAraNa vinA te kAcA pANIne sparza (saMghaTA) paNa nathI karAte, te nadI UtaravAnI AjJA kevI rIte daI zakAya che? eka ja jagyAe, zArIrika kAraNa sivAya, vadhu zekAvAnI manAI che. kemake vadhu rahevAthI gRhastha sAthe mohanuM baMdhana thaI jAya che ane saMyamamAM DhIlAza AvI jAya che. eTalA mATe, vihAra karatA rahevAnI, jJAnIoe AjJA dIdhI che. kalpa pUrNa thayA bAda eka gAmathI bIje gAma jatAM, je nadI sivAya bIjo koI rasto na hoya, te jJAna, darzana tathA cAritranI rakSAne mATe sAdhune lAcAra thaIne nadI UtaravI paDe che. paraMtu upadezane mATe nahi, kemake upadeza, IcchApUrvaka devAya che ane upadeza de, te anivArya niyama nathI. je upadeza devA mATe UtaravAnI AjJA hota, te AvI kAvaTa na heta ke "eka mAsamAM be vakhata ane varasamAM 9 vakhatathI vadhu na Utare. pracArane uddeza hoya te jeTalI vAra jarUriAta hoya eTalI vAra Utare, AmAM pratibaMdhanI zI AvazyaktA hatI? pratibaMdhathI te pracAramAM rukAvaTa thAya che. pracAra ocho thAya che. Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga pahelA [ 41 sUtramAM nadInA lepanI (UtaravAnI) saMkhyA nakkI karI, te kalpanI surakSAne mATe kharAkhara che. jevI rIte--koI sAdhu mAzISa pratipadAe ( mAgazara suda puname ) (cAturmAsanI pachI vihAra karIne) koI gAmamAM gayA, tyAM javAmAM nadI AvI, pachI kalpa pUrNa thavAthI, ja mahInAnAM chellA divase vihAra karavAthI pharIvAra nI AvI. A rIte mahinAmAM e ane bAkInA vakhatamAM sAta mahinAmAM je Ave te vadhAremAM vadhAre 7, A prakAre vasa AkhAmAM 9 thI vadhunA niyama paNa vivazatAnI sthitimAM che. eka mahinAmAM traNa ane varasamAM dasa vakhata nadI Utare, tA moTo doSa che ja ane ochIvAra UtaravAmAM moTo doSa nahi para Mtu tethI UtaratA doSa te che ja. vAstavamAM nadI UtaravAnu kAraNa jJAna, darzIna tathA cAritranI nirmaLatA che, upadezane mATe nahi. ThANAMga 5 u. 2mAM nadI UtaravAnAM ane cAturmAsamAM vihAra karavAnAM je kAraNeA batAvyAM che, temAM upadezanu koI kAraNa nathI. prazna 157:--sAdhuonA 125 aticAra kayA che ane tenA ullekha kAM thayA che? jJAnanA 14, dezananA pa, salekhanAnA pa, A prakAre 24 aticAra te sAdhu ane zrAvakanA eka ja che. pAMca mahAvratanI 25 bhAvanA che. dareka mahAvratanI 5 bhAvanA che, AmAM doSa lagAvavA rUpe, mahAvratAnA 25 aticAra thayA. chaThThA rAtri bhojana tyAga vratanAM be aticAra A prakAre che. (1) divasanu rAtri bheAjana-sUryAMyanI pahelAM lIdhela athavA vAsI rAkhela, aMdhArAmAM ane prakAzanA abhAvavALA vAsaNamAM divasanA AhAra karatA hAya chatAM, rAtribhAjananA aticAra che. (2) rAtrinu rAtri-bhAjana-divase vadhu pramANamAM bhojana karavAthI, tenI gaMdha rAte cAlu rahe, rAtre AhAranA ghacarakA Ave te nIkaLI jAya ane udaya tathA astanI za'kA haiAvA chatAM paNa khAya-pIe vagere prakArathI aticAra lAge. bIjA prakArathI A aticAra A rIte lAge che. (1) bhAva rAtri-bhAjana-rAtanA samaye khAvAnI icchiA karavI, sUrya UgI cUkayo chatAM paNa nathI UgyeA samajIne khAya, athavA asta nathI thaye| paraMtu asta hovAnu mAnIne khAya-pIe te (ra) dravya rAtri-bhAjana--divasa hovAnuM samaje, paNa vAstavamAM divasa AthamI gayA che AvI dazAmAM khAya-pIe. sa. 6 Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samartha-samAdhAna IrSA samitinA cAra aticAra (1) dravyathI-jIva vagerene joIne na cAle (2) kSetrathI-yuga pramANe deha pramANa bhUmi joIne na cAle (3) kALathI-cAle tyAM sudhI joI ne ane rAtre pijIne na cAle (4) bhAvathI-zabda vagere pAMca prakAranA svAdhyAyamAM upaga rAkhatA cAle. bhASA samitinA be aticAra :-(1) asatya bhASA ane (2) mizra bhASA. eSaNa samitinA 47 Sa. nahi TALe. AdAnabhaMDa-mAtra-nikSepaNa samitinA be aticAra (1) joyA vinA sAmagrI vagere le ane (2) rAkhe. ( uccAra-pAsavaNa-khela-siMghANa-jala-pariSThApanika samitinA 10 aticAra, uttarAdhyayana a. 24 mAM batAvela 10 bola anusAra che, tene na TALe, te aticAra. mana, vacana ane kAyA, A traNa guptinA saraMbha, samAraMbha ane AraMbha bhedathI 9 aticAra. A rIte jJAnanA 14, darzananA 5, saMlekhanAnA pa, pAMca mahAvratanA 25, rAtribhejana tyAganA 2, IryAsamitinA 4, bhASA samitinA 2, eSaNa samitinA 47, AdAnasa. nA 2, uccAra. sa. nA 10 ane traNa guNinA 9-A kula 125 aticAra che, aticAranI maryAdAnI aMdara rahevA sudhI ja aticAra kahevAya che, je aticAranI maryAdAne ullaMghI jAya, te pachI anAcAra thaI jAya che. uparanAM 125 aticAranA anukamathI nAmane ullekha, kaI jagyAe jovAmAM Avyo nathI. paraMtu eka savaiyAmAM teno ullekha A prakAre thaye che - jJAna ke caturdaza, bANa samakti kerA, veda IratharA, bhUja bhASArA udAra hai ! yuga muni eSaNAya, cauthI sumatirA daga, paMcamIrA dika, nizibhajana hai sAra hai! pAMca mahAvrata kI pacIsa bhAvanA na bhUla, tIna guptirA aMka Tale aNagAra hai! pAMDava saMlekhaNArA, dhAra ura kRSNalAla, sAdhujI rA eka sI pacIsa aticAra hai ! prazna 158-sAmAyika cAritra lIdhA pachI, 7mA divase, 4 mahine athavA 6 mahinAmAM vaDI dIkSA devAya che. je sAtamA divase na daI zakAya te cAra mahine ane te pachI cha mahine devI ja joIe. A niyamanuM Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga pahelA | 43 ullaghana thavu na joIe, para`tu kaeNcAMka-kacAMka A niyamanu` ullaMghana jovAya che, te AthI dIkSAnA dAtAne zu' prAyazcita nathI AvatuM? javAba H----sthAnAMga sUtra sthAna 3 9. 2 tathA vyavahAra sUtra u. 10 mAM moTI dIkSAnA je samaya batAvyo, te kharAbara che, ane A prakAre ja thavuM joie, paraMtu jo AcAya, upAdhyAyane smRti hovA chatAM kAraNa vaza thaIne cAra pAMca divase vadhAre kADhavA sudhI teA temane che- prAyazcita nathI, vagere 3 nA AlAvAmAM A viSaya vyavahAra sUtra u. 4 mAM Avyo che. tene bahu gaMbhIra dRSTithI vicAravA joIe ke 1 thI thaI ne 5 divasa pachI paNa mATI dvIkSA I zakAya che. prazna 159H-sthAnakavAsI jaina samAja, utkRSTa (vadhAremAM vadhAre) nava karoDa kevaLI hovAnu mAne che, tyAre zatruMjaya mahAtmyakAra vagere ekasAthe vIsakarADa kevaLI thaIne siddha thavAnu` mAne che. A kyA prakAre che ? javAma H--bhagavatI sUtra za. 25 u. 6, 7 thI siddha che ke nava karoDathI vadhAre kevaLIonuM astitva eka samayamAM hetu ja nathI ane utkRSTa sakhyA koIka vakhata ja hAya che. tethI adhika saMkhyAnA koI paNa ullekha apramANika che. prazna 160:--cAthA aNuvratanA pahelA aticAra * tariya parigRhiyA gamana'nA artha, nAnI uMmaranI potAnI paraNelI-patnI sAthe gamana (bhAga) karavAnu` batAvyuM, tA A aticAra strIone mATe kaI rIte badha besI zake che, kemake strInI sAthe to baLAtkAra thaI zake che, paraMtu purUSanI sAthe te baLAtkAra nathI thaI zakato, purUSa potAnI IcchAthI je kAma pravRtti ( bhAga-vilAsa ) kare che, pachI strIne aticAra kevI rIte lAge ? javAba H--A ekAnta niyama nathI. keTalAya kAraNAthI rAjAnI kanyA vagerenAM nAnI uMmaranA varanI sAthe lagna thavA para peAtAnAM sa MtASa mATe, te nAnI uMmaranA patinAM aMgA saMcAlana vagere prayogathI akudaratI rItathI kAmavAsanA prere te aticAra lAge che. prazna 161 :--manAyAgathI karaNa (karavu) ane karAvaNa (karAvavu) e karaNa kevI rIte lAgu thaI zake che? A javAba :prasannacandra rAjaSi, potAnAM vratA ane nigraMtha-dazAne bhUlIne raudradhyAnI anI gayA ane moTo saMgrAma racAvIne laDAI karavA tathA senAthI laDAI karavA lAgyA. paraMtu bhAna thavA para pharIthI manathI ja samajI gayA. ane kevaLI thaI gayA, tathA marUdevI ane bharata vageree manathI karavA, kAvavAnI vizuddhi karIne kevaLI anyA. bhagavatI za. 8 . 6 mAM akRtya sthAna sevana karela sAdhu sAdhvIne tenA AlAcanAnAM vicArothI Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 ] samaya -samAdhAna ArAdhanA saMbaMdhI 48 bhaMga matAvyA che. tenA paNa manathI ja AleAcanA, mithyAduSkRtya, niMdA, jyAM sudhI yathAryeAgya prAyazcita, tapa tathA ArAdhanAnAM hAvAnuM, sAbita thAya che. AnA sivAya svapnanI avasthAmAM paNa badhA prakAranA Asrava (pINAM)nuM sevana karavuM- karAvavu, manathI thaI zake che. A rIte aneka dAkhalA che. prazna 162H--sAmAnika deva tathA sAmAnya deva, tIkarAnAM janma vagere kalyANuka athavA prabhune vAMdavA Ave che, te mULa zarIre Ave che ke vekeya zarIre ? javAba H--jammUdrIpanA bharata tathA airAvata kSetramAM tIkonAM janma ekIsAthe eka ja samayamAM thAya che ane pUrva tathA pazcima mahAvidehamAM ekIsAthe cAra tItha karonAM janma thAya che. janma ekI sAthe thavAthI janmanA utsava paNa sAthe ja thAya che, ATalA mATe dizAkumArIe ane indri vagerene te vaikraya karavuM ja paDe che, kemake badhA tIrthaMkaronAM janmotsavamAM 64 ja indronI hAjarI heAya che. AvA vakhate vaikraya vinA mAtra mULa zarIrathI kevI rIte kAma cAlI zake ? tema ja mULa zarIrathI paNa deva ane indre Ave che. jyAre camarendra prathama svaCmAM gayA hatA. tyAre sUmarendra ane zakrendra bhagavAnanI pAse mULa zarIre AvyA hatA A rIte sUryAbhanI jema bIjA deva ane indra mULazarIrathI Ave che. keTalAya daiva bhaviSyanI mAtAnA koThA sApha karavA Ave che ane sApha karatAM karatAM marIne tyAM janma le che. A vAta prajJApanAnA 21 mA padmathI spaSTa thAya che. prazna 163H--prajJApanA sUtranA prathama padanA vanaspati adhikAramAM pratyeka patramAM eka jIva" batAvyA ane sAMbhaLyu che ke eka patramAM aneka jIva hoya che? javAba :--prajJApanAmAM te eka patramAM eka jIva khatAvyA, te patranI lakhAI paheALArUpa avagAhanA che. te sapUrNa pAMdaDu... eka jIvanuM zarIra che. tenI nezrAyamAM nAnA zarIravALA aneka jIva hAI zake che jevI. rIte mastakathI paga sudhI manuSyanA zarIramAM eka ja jIva che. paraMtu tenAM AzrayamAM bU, lIkha, kRmi vagere aneka jIva hAi zake che. A rIte pAMdaDAmAM paNa samajavAnuM, prazna 164:--traNa prakAranAM pariNAma hoya che. hIyamAna, vardhamAna ane avasthita, chadmastha tI karAmAM yu pariNAma hoya che? temAM hIyamAna pariNAma hoya che ke nahi ? dIkSA letI vakhate teo sAtamA guNasthAnamAM hoya che ane pachI tyAMthI pAchA pharIne chaThThA guNusthAnamAM Ave che. sAtamAthI chaThThAmAM AvavAne, hIyamAna pariNAma manAya ke nahi? javAba H--kaSAya---kuzIla niyaMThA dasamA guNasthAna sudhI heAya che, ane teemAM traNe pariNAme hAya che. paNa guNasthAnanI sthiti pUrI thavA para, sAtamAmAMthI chaThThAmAM Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga pahelA [ 45 AvavuM, hIyamAna pariNAma nathI kahevAtuM. hIyamAna pariNAma vinA paNa nIce AvavAnuM hAI zake che. jevI rIte yathAkhyAta cAritra tathA nigraMtha-niyaMThAmAM IyamAna pariNAma nathI pAmatA, to paNa 11 mA guNasthAnanI sthiti pUrI thavA para, 11 mAmAMthI dasamAmAM AvI jAya che. A ja rIte chamastha tIthaMkara paNa hIyamAna pariNAma vinA ja cha mA guNasthAnanI sthiti samApta thavA para, chaThThA guNasthAnamAM Ave, te ze vAMdhA che ? bhagavatI za. 1 u. 1 mAM zubhayogavALA pramatta sayaktine paNa apramatta saMyatinI jema anAraMbhI batAvyA che, eTale ke chaThThAmAM AvavA chatAM paNa temanAM bhAva te anArabha saMbaMdhI evA ja batAvyA che. prazna 165H--abhayakumAre dhAraNIdevIne dohada pUrA karavA mATe pauSadha sahita traNa upavAsa karyAM hatA. A pauSadha ane 3 upavAsa samyagcAritra tathA tapamAM nathI AvatA, tyAre temaNe pauSadha pALavAnu' pahelAM devane potAnuM prayAjana kema na kahyu` ? jo ema kahevAya ke * deva avirata hatA.' to te paNa cogya nathI, kemake abhayakumAranA pauSadha ane ama paNa vratamAM manAtA nathI, kemake te AtmAnA hita mATe na hatAM. AmAM zuM rahasya che ? javAba H--jo ke abhayakumAranA pauSadha Antarika rUpathI dhArmika kriyA na hatI, tA paNa bAhya kriyA te badhI evI ja hatI ke jevI dhArmika kriyA pauSadha ane tapamAM hAya che. jemake, pauSadhazALAmAM javuM, pauSadhazALA sApha karavI, uccAra-prasavaNu bhUmi (jhADo pezAba)nI pratilekhanA karavI (tapAsavu)dalhanI (ghAsanI) pathArI pAtharavI vagere ane paccakkhANa vidhi paNa te ja haze. khIjA jovAvALA e ja jANatA hatA ke dharmAMnI ArAdhanA kare che. tethI evI kriyA nathI karatA, ke jenAMthI te kriyAnuM mahattva ghaTe ane jovAvALAo upara kharAba asara thAya. niravadya viSayeAnI vAta gRhasthanI sAthe paNa muni kare che, paraMtu abhayakumArajInu prayojana (kAraNa) sAvadya hatuM ane pauSadhanI pratijJA sAvadya yoganA tyAga--pUrvaka hatI. tethI pratijJA pALavA mATe paNa avirata devanI sAthe sAvadya viSaya upara vAta na karavAnu temanu lakSya hoI zake che. pauSadhanI khAdya maryAdAmAM bhaMga na thAya, eTalA mATe devanI sAthe sAvadya pracAjananA viSayamAM, vAtacIta na karavI, ucita ja che. prazna 166 H--jIvanA 563 bhedomAMthI sAsvAdana samakitamAM jIvanA keTalA ane kayA kayA bhedu che? A rIte kSayAparAmika, sAyika, aupazamika ane ceka samyaktvamAM jIvanAM keTalAM ane kayA kayA bhedu che? Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samartha-samAdhAna javAba:-sAsvAdanamAM 155 bheda A prakAre che. sAta narakamAMthI sAtamI narakanI aparyAptA choDIne bAkI 13 bheda, vikalendriyanA 3 ane asaMjJAtiyaca paMcendriyanA 5, ene aparyAptAnA ane saMsatiyaca paMcendriya pAMcanA paryAptA ane aparyAptAnA 10, A prakAre tiryaMcanA kula 18 bheda thayA. manuSyamAM 15 karma bhUminA paryAptA ane aparyAptA 30 bheda, devamAM paramAdhAmInA 15, kilaviSInA 3, raiveyakanA 9, anuttaranA 5, A rIte kula 32 ne cheDIne bAkI 67 bheda thayA, enA aparyApta ane paryApta bhedathI 134 bheda denA thayA. A badhA maLIne 15 bheda thayA, keI9 raiveyakanA 18 vadhAre joDIne kula 213 gaNe che, paraMtu 15 bheda ja ThIka lAge che. (2) kSapazama samakitamAM 275 bheda A rIte che. narakanAM 13 pUrvavat , tiryaMcamAM saMsInA 10, manuSyanA 15 karmabhUmimAM, 30 akarma bhUmi, A 4pa nA paryAptA ane aparyAptA ema 90 bheda, devamAM paramAdhAmI ane kiviSine choDIne bAkI 81 nA paryAptA aparyAptA ema 162 bheda thayA. A rIte kula bheda 275 thAya che. (3) kSAyikamAM-ra6ra bheda-ratnaprabhA vagere cAra nArakenA 8, saMjJI sthaLacara tiryaMca paMcendriyanA 2, manuSyanAM 90 ane devenAM 162 kSapazama anusAra, AvA kula ra62 bheda che. () upazamamAM 175 bheda-narakane 1, saMsI tiryaMca paMcendriyanA 10, manuSyanA 30, ane denA sAsvAdanavat 134, Ama 175 thayA, je narakanA 13 gaNIe te kula 187 thayA. kaI kaI akarmabhUminA manuSyanA 60 ane raiveyakanA 18 Ama 78 vaLI vadhArIne kula bheda 265 batAve che. paraMtu te barAbara nathI lAgatuM. (5) vedakamAM 94 bheda-narakanA 7, tiryaMcasaMjJI paMcendriyanA 5, manuSya karma bhUminA 15, devAmAM sAsvAdanamAM batAvyA pramANe 67, A badhA paryAptA ja che, kemake apathaptAmAM vedaka nathI hotI. prazna 1674-kSAyaka-samakiti jIva jyAre narakamAM jAya che, tyAre samyakatva kAyama rahe che ke nahi? naraka Ayane baMdha anantAnubadhI kapAyanA sadUbhAvamAM hoya che, te vakhate lezyA azubha ja heya che ane deha cheDatI vakhate paNa te ja lezyA Ave che, te pachI samyaktva kAyama kevI rIte rahI zake che? javAba :-Ayu-bandhanA vakhate je leDyA hoya, te ja mRtyunA vakhate hoya che ane temAM ja parabhava javAnuM thAya che, te te ThIka che. paNa je draSTi ane guNasthAna mAM AyuSya bAMdhavuM hoya te ja daSTi ane guNa rathAna mRtyu ane parabhava prayANamAM hoya ja, ene keI niyama nathI, tathA azubha lezyA-narkane egya lezyA, pahelAthI chaThA guNasthAna sudhI rahe che. Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga pahele [ 47 kSAyika-sabhyatva kevaLa manuSya gatimAM ja prApta thAya che. A sAdi (Adi sahIta) ananta hoya che, eTalA mATe AvyA pachI pAchI nathI jAtI. jo ke manuSya kSAyikasamyakatva prApta karyA pahelAM narakAyune baMdha karI lIdhuM hoya che, te narakamAM jAya ja che ane jatI vakhate tenI sAthe kSAyikasamakita rahe ja che. prazna 168 -kaI naraka sudhI nArakImAM rahelA nArakane samyaktva prApta thaI zake che? javAba -sAtamI naraka sudhI. prazna 169 -prajJApanAnA pada 2 mAM bAdara tejasakAyanA adhikAramAM mULa pATha che ke "su urdu kavADeluM," A be urva kamADa kyAM ane kaI vastuthI banelAM che ane AnAthI zuM samajavuM joIe? javAba -samayanuM kSetra 45 lAkha jojananuM che. asat kalpanAthI AnI sIdhANamAM cAre dizAomAM, tiryaMga lekanA kinArA sudhI 45 lAkha bhojananI paheLAI ane aDhI dvIpanI bahAra 1800 jojananI jADAI (UMcAI) che, ane A manuSya-kSetranI sIdhANamAM UMcA lekAnta sudhI che. ATalA kSetranuM nAma "su urphI kavADesu" kahyuM che, eTale ke manuSyalekanI sIdhamAM upara ane nIce lekAnta sudhI ane cAre dizAomAM 45 lAkha jejananI jADAI pramANa kSetrane "dosukavADe su" kahyuM che. paraMtu A kamADa heIne kaI vastuthI banyuM heya-evI vAta nathI. prazna 170 - aruNodaya samudrathI tamaskAya UThe che, temAM svayaMbhUramaNa" samudrathI paNa asaMkhya gaNuM vadhAre jIva kevI rIte heI zake che, jyAre ke svayaMbhUramaNa samudra, aruNadaya samudrathI bahu maTe che? javAba :-aruNodaya samudrathI UThelI samaskAya, pahelAnAM cAra svargone AvRtta karIne pAMcamA svarganAM trIjA pratara sudhI pahoMcI che. tenI paheLAI kyAMka saMkhyAta jana ane kyAMka asaMkhyAta jananI che. A aruNodaya samudra asaMkhyAtamAM che. tenuM varNana bhagavatI za. 6 u. 5 mAM che. svayaMbhUramaNuM samudranI pANInI UMcAI eka hajAra jananI che, paNa tamaskAyanI UMcAI traNa rajajuthI paNa vadhAre che. eTalA mATe svayaMbhU ramaNa samudrathI paNa aruNodayanA jIva asaMkhyagaNa vadhAre hevA, te asaMbhava nathI. prazna 171 -bhagavatI sUtra za. 2 u. 10 mAM lakhyuM ke- jene eka deza paNa eche heya, te pUrNa nathI manAte, te jamAlIne A ja vAta upara mithyAtvI kema batAvyo? te paNa pUrNa kAryane ja pUrNa mAnato hato ? javAba :-bhagavatI za. 2 u. 10 mAM dharmAstikAya saMbaMdhI prazna kAya (ja) zabda tata saMbaMdhI saMpUrNa samudAyane grAhaka che ane tyAM nizcaya naya nI Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 ] samartha-samAdhAna apekSAthI prazna che. tethI eka pradeza paNa choDavAthI tene kAya nathI kahI zakAtuM. eka athavA thaDA pradeza choDavAthI tene deza-pradeza vagere rUpa dharmAsti te kahI zakIe chIe, paraMtu dharmAstikAya nathI kahI zakatA. jemake-IndA vagere vidizAomAM dharmAstikAya na batAvatAM tene dharmAstinA deza-pradeza ja batAvyA che. A vAtane vizeSarUpathI samajavAne mATe zrI naMdakajIne adhikAra dhyAnamAM le gya che. tyAM "aMte jIve, ane te jIve praznanA javAbamAM dravya ane kSetranI apekSAe jIvane aMta sahita batAvyuM che, tyAM ekavacana che ane "kAya" vizeSaNa nathI. eTalA mATe tyAM eka jIva ane tenAM asaMkhya pradezane ja grahaNa che ane ahIMyA te kAya vizeSaNa hevAthI samasta jIva ane tenA anaMta pradezanuM grahaNa thAya che. vyavahAranayanA kahevAthI te ghaDAka ochAne paNa pUrNa kahI zakIe chIe, paraMtu ahIMyA te nizcayanayanuM kathana che, tethI ochuM hovAthI dhamastikAya vagere astikAya gaNyA nathI, A vAta "te sarve kasiNa, paDipuNA, niravabhesA, ekagrahaNa gahiyA" A pAThathI siddha che. badhA astikAyanA pradeza anAdi kALathI je je saMkhyAmAM baddha che, te te ja saMkhyAmAM sadA baddha ja rahe che. ATalA mATe tenA saMpUrNa pradezane te astikAyanA rUpamAM gaNe che. je thoDA pradezane choDIne, bAkInane astikAyanA rUpamAM mAnI laIe, te choDelA pradezane zemAM gaNIzuM ? calamaNe calie" vagere praznomAM te pratyeka samayanuM kAma judA judA pudgalene laIne thatuM jAya che. pratyeka samayamAM te ja pudgala tat tat rUpamAM kAma nathI AvatAM ane temAM pratisamayanAM calana vagere pudgala tathA pudgalenA pradezanI saMkhyA paNa samAna nathI rahetI, eTale ke calana vageremAM astikAyanA pradezanI mAphaka eka nizcita saMkhyA anAdithI banelI muva nathI ane je pudgala keI vakhate calaNamAM gaNAya che, te ja pugala anyAja samayamAM udIraNa, vedanA vagere judI dazAmAM gaNAya che. A prakAre eka asti kAyane pradeza keI divasa paNa bIjA astikAyane nathI banate, pratyeka samayamAM je calana vagere kArya, anyAnya pugalenI sAthe hoya che, te na mAnavAthI "kRtanAza akRtAgamAdi deSa utpanna thAya che, kema ke je pudgala je vakhate je kAmamAM Ave che, te kAmane te samayamAM na gaNe ane anyonya samayamAM, bIjA bIjA kAmamAM AvavAthI, pUrvakALanAM kAmamAM gaNe, te bahu gaDabaDa pedA thAya che. calana vagere praznomAM paNa nizcayanayanuM kathana che, ATalA mATe prabhue pratyeka samayanAM kAryane gapyuM che, nahitara vyava hAranayathI te bhagavAnamAM zraddhA rAkhavA vALA sAdhuoe paNa jamAlInA pUchavAthI kahyuM ke zayA saMthAre karyo nathI, karI rahyA che, kema ke zayA-saMthAre sUvA mATe karAvI rahyA hatA te lagabhaga sUvAne mATe yogya heya, tyAre ja tenA upara sUvAya che, tethI teo A prakAre chelyA hatA, paNa jyAre calana vagerenA viSayamAM jamAlIe tevI vAta kahI, Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga pahele [ 49 te tene ja mAnIne bhagavAnanA vAmAM zraddhA rAkhatA. aneka sAdhue bhagavAnanI pAse cAlyA gayA. A prakAranI ane anya vAtane vicAra karavAthI samAdhAna thaI zake che. prazna 12-karaNasittarI AcAranuM pAlana chaThThA guNasthAnathI AgaLa paNa rahe che ke zuM? javAba-karaNasittarInA koI kaI bela 13 mA guNasthAna sudhI pALavA saMbhavita che. sittera belemAM eka AhAra zuddhi paNa che. bhagavAna mahAvIre siMhamunine kahyuM : "mArA nimitte banAveluM kalApAka na laI AvatA." vRttikAre paNa "tehiM no aDrotti bahu pApatthAt " lakhyuM che. ane bijerA pAka laI AvavAnI AjJA dIdhI che. chatAM paNa vItarAgIo sivAya I riyA pathikInI bIjI kaI kiyA nathI lAgatI, te paNa vyavahAra zuddhi vagerene mATe AhAra vagerenI vizuddhi rAkhatAM audezika vagere nathI letA tathA bhagavatI za. 25 u. 6, 7 mAM nigraMtha snAtaka, sUkSmaparAya ane yathAkhyAtane paNa sthita ane asthita-AvA bane kapamAM hevAnuM lakhyuM che, AthI paNa tenI AhAra vagerenI zuddhi kAyama rahe che, karaNasittarInAM 70 belemAM bhikSunI bAra pratimA paNa che ane bAramI pratimAmAM rahelA zrI gaja sukumalajIne kSapaka zreNInuM AhaNa thaIne kevaLajJAna thayuM che ane sUtramAM paNa lakhyuM che ke 12 mI bhikSu pratimAnuM samyagurUpathI pAlana karavAthI avadhi, mana:paryava ane kevaLa-A traNamAMthI kaI jJAna paNa thAya che. 70 belemAM IryAsamiti paNa che. kevalIone nirantara pUrNa zuddha upaga rahe che. eTalA mATe temane te samitinI jarUrata nathI, paraMtu 10 mA 11 mA ane 12 mA guNasthAnavatI cAle che tyAre teone te sthasamitinI jarUrata rahetI ja haze. jo ke A guNasthAnI sthiti alpa che, te paNa bhagavatI za. 8 u. 8 mAM A guNasthAnamAM carthI pariSaha mAnyuM che, tathA bhagavatI za. 7 u. 7 mAM lakhyuM ke saMvRtta anagAra muni upayoga sahita cAlatAM, UbhA rahetAM, besatAM, sUtAM, vastra-pAtra vagere letAM ane rAkhatAM, temane IryApathikI kriyA thavAnuM batAvyuM che, AthI paNa 11 mA, 12 mA guNasthAnamAM Isamiti hevAnuM siddha thAya che. karaNasittarImAM bAra bhAvanA paNa che, je dharma ane zukla-dhyAnanI cAra-cAra anuprekSA batAvela che. AthI apramattomAM bhAvanA paNa hoya che. ItyAdi vAta upara vicAra karatAM apramatta muniomAM karaNasittarInA 70 belemAMnA ghaNuM hoya che. hA, pramattaguNasthAnIne AmAM satata sAvadhAnI rAkhavI paDe che ane apraNone te upaga, kAryanAM anurUpa thAya che. ethI temane prerita karavAnI jarUrata nathI rahetI. A kAraNathI je pramatta guNasthAna sudhI ja karaNasittarI gaNIe, te te vAta judI che. tatva kevaLI gamya. prazna 177 -zrAvakanI dayA 1 vizvA ane hiMsA savA 1 vizvA kayA prakAre che? Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 50 ] samartha-samAdhAna javAba:-zrAvakanI 18 vivA dayA, pUjyazrI zrI lAlajI mahArAja A rIte batAvatA hatA. saMsArI jIva be prakAranA che, 1 trasa ane 2 sthAvara, pahelA aNuvratamAM trasanI hiMsAne tyAga hoya che ane sthAvara khullA rahe che tethI adha hiMsArUpa 10 vivAne tyAga thaye ane 10 vizvA sthAvara khullA rahyA. cha vratamAM maryAdita bhUminI bahAranAM paNa sthAvara jenI hiMsAne tyAga thaI gaye, tethI bAkI rahelA 10 vivAmAMthI ardhA 5 vadhu baMdha thaI gayA, sAtamAM vratamAM bhega-upabhogamAM rAkhelI vastu sivAyanI vastu onI maryAdita bhUmimAM paNa tyAga thaI gaye. jethI aDhI vizva hiMsA vaLI TekAI gaI ane AThamA vratamAM anartha daMDane tyAga thaI javAthI savA vizva hiMsA vaLI paNa ochI thaI gaI. A rIte, vIsa vizvamAMthI 18 vizvA hiMsA rekAI ane 18 dayA pAI. bAkInI savA vizva hiMsA ja khullI rahI. A sthaLa nyAyathI vicAra thayo. paNa sUkamadaSTie joIe te vratadhArI zrAvakanA asaMkhyAtamA bhAganI hiMsA bAkI rahe che ane asaMkhyAta guNa dayA maLe che. tra-sthAvaranI hiMsAnuM attara vagere vAte vicAravAthI pahelAM kahelI vAta ThIka bese che. Ama paNa sAMbhaLavAmAM AvyuM che, ke cauda niyamanA nitya niyama dhAravAvALAonA parvata jevaDA pApa chUTI jAya che ane rAInA dANA jeTalAM bAkI rahe che. sthUla prANAtipAta vratamAM "sthaLa" zabda maTI hiMsAna, tyAganuM dyotaka che. AnAthI paNa te moTI hiMsA-vadhAre hiMsAne tyAgI gaNAya che. sUyagaDAMga 2-2 mAM zrAvakane mizra pakSamAM batAvIne alpa-AraMbhI vagere hovAne kAraNe dharma-pakSamAM svIkAra karyo che. A vAta aupapAtika sUtrathI siddha thAya che. tyAM zrAvakane a5AraMbhI, alpa-parigrahI, dhama ane dharmanA anuyAyI vagere hovAthI tathA sAdhunI najIka hovAthI "sAdhu" kahyo che. ItyAdi vAta upara vicAra karatAM zrAvakane adhikAMza hiMsAne tyAgI mAnave ucita ja che. prazna 174-bhagavAna mahAvIranA chaThA gaNadhara "paMDitaputra' ane sAtamA gaNadhara moryaputrane keTalAya lake eka mAtA ane judA judA pitAnA saMtAna kahe che, zuM A vAta barAbara che? javAba -TIkAkAra vagere uparanA baMne gaNadharane sagAbhAI paraMtu judA judA pitAnA putra hovAnuM mAne che. teo lakhe che ke "maMDita putranA janma pachI tenA pitA kALa karI gayA, te pachI tenI mAtAe bIjo pati karyo, jenAthI maurya putrane janma thaye." paNa A lekha samavAyAMga sUtranAM mULa pAThathI viruddha che. samavAyAMganA 30 mA samavAyamAM maMDita putranA viSayamAM lakhyuM : "teo 60 varSa dIkSA pALIne siddha thayA" ane 83 mA samavAyamAM temanuM sarva AyuSya 83 varSanuM lakhyuM che. A baMne pAThathI Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga pahele [[ pa1 temane gRhavAsa 53 varSane hovAnuM sAbIta thAya che. 65 mAM samavAyanA mULa pAThamAM maurya putranA viSayamAM lakhyuM ke teo 65 varasa gRhavAsamAM rahyA pachI dIkSita thayA. badhAM gaNadharanI dIkSA eka ja dIvase thaI. A upara vicAra karatAM TIkAkAra vagereno ullekha beTo sAbita thAya che. kema ke eka ja mAtAthI janmelA putranI eka sAthe ja dIkSA thaI tyAre dIkSAnAM divase moTAnuM AyuSya 53 varasa ane nAnAnuM 65 varasanuM kevI rIte hoI zake che? eTalA mATe TIkA vagerene ullekha vizvAsapAtra nathI ane TIkAkAra pite paNa A viSayamAM zaMkAzIla che. juo samavAya 65. prazna 175 -"Arthika dRSTie jaina lekee grAma-udyoga apanAva joIe, A prakAranI bhASA sAvadya che, ke niravagha? ane AvA zabda mahAvratadhArI sAdhu bolI zake che? javAba -A prakAranI bhASA, sAvadya bhASA che. mahAvratadhArI sAdhu evI bhASA nathI belI zakatA, kema ke teo sAvadhanA saMpUrNa tyAgI che. jemAM A prakArane pracAra karatA ane parAmarza dIe che, teo potAnI svIkRta pratijJAthI viparIta kare che. AcArAMga, sUyagaDAMga, dazavaikAlika prazna vyAkaraNa vagere sUtramAM sAdhune AvI bhASA bolavAnI manAI karela che. nandIsUtramAM 72 kalAnA pratipAdaka zrutane mithyAzruta batAvela che. nizitha sUtranA 11 mA uddezamAM udyoga saMbaMdhI vAte batAvavAnuM athavA anumodana karavAne, prAyazcitanuM kAraNa batAveluM che. prazna 176 -prajJApanA pada 18mAM lakhyuM ke "tiryaMca yunika chava, tiyaca nikapaNe utkRSTa anaMtakALa, anaMta avasarpiNI, anaMta utsarpiNuM sudhI tathA kSetrathI anaMta lokanAM AkAza pradeza pramANa ane asaMkhya pudagala parAvartana sudhI rahyA, te prazna e che ke asaMkhyAta pudagala parAvartana ja kema kahyuM? anaMta pudagala parAvartana kema na kahyuM? A avyavahAra rAzinI mAnyatAmAM zuM bAdhaka nathI? javAba -A kAyasthiti kevaLa vyavahAra rAzinA jAnI apekSAthI ja batAvI che. prazna 177 -acakSudazanI, acakSudazanIyane anAdi anaMtakALa rahe, A kaI apekSAthI? ane abhASakanA viSayamAM paNa samajAvavAnI kRpA kare ? javAba - jyAM sudhI kevaLajJAna na thAya, tyAM sudhI badhAM nA niraMtara akSadarzana rahe ja che. AthI jene koI divasa kevaLajJAna thaze ja nahi, tene mATe to acakSu darzana anAdi anantakALa raheze ja. abhASakanA viSayamAM hastalikhita prajJApanA tathA rAjendrakoSamAM te abhASakanAM Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12] samaya -samAdhAna 44 sAie vA apajjavasie" ane "sAI e vA sapavasie " A e bheTTha ja dIdhA che. AmAM pahele| siddhonI apekSAthI che ane khIjo saMsArI jIvAnI apekSAthI, kAyasthitinA krama jotAM A be bhAga ja ThIka lAge che. AgamAya samitivALI pratamAM abhASakanAM je traNa bhAga dIdhAM che, te kaMI kharAbara nathI lAgatAM, kemake--siddha paNa abhASaka che. temAM ' sAI e vA apajavasae ' bhaMga hoya che, te te AmAM dIdhA ja nathI ane aNuAI e vA apajjavasie ane aNuAie vA sapajjasie ' A be bhaMga dIdhA, jenI jarUrata ja na hatI. jo abhASakanAM A be bhaMga sUtrakArane iSTa hota, to tikheMca ekendriya kAyayeAgI, vanaspati, napu'sakaveda, sUma ane asadImAM paNa A baMne bhaMga heAvA joI e, je nathI. tethI abhASakamAM A be bhaMgAnI 4 64 sadbhAvanA nathI. TIkAmAM koI kAraNathI A azuddhi thaI gaI ane tenA ja AdhAre samitie traNe bhaMgAne mULa pADamAM lakhI nAkhyA - evuM anumAna thAya che. prazna 178 :--prajJApanA pa4 15 sUtra 17mAM lakhyu ke * amAyI samyagdaSTi manuSya upayoga sahIta nirAnAM puddagalAne jANe dekhe che, paNa upayoga rahIta nathI jANatA-nathI jotA. eTale ke nirAnAM puddagala sAmAnya avadhijJAnI nathI joI zakatA, viziSTha avadhijJAnI ja joI zake che, ane te paNa upayoga yukta hoya tyAre upayoga vinA tA teo paNa nathI joI zakatA. A prakAre jo avadhi-manaH pavajJAnanAM dhAravAvALA, coDhapUrvI, kaSAya-kuzIla nitha paNa ana upayAgathI ekAeka kaIka bIjI' kahI dIe, to Ama thavAne sa'bhava che ke nahi ? javAba H----avadhijJAnI upayoga rahita hAya, to nathI jANI - joI zakatA, AmAM teA matabheda jANyA nathI. manaHpavajJAna ane 11 thI mAMDIne 14 pUrva sudhInu' jJAna, kaSAya kuzIla ni thane ja hoya che. AnAM pUrvanAM ni`'thAmAM nathI hetu' ane kaSAya kuzIla nigraMtha mULa-guNu tathA uttara-guNamAM doSa nathI lagADatA, vinA upacega paNa thai javAno saMbhava che, paraM'tu AvI bhUla tIrthaMkara jevA sarvottama puruSathI nathI thatI. kemake eka tA te chadmastha kALamAM lagabhaga mauna ja rahe che, bIjI' temanAMthI AvI koI bhUla thaI hAya, evu koI pramANa nathI. je prasaMgane bhUlanA rUpamAM AgaLa karAI rahela che, te sAMpradAyika mAnyatAne kAraNe ja batAvAi rahI che, vAstavamAM te (geAzAlakanA prasa'ga) mULa ke uttaraguNamAM deSa lAgavA yogya nathI. prazna 179 :--dIkSA levAvALAo mATe pahelAM sAdhu pratikramaNa yAda karI levAnu` zu` Avazyaka che? Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga pahelo javAba:-sUtra pramANe moTI dIkSAnI pahelAM sAdhu-pratikramaNa yAda karI levuM jarUratuM che. prazna 180-zuM vaNapANInA AdhAre tapasyA thaI zake che? javAba:-"yavamadhya-candra-pratimA, vaja-madhya-candra pratimA, sapta saptamikA vagere pratimA, AyaMbila-vardhamAna vagere tapa, ivara-anazananA chaThThA bhedamAM gaNela che. yavamadhya vagere pratimAmAM maryAdita ana levA chatAM paNa zAstrakAra tene tapamAM gaNe che, te dhAvaNa-pANInAM AgAranI tapasyAne anazana tapamAM zA mATe nahi gaNe? lAgavatI sUtramAM A bilane "Ayambila cha' batAvI che. A ja prakAre deva pANInAM cilA, palA, mAsakhamaNa vagere thaI zake che. je prakAre ghI vagerenA mAlizane AgAra rAkhe che, te ja prakAre chevaNa vagerene AgAra paNa rAkhI zake che. je muni, vizeSa cauvihAra tapasyA nathI karI zaktA, teo dhAvaNa ke garama pANI athavA baMne prakAranAM - pANI laIne tapasyA kare, te karI zake che, jenAthI nAnA gAma vageremAM garama pANIne jhaghaDo na rahe ane tapa nirmala bane. prazna 181 -sAmAyika be karaNa, be vegathI thaI zake che zuM? javAbaH--bAra tenA bhaMgonA hisAbathI 49 mAMthI koI paNa bhaMgathI sAmAyika thaI zake che. Ane khulAso "dharmasaMgraha'nA bIjA adhikAramAM tathA "paMcAzaka saTIka ane pravacana sAre dvAra'mAM che. prazna 182 -vaiyAvRtya nijerAne 9me bheda che. sAdhu, sAdhunI vaiyAvacca kare che, paraMtu zrAvaka te sAdhunI vaiyAvRtya nathI karI zakatA, to zuM zrAvaka, zrAvakanI vaiyAvRtya karIne nirjarA karI zake che? javAba :-hA, zrAvaka, zrAvakanI vaiyAvRtya karIne nirja karI zake che. prazna 183 -zrAvaka, saMvara ane nirjarAnI kriyA kare che, te saMvara ane nirjarAnI sAthe puNya-prakRti paNa zuM baMdhAya che? javAba -hA, saMvara ane nirjarAnI kriyA karatI vakhate zrAvakane puNya-prakRti baMdhAya che. prazna 184-A prakAre munirAjone paNa saMvara nirjarAnI karaNa karatAM puNya prakRti baMdhAya che zuM? javAba:-hA, 13 mAM guNasthAna sudhI puNyaprakRti baMdhAya che. prazna 185-zuM puNya paNa zubha ane azubha hoya che, je heya che, te kayA prakAre ? Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 154 ] samartha-samAdhAna javAba -zubha prakRtine ja puNya kahe che, azubhane nahi, paraMtu puNyAnubaMdhipuNya ane pApAnubaMdhI-puNya, A be bheda puNyanA batAvyA che. jJAnapUrvaka ane nidAna rahIta kuzaLa anuSThAna (badhA jemAM dayA, virAgatA, vidhi pramANe gurunI bhakti-niraaticAra cAritranuM pAvana vagere) thI puNyAnubaMdhi-puNya thAya che ane niyANa vagere dothI dUSita dharma-anuSThAnathI pApAnubaMdhI-puNya thAya che. prazna 186 -(1) eka vyakti aMdara aMdaranA jhaghaDAothI gusse thaIne phasI lagAvIne maravA Icche che. bIjA bhAI e tenI phAMsI kADhIne tathA samajAvIne bacAvI lIdho. AmAM bacAvavAvALAne puNya thayuM ke pApa ? (2) eka AMdhaLo khADAmAM paDI jAya che ane bacAvavAne mATe bUmo pADe che. keIe tenI bUma sAMbhaLIne ane dayA bhAvathI prerAIne kADhyo, te tene puNya thayuM ke pApa? (3) eka gauzALAthI aDIne paDelI ghAsanI gaMjImAM Aga lAgI gaI. pazioe gAyanA ToLAMne gauzALAne daravAjo kholIne bahAra kADhyuM ane mRtyuthI bacAvI lIdhuM. AmAM bacAvavAvALAone puNya thayuM ke pApa ? (4) eka AMdhaLA bhikhArI upara kUtarAM tUTI paDyAM, keI dayALue kUtarAMthI AMdhaLAnI rakSA karI, te rakSakane puNya thayuM ke pApa? (5) eka mAMsAhArI, bhajanane mATe, bakarAne mArI rahyo che. keI surU dayALue tene samajAvIne kAyamane mATe hiMsA choDAvI ane bakarAne jiMdagIbharane mATe abhayadAna devaDAvyuM, bakarAne bacAvavAthI tene puNya thayuM ke pApa ? (6) eka khAlI vAsaNamAM UMdara paDI gaye, te nIkaLavA mATe asamartha che, taDapI rahyo che. keIe UMdara bacAvavAne mATe vAsaNane UMdhuM karI nAkhyuM, jenAthI UMdara bacI gaye. bacAvavAvALAne puNya thayuM ke pApa? (7) eka mANasa jaMgalamAM pANI vagara taDapI rahyo che. te ja vakhate eka dUdha vecavAvALe, zaheramAM jatAM tyAMthI nIkaLe. teNe tarasathI maratAne dUdha pIvaDAvIne bacAvI lIdhe. (8) sarakAre lokonAM hitane mATe davAkhAnA khelyAM, jemAM regI lekenA IlAja thatA rahe che. temAM kaI regIne joIne, keI dayALune dayA AvI ane pathyane mATe (halakA AhAra mATe) madada dIdhI. (9) pAThazALAomAM vidyAdAnane lAbha samajIne, dhananI madada devAya. (10) pAkistAnathI duHkhI thaIne AvelA zaraNathI bhAIne, ghara, bhajana ane kapaDAM vaDe madada karAya. Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga pahele [ papa (11) anAtha, apaMga ane besahAyane ThaMDImAM ThavAtA joIne, koIne dayA AvI jAya ane te tene vaccenuM dAna karI de. (12) bhojana karatI hoya tevI vyaktinI sAme kaI bhUkhyo kUtare ke manuSya AvI jAya ane te tene potAnA khANAmAMthI kaMIka daI diye, te A badhAmAM puNya thAya che ke pApa? javAba :-dayA ane dAna viSenA uparanA praznone javAba A ja che ke temAM puNya sAmela che ja, eTalA mATe puNya mAnIe chIe, kemake anukaMpA ke dayAnA bhAva puNya baMdhane hetu che, anukaMpA dAnanI zAstrakAra mana nathI karatA ane adharmadAnathI tene juduM batAve che. judA judA dAnAM nAma guNa pramANe dIdhAM che. prazna 1874-putra pitAnAM gharaDAM mA-bApanI nyAya-nIti anusAra sevA bhakti kare che. A kAryane Apa egya samaje che ke amegya?. javAbaH--A kAryane agya nathI samajatA. kAraNa ke mAtA pitAnAM aNumAMthI mukta thavAnuM muzkela che. jenuM varNana svayaM zAstrakAroe moTI khUbInI sAthe karyuM che ane mAtA pitAnuM bahu bhAre mahuM traNa batAvyuM che. je mA-bApanI sevA gya na hota te tenA putra upara traNa na manAta, tethI mAtA pitAnI sevA gya che. prazna 188-jIva saMsAra-parita kare che, te samyagRSTi avasthAmAM ke mithyAdaSTi avasthAmAM? javAba :-samyaguDhaSTi avasthAmAM ja saMsAra-pasti thAya che, mithyAtvamAM nahi. bhagavatI 3-1 mAM trIjA vargane IndranA viSayamAM, gautama mIjIne prazna karyo ke te bhavya che ke abhavya, samyagadaSTi ke mithyASTi, paritta-saMsArI ke anaMta saMsArI, sulabhadhi ke durlabhadhi, ArAdhaka ke virAdhaka tathA carima athavA acarima?" A prakAranAM 12 bela pUchaDyA che. temAM bhavyanI pachI samyagRSTi ane mithyASTi tathA tenAM pachI paritta-saMsArIne prazna AvyuM che. A ja rIte anya devanA viSayamAM bhagavatI, rAyapaNI vagere sUtromAM prazna che. AthI khabara paDe che ke samyagRSTi avasthAmAM ja saMsAra paritta thAya che. mithyAtvI avasthA saMsAra vadhAravAvALI ane samyaktva avasthA saMsAra ghaTADavAvALI che. uttarAdhyayana 36 mAM kahyuM che ke "jiNavayaNe aNurattAte haMti parita saMsArI." A paritta-saMsArInuM lakSaNa che. tethI samyagRSTi avasthAmAM saMsAraparitta karavAnuM siddha che. sumukha gAthApati saMsAra-patti karatI vakhate samyagadaSTi ja hatA. manuSya AyunAM baMdhanAM samaye temanAmAM mithyAtva AvI gayuM hatuM. anuga dvAra sUtranAM pramANe jIvanA eka bhavamAM hajAro vakhata samyakatva Ave-jAya che. ATalA mATe saMsAra paritta karatI Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 56 ] samartha-samAdhAna vakhate samyakatva, ane manuSya Ayu bAMdhatI vakhate mithyAtva hovAnuM ja barAbara lAge che. AmAM virodha jevI kaI vAta nathI, A ja vAta meghakumAranA hAthInA bhAvanA viSayamAM paNa samajavI. prazna 1894-samyagadaSTi kaI gatinuM AyuSya bAMdhe che? javAba -sayaSTi manuSya ane tiryaMca paMcendriya, eka vaimAnika devanuM ja AyuSya bAMdhe che ane deva tathA nAka eka manuSya gatinuM ja AyuSya badhe che. (bhagavatI 30) je manuSya ane tiryaMca, manuSya ane tiryaMcanuM AyuSya bAMdhe, te siddhAMta pramANe prathama guNasthAnamAM ja bAMdhe che ane karmagraMthanAM abhiprAyathI pahelA ane bIjA guNasthAnamAM bAMdhe che. karmathika bIjA guNasthAnamAM ajJAna mAne che. A apekSAthI je manuSya, manuSyanuM ane tiryaca, tiryaMcanuM AyuSya bAMdhe che, teo ajJAna dazAmAM ja bAMdhe che, teo te vakhate samyagRSTi nathI. 1. samyagadaSTi manuSya ane tiryaca, samyagadaSTi avasthAmAM vaimAnika sivAya bIjuM kaI paNa AyuSya bAMdhatA nathI, pachI bhalene teo avirata hoya, deza-virata hoya ke sarva-virata heya. hA mithyAtva avasthAmAM Ayune baMdha karI lIdhA pachI samyaktvanI prApti thAya, te evA samyagadaSTi pitAnA bandhanI anusAra, cAre gatimAM jaI zake che. A vAta bhagavatI za. 8 tathA 13 thI jaNAya che. 2. bhagavatI za. 1 u. 8 nI TIkAmAM lakhyuM che; "aeva bAlatve samAneDapi avirata samyaggadaSTi manuSya devAyudeva prakati na zeSANi." 3. dazAzruta skalpanA chaThThA a0 mAM kriyAvAdIne narakamAM javAno ullekha che, te javA viSene che. te baMdhanA viSayane ullekha nathI. kemake kriyAvAdIpaNAmAM naraka Ayune baMdha nathI thatA. bhagavatI za. 30 mAM lakhyuM che : "kRSNa, nIla ane kApita lezyAvALA kriyAvAdI manuSya ane tiryaMca, kaI paNa gatinA AyuSyane baMdha nathI karatAM ane narakamAM te A kRSNa vagere traNa lehyA ja che, jyAre teo kRSNa vagere traNa lesthAmAM AyuSya bAMdhatA ja nathI, te narakane yogya baMdhane prazna ja kyAM rahe che ? 4. bhagavatI za. 30 mAM je vidhAna che, te badhA kiyAvAdIonI apekSAthI che, bhalene teo avirata samyagU daSTi heya, deza-virata hoya athavA sarva--virata hoya, kema ke tyAM traNa vikendrine cheDIne, bAkInA bIjA badhA samyagdaSTi, mati, kRta ane avadhijJAnI, je nAraka, tiryaMca-paMcendriya, manuSya ane deva che, te badhAne kiyAvAdI mAnyA che. AthI AmAM sAmAnya kiyAvAdI paNa saMmilita che ane vizeSa paNa. | vikendriyane eTalA mATe choDyA ke je samyaktrI ane mati-kRta jJAnI vikalendriya (aparyApta avasthAmAM) che, teo jarUra ja mithyAtvI thanAra che. ane samyakatva avasthAmAM Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ pa7 bhAga pahele (je patana umukha che) teo koI paNa gatinuM AyuSya nathI bAMdhatA tathA patana unmukhI hovAne kAraNe temAM samavasaraNa paNa akiyAvAdI ane jJAnavAdInuM ja pAme che. pa. A zatakanA prathama udezamAM paNa lakhyuM ke-kRSNa lezI kriyAvAdI jIva (pAMcamI tathA chaThThI naraka ane deva) eka manuSya gatinuM ja AyuSya bAMdhe che. AnI TIkAmAM paNa spaSTa lakhyuM che ke samyagdaSTi manuSya ane tiryaMca paMcendriya vaimAnikanuM ja AyuSya bAMdhe che. tathA mULa pAThamAM paNa spaSTa ullekha che. 6. bhagavatI za. 26 u. 1 mAM AyukarmanI apekSAe samuccaya javanAM manaH paryavajJAna ane saMpayuktamAM bIjo bhaMga (bAMdhyA, bAMdhe che ane nahi bAMdhe) choDIne bAkInA traNa bhaMga batAvyA che. tiryaMca paMcenidrayanA 1 samyagdaSTi, 2 sajJAnI, 3 matijJAnI, 4 zrutajJAnI ane 5 avadhijJAnI, A pAMcamAM uparanA traNa bhaMga che. manuSyamAM samuccayanI anusAra, paraMtu pUrvokta 5 belemAM 3 bhaMga che. A belemAM manuSyanuM Ayu nathI bAMdhatA, tethI trIje bhaMga choDyo che. tethI vaimAnikanuM Ayu ja bAMdhe che. che. avirata samyagdaSTi manuSya ane tiryaMca paMcendriya paNa vaimAnikanAM sivAya, bIjuM Ayu nathI bAMdhatA, te pachI vratadhArIonuM te kahevuM ja zuM ? bhagavatI za. 6 u. 4 mAM lakhyuM ke "samuccaya jIva ane vaimAnika deva te pratyAkhyAna, apratyAkhyAna ane pratyAkhyAna apratyAkhyAna, A traNathI nivartita (tUTe nahi evuM) Ayu ja bAMdhe che, bAkI 23 daMDakanA jIva, kevaLa apratyAkhyAna nivartita Ayu ja bAMdhe che. A AdhAre sAbita che ke virata manuSya ane tiryaMca paMcendriya te vaimAnikanuM Ayu ja bAMdhe che. 8. manuSya, manuSyanuM Ayu bAMdhe ane tiryaMca marIne tiryaMca thAya te tene taddabhavamaraNa" nAme "bAla-marANa" mAnyuM che. AnI prazaMsA karavAthI sAdhune nizItha u. 11 nA anusAra prAyazcita Ave che. prazna 190-samyaktva hovA chatAM paNa viratinI virAdhanAthI sAdhune zrAvaka paNa bhavanapati vageremAM jAya che, tyAre vaimAnikane niyama kyAM rahyo? javAbaH--virAdhaka sAdhu ane zrAvakamAM samyaktva ane kriyAvAdIpaNuM haMmezAM rahe ja che, evo koI niyama nathI. bhagavatI za. 10 u. 4 nI TIkAmAM lakhyuM ke amarendrane trAya trizaMka deva, kAkandInA zrAvaka hatA. teo pahelAM te ugra-vihArI hatA paNa pAchaLathI pAsastha-vihArI thayA, eTalA mATe-"jJAna vagerethI bAhya pAsasthA" A Adi zabdathI darzanathI paNa bAhya hoI zake che, temAM darzananA niyame kevI rIte rahI zake che? 1. eka bhavamAM sAdhupaNuM seMkaDe vAra tathA zrAvakapaNuM ane samyakatva hajAra vAra Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58] samartha-samAdhAna AvI jaI zake che (anuga dvAra-Amedaya samiti patra 260) tethI virAdhakemAM samyaktva rahe ja che, evI vAta nathI. - 2. niyaMThAnA 13 mAM gatidvAranI TIkAmAM paNa avirAdhakane khulAso karyo, tyAM paNa 6 avirAdhanA jJAna AdinA"...tathA TambArthamAM paNa ullekha che. ATalA mATe "jJAna AdithI Adi (vagere) zabdamAM darzananuM grahaNa thaI zake che. 3. je manuSya tathA tiryaMce, pahelAM mithyAtva avasthAmAM naka, tiryaMca, manuSya, lAvanapati, vyantara ane tiSamAMthI koInuM Ayu bAMdhI lIdhuM hoya ane pachI samyakatva, zrAvakapaNuM athavA sAdhupaNuM prApta karI le, te cokkasa ja virAdhaka thaze, kemake naraka vagere traNa gatinuM Ayu bAMdhyAM pachI sAtamAM guNasthAnathI AgaLa nathI jaI zakatA, tathA te bhavamAM ArAdhaka paNa nathI thaI zakatA. prazna 191 -bhagavAna mallinAthe pUrvabhavamAM devAyunI sAthe strIvedane bandha karyo, te samyakatva avasthAmAM ja hatuM ? javAbaH--nahiM, sIvedane baMdha bIjA guNasthAnathI AgaLa nathI thato, karmagraMtha paNa A ja batAve che. bhagavAna mallinAthe te anuttara vimAnanAM devAyune baMdha karyo hato, paraMtu anuttara vimAnanAM devAyunI sAthe strIvedanAM baMdhano saMbaMdha nathI. strIvedane baMdha bIjA vakhatamAM thayuM che. prazna 19-jeNe mithyAtvamAM naraka vagerenuM AyuM bAMdhyuM. te samyakatva sahita Ayu pUruM karIne naraka vageremAM kevI rIte jaI zake che? tene mRtyunAM samaye mithyAtva AvavuM Avazyaka ja che. javAba -jemAM mRtyu thayuM hoya, temAM ja Ayu baMdha thavAne siddhAMta lekSAthI saMbaMdhita che, bIjA keIthI nahi. jemake-pulAka nigraMtha, sUkrama saMparaya ane yathAkhyAta cAritramAM AyuSya to nathI bAMdhatA, paNa temAM marIne develekamAM utpanna te thAya che, A ja rIte kaI-kaI mithyAtvamAM AyuSya bAMdhIne avirata samyagadaSTi tathA virAdhaka zrAvaka ke sAdhu thaIne bhavanapati vageremAM utpanna thAya che. A asaMgata nathI. prazna 199 -dhannA sAdhue tapasyA karI, tethI temane nirjarA thaI ke puNya baMdha thaye? javAba :-tapasyAthI nirjare te avazya thAya che, paNa sAthe zubha ga rahevAthI baMdha paNa thAya che. saMyama ane tapanI sAthe je puNya baMdhAya che, te muktimAM koI divasa bAdhaka nathI thatuM. bAdhaka thAya che-pahelAMnAM bAMdhelAM zeSa karmo. bIjAM karmono kSayanI sAthe te puNya karmo tarata ja kSaya thaI jAya che. Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga pahele [ 59 prazna 194:draupadI pAMca purUSenI patni hatI, teNe pAMcenI sAthe (bhegavilAsa) karatI hatI, te tene satI kevI rIte manAya ? javAba - draupadIe nidAnanAM prabhAvathI pAMca patine aMgIkAra karyA ane aMgIkAra karyA pachI, temaNe vAre nakkI karIne niyama bAMdhI lIdhe, te niyamanuM teNIe saccAInI sAthe pAlana karyuM. tenI sAkSI te deve paNa dIdhI. jene patararAjAe (teNIne) lAvavA kahyuM hatuM; " draupadIne pAMDavonI sivAya bIjA keIpaNa puruSanI sAthe bheganI IcchA na te pahelA hatI, na atyAre che ane na te AgaLa thaze, eTalA mATe tuM ene prApta karavAne prayatna na kara." tethI te satI hatI. pAMca patinI vAta apavAda svarUpa che. eTalA mATe tenuM udAharaNa (dAkhalo) bIjAoe levAnuM ucita nathI. prazna 1lpa-kaI kaI kahe che ke-"zrAvake mATe 3 upavAsathI vadhu tapasyA karavAnuM vidhAna nathI." zuM A vAta barAbara che? javAba :-"zrAvaka 3 upavAsathI vadhAre tapa nathI karI zakatA" A prakAranuM vidhAna te kyAMya jovAmAM AvyuM nathI, paraMtu keI ullekhe evA paNa che ke jenAthI zrAvakanuM vadhAre tapa karavAnuM paNa sAbita thAya che, jemake - (1) AnaMda zrAvakanA viSayamAM TakA, artha ane Avazyaka vageremAM lakhyuM che ke temaNe eka aMtarathI laIne 11-11 sudhInuM tapa karyuM hatuM. mULapAThamAM paNa "ImeNuM eyANuM urAleNa vileNe pavaNuM paDjhahie to kameNu suke jAva kise dhamaNi saMtae jAe." A ulekha te ja che, je ugratapasyA karavAvALA munione che. temaNe eka mahinAne saMthAre paNa karyo che, pachI 3 upavAsa sudhInI maryAdA kevI rIte hoI zake che? (2) kArtika zeThe pAMcamI pratimA so vakhata karI, te temaNe paNa pacele pAraNuM pAMcamAsa sudhI se vakhata karyuM haze. (3) ThANuM 3/4 mAM zrAvakanAM traNa manorathathI jaNAya che ke-"zrAvaka pado gamana nAmanuM anazana paNa karI zake che. cothA ThANAnA trIjA udezamAM AvelA cothA vibhAgamAM paNa pAdapagamananuM vidhAna che. te pachI AjIvana saMthAro karavAvALA 3 upavAsathI vadhAre tapa, kema na karI zake ? (4) prAcIna AcAryo vaDe racita guNasthAna dvAranAM lakSaNa dvAramAM, pAMcamAM guNasthAnanA viSayamAM lakhyuM ke-navakArasI vagere vArSika tapane eTale ke jaina tIrthakaronA samaye, eTale utkRSTa tapa pracalita hoya ( prathamanA bAra 12 mAsa, bIjAthI 23 sudhI 8 mAsa ane 24 mAnA zAsanamAM 6 mAsa), eTale utkRSTa tapa zrAvakane mATe paNa hoya, te kaI vAMdho nathI. Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6. ] samasamAdhAna (5) vratadhArI zrAvakanA sivAya vidyAdhara vagere paNa vidyAnI sAdhanAne mATe keTaluM tapa kare che. jemake zakhUke sAhasagatie, rAvaNe "va upavAse khAMDa sAthe " vagere rAvaNanI vidyA sAdhana vidhi, digambara padmapurANamAM che ane "triSaSThizalAkA puruSa caritramAM aneka vidyAdharanI vikaTa tapasyAnuM varNana che, te pachI zrAvaka 3 upavAsathI vadhAre tapa kema na karI zake ? (6) bhagavatI sUtra za. 7 u. 2 mAM sarva--uttaraguNa paccakkhANa je "aNagaya maIkata " vagere 10 bheda che, te badhAM-uttaraguNa paccakhANa tiryaMcamAM paNa che. AmAMthI trIje bheda "keDi sahiyaM" che, temAM kanakAvalI vagere aneka prakAranAM tapa AvyA che, jyAre tiyacanAM paNa A prakAranAM tapa hoI zake che, te manuSya zrAvakanA 3 upavAsathI vadhAre kema na hoI zake ? AmAM dasamA "addhApaccakkhANa che, A aDhA paccakhANa, navakArasIthI mAMDIne varSItapa sudhInA tapa thaI zake che, tethI zrAvaka 3 upavAsathI vadhAre tapa kare, te temAM koI saiddhAMtika vadhe nathI. prazna 1964-keI Ama paNa kahe che ke, "zrAvakane mATe tapasyA cauvihArapUrvaka ja hoya che ane keIema paNa kahe che ke moTI tapasyA garama pANInA sivAya bIjA dhAvaNa vagerethI na karavAnuM ka9pe che. te zuM A vAta ThIka che? javAba:-bhagavatI 7 u. 2 tathA sthAnAMga 10 mAM "aNAgaya maIkarkata' vagere pazcakakhANanAM 10 bheda che. temAMthI pa bheda sAgAra-AcAra sahita che. eTalA mATe tivihAra tathA Achane AgAra che. "parimANakarDa" mAM dAta vagerene parimANa AvyuM, jemAM Adi (vagere) zabdathI chAza, Asa, suMdhaNI vagerene parimANu kare, te paNa AmAM samAveza thaI zake che. AgAra tathA parimANa, A be belethI pitAnA avasaranI anusAra zekAtA AgAra rAkhI zakAya che. A prakAre tivihAra tathA dhAvaNa, chAza vagerenA AgArathI tapasyA karI zakAya che, paNa AgAra nahi kholIne samuccaya upavAsa vagere paccakkhANamAM chAza vagere na laI zakAya. svAbhAvika AgAra te niyamita hoya ja che. paNa vizeSa AgAra kholavAthI ja rahI zake che. AgA2 na kholavA para paNa divasano tivihAra rahe che ane bhakata pratyAkhyAna saMthAra paNa covihAra tathA tivihAra te baMne jAtano thaI zake che. A vAta samavAyAMga 17 mAM 17 prakAranAM maraNanI TIkAmAM lakhI che. AthI zrAvakanI tihiAra tapasyA thavAmAM koI bAda nathI ane garama pANInAM sivAya bhatA AgAra rAkhIne paNa tapasyA karI zakAya che. prazna 1974-graMthamAM te zrAvakanA cauvihAra ane pauSadha sahita tapanuM varNana AvyuM che ane tenAM phaLanAM viSayamAM prazna thaye che? Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 61 bhAga pahelo javAba :-grathomAM je tapasyAnuM phaLa batAvAyuM che, te utkRSTa kiyA athavA madhya kriyAmAMthI koI eka darajajAne batAvyuM haze. badhI prakAranI kriyAnuM juduM juduM phaLa maLavuM te muzkela che, kemake tapa ane carittA-carittanA asaMkhya darajajA che, temAMthI koI kaI darajajAnuM vivaraNa granthamAM karyuM haze. jemake-"bAra mahinAnI saMyama-paryAya vALA sAdhu, sarvArtha siddhanA sukhonuM ullaMghana karI de che ?"- A vAta madhyama darajajAnI che, kemake bhArata, marudevI, candralayArANI, elA putra vageree aMtamuhUrtamAM ja kevaLa jJAna prApta karI lIdhuM che ane keTalAya sAdhu aneka varaso saMyama pALIne paNa prathama svargamAM ja jAya che. zrAvaka, tivihAra, cauvihAra, pauSadha sahita, pauSadha rahita, Azrava rekIne athavA kayA vinA paNa tapasyA karI zake che. uttarAdhyayana a. 5 gA. 26 mAM "pisatuM duo pakaM, egarAya | hAvae " lakhyuM che, AthI rapaSTa thAya che ke je zrAvakane divasanA samayamAM kurasada na maLe to rAtrInAM pauSadha jarUra kare, tathA zrAvakane ethI vagere pratimAmAM piSaya te mahinAmAM 6 AvyA, paNa tapa te haMmezAM cole, pacele vagerenAM hoya che. AnAthI khabara paDe che ke zrAvaka pauSadha sahita ke rahita tathA saMvara sahita ke rahita tapasyA karI zake che. prazna 198-eka siddhanI avagAhanAnI laMbAImAM asaMkhyAta guNa adhika ananta siddhonI avagAhanA prajJApanA sUtramAM batAvI che. A kayA prakAre samajavuM ? javAba: siddha avagAhanA pahoLAInI apekSAe samajamAM Avela che. eka siddhanI pUrNa avagAhanA jeTalI che teTalI ja pUrNa tathA tenI sarakhI avagAhanA, te ja kSetramAM rahevAvALA anaMta siddhonI che. te pachI eka eka pradezanI pahoLAImAM ochuM vadhuM karatAM paNa pratyeka pradezamAM anaMta anaMta che, A rIte eka siddhanI apekSA mULa avagAhanAmAM jeTalA anaMta siddhAM che, tenAthI pratyeka pradeza choDatAM cheDatAM saMpUrNa avagAhanAmAM je anaMta siddho lIdhA che, te asaMkhya gaNuM thaI jaze, kemake eka siddha AtmAnA asaMkhya pradeza ja che. prazna 194-keI deva devInuM rUpa vaikeya karIne tenI sAthe krIDA kare, ane kaI devI, devatAnuM rUpa vaikeya karIne tenI sAthe krIDA kare, tyAre teo kayA vedano anubhava kare che, ane je deva vaikeya na kare, temanAM te mULa veda ja rahe che ke bIjA paNa? javAba koIpaNa deva, devInuM rupa banAvIne tenI sAthe kIDA kare, te te samaye tene kAM te puruSa-vedane udaya thaze, kAM strI-veda, A prakAre devIne paNa, kemake eka Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samaya samAdhAna samayamAM e vedanA uddaya nathI thato. pradeza udaya tA badhA devo, devIenA traNemAMthI koIpaNa vedanA utkraya thaI zake che. jemake mallinAtha bhagavAnanA pUrvInA manuSya janmamAM ja strIvedanA baMdha thai gayA hatA ane pachIthI anuttara vimAnanuM AyuSya bAMdhIne anuttara vimAnamAM padhAryA. strI vedanA bAdhakALa 1500 varasanA che. te pUrNa thayA pachI srIvedanA pradeza udaya anuttara vimAnamAM, te| cAlu thai ja gayA haze ane deI e napuMsaka veda bAMdhyA hAya tA, tenA pradeza udaya paNa thaI zake che. hA, napu Msaka vedanA vipa!ka-udaya deva- devIomAM nathI thatA. dara j prazna 2003--zrI rAjamatIjIe bhagavAna riSTanemijInI sAthe dIkSA lIdhI ke pAchaLathI ? javAba :--rAjamatIjIe bhagavAna riSTanemijInAM pachI dIkSA lIdhI. jIeuttarAdhyayana a. 22 gA. 11 thI 32 sudhI. kalpasUtramAM ullekha che. ' jyAre bhagavAnane 54 divasa pachI kevaLajJAna thayuM ane kRSNa vAsudeva, rAjamatI vagere bhagavAnane vaMdanA karavA gayA, tyAre zrIkRSNe rAjImatIjanA utkRSTa premanA viSayamAM prazna karyAM hatA, bhagavAne 9 bhavAnuM varNana karyuM hatuM. pachIthI bhAnanA vihAra thaI gayo. AnI pachI pharIthI dvArakA padhAravAnuM thayuM, tyAre rahanemi ane rAjImatIjInI dIkSA thai hatI. kalpasUtranI TIkAmAM A ullekha che. prazna 201H--zrI yakSiNIjI ane rAjamatIjI eka che ke judA judA ? javAba :-eka vakhata ane eka hevAnuM paNa sAMbhaLyu hatuM, paraMtu baMne judA ja che. kemake caturvidha tInI thApanA pachI ja rAjamatIjInI dIkSA thaI hatI. graMthakAroe paNa baMnene judA hAvAnu khatAvyu che. prazna 202:-zrI rAjamatIjIne pahelAM jAtismaraNa jJAna thayu` hatu` zu`? javAba :----AvA ullekha kayAMya jovAmAM Avye nathI. jo thayuM hoya to paNa peAtAnA 9 bhavAnI vAta sAMbhaLIne thayu haze, paraMtu kayAMya jovAmAM nathI AvyuM. prazna 203 --asa nImAMthI AvIne koI manuSya bhava meLave, to tene jAtismaraNa jJAna thAya che ke nahi? javAba H--nahi, AnA ullekha jJAtAsUtra a-1 nI TIkAmAM che. prazna 204 :--hariogameSInI ArAdhanAne mATe zrI kRSNe pauSadhavALA 3 upavAsa karyAM, te devanA satkAra zrIkRSNe zu, pauSadhamAM karyA ? javAba :--pauSadha pADyA pachI satkAra karyAM hatA. A namAM akSayakumAranI sAkSI dIdhI che ane alaya kumAre pauSadha pALyA pachI ja devanA satkAra karyAM hatA. Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga pahele N prazna ra05 -nala kubara ane kubera-A baMne eka che ke judA judA javAba -kubera, kanada, vaizravaNa vagere aneka nAma kuberanA che ane "nalakUbara' te kuberanA putranuM nAma che. zrI gajasukumAlajanAM adhikAranI TIkAmAM ane ullekha A prakAre che-" nalakubera samAnA, vaizravaNa putra tulyA, idaM ca lekaDhayA vyAkhyAta yate devAnAm putra na saMti." eTale ke-nalakRbaranI samAna eTale ke kubera vaizravaNanAM dIkarAnI barAbara. A leka rUDhithI kahevAyuM che, kemake devatAone putra nathI letA. AthI anumAna thAya che ke kubera keI suMdara AkAranA chokarAnuM vekeya banAvatA haze ane tenuM nAma nalakubara haze. prazna 26 -upazama-samyaktvanI aMtarma hartanI sthiti pUrI thayA pachI jIva, zuM prApta kare che? zuM te sAta prakRtine pharIthI udaya thayA vinA ja me kSa prApta karI zake che ? javAba -upazama samyakatvavALA aMtarmuhUrtanI pachI kAM te kSApazamika samyakRtva prApta kare che athavA mithyAtvamAM jAya che. tenI sAme prakRtiono pradeza ane vipAkaudaya jarUra thaze. prazna 207-kSapazama samyakatvanAM 7 vikalpa che. AmAMthI badhA vikalapa vALA paDavAI (patita) heAya che ke keI amuka vikalpavALA ja? javAba -sAta bhaMgamAMthI cha prakRtinA upazama ane sAtamI prakRtinA udayavALA eka sAtamA bhaMganA pAtra ja paDavAI (patita) hoya che. bAkInA cha bhaMgavALA nahi. prazna 208-sAsvAdana samyakatva kene kahe che? javAba:-anaMtAnubaMdhI cikano udaya tathA mithyAtva ane mizramehanIyanA upazama ane samyakatva mehanIyano vizeSa udaya hoya tene sAsvAdana samyakRtva kahe che. AmAM kSayapazama samyakatvane aMza hoya che. prazna 209-manuSya kSetranA 16 daravAjA che, temAM baMdha keTalA ane khullA keTalA? javAba:-2 lavaNa samudranA, 2 dhAtrIkhaMDanA ane 2 kALaudadhi samudranA, A prakAre 6 daravAjA vAkAra parvatethI rokAyelA che, bAkInAM 10 daravAjA khullA che. prazna 210 -ga ane dravya-lezyA, kayA karmanAM udayathI che? javAba -azubha-ga ane aprazasta dravya-lehyA mohanIya karmanA udayathI che ane zubha-ga tathA prazasta dravya-lezyA nAma karmanA udayathI che. Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samartha-samAdhAna prazna 211 -eka jIva, eka bhavamAM tathA aneka bhemAM AhAraka zarIra keTalIvAra karI zake che ane je eka bhavamAM bIjIvAra kare te ochAmAM ochuM keTalA samayanuM aMtara hoI zake che? javAba :-eka jIva eka bhAvamAM vadhAremAM vadhAre be vakhata ane aneka mAM cAra vakhata sudhI AhAka zarIra karI zake che. aMtara ochAmAM ochuM aMtarmuhUrtanuM rahe che. prazna 212 -ochAmAM ochA keTalA kSetra ane kALane jANavAvALA avadhijJAnI mananI vAta jANI zake che? javAba -mane dravya jANavAvALA avadhijJAnI, ochAmAM ochuM, kSetrathI lekanA saMkhyAmAM bhAga ane kALathI palyopamane saMkhyAtame bhAga jANe che. prazna 213 -ochAmAM ochA keTalA kSetra ane kALane jANavAvALA avadhijJAnI karmanAM dravyane jANe che? javAba -karma-dravyane jANavAvALA avadhijJAnI ochAmAM ochuM lokanA ane palyopamanA bahu ja saMkhyAmAM bhAgane jANe che. prazna 214 -keTalA kALane jANavAvALA avadhijJAnI, saMpUrNa lokane jANe che? javAba -eka pApamamAM kaMIka ochuM jANavAvALA avadhijJAnI, saMpUrNa lekane jANe che. prazna 215 -avadhijJAna thayA pachI keTalIvAramAM kevaLajJAna thAya che? javAba:-aMtamuhUrtamAM. prazna 216 -jumati mana:paryavajJAnI, manuSya kSetramAM, vipulamati karatAM aDDI aMgula (AMgaLa) ochuM jue che, to aThThI aMgula kevI rIte? javAba: usedha aMgula. prazna 217:-hAthI ane gheDA vinA, bAkInA paMcendriya ratna, anuttara vimAnathI AvelAM heya che ke nahi ? javAba-prajJApanA pada 20 nA mULapAThamAM lakhyuM che ke senApati vagere pAMce ratno, anuttara vimAnamAM AvelAM nathI hotAM ane artha mAM lakhyuM che ke te narakamAM jAya che. prazna 218 -kaikeya zarIra, trasa nADInI bahAra heya che ke zuM? javAba -nahi, trasanADImAM ja hoya che. A vAta prajJApanA pada 21nA arthamAM lakhI che. prazna 219 -sAkAra ane anAkAra upagamAM labdhi utpanna thAya che Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga pahele javAba -labdhi, sAkAra upayogamAM ja utpanna thAya che. prazna 220-pRthvI, apa ane vanaspatikAyamAM tejalezyAvALA jIva vadhAre hoya che ke devomAM? javAba:-pRthvI, apa ane vanaspatimAM tejalezyAnA jIva kayAreka maLe che ane kayAreka nathI paNa maLatA, jyAre maLe che tyAre paNa teo devatAthI bahu ochA hoya che ane deva tenAthI asaMkhyAta ghaNuM vadhAre heDaya che kAraNa e ke, pRthvI, apa ane vanaspatimAM tejalezyA temane thoDIvAra mATe hoya che, je devamAMthI AvyA hoya, bAkInAne nathI hotI. tethI deva ja vadhAre hoya che. prazna rara1-pRthvI, apa ane vanaspatimAM tejalezyA, jaghanya sthiti vALAne heAya che, ke madhyama ane utkRSTa sthitivALAne heya che? javAba :-madhyama ane utkRSTa sthitivALAmAM hoya che, jaghanyamAM nathI hotI. prazna 222 -tejolezyAvALA uparanA cho, teo lesthAmAM ja AgaLanA bhavanuM AyuSya bAMdhI zake che ke nahi? javAba: A daDha niyama che ke jIvanuM AyuSya je legyAmAM baMdhAya che, temAM ja te mare che. A paNa atUTa niyama che ke pRthvI vagere traNe, tejalezyAmAM nathI maratA ATalA mATe teo tejolesthAmAM AyuSya nathI bAMdhatA ane AyuSyane baMdha karavAnA samaya sudhI, telethA teomAM rahetI paNa nathI. prazna 223 jaghanya sthitivALA manuSya ane tiryaMcamAM keTalA jJAna heya che? javAba -kAMIpaNa jJAna nathI hotuM. prajJApanA sUtranA pAMcamA padamAM Ane khulAse che. prazna 224-keTalI avagAhanA vALA tiryaMcamAM, avadhijJAna thaI zake che? javAba :-aMgulanAM (AMgaLanA) asaMkhyAtamA bhAgathI laIne hajAra jajananI avagAhana vALA tiryaMcane avadhijJAna thaI zake che, ema prajJApanAnAM pAMcamA padathI spaSTa thAya che. prazna 225 -je manuSya, parabhavathI avadhijJAna sAthe laIne Ave che, te jaghanya vagere traNa bhedamAMthI kyA bhedane heya che? javAba :-te avadhijJAna kevaLa madhyama ja hoya che. prazna rada -je tiryaMcanuM AyuSya koDa pUrvanuM thaI jAya, tenI avagAhanA keTalI hoya? Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samartha-samAdhAna javAba -aMgulanA asaMkhyAtamA bhAgathI laIne hajAra jojana sudhI hoI zake che. A vAta bhagavatI za. 24 thI siddha (sAbita) che. prazna 227-saMjJI manuSya ane tiryaMcanI utkRSTa avagAhanA hoya che, te yugalikanI hoya che ke bIjAnI? javAba:-manuSyamAM te yugalikanI ja hoya che, paraMtu tiryaMca paMcendriyamAM utkRSTa avagAhanA yugalikanI nathI hotI. - prazna ra28-utpattinA vakhate manuSya ane tiryaMca paMcendinI je jaghanya avagAhanA hoya che, te yugalikamAM hoya che ke bIjAmAM? javAba -yugalikanI kaMIka miTI avagAhanA hoya che, evuM prajJApanA pada pa thI jaNAya che. prazna ra29-dasa hajAra varasanI sthitivALA devamAM lezyA keTalI hoya che? javAba -ImAM kRSNa lezyA ane koImAM telezyA hoya che. prazna 230 -tirthakaronI AgatamAM (upasthitimAM) keTalI vezyA hoya che? javAba -kRSNAne doDIne bAkInI 5 leDyA hoya che. prazna 231 -vAsudevanI AgatamAM (upasthitimAM) keTalI lezyA heya che? javAba -kRSNa ane nIla cheDIne bAkInI cAra lezyA hoya che. prazna 232 samyagRSTi ane mati zratajJAnavALA, vikalendrimAM zAzvata (kAyama) maLe che ke nahi? javAba :-kayAreka maLe che ane kayAreka nathI maLatA. prazna ra33 -asaMgI jIvemAM 22 daDuka hoya che, te badhA zAzvata che ke nahi? javAba -naraka, deva ane manuSya temanAM 13 daMDaka te asaMsInA azAzvata che ane bAkI 9 daMDaka zAzvata che. prazna 234 -saMpUrNa lokamAM mizra-daSTi zAzvata che ke azAzvata? javAba :-azAzvata. prazna 235 -AhAraka zarIra? javAba :-azAzvata. prazna 236 -naraka ane devamAM cAre kapAya zAzvata che ke azAzvata? javAba : -narakamAM kodha kaSAyamAM vartavAvALA zAzvata, bAkI azAzvata ane devAmAM lebha kaSAyamAM vartavAvALA zAzvata maLe che, bAkI azAzvata. Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga pahelo prazna ra37 -kevaLI samudraghAta thayAnA keTalA samaya pachI kevaLI bhagavAna mekSamAM jAya che? javAba - jogI bhavastha kevaLI anAhArakanuM aMtara jaghanya ane utkRSTa aMtamuhUrtanuM ja che, ethI kevaLI samudghata thayA pachI aMtamuhUrtamAM miznamAM jAya che, prazna 238 -e jIva lAgalagATa paMcendriyanA keTalA bhava karI zake che? keI 7-8 ane keI 15 bhava karavAnuM kahe che, AmAM sAcI vAta zI che? javAba -paMcendriyanI kAya sthiti jaghanya aMtarmuhUrtanI ane utkRSTa eka hajAra sAgarathI kaMIka vadhArenI che. hajAra sAgaropamamAM te seMkaDo lAva thaI jAya che. kevaLa paMce. ndriya tiryaMca, paMcendriya tiryaMcanA athavA manuSya manuSyanAM ja lAgalagATa bhava kare te ATha bhava karI zake tethI-vadhAre nahi, uttarAdhyayananA a. 10 mAM 7-8 bhava batAvyA che, te te kevaLa tiryaMca paMcendriyanA ja samajavA joIe, kemake tyAM manuSya bhavanI durlabhatAnuM varNana kareluM che, temAM deva ane nArakanuM kathana juduM juduM kareluM che. eTalA mATe te 7-8 bhava tiryaMca paMcendriyanA che. prazna thaI zake che ke-te bhava, tiryaMca paMcanidrayanA che, to tyAM 7 ane 8 A be vAte kema batAvI? tene khulAso A che ke-tyAM tiryaMca paMcendriyanI moTI kAyasthiti batAvavAne mATe sAta bhava lAgalagATa karmabhUminA ane AThame yugalika tiryaMcane hevAne saMbhava che, nahitara bhagavatI za24 nA ulekhathI te lAgalagATa ATha bhava hoya che. je samuccaya paMcandriyanA utkRSTa 15 bhava kahe che, te barAbara ThIka nathI, kemake sumukha gAthApati vagerenA 16 bhava, manuSya ane devanA sukhavipAkamAM batAvyA che. mRgA.. leDhAnA lagabhaga 18 bhava, nAgazrInA 27 bhava ane gozAlakanA 3ra thI ochA (paMcendriyanAM) bhava batAvyA nathI. e te sUtramAM AvelAM varNanathI siddha che, paraMtu kAyasthitinA hisAbathI te samu vaye paMcendriyanA seMkaDo bhava lAgalagATa hoI zake che. prazna ra3 -keI aparyApta jIva marIne nAraka ane devamAM jAya che ke nahi ane kaI chava nArakI ane devatAthI AvIne aparyApta avasthAmAM ja mare che ke nahi? javAba -kaI paNa aparyApta jIva marIne naraka ane devamAM utpanna nathI thatAM ane tyAMthI AvIne keI aparyApta avasthAmAM maratAM paNa nathI. prazna 240:-manuSya ane tiryaca, jaghanya keTalI sthitivALA marIne nArakI ane devamAM utpanna thaI zake che? Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 68 ] samartha-samAdhAna javAba -jaghanya aMtamuhUrtanI sthitinAM tiryaMca paMcendriya, badhI narakamAM tathA AThamA svarga sudhInA badhA devomAM utpanna thaI zake che. jaghanya pratyeka mAsanI sthitivALA manuSya prathama naraka tathA bhavanapatithI mAMDIne bIjA svarganA dezamAM ane bIjA naraka tathA dezamAM jaghanya pratyeka varSanI sthitivALA jaI zake che. prazna 241 -asaMzI tiryaMca paMcendriyanI avagAhanA aMtamuhUrtamAM vadhAremAM vadhAre keTalI hoI zake che? javAba:-uda hajAra jejananI. A vAta bhagavatI zi. 24 thI siddha che. prazna 24ra:-asaMgI tiryaMca paMcenidrayanuM devatAmAM vadhAremAM vadhAre palyopamanA asaMkhyAtamA bhAganuM AyuSya heya che ane popamanA asaMkhyAtamAM bhAgane te asaMkhya bheda che, pachI te asaMjJI keTaluM AyuSya pAmI zake che? javAba :-bhagavatI sUtra za. 24 u. 2 mAM TIkAkAra lakhe che ke te asaMtatiryaMca jIva, tyAMnA utkRSTa AyunAM samAna ja devamAM utkRSTa Ayu pAmI zake che, eTale ke tene pUrva sudhInuM Ayu prApta thaI zake che. prazna 243 -Na pAmanI sthiti pUrI thaI javA para, tiryaMca paMcendriyanI jaghanya avagAhanA keTalI hoya che? javAba :-jaghanya pratyeka dhanuSyanI. prazna 244-cAra prakAranA devAmAM utpanna thatAM tiryaMca ane manuSya yugalikAmAM keTalI ane kaI dRSTi hoya che? javAba:-bhavanapati, vyaMtara ane tiSimAM jovAvALA yugalikomAM eka mithyAdaSTi ane vimAnikamAM jAvAvALAomAM koImAM samyam daSTi ane keImAM mithyASTi-A be dRSTi hoya che. prazna 245 -tiryaMca yugalika saMkhyAta che ke asaMkhyAta? javAba :- bhagavatI za. 24 u. 2 nI TIkAmAM tiryaMca yugalika saMkhyAta batAvyA che. prazna 246-saMpUrNa ticha lokamAM tiryaMca yugalika hoya che ke nahi? javAba -upara mujabanA pramANathI manuSya-kSetramAM ja hevAne saMbhava che. prazna 247 -yugalika bhavamAM daSTino pheraphAra thAya che ke nahi? javAba -bhagavatI za. 24ne jotAM daSTine pheraphAra thavAne saMbhava nathI lAgatuM. Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga pahelA [ 6 prazna 248 :--zrI jIvAbhigama sUtramAM narAnAM vanamAM, vanaspatinA ullekha che, te zu narakamAM paNa naspati hoya che ? javAba - --narakamAM audArika zarIravALI vanaspatinI utpatti nathI thatI. tyAM vaidhyanI apekSAthI vadhu na thayu che. prazna 249H--car candramA ane sUryanA prakArA, paraspara eka bIjAne sparza kare che ke nahi ? temanAM tApa-kSetra keTalAM che ? javAba :---cara (bhramaNazIla) caMdramA ane sUryanA prakAza, paraspara sparza kare paNa che ane teonu tAkSetra, jammUdrIpa vagere judA judA kSetromAM judA judA rUpathI che, tathA eka eka kSetramAM paNa judA judA maDhaLAmAM judA judA rUpathI che. prazna 250H-puSkara dvipanA mAnuSettarapatanI ba'junI nadIo kaca maLI ? jIvAbhigama sUtranA ullekhama, vijaya dvAranI nIce sItA, sItAdA nadInA ullekha nathI, paratu sthAnAMga sUtranAM 7 mA sthAnamAM puSkara samudramAM sAta nadIo maLavAnu' lakhyuM che, A kaI rIte che ? java kha H--thAnAMga sUtranAM ullekhanu samAdhAna jovAmAM nathI AvyuM. jIvAbhigamathI e to sAbita thAya che ke te nadIe dvArAnI nIce te nathI AvI, ema to jammUddIpanI khIjI nadIonI jema dvArathI bIjI bAju thaIne te nadIe puSkara samudramAM jaI zake che, paraMtu aDhIdvIpanI bahAra nadIe na hovAnuM paNa lakhyuM che. kadAca puSkara samudranI tarapha jAvAnAM kAraNe, tene puSkara samudramAM mAnI lIdhI hAya. sAMbhaLavAmAM tathA vAMcavAmAM te evuM AvyuM ke te nadI mAnuSottara patanI nIce (mULamAM) gaI che. jo, te bhUmigata thaI ne samudramAM maLI hoya tA ThANAMga ane jIvAbhigamanuM kathana arAbara hAI zake che, tattva jJAnI gamya. prazna 251 :-jambudrIpanA jagata upara varasAda thAya che ke kema ? javAba H--varasAda na thavAnAM koI kAraNA jANavAmAM nathI. prazna 2para H--vIstuti a yayanamAM ' phUTazAmalI ' jhADaneA bhagavAnanI sarakhAmaNImAM ullekha thayA ane praznavyAkaraNamAM zIlanI 32 upamAmAM (sarakhAmaNImAM ) ja'vRkSane ullekha thayo che. A bannemAM zI vizeSatA che? javAsthyaH--je prakAre zAlmalI jhADa, svarNa jAtinA bhavanapati devAne mATe krIDAsthaLa che, te ja prakAre bhagavAna mahAvIra bhavya jIve AtmArtha Ane mATe AnaMdadAyaka hatA. aneka devAne mATe kIDA--sthaLa hAvAnI vizeSatAnAM kAraNe tathA jammUvRkSanI apekSA bhAratanI najIka hAvAnAM kAraNe zAlmalIvRkSanI upamA dIdhI ane jenAM nAmathI ja A dvIpa prakhyAta che. evA mahAna yazavALA hevAnAM kAraNe zalane jammUvrukSanI upamA dIdhI che, Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. ] sama-samAdhAne prazna 253 -cakavatI mULa svarUpe zrI devInI pAse rahetA hatA. te zuM vaikeya rUpathI bIjI rANuo pAse rahetA hatA ane saMtAna paNa vaikeya rUpathI thAtI hatI ? javAba:-jenuM mULa zarIra audArika hoya, tenAM vaikeya rUpathI saMtAna thaI zake che. prazna 254 yugalika manuSyanAM zabane aMtima (chelle) saMskAra keNa kare che? ' ' javAba :-bhArapTa vagere pakSI uThAvIne samudra vageremAM pheMkI de che. prazya 255 - nI upapAta-zao paranuM vastra, kaI vastuthI baneluM hoya che? javAba -te hoya che te ranamaya, paraMtu zrema duzulla (kapAsa vagere)nI jema dekhAya che. prazna 256 -batrIsa prakAranAM nATakamAM chelluM nATaka bhagavAna mahAvIranAM jIvananuM che, te zuM badhA devatA A rIte nATaka kare che ane pahelA tIrthapatinA samayamAM paNa AvuM ja karatA hatA? javAba -sUryAdeve lAgavAna mahAvIranI sAme AvuM ja karyuM hatuM, paraMtu badhA deva AvuM ja kare che e koI niyama nathI. prazna 257 -jabUdvIpanA bahAranA daravAjAne be cabUtarA (eTa) che ane te lavaNuM samudranI sImA che, to pachI tenA upara vijayadevanuM svAmitva kema che ? javAba:-cabUtarA (eTA) jambudvIpanA killAnI aMdara che. prazna 258 -jabUdvIpanI "padyavaradikAnI vAvaDImAM je "kamaLa che. te vanaspatimaya che ke pRthvImaya? ' javAba-jabUdvIpanA jagata paranA vanakhaMDanI vAvaDIomAMnAM kamala vanaspatikAya che, paNa padmavaravedikAmAM kaI vAvaDI nathI. prazna 254-jabUdvIpanAM daravAjAnAM gekhalA (gavAkSa) nAM kevalU ane vAMsa, kevAM ane kayAM che? javAba :-ti nAme ratnanAM tathA loka prasiddha AkAravALA che. te gavAkSane lAgelA nathI, tenI upara che. prazna ra60-devatAnA mahela, cabUtarA ane siMhAsana, keI eka jojana pramANu UMcA che, ane kaI aradhA jojana UMcA che, te jyAre deva, Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 71 bhAga pahelA siMhAsana upara bese che, te mULa zarIrathI ja caDhe che ke vikavaNuM (vaikeya) karIne caDhe che? javAba -teo mULarUpathI paNa caDhI zake che ane vakeyathI paNa. jyAre vidyAdhara vagere videya vinA paNa aneka yojana upara jaI zake che, te devanuM te kahevuM ja zuM ? prazna 261 -bhaviSyakALanI vIsInA chelA tIrthakaranuM zAsana keTaluM hoya che? javAba :--eka hajAra varasa ochuM, eka lAkha pUrva sudhInuM batAvyuM che. prazna radara:-akarmabhUminA manuSyane tyAM kare hoya che? javAba :-te kSetra kacarA vagaranuM batAvela che. prazna radaka:-jIvAbhigamasUtramAM bharata, eravata kSetranA manuSyanI alapAbahatva batAvI che, te zuM hamezAne mATe samajavI joIe? jyAre tyAM pahelo, bIjo ane trIje Are heya che, te vakhate paNa atyAranAM vakhata jeTalI ja apAbahatva hoya che? javAba - bharata rAvata kSetranAM manuSya te paraspara haMmezAMne mATe lagabhaga tulya che, paraMtu aMtaradvIpa vagere bIjA kSetronI sAthe ja aA bahutva karAyela che, te bharata airAvatanI karmabhUminI apekSAthI samajavI joIe. prazna ra64-zIlanI 3ra upamAmAM 14 mI upamAmAM svarNakumAra jAtinA deva ane 15 mImAM nAgakumAra' lIdhA, te pahelAM "nAgakumAra' na letAM "svarNakumAra kema lIdhA-Udhe kama kema rAkhyo? javAba:-tyAM kamanI apekSA nathI, badhI upamAo svataMtra che. je kamanI apekSA hota, te kevaLajJAna vagerenI upamAnI pachI vana, vRkSa vagerenI upamA kevI rIte Avata? prazna 265 -bIjA guNasthAnamAM A rIte kahe che ke-jIva anAdikALathI UMdhAnA sIdhA thayAM, kRNapakSInAM zukalapakSI thayA, te zuM jIva paheluM guNasthAna cheDIne bIjAmAM jAya che, ke uparathI paDIne Ave che? guNasthAnanI apekSA UMdhI--sIdhI kevI rIte samajavI? javAba :-jIva, bIjA guNarathAnamAM uparathI ja Ave che, pahelAthI nathI thatA. bIjA guNasthAnanA varNanamAM kahevAya che ke-jIve UMdhAnA sIdhA ane kRSNa pakSInAM zukalapakSI thayAM, paraMtu te guNa te teoe cothA guNasthAnamAM ja meLavI lIdhA ane te guNa bIjA guNasthAnamAM paNa che, je A apekSAthI kahe to ThIka che. paraMtu Ama kahevuM te barAbara nathI ke A bIjA guNasthAnavALA javamAM te guNa pahelAM te na hatAM, paNa bIjA guNasthAnamAM prApta thayA. Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 72 ]. samartha-samAdhAna prazna rada bhavanapati deva, cAlIsa hajAra jana nIce che, te A cAlIsa hajAra jojana kyAMthI athavA kevI rIte samajavA ? javAba:-meruparvatanI samAna bhUmithI, uttara dakSiNanI tarapha cAlIsa hajAra zAzvata jana nIce prathama narakanA trIjA aMtaramAM vanapati deva che. prazna 267 -tiSInA kapanI prabhAmAM "manTalezyA maMdAkta lezyA, ane zubha lezyA batAvI, paraMtu vRkSomAM te azubha lezyA hoya che, te pachI zubha kema batAvI? javAba -tyAM lezyAne artha "prakAza" samajavuM joIe. tyAM kRSNa vagere lezyAne prasaMga nathI. "suhalesA" ne artha sukhadAyaka prabhA (prakAza) samaja. prazna 268-kalpavRkSane "vizvasA pariNumana" batAvyuM, A kyA prakAre che? javAba -ahIM visasA pariNamanane arthakSetra svabhAvathI utpatti " samaja joIe. te kaI deva mAraphata lagAyelA nathI. prazna 269-narakamAM pRthvIkAya, apakAya, vAyukAya ane vanaspatikAyanuM varNana che, paraMtu tejasUkAyanuM nathI. je vanaspati vaikeyamaya che, te zuM tejasUkAya vaikyathI na banI zake? javAba - jIvAbhigamamAM pRthvI vagere pAMca kAyanA sparzanuM varNana che, tyAM tejasakAya paNa che. prazna 270 -zrI "jIvAbhigama" sUtramAM cAra paryAyane paryApti ane cArane aparyApti batAvI, A kyA prakAre che? javAba -A vidhAna kendriya nI apekSAthI che. jyAM sudhI te zaktio apUrNa rahe che, tyAM sudhI tene aparyApta kahe che ane pUrNa thavA para tene ja pati kahe che. A rIte pati ane paryApti baMne ya che. A ja rIte keImAM 5 paryAya hoya ane temAM 6 haya, te pa tathA paryApta samajavI joIe. kAraNa ke " jIvAbhigama" mAM 5 tathA 6 paryApti vALAomAM paNa A ja prakArano ullekha che. prazna 271 becara (AkAzamAM uDatAM pakSI) garbhamAM rasavatI nADI vaDe AhAra kevI rIte kare che? javAba :- je khecarajIva, garbhamAM iMDAM vagere rUpamAM hoya che. te mAtAnA keDAmAM zarIranAM vALa vagere mAraphata nADI vinA paNa AhAra grahaNa karI zake che, eTale ke cAmaDIthI tene AhAranI prApti thaI zake che. Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga pahele te prazna ra72-bhASA padamAM be vakhata pudgala grahaNamAM dizAne ulekha kema thaye? javAba :-jeTalA kSetramAM bhASAne grahaNa karavA yogya dravya AvelA che, teTalA ja kSetranA Urtha, adhe, tiryaMga vibhAga karavA ane niyamathI cha dizA batAvI che. eTalA mATe trasanAlanI bahAra trasa jIva na hovAthI bhASAnuM bolavuM trasAlamAM ja thAya che. eTalA mATe tenI cha dizAnAM ja pudgala Ave che. 3-4-pa nA nathI AvatAM. prazna ra73 -bhASAnI utpatti, traNa zarIrathI ja batAvI, te zuM tejasa, kAmaNathI bhASAnI utpatti nathI thaI zakatI? javAba :-bhASAnI utpatti, udArika, vaikiya ane AhAraka zarIrathI ja thAya che, AnI ja zaktithI bhASAnAM dravya grahaNa karAya che, ane tenAthI ja bhASA bolAya che. prazna 274-prajJApanAnAM bIjA padamAM "aMtarathI puramAna vistAra batAvyuM che, Ano zo artha che? javAbaH-puramAna vistAra" kadAca vimAnanAM aMdaranAM prAsAdanI hArone batAvyo haze. "mane artha karatAM TIkAkAre-"bhamAnI nagarAkArAnI viziSTa sthAnAni * batAvyuM che, paraMtu AnI mane nizcita khabara nathI. prazna 275-devalokanAM vimAna, siMhAsana vagere kyA mApathI samajavA javAbaH-zAzvata bhavana, vimAna, toraNa vagerenAM mApa pramANa-aMgulathI samajavA joIe ane vakreya vaDe banAvAyelA vimAna, bhavana vagerenI laMbAI, pahoLAI vagere tathA dehamAna tathA zAzvata pratimAonAM mApa udhAMgulathI samajavA joIe. saMbhavita paNe zA, zastra vagerenAM nAma AmAMgulathI che. A traNa prakAranA aMgulanA khulAsA anuyoga dvAra sUtramAM karelA che. tyAMthI joI zakAya che. prazna 276:-pRthvI, apa, vAyu, vanaspatine mATe-utpAta, samudraghAta, svasthAna, lokanA asaMkhyAta bhAga tathA teukAyanAM paryApta-samudaghAta savvalee" kahyA che, A kayA prakAre che? . javAba:-bAdara pRthvI, apa ane teukAyanA paryAyAmAM utpAta ane samudughAta, svasthAna lekane asaMkhyAtane bhAga samajavo joIe, tathA vAyukAyanA paryAyAmAM traNeya bela lekanA ghaNuM asaMkhyAta bhAgamAM samajavA ane bAdare vanaspatinA paryAptAmAM utpAtasamuddaghAta, sarvaka ane svasthAna lokanA asaMkhyAta bhAgamAM samajavA. - prazna ra77 -sitA sidA nadI pa00 jana samudramAM gaI che, te jambudvIpanA cabUtarA (TA) tenI bahAra che ke aMdara? su. 10 Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 ] samartha-samAdhAna javAba -sItA sitedA nadI daravAjAnI nIce thaIne gaI che, daravAjA nadIonI upara AvyA che, tethI cabUtarA (TA)ne mATe kaI aDacaNa nathI AvatI. prazna 278-devalokamAM deva, batrIsamuM nATaka karyuM kare che? - javAba -pitAnI IcchA pramANe koInI paNa cAritranuM nATaka karatA haze. Ane mATe koI khulAse jovAmAM Avyo nathI. prazna ra79-kahevAya che ke-"yugaliyAnAM mRta zarIrane bhAraDa pakSI laI jAya che, "to zuM bhAratuM pakSI AnI ja zodhamAM rahe che? javAba:-sUtronAM ullekhamAM "bhAraSTha vagere pakSI "samudra vagere mAM pheke che - ema lakhyuM che, eTalA mATe mAtra bhAraNya pakSI ja pheke che-evI vAta nathI. bIjA yogya pakSI paNa phekI de che ane mAtra samudramAM ja nAkhe che"--ema paNa nathI, nadI vageremAM paNa nAkhI de che. prazna 280-zukala lezyAvALA karatAM padha lezyAvALA asaMkhyAta gaNuM vadhAre che, te pachI te jelezyA ane padma lezyAvALAne saMkhyAta gaNuM kevI rIte batAvyA? javAba:-je traNe gatinAM jIvonA saMmilita rUpathI vicAra karIe te zuklalezyA vALA karatAM paddamalezyAvALA ane pamlezyAvALA karatAM tene lezyAvALI saMkhyAta gaNuM ja hoya che ane mAtra devagatinI ja vezyA saMbaMdhi apA bahatva kahIe te zukala leNyA vALA karatAM padma lezyAvALA deva ane padmelezyAvALA karatAM tejalezyAvALA deva asaMkhyAta gaNa haze. samuccaya jemAM asaMkhyAta guNa nathI hoI zakatA. 1 . prazna 281 -sAtamI narakane "apratiSThAna' nAmane narakAvAsa "zULInAM AkArane batAvyuM, te A kayA prakAre che? javAba -zULIne AkAra nahi, paraMtu sparza che. prajJApanA sUtramAM-ahe khurapa saMDANa saMThiyA -lakhyuM tathA jIvAbhigamamAM narakAvAsano sparza talavAranI dhAra, astarAnI dhAra, zakti, kuMta (bhAla barachI) temara (aR) nArAca (leDhAnuM bANa) ane zULI vagerenA agra bhAgathI paNa vadhAre aniSTakArI sparza batAvAyela che. prazna 282 -tamaskAyamAM trasakAya utpanna thAya che ? javAba:-hA, thAya che. prazna 283 -zrI trizalAdevIe 14 svapna joyAM pachI zrI mahAvIrasvAmI garbhamAM 9 mahinA ane sADA sAta rAtri sudhI rahyA e ullekha che, A kayA prakAre che? Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga pahele [ 75 javAba :-svapnanAM phaLa kahevA vALAoe je nava mahInA ane sADA sAta rAtri batAvI, tenuM kAraNa e che ke temane devAnaMdAjInI kukSImAMthI (kukhamAMthI) garbha laI javA vagerenI khabara na hatI. temaNe uttama puruSane saMpUrNa garbhakALa jANune ja kahyuM hatuM, temane e paNa jANa na hatI ke garbhamAM tIrthakara che ke cakavatI" AthI ja teoe kahyuM ke, "kAM te jina haze athavA cakavatI haze." janma samayanA ullekhamAM batAvyuM, te bhagavAnanA garbhamAM rahevAnAM pUrNa kALanI apekSAthI che. teo baMne sthAna para kula sADA nava mahinA garbhamAM rahyA hatA. tema te trizalAdevInI pahelAM garbhanI apekSAe paNa garbhakALa sADA nava mahinAnuM hoya che. prazna 284-samurNima manuSyanI utpattinAM cauda sthAna che. temAM caudamuM sthAna-samasta aci sthAne nuM che, te zuM A bheda pUrvanAM sthAnene saMgraha kare che, ke juduM sthAna sUcave che? javAba: tera sthAne sivAya bIjA paNa azuci sthAna-je manuSyanAM saMsarga thI hoya, te chelalA bhedamAM gaNavA joIe. jemake keI manuSya roTalInAM TukaDAne cAvI cAvIne kaI vAsaNamAM bhegA kare, te te bhinna sthAna thayuM. tevI ja rIte te sthAnemAMthI be traNa cAra bela sAmela karavAthI jenI utpatti thAya, te te A chellA bhedamAM gaNAya che. prazna 285 -cAre gatinAM jIva, pUNuM paryAyathI 336 AvalikAmAM paryApta che ke ochA vadhAre ? javAba -jenI paryAptine kALa samAna paNa hoya che ane ocho vadhAre paNa hoya che. je badhA ne kALa samAna ja heta, te eka muhUrtamAM bhavenI saMkhyA ochI vadhAre kema hota? kevI rIte sUphamanigadanAM jIva eka muhUrtamAM vadhAre bhava kare, te. 65536 ane asaMjJI paMcendriya vadhu bhava kare te 24 ja. je mAnI levAya ke nigedanA jIe te badhA bhava aparyAptAvasthAmAM karyA hoya te paNa traNa paryAti pUrNa karIne cothI paryApti adhUrI rahetAM ja kALa kare che ane asaMjJI manuSya paNa cethI paryApti adhUrI rahetAM kALa kare che. baMnenI paryApti lagabhaga sarakhI hovA chatAM paNa ekanA bhava 6papa36 ane bIjAnAM 24 ja. AthI sAbita thAya che ke paryApti pUrNa karavAne samaya ocho vadhAre paNa hoya che. prazna 286 -AhAraka zarIranuM je pUtaLuM nIkaLe che, te kayA pugalenuM pariNAma che? javAba -AhAraka zarIranuM je pUtaLuM bane che, temAM jIvanamAM pradeza paNa rahe che, tethI tene "pragasA pudgala kahevuM joIe. prazna 287 -anuttara vimAnanI UMcAI 1100 jejana che ane devenI avagAhanA eka hAthanI che tathA paMcendriyanI zrota-indriyane viSaya 1ra Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (6 ] samartha samAdhAna jojana che. tyAre devatA 1100 jojana dUra rahIne motIone zabda kevI rIte sAMbhaLI zake che? javAba:-tIrthakarenA janma mahotsava vagerene mATe jyAre Indra tichalekamAM AvavA mAge che, tyAre anikaadhipati mAraphata ghaMTonA avAjathI khabara pahoMcADAya che ane te avAja saMpUrNa vimAnamAM phelAI jAya che, tyAre sarvArtha siddha vimAnamAM matIene avAja deva sudhI pahoMcI jAya. temAM bAdhA (aDacaNa) paNa zuM che ? zretendriyane 12 jojanane viSaya te kaI bIjA sAdhana vinAthI samaje jeIe. bIjA sAdhananI mAraphata te bahu dUra sudhI avAja jAya che. te atyAre te pratyakSa thaI ja rahyuM che, pachI devonI te vAta ja zI ? prazna288-deva dAnava gaMdhanA, jakha-raphakhassa-kinnara, baMbharyArinamasaMti'-gAthAmAM vyatara jAtinAM devane ja batAvavAvALA cAra zabda kema lIdhA? javAbaH--ema te upalakSaNathI bhUta pizAca vagere paNa cAra nAmamAM grahaNa thaI zake che. aMtarenAM vizeSa nAma batAvavAnuM kAraNa e paNa hoI zake che, ke yaMtara deva, anya devanI apekSA manuSyanI vizeSa najIka che. manuSyane trAsa devAmAM ke sukhanuM nimitta ' banavAmAM vyaMtara dene vadhAre ga rahe che. vyaMtara kutUhala svabhAvanA paNa bahu ja hoya che. brahamacArI manuSyane vaMdana vagere karavAmAM A devenI anukULatA paNa vizeSa che. eTalA mATe tene ullekha vizeSa nAmathI thaye haze, kAM pachI gAthAnI pUrti ke bIjI apekSAthI ema thayuM heya, nizcita vAta jJAnI gamya che. prazna ra89 -prathama devaloka ghane dadhinAM AdhAre batAvyuM, te ghanedadhinuM piMka keTaluM che? javAba --ghane dadhinAM piMDanuM parimANa jovAmAM ke sAMbhaLavAmAM nathI AvyuM. hIraprazna mAM paNa anabhijJatA (ajANapaNuM) ja batAvI che. prazna ra -pahelA svargamAM devIonI pariSada batAvAI te te paricahitA devIonI pariSada ke aparigrahitAnI? javAba saMbhava che ke aparigrahI devIonI hoya, paraMtu A vAtano AdhAra bI jagyAe jevA, sAMbhaLavAmAM nathI Avyo. prazna 291 -tIrthakara, gaNadhara ane sAdhune nirvANa utsava, gRhasthI manuSya kare che ke nahi? javAba -tIrthakara, gaNadhara ane sAdhunA nirvANa thavA para bAkInAM zArIrika kAryamAM, manuSyane sAmela thavAmAM koI vina nathI. Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga pahele [ 77. prazna 292 --vedaka samyakatvanI sthiti eka samayanI, kayA prakAre samajavI? javAba :-vedaka-kSAyika-vedaka samyakatvanI sthiti eka samayanI che. eka samayanI pachI ja lAyaka-samyakatva thaI jAya che. prazna 24 -siddhAMta che ke covIsa daMDakamAM eka eka che eka eka pudagala parAvartana karyo, paraMtu je avyavahAra rAzimAMthI nIkaLIne vyavahAramAM AvyA, temaNe manaH pudagala-parAvartana, vacana pudgala-parAvartana, vaikeya pudagala-parAvartana anaMtA anaMta kevI rIte karyA? javAba :-TIkAkAra kahe che ke A siddhAMta ghaNuM jInI apekSAthI che. temaja koI ema paNa kahe che ke avyavahAra rAzimAMthI nIkaLIne je jIva anaMta pugala parAvartana karI le che te jIva pRcchAmAM gaNAya che, bIjA nahi. prazna 294 -prANAtipAta kyA karmathI thAya che? javAba:-prANAtipAta mukhyatve mehanIya karmathI saMbaMdhita che. enAthI nUtana karma-baMdha thAya che, jemAM mukhyapaNuM asatA vedanIya karmanuM hoya che. prazna ra95 -bharata cakravatIe vidyAdharane sAdhavA mATe 3 upavAsa karyA, te dakSiNa taraphanAM rAjAne sAdhatAM, uttara dizAnA rAjA kayA prakAre prerita thayA? javAba:-bharatezvare vidyAdhara rAjAne sAdhatI vakhate dakSinAM namirAjA ane uttaranA vinami-A baMnenuM dhyAna karyuM, baMne rAjAoe divya-matithI prerita thaIne cakravatInAM utpanna thavAnI vAta jANI. temanI pAse jANavAnAM bIjA sAdhana hovA chatAM paNa temaNe bhaklezvaranI manokAmanA divya matithI jANI, je prakAre sadharma ane IzAna devalokanI devIo, uparanAM svargomAM rahevAvALA devanAM magata pazciAraNAnA bhAva, pitAnI divya matithI jANI le che, te ja rIte ApaNe samajavuM joIe. prazna ra96 - kriya zarIravALA aneka rUpa banAve, te te badhAM zarIranAM sarakhAM rUpa ane eka ja prakAranAM kAryo hoya che ke judA judA javAba :--eka prakAranAM paNa hoI zake che ane judA prakAranAM paNuM. jevI rIte zakendra pitAnAM pAMca rUpa banAvIne, eka rUpathI tIrthakarane hAthamAM lIdhA, be rUpathI camara vIMjhatA rahyA, eka chatra dhAraNa karatA rahyA ane eka vA laIne AgaLa cAlatA rahyA. ane snAna karAvatI vakhate cArarUpa vRSabhanAM banAvIne eka ja prakAranuM kAma karyuM. prazna ra97-avakAya saMsthAna kevI rIte samajavA? Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ wq samartha-samAdhAna javAba-AkAra vizeSane saMsthAna kahe che. ajIvanAM parmiSThala vagere pa36 saMsthAna hoya che. prazna ra8-kapAya-samudaghAta kene kahe che? javAba :-kaSAya-cAritra mehanIya karmanA AzayathI kaSAya-samuddaghAta thAya che. kaSAyanA udayathI samAkUla jIva pradezane bahAra kADhe che. kaSAyarUpa mehanIya karmanA pradeza je AtmAnI sAthe lAgelA che ane kAlAntaramAM anubhAvamAM AvavAne egya che, tene ekAgratAthI prabaLatA pUrvaka, udIraNuM karaNathI AkaSIne, udayAvalikAmAM prakSipta kare ane anubhava karIne nirjare, tene "kaSAya samuddaghAta" kahe che. prazna ra9maraNablika samudaghAta ane samayA maraNamAM zuM aMtara che? javAba:-maraNablika samuddaghAta, aMtarmuhUrta pramANa Ayu bAkI rahevAthI thAya che, A samuddaghAta eka jIva eka athavA be vAra paNa karI zake che. je be vAra samughAta kare che, tenI pahelIvAranI samudyAta maraNa ntika samudughAta ja kahevAya che ane bIjIvAranI samadughAta karIne mRtyune prApta thAya che, te "samayamaraNa" paNa kahevAya che. eka vAra maraNablika samuddaghAta karIne mRtyune prApta thavAvALA jIvanuM paNa "samaya maraNa" kahevAya che. ("maraNa samuddaghAta" Ayukarmane ekAgratA pUrvaka udIraNa yukata vedIne nirjaza karavAnI dazAne kahe che ane "samayamaraNa" AyukarmanAM kSayane kahe che, baMnemAM A ja aMtara hovAnuM samajavAmAM Ave che.) prazna 300 -indriya-saMvara ane indriya-pratisalInatAmAM zuM aMtara che? javAba - dharma ane dharma, A ja aMtara che, e sthAnAMga TIkAmAM ullekha che. Indriya-saMvara dharma che. ane indriya-prati salInatA saMvaravALe dharmAtmA che. prazna 301-saMvatsarInAM divasane ATaluM mahattva kema didheluM che? javAba :-vizeSa rUpathI AtmAnI zuddhi karavAne mATe saMvatsarInuM mahattva che. Avazyaka sUtranI TIkAmAM batAvyuM che ke anya divasanI tulanAmAM te divasa (bhAdrapada zukalA pa ne-bhAdaravA suda pAMcamane ghaNA saMsI paMcendriya jIvone parabhavanA AyuSyane baMdha thAya che, eTalA mATe te divase dharmadhyAna, kSamApanA vagere vizeSa rUpathI karavA joIe. prazna 302 -alakane dravya guNa paryAya zuM che? javAba -aleka, ajIva dravya dezarUpa che. te anaMta aguru laghu guNa saMyukta tathA sarva AkAzanA ana tame bhAge nyUna che. temAM avagAha guNa te hAjara che. guNa (aguru laghu) nI hAni vRddhine paryAya kahe che. vagere vagere. Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ww vvvvv bhAga pahele ] [ 79 prazna 33 -bharata, airavata kSetrane judA judA kahyA, paNa mahAvidehane eka ja rUpamAM kahyA, AkhuM zuM kAraNa? javAba :-bharata, eravata te sarvathA judA judA che. mahAvidehane yathA prasaMge samuccaya paNa kahyuM ane pUrvamahAvideha vagere bhedapUrvaka paNa kahe che. prazna 304-kALane svabhAva te varatavAne che, te lekanAM badhAM jIva, ajI dravyo para varate che, tyAre tenI sImA aDhI dvIpa pramANu ja kema batAvI? javAba -kALanA keTalAye bheda karelA che. temAMthI addhAkAla, cara candra-sUryanAM kiraNanI vizeSatA che. tenuM kSetra aDhI dvIpa ane be samudra sudhI ja che ane je dravya kALa che te badhAM ja ane ajI para varate che. te Adi (Adi sahita), anAdi. saparyasita, aparyavasita sthitirUpa che. te sivAya yathA-AyuSya kALa" vagere bheda paNa che. prazna 305 -vAyukAyane lIlo raMga kevI rIte samaje? javAba- vanaspatinA aMkUra jamInamAMthI nIkaLe che, tyAre te pILA hoya che, paraMta pachIthI havA lAgavAthI lIlA thaI jAya che. A nyAyathI vAyukAyane raMga lIle kahyo che. prazna 36 -pAMce sthAvarakAyanuM saMsthAna "huDaka' lIdhuM che, paraMtu vaTavRkSa bane " nyadhaparimaNDala saMsthAna" paNa kahyuM che, te AnuM zuM kAraNa che? javAba :-vaTavRkSa, svataH codha parimaMDala saMsthAna vALuM nathI, A te mAtra upamA che. je rIte vaTavRkSanI nIcene bhAga pAtaLo-saMkucita ane uparano vistRta (phelAyelo hoya che, te ja rIte jene nAbhithI nIceno bhAga suMdara na hoya, hIna ane azobhanIya hoya ane nAbhithI uparane bhAga pramANayukta ane zebhite hoya, te codha parimala saMsthAna" che. AmAM zobhatA, azubhatA tathA sArA kharAba vibhAgane mATe vaTavRkSanI upamA mAtra che. tenuM saMsthAna te "huMDaka ja che. vaTavRkSamAM eka nahi, aneka jIva che. pAMdaDAM vagerenA aneka nA meLathI vRkSane AkAra banyuM. te eka jIvanuM saMsthAna nathI. paraMtu paMcendriya jemAM to te AkAra eka jIvane ja che. eTalA mATe TavRkSa tathA bIjA kAyamAM ukta saMsthAna nathI hotuM. prazna 307 :-"lavaNa samudramAM chaye ArAnAM vartana kALa che zuM? javAba :-hA che. prazna 308H cAre dizAomAMthI zubha pudagala kaI dizAmAMthI utpanna thAya che? Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ samartha-samAdhAna jAba :-rathAnAMga sUtramAM, pUrva ane uttara dizAne zubha kahI che. tenAMthI samajAya che ke A be dizAomAM zubha pudgalenI utpatti vadhu pramANamAM thAya che. TIkAkAra kahe che ke A dizAomAM jina vagere hevAnAM kAraNe" tathA A paNa mAnyuM che kemeruparvata badhA kSetrothI uttaramAM ja rahe che ane merU parvatanI bAjue jina vagere jarUra maLaze tathA pUrvamAM sUryodaya thAya che. A paNa zahA pudgalenI vRddhi karavAvALA che surbha sUriye surbha sUcirasa a"--vagere vagere baMne dizAnI madhyamAM hovAthI izAna khuNAne paNa zubha mAnyo che. - prazna 309 -samudra eka hajAra jojanane UDe che ane pRthvIne piMDa paNa eka hajAra jejanane che, pachI pANI kenI upara rokAyuM? javAba -samudronI nIce "ratna prabhA ne pahele piopaDo Avyo che. teno upara bhAga eka hajAra jana jADo che, tenA upara pANI phekAyeluM che. prazna 310H uttama puruSonuM AyuSya nirUpakamI hoya che, paraMtu vAsudene upakrama lAge che, te temanAM AyuSyane sopakama(upakrama sAthe) kahe ke nirUpakama? ' javAba :-vAsudevene upakrama lAge te uparanuM nimitta mAtra che, temanuM AyuSya te teTaluM ja hatuM. je bANa na lAgyuM hatuM, te paNa teo te ja vakhate marata. eTalA mATe nirUpakrama AyuSyavALAne upakrama lAgI paNa jAya, te te bahAranuM kAraNa mAtra samajavuM joie. je rIte carima zarIrI jIva nirUpakama AyuSyavALA hovA chatAM paNa zrI. gajasukumAla muni, zrI khandaka muni tathA zrI abdakajInAM 49 ziSya vagerene upakramanuM nimitta maLyuM. sAcI rIte A upakema mAtra dekhAvanuM ja che. prazna 311 -anuttara vimAnathI nIkaLIne AvelA jIva, senApati. gAthA pati ane purohita ratna thAya che ke nahiM? javAba:-nathI thatAM. prazna 312-megha (pA)no jamAva UMcA hoya che, te pachI je. tiSione mATe pratighAtarUpa thAya che ke nahi? javAbaH--tiSione tyAM meghanA jamAva viSe jANyuM nathI. kevaLa lavaNa samudranA tiSionAM vimAna ja dagaphaTika" nAM batAvyA che, eTalA mATe pANInAM jamAvanuM pratighAta rUpa, jANyuM nathI. 0 prazna 313 -dharmAcAryanI vaMdanAmAM "dhanya che te grAma, nagara' kahe che, te gAma vigerene dhanyavAda kema devAya che? Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga pahelo [ 81 javAbaH--je gAma vageremAM mahA puruSanAM pagalAM thAya che, tyAMnA rahevAsIone, mukti mArga prApti, dharmanI vRddhi vagerene zu saMjoga prApta thAya che, je mahAna abhyadayanuM kAraNa che tathA nI apekSAe manuSyane paNa grAma vagere kahI zakAya che. ATalA mATe A dhanyavAda ucita ja che. prazna 314 -aThThI dvIpanI bahAra pRthvIne svAda ke che ane tyAM kyA ArAne bhAva cAle che (varate che)? javAba:--bhaga bhUminI pRthvInI samAna viziSTa rasa, aDhI dviIpanI bahAranI pRthvIne nathI e "sena praznamAM ullekha che. duSama ane suSama ArAnI jema tyAM paNa aMtamuhUrtathI koDa pUrva sudhInA nAnA prakAranuM AyuSya, nAnA prakAranI avagAhanA, vividhasaMhanana (saMghayaNa), tathA aneka jAtanAM saMsthAna che. naraka vagere caturgatimAM gamana vagere tyAMthI paNa thAya che, paraMtu ArAnI samAnatA tyAMthI kevI rIte kahevAya ? prazna 315 -asaMjJI tiyacanI sthiti 84000 varasanI batAvI, te karmabhUminI apekSAthI che ke ahI dvIpa bahAranI che? javAba -aThThI dvIpa bahAra ke aMdara asaMjJI tiryaMcanI 84000 varasanI sthiti havAmAM kaI bAdhA jANa nathI. prazna 316 -sAtamAM guNasthAnavALA jIva pramAda vagaranAM heya che, paraMtu "kaSAya pramAdathI teo kaI rIte rahita thaI zake che? javAbaH-pratisaMlinatAnI mAta udaya nirodha ane vikalIkaraNa karavAthI teo kaSAyane saphaLa thavA detA nathI ane satata rUpathI Atma ciMtana vagere zuddha vicArothI udita kaSAyane niSphaLa karatA rahe che, eTalA mATe temane apramata kahevA badhI rIte ucita che. prazna 317-paSadha karyA vinA zrAvaka, nityanAM pratikamaNamAM pauSadhanA aticAra kema kahe che? javAba -je rIte saMleSaNa karyA vinA ja saMleSaNanAM aticAra kahe che, te ja rIte pauSadhanA paNa kahe che. zraddhA, prarUpaNuM te che ja, zrAvaka kahe paNa che, "A vratanI zraddhA prarUpaNa rUpa che, paraMtu sparzanA karuM tyAre zuddhi." A aticAronAM ciMtana svAdhyAya rUpa paNa che. paricita rahevAthI avasare turata ja dhyAnamAM AvI jAya che. svapnamAM pauSadha karele pitAne mAne ane temAM duSaNa lAge, te paNa aticAra mAraphata AlecanA thaI jAya che. prazna 318H samyagRSTine eka bhava Azraya mithyAdANa Ave che? javAba -eka ke aneka bhava Azraya mithyAdaSTi AvI paNa zake che. sa. 11 Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 82 ] samartha-samAdhAna prazna 319 -cAra prakAranI nIti kaI che? javAba :-1 kulanIti (kuLanI maryAdA) 2 lekanIti (saMsAranA vyavahAranI maryAdA) 3 rAjanIti (rAya saMbaMdhI niyama tathA sAma, daMDa vagerenI maryAdA) 4 dharmanIti (jinezvare kahela agAra ane anagAra dharma pravRttinI maryAdA). prazna karava - kettara (dharma) nItinuM vizeSa svarUpa zuM che? javAba:-sama, saMvega, nirveda vagere ane virati, aparAdhIne paNa kSamA, nirlobhAtA vagere tathA tatvanuM ciMtana, svarUpa ramaNatA vagere lakattara dharmanIti che. prazna kara1 -auracikane remarAjI (remAvalI)vALa hoya che zuM? javAba - nArakone svAbhAvika remarAja (mAvalI-vALa) nathI hotI. prazna 322 -ayodhyA nagarInuM mApa, zAzvata jojanathI che ke azAzvatathI ? javAba:-jabUdvIpa prajJaptimAM zAzvata jejanathI kIdhuM che. bharata mahArAjane je AtmAgula che, te ja pramANagula che. temanAM aMgulanA mApathI ja nagarInuM pramANa zAzvata jojana samajavuM joIe. prazna 3ra3H-pANInA jamAvanuM zuM kAraNa che, te vAdaLamAM kayAMthI Ave che? javAba -hima, ThaMDI, garamI, dhummasa, havA ane vijaLI vagere keTalAye kAraNe che. je pugala bIjA rUpamAM hoya che, te ja pula pariNAma aMtara thaIne pANI rUpa thaI jAya che, tenA sivAya trasa tathA sthAvaranA zarIramAM paNa apakAya utpanna thAya che, te pachI vAdaLe mATe te kahevAnuM ja zuM ? prazna 324:-abhavya jIva, dharmanItinI ArAdhanA karI zake che ke zuM? javAba :-nizcayane choDIne bAkI dharmanItinI ArAdhanA abhavya paNa karI zake che. te paNa cAritra-kiyAnA ArAdhaka thaIne nava-zreyaka sudhI jaI zake che. je kiyAnA paNa virAdhaka hoya che, te eTalA UMcA nathI jaI zaktA. prazna 3rapa -rAzi bhavya jIne cheDIne, bAkInA bhavya jIne paNa mehanIya karmane utkRSTa baMdha thaI zake che zuM? - javAba -hA, rAzi bhavyane choDIne bAkInA bhavya jIne paNa meDanIya karmane utkRSTa baMdha thaI zake che, paraMtu samyagadaSTi thatAM nathI thatuM. Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga pahele | [ 83 prazna saradA-samyagdaSTi jIvate ja bhavamAM mithyASTi thaI zake che zuM? javAba -hA, jIvane eka bhavamAM samyagdaSTinI prApti, jaghanya ekavAra utkRSTa pratyeka hajAra (navahajAra) vAra AvI zake che, ekAMta samyagadaSTine te ja bhavamAM mithyAtvanI prApti nathI thaI zakatI. prazna 3ra7 -lokamAM jeTalA pugala che, temane jIve AhArarUpamAM grahaNa karIne cheDaDyA ke nahi? javAba -audArika, vaikriya, AhAraka, tejasu, kAmaNa, zvAse zvAsa, bhASA, mana ane agrAhya vagere badhA varganAM pudgalenAM dhIre dhIre kALakamathI vargaNAntara thavAne svabhAva che. pRthvI piMDa, pratara, vimAna, merU vagere, pahADo ane siddha zilAnA paramANu paNa haMmezAM te ja rUpamAM nathI rahetAM. dhIre dhIre temanAmAMthI paNa pudgalenAM gamana- Agamana (vargaNottara svarUpa) thavAnuM cAluM rahe che. jyAre badhAM pudgala pratyeka vargaNarUpa thaI jAya che, tyAre jIva badhA pudgalene AhAranA rUpamAM laIne cheDe, temAM koI bAdhA nathI lAgatI. prazna 3ra8 -AhAra, puruSane mATe 3ra kavalapramANe, strIne 28 ane napuMsakane 24 kavalapramANa mAnyo che, to zuM badhAne mATe A prakAra samajavo? javAbaH--AnA khulAsA te TIkAmAM ghaNuM dIdhA che, paraMtu TUMkamAM ema ke jeTalA AhArathI sAdhAraNa tRpti thaI jAya, buddhinI skUraNa cAlu rahe, A prakAranA parimita rAkanAM 3ra mA bhAgane tene mATe eka kavala pramANe samajavuM joIe. 3ra kavala pramANa AhArane pUrNa AhAra (mita AhAra) samajavuM joIe. tathA vikAra vagerenI zAMtine mATe strIne 28 ane napuMsakane 24 samajavuM joIe. prazna 3ra9 -jyAre jIvanA zulezyAnA pariNAma vartatA hoya tyAre tenAM keTalA kamane baMdha thAya che? javAba -7, 8, 6 tathA eka karmane paNa baMdha thaI zake che. prazna 330 -bharata mahArAja pitAnI bahena brAhmIsuMdarI upara mugdha thaI gayA ane lagnanI IcchA karI, A vAta zAstroe kahelI che zuM? javAba -suMdarI bharata mahArAjanI tathA brAhmI bAhubalIjInI patni che, evuM TIkAkAra kahe che, tathA kathAomAM paNa ullekha che, paraMtu zAmAM kyAMya jovAmAM nathI AvyuM. prazna 361:-jIvanA eka eka Atmapradeza upara AThe karmonI AveDI paDI (AvaraNa, parade) anantI ananatI che, te zuM AtmAnA pradeza alaga alaga che? Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samartha samAdhAna javAba:-jIvanA pradeza alaga alaga gaNanArUpa che, tyAre ja te eka jIvanA pradeza, dhamasti, adharmAsti tathA lokAkAzanA pradezanI barAbara che, tathA pratyeka jIvanA pradeza kRtayugma batAvyA che ane maraNAntika samudaghAtamAM paNa pradezagamana Agamana kare che. vikreya rUpamAM paNa aneka pradeza meLavAya che. tathA AhAraka vagere samudaghAtamAM pradeza judA judA hovAthI ja bahAra kADhI nakhAya che ane kevaLI samudaghAtamAM te lokanAM samasta pradeza upara kevaLI pitAnA eka eka pradeza rAkhIne cothA samayamAM saMpUrNa lokane bharI de che. tethI apekSAkRta bhedArtha vivekSAthI Atma-pradeza judA judA che, paraMtu paramANunI jema atyaMta sarvathA bhinna nathI. prazna 33ra :-avadhi darzananI sthiti be da6 (132) sAgaropama jhAjhI kema samajavI? javAba:-bAramA devalekamAM tathA raiveyakamAM je manuSya vibhaMga zAne laIne jAya, tyAMthI avadhi laIne pAcho manuSyamAM Ave, AvA traNa bhava bAramAM svarganA tathA prathama raiveyakanA karavAthI 66 sAgara vadhAre vibhaMganI sAthe avadhi darzananAM thayAM. pharI anuttara vimAnanAM 33 sAgaranA be bhava kare, ke raiveyaka vagerenA traNa bhava karavAthI avadhijJAnanI sAthe 66 sAgara vadhAre thayA. A rIte be 66 sAgara tathA manuSyabhavanI sthiti gaNavAthI vadhAre thaI jAya che. A prakAra mane ThIka lAge che, paraMtu TIkAkAra kaMI bIjA rUpamAM artha kare che. prazna 333 -prANa, bhUta, jIva ane sattva, A judIjudI nizAnI (saMjJA) kema devANuM? javAba:-sAmAnyapaNe, dareka saMsArI jIvane A cAre vizeSaNo lAgI zake che. bhagavatI za. 2 u. 1 tathA AcArAMganI TIkAmAM judA judA zabdonI vyutpatti, samabhirUDhanayathI karI che ane vizeSa prakArathI tenI judI judI saMjJA paNa kAyama karI che. prazna 334 -vartamAna kendrane pUrva-bhavanA kAtika zeThanA dAkhalAthI hajAro AMkhavALA' kahyA, te badhA kendro AvA ja hoya che? javAba:-kArtika zeThana dAkhale hajAra AMkhanA viSayamAM nathI, kAraNa ke kAtika zeThanA gumAstA te 1008 hatA, jemane 2016 AMkho hatI. kendrane 500 deva mastrI hoya che, jemane 1000 AMkho kendranAM projana (hetu)mAM lAgI hoya che, tethI tene sahasrAkSa kahyA che ane A vizeSaNa badhA kendrone lAgu paDe che. prazna 33pa -anaMtAnubaMdhIne kSaya thaI javA pachI udaya thAya che zuM? javAba -nahi, paraMtu viyejanA thavA para udaya thaI zake che. Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga pahele [ 85 prazna 36 --pAMcamA guNasthAnavALA zrAvaka jaghanya traNa bhava ane utkRSTa 15 bhavamAM mokSa jAya che, te zuM vacamAM keIka vakhata mithyAtvamAM cAlyA jAya te paNa Ama ja mAnavuM joIe? javAba -A niyama mithyAtvamAM javA vALAone mATe nathI. ana-ArAdhakane mATe bhavenI niyamitatA nathI, te vadhAremAM vadhAre kaMIka ochuM ardha pudgala-parAvartana (anaMtabhava) paNa karI zake che ane pharI mithyAtva chUTIne samyakatva prApta karI le to, ArAdhaka thaIne, tarata ja mokSa paNa prApta karI zake che. prazna 337 -guNasthAna 8, 9 ane 10 nA viSayamAM kahyuM che kenavakArasIthI mAMDIne varasItapane sArUM samaje ane zakti pramANe kare ? te prazna e che ke A guNasthAnI sthiti te theDI che, pachI tapa kevI rIte kare ? javAba: -jemAM navakArasIthI mAMDIne varasItapamAMthI kaI tapa cAlu hoya, te tapa cAlu rahetAM te jIva, zreNI caDhatAM 8 ke 9 mAM ane 10 mAM guNasthAnamAM cAlyo jAya, tyAre tenuM te ja tapa gaNAze-bhalene sthiti ochI hoya. jevI rIte keIe mAsakhamaNa karyuM hoya, paraMtu te muhUrta pachI ke prahara athavA eka be divasanI pachI kALa karI jAya, te bhAva apekSAe mAsika tapa thavAnuM manAya che, e ja rIte ahIMyA paNa samajavuM. prazna 3384-mithyadRSTinI Agata udanI ke 371 nI? javAba:-371 nI hoI zake che. AmAM pAMca bheda anuttara vimAnanAM paNa lIdhelAM che, hajIsudhI anuttara vimAnamAM kaI paNa deva mithyA draSTi nathI hatA, te paNa tyAMthI nIkaLIne manuSya thayA bAda, temanAmAMthI kaI cheDA samayane mATe mithyAtvamAM cAlyA jAya, te A asaMbhavita nathI. prazna 339-abhinivezika mitvanuM svarUpa zuM? javAba :-atatva Agraha, yathArtha jANatA hovA chatAM paNa khoTA Agrahane vaza thaIne pakaDI rAkhelA asat Agrahane na choDe-satyano svIkAra na kare. prazna 340 -rasanendriyano viSaya kaI rIte samaje? javAba -hukakAnI naLI bahu lAMbI paNa hoya che, paraMtu temAMthI thaIne paNa tamAku vagereno rasa AvI zake che, A rIte samaje joIe. prazna 341 -nAraka ane devabhUminAM raMga gaMdha vagere ahIMyAnA kayA ArAnA raMga gaMdha vagerenAM samAna samajavA joIe? javAba temanA raMga vagerene ahIMyAnA raMga vagere sAthe meLa nathI maLatuM, kemake naccha bhUminAM raMga vagere te ahIMyAnA duSamAdaSama ArAthI paNa vadhu anicha ane Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samartha-samAdhAna devabhUminAM, suSamAsuSamathI paNa vadhAre uttama che, eTalA mATe ahIMyAnI bhUmi sAthe milAna (sarakhAmaNI) nahi karavI joIe. prazna 34ra -dravyanI anukULatA na hovA chatAM paNa bhAva thaI zake che ke nahi? javAba -thaI zake che. prazna 343-AThamA ane navamA guNasthAnakamAM zuM aMtara che ? javAba:-baMdha, udaya, udIraNA ane sattAnI prakRtionuM aMtara che. tathA AThamAM guNasthAnamAM eka samayamAM jAvAvALA aneka jInA adhyavasAyamAM nivRtti (asamAnatA) rahe che, tyAre navamA guNasthAnamAM eka samayamAM jAvAvALA jenAM adhyavasAyamAM anivRtti (samAnatA) rahe che. vagere vagere aMtara baMne guNa sthAnemAM che. prazna 344 -yathAkhyAta-cAritra ane asaMyama, eka sthAnamAM kayAM maLe che? javAba:-kAzmaNa yugamAM ane zrotendriyanA abaDhiyAmAM paNa A rIte cahyuM, ghANa ane rasendriyanAM abaddhiyAmAM paNa samajavuM. prazna 345 -aThThAvIsa prakAranI labdhimAMthI abhavyane keTalI labdhi prApta thaI zake che? javAba:-abhavyane nIce lakhela tera labdhimAMthI eka paNa labdhi prApta nathI thAtI. 1 arihaMta 2 cakavartI 3 vAsudeva 4 baladeva 5 saMbhinna zrota 6 cAraNa (jaMghA cAraNa vidyAcAraNa) 7 pUrvadhara 8 gaNadhara 9 pulAka 10 AhAraka 11 kevaLI- 12 bAjumati ane 13 vipulamati. uparanI tera labdhione cheDIne bAkInI 15 labdhio thAya che. ane abhavya strIomAM "madhukSIrAzrava" labdhi paNa nathI hotI. ATalA mATe teomAM 14 labdhio ja hoya che. prazna 346-bhagavAne merU parvatane aMgUThAthI halA, A vAta kayA sUramAM che? javAba -mULa sUtramAM te jovAmAM nathI AvI, paNa graMthamAM che. tema te bhagavAna anaMta baLavAna hatA. jyAre eka deva paNa AkhI pRthvIne halAvI zake che, te bhagavAnanAM baLanuM te kahevuM ja zuM ? prazna 347 -" upazama samyakatva ane "upazama mAM zuM phera che? javAba:-upazama samakita, upazama ke, upazama mAna vagere upazamanAM aneka bheda che. Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga pahelA [ 87 prazna 348H--kamanAM vipAkanAM upazama kevA hoya che, te udayamAM AvavA jevAnAM upazama hoya che, te pradeza udayanAM upazama kevA hoya che ? javAba :--je prakRtinA pradeza uyamAM che, tene teA kSaya karI de che ane udayanI saMtati toDI nAkhe che tathA je sattAmAM hoya che, tenu upazamana karI de che. a Mta hu sudhI udayamAM AvavAne ayAgya karI de che. tethI upazamamAM upazama hovAne kAraNe atamuha sudhI te pradeza unnaya paNa nathI thatA ane utkraya na thavAthI, phaLa paNa nathI daI zakatA. prazna 349:-cakravatI (6) khaMDa sAdhIne ( jItIne ) Ave che, tyAre temanI sAthe 32000 mugaTa baMdha rAjAe paNa Ave che, te teo pAchA pAtapAtAnI jagyAe kevI rIte jaI zakatA haze, kemake guphAo vagere tA adha thaI jatI haze? javAba :--guphAe cakravatInA rAja sudhI khulI ja rahe che, A ja prakAre zukAenI aMdaranI nadIonI pAja ( pALa )ne maNDaLa paNa rahe che. jahAja ane nAva vageremAM sAdhana paNa hoya che. temanI sevAmAM aneka vidyAdhara vagere paNa rahe che. cakravatI enI pAse divyazakti paNa hoya che. A rIte aneka sAdhanA temanI pAse hAjara rahe che ane temanAM rAjyakALa sudhI AvAgamana paNa thatu rahe che. prazna 350H--mahAvidehanI badhI vijaya eka sarakhI kevI rIte samajavI, jyAre ke * sItA * * sItAdA ' nadI lagAtAra rIte vadhatI gaI che! javAba :--sItA sIteAdA nadI, kaccha vagere vijyAnI pAse 500 jojanathI jeTalI ochI hAya, eTalI bhUmi ane kinArA taraphathI nadIenI gaNavI joie, eTale ke 500 jojanathI e chuTA thayelA pAsenA bhAga ramaNu pradeza, nadInA ja samajavA, te sthaLanI TIkAmAM lakhyuM che. prazna 351 :--256 DhagalAmAM sUtelA kaNa athavA jAgatA koNa ? javAba :--je vartamAnamAM aparyApta che, te sUtelA che, ane aparyApta paNu teo ja ke je paryApta thatAM pahelAM ja marI jaze. prazna upara utpalanI avagAhanA eka hajAra jojana vadhAre kevI rIte che ane te jojana paNa kevA che ? javAba :-samudranAM gAtI. TApu vageremAM eka hajAra jojana vadhAre utpala kamaLa kahyAM che, A avagAhanA utsedhAMgulathI samajavI joie. prazna 353:-utpalamAM traNa dRSTi viSenAM prazna pUchyAM, paNa leyA cAranI pUchI, AnuM zuM kAraNa ? Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 88 ] samatha -samAdhAna javAba H--prazna pUchavAnAM aneka tarIkA ( rastA ) che. gaNadhara bhagavAna jANatAM hAvAM chatAM paNa aneka prakArathI pUche che ane pRcchAnA rUpamAM guMthaNI kare che. prazna 354:--sparza indriyanAM viSaya keTalA che? javAba H--sparza indriyanA viSayamAM 9 jojana sudhInAM ( dravyAntarathI apratihata zaktivALA ) AvelA pudgala spardhA rUpathI anubhavamAM AvI zake che. AnAthI vadhAre dUranAM maMDha pariNAma vALA heAvAthI sparUpa anubhavamAM nathI AvI zakatA. prazna 355:--cakSu IndriyanAM viSaya keTalAM ? javAba : --utkRSTa lakSa ttejana dUra rahelA aspRSTa apraviSTa pudgalAnAM rUpane jANI zake che. prazna 356H--manaH vajJAnI muni, devatAnAM mananI vAta zuM jANI zake che ? javAba H--je deva manaH va jJAnanI sImAnI aMdara hoya, tenAM mananI vAta jANI zake che. prazna 357 --kSetra ane kSetra-spanAmAM zuM phera che? javAba :--avagAhanAmAM dekhAyelA avagAhita pradezane kSetra kahe che, paraMtu spanA chae dizAnI gaNAya che, avagAhita pradeza sivAyanAM paNa chae dizAnAM najIkanAM pradeza paNa spanAmAM sAmela gaNAya che. jevI rIte paramANunuM avagAhanA kSetra eka AkAzapradeza che, para Mtu spanA jaghanya cAra pradeza ane utkRSTa sAta pradezeAnI hoya che, A anenuM aMtara che. prazna 358 :--bhavanapatinAM daNDaka judA judA kyA, teA vya'tara, cAtiSi ane vaimAnikanAM judA judA kema na kyA ? javAba H--bhavanapati devAnI vacce pahelI narakanAM riyAnAM pAthaDA AvelA che, ethI teo temane judA judA karI de che, eTalA mATe temanA daMDaka judA judA kahyA haze, narakanAM eka bIjAnI madhyamAM tathA vyaMtara, dheAtiSi ane vaimAnikanI vacamAM, khIjA koI evA jIvA nathI AvyA, eTalA mATe emanAM daMDaka judA judA nahi kahyA hai!ya. prazna 359:--cakravatI ne pustaka-ratnanI prApti tA pAchaLathI thaI, to pachI pahelethI ja pustako vinA khaMDa sAdhavAnI ( jItavAnI) vidhi kevI rIte jANI lIdhI ? javAba :--te pAte paNa budhdhizALI che ane temane cakraratna rastA batAve che, Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga pahele [ 89 aMgarakSaka deva ane anya aneka devo paNa temanI sevAmAM rahe che. eTalA mATe khaMDa sAdhavAnI vidhi jANavAmAM aDacaNa nathI AvatI. prazna 360 -nava nidhAna cakravatInAM paganI nIce kayA prakAre heya che? javAba :-nidhAna ArAdhanAnI pachI, cakavartInI nIce bhUmimAM cAlatAM rahIne cakavartInI nagarInI bahAra AvI jAya che, temanuM mukha te zrIdhara sudhI kahevAya che ane cakavatanuM ghumavAnuM paNa nidhAnI bhUmi para thayA kare che. prazna 361 -jIva, nArakI ane devatAmAM keTalA jJAna ane ajJAna laIne jAya ane nIkaLe? javAba :-prathama naraka tathA bhavanapati ke vyaMtaramAM je asaMjJI jIva jAya te be ajJAna laIne jAya ane saMjJI jAya te traNa jJAna ke traNa ajJAna laIne jAya. bIjI narakathI chaThI naraka sudhI ane tiSithI zreyaka sudhI jAya, te traNa jJAna ke traNa ajJAna laIne jAya, sAtamI narakamAM traNa ajJAna laIne jAya, anuttara vimAnamAM traNa jJAna laIne jAya. pahelIthI trIjI naraka tathA prathama devakathI zaiveyaka sudhInAM jIva ajJAna laIne Ave te be ane jJAna laIne nIkaLe te be ke traNa, cothIthI chakI naraka ane bhavana pati, vyaMtara ane tiSinAM jIva be jJAna ke be ajJAna laIne nIkaLe che, sAtamI narakanAM jIva, be ajJAna laIne nIkaLe che ane anuttara vimAnathI be ke traNa jJAna laIne nIkaLe che. prazna 362-tejasUkAya ane vAyukAyanAM jIva tyAMthI mArIne manuSya kema nathI thatA? javAba -tyAM manuSya Ayu baMdhane egya adhyavasAyane ja abhAva che. prazna 363-zaiveyaka ane anuttara vimAnavAsI devAmAM pAMca prakAranI samughAta thavAne bhagavatI sUtramAM ullekha che, jyAre ke jIvAbhigamamAM traNa prakAranI lakhI che. A vibhedanuM zuM kAraNa che ? javAba - bhagavatI sUtramAM pAMca prakAranI samuddaghAtane ulekha che, temAM vaikiya ane tejas samughAta te mAtra labdhinI apekSAthI ja che. A be samughAta te devenI thaI nahi, thAtI nathI ane AgaLa (bhaviSyamAM) paNa nahi thAya, e spaSTa ullekha bhagavatIjInAM mULa pAThamAM che. jIvAbhigamamAM te traNa samuddaghAtonuM varNana che, je temane thAya che. A pAThathI AgaLa cAlatAM temanI vimurvaNA zaktinuM paNa varNana che, paraMtu temaNe vaikriyarUpa karyuM nahi vagere paNa lakhyuM che. eTalA mATe baMne vAtamAM mAtra apekSA bheda che, vAstavika bheda nathI. sa, 12 Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 90 ] samatha -samAdhAna prazna 364:sthAnoMga sUtra 35, 4 mAM cAra prakAranA krodha batAvyA, jemake 1 abhAga nivRtta 2 anAbhAga nivRtta 3 upazAMta ane 4 anupazAMta, A cAre prakAranAM krodha naiyikathI mAMDIne vaimAnika sudhI badhA daNDakamAM hovAnu lakhyu che. te prazna che ke upazAMta krodha tA 11 mA guNasthAnavALA manuSyeAmAM hAI zake che, badhA daNDakAmAM kevI rIte mAnI levAya ? javAma :-sthAnAMga 4-1 tathA prajJApunA pada 14 mAM vaNu vela uparanA trIjo bheda jIvamAM e vakhate pAme che ke jyAre te krAdha kaSAyamAM nahi, paraMtu mAna vagere bIjA kaSAyamAM vatA hoya athavA viziSTa uddayanAM abhAvanAM samaye paNa upazAMta dha kahI zake che. AdhanA udaya niraMtara rahetA ja nathI, tenI kAyasthiti aMtarmuhUta thI vadhAre nathI, kagraMthamAM paNa koSanI prakRti dhruva udayamAM na khatAvatAM, adhruva uddayamAMja khatAvI che; eTalA mATe tenA uya niraMtara na rahetA aMtara sahIta ja rahe che. jyAre tenA udaya na hAya ke viziSTha utkraya na heAya, te samaye upazAMta koSa samajavA joI e. A prakAre A bheda sakaSAyI jIvAmAM ja hoya che. akaSAyImAM nahiM ane agiyAramA guNasthAnavALA jIva tA akaSAyI che, te bheda krodhanAM che, eTalA mATe sakaSAyInAM che. A ja prakAre mAna vagere traNa kaSAyAnA trIjo bheda paNa samajavA joIe. te paNa potapotAnI prakRtinA anuDhDhaya athavA viziSTha uyanAM abhAvanI avasthAmAM 24 6'DakomAM hAya che. prazna 365H--jJAtAsUtramAM zrI thAvaccA putra munie vinaya mUla dhama'mAM pAMca mahAvrata batAvyA. zrI cAvaccA putra muni tA bhagavAna neminAthajInAM zAsananAM hatA. te samaye sAdhu cAra cAmarUpa dharma pALatA hatA, teA pachI temaNe pAMca mahAvrata kevI rIte batAvyA? javAba H--nagarazeThasudana pahelAM sAMkhya matanAM anuyAyI hatA, sAMkhyamatanA anuyAyI pAMca yama ane pAMca niyama mAne che ane sUci-mULa dhama mAne che, temanAM pAMca yamamAM kaMIka prANAtipAta vigere che, te temane samajAvavAne mATe pAMca mahAvrata batAvyA haze evA saMbhava che. zrI thAvaccA putra mahArAja cauda pU.dhara-Agama-vihArI hatA. temaNe 'ahilyA' (maithuna) ane AdAna (parigraha) A rIte ahibrAdyANa" zabdathI maithuna ane parigrahane judA karIne pAMca mahAvrata batAvyA haze. cAra ane pAMca mahAvratAmAM tyAganI mAtrA te sarakhI ja che. pAMca che te paNa cAranAM bheda svarUpa che. samajavAmAM saraLatA rahe te mATe cothAnAM be judA judA bheda karI dIdhAM che. prazna 366H--sthAnAMga sUtranAM ceAthA ThANAmAM cAra prakAranAM phaLa batAvyA che. jemake "Amalaga mahure, mukriya mahure, khIra mahure, khaDa mahure, " ahIM prazna thAya che ke AMbaLA te pAkathA pachI khATA hoya che, tene madhura (mIThu.) phaLa kevI rIte mAnyuM? Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga pahele javAba :-khATAM hovA chatAM paNa AMbaLAmAM kaMIka madhuratA hoya che. AMbaLA traNa prakAranAM hoya che. temAM khIra" jAtinAM AMbaLA hoya che. te bIjA AMbaLAnI tulanAmAM vadhAre madhura hoya che. prazna 3674-sthAnAMganA cethA sthAnamAM anaMtAnubaMdhI vagere cAreya kaSAyamAM kamathI naraka vagerene baMdha batAvyuM che ane trIjA karma graMthamAM anaMtAnubaMdhI, apratyAkhyAnAvaraNa, pratyAkhyAnAvaraNa ane saMjavalana catuSkamAM eka eka catuSkamAM cAre AyuSyanAM baMdha thavAnuM batAvAyeluM che. Ane meLa kevI rIte haze? javAba :-sthAnAMga 4 mAM anaMtAnubaMdhI vagere cAre kaSAyamAM kamathI naraka vagere cAre Ayune baMdha nathI batAvyuM, paraMtu tyAM te anaMtAnuM baMdhI vagere cAreyanA udayamAM kramathI naraka vagere cAreyamAM gamana kare che-evuM batAvyuM che. jemake- "aNapUviTe jIve kAle kareI" eTale ke temAM pravezele java kALa kare, te evuM batAvyuM che. A pAThathI naraka vagerenAM AyunAM baMdha na samajatAM tenAM udayamAM jIvanuM naraka vageremAM jAvAnuM samajAya che. temaja A paNa dhyAnamAM rAkhavuM ke jyAM sudhI jIvanAM anaMtAnubaMdhI kaSAya raheze, tyAM sudhI 16 ja kaSAya raheze. udaya te seLamAMthI koI paNa eka kaSAyane ja raheze ane te udaya paNa aMtamuhUrtathI vadhu nahi rahe. kemake 16 mAMthI koI paNa kaSAyanI udaya sthiti aMtamuhUrtathI vadhAre nathI, ane parivartita rUpathI te seLa ja kaSAya cothA ThANa ke caudama padanA hisAbathI 24 ja daMDamAM batAvI che. jemake-cauvihe ke paNutte taMjahA aNutANubaMdhI kahe, apaccakakhANe keDe, pazcakakhANunaraNe koThe, saMvajalaNaNe kehe, evaM zeraIyANuM jAva mANiyANuM 24 evaM jAva lobhe mANiyANuM 24" tathA karmagraMthamAM paNa prathama guNasthAnamAM 117 prakRtine udaya batAvyA che. temAM paNa pahelA guNasthAnamAM 16 ja kaSAyano udaya sAbita thAya che. ethI anaMtAnubaMdhI rahe tyAM sudhI 16 ane anaMtAnubaMdhI nAza pAmyA bAda pratyAkhyAnI rahe tyAM sudhI ATha kaSAyanI prakRtine udaya parivartIta rUpathI rahe che. ethI anaMtAnubaMdhI chuTavyA vinA, pratyeka kaSAyanA udayamAM jIva, naraka vagere cAramAMthI koI paNa Ayune baMdha saMga meLavIne karI zake che. abhavya jIva, cAre gatinAM AyuSya bAMdhe che, paraMtu tenAM anaMtAnubaMdhI te chuTatA ja nathI, A ja prakAre bhavya mithyAtvI paNa pratyeka kaSAyanA udayamAM cAre gatinAM AyuSya bAMdhI zake che. anaMtAnubaMdhIne sarvathA kSaya (kSAyika samakita) thayA pachI to karmabhUmine manuSya kaI paNa gatinuM AyuSya nathI bAMdhato. bAkI apratyAkhyAnI vagere kakSAyane kSaya thayA pachI te AyuSya sarvathA bAMdhatA ja nathI. tathA je kaSAyamAM Ayu bAMdhe, te ja kaSAyamAM mRtyu thAya, te paNa koI khAsa niyama nathI. A prakAre cAre catuSkamAM cAreya prakAranAM AyuSyanAM baMdha hovA chatAM paNa sthAnAMge kahelI vAtamAM koI aDacaNa nathI AvatI, Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ huM 1 samaya --samAdhAna prazna 368 :-zukala-lezyAmAM sAmAnyathI 104 prakRtinA badha thavAnu... trIjA ke graMthanA leyA adhikAramAM batAvyu che. tiya catrikane varjita (dUra) karyAM che. prazna thAya che ke ADhamA devalAka sudhInAM deva, tiya 'camAM AvIne utpanna thaI zake che ane tyAM mAtra zukala-lezyA ja hoya che. zukala-lezyAmAM tiya`catrikA badha na thAya, te pachI tee tiyacamAM kevI rIte utpanna thaze ? javAba H--nAraka ane devenI dravya-lezyA janmathI janmanA aMta sudhI palaTatI nathI eTale ke utpattinAM samaye je dravya-lecyA hoya che, te ja aMta sudhI rahe che, paraMtu bhAva-lesyAmAM pheraphAra thAya che. chaThThA thI AThamA devaleAkanAM devAmAM jyAre bhAva zukalalezyA nathI hAtI, tyAre jo tiya``ca AyunA baMdha temanA Aya, teA hAI zake che, evI sa'bhAvanA che. prazna 369 :cakravrutInAM dRdgaratna, ca`ratna, asiratna, tA jIva vinAnAM hoya che. te pachI tene ekendriya jIva kevI rIte mAnyA ? javAba : prajJApanA sUtranAM 20 mA padamAM lakhyuM ke--asurakumArathI mAMDIne aMtara rahIta IzAna devalAka sudhInAM jIvAmAMthI koI jIva marIne cakra vage2e sAte ratnAmAMthI koI paNa ratnapaNAne prApta karI zake che. tathA sthAnAMga sUtra sthA. 7 mAM 7 ekendriya ratna kahyA che. tenI TIkAmAM paNa pRthivirupe rahe lakhyuM che. tathA samavAyAMga, ja mrUpiprajJapti, pravacana sArodvAra vagere jotAM devAnAM zastra, vastra, pustaka vagerenI jema daSTharatna, asina vagere sajIva hovAnI sabhAvanA che, paraMtu khIjA manuSyonAM daDa vagerenI jema nirjIva hAvAneA saMbhava nathI lAgatA. (6 "" prazna 370 :----jJAtA dharma kathA sUtranAM 16 mA adhyayanamAM sukumAlikAne cAritra dharmanI virAdhikA thaIne IzAna kalpamAM devagaNikA 'nA rUpamAM utpanna thaI lakhyuM che. prazna che ke virAdha sAdhu-sAdhvInI gati te prathama devalAka sudhI ja che, te pachI sukumAlikA bIjA devalAkamAM kevI rIte utpanna thaI ? A paNa pUchavAnuM ke bIjA graMtha pramANe samyakatvanI hAjarImAM sroveda ane napu'saka vedanA madha nathI thatA, pachI te srIvedamAM kevI rIte utpanna thaI? zuM strIveda bAMdhatI vakhate te prathama guNasthAnamAM hatI? javAba :-- sugucchunAM virAdhaka sAdhu-sAdhdhionI gati, pahelA devaleAkathI AgaLa nathI hotI, paraMtu uttaraguNa virAdhaka sAdhu-sAdhvienI gati tA 12 mA devaleAka sudhI ja che. deva utpAdanAM 14 khelamAMthI 13 mA khelavALA AbhiyAgika (halakAM prakAranAM cAkara) che. Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga pahelo teo jaghanya bhavanapatimAM ane utkRSTa 12 mA devaleka sudhI utpanna thAya che. teo uttaraguNanAM virAdhaka jarUra che. tethI sukumAlikone mATe paNa A ja prakAre samajavuM joIe. je ArAdhaka hoya che, teo devIomAM ane Aliyogika dezamAM utpanna nathI thatA. temane devasaMbaMdhI pAMca padavIomAMthI kaI paNa padavI prApta nathI thatI. sukumAlikone sIvedana baMdha ajJAna dazAmAM (mithyAtvanAM sadbhAvamAM) ja thayuM che. trIjA vagere guNasthAnomAM strI vedano baMdha che ja nahi. sukumAlikA pAsasthA pAsa0 vihArI" vagere thaI cUkI hatI. TambakAra lakhe che ke "jJAna vagerethI bAhya te pAsasthA" ane vaLI te darzana (samyaktva)thI paNa bahAra thaI gaI hatI. mithyAtva avasthAmAM strI vedane baMdha thayAnuM mAnavuM joIe. prazna 371 -pulAka, bakuza ane pratisevanA-kuzIla, A traNe niyaMThAmAM (je mULa guNa ane uttara guNanAM prati evI che) vraNa zubha lezyA ja che, paraMtu kapAya kuzIlamAM je atisevI che, chage legyAo batAvI che. aprativamAM traNa azubha lezyAo kevI rIte heI zake che? javAba :-pulAka ane pratisevanA kuzIla te mULa ane uttaraguNa prati sevI che ane bakuza, mAtra uttaraguNa prati sevI che. praznamAM khAsa vAta lesthA viSenI che, tene khulAso A che ke kaSAya-kuzalanigraMtha, (nigraMthasAdhu) kyAya kuzIlatva prAptinAM samaye te traNa zubha lezyAomAMthI keI eka zubha lesthAmAM hoya che, paraMtu temanAM saMyamanA sthAna "zuddhi praryA prakarSakRtA bhedA " asaMkhyAta heIne badhAthI vadhAre che. temAMthI keTalAkane prAthamika sthAnomAM azubha lesthAnI prApti thaI zake che, kemake temAM jaghanya cAritranAM paryAva, bakuza ane pratisevanAnAM jaghanya cAritra paryathI paNa anaMta guNa hIna che. je zaMkA thAya ke-jyAre pulAkanAM jaghanya ane utkRSTa cAritranAM paryAya paNa bakuza ane pratisevanA kuzIlanAM jaghanya cAritranAM paryathI anaMta guNa hIna che, tyAre temAM azubha lezyA kema nathI hotI ? khulAse e che ke-pulAupaNuM paNa zubhalesthAmAM ja prApta thAya che ane aMtamuhUrtathI vadhAre nathI rahetuM. vizeSa sthitinA abhAvamAM zubhalezyA palaTAine azubha lesthAnuM Agamana nathI thatuM, eTalA mATe zubhalezyA ja rahe che, paraMtu kaSAya kuzIlanI sthiti cheDA ochA karaDa pUrva sudhI ja che, tethI temAM azubha leDyAnuM Agamana paNa thaI zake che. bakula ane pratisevana kuzIlanI sthiti paNa thoDA ochA karaTha pUrva sudhI ja che, paraMtu temanAM jaghanya cAritranAM paryAya, pulAkanAM jaghanya tathA utkRSTa paryathI ane kaSAya kuzIlanAM jaghanya paryathI anaMta guNa vadhAre che. eTalA mATe temanAmAM sthiti vaghu hovA chatAM paNa azubha le nathI AvI zakatI. Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ samartha-samAdhAna prazna 372 -chedepasthApanIya cAritranAM be bheda zAstramAM batAvelA che, sAticAra ane niraticAra. niraticAra cAritrano ullekha karatAM kahevAyuM ke zrI pArzvanAtha bhagavAnanAM zAsanavatI sAdhu jyAre mahAvIra svAmInAM zAsanamAM Ave che, tyAre temanAmAM niraticAra chedepasthApanIya cAritra sthApita thAya che. ahIM pUchavAnuM che ke zrI pArzvanAtha svAmInAM zAsanavatI sAdhu, pahelAM dIkSita che ane mahAvIra svAmInAM zAsanavatI sAdhu pAchaLathI dIkSita che. A baMnenAM nAnA moTAne kama ane vaMdanano vyavahAra kaI rIte thatuM haze? javAba-pUrva paryAya cheda karIne pAMca mahAvrata rupI paryAyamAM sthApita karavAne chedo pasthApanIya cAritra kahe che. jemake-chetRNuM u pariyAga pirANe je kaMI apAyuM dhamaeNmi paMcajAme chedeva sa khalu" bhagavatI za. 25 u. 7 mAM tathA pariyAyasaradeo ja vAvaNuM vaDDAeluM cachedo chede vAvaNa miha, tamaNa IyAre taraM duvihaM 1 sehasa niraIyAre tiryaMtara saMkameva te hajajA ! mUlaguNa dhAINe sAIcAra mubhayaM ca Ditha kape" RArA sAticAramUla prAyazcita prAptati prathama pazcima tIrtha rityartha , sthA. 5. u. 2 mAM A prakAre kahyuM che. uparanAM arthanA hisAbathI te je chedo pasthAniya cAritramAM moTA, teo ja moTA ane temane vaMdanA vyavahAra paNa karAya che, e saMbhava che. prazna 373 -anAkAra upagamAM 10 mAM guNasthAnane choDIne bAkInAM 13 guNasthAna batAvyAM che, AkhuM zuM kAraNa che? sUkSmasaM5rAya guNasthAnamAM sAta upaga paNa batAvyA che. te A baMnemAM paraspara saMgati (meLa) kevI rIte thaze? javAba:-sAkAra upagamAM ja jIvane 10 mA guNasthAnanI prApti thAya che ane te sAkAra upaganI samAptinI pahelAM ja te jIvanI dasamA guNasthAnanI sthiti samApta thaI jAya che, eTalA mATe dasamA guNasthAnamAM rahetAM sudhI kaI paNa jIva anAkAra upagamAM pravRta nathI thaI zakate. eTalA mATe anAkAra upagamAM dasamAne cheDIne bAkInAM tera guNasthAna batAvelA che. ema te anAkAra upayoga vinA keI jIva nathI hote. mokSa jatI vakhate jIvamAM sAkAra ane anAkAra upayoga thAya che, paraMtu pravRtti te samaye badhAnAM jJAnopayoga (sAkAra upayoga)nI thAya ja che, darzana upayoga (anAkAra upayoga) mAM nathI thAtI. "sAgAva utta sijhaI" A ullekha che. Aja rIte dasamA guNasthAnanA viSayamAM paNa samajI levuM joIe, Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 5 bhAga pahele prazna 374 sena praznakAra lakhe che ke akAma nirjarA vALA vyaMtara sudhI ja jAya che ane bIjA parivrAjaka vagere brahmacarya vagerenAM prabhAvathI vaimAnikamAM paNa jAya che. eTalA mATe A "sakAma-nirjarA" che. A uvavAI sUtrathI siddha thAya che. zuM A ThIka che? javAba :-khAna-pAna, bhogavilAsa vagerenI IcchA hovA chatAM paNa sAmagrI ane anukULatAnAM abhAvamAM khAna pAna vagere na karI zakavAne "akAma nirjarA ane IcchA pUrvaka bhAga vilAsa vagere choDavAne "sakAma nirja" A arthamAM senaprakSakAre kahyuM hoya te ThIka che. kemake samyakatvI vratadhArInAM samAna keTalAya parivrAjaka vagere paNa vastuono saMjoga hovA chatAM paNa paraleka sAdhavAnI IcchAthI IcchApUrvaka choDe che. paraMtu A te sakAma-nirjarA nathI, je mokSa prAptinAM sAdhanampa samyaga darzananI sAthe hoya che, kemake vivAI sUtre kahelAM parivrAjaka vagere paraleka sAdhanAnI kriyAmAM keTalIye kriyAo karatA hovA chatAM paNa pahelekanAM ArAdhaka batAvAyA nathI. mithyAtvanI avasthAmAM, jina praNIta cAritranI kriyA, jIve anaMtavAra pAlana karI, paraMtu te muktinI najIka na thaI zakyA, te parivrAjaka vagerenI kiyAthI kevI rIte thaI zakaze? hA, bhavyatva paripAka ane samyakatva abhimukha thatAM samaye evI kriyAo jIvane kaMIka ujajavaLa banAvavA mAM madada kartA thaI zake che. paraMtu vAstavika sakAma nirjarA temane nathI hotI. prazna 375 -zrAvakanI sAmAyikamAM asana, (bhajana) pAna, (pANI) khAdima (me) svAdima (mukhavAsa)ne tyAga nathI, te je te sAmAyikamAM pite dUdha pIe ke keIne pIvaDAve, to zuM vAMdho che? jo dadha pIvaDAvavuM sAvadya yuga che, te terApaMthI ane ApaNuMmAM zuM aMtara che? teo aviratane dUdha pIvaDAvavAne sAvadha vega mAne che. teo kahe che ke aviratane devAtuM dAna ja sAvadha che. je muhapattI devAya te paNa sAvadya ! Ane zuM khulAse che? javAbaH-zrAvaka thaDA samayanI (eka muhUrta vagere) sAmAyika kare che. temAM paNa je dUdha pIvA-pIvaDAvavAnuM kAma kare, te pachI dUdhanI jema bIjA acita padArtha roTalI vagere khAvA-khavaDAvavAmAM ane pIvA-pIvaDAvavAmAM zuM vAMdhe che? A prakAranAM prazno utpanna thaze. jyAre te thoDA samayanI sAmAyikamAM paNa prapaMcAmAM utaraze. te samabhAva ke AtmaciMtana vagere kayAre karaze ? eTale ke A prapaMcamAM ja tenAM sAmAyikanAM samayanI samApti thaI jaze. sAmAyika sivAya bIjA samayamAM te te sAmAyikane samabhAva tathA Atma-sAdhanA karI paNa nahi zake. pachI tenI theDA samayanI sAmAyika karavI sArthaka thaI zakaze? Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samartha-samAdhAna dUdha vagerenAM vAsaNane dUdha pIvA-pIvaDAvyA pachI emane ema rAkhI deze, te kIDIo vagerenI virAdhanAno bhaya raheze ane saphAI karavA-karAvavAmAM bIjA AraMbha vagere prapaMca thaze. eTalA mATe sAmAyikamAM A jAtanI pravRttine rokI dIdhI che. paraMtu agiyAramI pratimAnuM pAlana karavAvALA zrAvaka, traNa karaNa traNa yugathI AraMbhane tyAgI hovA chatAM paNa teno tyAganI avadhi lAMbI hovAthI te pote khAya-pIve che. ane bIjA pratibhAdhArI zrAvakane paNa khavaDAvI zake che tathA temanI bIjA prakAranI sevA karavAmAM paNa teo pApa na samajatAM dharma ja samaje che. tathA nAnI bALakInI mAtA je jarUrata hoya te sAmAyikamAM bALakone stanapAna paNa karAve, te tenI sAmAyika bhAMgavAnI saMbhAvanA nathI. ema te terApaMthI ane sAdhumAgI saMpradAyanAM muni yukAne-vALanAM kIDAne lehI pIvaDAvavAne mATe pitAnA zarIranAM kaI bhAgamAM theDA vrata niyama vagaranAM dara bAMdhe che. ne cukAo paNa aviratI che. A rIte macchara vagere avatI hovA chatAM paNa temane pitAnAM lehI pItAM na rokavA-evuM sUtramAM batAvyuM che. tathA bhagavAna jANatA hatA ke huM tyAM jaIza. te aviratI caNDakozika mA lehI ne mAMsa leze, te paNa tyAM padhAryA, jinezvare pratyeka pravRttinI vyavasthA ThIka tathA nirvAha ga joIne batAvI che. jevI rIte jeTalI vagere paDhiyArI pAchI daI zakAya tevI na levI ane vadhI javAthI jenI hoya, tene devI paNa nahi, paraMtu pATa-pATa, soya vagere paDhiyArI ja levI ane kAma thaI javA para pAchI daI devI. je rIte terApaMthI ane sthAnakavAsI jaina sAdhu grahasthane te ja jagyAe vAMcavAne mATe pustaka pAnA Ape che, te pachI zrAvaka, zrAvakane pustaka mRpattI vagere Ape to vAMdho zuM che ? A rIte sAmAyikamAM rahelA, sAmAyikavALAnI jarUrata hevA para sevA kare, te enAthI sAmAyikane bhaMga thavAnuM jANyuM nathI. prazna 376 -siddha bhagavAnanAM guNemAM paNa, echA-vadhArepaNuM thAya che zuM? javAba -siddha bhagavAnane je anaMta jJAna vagere nija guNa che, te te aparyavasita che. temAM keI divasa paNa ochA-vadhatuM nathI thatuM. paraMtu agurulaghutva guNanI apekSAe prati samaya ochA-vadhatuM thAya che. jaLakalela ane ratnonI laherenI jema pratisamaya utpAda ane vyaya thAya che. agurulaghutva guNa dharmAstikAya vagere badhA dravyomAM che ane siddhomAM paNa che. tathA jIva pudgala vagere padArthomAM jJAna vagere, varNa vagere ane kSetra vagere saMbaMdhI jyAM jyAM parivartana thAya che, tyAM tyAM te padArthonI apekSAe siddhonA jJAnamAM paNa parivartana thAya che, jemake jIvanI vartamAna paryAya nAkarupa che, te vartamAnamAM siddhonAM jJAnamAM nArakarupa Ave che, paraMtu te ja java, narakathI nIkaLIne Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga pahele ] [ 97 manuSya thaI jAya, te pachI tenI vartamAna paryAya manuSyanI Avaze. A prakAre lekanAM padArthamAM je parivartana thAya che, te siddhonAM jJAnamAM Ave che. temAM utpAda, vyaya rahe ja che. prazna 377 -je ke vyakti nAnAM bALakane sAdhunI jheLImAM nAkhI de, to sAdhu, te bALakane laI zake che? javAba: pUrvadhara vagere vizeSajJAnI, te bALaka saMbaMdhI bhUta-bhaviSyanI aneka paristhitione sArI rIte jANatA hoya, ane tene levAnuM egya samajatA hoya, te laI zake che. paraMtu levA chatAM paNa teo gRhasthanA rupamAM rahelAM te bALakanuM pAlana-poSaNa nathI karatA. sAmAnya sAdhune te AvA bALakane megyatA vinA prApta thayela dakSA devI ja na joIe. prazna 378 -je vyakitae jhoLImAM bALakane nAkhyuM, te bALakane pAchA mAge te daI zake che? javAba kevaLa jJAnI sivAya ke sAmAnya sAdhunI jhoLImAM ke bALakane nAkhe, te tene levuM ja nahi, tyAM ja rAkhI devuM. pachI pAchA devAne te prazna kyAM rahe che? prazna 379 - jyAM bhAva hoya che, tyAM dravya hoya che zuM? javAba -je cAritranI apekSA prazna karyo che, te bhAva-cAritranI sAthe dravya hoya paNa che. zrI gautama vagere munivaronI jema ane vinA dravya-cAritrane paNa bhAvacAritra hoI zake che, zrI marudevI mAtAnI jema. prazna 380-jyAM bhAva nahi, tyAM dravya hoya che ke zuM? javAba:-hA, hoya che. udAyI nRpa ghAtakamAM bhAva cAritra te na hatuM paraMtu dravya cAritra to hatuM ja. tathApanA asaMyata avirata jIvonI jema. je SaTdravyanI apekSAe prazna hoya, te jenAmAM bhAva che, temAM ja dravya che ane jemAM bhAva nathI, tyAM dravya nathI. praznanI apekSA spaSTa nathI. prazna 381-bhagavAna mahAvIra vagerenI pAse besIne keI sAdhu ke zrAvake "mahAvIra" "mahAvIra' A prakAre nAmanuM raTaNa-mALA pheravavAnA rupamAM karyuM hatuM zuM ? e kyAMya ullekha che zuM ? javAba :-uttarAdhyayana, uvavAI, dazAzrataskanda, Avazyaka, bhagavatI ane jJAtA dharmakathA vagere aneka sUtramAM arihaMtenI stuti, guNakIrtana vagerethI samakita nirmaLa thavuM, tIrthakara gotrane baMdha kare, Abhava-parabhavamAM kalyANakArI, sukhakArI, mokSanI ArAdhanA vagere thavAnuM batAvyuM che. tathApanA arihaMta bhagavaMtanA nAma gAtra sAMbhaLavAthI paNa moTuM phaLa mAnyuM che, tyAre nAma raTaNa (maraNa) karavAthI moTuM phaLa heya, tenuM te kahevAnuM ja zuM ? sa, 13 Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 98 ] samartha-samAdhAna zreNika vagere paNa prabhunuM nAma, vArtA vagere sAMbhaLIne khUba ja prasanna thatA hatA ane haMmezAM prabhunI sUcanA IchatA hatA. bhagavaMtanI pAse rahevAvALA sAdhu paNa dararoja ochAmAM ochuM ubhaya saMdhyA te-"namutthaNuM arihaMtANuM"thI tathA "logassa ujajoyagare" vagerethI bhagavAnanI stuti ane smaraNa karatA hatA. prazna 382- asaMyata avirata bhUkhyA-tarasyAne acita prAsuka AhAra pANI devA, sAvadha cega che ke niravadha ga? nirava ganAM sevanathI (sAmAyikamAM devAthI) kaI aDacaNa Ave che? javAbaH-sAvadya veganAM tyAgI, sAvadya ganAM tyAganI pravRttimAM sahAyaka pravRtti karI zake che. asaMyata aviratane te sAvagha ganI pravRtti cAlu ja rahe che, tethI ene AhAra vagere devAthI sAvadya veganuM samarthana paNa thAya che. anukaMpA ThIka hovA chatAM paNa sAvadyoganAM tyAgIne A kalpa (niyama) nathI, tethI nathI detA. prazna 383 -IzAnendra AgaLanA bhavamAM bALatapasvI-mithyAdaSTi hatA ane aMta sudhI bALatapasvI ja rahyA. tyAre temane samyaktvanI prApti kayAM thaI ane saMsAra parimita kyAM karyo? IzAnendrapaNamAM te te samyagUdaSTi ja rahyA. manuSya bhavamAM jiMdagIbhara bALatapasvI ane mithyAdaSTi rahevAvALA zuM IndranA rUpamAM utpanna thatAM ja samyagdaSTi thaI jAya che? javAba -tAmalI bolatapasvI saMthArAmAM hatA, te balicaMcA rAjadhAnInA devadevIothI DagAvyA chatAM DagyA nahi ane niyANuM (chA, nidAna na karyuM te pachI saMthArAnI avasthAmAM ja nigraMtha munione Ithazedhana (nIcI najare joIne cAlavuM) karatAM jAte jene pariNAmonAM samyagu parivartanathI temane samyaktvanI prApti thaI. A rIte, bhagavatI sUtranI hastalikhita pratanA vizeSa arthamAM lakhyuM che. je tyAM samyagRSi prApta na paNa thaI hoya, to paNa Indra thayA pachI tarata ja thaI zake che. pUraNa tApasanA jIva amarendranI jema. prazna 384 -anAdi mithyAtvI manuSya bhava sivAya ke anya bhavamAM paNa prathamavAra samyaktva prApta karI zake che? javAba :-manuSya bhava sivAya bIjA bhavamAM paNa prathamavAra samyakatva prApta karI zakavAne ullekha "samarAIzcakahA" vagere graMthamAM che. prazna 385 -sAdhu gocarI gayA hoya, tyAM bhAta ane miSTAnna hoya ane gRhastha devA paNa IcchatA hoya, paraMtu sAdhune A cIjo na levI heya, te te Ama kahe che ke-"mAre A cIjo nathI joItI. jo nirdoSa jeTalI hoya, te do" AvuM kahIne te mAgI zake che? je mAgI zake che, te bhagavAna RSabhadevajIe ajJAnI lokone ema kema na kahyuM ? Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga pahele javAba -sAdhu nirdoSa jeTalI vagere sAmAnya vastu mAgI zake che. svayaM tIrthakara bhagavAna paNa bhikSA vagerene mATe "yAcanI" (mAgavAnI) bhASA bolI zake che. paraMtu bhagavAna RSabhadevajIe abhigrahane kAraNe ja yAcanA nahi karI hoya evo saMbhava che. prazna 386 -bimArImAM munirAja, asaMyata, avirata ane mithyA daSTithI oparezana karAvI zake che ane temAM sadeSa pAchuM vagere kAmamAM laI zakAya che ane pachI prAyazcita laIne zuddhi thaI zake che, te prANa saMkaTamAM paDyo hoya tyAre sacitta jaLa-pAnathI Ama-rakSaNa karIne pachI prAyazcita laIne zuddha thavAmAM zuM vina che? javAba :-sAdhuone asaMyata vagerethI oparezana karAvavAnI zALAmAM bilakula chUTa nathI, na te sadoSa pANI vagere vAparavAnI chUTa che. zAstrakAre te uparanAM kAryonI manAI batAvI che, te chatAM paNa koI kare, karAve ane samarthana kare te tene prAyazcita Ave che. uparyukata kAmonI chUTa nathI te kAcuM pANI pIvAnI chUTa to hoya ja kevI rIte? abaDajI sanyAsInA 700 ziSyo, kAcuM pANI pIvAvALA hatA, mAtra AjJA vinA na pIvuM-evI temanI pratijJA hatI. teo paNa pratijJA para kAyama rahIne saMthAra karIne pAMcamA svargamAM gayA, te nirNa-zramaNa te pIe ja kevI rIte? A chatAM paNa koI sacitta pANI pIe, te tene prAyazcita jarUra ja Avaze. prazna 388-gharabAra, kuTuMba, parivArane tyAga karIne munilama svIkAra karAya che, saMyama pALIne svargamAM gayA pachI temane ghara upara cheDelA dravyanI kriyA Ave che ke zuM? javAba -deva avatI che, ATalA mATe sAdhAraNa rIte temane saMpUrNa leka Azriya kiyA Ave che, te ja rIte ghare choDelAM dravya vagerenI kriyA paNa Ave che. ekavAra virati thayA pachI aviratinI kiyA Ave to che, paraMtu pahelAM karatAM mandarUpathI. prazna 388-kaI manuSya annanuM bhajana karyuM ane keIe paMcendriya jIvanA zarIranuM, (mAMsanuM) A bannemAM vadhAre pApa kone lAgyuM ? javAba:-mAMsAhArIne, kemake mAMsane AhAra, naraka gatinuM kAraNa che. zrIsthAnAMga sUtramAM paMcendriya javAne badale dasa prakAranA asaMyama thavAnuM batAvyuM che. ItyAdI vAta vicAratAM annanAM bhajananI apekSAe paMcendriyanA zarIranuM bhajana adhika pApanuM kAraNa che. prazna 389-dAna devA ane levA vALAne zuM lAbha thAya che? javAba :-je A prazna vizuddha bhAvathI supAtra dAnanA viSayamAM hoya, te levA ane devAvALA baMnene "muhAdAI muhAvI, do vi gacchati sugaI" sUtramAMja batAvyuM Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 ] samartha-samAdhAne che, tathA bhagavatI za. 7 u. 1 mAM dAtAne sidhdha thavA sudhInuM phaLa batAvyuM che, ane saMyama te mokSa prAptinuM kAraNa che ja. tAtparya e ke saMyamanI sahAyatAne mATe, bhikSA levI ke devI, tenuM aMtima phaLa mokSa prApti che. prazna 390 cAturmAsamAM sAdhu kapaDAM kema nathI mAgatA? javAba:-sAdhune mATe vastra kharIdavA ane vastranI maryAdAnuM ullaMghana thavA vagere denI saMbhAvanAthI comAsAmAM vastra levAnI manAI karela che. (nizitha u. 10) prazna 391-jaghanya be hajAra koDa ane utkRSTa nava hajAra koDa sAdhusAdhvI, A saMkhyA mahAvideha kSetranI apekSAthI che ke 15 kSetranI apekSAthI che? javAba -badhAM-paMdara kSetranAM maLIne jaghanya pratyeka (be) hajAra karoDa ane utkRSTa pratyeka (nava) hajAra koDa sAdhu-sAdhvI samajavA joIe. prazna kalara -pApanAM kSaya upazamathI cAritra prApti, pApanAM udayathI cAritra nathI AvatuM, paraMtu puNyanAM udayanI prakRti, kaI rIte samajavI? javAba -cAritra mohanIya kSaya, pazama vagere cAritra prAptine tathA cAritra mehanIyane udaya cAstri aprAptinuM khAsa kAraNa che ane bAdara, trAsa, paryAptA, paMcendriya jAti, manuSya gati, dIrgha AyuSya vagere pUNya prakRtione cAritranI prAptimAM madadagAra samajavI joIe. prazna 39 -tejalezyA labdhi ane tejasU samudaghAtamAM zuM aMtara che? ane A labdhine upaga tirya"ca paNa karI zake che ke zuM? javAba:-"telezyA labdhi" te zaktine kahe che, jenA vaDe kodhanI ugratAmAM sahelAIthI aneka jojana pramANa kSetramAM AvelI vastuo bALIne bhasma karI zakAya. eTale ke tejezyA eka dAhaka zaktinuM nAma che ane tejasU-samudaghAta te zaktine kAryanA rUpamAM pariNuta karatI vakhate thAya che. tejasU-samudaghAta nIvaDe telesthAne upayoga thAya che. hA, keI saMsI-tiryaMca paNa tejolesthAne upayoga karI zake che. prazna 34 -teramA guNasthAnamAM kevaLI bhagavAna sthAnAMtara dazAmAM rahe che. dhyAnAMtara dazAne zuM artha che? javAba: "dhyAnAMtara"nAM keSa, TIkA ane TabbAmAM aneka artha ApelAM che. paraMtu ahIM-zukaladhyAnanAM bIjA ane trIjA bhedanI vaccenA samayane dhyAnAMtara samaje joIe. jevI rIte "jhANutariyA" (yAnAntarika) dhyAneH zukladhyAna dvitIya tRtIya bheda lakSaNarantara madhye dhyAnAntarama tava dhyAnAktarama tadeva mAnAntarikA, (sthAnAMga) Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga pahelA [ 101 prazna 395 :--eka samayamAM deva e prakAranAM veda, vede che zu? jo deva potAnuM puruSa ane strIrupa banAvI paricAraNA (maithuna) kare, te ane veda veThe che ke nahi ? javAba :--bhagavatI sUtra za. 2 u. 5 mAM je ullekha che, te te mAtra eka samayanI apekSAthI che. tyAM A ja apekSAthI svayaM trikuvita ( vaiya ) rupAnI sAthe paricAraNAno niSedha khatAvela che, paraM'tu sthAnAMga vagere sUtrAmAM potAnAM ja vikRti ( vaiya ) rupAnI sAthe paNa deva paricAraNA kare che, evu lakhyu che. jyAre deva strInu rUpa banAvIne paricAraNA ( maithuna) kare che te paNu eka samayamAM e vedonA anubhava nathI karatA, kemake ane rupAmAM vedano anubhava karavAvALA jIva tA eka ja che ane eka jIvanI ekI sAthe e upayAgamAM pravRtti nathI hatI. vipAka udaya paNa traNamAMthI koI ekanA ja eka samayamAM thAya che. eTalA mATe eka jIvanAM khudanAM e rupAnI paraspara paricAraNA ( maithuna) hovA chatAM paNa eka samayamAM anubhava te ekaja vedanA thaze. prazna 396 H--zrI bhagavatI sUtra za. 3 . 8 mAM devAnAM Adhipatine viSaya AvelA che. jemAM pahelA bIjA ceAtha! devalAkanAM 10, 10 adhipati batAvelA che, temaja 5 thI 8 devale' sudhI 5, 5 adhipati batAvyA. AmAM eka Indra ane cAra leAkapAla che. A ThIka che. paraMtu 9, 10 tathA 11, 12 nAM paNa dasa dasa adhipati kevI rIte hoI zake che ? javAba :- 9 mAMthI 12 mA sudhI cAra devalAkanAM kula darA adhipati ja che, kemake A cAra devaleAkanAM indra be ja che ane eka eka IndranAM cAra cAra leAkapALa che. A rIte dasa adhipati thayA. sArAMza e ke bAra devasekanAM dasa Indra che. jemAM anukramathI be be devalAkanAM e be Indra ane temanAM ATha ATha leAkapALa, A prakAre dasa dasa thaI ne bAra devalAkanI pAMca jagyA thaI. prazna 397 --sthAnAMga sUtra sthA. 7 mAM 'tathArupanAM zramaNa (sAdhu) mAhaNane vila`ga jJAna" thavAnu' lakhyuM che. A kayA prakAre che ? javAba :--tyAM jina AjJAnuvatI AcAra-gAcaranAM pAlaka zramaNa-mAhaNunuM grahaNa nahi para Mtu anyamata anuyAyI zramaNa mANanu grahaNa che. teo je matanAM anuyAyI che, tenI mAnyatAnI anusAra pravRtti kare che, tevA AcAra pALe che ane te anusAra ja veza vagere rAkhe che. eTalA mATe te te matanAM tathArupanAM zramaNa mAhaNu che. prazna 398 :--sUyagaDAMga sUtra a. 5 mAM nArakI ke neriyAnu varNana karatAM temanA zarIramAMthI lAhI jharavAne tathA te lAhImAM temanA zarIrane pakAvavAnA ullekha che, te zuM teriyAnA zarIramAM lAhI hoya che ? Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 ] samatha -samAdhAna javAba H--neriyAnA vaikriya zarIra che, eTalA mATe temAM lehI teA nathI hAtu, paraMtu temanAM zarIrathI je pudgala jhare che, te leAhInAM samAna raMgavALu che, AthI tene leAhI kahyuM che. prazna 399H--sthAnAMga 4 mAM mAkhaNane 'dUdha vigaya '( vikRta karanAra padArtha ) mAM paNa lIdhuM ane ' snigdha vigaya ' ane ' mahA vigaya 'mAM paNa lIdhuM, AnuM zuM kAraNa che che. ' javAba :--gAya bheMsa vagerenA dUdha vagere rasane 'gArasa 'kahe che. tenAM dUdha, dahIM, ghI, mAkhaNa ane chAza, A pAMca bheda mukhya che. temAMthI chAza teA vigayamAM nathI, bAkInAM cAra ' gArasa ' vigayamAM che. A prakAre mAkhaNa gArasamAM paNa che ane tenA samAveza dUdha viyamAM na thatAM gArasa viyamAM thAya che. te ja mAkhaNa cIkaNApaNAnI apekSAe ' snigdha-vigaya 'mAM paNa gaNAya che ane meTA vikArakAraka heAvAne kAraNe ' mahAvigaya 'mAM paNa manAya che, eka ja mAkhaNane prakAranA AMtarathI traNa vargomAM gaNAvAyuM che. prazna 400 -eka pUrva nu jJAna lakhavAmAM eka hAthI pramANu zAhI lage che, tenAthI be gaNI bIjA pUrvamAM A rIte lagAtAra vadhatI zAhInuM pramANa mAnelu che ane jJAna paNa lagAtAra vadhe che, paraMtu samavayAMga sUtramAM dRSTivAdanAM vanamAM sAtamA pUrvanAM tA 26 karoDa paDha ata:vyA ane 9 pUrvamAM 84 lAkha patra batAvyAM, te! pachI sAtama! pUthI 9 mA pUrvAne lakhavAmAM, cAragaNI zAhI kevI rIte lAgatI haze ? ! javAba :--padmanuM pramANa badhAMnuM sarakhuM na heAI, nAnAM meTAM paNa hoya che. eTalA mATe asa'gati nathI. prazna 401H-- pulAka-nigrantha * kayAre kahevAya che ? pulAka labdhi prApta thaIne sattAmAM rahevAnI hAlatamAM labdhine upayega karatI vakhate labdhinA prayoga karyA pachI tee ' pulAka-nigraMtha ' kahevAya che ? javAba H--pulAkanI sthiti ane a Mtarane jotAM A spaSTa thAya che ke je vata mAnakALamAM pulAkapaNAmAM vatA heya, tene ja pulAka kahe che, bIjAone nahi. prazna 402 bhagavatI za, cha. 2 mAM pratyAkhyAnI, apratyAkhyAnIne viSaya ApyA che. tiya ca-pacendriyamAM deza mULa guNa pratyAkhyAnInI apekSA uttaraguNa pratyAkhyAnI asaMkhya guNu batAvyA. A manuSya ane tiya canAM maLIne che ke mAtra ti``ca ja che? javAba :--tiya 'ca-pa McendriyAmAM ja deza-mULaguNa pratyAkhyAnI karatAM deza-uttara guNa pratyAkhyAnI asaMkhya guNu vadhAre che ane tenAthI asaMkhya guNu vadhAre che apratyAkhyAnI, AmAM zaMkA jevI vAta nathI. Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga pahele [ 103 prazna 403 -pUrvenuM jJAna te vAMcyA vinA kSapazamathI prApta thaI jAya che, pachI keTalIka jagyAe e ullekha AvyuM che, ke amuka 9 mAM pUrvanI trIjI AcAra vastu sudhI vAMcavuM, amuka dasa pUrva sudhI vAMcavuM, A kaI rIte samajavuM ? javAba :-pUrvonuM jJAna dhrutajJAna che, A viziSTa prakAranA pazamathI paNa thAya che ane vAMcavAthI paNa thAya che. vyavahAra sUtra u. 10 mAM vAMcavAno ullekha che ane aMtagaDa vagere sUtramAM pUrvonuM jJAna vAMcavAvALAnAM ullekha paNa che. gaNadhara mahArAja pitAnAM vizeSa prakAranAM pazamathI mAtra tripatI sAMbhaLIne paNa saMpUrNa 14 pUrvanuM jJAna karI le che. prazna 04:-dvIpa samudronI vedikA ane vanakhaMDa kaI jagyA para samajavuM joIe? (jabUdvIpa prajJapti, jIvAbhigama). javAba-pratyeka dvIpa samudranI vedikA tathA vanakhaMDa, pitatAnAM dvIpa ke samudranI badhI bAju (valayAkAra-gaLa) hoya che, kinArA upara vedikA tenA pachI vanakhaMDanI samAptinI jagyAe ja lagabhaga te dvIpa samudranI samApti thAya che. prazna 05-karma AziviSa AThamA devaloka sudhI jAya che, AgaLa nathI jatAM, AkhuM zuM kAraNa? javAba -saMkhyAtA varSanAM saMjJI paMcendriya paryApta tiryaMca ane manuSyane tapa AcaraNa vaDe ke anya guNathI karma AzIviSa labdhi utpanna thAya che, te te labdhinAM svabhAvathI devalekamAM AThamAM svarga sudhI ja utpanna thaI zake che. AgaLa nahi. pUrvabhavika AzIviSa labdhinAM saMskArathI A DemAM utpanna thavA chatAM pa, aparyApta avasthAmAM te sarakAra teomAM rahe che ane paryApta avasthA thavA para te saMskAranI nivRtti thaI jAya che. A karma AziviSa labdhi bhavanapatithI mAMDIne AThamA devaloka sudhI aparyApta avasthAmAM rahe che. prazna 406 -camarendra pahelA devalekamAM gayA, jyAre tiSi devomAM bAra hajAra jajanane vyAghAta karatAM karatAM AgaLa vadhyA, Ama bhagavatIsUtramAM che, te zAzvata vimAnamAM vyAghAta kevI rIte thaye? javAba:-bhagavatI sUtramAM tyAM jaI sie deve duhA vibhayamANe" evo pATha che. AnAthI tiSI deva kaMIka ahIM tahIM thayA evuM siddha thAya che. A ullekhathI vimAnanuM ahIM tahIM haThavuM ekAMta siddha nathI thatuM. kadAca te samaye vimAna paNa kaMIka ahIM tahIM thayA hoya, te paNa A "arebhUta" (AzcaryanI vAta che. A aherAmAM (AzcaryA) A paNa sAmela thaI jAya che. paraMtu 12 hajAra jajananAM vyAghAta saMbaMdhI Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samaya -samAdhAna 104 ] varNana mULapATha ane TIkAmAM jovAmAM nathI AvyuM. bIjI jagyAe 12242 ojanamAM merU paryaMtanI pAse jyAtiSIonAM aMtara khatAvyA che. prazna 47:--pAtALa kaLazanAM madhyabhAgamAM pANI ane vAyu kayA prakAre che? javAba H--pAtALa kaLazanAM vaccenAM bhAgamAM nIce vAyu ane upara pANI che. te havA ane pANInI niraMtara eka ja sImA nathI, kemake pratyeka ahArAtrimAM (divasa-rAta ) be vAra sAmAnya rUpathI ane caturdazI vagere tithiomAM vizeSa rUpathI havAnAM udbhava vagerethI havA ane pANInu' utsaraNa ( caDhavu te) ane apasaraNa ( utaravu te ) thavAnA svabhAva che. prazna 408 :--dagasIma velanadhara parvatanI pAse sItA, sItAdAnA prabhAva kayA prakAranA samajavA javAbaH--sItA ane sItAdA nAmanI moTI nadI kramavAra jammUDhIpanAM pUrva ane pazcimanAM dvAranI nIcethI nIkaLIne mane nadIe uttaranI tarapha vaLAMka letI dugasIma pa ta sudhI cAlI gaI. te parvatathI TakarAI ne, temanA pravAha pAcho pharI Ave che. A kAraNe paNa enuM nAma * iMgasIma ' che. prazna 409H-- lavasaptam deva * kone kahe che ? javAba :-sarvArthasiddha vimAnanAM devAne, ane vijaya vagere cAra vimAnavALA utkRSTa sthitivALA devAmAMthI eka bhava karavAvALA devAne ' lavasaptama deva ' kahe che. ( vyavahAra sUtra vRtti u. 5). prazna 410:-- vijaLIne (je yaMtrathI utpanna thAya che ane jenAthI prakAza thAya che, dhvani-prasarAvanArA yaMtramAM paNa jenA prayoga thAya che tathA pa`khA vagere paNa cAle che) koI sAdhu 'acitta' batAve che ane Apa 'sacitta 'mAnA che, te tenI sacittatAneA AdhAra zu che ? javAba :---vijaLI sacitta teukAya che. A viSayamAM jinasUtrAmAM nIcenA ullekha maLe che. (1) zrI pannavaNA sUtranAM prathama padamAM teukAya 'nA varNanamAM, khAdara teukAyanAM aneka bheda khatAvyA, jemAM ' vijaLI ' tathA ' gha`NathI utpanna thatA agni nA paN ullekha che. " sarisa samudgie " AnA pachI " je yAvaNe tahu`gArA " pADathI evA ja aneka prakAranAM agnienu thavAnu khatAvyuM che. "" vijaLI ghaNuMthI utpanna thAya che. uparanAM Agama (sUtra) pAThathI tenA samAveza * saMdhirasa samudbhie 'mAM thAya che. Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 105 bhAga pahele (2) uttarAdhyayana a. 36 mAM bAdara agnikAyanAM bhedamAM "vijajU" zabdathI vijaLIne teukAyama svIkAra karI che. (3) "abhidhAna rAjendra" keSa pR. 2347 upara "teukAya" zabdanI vyAkhyAmAM picchaniryukti", "oghaniryukti, Avazyaka malayagiri, kalpa-subodhikA, brahatuM ka95vRttinAM avataraNa dIdhAM che, jemAM agnikAya traNa prakAranI batAvI che-1 sacitta 2 mizra ane 3 acitta. sacitta be prakAranI 1 nizcaya ane 2 vyavahAra nizcayathI sacitta-ITanI bhaThThI, kuMbhAranI bhaThThI ItyAdi bhaThThIonI madhyane agni ane vijaLIne agni-nizcaya sacitta che. vyavahAra sacitta-aMgArA (javALA vinAne agni) vagere, mizra teja kAyama-murkhara (cinagArIo) vagere. acita tejaskAyama-agni vaDe raMdhAyeluM bhojana, zAka, pIvAnAM padArtha, evI ja rIte agni mAraphata taiyAra karelI leDhAnI seI vagere vastuo tathA zakha, kelasA vagere acitta tejaskAya che. acittanI nAmAvalImAM vijaLInuM nAma nathI. (4) zrI bhagavatIsUtra za. 5 u. 2 nAM ullekhathI spaSTa thAya che ke mAtra sacita agninAM mRta (marelAM) zarIrane ja acitta agni karyo che, banAvaTI vijaLI vagerene nahi. (5) bhagavatI za. 7 u. 10 mAM acitta prakAzaka, tApaka pudgalamAM mAtra dha abhibhUta (vaza) sAdhunI tejelesthAne lIdhI che, paraMtu vijaLIne nathI lIdhI. (6) sUyagaDAMganA bIjA grutaskaMdha trIjA adhyayanamAM ullekha che ke-rasa ane sthAvara prANIonAM sacitta tathA acitta zarIramAM pRthvI, apa, teukAya vagere rupamAM, jIva pUrve karelAM karmanAM udayathI utpanna thAya che. AthI sAbita thAya che ke beTarI, dIvAsaLI ane tAMbAnA tAramAM sacitta tejas utpanna thaI zake che. (7) lekethI khabara paDI ke agninI jema ja vijaLIthI paNa bhejana banAvAya che, vALAo nIkaLe che, havA garama thAya che. je prakAre kelasA, tela vagerethI agni utpanna karIne mazIne calAvAya che, te ja rIte vijaLIthI paNa mazIna calAvAya che. vijaLI, manuSyanAM mRtyunuM kAraNa paNa banI jAya, temAMthI baba (goLA) ane paMkhA, paNa garama thaI jAya che, badhI rIte joIe te vijaLI, agnine "mahApuMja" che ane sAdhAraNa agnithI paNa moTAM kAma karavAvALI che, pachI tene acita kevI rIte mAnI levAya? pU. zrI AtmArAmajI mahArAje dazavaikAlika sUtranAM cethA adhyayanamAM tejaskAyanI yatanAnAM adhikAramAM pAnA naM. 161 upara lakhyuM ke - sa, 14 Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samaya -samAdhAna 106 ] huM agninAM lakSaNu-prakAzakatva, uSNatvanuM varNana karyu che. banAvaTI vijaLImAM prakAzakatatva guNu dekhAya che. uSNatva guNa dekhAtA nathI eTalA mATe vijaLInA agni acitta hAvAnI khAtarI thAya che." ke pUjyazrIe uparanA ullekha kyA anubhavanAM AdhAre karyAM che te samajamAM nathI AvyuM. pUjyazrIe te'ja jagyAe sAdhunI tejolezyAne " acitta agni tejasUkAya '" lakhyu che, paraMtu A vAta paNa bhagavatI sUtranAM upara khatAvelA pAMcamA pramANathI virUddha che, kemake bhagavatI sUtramAM tene acitta agni nahiM, paraMtu acitta prakAzaka, tApaka puddagala ' lakhyu che, acita tejasUkAya nahi. (8) pRthvI, apa, vAyu ane vanaspatimAM pote pAtAnI kAyamAM, peAtAnAMja judAM-judAM bhedomAM judAM-judAM guNa svabhAva ane lakSaNa che, tevIja rIte agnimAM paNa svabhAvanu judApaNu' hAI zake che, paraMtu vijaLI acitta nathI hoI zakatI. (9) jyAre zAstromAM hAthathI, pattAnAM TukaDAthI, pa"khAthI, ane vastra pAtra vagerethI havAnI udIraNA karavAnI manA che, havA ane agninAM AraMbhane bahu sAvadya, dutinu kAraNu tathA prabaLa AraMbhaka yaMtra (je pratyakSa rIte pazu, pakSI vagere aneka jIvAnu ghAtaka che)nA upayoga kevI rIte thaI zake? zAstromAM tejaskAyanAM va namAM--jagyAe jagyAe vijaLInA ullekha che. ghaSa NuthI utpanna thatI agni, khAdara tejasUkAya manAyelI che. mAtra sacitta agnikAyanAM mRta zarIrane acitta agnikAya mAnavAno spaSTa ullekha che. tathA agnikAya ane vijaLInAM sarakhA guNu, lakSaNa ane svabhAvane jotAM vijaLI sacitta tejasUkAya ja che. prazna 411--nizItha sUtranA 11 mA uddezamAM AvelA mULa pATha ke-- 'je bhikammU asaNuM vA pANa. vA khAIma' vA sAIma' vA anAgaDhe parivAseI, parivAsa te vA sAIjjaI, uparanAM pADaeNmAM je AhAra-pANI rAte rAkhavAnI manA karela che, te khAvA-pIvAnAM mATe rAkhavAnAM abhiprAyathI che, kemake tenAM pachInA sUtramAM ja AhAreI' zabda che. A pAThathI keAI zoca (sa'DAsa javA mATe)nAM kAraNe pANI rAkhavAnA a kADhe che, te rAtrie pANI rAkhavAnI manA mATe zAstrIya pramANa zuM che ? 4 javAba :--nizItha sUtranA 11 mA uddezamAM AgA" zabdano artha -Si, megha vagere 'prAkRtika vivazatA, (kudaratI lAcArI) kharAkhara bese che, zArIrika vivazatA nahi. je zArIrika vivazatA hoya, teA pachI pATha pramANe azana, ( bhojana ) pAna, ( pANI) khAkrima, (mevA) ane svAdima (mukhavAsa)paTTAtha rAkhavA ke kAmamAM cAre prakAranAM Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga pahele [ 107 levAnI chUTa thaI jaze, jene pANI rAkhavAne siddha karavAvALA paNa mAnavAne taiyAra nahi thAya, AnA sivAya je kAraNathI rAkhavAnuM jarUranuM samajavAmAM Ave che, te "gADhakAraNa (khAsa kAraNa) nahi, paraMtu rejanuM nimittavALuM kAma che-haMmezAM ja rAkhe che. (ra4) nizItha sUtranA 12 mA uddezamAM cAra prakAranAM AhAra prathama praharanA cothA praharamAM rAkhe ane 2 kesathI upara laI jAya, te tenuM prAyazcita lakhyuM che. mA-bRhad kalpanA cothA uddezamAM lakhyuM che ke pahelA praharane AhAra vagere jethI praharamAM rAkhe nahi. je rahI jAya te khuda bhagave nahi ane bIjAne paNa de nahi, paraMtu ekAnta jagyAmAM pheMkI dIye. AnAthI UlaTuM AcaraNa karavA para prAyazcita lakhyuM che. upara pramANenA pramANane jotAM rAtrie paNa rAkhavAnuM, (niyamathI) bAkI kevI rIte rahI zake che ? ru-zrI bRhakalpanA pAMcamA uddezamAM bimAra sAdhu sAdhvIne apavAda rUpe pahelA praharamAM lavAyelA cethA praharamAM devA ane lagAvavAne ulekha te che, paraMtu rAtre pANI rAkhavAnI apavAda rUpe paNa chUTa nathI. (3) nizIthanAM 12 mA uddezAmAM vraNa (ghA) vagere upara chANa ane bIjA lepe, rAtamAM laIne rAtre ane divasamAM laIne rAtamAM karavA vageremAM prAyazcita lakhyuM che. A pramANa paNa manAI kare che. (4) uttarAdhyayana a. 6 gA. 16 mA lepa mAtra paNa pAtrane lepa hoya-pAtra bhInuM hoya eTale) sannidhi karavAnI (bhego karI khele) mana che ane lakhyuM che ke je rIte paMkhI pitAnI pAMkhe laIne ja UDI jAya che, te ja rIte sAdhu paNa keI sannidhi vinA mAtra pAtra vagere laIne vicare. (5) bRhadukalpanA bIjA uddezamAM lakhyuM ke-garama pANIne ghaDe paNa je makAnamAM paDaye haya, tyAM na rokAvuM joIe. (6) AcArAMganA zamyA nAmanA 11 mAM adhyayananAM bIjA udezamAM sAdhune "meyasamAyAre" kahIne "suIsamAyArI" gRharathanI sAthe rokAvAnI manAI karI che. (7) vyavahAra bhASyamAM sAdhue ekalA nahi rahevAnAM aneka kAraNomAM eka kAraNa A paNa batAvyuM che ke kAma paDe tyAre moka (pezAba) nI jarUrIyAta hoya te suvidhA rahe. (8) Agamedaya samiti dvArA prakAzita "gacchAcAra paIrNayam " vRttiyuktanAM patra 21 gAthA 72 nI TIkAmAM paNa lakhyuM che. (9) zrI mAdhavamunie "daMDIdaMbhadarpaNa" nA 14 mA pAnA upara lakhyuM che ke"aru susAdhu je rAtrIe pANI nathI rAkhatA, te te vItarAganI AjJAnuM pAlana kare che." Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 ] samartha-samAdhAna (10) zrI bRhadrakalpavRtti sabhASyanA pAMcamA uddezamAM sUtra 37, 38 nA bhASyamAM- AnAthI rAtrie paNa rAkhavAnI manAI ane pANInA abhAvamAM meka (pezAba) nAM prayoganI siddhi thAya che. (11) kave. mUrti pUjaka saMpradAyanA munionuM saMmelana hajI thoDAM varase pahelAM amadAvAdamAM thayuM hatuM, tene rIporTa "rAjanagara sAdhu saMmelana" nA nAmathI chapAye che. tenAM 166 mA pAnAMmAM 22 mA divasanI kAryavAhInAM praznottaramAM lakhyuM che ke mANekamuni-rAtanAM pANI rAkhavAnI manAI che, tene badale badhAM kema rAkhIe chIe?" "devavijayajI-pANI rAkhavuM, e kAMI moTI bAbata che? te sivAya moTI moTI bAbatemAM ghaNA ja parivartana thaI gayA che. mATe tenI vAta kare ne ?" A rIte rAte pANI nahi rAkhavAnI zraddhA paMcAMgI (pAMcago) ne pramANa mAnavAvALA paNa rAkhe che. - A badhAM prAyazcita varNane, manAI AjJAo tathA sAdhune "meka samAyA" nuM vizeSaNa devAthI te pANI rAkhavAnI pUrNa ane kaThera manAI AjJA che, evuM spaSTa jaNAya che. prazna 412-paryApta bAdara vAyukAya, greveyaka, anuttara vimAna ane siddhazilA sudhI che ke nahi? prajJApanA sUtranA "sthAna pada"mAM "kampa" zabdathI bAdara vAyukAyanuM astitva bAra devaloka sudhI ja mAnavuM ke tenAthI AgaLa paNa? javAba :-paryApta bAdara vAyukAya siddho sudhI che. sthAnapadamAM AvelA "kalpa" zabdathI te bAra devaleka ja mAnavuM joIe, paraMtu tenI AgaLa zabda " vimANesu" zabdathI greveyakanA prakIrNaka ane "vimANavaliyAsu" zabdathI raiveyaka athavA anuttaranAM AvalikAbaddha vimAna samajavuM joIe. A zabdonI TIkA, A ja padanAM pRthvIkAyanA varNanamAM karI che, te A ja prakAre che. vimAna te pRthvIkAyanA ja che. A ja rIte vAyukAyanAM adhikAramAM paNa samajavuM joIe. AgaLa cAlatAM legAgAsachidesu' zabda paNa spaSTa rUpathI batAve che ke lekamAM jyAM polAra (khAlI jagyA) heya, tyAM bAdara vAyukAyanuM astittva samajI levuM joIe. AnA pachInAM zabdathI lekanA khUNAomAM paNa vAyu hevAnuM lakhyuM che. A badhI vAta upara vicAra karatAM bAra vAyukAyanI hAjarI sidhdha,-lekagrA sudhI che, ema sAbita thAya che. prazna 413 -namaskAra maMtranA pAMcamA padamAM le' zabda Avya che, paraMtu bAkInAM cAra padenI sAthe nathI, enuM zuM kAraNa che ? Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga pahelo [ 109 javAba -lee" zabdathI manuSya leka, UMcA, nIcA ane tIrtho--A traNa loka ane saMpUrNa leka samajavuM joIe. tenAM judA-judA artha A prakAre che. (1) kevaLa keI eka ga7nAM athavA bharata vagere kaI eka kSetranAM athavA suSamA vagere amuka kALanAM ja sAdhu na letAM, saMpUrNa manuSya lekanAM sAdhu samajavA joIe. (2) meru parvata vagerenI upara rahela, salIlAvatI vijya vageremAM (nIce rahelA) ane jambudvIpa vagere ticha (ADA) rahelA, A rIte traNe lokanA sAdhu. (3) kevaLI-samadaghAtanAM cothA samaye saMpUrNa lekamAM temanA pradeza thaI jAya che. A apekSAthI saMpUrNa lekamAM paNa sAdhu hoya che. ItyAdi svarUpa "e" zabdathI sAdhu padanuM samajavuM joIe, bAkInAM padone mATe upara kahele saMpUrNa artha lAgu nathI thaI zakate, AMzika rUpamAM AvI zake che. sava" zabdathI sAmAyika vagere badhA cAritravALA, pramatta vagere, pulAka vagere, jinakalpika, pratimA kalpika, sthivara kalpika, sthita kalpika, asthita kalpika, kalpAtIta, svayaM buddha vagere traNa, strI vagere traNe veda vALA, svaliMgavALA, bharata vagere kSetranA, suSamA vagere kALavALA, ItyAdi arihaMtenAM badhA sAdhuone samAveza thAya che. tathA badhA prakAranAM zubhayoganAM sAdhavAvALA, arihaMtanI AjJAmAM vartavAvALA durnayane choDavAvALA, anukULa kAryomAM hoziyAra, ItyAdi vizeSaNa, sAdhu padamAM lAgu thAya che. bAkInAM cAra padomAM pUrNa rUpathI lAgu nathI thatA. tathA pAMcamA padamAM lagAvela "sava" zabda sAdhAraNa rUpe badhA padomAM samajavuM joIe ane vizeSarUpe pAMcamA padane mATe samaje joIe. prazna 414-dIkSA lIdhA pachI tIrthakaronI chadmastha avasthA utkRSTa keTalA kALanI che? javAba -saMsAra tyAganI pachI tIrthakarene utkRSTa chadmastha kALa eka hajAra varasane che. prazna 415 -sAdhu-vaMdanAnI 9 mI hAlamAM bhA. mahAvIra svAmInI pAse ATha rAjAoe dIkSA lIdhI, temanAM nAma AvyA che, temAM "dazAraNa bhadra" rAjAnuM nAma rAjAonI zreNamAM kema na AvyuM? javAba :-bha. mahAvIranI pAse dIkSita thayela ATha rAjAonA nAma ThANAMga sUtranA AThamAM ThANAmAM che, te ja nAma 13 DhAlemAMthI 9 mI DhAlamAM che. sUtrakAre ATha rAjAonA nAmamAM "dazaraNabhadra" nuM nAma nathI dIdhuM. kadAca dazAraNabhadranuM kaI bIjuM nAma paNa hoya ane te bIjA nAmathI ullekha thaye heya, athavA temaNe karakaDu vagerenI jema bhagavAnanI pAse dIkSA na letAM, svataMtra dIkSA lIdhI hoya, jethI temanuM nAma A Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 ] samartha -samAdhAna rAjAomAM na AvI zakyuM. AvavAnAM A be kAraNomAMthI koI kAraNa hovuM joI e. dazAraNa bhadre dIkSA enu varguna te sUtranA mULapAThamAM che, paraMtu bhagavAnanI pAse ja dIkSA lIdhI, evA ullekha mULa sUtramAM nathI. sthAnAMga sUtranA dasamA ThANAmAM anuttara uvavAnAM 10 adhyayana atAvyA che, jemAM dazAraNabhadra ' nuM nAma paNa che, paraMtu te anuttara vimAnamAM gayA che, eTalA mATe te bIjA hAvAnA saMbhava che. temanuM nAma teramI hAlamAM che. nAma na lIdhI, prazna 416 :jJAnanA aticArAmAM vacceAmeliya' ane accakUMkhara''mAM zuM phera che ? javAba H--vaccAmeliya =judI judI jagyAe rahelA pAThane eka sAthe rAkhIne vAMcavu athavA pATha ke sUtranu uccAraNa karatI vakhate, khIje rahelA pATha ke sUtrane paNa tenI sAthe rAkhIne uccAraNa karavA. accakkhara'=vadhAre akSarovALA uccAraNa karavA, prazna 417 :--rAtri-bhAjananeA tyAga, zrAvakanA 12 trAmAMthI kyA thatamAM che? javAba H--zrAvakano tri-bhojananA tyAga, sAtamA upabhogapabhAgavratanI kALa Azrita maryAdAmAM che. prazna 418:---mAvIsa prakAranAM abhakSa (akhAdya padArtho)nI mAnyatAnA viSayamAM Apane zuM abhiprAya che ? javAba H--ema teA pudgala mAtra abhakSa che. sacittanI dRSTithI badhA prakAranI sacitta vastu abhakSa che, khAvIsa prakAranAM abhakSamAM mAMsa ane dArU paNa che ane te te tAjA ane sUkAyelA--badhA pUrNarUpathI abhakSa che. temAM anaMtakAya paNa che. anaMtakAya nirjIva hAvAthI lIlI ke sukI sAdhunA kAmamAM paNa AvI zake che, anaMtakAya na levAnI mAnyatAvALA paNa sUMTha, haLadara vagere kAmamAM le che. dazavaikAlika a. 3 mAM kahyuM che kemuLA, Adu kenda-mULa sajIva levA te anAcI che, paraMtu rAMdhavA vagerethI niva thavAthI levA anAcINu nathI. khAvIsa abhakSamAM mAkhaNa paNa che. khAna, pAna, mAliza vagerenI cIjo, traNa prahara sudhI teA munine kalpe ja che ( cAle che) kAraNavazAt cAthA praharamAM paNa mAkhaNu vagerene kAmamAM levAnuM bRhadkalpasUtranA pAMcamA uddezathI sAbita che. AmAM tamU hUta pachI aneka jIvA utpanna thavAnuM khatAvIne abhakSa kahe che, para Mtu ema hAta, teA mAlIza vagerenI rajA kevI rIte devAta ? Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga pahele [ 111 bAvIsa abhakSamAM "acAra" (athANuM) paNa che, paraMtu vyavahArasUtranA 9mA uddezane jevAthI athANuM vagere acita AMbanuM phaLa (kerI) levAnuM sAbita thAya che. vidala (kara) paNa abhakSamAM manAya. paraMtu AnaMdajI vagere zrAvakoe "ghelabaDe " (dahIMvaDA) rAkhyA che. rAtribhejana paNa abhakSamAM mAnyuM che, paraMtu rAtri-bhajanano tyAga vinA zrAvaka hoI ja nathI zakate evI mAnyatA nathI. hA, pAMcamI pratimAnuM ArAdhana karatI vakhate te jarUra tyAgavuM paDe che. aphINa paNa abhakSa mAnyuM che, paraMtu kAraNavazAt sAdhu paNa laI zake che. A rIte zAstranA pramANe upara vicAra karatAM badhAM abhakSonI samAnatA TakI zakatI nathI. prazna 419-tIthakanAM janmanAM utsa, meru parvatanAM kayA vanamAM karAya che? javAba: -menI upara je cothuM khaMDakavana che, te vanamAM cUlikAthI cAre dizAmAM mahotsava karavAnI cAra zilAo che. temAMthI dakSiNanI zilA upara bharatakSetranAM tIrthakarene ane uttaranI zilA upara eravata kSetranA, pUrvanI zilA upara pUrva mahAvideha tathA pazcimanI zilA upara pazcima mahAvidehanAM tIrthaMkaranAM janma-mahotsava thAya che. prazna 420H-pahelAMnA samayamAM munirAja jahAjamAM besIne nadI pAra karatA hatA, te atyAre sahaja rIte cAlatI relagADImAM bese, te zuM vadhe che? javAba -zAstroe kahela kAraNanI hAjarImAM, yogya vahANa (nAvaDI) maLe, te rIta anusAra muni, vahANamAM (nAvaDImAM besI zake che, jahAjamAM besI nathI zakatA. je pRthvI para thaIne javAno raste heya, te munie nAvamAM nahi besavuM joIe. eka ke ardhA jojana pRthvI upara cAlavAmAM ocho samaya nAvathI javAmAM lAge, te paNa sAdhue nAvamAM besavuM joIe nahi. je ATalA samayathI paNa ocho samaya lAge ane pANIne pAra karavAnI jarUrata heya te pahelAM kahela thoDIvAra mATe vidhi pramANe tevI navaDamAM besI zake che. - jyAM relagADI cAle che, tyAM jamInane rasto che ja ane pula vagere paNa hoya che. eTalA mATe tyAM te pANIne nAvathI pAra karavAnI jarUrata nathI rahetI. tethI muni mATe relagADImAM besavAne prazna to utpanna ja na tha joI e. nAvamAM paNa vadhAre vakhata sudhI nathI besatA, cheDo samaya paNa lAcArIne vaza thaIne bese che, pachI relagADImAM besavAnuM te kaI kAraNa ja nathI. prazna kara1 -mahAvideha kSetramAM manuSyanI avagAhanA 500 dhanuSa ane AyuSya koDa pUrvanuM ja haze, bIjA dasa kSetranI jema tyAM vadha-ghaTa nahi thatI heAya? Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 112 ] samartha-samAdhAna javAba :-mahAvideha kSetranA manuSyanI avagAhanA sadAne mATe jaghanya aMgulanA asaMkhyAtamA bhAgathI laIne utkRSTa 500 dhanuSa sudhInI ane sthiti jaghanya aMtarmuhurtathI laIne utkRSTa kareDa pUrva sudhInI hoya che. tyAM paNa keTalAya jIva te garbhamAM ja marI jAya che, keTalAMka janma samaye ane keTalAya eka be divasanA thaIne ane keTalAya kareTha pUrvanA AyuvALA paNa hoya che. avagAhanA ane sthiti tyAM paNa eka sarakhI nathI. mahAvidehamAM AvI avasthA haMmezAM rahe che. tyAM bIjA dasa kSetronI jema pheraphAra nathI thatA. nizcita rUpe jJAnI kahe, te ja satya che. prazna 422 -"bhAdaravA suda pAne divase saMvatsari karavI"--A jAtane ullekha kayA zAstramAM che? javAba -samavAyAMga TIkA, nizItha cUrNa, kalpasUtra TIkA vageremAM spaSTa ullekha che ane mahAvidehamAM paNa saMvatsari kare che. prazna kara3H--bhIne leTa savArathI sAMja sudhI rahe, te temAM jIva utpanna thAya che ke nahi? je thAya che te te kaI jAtanAM? javAbabhIMjAyelo (esaNA) leTa ghI lagAvIne kALajIthI rAkhyo hoya, tu anukULa hoya, te savArathI sAMja sudhImAM jIva utpanna thavAnI saMbhAvanA nathI, je Rtu anukULa na hoya ane leTa khATo thaI jAya, te "rasayA" (beIndriya) jIva utpanna thavAno saMbhava che. prazna ka24:-atyAre pAMcamA AvazyakamAM legassanuM dhyAna karAya che, te AgaLa 24 tIrthakara thayA, teo pAMcamA AvazyakamAM tenuM dhyAna karatA hatA? jo teo anya pAThane dhyAnamAM upaga karatA hatA, te te ja pATha kema na rAkhe, temAM pheraphAra kema karAya? javAba -cAra jJAnavALA, chadmastha tIrthakarone A prakAranuM pratikramaNa karavAnI keI AvazyaktA nathI hotI. tethI koI paNa tIrthakara vartamAna kALanI mAphaka pratikamaNa na karatAM, paraMtu tIrthakaronAM sAdhu-sAvI prati kamaNa kare che. bhArata ane aivita kSetranA 24 mAMthI jeTalA tIrthaMkara thayA hoya, temanAM gaNadhara teTalA tIrthakaronA legasa banAvI de che. vIsamA tIrthaMkaranA tIrthamAM 24 tIrthakarane ullekha thaI jAya che. mahAvideha. kSetramAM pratyeka vijayamAM je tIrthaMkara bhagavAnanuM tIrtha cAlu hoya, te eka tIrthakarano ja ulalekha thAya che, tyAMnA sAdhu temanuM dhyAna kare che. legassanA pAThamAM tIrthakaranAM nAmanuM aMtara rahe che, bAkI AgaLa pAchaLa pATha ema ne ema rahe che. prazna ka25 -phale ane motIonI mALAmAMthI, kaI mALAnAM vaparAzathI vadhAre pApa lAge che? Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga pahelo [ 113 javAba:--zAstrakAra na to kUlamALA paheravAnI AjJA Ape che, na mitIonI mALAnI, paNa vadha-ghaTa pApane javAba A prakAre che. pannavaNA vagere sUtramAM phUlemAM saMkhyAtA, asaMkhyAtA ane anaMtA jIva paNa batAvyA che. motIomAM vadhAre jIva nathI batAvyA. AthI spaSTa che ke phUlamALAmAM vadhu pApa che. nizItha sUtranA 10 mA uddezamAM lakhyuM che ke je sAdhu anaMtakAya-saMyukta AhAra kare, karAve ke anude (samarthana Ape), te gurucImAsI (120 upavAsa) prAyazcita Ave che ane nizIthanAM bAramA uddezamAM lakhyuM che ke pratyekakAya. saMyukta bhejana kare, karAve, anude te laghucImAsika (105 upavAsa)nuM prAyazcita Ave che, AthI siddha che ke anaMtakAyikanuM pApa vadhAre che. AnAthI prAyazcita vadhAre thayuM. phUla anaMtakAyavALA paNa hoya che. eka divasa paherelI phUlanI mALA lagabhaga bIjA divase kAmamAM na letAM, roja navI kAmamAM levAya che. A rIte karavAthI jIMdagI sudhI keTalI phUlamALAo ane keTalAM phUlonAanaMtakAyikanI virAdhanA (nAza) thAya che? bIjI tarapha motInI eka ja mALA peDhIe sudhI kAmamAM AvatI rahe che. A rIte motImALA karatAM phUlanI mALAmAM pApa vadhu lAge che. zaMkA-matI chIpamAM thAya che ane chIpa beIndriyagrasa jIva che. lebhanAM kAraNe trasa jIvane mArIne metI kaDhAya che, eTalA mATe khetInI mALAmAM vadhu pApa kema na manAya? samAdhAna-phUlemAM paNa beIndriya vagere aneka jIva hoya che ane tirachA-lakanA pANImAM te beIndriyathI mAMDIne paMcendri sudhInAM jIva hovAnuM zAstrakAroe batAvyuM che. phUlenAM choDane sIMcavAne mATe pANInI nivArI na zakAya tevI jarUrIyAta hoya che ane choDane khAtara paNa devAya che, khAtaramAM paNa beIndriya vagere jIva hoya che, tethI temAM rasa jInI vidhinA te bahu vadhAre thAya che. trasa jIvenI virAdhanA te mALA vagerene kAraNe thAya che, paraMtu matIne saMgraha te mALA vinA paNa (dhananA rUpamAM karAya che. phUlanI mALA paheravAvALA anukULatA hoya, te motInI mALA athavA motIne saMgraha kare che. A rIte motInuM pApa te nathI zakAtuM paraMtu phUlonI virAdhanA te cAluja rahe che. zaMkA-"muchA parigrahe vatto--A vAkyathI mUchaja (mamatva) parigraha che ane A mUcha mUlyavAna matIomAM hoya che, phUlomAM nahi, eTalA mATe mitInI mALAmAM vadhu pApa kema na manAya ? samAdhAna-phUlanI mALA paheravAvALA paNa motInI mALAno saMgraha karavA Icche che ane anukULatA hoya, te rAkhe che. ATalA mATe mamatva (mUcha) te cAlu rahe che. UlaTuM phUlenuM sa, 15 Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 ] samaya -samAdhAna pApa vadhArAmAM lAge che. hajAro lAkhA rUpiyAnI kiMmatanI motInI mALA paheravAvALA paNa phUlamALA ( phUlanI sugaMdha vagerethI AkarSAI ne) pahere che. jo paheravAvALA nirmAhI haze te phUlamALAmAM paNa tenA meha nahi rahe ane kAmamAM nahi lye, tethI uparokata dRSTie phUlamALAmAM pApa vadhAre che. prazna 4ra6H--sAdhu, sthAnaqa banAvavAno upadeza Ape, A sUtronI maryAdAne anukULa che zu? javAba :--sAdhu, hiMsA vagere pApAnAM traNa--karaNa traNa cogathI pUrNa rUpe tyAgI hAya che. hiMsA vagere pApAnAM sathA tyAgI hoya che, temane ja nigra Mtha-pravacanamAM sAdhu mAnyA che. AcArAMga, dazavaikAlika, prazna vyAkaraNa, uttarAdhyayana vagere sUtramAM vadhu vela mahAvratanAM svarUpamAM Ama ja lakhyuM che. dharmAMnuM sthAna banAvavAmAM paNa pRthvIkAya vigere cha kAyanAM jIveAnI virAdhanA thAya ja che. A virAdhanAnuM anumAdana karavAnuM paNa sAdhu-dhathI virUddha che, to pachI upadeza daI ne ane preraNA ApIne sthAnaka banAvaDAvavAmAM sAdhutAnu khaMDita hAvAnuM te anivAya ja che. dazavaikAlika sUtramAM lakhyuM che ke pRthvIkAyanA jIvonI virAdhanAne anumAdana karavAvALA, sAdhutAthI bhraSTa thaI jAya che nigna thattA bharasaI" A vAkyathI siddha che. AvA prakAranA saMyamanuM varNana samavAyAMga vageremAM che, je sthAnaka (jagyA) manAvavAnA upadeza Ape che, temanAMthI pRthvIkAya vagere saMyamanu pAlana ke rakSA kevI rIte thaze? dazavaikAlika a. cha gA. 26 thI 29mAM--jhADa vagere joine, tenAM thAMbhalA, kabATa, upAzrayanI vastu athavA bIjI aneka vastuo ' banAvavA yogya che '-ema kahevu paNa spaSTa rIte manA karela che. " bhue vadhANa bhAsa, neva' bhAsijja paNva adhyayananI 54 mI gAthAthI paNa sAvadya-bhASAnI anumedanA karavAnI paNa pUrNa rUpe manA che, teA pachI sthAnaka banAvavAnAM upadezanI te vAta ja kyAM rahI ? tathA A gRhasthanAM khudanAM rahevAne mATe banelA makAnane jo gRhastha, sAdhuene mATe ApI de, ane peAtAne mATe bIjuM banAvaDAve te AvuM makAna paNa sAdhuone mATe vAparavAne cegya nathI, teA banAvavAne mATe upadeza devAnu teA rahyuM ja kayAM ! (AcArAMga-zayyA a. . 2) sthAnanA viSayamAM khAsa karIne uttarAdhyayana a. 35 gA. 8 mAM spaSTa lakhyu che ke... na sayaM gihAi kublijjA, neva aNNahi' kArae, bhUyANu khrissae vaheA. 8, gihukammasamAra bhe, 22 Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga pahelA [ 115 bhagavAne ahiMsA, saMyama ane tapamaya dharma pharamAvyA ane AnI rakSAne mATe IAMsamiti, kaThora sAvadya vagere na kholIne bhASA samitine surakSita rAkhavI, azuddha AhAra vagere na letAM eSaNA samitinu pAlana karavuM, vagere samiti-guminu pAlana karavAnuM batAvyuM che. AnuM vivecana AcArAMga sUtramAM aneka jagyAe karyu che. prabhu AjJAnAM anuyAyI sAdhu, sthAna banAvavAnA sAvadya upadeza koI divasa nathI daI zakatA. jo koI evA upadeza Ape, te te nitha-mArgathI virUddha che. prazna 427H--sAdhu sAdhvI, vidhavA vivAhanA upadeza Ape, te te zAstra anukULa che zuM? javAba :--maithunanA traNa karaNa traNa ceAgathI tyAga karavAnuM -cAthu mahAvrata che. maithuna, aDhAra pApAmAMthI cAthu... pApa che. koI paNa mahAvratamAM koI paNa prakAranA pApanI, koI paNa prakAre AgAra ( chUTa ) nathI rahetI. vidhavA-vivAhuthI maithuna pravRtti thAya che, eTalA mATe vidhavA-vivAhanA upadeza devA, maithuna pravRtti eTale ke pApanI pravRttinA pracAra karavA te che. nigraMtha-dhI tA pahelA (kuMvArA-ku MvArInA ) lagnanA paNa upadeza nathI I zakatA, tA punivavAhanA upadeza Ape ja kevI rIte ? vratadhArI zrAvakane mATe paNa ka Mdape kathA (kAmakathA ) tathA bIjAnAM lagna saMbaMdha joDavAne, bhagavAne doSarUpa batAvyuM che. eka zrAvakanA dezadhama pAlanamAM paNa ATalI sAvacetI batAvI che, to saMpUrNa dharmI sAdhune mATe te AvA kAryane, manathI paNa sArU mAnavAne, jarApaNa avakAza nathI rahetA. uparanAM zabdomAM zrAvakanAM cothA vratapAlanamAM keTalI sAvadhAnI rAkhavAnI preraNA karelI che. jyAre zrAvaka pazu zIla vratanA niyamomAM ATaleA badhAyelA che, te pUrNa tyAgI munirAja te evA upadeza ApI ja kevI rIte zake? N pra--vivAha 'nI vyAkhyA A pramANe che. : A vyAkhyAmAM * pariNayana vidhAna va kanyAphala lipsayA ' A zabdo zrAvakanAM zIlavrata ne mATe paNa doSa ja pragaTa kare che, to pachI pUrNa tyAgI, punarvivAha vagerenuM vidhAna kevI rIte karI zake che ? punarvivAha paNa te ' pariNayana ' ane kanyA phUla lipsayAnI bhUmikA ja che. ? prazna vyAkaraNamAM bhagavAne maithunanI manAI karatAM, tenI adhamatAnA keTaleA mA ika upadeza dIdhA che! nIce lakhAyelAM bhagavAnanA vacanA, punarvivAhanAM pratipAdako ane samakone jarUra kaiMka pATha bhaNAvaze evI AzA che. dazavaikAlika a. de gAthAo paNa avalokanane cAgya che. ItyAdi zAstrIya sthaLAthI brahmacaryanAM traNa karaNa pUrvaka mana, vacana ane kAyAthI Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116 ] samathe samAdhAna pUrNarUpathI pAlanane ja bhagavAne upadeza dIdhuM che. AvI dazAmAM kayA sUtrIya AdhAranAM baLe muni punarvivAhano upadeza devAmAM samartha thaI zake che? zuM punarvivAhane upadeza abrahmacaryane piSaka nathI ? punarvivAha, abrahmacarya (maithuna kriyA) ne preraka ja che, keI mahAvratI sAdhuo enA preraka bane-e barAbara ja nathI. kaI kaI nIcenAM traNa zAne AdhAra laIne A pravRttine zAstrIya batAvavAne prayatna kare che. (1) bhagavAna 2SabhadevajInAM cAritrane 2 sukumAlikone ane 3 paMDitaputra maurya putranAM kathAnakane. tene javAba kamavAra A rIte che. (1) bhagavAna RSabhadevajInuM punavivAhanuM kathana asaMgata ja che, kemake bhagavAne punavivAha nathI karyo, A viSaya upara kaMIka vicAra karAya che. yugalika teo che, je sAthe ja pedA thAya che ane sAthe ja mare che. te bemAMthI koI ekane viyega thatuM nathI; baMnemAMthI koI eka bIjAnAM mRtyune viga nathI letAM. teonI uMmara karoDa pUrvathI vadhAre hoya che. mAtapitAnuM AyuSya cha mahinA bAkI rahe tyAre temane janma thAya che. A rIte yugalikonI dazA hoya che. bhagavAna RSabhadevajIne samaya bhogabhUmi ane karmabhUmine saMdhikALa hatuM. te samaye koI yugala bhegabhUminA AyuSyanAM ane kaI karmabhUminA AyuSyanAM tathA koI yugalamAMthI eka te bhegabhUminA AyuSyanAM ane bIjA karmabhUminA AyuSyanAM (jevI rIte nAbhirAjA ane marudevIjI) hatA. AthI A spaSTa thaI jAya che ke te samaya pUrNarupathI yugalikadharmavALa na hato. triSaSTizalAkA-purUSa caritra" mAM bhagavAna RSabhadevajInuM paNa varNana che. temAM sahavAsI bALaka" zabdane pravega che. te bALayugala maMThita thaI gayuM. bALakanuM mRtyu pahelAM thaI gayuM. je te yugaliyA (DalA) hota, te tenuM AyuSya koDa pUrvathI vadhAre hota, kevaLa sAthe janma levAthI ja yugaliyA (bhega-bhUmija) nathI thaI zaktA. eka sAthe garbhamAM rahevuM ane janmavuM, te atyAre paNa thAya che. yugala bALaka-bALakInAM mAtA-pitA tene cha mahinAnA choDIne mRtyune prApta thatA, paraMtu AnAM te bALakanAM maravA pachI paNa mAtA-pitA haiyAta hatA, jemaNe te bALakInuM pAlaNa piSaNa karyuM. AthI sAbita che ke te bALaka, yugalika svabhAvane na hatuM. ane graMthakAre "sahavAsI bALaka" zabdane anekavAra prayoga karyo che. AthI spaSTa che ke teo dAmpatya avasthAne prApta thayA na hatAM, teo bhAI-bahena hatAM. jabUdvIpa prAptimAM yugalikenA adhikAramAM mAtA, pitA, bahena, patni vagerenA viSayamAM bhagavAne pharamAvyuM ke "bhaginI-sahajatA, bhAya-gyA" A zabdothI spaSTa Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ www ja bhAga pahele ( 11che. che ke bheganAM pUrvanI avasthA "bahena"nI che ane bhegano prAraMbhathI "bhAryA-(patni) avarathA che. A bALakIne sAthe janmele bhAI, bAlyakALamAM ja kALa karI gaye. tethI te tenI patninAM rUpamAM na thaI, A vAta zAstrathI ja spaSTa che. jyAre te kanyA maTI thaI gaI tyAre pahelIvAra tenAM vivAha zrI rASabhadevanI sAthe thayA hatA. A vivAhanI pahelAM te kumArikA ja hatI. keInI patnI ke vidhavA na hatI. zrI kaSabhadevajInI sAthenA tenAM vivAhane-"punarvivAha" nathI kahI zakAtA. (2) sukumAlikAnAM varNanathI A spaSTa che ke tenA pitAe khAnagImAM eka khUba ja garIba ane dhRNApAtra bhikhArIne-koI prakAranI vivAhanI vidhi vinA ema ja seMpI dIdhI. je te vakhate samAjamAM punarvivAha pracalita hota te, ATalI moTI paisAdAra ane pratiSThita vyakti, vivAha vinA khAnagIthI eka bhikhArIne kevI rIte daI deta? AthI spaSTa thAya che ke punarvivAhane halakA (nIca) samajavAmAM AvatA hatA. samAjanI koIpaNa Adara--pAtra vyakti, ene mATe taiyAra thaI zakatI na hatI, tyAre ja bhikhArIne devI paDI. (3) zrI maMDitaputra 53 varasa sudhI grahasthAzramamAM rahyA ane 30 varasa dIkSA pALI. temanuM kula AyuSya 83 varasanuM hatuM. zrI maurya putra 65 varasa saMsAramAM rahyA ane 30 varasa dIkSA pALI. temanuM kula AyuSya 85 varasanuM hatuM. bhagavAna mahAvIranA badhA gaNadharane dIkSA-divasa te eka ja che, emAM te be mata che ja nahi. maurya putra dIkSAnA samaye 65 varasanA hatA ane maMThitaputra 53 varasanA hatA. mauryaputra, maMDita putrathI meTA hatA. A vAta paNa AthI spaSTa thaI rahI che. (AyuSyanuM A aMtara samavAyAMga pa3-65-83 ane 95 thI spaSTa che. jeo ema kahe che ke maMDita putrane janma pachI, temanI mAtAe bIjA lagna kyAM ane pachI maurya putra janmyA, temanuM e kathana samavAyAMga sUtranA mULapAThathI virUddha che. maMDita putra ane maurya putra sahodara (ekaja udarathI janmelA) na hatA ane na to temanI mAtAe punarvivAha karyA hatAM. baMnenI mAtAnAM nAma sarakhAM hovAthI baMne sahedara nathI thaI zakatA, nAmanuM sarakhApaNuM te ghaNayamAM hoI zake che. sUtriya majabUta pramANanI AgaLa AvI vAta phelAvavI, jainadharmanuM mahatva ghaTADavAnuM che. uvavAI sUtranA 8 mA belamAM-"gayapaI Ao, mayapaI Ao, bAla vihavAo, chahitatilatAo, mAIkikhayAo, piyarakhiyAe, bhArakikhayAo, kuladharakiyAe, sasurakularakhiyAe akAmabaMbharavAsaNuM tAva paI sejeNaIkamaI." eTale ke te strIo, jemanAM pati kyAMka cAlyA gayA hoya, paradeza gayA hoya, marI gayA hoya, je bAla vidhavA thaI gaI haya, jeone patie tyAgI dIdhI hoya, jeo Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 j samaya -samAdhAna mAtA, pitA, bhAI vaDe rakSita hAya, jeo piyara ke sAsarAnA kuLathI rakSita hAya, zRMgAra vagerethI rahita, IcchA vinA brahmacarya nuM pAlana kare che, paraMtu upati nathI karatI, teo kALa karIne svargamAM jAya che. A ullekhathI spaSTa che ke brahmacaya nu pAlana karavAnI IcchA na heAvA chatAM paNa punivavAha na tA kulIna strIo kare che, ke na te temanA rakSaka paNa karAve che. jo rivAja hota, te " akAma brahmacaya" zabdano prayoga ja zuM kAma thAta ? zAstrAmAM te punivavAhanA kayAMya ullekha nathI ane na A nIti-saMgata-paNa che. pAMca mahAvratadhArI sAdhu to pahelA lagnanA paNa upadeza nathI daI zakatA, teA punivavAne phelAvA kevI rIte karAvI zake che ? AvuM karavAvALA jaina dhama nI sAdhutAne kala`kti kare che. jaina sAdhu punarvavAha vagere abrahmacarya viSaye upadeza ke abhiprAya devAthI bacatA rahe, te ja bhagavAnanI AjJA che. prazna 428 :-putra putrInA janmanu' sUtaka lAge che zu' ? keTalA divase sudhI, ane sUtaka lAgavAnuM kAraNa zuM che ? javAba :--prasavanI pachI lagabhaga 7-8 divasa azuci padmA nuM vahevu cAlu rahe che. jaccAgRhathI salagna jagyAmAM sAdhu-sAdhvI UtaryAM hAya, teA ' Avazyaka sUtra' sivAya khIjA sUtrAnu' vAMcana baMdha rahe che, paraMtu te gharanAM AhAra, pANI, sAdhu jIvanane mATe khAsa vAMdhArUpa nathI hotAM. jo AhAra pANIne mATe paNa sUtaka mAnI levAya, teA khIjA gharomAMthI lAvelA AhAra pANI te jagyAe AvavAthI sUtakavALA thaI jaze, paraMtu Avu mAnavAmAM nathI AvyuM. sUtaka mAnavAvALA pakSa paNa sUtra vAMcana 7-8 divasa sudhI rAke che, paraMtu AhAra pANI baMdha nathI karatA, AthI spaSTa che ke sUtra-vAMcana ane AhAra-pANInI samAnatA nathI. upara kahelI avasthAmAM sAdhu-sAdhvI, Avazyaka sUtranA to te ja makAnamAM ubhayakALa ( ane vakhata ) pATha kare ja che. bIjA sUtronuM vAMcana aTake che, AthI e paNa spaSTa thAya che ke sUtrAnAM vAMcanamAM paNa samAnatA nathI, te| AhAra khAkhatamAM sUtra-vAMcananI sAthe samAnatA kevI rIte hoI zake che? sAdhu-sAdhvIjIne paNa phADalA-phoDakI vagere thAya che. temAMthI lAhI parU vagere nIkaLe che. te avasthAmAM paNa te sAdhu-sAdhvI, Avazyaka sUtra ane samaye jarUra vAMce che ane AhAra-pANI paNa lAve che ane kare che. AthI e sAbita thAya che ke lehI ane parUvALA phADalA-phoDalI temane thavA para sAdhu-sAdhvIjInI sAdhutA nathI bagaDatI, para Mtu surakSita rahe che, tyAre sUtakavALA gharanAM AhAra-pANI temane mATe vAMdhA bharyAM kevI rIte hAI zake che? A kAraNathI sAkhita thAya che ke AhAra-pANI viSayaka sUtaka mAnavuM, jaina Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga pahelo [ 119 dharmanI sAthe saMgata nathI, A vaidika dharmanI nakala che ane A paNa eka prakAranI jugupsA che, je sAdhu-dharmane mATe manAI rUpa che. prazna kara9-mAsikadharma saMbaMdhita maryAdA zuM che? javAba:-mAsika dharma jyAM sudhI hoya, tyAM sudhI Avazyaka sUtranAM sivAya bIjA sUtranuM vAMcana na thavuM joIe. pratikramaNa, dharma upadeza, bhikSAcArI, sevA-suzruSA, sUtra upADIne vihAra kare- A badhAM kAme mAsika-dharmanAM samaye karI zakAya che. mAsika-dharma hovA chatAM paNa sAdhutva kAyama rahe che, te zrAvakane mATe sAmAyika, saMvara, maraNa, pratikramaNa, jinanAM guNagAna-A kevI rIte bAdhaka thaI zake che? eTale ke zrAvikAo te avasthAmAM sAmAyika vagere upara kahelAM kAryo karI zake che. vyavahAra sUtranA 7 mA uddezamAM te tyAM sudhI ullekha che ke rajasvalA sAdhvI kaI khAsa prasaMga upara paTuM vagere saMrakSAnI sAthe, zAstra vagerenuM vAMcana karI zake che. AvI dazAmAM bIjA kAmane mATe vAMdhe kema hoya ? prazna 430-mahArAja zrI, zrAvakanAM rAtrI-bhejana tyAgane sAtamA vratanI aMdara Avela batAve che, te sAtamA vratamAM te 26 bolane tyAga jIdagIbharane mATe che, tyAre rAtribhejananAM tyAgane pAMcamI pratimAmAM ja mAnIe, te zuM aDacaNa che? javAba -jevI rIte zrAvaka, trIjI pratimAthI sAmAyika ane dezAvagAsika vratanuM ArAdhana karatA rahe che, trIjI pratimAnuM pAlana karatA hovA chatAM vratanI apekSA sAmAyika 9 muM ane dezAvagAsika 10 muM vrata che, tathA cethI pratimAmAM mahinAmAM 6 piSadha kare che, temanAM vatanI apekSA 11 muM sthAna che. A rIte pAMcamI pratimAmAM teo snAna ane rAtribhojanane pUrNa rUpathI tyAga kare che, te 7 mA vratamAM ane divasanuM brahmacarya pALe che, te cothA vratamAM che, A ja rIte chaThI pratimAthI teo pUrNa brahmacArI thaI jAya che, A paNa cothA vratamAM ane sacitta AhArano tyAgI thAya che, te sAtamA vratamAM gaNAya che, A rIte rAtri-bhajana tyAga pAMcamI pratimAmAM hovA chatAM paNa vratanI apekSA sAtamAmAM che, zrAvakane rAtri-bhejanane tyAga, sAtamA vratamAM hovAne ullekha "Avazyaka TIkA" mAM che. prazna 431 -je vyaktine rAtri-janane tyAga nathI, tenuM sAtamuM vrata bhaMga athavA sAtamuM zata na hovAnuM manAze? javAba:-rAtri-bhajananAM pratyAkhyAna sivAya paNa bIjI aneka vastuonAM pratyAkhyAna hovAthI, sAtamuM vrata hoI zake che, ane vratane mATe thayela bIjA pratyAkhyAnonA pAlana karavA vALAnuM (rAtri-bhajananAM tyAganA abhAvamAM) sAtamuM vrata bhAMgI gayAnuM na mAnavuM joIe, Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 ] samaya -samAdhAna prazna 43ra :--zrAvakanAM 12 vrata mULa guNamAM ane bAkInAM pratyAkhyAna uttara guNamAM che zu? javAba :--zrAvakanAM pAMca aNuvrata mULaguNamAM che ane bAkInAM vrata-pratyAkhyAna uttaraguNamAM che. prazna 433H--siddhazilA UMdhA chatranAM AkAravALI manAya che, te zuM te kaTorInI jema vacamAM pelI che, ke Thosa (nakkara ) che, jemAM koI vastu samAI na zake ane upara samatala (sarakhI sapATa) bhUminI samAna hoya ? tathA siddhazilAnA koI paNa bhAga leAkAMta sudhI to nathI gayA ? zu` sid bhagavAna sidda zilAnI samatala bhUmi upara che ? na javAba H--siddhazilA kaTorInI jema pelI nathI, paraMtu nakkara che, tenI upara jamIna samataLa che. tenI cAre bAjue asa`khyAta DAkreADa jojana sudhI leAka che. uparanI tarapha (utsedhAMgulathI) kaMika A eka jojana sudhI leAka che. te jojananAM 24 bhAgamAMthI nIcenAM 23 bhAga cheADIne, uparanAM eka bhAgamAM ja sighdha bhagavAna che. tee atrethI sparzelA che. " tassa kAsamsa iCAe sidhdhANAgAhuNA bhave " (uttarA. 36-62) tathA - IsI pakbhArAeNu puDhavIe sIyAe joyaNumi lega te, tassa joyaNussa je se virale gAue tasyaNa gAupassa je se rille cha eAge tathaNa sidhdhA '' ( vavAi ) >> uparanA pramANathI sidhdha bhagavAna, sidhdhazilAthI traNa gAu ane ceAthA gAunA cha bhAgAmAMthI pAMcabhAga cheDIne uparanAM eka bhAgamAM rahelA che ane sidhdhazilA uparanAM leAkAMtathI eka jojana dUra che. hajAra jojanane 24 mA bhAga ane gAunA chaThTho bhAga to sarakhA ja che. gAu dhanuSyanA ane dhanuSya 6 agulanu hAya che, gAunA chaThThA bhAgane 333 dhanuSya ane 32 aMzula hoya che. ATalI ja siAnI utkRSTa avagAhanA hoya ane khAsa sidhdha-kSetranI meTAI paNa ATalI ja che. sidhdha bhagavaMtAthI sidhdha zilAnI uparanAM taLanI TrAI ( AghApaNuM ) eka jojananAM 24 bhAgamAMthI 23 bhAganuM che. tApa e ke sidhdha bhagavaMta te alokanI sAthe lAgelA che, paraMtu sidhdha zilA leAkAMtathI eka jojana, ane sidhdha bhagavateAthI pANAcAra kAsathI thADI vadhAre dUra che. prazna 434:samyagdarzananAM sapTembara paranA aka pAnAM 243 mAM zrI puSkaramunijInuM vyAkhyAna chapAyuM che, temAM lakhyu che ke bhAdrapada rR. 13 nAM divase zrI bharata cakravatI, ArisA bhavanamAM kevaLajJAna pAmyA, tena! bIjA divase tenA putra paNa tevI ja rIte kevaLajJAna pAmyA, Ama lAgalagATa ATha divasa sudhI, ekanI pachI bIjA ema ATha siddha thayA, A vAta zuM barAbara che? Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga pahelA [ 121 javAkha :----zrI bharatamahArAjane ArisA bhavanamAM kevaLajJAna thayuM, tee dasa hajAra rAjAenI sAthe sAdhunA veza laIne pharavA lAgyA, pachI temanA putra AdityayazajI ' rAjyanA adhipati thayA, temaNe paNa ghaNA lAMbA samaya sudhI rAjya karyu ane pAchaLathI kevaLI thayA, temanAM putra ' mahAyazajI' ne rAjya maLyuM, temaNe paNa bahukALa sudhI rAjya karyuM`... ane pachI kevaLI thayA, A rIte bharata mahArAja ane bharata mahArAjanA pATAnupATa (eka pachI eka gAdIe AvatA) ATha rAjAone bahu divasanAM aMtarathI, risA- bhavanamAM kevaLajJAna thayuM. A AThe bhAI na hatA, paraMtu kramavAra eka bIjAnA pitA-putra hatA, A rIte sidhdha thavA vALI bharata sahIta 9 vyakita hatI, bharatajIne na gaNIe, tA khAkInAM 8 rahe che. A ATha rAjAonAM nAma sthAnAMganA 8 mA sthAnamAM che. bharatezvaranuM Adaza -bhavana, temanAM vArSikIne banAvyu hatuM, je A kAryAmAM pUNa hoziyAra hatA, jenI eka hajAra deva sevA karatA hatA, bharatezvare te bhavananA pahelAM aneka vakhata upabhoga karyAM hatA, ATalA mATe ema kahevu' AdhAravaNu che ke bharata mahArAja, tathA temanAM ATha putra, lAgalagATa ekanI pachI eka rAjA thaIne siddha thatAM gayA, ane tee zrAvaNavada 13 thI bhAdrapada zu. 5 sudhI dararoja eka eka siddha thayA. ane eTalA mATe posaNanAM ATha divasa thayA. Adaza--bhavana banAvavAne mATe deza-paradezanAM zilpakArAnI mahAsabhA melAvavAmAM AvI. mahelanI parIkSA karavAne mATe prathama vAra praveza karavA vagere vArtAne mATe zAstrIya AdhAra to koI dekhAyA nathI. sUtreAmAM te AvA koI ullekha nathI. prazna 435 --mahAmArI (kolerA)ne rAga, bhagavAna zAntinAthajI galamAM AvyAnI pahelAthI ja cAlu hatA ane gabha`mAM AvyA pachI zAMta thayA, ke bhagavAna gabha mAM AvyA pachI cAlu thayA ane tene mAtA-pitAnI ciMtAnuM kAraNa jANIne bhagavAne rAgane zAMta karyAM? javAba H--roga te bhagavAna garbhamAM AvyAnI pahelAM ja phelAyeleA hateA ane bhagavAna garbhamAM AvyA pachI zAMta thaI gayA. prazna 436H-zAstramAM je puNya batAvyA, te kAne devAthI thAya che? ane anAja, pANI, kapaDAM, paisA vagere devAthI puNya thAya che, ke nahi ? javAbaH--sAdhu ane sAdhunI sivAya bIjAne devAthI paNa puNya thAya che. rAjA pradezIe zrAvaka thayA pachI dAna zALA cAlu karIne aneka leAkAne dAna devaDAvyu` hatu`. jo te dAnamAM puNya na samajatAM ekAMta pApa thAya evu samajatA hAta, to zrAvaka thayA pachI dAnazALAnuM navuM kAma-ramaNIkatA kAyama rAkhavAne mATe zu kAma karata? 6 dAna devAne mATe zrAvakonAM daravAjA khullA rahetA hatA 'AvA ullekha sUtrAmAM sa. 16 Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122 ] samartha samAdhAna che. je te zrAvake, dAna devAmAM ekAMta pApa mAnatA hata, te zuM pApa kamAvAne mATe dAna detAM hatAM? anukaMpA (dayA) samyakatvanuM lakSaNa che. garIba nIcA nI anukaMpA karIne dAna devAmAM ekAMta pApa kyAMya batAvyuM nathI, paraMtu puNya thavAnuM paNa batAvyuM che. AvI bIjI vAta para vicAra karatAM, sAdhu sivAyanA jIne anna vagere dAna devAthI paNa puNya thavAnuM pragaTa thAya che. prazna 437-saMsArI jIva (manuSya)ne puNyanI jarUrata che ke nahi? javAba :-manuSya bhava, lAMbu AyuSya, pAMce Indriya saMpUrNa, nirogI zarIra, dharma sAMbhaLavAne suga vagere aneka vastuo puNyathI ja prApta thAya che. eTalA mATe manuSya vagere jene puNyanI jarUriyAta rahe che. prazna 438 -sthAnakavAsI jaina samAjamAM sAdhvIjI ma. rAtrinAM vakhate vyAkhyAna kema nathI detAM? javAba -rAtanA vakhate sAdhvIjI bahenanI pariSadane dharmane upadeza daI zake che, paraMtu puruSane nahi. bRhad kalpanA prathama uddezamAM spaSTa vidhAna che ke je makAnamAM rAtanAM puruSanuM AvAgamana (AvavuM-javuM) heya, te temAM sAdhvIjI na rahe ane uttarAdhyayana, samavAyAMga vageremAM ullekhela brahmacaryanI vADothI paNa purUSa ane napuMsaka vinAnA sthAnamAM rahevAnuM vidhAna che. sAdhu ane sAdhvI baMne brahmacArI hovA chatAM paNa eka makAnamAM-te paNa bahene ane bhAIonI hAjarImAM paNa rAtanAM nathI rokAtA, te pachI sAvI, dharma-kathA kahetAM hoya, te makAnamAM rAtre purUSanuM AvavuM kevI rIte gya hoI zake che? prazna 439 -sthAnakavAsI jaina sAdhvIjI ma. pitAnI jagyAnuM kamADa baMdha karI de che, paraMtu bIjA paMthanA AvuM kema nathI karatA? javAba:-dazavaikAlika, AcArAMga, bRhadkalpa vagere sUtrone jotAM, A mAluma thAya che ke sAdhu-sAdhvI, vidhi pramANe kamADa khelI paNa zake che ane baMdha paNa karI zake che. sAdhu-sAdhavI traNa kiraNa traNa vegathI tyAgI hoya che. je temane mATe kamADane bolavuM ane baMdha karavuM manAI rUpa hota, te zuM teo bIjA (graha) mAraphata kamADa lAvIne baMdha karAvI zakata? temanI te pharaja che ke je DeI grahastha te makAnanuM A bole ke baMdha kare, te tene reke, kema ke te makAna AjJA laIne, kAyA pachI temanA nazrAmAM che. gRhastha te viveka vinAne thaIne ayatanA paNa karI zake che. sAdhu-sAdhvInA nezrAyanI jagyAnA kamATha, sAdhu-sAvIne mATe gRhastha khele ane baMdha kare. tethI vadhAre yatanA te sAdhu karI zake che. eTalA mATe gRhastha mAraphata baMdha karAvavAnI tulanAe te pite baMdha karavuM egya che, Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga pahele ( 127 prazna 440 -je AkAza pradezomAM siddha bhagavAna rahelA che, te ja AkAza-pradezamAM karmathI baMdhAyelA, bIjA jIva paNa che zuM? ane karmavargaNuo paNa che zuM? je jIva che, te sUkSma che ke bAdara? bAdara che te kyA? siddhazilA pite bAdara pRthvIkAya che, paraMtu tenI upara bIjA bAdara chava che zuM? je AkAza-pradezanuM avagAhana siddha paramAtmAe karyuM, te ja AkAza-pradezamAM bIjA bAdara chava paNa che zuM ? tyAM bAdaravAyukAya paNa che zuM? javAba -siddha bhagavaMtae je AkAza-pradezanuM avagAhana karyuM, te ja AkAzapradezamAM karmanAM baMdhanathI baMdhAyelA pAMce sthAvara kAyanAM, sUdhama ane bAdara vAyukAyanAM Ama 6 prakAranAM jIva che. siddha avagAhita AkAza-pradezamAM bAdara vAyukAyanAM chava te che, paraMtu bIjA vATe vahetA (bhavAMtaramAM jatA) jIvanAM sivAya bAdara jIva nathI hotA. pAMca sthAvaranAM sUphama jIva to lekamAM badhI jagyAe che. bAdara vAyukAya lekamAM te badhI jagyAomAM che - jyAM polANa che. A vAta prajJApanA sUtranAM "sthAnapadathI siddha che. bhagavatI za. 34 u. 1 mAM ullekha che ke lekanI pUrvAdi carama sImA sudhI bAdara vAyukAya che. prazna 4414-sUkSmajIvonAM zarIra keTalA spezavALa che? AThathI ochA sparzavALA dArika zarIra hoya che zuM ? javAba :-bhagavatI za. 12 u. pa mAM eka kAmaNa zarIrane ja cAra pazavALuM batAvyuM che, bAkInAM cAre zarIra, ATha sparzavALA che. tethI sUkrama nAM dArika zarIra paNa ATha sparzavALA ja che. prazna 44ra :-mULa guNanA deSita sAdhune karyuM prAyazcita Ave che? javAba mULa guNa virAdhakane prAyazcita, mULathI dIkSA che. je doSa nA hoya te prAyazcita paNa cheda athavA tapanuM hoya che. prazna 443 -uttara guNanA virAdhakane kayuM prAyazcita Ave che? javAba:--uttama guNanI virAdhanAnuM prAyazcita yathA yogya pahelAthI sAtamA sudhI samajavuM joIe. prazna 444-mULa guNanI virAdhanA karavAvALA sAdhune prAyazcita (navI dIkSA) dIdhAM vinA ja zuddha mAnI zakAya che ke zuM? javAba :-mULa guNanAM pragaTa nI pragaTamAM (jAheramAM) ane gupta doSanI khAnagI rUpathI zuddhi karavI jarUrI che. AnAM vinA zuddha mAnavAnI vAta khoTI che. Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 samatha samAdhAna prazna 445:-atikrama, vyatikrama rUpa doSa karavAvALAone zuM prAyazcita Ave che.? javAba :--atikrama vagere paNa aneka prakArathI thAya che, tenAM mATe prAyazcita paNa judAjudA prakAranAM hoya che. koI vakhate amuka prakAranAM atikrama vyatikramanA prAyazcitanI upekSA (avagaNanA) paNa karI zakAya che. prazna 446 H--sAdhu, zrAvakanI mAraphata bIjA sAdhune peAsTathI pustaka bIjA' gAme mekalI zake che? javAba H--nahi. prazna 447H--zu sAdhu evu kahI zake che ke amAre tamArU kALA thAvAthI svAgata karavu paDaze ? * javAba :--AvuM belavu e sAdhutAnI sarvarIte virUddha che. prazna 448 :--zuM sAdhu, peAtAnAM saMsArI jIvananAM dIkarA, potrAne lADa-pyAra karI zake che? javAba :--nahi. prazna 449 :--zu' sAdhu peAtAne phoTo paDAvI zake che ? javAba H--nahi. prazna 450H--samyagdRSTi jIvanAM karmAnI sakAma nirAnI pachI, je puddagala ka vaNAthI nira karIne judA thaI gayA, te ja pudgala te jIvanI koIpaNa vaNAnA rupamAM madha ke udayamAM AvI zake che ke nahi ? javAba H--amArI dhAraNA tA e che ke sakAma-niza vaDe nirita pudgaleAnu pharI madhana, te jIvanI sAthe nathI thatuM. prazna 451 :--tI kara bhagavaMtAmAM anata maLa mAnyu che, te te anaMta baLa janmathI ja hoya che ke aMtarAya kanAM kSaya thayA pachI ? ane bhagavAna mahAvIre janmatAM ja meru parvatane kapAvI dIdhA, evuM kahevAya che, to A vAta vAstavika che, ke ala'kArika ? kemake meru paryaMta teA zAzvata che? javAba H--je prakAre sAdhAraNa manuSyanI tulanAmAM khaLadevAmAM ane khaLadevAnI tulanAmAM vAsudeve mAM, vAsudevA karatAM cakravatImAM, cakravartI karatAM devAmAM ane devAnI tulanAmAM IndramAM zArIrika baLa vadhAre hAya che, te ja rIte tItha karAmAM svabhAvathI ja zArIrika khaLa vadhAre hAya che. anaMta maLanuM pragaTIkaraNa tA aMtarAya kama kSaya thavAthI thAya che. Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga pahele [ 125 bhagavAne janma mahotsavanAM samaye meruparvatane kaMpAvyuM. A vAta mULa sUtranI te nathI, paraMtu graMthanI che. ATalA mATe nakkI te jJAnI jANe, paraMtu zAzvata hevAne kAraNe merunAM kaMpanamAM aDacaNa nathI AvI zakatI. kemake sthAnAMga sUtra sthA. 3 u. 4mAM dezarUpathI ane sarva rUpathI pRthvInAM calita thavAnAM traNa traNa kAraNe batAvyA che. jyAre saMpUrNa pRthvI ja calAyamAna thaI zake te merunAM kaMpanamAM AzcaryanI vAta ja zuM che ? sthAnAMgamAM devanAM baLa vagerethI pRthvInuM pUrNa rUpathI kaMpanI sAbita thAya che, tyAre tIrthaMkara zAzvata merune kaMpAvI zake, emAM kaI bAdhA che? prazna 452 -bAdara vAyukAya, bAra devaloka sudhI ja che ke tethI paNuM upara? junI dhAraNumAM Urva lokAMtamAM jIvanAM 12 bheda mAnyA che. jevA ke-5 sUkSma sthAvara ane chaThe bAdara vAyukAya, A cha nI paryAptA ane aparyAptatA, zuM A dhAraNuM barAbara che? javAba:-Adara vAyukAya lekanAM aMta sudhI che. A vAta "prajJApanA sUtra'nAM bIjA sthAna padamAM" bAdara vAyukAyanAM adhikArathI ja spaSTa thAya che. jema ke-"kampa" zabdathI bAra devaleka ane "vimANesu" zabdathI raiveyakanAM prakIrNaka ane "vimANuvalayAsu" zabdathI raiveyaka ane anuttaranAM AvalikAbaddha vimAna levA joIe. AnA pachI "legAgAsachidde" zabdathI lekamAM jyAM kayAMya pilANa hoya, tyAM bAdara vAyukAya samajI levuM joIe. AnAM pachI "lekaniphakhuDesu" zabdathI lokanAM khuNAmAM paNa bAdara vAyukAyanuM hovuM lekAMta sudhI sAbita thAya che. lekAMtamAM bAdara vAyukAya sivAya bIjA bAdara chava vATe vahetA (bhavAMtaramAM gamana karatAM eTale ke jatAM) hoya che. AnAM sivAya kaI bAdara jIva nathI letA. pAMca sthAvaranAM sUkSma ane vAyukAyanAM bAdara Ama cha prakAranAM janI paryAptA ane aparyAptA--AvA 12 bheda, lekanAM pUrva vagere caramatamAM hovAnuM zrI bhagavatI sUtra za. 34 u. 1 mAM batAvyuM che. AnAthI paNa lekAMta sudhI bAdara vAyukAyA hovAnuM sAbita thAya che. AnA sivAya bhagavatI za. 17 6, 10, 11 ane za. 20 u. 6mAM vAyukAyanA jIva "ISAbhAra" pRthvI ( siddha zilA) sudhI upara utpanna thavAne ullekha karIne temAM cAra samudaghAta hovAnuM lakhyuM che. A paNa bAdara vAyukAyanuM hovAnuM ja sAbita kare che, kemake cAra samudaghAta vALI vAyukAya bAdara ja che. A pramANuthI ISat prAkSAra pRthvI sudhI bAdara vAyukAya hevAnuM sAbita thAya che. prazna 4pa3 -jIva asaMkhya kALa sudhI AhAraka rahe che e siddhAMta che, te je samaye jIva eka gatine cheDe, te ja vakhate bIjI gatimAM utpanna thaI jAya che ke eka samayamAM marIne bIjA samayamAM utpanna thAya? mRtyu Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1ra6 ] samartha-samAdhAna ane u5ttinA vaccamAM samayanuM aMtara na paDe, te paNa jIva AhAraka rahI zake che? ane eka ja samayamAM maraNa utpanna thavAnuM siddhAMtathI virUddha te nahi hoya ? javAba -je java, prathama samayamAM jugatithI utpanna thaIne AhAra laI le che, te vacamAM anAhAraka nathI thatA. te AhAraka ja rahe che ane je bIjA vagere samayamAM AhAra le che, te vizvamAM anAhAraka thAya che. zrI bhagavatI sUtra za. 7 u. 1 nAM paDhama samaya siya AhArae siya aNuhArae" vagere pATha jevAthI A vAta spaSTa thaI jAya che. tathA je jIva IlikA-gatithI utpatti sthAnamAM jAya che, te pahelAM AhAra laIne pachI utpanna thAya che ane je daDA gatithI utpatti sthAnamAM jAya che, te pahelAM utpanna thaIne pachI AhAra le che. A jAtanI utpattimAM paNa je prathama samaya AhAra le che, te ja AhAra karIne AhAraka rahI zake che. vaccamAM anAhAraka nathI rahetA. A vAta bhagavatI sUtranAM za. 17 u. 6 thI 11 ane za. 20 nAM u. 6ne jovAthI spaSTa thaI jAze | (jIva pite te eka samayamAM be kriyA nathI karI zakatA, paraMtu karma prerita be kiyA thAya, te temAM AzcaryanI zuM vAta che? ema te javane prati-samaya bhinna prakRtinAM sAta ke ATha karma baMdhAtA ja rahe che.) prazna 454 -aMgulanA asaMkhyAtamA bhAganI avagAhanA ane aMtamuhartAnA AyuSya vALA tiryaMca marIne kaI narakamAM jAya che ane aMgulanA asaMkhyAtamAM bhAganI avagAhanA paryAptAnI hoya che ke nahi? javAba:-aMgulanA asaMkhyAtamA bhAganI avagAhanA ane aMta muhUrtanAM AyuSyavALA tiryaMca marIne 7 mI naraka sudhI jaI zake che. tiryaMcanAM paryAptAnI avagAhanA aMgulanA asaMkhyAtamA bhAganI paNa hoI zake che. tiryaMcamAM te AvA jIva paNa hoya che, jenuM AyuSya te karaDa pUrvanuM hoya che, paraMtu avagAhanA te aMta sudhI aMgulanA asaMkhyAtamA bhAganI ja rahe che. A vAta bhagavatI za. 24 u. 1 thI sAbita che. prazna 455 -samyagRSTi manuSya ane tiryaMca, samyagadaSTi avasthAmAM manuSyanA AyuSyane baMdha kare ke nahi? javAba-samyagadaSTi manuSya ane tiryaMca, samyagadaSTi avasthAmAM eka vaimAnika devanuM ja AyuSya bAMdhe che, AnA sivAya bIjuM koI AyuSya nathI bAMdhatA, A vAta aneka zAstrIya pramANethI sAbita che. prazna 456 -dhana, saMpatti vagere anukULa sAmagrInuM prApta thavuM puNyanuM phaLa ane tene viyega the, garIbAI, viSamatA vagere duHkha pApanuM phaLa che. AvI mAnyatA barAbara che ? ane Ane mATe zAstrIya AdhAra che zuM ! Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga pahelA [ 127 javAba :--uttarAdhyayana sUtra a. 2 tathA bhagavatI za. 8 mAM lakhyu che ke-jIvane jeTalA kaSTa-pariSaha (duHkha) heAya che, te jJAnAvaraNIya, vedanIya, meAhanIya ane aMtarAya- karmAMnAM udayathI thAya che. saMsAramAM jeTalA paNa sukha ke duHkha heAya che, saMcAga ane viyeAga hAya che, te badhu karyAMnAM udayathI saMbaMdhita che. AnAM pramANAne mATe sUtromAM aneka ullekha che. prajJApanA sUtranAM 26 mA padamAM kamanI prakRti, tenAM utkraya, phaLavipAka, sthiti vagerenu vaNu na che. jene samajavuM hAya, tene mATe te sUtro, kama graMtha, kama payaDDI vagere aneka pramANa ane suyuktio hAjara che. prazna 457 --eka gAmamAM eka munirAja vyAkhyAna daI rahyA hatA. te vyAkhyAnamAM eka kasAI paNa ALye, te darAja amaryAdita pazuone kApyA karatA hatA. upadezathI prabhAvita thaIne kasAI e kahyu - 1-" HERRIY! ApanA upadezathI mArI AMkho khulI gaI. huM jIva-ghAtane pApa mAnu chuM. paraMtu atyAre huM tenA sathA tyAga nathI karI zakatA, hA eTalu' to karI zakuM chuM ke pahelAM jeTalAnI jarUrata hatI, teTalA jIvAne mArI nAkhatA hatA, paraMtu have huM maryAdA karU chu ke dararoja cArathI vadhAre jIva mArIza nahi. ane AnI pratijJA karAvI dyo." te zuM munirAja tene AvI maryAdA karAvI zake che ? tyAgane ja pUrNa saphaLatA mAne che, zake, te te jeTaluM pApa choDI zake, javAba :--munirAja te badhA pAponAM tyAganI koziSa kare che. teo sapUrNa paraMtu koI vyakti pUrNa rUpathI pApano tyAga na karI eTaluM paNa cheDAvI zake che. prazna 458 :--cauda guNasthAneAmAM atratanAM keTalAM guNasthAna che? te guNasthAnAmAM rahelA veAne vrata na AvavAnuM kAraNa zuM che ? javAba :--avatamAM cAra guNasthAna che--pahelAMthI cAthA sudhI annatI rahevAnu kAraNa che--apratyAkhyAnI kyAyanI cADIne udaya, aNuvrata vagere pratyAkhyAna jenAmAM nathI, te apratyAkhyAnI kahevAya che. prazna 459 :--sayata, SasthAna-patita (chaDANavaDiyA) hoya che, te zuM mahAtratenAM bhaMga karavAvALA, samiti guptinu pAlana na karavAvALA ane AjJAnAM virAdhaka paNa SaD-sthAna-patita sayatamAM sthAna pAmI zake che? kRpA karIne paDa-sthAna ghaTa-vadhanuM svarUpa samajAvaze. javAba :--sAdhutAnI ruci ane sayamanuM pAlana karavAnAM bhAva hovA para sati manAya che. eka jIvanAM eka bhavamAM seMkaDo vakhata (vacce bhAveAnI sa Mtati tUTI jAya te) sayata bhAva AvI zake che. sAdhupaNu pALatAM vacamAM jyAre koIka vakhata saMyaMta bhAva Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ^ ^ ^ ^ ^ ^^^^^^^^^^^^^^^ ^^ ^^ ^ ^^^^^^^ ^w 128 ] samartha samAdhAna chUTI jAya che ane prasannacaMdra rAjarSinI jema asaMyata bhAva AvI jAya che, eTale ke mahAvatenI virAdhanA thaI jAya che ane te zramaNa (sAdhu) pharIthI sAvadhAna thaIne vikRtabhAvene haTAvIne zuddhi karaNa karI le che, tyAre ja te saMyatI rahe che ane bhagavAnanI AjJAne ArAdhaka thAya che. bIjI rIte nahi. zuddhikaraNa thavAnI apekSAthI ja mahAvrata bhaMga paNa SaDU-sthAna-patitamAM saMmilata manAya che. A vAta te bhagavAne nakakI rUpathI pharamAvI che. vyavahAra rUpathI bhagavAnanI AjJA A pramANe che. nizItha sUtramAM lakhyuM che ke mahAvratane aMza mAtra paNa bhaMga kare, te mAsika, laghu, guru prAyazcita Ave che. nizItha sUtranA 10mA uddezamAM lakhyuM che ke koI sAdhune laghu-prAyazcita, guruprAyazcita, laghu-prAyazcitane hetu, guru prAyazcitane hetu ane laghu-prAyazcitane saMkalpa, guru-prAyazcitane saMkalpa sAMbhaLyuM hoya, jANe hoya, te jANavA chatAM paNa tenI sAthe AhAra pANI kare, te guru caumAsI prAyazcita Ave che. vyavahAra sUtranAM sAtamA uddezAmAM pAsatya vagere AhAra devAnAM saMbaMdhe viccheda (nAza karavAnuM vidhAna che. nizitha sUtranAM teramA uddezAmAM pAsatya vagere 9 ne vaMdanA karavAthI ane vakhANa karavAthI caumAsI prAyazcita batAvyuM che. nizItha sUtranAM 15 mA uddezAmAM pAsatya vagere 5 ne azana (khAvAnuM) vagere cAra ane vastra vagere 4 de ke tenI pAsethI le, te caumAmI prAyazcita Ave che. ItyAdi aneka sthaLoe cAritra pravRttinAM bhaMjakanI sAthe vyavahAra karavAnI manA che. eTalA mATe vyavahAramAM te upara kahelAM vidhAnenuM pAlana ja upayogI che. nizcayanI vAta jJAnI jANe che. SasthAnanuM vivaraNa A rIte che. cha hAni (ghaTa)-1 anaMta bhAga hIna 2 asaMkhya bhAga hIna 3 saMkhyaya bhAga hInA 4 saMkhyaya guNahIna pa asaMkhya guNahIna ane 6 anaMta guNahIna. cha vRddhi (vadha)-1 anaMta bhAga vRddhi 2 asaMkhya bhAga vRddhi 3 saMkhyaya bhAga vRddhi 4 saMkhyaya guNa vRddhi 5 asaMkhya ya guNa vRddhi ane 6 anaMta guNa vRddhi. pratyeka cAritranAM anaMta paryava hoya che. eka cAritrane pALavAvALA aneka jIva hoya che. yathAkhyAta cAritranAM sivAya bIjA cAritranAM pAlakonAM pariNAmamAM asamAnatA ane samAnatA baMne paNa hoI zake che. asamAnatAne samajavAne mATe SaguNa hAnivRddhinuM svarUpa batAvAya che. Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga pahelA [ 129 2 anaMtamA bhAga hIna--cAritra pALavAvALA e sAdhuemAMthI ekanuM je cAritrapava che, tenA anaMta bhAga karavA. tenAthI khIjAnAM cAritra-pava eka bhAga eche che, te te paNa anaMtamA bhAga hIna kahevAya che. 2 asaMkhyAtamA bhAga hIna A ja rIte eka sAdhunAM cAritranA asaMkhya bhAga karAya tenAthI khIjA sAdhunuM cAritra eka bhAga Apyu. hAya, te te asaMkhyeya bhAga hIna manAya che. 3 saMkhyAtamA bhAga hIna--saMkhyAta bhAgahIna paNu uparanI rItathI ekanA cAritranAM sadhyeya bhAga karavAthI bIjAnAM eka aMza ochA hovA para thAya che. 4 saMkhyeya guNu hIna-bIjAnAM jeTalA cAritra--payava che, tenAM saMkhyAta gaNA karavAthI te pahelAnI kharAkhara thaI zake, to tenuM cAritra saMkhyAta guNa hIna che. 5 asaMkhyAta guNu hIna-bIjAnAM jeTalA cAritra--pava che, tene asakhyAta gaNA kare, tyAre te pahelAnI barAbara thAya, te tenuM cAritra asaMkhya guNu hIna che. 6 anaMta guNu hIna--khIjAnAM jeTalA cAritra payava che, tene anaMta gaNA karavAthI, te pahelAnI kharAbara thAya, te te anaMta guNu hIna che. A rIte vRddhinuM paNu samajavu' joI e. sAmAyika--cAritranAM ana'ta va che, koInAM sAmAyika cAritranAM anata va vadhAre che ane koInAM AchAM che. paraMtu badhA sAmAyika cAritranA pALavAvALAnAM anaMta pa`va che ja. Ane samajAvavAne mATe sAmAyika-cAritranAM sauthI vadhu pava che, te paNu che teA anaMta ja, para Mtu madhA AkAza pradezeAthI anaMta guNa vadhAre che. asat--kalpanAthI dAkhalAnA rUpamAM samajAvavAne mATe ApaNe vadhu saMyama--paya vavALA sauMcamInA anaMta pavane, dasa hajAranA rUpamAM mAnI laIe. lAkamAM jIva paNa anaMta che. badhA jIvAne asat-kalpanAthI ekaso mAnI laIe. leka AkAzanA pradeza asa Mkhya che. temane asat kalpanAthI 50 mAnI laIe ane utkRSTa sakhyAtA rAzine asat kalpanAthI 10 mAnI laIe. jevI rIte sAmAyika cAritranAM badhAMthI vadhAre pava ana ta che. asat kalpanAthI tene 10000 mAnIe. jIva anaMta che, tene asat kalpanAthI 100 mAnIe. 1 anaMta bhAgahIna--have 10 hajArane 100 thI bhAgI nAMkhIe, kemake eka te pUrNa pa`vavALA che ane khIjA anaMtamA bhAga hIna che. tethI 10,000 ne 100 thI bhAgIe, teA bhAgAkAra 100 thaze, eTale ke 10,000-100=9900 tenAM cAritra va che. A 100 pava, ( ana'tamA bhAga hIna che) te ja anaMtamA bhAga hAya che. sa. 17 Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130 ] samaya -samAdhAna 2 asaMkhya bhAga hIna-ekanAM tA pUrNa anaMta paryaMtra che. jene asat kalpanAthI 10,000 mAnIe, bIjAnAM enAMthI asa MkhyAtamA bhAga hIna che. asaMkhyAta ne asat kalpanAthI 50 mAnIe. 10,000 ne pa0 vaDe bhAgIe, te 200 Avaze. A rIte tenA 10,000-200=9,800 pava che. A 200 pava asa khyAtamA bhAga hIna che. 3 sukhyAta bhAga hIna-ekanAM tA pUrNa anaMta pava che, jene asat kalpanAthI 10,000 mAnyA che. bIjAnAM tenAthI sakhyAtamA bhAga hIna che. asat kalpanAthI saMkhyAtane 10 mAnyA che. 10,000 ne 10 thI bhAgIe teA bhAgAkAra 1000 Avye.. AthI tenAM 10,000-1000=9000 va che. pahelAthI AnAM 1000 pava (sakhyAta bhAga) hIna che. 4 sakhyAta guNu hIna--je saMkhyAta guNu hIna che, tenAM 1000 pava che. saMkhyAtane asat kalpanAthI 10 mAnyA che. prathama cAritra pALakanAM anaMta va che. bIjAnAM 1000 pa vane saMkhyAta guNA eTale 10 thI guNavAthI te pahelAvALAnA (jenAM ananta pava che--jene kalpanAthI 10,000 mAnyA che) khAkhara thaze. 5 asaMkhyAta guNu hIna--je asaMkhyAta guNa hIna che, tenA 200 pava che. pahelAnAM teA anaMta paryaMtra che (jene asat kalpanAthI 10,000 mAnyA che) tethI 200 pavane asat kalpanAthI 50 mAnyA che, tyAre te pahelAvALAnI barAbara thaze. * anaMta guNa hIna--jenAM anaMta guNu hIna thayela che, tenAM 100 pava mAnyAM che. pahelAMnAM te anaMta paryava eTale ke 10,000 pava che, tethI AnAM 100 pavane 100 thI guNujI tyAre te pahelAnI barAbara thaze. tethI enAM pava anaMta guNA hIna che. TUMkANamAM-- pUrNa thayela pavavALA 10,000 pratiyeAgI "" "" ,, "" apUrNa pava pALavAvALA 9,900 ane tamA bhAga hIna 9,800 asaMkhyAtamA bhAga hIna 9,000 saMkhyAtamA bhAga hIna 1,000 saMkhyAta guNu hIna 200 asaMkhyAta guNu hIna 100 anaMta guNu hIna "" A rIte vRddhinuM paNa samajavuM. A SaDguNa hAni-vRddhinuM svarUpa che. Ane vizeSa spaSTatAthI samajavAvALAo mATe bhagavatI sUtra za. 25 u. 6 thI 15 mA dvAranI TIkA tathA prajJApanA sUtranI pAMcamA padmanI TIkA vadhAre madadakartA thaze, Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga pahele [[ 131 prazna ka60-aparigrahita devIo pahelA ane bIjA devalokamAM che, teo uparanAM devalokamAM kyAM sudhI jAya che ane emanI paricAraNuM kayA prakAranI che? javAba :-pahelA devalekanI devIo sAtamAM svarga sudhI ane bIjAnI AThamA svarga sudhI jAya che. bhavanapatithI mAMDIne bIjA devaloka sudhI kAya-paricAraNuM che. trIjA ane cethAmAM sparza-paricAraNa, pAMcamA, chaThThA devalekamAM 5-paricAraNa, sAtama AThamAM svargamAM zabda-paricAraNA ane 9 mAthI mAMDIne 12 mA devalesudhI mana-parithAraNa che. - prazna kadI - corAsI lAkha jIva-nI" ane "kula keDI mAM zuM bheda che? je rIte lAkhanI pachI 50 gaNune varNa vagerenAM 84 lAkha jIvaceninI gaNatarI thAya che, te ja rIte AnI paNa kaI gaNunA che zuM? . javAba -jenI utpattinA sthAnene "ni kahe che. jevI rIte vIchI vagere chANa vagere niomAM utpanna thAya che. jevI rIte-- chANanI eka nimAM-kRmikala, (kRmi eTale jIvaDAM) kITa kuLa, vIMchI kuLa vagere aneka kuLa utpanna thAya che, athavA te ja vIchI vagere je chANa (kIDA) vagerenI aneka yuniothI utpanna thayA, temAM paNa pILA, lAla vagere raMganA bhedathI aneka prakAranAM kuLa thAya che. lAkhanI pAchaLa 50 nI vaNa (raMga) vagerenI gaNatarI jANavAmAM nathI. jJAnIoe jJAnamAM jayA eTalA kula-DI batAvyA che. prazna kadara-prajJApanA lephsApada 17 u. 4 mAM kApata lezyAthI nIla, kRSNa ane tenAthI teje, padma, zukalanAM sthAna jaghanya ane utkRSTa kramazaH asaMkhyAtA batAvyA, A kyA prakAre che? badhAthI ochuM sthAna kApata lezyAnuM ane badhAthI vadhAre sthAna zukla lezyAnAM kaI rIte heI zake che? javAba:- prajJApanAnA TabdArthamAM A rIte lakhyuM che ke-jIva, kApotalezyAnA pariNAmamAM cheDo kALa ja rekAya che, tenAthI nIla, kRSNa, teje, padma ane zakalanAM pariNAmamAM rokAvAne kALa kramaza: asaMkhya gaNe che. te pariNAmamAM jIva cheDe saya kAya che. A kAraNe te sthAna cheDA ane vadhu vakhata rokAvAne kAraNe, te sthAna vadhAre samajavA joIe. prazna :-bhakta-pratyAkhyAnI muni, rasalupa-gRddha thaIne AhAra kare ane kudaratI mRtyuthI marIne amRddha amUcchita thAya, evuM bhagavatI za. 14 u. 7mAM lakhyuM che, te Ane kaI rIte samajavuM ? javAba:-AnI dhAraNuM A che ke bhakta-pratyAkhyAnI muni, kALa karIne pahelAM Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 ] samaye-samAdhAna mUcchita vagere thaIne AhAra kare ane pachI amUcchita vagere rupathI mUcchita ane amUcchita A banne vAte mRtyunI pachInI dhAraNAmAM che. prazna 464-AgrAthI prakAzita "chaThA kama graMthanI bhUmikAmAM karma prakRtinI jIvavipAkI, bhavavipAkI, pudagalavipAkI ane kSetravipAkI bheda karIne, pudagalavipAkIne zarIra, mana, Indriya vagere rUpa ja mAnyuM che. bIjA pudagale ke putra vagerenAM saMgaviga rUpa nathI mAnyA, zuM A barAbara che? javAba -badhI karma-prakRtio jIvane ja vedavI paDe che. pudgala vipAkI 36 prakRtio che, tenAM darekanAM zAstrIya dRSTithI vicAra karAya, to tene bhaktA jIva che. jIvane ja tenAM udaya ane vedanA thAya che. suputra vagere anukULa sAmagrInI prApti, sAtavedanIyane udaya, lAbhAMtarAyanAM pazama, yazakIti nAmadaya vagere samajavuM paDaze. A badhuM karma-phaLanI aMdara ja che-bahAra nathI. prazna 465 -puNya-dAnanI bhAvanA karUNa buddhi, A ArtadhyAnamAM ke dharma-dhyAnamAM che? dharma-dhyAnanAM cAra bheda bhagavatI, sthAnAMga ane uvavAmAM che, temAMthI kayA bhedamAM Ane samAveza thAya che? javAba-A prakAranI bhAvanA mithyASTinI ArtadhyAnamAM ane samyaphaSTinI zubha dhyAnamAM hovAnI saMbhAvanA lAge che. cittanI aMtamuhUrta mAtra sthiratAne dhyAne kahe che. je A sthiratA hoya, te samyagadaSTinI evI bhAvanA Arta ke dharma dhyAnamAM ane mithyAdaSTinI ArtadhyAnamAM hevAne saMbhava che. prazna 466 -siddha zilA vacamAM (madhyamAM) ATha jajana jADI ane pachI ochI thatAM thatAM mAkhInI pAMkhanI samAna pAtaLI che, te ATha jojananI jADAI madhyamAM che ane kinArA pAtaLA che ke pAtaLApaNuM madhyamAM che? ane siddhazilAne AkAra ke che? sarakhe bhAga kaI tarapha che ? ane tenAM kinArAne aleka AkAzanAM pradeza spazelA che ke dUra che ? je dUra che, te keTalA dUra che? javAbasiddhazilA madhyamAM moTI (jADI) che ane kinAre pAtaLI che. tene samabhAga uparanI bAjue che. mastaka upara dhAraNa karAtAM chatrane ulaTAvavAthI tene-je AkAra bane che, te ja AkAra siddhazilAne che. alaka, siddhazilAthI cAre bAjue asaMkhya kADAjheDa jojana (adhIrajajuthI gheDuM ochuM) dUra che. prazna ka674-13 DhALanI 8mI DhALamAM thAvacca muni sahIta 1500 sAdhu, puDarika girithI mokSa gayelA batAvyuM che, paraMtu zukadeva muni Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga pahele [ 133 sahIta 1000 sAdhu paNa tyAMthI ja mokSa padhAryA, pachI temanuM nAma kema na AvyuM ? javAba:-13 DhALane 8 mI DhALamAM "thAvagrA suta "suka selaga Adi" evuM kahyuM che. AmAM je suka zabda che, te zukadevajI vagere hajArane mATe che, A rIte tyAM 2500 ja batAvyA che. prazna ka68-salIlAvatI vijaya jambudvIpanAM pazcima mahAvidehamAM che, AvI UMDI vijaya mahAvideha dhAtakI khaMDa ane puSkarA dvIpamAM che ke nahi? javAbaH-pAMce salIlAvatI vijyamAMthI mAtra jambudvIpanI salIlAvatI vijaya ja hajAra jejananI UMDI che, bAkInI nahi. A 19mA samavAyAMgathI spaSTa che. prazna 469-kSIra-samudra, dhRtasamudra ane vArUNasamudra eka-eka ja che ke vadhAre che? te samudra aDhI dvIpanI bahAra najIka che ke dUra? 14mAM naMdIzvara dvIpanI A bAju che ke pelI bAja? javAbaH-vANI (madirAHdArU) kSIra ane dhRta jevA rasAlA samudra eka eka che. A samudra naMdIzvara dvIpanI pahelAM che. mAtra gaNatarImAM puSkara trIjA, vAruNI cethA, kSIra pAMcamA ane dhRta chaThThA che. prazna 470 -bhavanapatidevatA pahelI narakanAM 1 lAkha 80 hajAra jojananA pIMDanA pilANamAM rahe che, paraMtu bhavanapati devatA, nArakInAM uparanA bhAgamAM che ke nIcenAM? javAbaH-pahelI narakanA 13 pAthaDA ane 12 AMtarA (thaDAthI pAthaDAnI durAIne (dharapaNuM) aMtara kahe che) che, 13 ja pAthaDAmAM neriyA che, paraMtu AMtarAmAM nathI. uparanAM be AMtarAne choDIne nIcenAM 10 AMtarAmAM asukumAra vagere dasa bhavanapati anukramathI rahe che. prazna 471 -jubhaka devAmAM AThanAM kAma te nAmathI mAlUma paDe che, paraMtu navamA ane dasamA bhaka devanAM nAma ane kAma zuM che? javAbanavamA jAMbhaka devanuM nAma vidyA (vijA) ane dasamAnuM nAma avyakta (avipatta) aMbhaka che. 9 vidyA jAsmaka-vidhAonI rakSA karavAvALA deva. 10 avyakta jaMtmaka-sAmAnya rupathI badhA padArthonI rakSA karavAvALA deva, kyAMka kayAMka tenA sthAnamAM adhipati jaMtmaka pATha paNa Ave che. prazna 472 -lAkamAM cAra sthAna 45 lAkha jojananAM che. jemAM siddhazilA ane aDhI dvIpa-A be thayA, bAkInAM be kayA che? Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 samaya -samAdhAna javAbaH--1 sImaMtaka nAmanA (pahelA narakanAM pahelA pAthaDAnI vacce) narakAvAsA 2 manuSya-kSetra 3 urdu nAmanuM vimAna ( pahelA devalAkanAM pahelA prataramAM ) ane 4 siddhazilA, A cAreya 45 lAkha jojananAM che. prazna 473 :--dhyAnanAM bheda, lakSaNa, Alambana ane anuprekSA khatAvatAM, tenAM artha batAvaze ? javAba:dhyAnanAM prakArane 'bheda' kahe che. parokSa cittanI vRttine je lakSaNa (cinha) vaDe jANI zake tene 'lakSaNa', jenAM AdhAre caDhAya che tene 'Alambana' ane dhyAnanI pachI anAM vicAravAne 'anuprekSA' kahe che. prazna 474 H--zukaladhyAnanAM cAra bheda, kevaLajJAna dhyAve che? ke trIjA ane ceAthA bheda meAkSa jatAM samaye ja cAre bhedonAM artha paNa batAvo. javAbaH--zukala dhyAnanA pahelA bheda AThamA guNasthAnathI 12 mA gurusthAna sudhI, bIjo kevaLajJAna utpanna thavAnA prasaMga para, trIjo teramA guNasthAnathI 14 mA guNasthAnamAM jAtA samaye ane cAthA bheda 14 mA guNasthAnamAM hoya che. zukaladhyAnanAM cAra bheda upajatI vakhate dhyAve che? sAthe 1 pRthakatva--vitarka --sarvicArI-pUrva gata eka dravya viSayaka aneka paryAyAnAM vistArathI, naSa tathA bhedonI sAthe vicAra karavA, zabdathI amAM ane athathI zabdamAM tathA eka cogathI bIjA ceAgamAM praveza karavA. 2 ekatva--vitaka --avicArI-koI eka dravya ke paryAyanuM sthiratApUrvaka ciMtana karavuM, 3 sUkSmakriyA aneivati tA-13 mA guNusthAnanAM bAkI aMtima muhUrtamAM thoDA nirudhana (rokAvu)nA vakhate jyAre kAyikI vagere sUkakriyA rahe che ane ahIyAthI ceAthA bhedanI tarapha vadhAya che. 4 samucchinna kriyA apratipAti-zailezIkaraNa avasthA prApta kevaLajJAnI bhagavAnanI badhI kriyAo naSTa karavAvALA. A dhyAna sthAyI thaI jAya che. prazna 475 :--pAMca bharata ane pAMca aravata-A dasa kSetrAmAM ha`mezAM sarakhI rItI ja rahe che. ArAnAM bhAva, tIrthakara vagerenAM sadbhAva tathA abhAva vagere badhA eka samayamAM sAthe-sAthe ja hoya che zuM ? jo tI kara mekSa paNa ekI sAthe ja jatAM hoya te| A kevI rIte thaI zake che, kemake eka samayamAM tIrthakara tA 4 thI vadhAre siddha nathI thaI zakatA, paraMtu upara kahelI mAnyatAthI 10 eka samayamAM siddha thaI zake che, Ane zu' khulAsA che? Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga pahele [ 135 javAba:-jambudvIpanAM bharata ceravata kSetramAM tIrthakara ekI sAthe eka ja samayamAM janma le che. A ja prakAre pUrvArdha dhAtakI khaMDanA bharata aravatanA be tIrthakara eka ja samayamAM janma le che. A ja prakAre pazcimAdhanAM be be sAthe samajavA joIe. dasa ja ekI sAthe utpanna thAya evI vAta nathI. AMkha phaskavA jeTalA samayamAM asaMkhya samaya pasAra thaI jAya che. je 1, 2, 3 ke thoDA samayanA aMtarathI utpanna thAya, te vyavahAramAM te teo badhAM sAthe ja mAluma paDaze. A ja prakAre pAMca mahAvidehamAMthI eka mahAvidehamAM eka samayamAM cAra tIrthakaranAM janma thAya che, 20 nA nahi. temAM paNa cheDA samayanuM aMtara rahe che. prazna ka76 -tIrthakara, mAtAnA garbhamAM Ave che tyAre pUrvabhavathI ja avadhijJAna sAthe laIne Ave che, A ja rIte zuM anya jIva paNa pUrvabhavathI avadhijJAna sAthe laIne Ave che? javAba:-avadhijJAnanI kAya-sthiti paNa utkRSTa chAsaTha sAgaropama vadhAre che, AthI spaSTa thAya che ke tirthaMkaranAM sivAya kaI bIjA manuSya paNa pUrvabhavathI avadhijJAna sAthe laIne Ave che. keI manuSyamAM vikreyalabdhi garbhamAM paNa hoI zake che, paraMtu aparyApta avasthAmAM nathI hotI. prazna 477 -mekSamAM badhI jagyAe anaMta siddha kahyA che, te samudranI upara te ochI ja siddha thayA haze ane badhAM mukta, samagraNIthI siddha thAya che, te samudramAM te sAharaNa (haraNa karavuM)nAM kAraNe, keka vakhata ja keI siddha thatA haze. hA, je vigrahagatithI siddha thavAnuM mAnI levAya, to samajamAM AvI zake che. Apane AmAM zuM khulAse che? javAba:-badhAM siddha samazreNIthI ja mekSasthAnane prApta thAya che. eTale ke je jagyAe rahIne deha tyAge che, tenI upara samazreNIthI-bilakula sIdhANamAM siddha-sthAnamAM maLe che. je meru vagere parvatethI, yugalika kSetrethI tathA samudrathI siddha thAya che, te sAharaNa karelA ja thAya che. haju sudhI sAharaNanI ghaTanAo ochI ja thAya che, te paNa anAdikALathI AvI ghaTanAo thavAne kAraNe samudranA sIdhANa para paNa anaMta siddha thavAmAM zaMkA jevI kaI vAta nathI. je anaMtakALamAM eka ekanA sAharaNa thaIne siddha thAya, te paNa anaMta thaI zake che. prazna 478 tIrthakara nAma kamane baMdha, manuSya gatimAM ja thAya che, ke bIjI gatiomAM paNa thAya che? javAba:-tIrthakara nAma karmane baMdha khAsa te manuSyagatimAM ja prAraMbha thAya che, paraMtu karma bAMdhyA pachI naraka tathA devagatimAM paNa tene baMdha cAlu rahe che, Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 ] samartha samAdhAna prazna 479 -zrI gautamasvAmIjInI sAthe carcA karavAvALA ane pradezI rAjAne sArA mArge lagADavAvALA zrI kezakumAra zramaNa eka ja che ke judI vyakti che? javAba -A baMne bhagavAna pArzvanAtha svAmIne saMta hatA ane judA judA hatA. pradeza rAjAne upadeza devAvALA zrI kezIkumAra zramaNa cAra jJAnavALA hatA. tyAre gautama svAmIjI mahArAjanI sAthe dharmanI carcA karavAvALA kezIkumAra zramaNa traNa jJAnavALA hatA. A rIte te baMne judA judA hatA. prazna 480 -jena-dharmanAM keTalA bheda che? javAba:--be 1 mRtadharma (samyajJAna ane samyagadarzana rU5) ane 2 cAritra dharma (samyam saMyama ane samyagratA). prazna 481 - jaina-dharmanI paribhASA zuM che? javAba -jina vItarAga sarvajJane je dharma che te jaina dharma che. athavA jina upadezita dharma. prazna 482-zuM jaina-dharma traNe lokamAM vidyamAna che ? javAba:-hA, jainadharma mRtadharma (samyagadaSTi)nI apekSA svarga, naraka ane tiryakukamAM paNa vidyamAna che, kemake anaMtAnubaMdhI rAgadveSa dUra thavAthI ja samyagadaSTi Ave che. ane samyagRSTinAM sadbhAvathI jainadharmI manAya che. prazna 483 -zuM jaina dharma sarvavyApI che? (badhI jagyAe phelAyela) javAba : hA, jJAna darzana vagerenI apekSA sarva vyApI che. prazna 484- jaina-dharmanI ArAdhanAthI A lokamAM sukha maLe che ke paralokamAM javAba -A lekamAM paNa ane paralekamAM paNa. prazna 485 -bhagavAna RSabhadevajIne kevaLajJAna thavAnI pahelAM, pahelA, bIjA athavA chaThA ArAmAM, bharatakSetramAM jainadharma hato ke nahi ? javAba :galikenA samaye samyagRSTinI apekSA ane kyAreka mahAvideha kSetramAMthI sahana karAyelA sAdhu zrAvakanI apekSA bharatakSetramAM jaina dharma hate. pa 49-mithyAvI jina AjJA pramANe kArya kare che te tene dharma thAya che, ke puNya athavA pApa? javAba -mithyAtvIone jina AjJA pramANe zubha bhAvathI karelA AcaraNathI puNya ane udAyI rAjAnA ghAtakanI jema azubhabhAvathI karelA AcaraNathI pApa thAya che, Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga pahelA prazna 487H--'jina' kAne kahe che? javAba H--je jItavAvALA che, te jina che. Ama te saMsAramAM vijayI thavA vALAne paNa jina kahe ane saMsArane viSayavAsanAmAM jhukAvI devAvALA kAmadevane paNa jina kahe che, paraMtu sAcA jina te rAgadveSane jItavAvALA jJAnI ja che. [ 137 prazna 488 : anuttara vimAnavAsI vene 'upazAMtameAhI kyA che, to zu' tee agiyAramA guNasthAnI che ? javAba H--nahi, teo cAthA guNasthAnamAM ja che. bhagavatI sUtra za. 5 u. 4 mAM anuttara vimAnavAsI deveAne upazAMta-mAhavALA batAvyA. tenu' tAtparya temanAM veDha upazAMta che. vikAra temane dakhAI cUkayo che. AnA artha agiyAranuM guNasthAna nathI, anuttara vimAnavAsI badhA dezamAM ekamAtra cethu guNasthAna ja che. prazna 489H--AgamA (sUtreA) ne pustakarUpa ApyuM, te pahelAM kayA sUtrane lakhyuM ? javAba H--bhagavAna mahAvIra svAmInAM nirvANanAM 980 varasa pachI sUtreA lakhAyA, para'tu pahelAM kayA zAstrane ane pachI kene, A jANavAmAM nathI AvyuM. prazna 490H--gaNadhara deve pahelAM kayA sUtra viSe pUchyuM ane pachI kayA ? javAba H--gaNadhara deva, pahelA cauda pUrvInI racanA kare che, pachI AcArAMga vagerenI pRcchA eTale vAMcavAnA krama te AcArAMga, sUyagaDAMga vagere kramathI batAvyu' che. prazna 491 :----sa`pradAyAne samApta karavAmAM zAstra saMmata che zu? javAba H--zAstrAmAM te judA judA traNa ( saMpradAya ) ane judAjudA AcAya khatAvyA che. navIna tIrthaMkaranAM zAsanamAM zarIka ( sAmela ) thaIne pUrvanI saMpradAya samApta karavAmAM zAstra saMmata che ane koI sampradAyamAM theDA sAdhu rahI gayA haiAya, ItyAdi kAraNeAthI peAtAnAM cAritramAM sahAyaka thavAne mATe sArA AcAravALA saMpradAyamAM dAkhala thavAnu paNa yogya che, paraMtu AvA koI kAraNa vinA, sampradAyane naSTa karavAnuM kharAkhara nathI lAgatuM. prazna 492 :--eka gaccha (sa`pradAya) mAMthI bIjA gacchamAM javAmAM doSanu' kAraNa che zu? javAba H--akAraNu tathA apradhAna samAcArI vALA gacchamAM javu, deSa sevana che. prazna 493H--nazIlI vastune levAthI (sevana karavAthI) badhA manuSyAne nazA caDhe che zu? javAba H--je prakAre vIMchInA DaMkhathI koI manuSya marI jAya che, koIne vadhAre sa. 18 A Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 138 ] samatha -samAdhAna vedanA thAya che. koI ne echI, ane koI manuSya evA paNa hoya che ke jene karaDavAvALA vIMchI khUda marI jAya che, te ja prakAre nazAmAM pazu evu vadhArepaNuM che ane koI evI paNa vyakti hAya che jene naze| nathI caDhatA. A rIte nazIlI vastunA sevanathI naze! caDhe ja evA cokkasa niyama nathI. prazna 494 H--jenAM ghAtIkama naSTa thaI gayA, evA vItarAgane paNa naze| caDhe che zu'! javAba H--nahi. prazna 495 --dravya, kSetra, kALa ane bhAvanI paribhASA zu che ? AjakAla lAko dravya, kSetra, kALa ane bhAvanI eTa (ghaTavu) laI ne mana mAnyuM kare che ane kahe che ke jamAneA pheraphAra mAge che, eTalA mATe jamAnAM pramANe cAlavu joIe, zuM A ThIka che ! javAba H--jIva, ajIva, dravya, athavA dharmAstikAya vagere dravya, temanI lakhAI, paheALAI, tee kacArathI che ane kayAM sudhI raheze, te rupI che ke arupI, ItyAdi prakArathI vastunuM svarUpa kathana dravya, kSetra, kALa ane bhAvathI karAya che tathA buddhi vagere jJAnathI keTalA dravya kSetra vagere jANe che. samakita vrata vagere kayA jIvane, kayA kSetra ane kALamAM tathA kevA bhAvAmAM thAya che vagere viSayeAnAM svarUpa dravya kSetra vagerethI khatAvAya che. kevaLI bhagavAna khadhAM dravya vagere ane utsarga apavAdane pUrNarupathI jANe che. eTalA mATe mumukSuoe ( muktinI IcchA rAkhavAvALA ) kevaLIe prarUpelA ( batAvelA) dha ja apanAvavA joI e. paraMtu dravya kSetra vagerenI oTamAM sAcI vastune choDIne jamAnAne anukULa mana mAnyuM parivartana karavuM taddana ayeAgya che. prazna 496 H--pApanI paribhASA zu che? javAba H--je jIvanA AnaMda rasanu zASaNa kare ane jIvane aniSTa vastunI prApti karAve, te 'pApa' kahevAya che. prazna 497H-dharmanI paribhASA zuM che ? javAba H--vastunAM svabhAvane 'dharma' kahe che. jIvanAM zuddha svabhAvane pragaTa karavAvALA kAya ane durgatimAM paDatA jIvane rokIne sugatimAM sthApita kare, tene dhama kahe che. ItyAdri aneka rItathI dhama`nI pirabhASA batAvI che. prazna 498 :--vanivardhaka yaMtramAM te Arbha samAra'bha thAya ja che paratu kadalI phaLa to vRkSathI prathak thaI ne agni sa`skAra thayA pachI, bIjA divase vecAvA mATe Ave che. te pRthvI pANInAM sayogathI aMkurita nathI thatAM, kemake niIja che. keTalAya muni dalI-phaLa khAya che. te khAvAvALAone Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga pahele rokavAthI zuM aMtarAya kama nathI baMdhAto? eTale ke gRhasthane dAnaaMtarAya ane sAdhune bhega aMtarAya nathI lAgatuM zuM? javAba -kadalI-phaLa kyAMka te jhADa upara ja pAke che ane kyAMka ghAsa, dhAnya vageremAM pAke che tathA kayAMka agni saMskArathI, paNa badhI jagyAe agnithI ja pAke che evI vAta nathI. keLAM, phaLa che, te temAM bIja kema nahi hoya? je phaLanI avasthA vadhAre kAcI che, te temAM bIja na paNa hoI zake, paraMtu pAkelI avasthAmAM te phaLamAM bIja jarUra ja haze. ema te kadalIphaLamAM bIja dekhAya paNa che. keTalIka vastuo evI hoya che je sajIva hovA chatAM paNa aMkurita nathI thatI ane keTalIya nijIva hovA chatAM paNa aMkurita thAya che. eTalA mATe aMkurita thavA na thavA paraja sacitta-acittatA ekAMta AdhArita nathI. zAmAM vanaspatinI traNe-sacitta, acitta ane mizra yunio batAvI che. AthI sAbita che ke vanaspatinI utpatti acitta-nIthI paNa thAya che. muni-ka5nAM nAte kalpanIya akalpanIya batAvavuM aMtarAya baMdhanuM kAraNa nahi paraMtu mahAlAbhanuM kAraNa che. jevI rIte cauvihAra pratyAkhyAnavALAne AhAra letAM koIe dina hovAnI zaMkA batAvIne khAtA hoya tene rokyA, te A aMtarAyanuM kAraNa na thatAM lAbhanuM kAraNa thayuM. lAbha-geralAbha batAvavuM te aMtarAya nathI, je vastunAM nirdoSa havAmAM jarA paNa zaMkA hoya, te varjanIya (choDavA yogya) hoya che. tene tyAga karavo ja vyAjabI che. jevI rIte- je bhave bhattANuM tu, kapAkaSpamsi saMkiya, ditiya paDiAIkane, Na me kaI tArisaM. 44, (dazavaikAlika pa-1) prazna 49 -rega vagere kAraNa vinA ja sAdhu, sAThavIne AhAra vagere daI zake che zuM? tevI ja rIte sAdhvI, sAdhune AhAra vagere daI zake che? AnI manAI kayA zAstramAM che ? javAba:vyavahAra sUtranA pAMcamA uddezanA upAMtanA sUtramAM lakhyuM che ke sAdhuno ga hoya te sAdhvI pAse vaiyAvRtya na karAvavI joIe. A ja rIte sAdevIne vega hoya te paNa sAdhvIe sAdhu pAse vaiyAvRtya na karAvavI joIe. AhAra vigere devuM te paNa vaiyAvRtya che. vyavahAra sUtra u. 10 nA aMtima sUtramAM AcArya vagere 10 nI vaiyAvRtya karavAnuM batAvyuM che. vaiyAvRtyanAM 13 bheda bhASyakAre batAvyA. jemAM AhAra, pANI, pathArI. saMthArA vagere che. prazna 500-anattara vimAnanA vijaya vagere cAra devalokanAM deva, utkRSTa traNa bhava karIne mekSa jAya che evuM lakhyuM che, paraMtu prajJApanA satra Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samartha-samAdhAna pada 15 mAM lakhyuM che ke vijaya vagere cAra devakanAM deva, bhaviSyamAM manuSyanA rUpamAM ATha, seLa, covIsa ke saMkhyAta indriya karaze." A hisAbathI devanAM A bhavanI pachI paNa be devanA ane traNa manuSya bhavanAM. A phate pAMcamAMthI manuSyanAM traNa hoya, te 24 indriya (be nAka, be AMkha, be kAna, jIbha ane sparza-A ATha eka bhavanI, te rIte traNa bhavanI 24 hoya che, AnAMthI vadhAre bhava hoya, tyAre ja manuSyanI saMkhyAta indriyane ullekha vyAjabI heI zake che. A viSayamAM zuM samajavuM joIe? javAba :-cAritranAM ArAdhaka paMdara bhava karIne te cokkasa mokSa prApta karI le che. A vAta bhagavatI za. 8 u. 10 thI spaSTa che. anuttaravimAnamAM ArAdhaka ja jAya che. te deve eka bhava te cAritra ArAdhanA saMbaMdhi manuSyano ane eka anuttara vimAnavAsI dene, A rIte be bhava to thaI cUkyA ane AgaLa viya vagere cAra anuttara vimAnanAM deva, vadhAremAM vadhAre 13 bhava karI zakaze e saMbhava che. A kAraNathI 8, 16, 24 tathA saMkhyAta IndriyethI bhaviSyamAM 13 bhava sudhI samajavAmAM pachI koI aDacaNa nathI AvatI. prazna 501 -prajJApanA sUtra paM, bhagavAnadAsa harakhacaMdavALI kepImAM parihAra-vizuddha cAritra, pAMca bharata ane pAMca airavatamAM levAnuM batAvyuM, paraMtu AnAM pachI lakhyuM ke badhI karma bhUmimAM hoya che, temaja badhI akarma bhUmimAM hoya che. paraMtu mahAvidehamAM na levAnuM te prajJApanAmAM ja lakhyuM che. ane parihAra-vizuddha cAritravALAM zramaNanuM sAharaNa nathI thatuM, evI sthitimAM teo akarma bhUmimAM kevI rIte maLI zake che? karmabhUmimAM mahAvideha kSetra paNa che, paraMtu tyAM parihAra-vizuddha cAritra nathI, te pachI badhI karmabhUmimAM kevI rIte mAnI zakAya che? javAba -bhagavatI za. 25 nAM mULa pAThamAM ja lakhyuM che ke- parihAra vizuddha cAritravALA 5 bharata ane 5 aravatamAM ja maLI zake che ane A cAritravALAnuM sAharaNa paNa nathI thatuM. eTalA mATe A cAritravALA akarmabhUmi ane mahAvidehamAM maLI ja nathI zaktA. paM. bhagavAnadAsajIe saMpAdana karela pannavaNa sUtra ahIM nathI. kadAca bhUla thaI gaI hoya. prazna pa2 - yaMtara deve nAM AvAsa tichalokamAM che, paraMtu prajJApanA sUtramAM traNe lokamAM levAnuM lakhyuM che, te A kayA prakAre samajavuM? javAba :-Ama te vyaMtara devanAM mahela tathA prAsAda kyAMka kayAMka UMcA tathA nIcA lekamAM paNa che, paraMtu nagara AvAsa te mAtra tichaleka (ratnakAMDa je eka hajAra Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga pahelA [ 141 ceAjananAM che, temAMthI sAceAjana upara tathA sAcejana nIce choDIne madhyanA AThasA ceAjana) mAM ja che. prazna pa3 :--uttarAdhyayananuM chaThThuM adhyayana 'khuDDAga niyaMThIya " che, to khur3Agano zuM artha che ? javAba :--khuThThANanA atha che, nAnA. temAM sAdhunAM AcAranuM TuMkANamAM varNana che. prazna 504 :--a`dha viSayaka alpa ahutva dvAramAM bandhaka vageremAM sAkar upayogavALA karatAM neindriya (mana) upayAgavALA vadhAre bata:vyA, te A kevI rIte hoI zake che ? aparyApta jIva vadhu che, te te aparyAptAthI neindriya (manavALA) vadhAre kevI rIte hoI zake che ? aparyAptamAM to eka indriyathI mAMDIne paMcendriya sudhInAM veAne samAveza thaI jAya che, tyAre nAindriyamAM te gabha ja pa`cendriya sa`nI jIva ja hoya che. AmAM zuM rahasya che ? javAba H--naindriya upayoga mAtra manavALAmAM ja nahi, paraMtu eka indriyathI poMcaI ndriya sudhI badhA jIvAmAM thAya che, kAraNa ke IndriyonA upayAga tA mAtra vata mAna kALa viSayaka ja che. eTalA mATe A upayAganA kALa thADA hAya che ane praznanA samaya thoDo ja maLe che. te ja ane IMdriyothI joI ne te ja jIvA vicAra kare che, tene neindriya upayoga kahe che. indriyAnAM upayegakALa karatAM tenAM aM vicAranA kALa lAMkhe hAya che, eTalA mATe nAindriya upayogavALA vadhAre che. sAkAra ane anAkAra ane upayogavALAmAM indriya ane nAindriya upayegavALA hAya che, jevI rIte kalpanAthI anAkAra upayogavALA 64 che, te temAM IndriyAnAM upayAgavALA 12 ane nAindriyanAM upayAgavALA bAvana samajavA joie ane sAkAra upayegavALA 192 che, jemAM indriya upayegavALA 20 ane nAIndriya upayogavALA 102 samajavA joI e. A rIte indriyaupayAgavALA 12 ane 20 A ba Mne maLIne 32 thayA tathA nAindriya upayAgavALA bAvana ane 172 kula 224 thayA. A kalpanAmAM sAkAra upayogavALA 192 ane neIndriya upayogavALA 224 hAya che. A rIte nAindriya upayogavALA vadhAre samajavA joI e. prazna 505 :----bhagavatI sUtra mudrita prati-bhAga 1 2 1 0 1 pAnAM 60 prazna 15 nArakInAM AhAra-padanA adhikAramAM kharAba gaMdhavALA, kaDavA, kuza, tIkSNa, bhAre, ThaMDA ane lUkhA dravyonAM mithyAdRSTi nAraka AhAra kare che, paraMtu je bhAvI tI kara che, teo te AvA pudgalAnAM ahAra nathI karatA ane narkamAM te azubha puddagala ja hoya che, te pachI bhAvi tItha`karAne mATe sArA puddagala kyAMthI Ave che? te AhAra vinA paNu nahi rahetA hoya ? Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14ra ] samartha-samAdhAna javAba :-nAranAM AhAranAM adhikAramAM je "esanAM" zabda Avyo che, teno artha mukhyatve evA azubha pudgalone AhAra samaje joIe, paraMtu ekAMta azubha nahi tathA te AhAranA pudgalenAM prAcIna (zubha) raMga, gaMdha, rasa, ane sparzanAM guNene nAza karIne navIna ( azubha) raMga vagere guNa utpanna karIne AhAra karavAnAM ullekhathI spaSTa che ke tyAM sArA raMga vagere paNa che, paraMtu mithyASTi nAraka te sArA pudgalene paNa bagADIne AhAra kare che. jevI rIte manuSyamAM keIne pitta vagerene khUba prakopa hoya te dudha vagere zubha padArtha paNa azubha rUpamAM pheravAIne UlaTI vagere thaI jAya che ane keInuM Arogya prabaLa hoya, to jhera vagere azubha pudgala paNa "bhIma" (bIjA pAMDava) vagerenI jema zubharUpamAM pheravAI jAya che. AnA sivAya bhavanapati vagere deva jyAre kAraNavaza narakamAM jAya che, tyAre teo paNa AhAranAM zubha pugala tyAMthI ja le che. AthI paNa spaSTa che ke narakamAM zubha pudagala paNa hoya che. A rIte tIrthakarane jIva tyAM rahelA zubha pudgalene le che ane potAnI zubha prakRtine kAraNe lIdhelA pudgalene eTalA azubha nathI banAvatA. prazna 506 -uparanAM prakaraNamAM "samAcAra zabdane zuM artha che? tyAM batAvyuM che ke-kALane samayarUpathI levuM joIe, "samAcAra rUpathI nahi. (pAnAM 66) javAba -samAcArane artha che, ThIka AcAra-pitAnA matane sadazya vyavahAra prazna paTa7 - pannavaNuM sUtra pA. 4pa7 pudgala dvAranAM alpabadutvamAM dizAnI apekSA Urdhva dizAmAM sauthI ochAM pudagala batAvyA, te AnuM zuM kAraNa che? kemake aloka kSetramAM ane khuNAmAM Urdhva karatAM paNa vadhAre batAvyA che? javAba :-merunAM rUcaka pradezathI cAra pradezanI je cAra zreNI UMcI TheTha lekAMta sadhI sIdhI gaI te Urdhva dizA che, temAM pula thoDA batAvyA che, kemake UrdhvadizA sAta rajIthI cheDI ochI ane adizA 7 rajajuthI kaMIka vadhu che. A rIte UrdhvadizA karatAM adizA vizeSa adhika che. ATalA mATe adizAmAM pudgala vadhAre che ane Urva dizAmAM ochA che. tathA vidizA, muktAvalIne (motInA hArane) AkAra tirachI, che ane urdhva lekAMta sudhI samajavuM joIe. A rIte hovAthI tirachI dizA, Urdhva ane adizA karatAM asaMkhya gaNI moTI che. eTale ke Urdhva ane adhedizA to eka tarapha ja sAta sAta rajajunI lagabhaga che ane vidizAnAM prAraMbhanA pradezathI uparanIcenI apekSAthI eka eka pradezanI zreNIne joIe te 14 rajajunI thAya che tethI vidizA nahi mAtra pahelA ane bIjA be pradezanI cauda cauda rajajunI zreNInAM kSetra ja Urva athavA Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga pahelA [ 143 adhAdizAnAM kSetranI lagabhaga sarakhA thaI jAya che. A rIte gaNavAthI Urdhva ane adhAdizAthI vidizA asaMkhyagaNI che, temAM pudgala paNa asakhyagaNA vadhAre batAvyA che, eTale ke rUcakanAM prathama pradezathI prAraMbha thayelI vidizA, tenAM prathama pradezathI upara ane nIce leAkAnta sudhI vidizA ja manAya che. A ja rIte vidizAnA dareka tichA pradezeAnI upara ane nIce, jyAM kayAMya ( leAkanAM ) pradeza hAya, te badhA pradeze! A ja vidizAnAM gaNAya che. ATalA mATe Urdhva ane adha dizA karatA vidizA asaMkhya gaNI moTI che. prazna 508 :--trIsa akamabhUminA manuSyomAM dRSTi keTalI? javAba : --mizrardaSTi vinAnI bAkInI e dRSTi hoya che. prazna 509 :--sa'nI tiya``ca pacendriya yugalikamAM jaLacara, sthaLacara, khecara, uraparisa ane bhujaparisapamAM keTalA bheda maLe che ? javAba H--mAtra sthaLacara ane khecara sannI tiyanya poMcendriya yugalika hAya che, khAkI nahi. prazna pa10 :--tiya 'capacendriya akamabhUmimAM che, chatAM ta``ca paoNMcendriyanA bhedamAM yugala ta``cAnu varNana kema nathI? theAka saMgraha'mAM thaLacaranuM utkRSTa AyuSya traNa pakSe pamanuM ane khecaranu` paLanA asa`khyAtamA bhAganuM, te te akama bhUmi AzrI hoya, vaLI zrI pannavaNAjInA pAnAM 167 mAM sarpa, vAgha, siMha vagere utpanna thAya che-tema TIkAmAM lakhe che. paraMtu uraparisapanuM AyuSya thAka saMgraha'mAM kroDapUrvAnu ja lakhe che, jyAre kamabhUmimAM utkRSTa AyuSya ja koDapUnuM hoya che, teA sarpa (uparisa`)nI jAta chappana aMtaradvIpAmAM kema hoI zake? jo hoya to AyuSya vadhAre hoya, kAraNa ke chappana aMtaradvIpAmAM jaghanya AyuSya palyanA asa`khyAtamA bhAgamAM dezeNu lakhe che, te thaLacara ne khecara sivAya tiya``ca pacendriya bIjA yugala kSetramAM hoI zake nahi. vaLI ti``ca pacendriyanA adhikAramAM yugaliyA sabadhI koI khulAsA nathI, para`tu AyuSyanI maryAdA uparathI jaNAya ke te paNa yugaliyAmAM utpanna thatA hoya ? javAba :~~akama bhUmi ane aMtaradvIpAmAM yugaliyA ( asaMkhyAta varasanA AyuSyavALA ) ane ka bhUmi (aMtarmuhuthI kreDa pUrva sudhInAM AyuSyavALA) AvA ja baMne jAtanAM sa`jJI tiya``ca pacendriya hAya che, tathA Aja prakAre bharata ane airavata kSetramAM paNa yugaliyA manuSyeAnAM samayamAM upara kahelA ba Mne jAtanA tiya ca heAya che. tethI kSetranI apekSAthI yugaliyA tiMcanAM bheda nathI karyAM. paraMtu sthitinI apekSAthI teA uttarAdhyayana 36, jIvAbhigama, pannavaNA padma 4-6 bhagavati zataka 24 vageremAM khatAvyA che. kama bhUmi Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 144 ] samartha-samAdhAna saMzotiryaMca na hatAM mAtra yugaliyA tiryaMca ja hoya evuM koI kSetra tiryaMca yugalienuM nathI. ATalA mATe tiryaMca padriyanA adhikAramAM akarmabhUmi ( yugalika) tiryacanA kaI khAsa adhikAra na batAvIne pannavAnAM chaThA pada ane bhagavatInA 24mA zatakamAM sthitirUpamAM tiryaMca yugaliyAne sarasa khulAse dIdho che. jIvAbhigama ane jabUdvIpa prajJapti sUtranA mULapAThathI paNa sAbita che ke yugaliyenAM kSetramAM sarpa, vAgha, siMha vagere hoya che, tathA tyAM je popamanAM asaMkhyAtamAM bhAga vagerenI sthiti batAvI che te sthiti te tyAMnA manuSyanI apekSAthI batAvelI che ane te A jIvAbhigamanAM pAThathI egavadIveNuM bhaMte ! mayA kevaIyaMkAla hiti patnatA" spaSTa thAya che. tyAM bIjA sarpa vagere jevenI sthiti te aMtarmuhUrtathI koDa pUrva sudhI judA judA prakAranI hoya che. prazna pa11 -mArgaNanA pada bheda pikI ghaNAMmAM bhUla jaNAya che, bola 28 mAM tiryaMca eka saMgheNavALAnA 28 bheda kahyA, jyAre samUcchima tiryaMca paMcendriyane eka chevaTu ja saMgheNu che, te tenAM dasa bheda bheLavatAM 38 bheda joIe. bola 204 ekAMta mithyAdaSTi traNa zarIramAM devanA bheda 18 lakhyA che, te 30 hevA joIe? javAbaH--eka saMhananavALA tiryaMcamAM 38 ane ekAMta mithyASTi traNa zarIramAM nArakanAM 1, tiryaMcanA 29 manuSyanA 213 ane devenA 36 bheda hovA joIe. prazna 512-kiyAvAdI samesaraNa aparano artha zuM? javAba - kiyAvADI samosaraNa amara ("apara" nahi "amara" have joIe . ne artha te avasthAmAM na maravAvALA, jevI rIte naraka, deva ane yugaliyenA aparyApta eTale samyagadaSTi manuSya ane tiryaMcanA aparyApta nathI maratA. AmAM jenA bheda narakanA 6. saMjJI tiryaMcanA pa, manuSyanA 4pa ane denA 81 aparyApta samajavA joIe. prazna pa13 -udArika zAzvatane artha zuM ? javAba:-je audArika zarIravALA jIva niraMtara maLatA hoya, temane audArika zAzvata kahe che. ATalA mATe traNa zarIrI audArika zAzvatamAM jIvanA 123 bheda hoya che, tiryaMcanA 37 ane manuSyanA 86. prazna 514-zAzvata mizragIne artha zuM? javAba : mizregavALA je jIva niraMtara maLatA hoya, temane migI zAzvata kahe che. jevI rIte naraka, karmabhUminAM manuSya ane vaikeya karavAvALA devane paryAptAmAM te mizagavALA tathA saMsI tiryaMcane cheDIne bAkInA tiryacenI aparyAptAmAM audArika, mizra ane bAdara vAyukAya tathA saMsI tiryaMcanI paryAptAmAM audArika ane vakrayanA mizra vALA niraMtara maLe che. tethI zAzvata mizagImAM jenA bheda 132 hoya che. jevI rIte Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga pahelo [ 145 narakanA 7. tiryaMcanA rapa, manuSyanA 15 ane denAM 85, AmAM jyAM "zAzvata' zabda hoya, tyAM te jIva niraMtara maLe che. prazna pa15 -eka guNavALA, saMkhyAta guNavALA, asaMkhyAta guNavALA ane anaMtaguNavALA te e prakAranAM ja pudagalo che ke eka guNavALe paramANu anaMta guNavALe thAya ke anaMta guNavALe heya te eka guNavALe thAya? javAba :-bhagavatInA pa mA zataka 7 mA udezAmAM eka guNathI lagAvIne yAvat anaMta guNavALA raMga vagere ra0 ja belonI sthiti, aMtara tathA dravya, kSetra, avagAhanA ane bhAvasthAnA AyuSyanI a5 bahuta batAvI che, tenAthI spaSTa thAya che ke eka guNavALe paramANu vagere bethI laIne anaMta guNa paryatavALI ane anaMta guNavALA yAvat eka guNa paryatavALA paNa hoI zake che. koI paNa pudgalamAM eka guNa kALApaNuM vagere haMmezA sthira nathI rahetuM. prazna pa16 -pradeza rAjAnA 7 mAM praznanA javAbamAM zrI kezI mahArAje kahyuM ke-mazaka khAlI ane havAthI bharelI, teLIye te vajanamAM pheraphAra nathI thatuM. paraMtu pravega karavAthI pheraphAra dekhAya che, kRpA karIne zAstrIya rItathI prakAza nAkhavAnI kRpA karazo, javAba:zrI kezIzramaNa mahArAjane javAba ja dhyAnamAM ThIka bese che. je vAyunI sAthe jhINI dhULa, zIta, gesa, ane dhUmADA vagere maLelA hoya, ke AvA ja bIjA kAraNathI aMtara paDe, te A vAta samajavAmAM AvI zake che. bIjI rIte saMbhava jaNAtuM nathI, sAdhu avasthAmAM ane prayoga nathI karI zakatA, paraMtu eka ejIniyaranI sAthe vAta thaI hatI. temanuM kahevuM paNa Ama hatuM ke khAlI ane bharelI avasthAnAM telamAM aMtara na hevuM joIe, kemake trAjavAmAM tolyA pachI phUlAyelI mazakanI havA nIkaLavAthI phUlelI mazakane phUlA besI jaze ane te phUlAvAnI jagyAe trAjavAmAM bIjI havA thaI jaze. ATalA mATe aMtara na hovuM joIe. prazna pa17:-praznavyAkaraNa sUtranAM bIjA saMvara dvAramAM A pATha che apaNe thavaNuM paremu niMdA, Na taMsi mahAvI, Na tasi dhane, | taMsi piyadharmo, Na taMsi kulINe, Na taMsi dANuvaI, Na taMsi sUre, zu taMsi paDise, Na taMsi la Na paMDio Na bahusmRo | viya taMsi tavassI / yAvi paralayaNicchiyamaI." A mULa pAThane zuM artha che? zuM A tera deSa pitAnI stuti ane bIjAnI niMdA karavAvALI vyaktimAM hoya che? jevI rIte kesa, 19 Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 146 ]. samartha-samAdhAna Apa thApa para nindakA, tame teraha de. dUje saMvara dekhale, kiNa vidha jArI mokSa." Ane pahele artha-pitAnI stuti ane bIjAnI niMdA karavAvALA puruSane buddhimAna na kahevuM joIe. te game teTaluM sAruM kAma kare, paraMtu tene "dhanya na kahevuM joIe, tene priya dhamI, kulIna, dAnI, zUravIra, 5vAna, saubhAgyavAna, paMDita, bahuzrata, tapasvI ane paralekanizcita mati na kahevuM joIe. * bIjo artha-pitAnI stuti ane bIjAnI niMdArUpI vacane na kahevA joIe. jevI rIte ke tuM buddhimAna nathI, tuM dhanya nathI, tuM priyadhamI nathI vagere. upara kahelA baMne arthamAM ka artha egya che ane kema egya che, te kAraNasara samajAvaze? javAba-"apaNe thavaNuM.......paleyaNicchimaI." A pAThane Ape lakhela bIjo artha ja barAbara mAluma paDe che. kemake zAstrakAre mULa pAThamAM madhyama-puruSa vAcaka zabda (puSpad zabda) ne ja prayoga karyo che. jevI rIte "Na saMsi mahAvinatva asi medhAvI, eTale ke tuM buddhimAna nathI. bIjo artha paNa A ja prakAre che. je upara kahela judo artha kare che, te uparanAM pATha sAthe meLa khAte nathI. temAM anya-puruSa-vAcaka zabda prayoga apekSita che, jyAre ke zAstramAM madhyama-puruSavAcaka zabdane paga spaSTa che. bIjAnI niMdA rUpa vacananuM svarUpa paNa ApanAthI karAyela bIjA arthathI ja spaSTa thAya che ane A saMbaMdhamAM tenuM prayojana mAluma thAya che. pahelA arthathI te nidakanuM svarUpa mAluma thAya che, tyAM tenuM prayojana paNa nathI. eTalA mATe bIjo artha ja vyAjabI che. prazna 518 -AcArAMga bIjA grutaskandhanI prathama cUlikA, bIjA adhyayana, bIjA udezAmAM 9 prakAranI kriyAvALI vastIo batAvAyI che, temAM chaThI vastInuM nAma "mahAvajajakiriyA" (mahAvaja-kiyA athavA mahAvaryAkiyA) che. te vastI zramaNa mAhaNu yAvat vanIyakane mATe banAvAyelI che, jaina sAdhune mATe nahi, te pachI temAM rokAvAnI manAI kema karelI che ane tene "mahAvajaja kriyA kema kahyuM che? temAM eTalA zuM deSa che? AmAM "zramaNa zabdathI jaina sAdhu ja saMgrahita nathI, kemake jaina sAdhunuM grahaNa te "sAvaja kriyA nAmanI sAtamI vasatImAM kareluM che. javAba-chaThThI "mahAvaryA kiyA nAme vasatimAM "zramaNa zabda che. zramaNa pAMca Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga pahelo [ 147 prakAranAM batAvyA che, temAM jaina nigraMtha paNa samAyela che. ahIMyA "zramaNa zabdathI jaina zramaNa paNa samAviSTa hovAnI zakyatA che. eTalA mATe jaina zramaNane mATe te vasatI sarvathA tyAgavA yogya che. pagaNiya' zabda paNa judA judA zramaNa vagerene ja nirdeza kare che. trIjI kriyAnA pAThamAM ane A chaThThInA pAThamAM khAsa pagaNiya pagaNiya zabdanuM ja aMtara che. AnAthI te vasati sarAyarupa (dharmazALA rUpe samajavI joIe. chaThThI vasatimAM te zramaNa bIjA aneka mAhaNa vagerenI sAthe che ane sAtamImAM mAtra zramaNa zabdane ja prayoga che. chaThThI ane sAtamI kriyAmAM A ja khAsa aMtara che. AcArAMga sUtranA 10mA adhyayananA prathama uddezAmAM 13 mA sUtrokanA (piMDeSaNAmAM) paNa A ja jAtanA AhAra sarvathA tyAgane lAyaka batAvyA che. vastra, pAtra, eSaNa adhyayanamAM paNa A ja jAtane ullekha karIne manAI karI che. prazna pa19 -bhagavatIsUtra za. 9 u. 31 mAM nIce lakhela pATha che. asoccA bhate kevaliksa vA kevalI vigasa vA kevali sAviyAe vA kevali uvAsagalsa vA kevali uvAsiyAe takikhayassa vA tAkikhaya sAvagassa vA tapakinaya sAviyAe vA tapakikhaya uvAsassa vA tapakhiya uvAsiyAe vA kevalipaNutta dharma lajajA savaNayAe? " upara kahyA pAThane artha be prakArathI maLe che. jevI rIte ke kevaLa bhagavAna, kevaLInAM zrAvaka, kevaLInI zrAvikA, kevaLIne upAsaka, kevaLInI upAsikA, svayaM buddha, temanA zrAvaka, zrAvikA, upAsaka ane upAsikA. A dasa vyaktionI pAse sAMbhaLyA vinA ja kevaLIe prarUpela (pharamAvela) dharmanuM zravaNa (bodha) thaI zake che ? bIjo artha-aA kevaLI, ase cA kevaLInAM zrAvaka, accA kevaLInI zrAvikA, accA kevaLIne upAsaka ane ucca kevaLInI upAsikA, svayaMbuddha cAvata upAsikAnI pAse kevaLIe prarUpela dhama sAMbhaLavA maLI zake che? A baMne arthamAM artha ThIka che ane te kyA kAraNathI? A pAThamAM "ase cA" zabda zuM kevaLI bhagavAnanuM vizeSaNa che athavA kevaLIe prarUpelA dharmane prApta karavAvALI vyakti, je AgaLa jatAM kevaLI banazetenuM vizeSaNa lagAvAya? javAba-"a cANuM........labhejA savaNayAe " A pAThane pahelo artha ja gya jaNAya che. "asthA " vizeSaNa kevaLI bhagavAnanuM nahi paraMtu kevaLIe prarUpela dharma prApta karavAvALI vyaktinuM che. Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 148 ] samaya -samAdhAna prazna para0H--bhagavatI za. 9 9 31 mAM A ja prakaraNamAM AgaLa kahevAyu che ke 44 seNu' puLvAmeva sammatta paDivajjaI, sammata' paDilajjitA samaNudhamsa' rIyai, samaNadhamma rAyaittA caritta' paDivajjai, caritta...paDivajjittA liMga paDivajjaI, ' ahIMyA 'liMga' zabdano zuM artha che? zu' dravya-liga che ke bhAvaliga che ? eTale ke vyakti pahelAM bAvA, jogI vagere kAI vezamAM hatI ? zu' te jaina sAdhune veza (roharaNa, muhapattI vagere) paherI le che athavA bhAvaliMganuM parivartana thAya che? jo te dravya-liMganu parivartana kare che, to zu` kevaLajJAna thavA pahelAM vezaparivartana karI zake che. jo vezaparivana karI le che, te pachI bIjone dIkSA kema nathI dete ? upadeza kema nathI detA ? jo bhAva liMga atha karIe, te bhAvaliMga zu' parivartana kare che ? ' javAba :--< seNuM puLvAmeva....la gapaDivAI." AmAM liMga zabdanA abhiprAya bhAva 'thI che. je prakAre te bhAvathI cAritra svIkAra kare che, te ja prakAre muniveza (roharaNa, muhapatI vagere) paNa bhAvathI svIkAra kare che, eTale ke te peAtAnA vartamAna liMga ne heya ( cheADhavA ceAgya ) ane jaina muni-liMgane (yatanA vageremAM sahAyaka thavAthI ) upAdeya ( AdaravA cAgya ) samaje che. A ja dRSTithI zAstramAM liMga-parivana batAvyuM che. heya--upAdeyanI bhAvanA temAM utpanna thavAthI ja A liMga parivartana batAvavAno saMbhava che. tathA bhAliga jJAna vagere- jJAnAdi bhAvasyA hatAmeva bhAvAt " eTale ke kharAba jJAna vagerene choDIne sArUM jJAna vagerene svIkAra karavA--bhAtraliMga parivartana che. tathA samiti gupti vagerenAM pAlanane bhAvaliMga (cihna )nA svIka:ra karyo-samajavuM joI e. prazna para1H--marudevI mAtAne keTalA yugala ( joTAM bALako ) utpanna thayAM? javAba H--eka ja yugala janamyu.--eveA saMbhava che. prazna pa22 :--mallinAtha bhagavAnane, rAtrie te badhAM kalpa thatAM hatAM, je bIjA' sAdhvIone thAya che? javAba H--mallinAtha prabhu kapAtIta hovA chatAM paNa chadmasthenAM vikAra, vicAra ane vyavahAranI rakSAne mATe rAtrie puruSonI pariSadamAM na rahetAM, sAdhvIenI pariSadamAM rahetA hatA. sUtramAM temanI abhyaMtara pariSada sAdhvIonI ja batAvI che. eTalA mATe rAtrie temanu A viSayamAM sAdhvInI rIta pramANe ja rahevAnu` saMbhava che, uparAMta temanI vaiyAvRtya paNa sAdhvIe ja karatAM hatAM. bIjuM kAI aMtara jANavAmAM nathI. Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga pahelA [ 149 prazna para3H--bhagavAna mahAvIre chamastha avasthAmAM 10 svapnA joyAM, temAM 9mA praznane kevI rIte samajavA ! javAba :--potAnI beya raMganI AMtAthI (ataraMgathI ) mAnuSottara patane badhI bAjuthI AveSTita (DhaMkAyelA) pariveSTita (cAre taraphathI gherAyeluM) thatA joyA. Anu phaLa traNe lokamAM bhagavAnanI yaza-kIti bahu ja phelAI gaI. prazna pa24:--bhagavAna mallinAthane gaNadhara ane sAdhu vaMdanA karatA hatA ke nahi? jo karatA hatA, te purUSa jayeSTha pa' kevI rIte rahyuM ? javAba :---zAsana adhipati, tInAtha tIthaMkara bhagavAna hovAne saMbadhe, temane gaNadhara vagere badhA vaMdanA karatA hatA--sAtrInAM nAte nahi. kalpa je che te sAmAnya sAdhu-sAdhvInI apekSAthI che, tItha karanI apekSAthI nahi. mallinAtha bhagavAnanuM strIparyAyamAM hAvu Azcarya rUpa che ane anatakALanI pachI koIka vakhata Aveza prasaMga Ave che, tevA A paNa che. prazna para5H--tI kara bhagavAna sivAya koI bIjo manuSya avadhijJAna sAthe laIne garbhamAM Ave che zu? javAba H--bhagavatI, prajJApanA, jIvAbhigama vagere sUtromAM avadhijJAnanI kAyasthiti utkRSTa 66 sAgaropama vadhAre batAvI che. A kAsthiti tIrthaMkara sivAya bIjo manuSya parabhavathI avadhijJAna sAthe laIne Ave, tyAre ja lAgu thaI zake che, tItha karanI apekSA nahi. kemake vijaya vagere anuttara vimAnamAM be bhava athavA bAramA devaleAka ke prathama traiveyakanAM traNa bhava kare, tyAre ja pUrNa thaI zake che. AvA be ke traNa bhava sAmAnya manuSya ja kare che, tIthaMkara bhagavAna tA mekSa padhArI jAya che. eTalA mATe temanI apekSAe utkRSTa sthiti nathI hAtI. bhagavatI sUtra za. 13 7, 1 ne 2 mAM naraka. ane devA karatA sakhyAtA avadhijJAnI jIvAnu Agamana atAvyuM che. AnAthI paNa upara kahela vAta sAmita thAya che. prazna para6H--manuSyanAM mastakamAM maNI pedA thAya che evu` prajJApanA sUtranA 9mA padanA arthomAM lakhyu che, tA A kayA prakAre che? javAba H--sUtrakRtAMga a. 10 (zru. 2. a. 3) ane prajJApunA pada 9nAM mULa pAThane jotAM trasa ane sthAvaranA sacita ane acita zarIrarUpa aneka sthAnomAM pRthvIkAyanu utpanna thayAnuM sAkhita thAya che. te pAthI manuSyanAM mastakanAM maNI vagerenuM pannavaNAnA arthAMmAM lakhyuM, te ThIka jaNAya che. prazna para7H--saMvRta ane vidyuta ye!tti kAne kahe che? nArakI ane devatAnI eka ja sarakhI ceAni kaI apekSAthI che? Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AAAAAAAAAAAAAAA 150 ] samartha-samAdhAna javAba:jIvanAM utpatti sthAnane "ni' kahe che. je jenuM utpattisthAna spaSTa mAluma na thatuM hoya, tene "saMvRtani' kahe che. jevI rIte-deva, nAka ane ekendriya nI, naraka ane devanuM utpattirathAna apragaTa hevAnI samAnatAthI baMnenI ni sarakhI batAvI, sukha, sauMdarya vagerenI apekSA nahi. garbha ja enA aMtaraMga utpattisthAna dekhAtA nathI. paraMtu bahAranA udaravRddhi vagere dekhAya che. ATalA mATe AnI ceninuM nAma "saMvRta-vivRta ni" che. prazna para8 -kumAni mAM uttama purU utpanna thAya che, evuM kahevAya che, te zuM uttama pujyanAM sivAya bIjA paNa utpanna thAya che ke nahi? javAba -kurma unnatA nimAM arihaMta (tIrthakara) cakavartI, baLadeva ane vAsudevenA sivAya sAmAnya manuSya paNa utpanna thAya che. jevI rIte bhagavAna kRSabhadevajInI sahodarA (bahena) sumaMgalAjI utpanna thaI hatI. bharata cakaivartInAM brAhmI vagere 98 bhAI sahedara hatA. mahilaprabhunAM mallidina kumAra nAnA bhAI hatA. arinemi, rahenemi, satyanemi ane dainemi, A cAre sahodarabhAI hatA. zrI kRSNa vAsudevanAM 6 bhAI meTA ane eka nAnA, Ama ATha sadara hatA. prabhu mahAvIrane moTA bhAI ane bahena paNa hatA. A rIte bIjAM paNa samajI levA joIe. prazna para9-5navaNamAM 256 "DhagalA batAvyA, tenI laMbAI pahelAI keTalI? javAba :-badhAM javAnI zazi anaMta anaMta hovA chatAM paNa samajavA mATe, asat kalpanAthI jIvenAM parimANa 256 nI kalpanA karIne TIkAkAre AyukarmanAM baMdhaka vagere 14 bela samajAvyA. te 256 kalipata enI DhagalAnA rUpamAM kalpanA karIe te paNa vAMdho nathI. eka eka DhagalAmAM anaMta anaMta (sarakhA) jIva samajavA joIe. DhagalAMnI laMbAI, pahoLAI ane UMcAIne prazna anupayukta (nakAmo) che. prazna pa30 -indriyenAM viSaya ane upayogamAM zuM aMtara che? javAba -dravya IndriyanI apekSA viSaya grahaNa ane bhAva IndriyanI apekSA upayoga samaja joI e. prazna pa31 -cakSu indriyane viSaya eka lAkha jejanane che, A javAba kyanA saMjJI paMcendriyane che, paraMtu corendriya (cAra indriya) ane asaMjJI paMcendriyanAM keTalA viSaya che? javAba:-carendriyanA cakSuIndriyane viSaya utkRSTa ra54 dhanuSya ane asaMsI paMcendriyane 5908 dhanuSyane che. temanAmAM vaikeya zaktino abhAva hovA chatAM paNa teo ATale dUra joI zake che. Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga pahelo [ 151 prazna pa3ra -karmaNa veganI sAthe tejasane zuM saMbaMdha che? javAba :-tejasUga te hetA ja nathI. tejasU ane kAzmaNa zarIra te dareka saMsArI jIvane niraMtara rahe ja che. mukti prApta karatI vakhate ja te zarIra chuTe che. eTalA mATe kArmaNa veganAM samaye paNa tejasU zarIra to rahe ja che. prazna pa3iH-prajJApanA pAdaramAM lakhyuM che ke-bhavanapatinAM bhavanamAM siddha heya" te A kaI apekSAthI che? javAba :-prajJApanA pada 20 nAM te artha mAM lakhyuM che, paraMtu bhagavatI sUtra za. 9 u. 31 nAM te mULapAThamAM paNa saMharaNanI apekSA bhavanamAM siddha hovAnuM lakhyuM che. manuSyakSetranI sIdhavALA bhavanapati devanAM raheThANamAM keI deva, manuSyanuM haraNa karIne laI gayA hoya te tyAMthI paNa siddha thaI zake che. prazna pa34 -jabUdvIpa ane dhAtrIkhaMDathI mokSa pAmavAvALA siddhone kSetrathI aMtara pratyeka varasanuM batAvyuM, te A kaI apekSAthI che? javAba :-navA siddha thavAvALAnuM je aMtara utkRSTa cha mahInAnuM che, te saMpUrNa manuSyakSetranI apekSAthI che. samuccaya jambudvIpa, dhAtakIkhaMDa, jambudvIpanAM mahAvideha ane dhAtakIkhaMDanA baMne mahAvi dehathI siddha thavAvALAnuM utkRSTa aMtara pRthapha varasanuM che. puSkara dvIpanA samuccaya ane tenAM baMne mahAvidehanuM utkRSTa aMtara eka varasathI thoDuM vadhAre che. A rIte judA judA kSetranI apekSAe aMtara hevAthI keI aDacaNa nathI AvatI. prazna pa3pa -tIrthakara siddha thavAnuM aMtara anaMtakALanuM kaI rIte hoI zake che? javAba:-tIrthakara thavAnuM aMtara pRtha sahasa pUrvanuM che, anaMtakALanuM nahi. prazna 536 -prajJApanA pada 21 mAM tejasU zarIranuM saMsthAna pRtha kahyuM che, te A kayA prakAre che? javAba -jIva pradezamAM vyApela tejasU zarIranuM saMsthAna (AkAra) te ninA dArika ane vikreya zarIranAM AkAranI pramANe ja hoya che. eTale ke jIvanuM jevuM dArika ke vaikeya zarIranuM saMsthAna hoya che, tenuM tevuM ja saMsthAna tejasU ane kArmaNa zarIranuM paNa hoya che. prazna pa37 -be indriyanI tejasa kAmaNanI avagAhanA, meTAI ane pahoLAInA zarIra pramANa ane laMbAImAM tirjIkathI lekAMta sudhI batAvI. te zuM UMcA nIcA lekamAM be indriya vagere nathI? javAba - Indriya jInAM sthAna lagabhaga tirtha lokamAM che. Urdha ane alekanAM keI eka bhAgamAM theDA che, je che te paNa tiryaka leka sthita parvata vagerenA Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15ra ] samartha-samAdhAna kaMIka bhAga Urtha ane adhelakamAM gayA, temAM ja che. paraMtu devalokanI vAvaDIo, Urdhva lekanI samaskAya, ghodadhi vageremAM nathI. tathA cheDA pariNAmane kAraNe Urga-alokanI apekSA cheDIne tyAM avagAhanA batAvI che. prazna pa38 -cAre jAtinAM devatA trIjI narakanI nIcenI pRzcikAyapaNe utpanna thAya che to tenI nIce utpanna na thavAnuM zuM kAraNa che? javAba:-narakanI pRthvIkAyamAM (tathA koI trIjI narakanI nIcenI pRthvIkAyamAM) deva utpanna nathI thatA, evuM 21 mA padanI TIkAthI saMbhava thAya che. kaI prajanathI deva, trIjI narakamAM gayA hoya ane tyAM AyuSyane kSaya thavAthI marIne keI bIje utpanna thavAnI apekSAthI tejasUnI avagAhanA, trIjI narakathI UMcAImAM siddhazilA sudhInI batAvI-e saMbhava che. prazna pa39 -nAgakumAra vagere bhavanapatinI rAjadhAnI arUNa udadhithI keTalI nIcI che? javAba :-camarendranI rAjadhAnI trIja aMtarAmAM che, te arUNadadhi samudrathI cAlIsa hajAra jejana nIce batAvI che. bAkInAM nIcenAM 9 aMtaramAM anukramathI nAgakumAra vagere IndronI rAjadhAnIe che. prazna540-tejasUkAmaNa zarIranuM baMdhana, saMghAtana kaIrIte samajavuM? javAba:-tejasU zarIra egya pudgalene bhegA karavAmAM je karma prakRti hetu bane, te tejasU-saMghAta ane pahelAMnAM tejasU pudgalenI sAthe navIna tejasU pudgalene jeDavAmAM hetubhUta karma prakRtine tejasU-baMdhana kahe che. A ja prakAre karmaNanAM paNa baMdhanasaMghAtana samajavA joIe. prazna 51 -tiryaMca paMcendrimAMthI sthaLacara, becara, uraparisarpa, amuka narakathI AgaLa nathI jaI zakatA, enuM zuM kAraNa che? javAba :- sthaLacara vagere tiryaMca ane strI, amuka narakathI AgaLa nathI jaI zakatA, tenuM kAraNa temanA svabhAva che. te avasthAmAM rahetA temAM vizeSa baMdha karavAnA adhyavasAya ja utpanna nathI thaI zakatA. prazna pa42 -bhavanapati, vyaMtara ane pahelI narakamAM jIvanAM traNa bheda lIdhA che, AkhuM zuM kAraNa che? je asaMsInI apekSAthI kahIe, te deva ane nAraka-bhava pAmIne paNa te asaMjJA manAyA? jyAre ke te ja vakhate saMjJIthI AvIne sAthe ja utpanna thavA vALAne te utpattinA samaye ane aparyApta avasthAmAM paNa saMjJI mAnelA che? Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga pahelA [ 153 javAba :-bhavanapati, vyantara ane pahelI narakanI aparyApta avasthAmAM saMjJa asannInA bheda rahe che, pachI nahi. paryApta thavA para te badhA saMjJI thaI jAya che. je asa'nI jIva, naraka ane devamAM utpanna thAya che, tee jyAMsudhI aparyApta rahe che, tyAM sudhI teomAM be ajJAna ja rahe che. temAM na tA 'vibhaga' nAmanuM ajJAna heAya che ke traNa jJAna paNa hAya che, paraMtu je sannIthI AvIne utpanna thAya che, temAM kAM te traNa jJAna haze ke traNa ajJAna, A khAsa aMtara che--khannemAM. prazna 543H--deva ane nArakanA AhAra karavAnA viSayamAM lakhyu che ke teo asa`khyAtamA bhAga le che ane ana`tamA bhAganu AsvAdana kare che, te temane kavala (koLIce) AhAra te che ja nahi. pachI AsvAdana kevI rIte karatA haze ? AsvAdana teA rasaIndriyathI thAya che ? javAba :--kavala(kALIyA) AhAra na hovA chatAM paNa AhAranA rasaneA (jIbha) vagere mAraphata AsvAdana kare che. prazna 544H--narakamAM varNa vagere 20 belanA AhAranA ullekha AhArapadamAM thayA che. narakamAM te azubha pudgala ja che, te zubha vadhyuM, zubha gaMdha ane zubha rasanA AhAra tyAM kevI rIte thatA haze ? javAba H--narakamAM zubha ane azubha ane jAtanAM pudgala che. zubha thADhA ane azubha vadhAre. nairiyekanI prakRtinI anusAra temane azubha pudgala ja vadhAre prApta thAya che. A vAta narakanAM AhAra adhikAranA 'esaNuM ' zabdathI spaSTa che, tathA je zubha vaNu vagerenAM pudgala AhAramAM prApta thAya che, temAM paNa pahelAMnA zubha varNa vagere guNAnA nAza karIne, navIna azubha varNa vagere karI le che, AthI paNa sAkhita che ke zubha vaNu vagerenAM pugala tyAM hAya che ane naiyika temane le paNa che tathA jyAre bhavanapati vagere deva, narakamAM jAya che, tyAre tee paNu tyAMnA pudgalAno AhAra kare che ane temanA AhAramAM tyAM rahelA zubha pudgala ja Ave che. AthI paNa sASita che ke narakamAM zubha pudgala paNa che. nairiyaka gheADA zubha pudgalAnA AhAra paNa le che ane tyAre ja AhAra levAnA 288 bela pUrA thAya che, khIjI rIte nahi. prazna 545:--manaH pavajJAnanuM daztana kema nathI thatuM? javAba H--manaH vajJAna vizeSa grAhI che. te maneAgata bhAvene ja jANavAvALu che. eTalA mATe tene acamrudananAM sivAya khIjA darzananI sahAyatAnI jarUrIyAta nathI rahetI. 20 Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 154 ] samartha -samAdhAna prazna 546 :--nigodanAM jIva te bahu ja sUkSma hoya che, pachI tene samughAta kevI rIte thatI haze? javAba :----nigeAdanA jIvAmAM traNa samuddhAta thAya che. 1 vedanIya karmAMnA pramaLa uddayathI vedanA samuddhAta, 2 kaSAyanI pramaLatAmAM kaSAya samudaghAta ane 3 maraNakALamAM maraNAMtika samudghaghAta thAya che, mRtyunA prasa Mge je maraNAMtika samuddhAta thAya che, te paheALAI ane moTAImAM jaghanya ane utkRSTa asaMkhyAtamA bhAga pramANu ja hAya che, paraMtu lakhAImAM jadhanya aMgulanA asaMkhyAtamA ane utkRSTa eka leAkAMtathI khIjA leAkAMta sudhI asaMkhyAta ceAjana pramANu hAya che. koi nigeAdanAM eka zarIranAM badhA jIva, judI samuAta karIne ekI sAthe ja utpanna thaI jAya che ane kAI koI jIva jIddI samuddhAta karIne judA judA sthAneA para paNa utpanna thAya che. vedanA, kaSAya ane mRtyu te badhA saMsArI jIvAne hoya che, bhale nAnA hoya ke moTA, vedanAmAM pramalatA thayA para samuddAta banI jAya che. prazna 547 :--anuttara vimAnanA devenI kAyA te bahu ja zAMta hoya che, pachI temane kaSAya samuddAta kevI rIte thatI haze ? javAba:--zAMta hAvA chatAM paNa madarUpamAM kaSAya samuddAta thavAnI saMbhAvanA che. bhagavatI za. 24 mAM labdhinI apekSA temanAmAM 5 samudaghAta che. temAMthI tejasa ane vaiya samudhAtanI temane mATe manAI che, ATalA mATe temanAmAM bAkInI traNa samudRghAta hAvAnA saMbhava che. prazna 548 ;--pahelI narakamAM kAMDa che, te bAkInImAM kema nathI ? jayAma :--ratna, paka, vagerenAM judApaNAne kAraNe prathama narakanA kAMDa banyAM che, AkInA narakamAM A jAtanuM judApaNuM nahi hoya. prazna 549 :~ AujIkaraNa * kene kahe che? javAba :--kevaLI samudaghAtanI pahelAM karAtA mana, vacana ane kAyAnAM zubha vyApArane Ava karaNa kahe che. ane 'AyojikA karaNa ' paNa kahe che. AtmAne meAkSanI sanmukha karavAvALA karaNane AyeAjikA karaNa kahe che. prazna 550H--aMgasUtromAM upAMgasUtreAnI bhalAmaNa zA mATe devAI che ? javAba H--koI viSayane eka jagyAe vistArathI lakhIne, khIjI jagyAe tenI bhalAmaNa devAthI graMthanA vistAra nathI thatA. koI viSayanI bhalAmaNa jyAM yogya hAya tyAM devAya che, pachI bhalene te aMga sUtra hoya ke upAMga. jo pallavaNA sUtranI bhagavatI sUtramAM bhalANa na apAta, to AkhuM pannavaNI sUtra ja lagabhaga bhagavatI sUtramAM samAI jAta Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga pahele [ 155 ane bhagavatI sUtra bahu ja moTuM thaI jAta. pachI paNavaNAnuM sthAna ja rikta(nakAmuM) thaI jAta, ItyAdi kaMIka kAraNe che. prazna 551 -bhavanapati devanuM avadhijJAnanuM UMcuM kSetra 1, 2 devaloka sudhInuM che ane vaimAnika devanAM avadhi jJAnane upara jovAne viSaya potAnAM vimAnanI dhajA patAkA jevA sudhIne ja che. zuM kAraNa che ke vaimAnika deva vizeSa ddhi eTale zaktizALI hovA chatAM paNa temanuM Urdhva avalokananuM kSetra bhavanapati deve karatAM ochuM che? javAba:-A aMtara svAbhAvika che. ema to avadhi jJAna judA judA svabhAvavALuM che. te jAtinAM devanA Urdhva avalokanane A ja svabhAva che. Ane eka lAbha temane A thAya che ke te te vaimAnika deva, pitAnA vimAnonI uparanA devakanA devene ane temanA pitAnAthI vizeSa addhi vagere na joI zakavAne kAraNe, teonAM manamAM khinnatA utpanna nathI thatI. prazna 552 -candra, sUrya asaMkhyAtA che, te Indra keTalA che? ane jinanA janma vagere utsave para kyA Indra Ave che? javAba-tiSionAM je asaMkhya candra ane sUrya hoya che, te badhA Indra hoya che, paraMtu jAti mAtranI dRSTithI be ja batAvyA che. utsavanAM samaye je kSetranAM tIrthakara hoya che, te kSetranAM candra sUrya te Ave ja che ane bIjA kSetramAM paNa AvavA I che te AvI zake che. prazna 553 - prajJApanAvanAM lezyA padamAM ane bhagavatI za, 1 u. 2mAM 124ra alAvAmAM zuM aMtara che? je aMtara nathI, te baMne jagyAeAe eka sarakhe pATha devAnuM zuM kAraNa che? javAbaH-baMne jagyAnA pAThamAM DuM thoDuM aMtara che, badhI rIte samAna nathI, paraMtu bhAva te sarakhe ja che. eka ja vAtane bIjI vAra kahevAmAM A kAraNa hoya che. pratiSedha, anujJA ane eka prakAranA hetunuM kathana, judA judA prakAranA zretAone kAraNe tathA praznakAra bIjo hevAne kAraNe, ane saMbaMdha pUrti vagere kAraNathI paNa eka vAta pharI kahevAya che tathA prajJApanAne viSaya zrI zyAmAcAryo pUrvomAMthI lIdhuM che. ItyAdi kAraNethI sUtramAM kaI viSaya bIjIvAra Ave che. prazna pa54-deva utpattinAM 14 bela judA judA traNa sUtramAM kema AvyA? javAba -mAM utpanna thavAvALAonAM 14 bela bhagavatImAM te che ja. prajJApanAmAM AvyA te pUrvemAM udbhUta thavAne kAraNe AvyA che ane vivAI sUtramAM 14 belamAMthI Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 156 ] samartha-samAdhAna keTalAka bela nathI AvyA tathA keTalAka tenA sivAyanAM paNa AvyA che. tyAM jaghanya kyAM kyAM utpanna thAya che, te na batAvatAM utkRSTa ja batAvyA che ane keTalAka bolonuM varNana tyAM vistArathI paNa che. A rIte baMne adhikAramAM bhinnatA che. prazna 555 -chadamasthamAM avadhijJAnIne kema na gaNyA? bhagavatIjI za. 1 u. 4 mAM to judA gaNyA che? javAba-sAmAnya chadmasthanA kathanamAM avadhi ane parama avadhijJAnI paNa samAviSTa thAya che, paraMtu vizeSa kathanamAM judA judA paNa batAvAya che. tyAM vizeSa bedhane mATe chadmastha, avadhijJAnI ane parama avadhijJAnI judA judA batAvyA che. prazna pa56 -bhUcara manuSya, eka samayamAM be sUryane joI zake che zuM ?, javAba-vadhAre zaktizALI yaMtranI madadathI ane pitA potAnI maryAdAmAM rahelA be sUryanA AtApa ke saMdhI-kSetramAM rahelA manuSyonI sivAya, bAkInA bhUcara manuSya, carma-cakSuthI be sUryone ve-te zakya nathI. pratisUryanuM keIka vakhata dekhAvuM, te apavAda rUpa che. prana papa7:-dvIpa, eka hajAra jejana UMDA kaI rIte samajavA javAba -dvIpa ane samudranI sImA pramANa aMgulathI eka hajAra jejana nIcenI bAjue che. prazna pa58 -vATalA vaitADhaya parvata upara sUkSma varSA thAya che, te zuM bAdara apakAyanI varSA paNa thAya che ke nahi? javAbaH-vATala (vartala) vaitADha upara sUkrama pANI paDe che, bAdara pANI nathI paDatuM. keka vakhata deva vagere varSA karI de, te te vAta nirALI che. prazna pa59 -garbhamAM nihAra (jaMgala javAnuM) nathI thatuM, paraMtu prasavanAM samaye nihAra thAya che, AnuM zuM kAraNa che? javAbaH--janma pachI bahAranI havA, kavala AhAra (ghUMTI vagere) thI nihAra (jhADA) thAya che. prazna pa60-narakamAM 7 ghanavAya, 7 tanavAya ane 7 ghanedadhi batAvI ane devalokamAM ghanavAta, tanavAta ane ghanodadhi hovA chatAM paNa prazna na karyo, AkhuM zuM kAraNa che? javAba:-bhagavatI za. 2 u. 7, za. 6 u. 5 tathA za. 6. u. 8 ane jIvAbhigama vageremAM ghanodadhi vagerenAM AdhArathI amuka devaleka che, vagere batAvyuM che. vizeSa adhikAra sthAnAMtara hevAnI saMbhAvanA che. Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga pahele [ 157 prazna pa61 -nami vinami rAjAne eTaluM jJAna hatuM ke jethI teo bharatanAM mananI vAta jANI le? javAbaH--temaNe divya anubhava utpanna matijJAnathI bharatanAM mane gata bhAvane jANyA-evuM jambudvIpa prajJaptinA mULa ane TIkAthI spaSTa che. temanI pAse jANavAnAM bIjAM sAdhana hatAM, te paNa bharata narezanAM mananA bhAva temaNe pitAnI divya-matithI jANyAM. sIdhama ane IzAna devalokanI devIo paNa mana paricaraNavALA denAM bhAva, pitAnI divya-matithI jANe che, te ja prakAre temaNe paNa jANyAM. prazna pada2 -carmaratnanAM pudagala sacitta che ke acitta che? javAba-prajJApanAnA 20 mA padamAM ullekha che ke asurakumArathI mAMDIne IzAna devaleka sudhInA mAMthI marIne keI java, caka vagere sAta rannemAMthI keIpaNa rananA rUpamAM utpanna thAya che. zrI sthAnAMga sUtranA sAtamA sthAnamAM sAta "ekendriya" ratna kA che. TIkAmAM lakhyuM che ke-"pRthvIrupe ratna" AnA sivAya samavAyAMga, jambudvIpa prajJapti ane pravacana sADhAra vagere jotAM devanAM vastra, pustaka, pAna, vimAna vagere saMkeca vistAra svabhAvavALA hevA chatAM paNa sajIva hevAne ja saMbhava che. prazna pa63 -tiSinA cinhamAM graha, nakSatra, tArAnA cinhanI kaI AkRti che? javAba-payaMNAmaMka pAgaDiya ciMdha mauDA" A sthAnapadanAM pADa tathA arthathI caMdra vagere pAMce tiSinA mugaTamAM pitapotAnA vimAna (maMDaLa)nuM cinha pramANita che. prazna pa64 -anuttara vimAna ane greveyakamAM vedaka samyaktva kema nathI maLatuM ? javAba :-kSAyika vedaka te mAtra manuSyamAM kSAyika samyakatva prApta thayAM pahelAM maLe che. manuSyanAM sivAya bIjAomAM nahi, ane kSaye pazama vedaka samyakatva, kSApazamika samyaktva prApta thatAM samaye thAya che. raiveyaka vimAnamAM samyagdaSTinI mithyAdraSTi ane mithyASTinI samyagadaSTi hevAnI saMbhAvanA nathI, eTalA mATe tyAM AnI paNa saMbhAvanA nathI rahetI. prazna padapa greveyakamAM bIjA guNasthAna hoya che, te sAsvAdana samakita kema nathI hatuM ? Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ^^^^^^ ^^^^^^ ^ ^^^^^^^ 158 ] samartha-samAdhAna javAba:-vadhAre mAnyatA te zaiveyakamAM bIjA guNarathAna na mAnavAnI che, A apekSAthI tyAM sAravAdana samakti na manAya che. prazna pada -kSAyika-samyaktvamAM saMjJItiryaMcanAM mAtra be bheda ja lIdhA, AkhuM zuM kAraNa che? javAba:-sthaLacara yugalika-tiryaMcanAM be bheda sivAya bIjA tiryaMca AyuSyane baMdha je manuSyane thayuM hoya, te kSAyika samyaktva prApta nathI karI zakatA, eTalA mATe kSAyika samaktimAM mAtra sthaLacara tiryaMca yugalikanAM be bheda ja lIdhA che, becara yugalika tiryaMca te mithyASTi ja hoya che. prazna pa67 -bhagavatIsUtra za. 2 u. 1 mAM ekendriyanA praznamAM vAyakAyane samAveza thaI ja gayo, pachI vAyukAyane prazna jude kema pUchAya? javAba :-vAyukAyanAM zvAsa levAnA viSayamAM kaI judo prazna nathI pUchavAmAM Avyo, pRthvI vagere jIva to vAyurUpa zvAsa le che, paraMtu vAyu khUda vAyurUpa che, te vAyukAyanAM jIva, vAyune ja zvAsa le che ke bIje ? basa Aja vicAra A praznanI pAchaLa che. prazna pa68 -bhagavatIsUtramAM gaMdakajInA adhikAramAM temanA dehanAM avasAnanA viSayamAM "kALa karI gayA" zabda Avyo che. ahIMyA "kAlamAse-kAlaMkiccA" evuM kema na AvyuM? javAba -banenA artha judA judA che. "kALa karI gayAne artha mRtyune prApta thayAM ane bIjAne artha "kALane avasara AvavA para kALa karIne " thAya che. A artha pitAnI pUrNatAmAM AgaLanA zabdonI apekSA rAkhe che. tyAM je arthanI apekSA hoya, tyAM tevA zabdano prayoga thAya che. prazna pada -paMcAstiSayamAM anaMta pradezAtmaka kaNa koNa che? javAba -AkAzasti, avasti ane pugalAstikAya ananta pradezAtmaka che. prazna pa70-kaSAyapadamAM pAMcasthAvaranA viSayamAM Aga, anAga, upazAnta, anupAta vagere kaI rIte samajavA ? javAba:-bhavAntaramAM anubhavita ane viratinA abhAvamAM sthAvara ane vizlendriyamAM mRSAvAda, kalaha, abhyAkhyAna, pazunya, paraMparivAra, mAyAmRSAvAda vagere badhAM pApa che ane AvI ja rIte A cAre kaSA paNa che. prazna pa71 -vaimAnikanA cAre lokapAlanI rAjadhAnI kayAM che? javAba -bhagavatI sUtra za. 3 u. 7mAM kendranA kapALanI rAjadhAnI, pitapotAnAM vimAnanI sIdhANamAM nIce (tiryakamAM) batAvI che. A ja prakAre cothA Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga pahelo | [ 159 zatakanA 5, 6, 7 ane 8 me uddezAmAM IzAnendranA lokapALanI paNa batAvI che. tathA 11 mAM kuMDalavaradvIpamAM zakra ane IzAnendranA lakapALenI seLaseLa rAjadhAnIo, dvIpa sAgara prAptimAM batAvI che. A ane te judI judI samajavI joIe. prazna pa72 -sthAnAM sUtranA trIjA ThANAmAM traNa prakAranA parigraha batAvyA che. sacitta, acitta ane mizra. A covIsa ja daDakane mATe che, te sthAvarakAya enA AvA parigraha kyA che? javAbaH--sacitta parigraha zarIra, acitta utpattisthAna vagere ane mizra dhAvAsavALuM zarIra prazna 573 -dazavaikAlika sUtra a. 1 mAM lakhyuM che; " na ya purUM kilAme," te zuM bhamare kulamAMthI rasa kADhe, te phUlanAM ne dAkha nathI thatuM? javAba:-bhamare, sthULarUpathI phUlanAM jIvane duHkha nathI dete (khaMDita nathI karata) paraMtu sUmarupathI te phUlane duHkha thAya che. eTalA mATe bhamarAnuM rasagrahaNa anaiSaNIya che ane ATalA ja mATe zAstrakAre AgaLa trIjI gAthAmAM sAdhune "eSaNAmAM ta" batAvyA che. enAthI A vAta spaSTa thAya che. prazna 574-deva, bhUta ane bhaviSyanA keTalA kALanI vAta jANe, jue che? javAba -deva, saMkhyAta ane asaMkhyAta bhUta ane bhaviSyakALanI vAta jANI zake che. - prazna pa75-pAMce sthAvara, pace sthAvarene dhAnDravAsa kevI rIte le che? javAbaH-pRthvI vagere pace thAvara, pace sthAvarenAM zarIrane zvAse chUvAsanA rUpamAM le che. prazna pa76 -mithyAdRSTimAM anuttara vimAnanA jIva paNa lIdhA che ane 15 mA padanI sAkSI dIdhI, te A kayA prakAre che? javAba :-prajJApanA sUtranA 15 mA padamAM cAra anuttara vimAnanA deva, bhaviSyamAM 8,16, 24 ane saMkhyAnI dravya Indriye karavAno ullekha che. AmAM 16 indriye te tyAre thaI zake che, jyAre manuSya marIne pharIthI manuSyarUpe ja jame ane je manuSya, manuSyanuM ja AyuSya bAMdhe, te bhagavatI za. 30 nAM AdhArathI mithyAtvI thAya che. A AdhArathI sAbita che ke anuttara vimAnathI AvelA chamAM keIne thaDA vakhatane mATe mithyAtva paNa AvI zake che, Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samaya -samAdhAna 160 ] prazna 577H--cara candra, sUryanA prakAzane sparza kare che, para`tu acaLa caMdre paNa zuM sUryanA prakAzane e ja rIte sparza kare che ? javAba :----acara candranA prakAza, acara sUryaMnA prakAzane sparza kare che, e ja rIte sUryanA prakAza, candranA prakAzane paNa sparza kare che, paraMtu agara candra, acara candranA prakAzane ane acara sU, acara sUryanAM prakAzane sparza karavAne saMbhava nathI. prazna 578 :--zrI jIvAbhigamasUtramAM cabUtarA bahAra hovAnu` batAvyuM, paraMtu Ape te cabUtarA aMdara batAvyo, A kayA prakAre samajavu' ? javAba H--te mane ja cabUtarA jammUdrIpanI sImAmAM ja che, paraMtu ahAra ( lavaNu samudranI sImAmAM) nathI, tAtparya e ke te cabUtarA lavaNusamudranI sImAmAM nathI. prazna pa79 :--yugalikAnA kSetramAM kacare! na thavAnuM batAvyuM, paraMtu tyAM vanaspati te| hatI, pachI pAna vagere kharIne kacarA kevI rIte nahIM thatA hAya ! javAba :----kharI gayelAM pAMdaDAM vagere vAyuthI, pANIthI, turata ja mATI rUpa thaI javAne vagere kAraNeAthI haTI jAya che. prazna 580H--lAkanuM pramANa bhagavatI sUtramAM batAvatAM lakhyu che ke --eka hajAra varasanAM AyuSyavALuM bALaka janamyuM, tene dIkarA thayA, te paNa hajAra varasanI umara. Ama sAta peDhI thai tyAM cha deva, leAkanu mApa levAne chaye dizAmAM gayA, te paNa pAra na pAmyA, paraMtu bAramAM devalAkanAM deva te ahIyA thoDI ja vAramAM AvI zake che. A hisAbathI lAkanA pAra jaldI AvI javA joI e ? javAba :- devAnI je zIghragati che, tenAthI jo leAkanI mahattA batAvAya, te te leAkeAnA dhyAnamAM na Ave, kemake leAkanA mApamAM dareka devane 3 rajaju jANyA heAya che. tenA aMta thADI ja vAramAM te ye deva laI zake che. eTalA mATe lekanAM mApanI vAstavika mahattAnI tarapha lokonI buddhi AkarSita nathI thatI. eTalA mATe devAnI nAnI cAlathI ja lokanu mApa batAvAyu che. prazna pa81H--avyavahAra rAzimAMthI nIkaLIne jIva keTalA bhava karIne mAkSa jAya che ? javAba H--lagabhaga anantabhava karIne mokSa prApta kare che, paNa koI jaldI e ke traNa bhava karIne ja meAkSa prApta karI le che. A vAta prajJApanAnI TIkAmAM che. Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga pahelo [ 161 prazna 282-narakanI aMdara pRthavI, apa, teu, vAyu ane vanaspatinAM kharAba sparza thavAnuM bhagavatI za. 13 u. 4 mAM kahyuM che, te A pAchuM vagere kRtrima (banAvaTI) che ke akRtrima? javAba:-tyAM apa, tela ane vanaspati te kRtrima ja che. pRthvI ane vAyu kRtrima akRtrima banne prakAranA hoya che. prazna pa83-lavaNa samudramAM vaDavAnala (agni) che, samudramAM je nadIo vagere maLe che, temanAM pAne A vaDavAnala vadhu nathI vadhavA detA, te zuM A ja prakAre kALa udadhimAM paNa nadIo maLe che ane temAM paNa vaDavAnala che? javAba:-kALa udadhimAM vaDavAnaLa sAMbhaLavAmAM AvyuM nathI. pRthvI vAyu, sUryane tApa vagerethI pANI zoSAI jaIne amaryAdita na vadhavAne saMbhava che. prazna 584 -jIvanA sucaka-pradeza, haMmezAM khullAM che ane jIvana eka eka Atmapradeza upara karmonI anantI anantI aveDo paDI che, to pachI sUcaka-pradezane nilepa kevI rIte samajavA ? zuM aDI paDImAM kaI surAkha (chidra) che, jemAM sucakapradeza khullA rahI zake? javAba: -zAstrIya pramANothI te caka-pradeza nilepa nathI, ema ja ThIka jaNAya che. graMtha ane TIkAkAne AmAM matabheda che. prazna pa8pa -jinakalpI munine 7 upadhi (kapaDAM vagere) kahI, jinakalpI rAtrie eka ja jagyAe rahe che ane khajavALa paNa nathI khajavALatA, pachI temanAM ghA (rajoharaNa) kayA kAmamAM AvatA haze? javAba -jinakalpInI upadhinA ATha vikalpa hoya che. keI jinakI 2, ke 3, kaI 4, kaI 5, koI 9, keI 10, koI 11, ane keI 12 sAmagrI rAkhe che. be mAM 1 rajoharaNa, 2 mukhanuM vastra (pattI) A be, je eka vasa rAkhe te traNa, be vastra rAkhe te cAra, traNa vasa rAkhe te pAMca upakaraNa (sAmagrI) thAya che. pAtra rAkhavA vALa jinakalpInAM pAtronA 7 ane rajoharaNa, mukhavastrikA ema nava, eka vastra rAkhe te dasa, be vastra rAkhe te agiyAra, ane traNa vastra rAkhe, te bAra upakaraNa thAya che. badhAM jinakalpI sarakhAM nathI hotAM. keIne rAtrIe laghukhaDInIta (pizAba tathA jaMgala javA). nuM kAma paNa paDI jAya, ATalA mATe nI rakSA ane sAdhuonAM cihnarUpe rajoharaNa ane mukhavastrikA te rAkhe ja che. prazna pa86 -candra vimAnathI graha vimAna upara che. pachI rAhunAM vimAna caMdrakaLAne kevI rIte rokI zake che? sa. 21 Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 162 ] samartha-samAdhAna javAba :-badhAM grahonAM vimAna candrathI UMcA ja che evI vAta nathI, paNa rAhu-ketunAM vimAna nIce paNa che. tethI parvarAhunA vimAnathI grahaNa thAya che ane nityarAhunAM vimAnathI candra maMDaLanI hAni-vRddhi dekhAya che. prazna 587:-bhagavatI za. 18 udeze 10 mAM kahyuM ke mazaka vAyukAyathI spezita che paraMtu vAyukAya mazakathI spezita nathI, AvuM lakhyuM, te AnuM zuM kAraNa che? .. javAba -mazakamAM vAyu che, eTalA mATe mazakane havAthI vyApta batAvI, paNa havAnI aMdara mazaka na hovAnAM kAraNe havAne mazakathI avyApta batAvI che. prazna pa88-bhagavatI za. 19 u. 4 mAM ekendriyane mahAzrava, mahAvedanA, mahAkiyA ane mahAnirjarA vagere 16 bhAga lIdhA, te zuM ekendriya jIva paNa mahAnirjarA karI zake che? javAbaH--kaI tIvra vedanA vagerenA prasaMga upara zubha adhyavasAye (pariNAma) thI karmonI vadhAre udiraNA vagere thaIne mahAni thavAnI saMbhAvanA che. prazna pa89 -nivRttine zuM artha che, bhagavatI za. 19 u. 8 mAM A zabda AvyuM che? javAba -kAmanI samApti kriyAnAM sAdhanane "karaNa" kahe che athavA kAryanA prAraMbhane karaNa ane samAptine nivRtti kahe che. prazna 590 -nirjarAnA bhedamAM beTuM dhyAna ane aprazasta mana, vacana kema lIdhA? javAba -azubha dhyAnane tyAgavAne mATe jevI rIte-"adANi vajitA" A sUtra-vAkayathI A spaSTa sAbita thAya che ane aprazasta mana vagere paNa tyAgavAne mATe ja batAvAyA che. jevI rIte-"tahapagAra ma Ne padhArejA" A sUva vacanathI A sAbita thAya che. prazna 591 -apakAyamAM 7 bola hoya che, te zuM tamaskAyamAM paNa 7 bela hoya che? javAba -tamaskAyane zeDo bhAga (lagabhaga) tirachA lekanI hada sudhI beIndriya vagere jIvonI saMbhAvanA che, AgaLa nahi. prazna patra -bharata vagere uttama puruSanuM bAlya-vaya kayAre pUruM thAya che ane aMge kyAre jAge che? javAba:-zAstrIya daSTie 16 varasanI uMmaravALA gacchamAM agresara thaIne vicarI Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga pahelA | 163 zake che, tethI A ja AyuSya aLa--vayanI samAptinA saMbhava che. nItimAM paNa 16 varasanA putrane mitrasamAna mAnIne bALakapaNAnI samApti karI che. prazna 593 :--AhAraka zarIranAM je pUtaLAM bane che, tene ca- cakSuvALA joI zake che zu? javAba H--je te batAvavA mAge teA joI zake che, nahi teA sAdhAraNa rIte dekhavAnA saMbhava nathI. prazna 594 H--jIva, leAkAntika devanA svAmIpaNAmAM anantavAra utpanna nathI thayA, enu' zuM kAraNa ? javAba :--te svAmI--deva, anantara bhavamAM mukti pAme che--evo ThANAMga ThA. 3 u. 1 nI TIkA tathA amAM ullekha che, eTalA mATe anantavAra utpanna na thayAM te sASita che. prazna 595 H--12 mA guNasthAnamAM 10 belanI labdhi thAya che ke 13 mAnA pahelA samayamAM agara jo 13 mAnA pahelA samayamAM lakhya utpanna thAya, te pachI 12 mA guNasthAnamAM AvuM kema kahyuM ? javAba :-jyAM sudhI ghanaghAti kama che, tyAM sudhI chadmastha che. kevaLajJAna thavAnAM prathama samayathI ja 13 muM guNasthAna gaNAya che. 10 mAMthI 3 labdhi tA pahelAM ja thaI jAya che ane 7 labdhi kama --trika kSaya thatAM ja thAya che. prazna 596 :--zrIdevInA spAthI ja AgaLanA tathA pAchaLanA rAga nathI thatA, te pachI sanatkumArane rAga kema thayA ? javAba :--zrIdevInA spathI cakravationA badhA rogano nAza thAya che, paraMtu nIcenAM kAraNeAne apavAdarUpe samajavA joI e. (1) je cakravatI khuda pote sparzInI IcchA nathI karatA ane saMyama vaDe ja rogano nAza karavA mAge che. (ra) jemanuM mRtyu najIka hAya, to te cakravatI zrIdevInA sparzIne sahana karavAmAM asamartha thAya che ane (3) avazya bhAvI ( nikAcita karma) thavA para. prazna 597 :----mahA RddhinA devatA, naMdIzvara dvIpathI AgaLa pradakSiNA nathI daI zakatA, AnuM zuM kAraNa che? javAba H--deva, rucakavara dvIpathI AgaLa, prayeAjananAM abhAvathI, cAre tarapha nathI pharatA, evA sa Mbhava che. A vAta bhagavatIsUtra za. 18 uThe chanI TIkAmAM che. prazna pa98 :--tI `karane tItha kahevA ucita che zu? javAba H--bhagavatInA 20 mA za.nA 8mA u.mAM ahu ta te jarUra tItha kara che, (paraMtu tI nahi.) evu kahyu che, Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 164 ] samartha samAdhAna prazna pa -puSkara samudra ane kAledAdha samudranAM pANI pAlara che ane kAlodadhi samudramAM mAchalIo vadhAre che, tyAre puSkara samudramAM ochI kema? jyAre paNa ekasarakhuM che, te pachI ghaTavadha zA mATe che? javAba:-kAledadhinA sarakhuM ja puSkara samudranuM pANI che. paraMtu temAM svabhAvathI ja mAchala-kAcabA vagere DAM utpanna thAya che. prazna 00:--tiSi devanAM vimAna uThAvavAvALA devenI upamA badhAM ratnamaya che, A kevI rIte samajavuM? javAba -siMha, hAthI, baLada ane ghoDAnA AkAra te ratnanAM che ja, teomAM deva praveza kare che, ema samajavuM joIe. prazna 601 -dhyAna ane kAusagnamAM zuM antara che? javAba -kAyA (zarIra)nI pravRttione rokavI-katsarga' che, ane mananI ekAgratAne dhyAna kahe che. prazna 602 -vItarAgaprabhu vANuMnI vAgaraNuM zA mATe kare che? temane upadeza devAne ze hetu che? agara kahIe ke bhavya jIne tAravA mATe, te prabhune bhavya jIvo pratye meha rahyo? vItarAgane prema te na kare ema heya kemake rAga-dveSa kSaya thaI gayA, te pachI Ama kema? javAba :-pitAnAM aghAtI karmone ya karavAne mATe tathA trasa ane sthAvara prANIonAM kalyANane mATe vItarAga upadeza kare che, paraMtu rAga vagerene vaza thaIne nahi, prazna 603-aMta kroDAkoDa kene kahe che. javAba:-eka kroDAkoDamAM (DA) ochAne aMtaHkADAjheDa kahe che. prazna 684-lezyA, pariNAma, bhAva-Ane zuM artha che? temanAmAM zuM aMtara che? javAba :-pariNAmanI vyAkhyA aneka prakArathI karelI che. jevI rIte-bhUta bhaviSyarUpa lAMbA samayanI pUrva para vicAraNane pariNAma kahe che. jIva ane ajIva, pota-potAnI sthitimAM rahe, tene paNa pariNAma kahe che. dravyamAM paryAnuM pheravAyuM paNa pariNAma kahevAya che. ItyAdi rUpathI pariNAmane pannavaNAnA 13 mA padathI samajavA joIe. lehyA paNa eka jAtinA AtmAnA pariNAma che eTale ke jenA vaDe AtmAnI sAthe karma ceTe tene lezyA kahe che. ane karaNanI pravRttine athavA mAnasika pariNAmane bhAva kahe che evI rIte sattA, svabhAva, ceSTA vagere bhAvanA aneka artha che. prazna 605-devatA 2-3-4 AvAsa sudhI to pitAnI hithI jAya Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga pahelA [ 165 ane AgaLa paNa RddhithI jAya, AvAsa sakhyAtA jojananA che, devatA sakhyAtA jojana mULarupathI jAya che zu? javAba :--hA, 4-5 AvAsa sudhI deva mULarUpathI jaI zake che. prazna 606 :--mahAvidehanI eka vijayanA 6 ja khaMDamAM Aya manuSya rahe che zuM ? javAba H aRddhi prApta AyanAM kSetra-Aya vagere 9 bheda che, jemAMthI kSetraAya. te dareka vijayanA mAtra eka ja (cakravatI nI nagarIvALA ) khaMDamAM maLe che ane jJAna vagere samuccaya Aya6 ja kha MDomAM maLI zake che. prazna 607:--vaitADhaya paryaMta upara chaThTho ArA zreNImAM paNa chaThThA ArA jevA bhAva varate che zu? javAba :--bharata ane aravatanA vaitADhacanA vidyAdharAnI zreNImAM chaThTho A varate che, paraMtu devAnI zreNIomAM nahi. varate che, te devAnI prazna 68 :--chaThThI narakamAM jaghanya be ane utkRSTa ArDa tathA traiveyakamAM javA mATe jaghanya traNa ane utkRSTa sAta tathA nIkaLavA mATe jaghanya e ane utkRSTa cha bhava kare che. jenAMthI 88 sAgara ke 93 sAgara thAya che ane avadhijJAna ne vibhaga jJAnanI sthiti 66. sAgaranIpanAvAmAM kahI che, A kevI rIte ? javAba H--nairiyeka ane deva marIne manuSya, tiya camAM vibhagajJAna laI ne nathI AvatA. vibhagajJAnanI utkRSTa sthiti 33 sAgara ane gheADIka ochI kADha pUnI che, vadhAre nahi. trIjI narakathI AgaLanAM nairiyaka te avadhijJAna laI ne AvatA ja nathI, teA pachI chaThThI narakanu pramANu zuM kAmanu ? deva-bhavothI 93 sAgara thaI zake che, paraMtu vacamAM jarUra mithyAtva AvI jAya che. A kAraNathI 93 sAgara sudhI mati, zruti ke avadhijJAna nathI rahetA. vadhAremAM vadhAre 66 sAgara sudhI upara kahelAM traNa jJAna rAkAI zake che. prazna 609 :-sUtrasiddhAMtanI vinaya-bhakti kevI rIte samajavI ? javAba :-jJAnIe kahela jJAnanuM bahumAna karavuM, jema ke-jJAna, kaleza ane ajJAnanAM nAzaka, heya cheDavA ceAgya) upAdeya ( AdaravA yAgya )nAM bedhaka, AvAgamana nivAraka, dharmImAM sthiratA ane pramANikatA devAvALA vagere vagere rUpathI ciMtana ane kathana karavu, jJAnanu bahumAna che. zraddhApUrvaka jinavANInuM zravaNa, adhyayana, paThana, pAna, ci Mtana vagere karavuM tathA tene kriyArUpa devAne ' vinaya ' kahevAya che. prazna 610 :--dravya-punya ane bhAva-punya kone kahe che? Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 166 ] samarthasamAdhAna javAba:-je bhAvathI puNya prakRtieno baMdha thAya che, te bhAvene "bhAva punya" ane 42 puNya prakRtienA aNuone " dravya-punya" kahe che. prazna 11:--kaMDamAM zrI devInA AtmarakSaka 19 hajAra deva ane 4 hajAra sAmAnika deva batAvyA, te devIne paNa puruSa sAmAnika deva hoya che zuM ? javAba --je rIte, strI rAjA hevA chatAM paNa puruSa moTA moTA jAgIradAra hoya che, te ja rIte puNyanAM prabhAvathI devIone paNa sAmAnika deva heya che. prazna 612 -keI (kuMDa)mAM deva ane keI kuMDamAM devInI mAlikI zA mATe? zuM devonI nathI haI zakatI? javAba :-deva ke devIonI mAlikI, anAdithI jyAM kahI che, tyAM svabhAvathI te ja rIte cAlI Ave che, temAM pheraphAra nathI thatAM. prazna 613 -bhagavatIjI sUtra zataka 25 udeze 8 mAM Avela palavaka zabdane zuM artha che? javAba :--gatinI kriyAvizeSane "plavana" kahe che. prazna 14:-jaMghAcAraNa vidyAcAraNa, aDhI dvIpa bahAra jAya che, te jyAM dIvasa che tyAM dIvasa ja che ane jyAM rAta che, tyAM rAta ja che, te munine rAtre jAvAnuM kahe che? javAba --candrano prakAza, sUrya sudhI ane sUryane candra sudhI hoya che. prakAzanuM mizraNa thavAthI ekAnta dIvasa ane rAtarUpa kyAMya paNa na rahetAM mizraNarUpa (citrAntara rUpa) rahe che. A rIte levAthI rAtane prazna ja nathI UThI zakata. prazna 615:-cakravatInAM 7 ekendriya ratna zAzvata che ke azAzva? javAba:-nidhAnonI jema, 7 ekendriya ratna zAzvat nathI. prazna 616 -sUtra bhagavatIjI zataka 1 udezA 2 mAM pRthvIkAyanA samaviSama zarIra kaI rIte samajavAM? sama-viSama AhAra kevI rIte samaja? zarIra to eka sarakhAM che, pachI A vAta kevI rIte? javAba:-pRthvIkAyanA badhA nI avagAhanA sarakhI nathI hotI. "cauThANa vaDiyA' batAvI che, tethI zarIra nAnA moTA paNa hoya che ane tenAthI AhAra paNa vadhAre ocho thAya che. prazna617 -vedaka-samakitanI sthiti eka samayanI kevI rIte samajavI? javAba -kSAyika-samakita prAptinI pahelAM samaye kSAyika-vedaka samakti thAya che. tenI sthiti eka samayanI che. Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga pahele [ 167 prazna 618 -gaNadhara mahArAje gUMthelA sUtramAM tIrthakara bhagavAnanAM nAmanI sAthe "zrI" zabda kema na lagAvyo? AnuM zuM kAraNa che? javAba:-gaNadhara sarvAkSara sannipAti (badhAM akSaranAM jANanAra) hoya che. jyAM jarUrata hoya che, tyAM tevA akSare rAkhe che. prazna 19-bhagavatI zataka 29 mAM prathama sUtra-devatAne namaskAra karyA, to bIjA zatakamAM kema na karyA? AnuM zuM kAraNa che? javAba :sUtra-devane namaskAra 23 mA zatakanAM sivAya 15mA ane 26mA zatakamAM paNa che. avinItapaNuM ane duzmanapaNuM chUTavAne 15 mA mAM, anantakAyathI chUTavAne 23 mA mAM ane karmabaMdhathI chUTavAne 26 mA mAM karelA che. tathA vinAzane mATe paNa karAya che. prazna da20-devatA, manuSya ane manuSyaNune upADIne tirtho lokamAM to laI jAya che, paraMtu UMcA nIcA lokamAM kyAM sudhI laI jAya che? AnuM pramANu zuM ? javAba:-navamA zatakanA 31 mA uddezamAM batAvyA pramANe manuSya, manuSyaNInuM saMharaNa (haraNa) UMcA paMDaga-vana sudhI ane nIcA pAtAla kalaza ke bhavana (bhavanavAsIdevenAM raheThANa) sudhI thavAno saMbhava che. prazna da21 -pRthvI vageremAM saMhanana (saMghayaNa) kevI rIte samajavuM ? javAba :-audArika zarIravALA jIva, audArika zarIranuM saMhanana karIne zakti vadhAre pidA kare che. tethI te pRthvI vagere jIvenuM saMhanana pharamAvyuM che, paraMtu hADa. nADI, nasa jALarupa pragaTa saMhanana pRthvI vagerene dekhAtA nathI, A bhAva javAbhigamanA arthamAM che. A apekSAthI pRthvI vagerene asaMhananI prathama karmagraMthanI 39 mI gAthAnA arthamAM kahI che. prazna da22 -manuSya-vaikiya kare, temAM saMhanana kayAM hoya che ? javAba :-vaikiyamAM cha sahananamAMthI kaI sahana nathI thatAM, A kAraNathI manaSyanAM kiyane paNa asaMhananI samajavA joIe. prazna da23-panAvaNajInA 10 mAM caramapadamAM cha bolanI arachA karI ane e vAtanI manA karI ane pAchaLathI niyamo kahyA, Ana zuM kAraNa che javAba:-ratnaprabhA vagerene abheda (akhaMDa-saMpUrNa) eka rUpathI samajIe. tyAre te te cIjo eka eka ja hovAthI temane carama vagere kenI apekSAthI batAvIe? ATalA Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 168 ] samaya -samAdhAna mATe chatyenI ja manA karI che, tathA tenI vaccenA bhAga ane chellA bhAgane bheda vivajJA karIne aneka rUpa samajIe, tyAre "NiyamA arima ce" vagere thAya che. prazna 64 :--relve (UbhI hoya ke cAlatI hoya)mAM beThelA musAphara, savara karI zake che ? javAba :--relvemAM beThelA musAphara pUrNa rIte te savara nathI karI zakatA, paNu deza-savara karI zake che. nIcenAM prakaraNeAthI AnI jANa thAya che. 1 aDhAramAM bhagavAnanA zrAvaka zrI ahunnakajIe jahAjanA eka bhAgamAM yAvat AgAra sahItanA saMthAro paNa karyAM hatA. 2 naMdana maNiyAra deDakAnA bhavamAM vAvaDImAM rahetAM paNa vratanuM pAlana karatA hatA. 3 samudravAsI mAchalAM-kAcakhA vagere asakhya zrAvaka paNa samudramAM rahetAM peAtAnA tratAnu pAlana kare che. A ja rIte relvemAM paNa dezathI saMvara karI zakAya che. prazna 625 H--je anAja UgI na zake, akrUra na daI zake, te badhA nirjIva ja hoya che zu? javAba :--sukuM nAriyeLa, gALa, badAmanI akhaMDa kAcalI vagere aneka cIjo sajIva hovA chatAM paNa UgatI nathI, te ja rIte na UgavAvALA keTalAya anAjanA kaNA sajIva hAya che, ema teA na UgavAvALA anAjanAM kaNa koI sajIva ane koI nijIva hAya che. pannavaNAnA 9 mA pada vageremAM vanaspatinI 3 yAnio, sacitta, acitta ane mizra khatAvI che, tethI acitta kaNa paNa Uge che. jemake peTathI nIkaLelu dhAnya, chANu vageremAM UgyA kare che. dhaniyA ( kothamIra ), guvAra vagere vibhAga karavAthI Uge che. AnA sivAya bIja vinA paNa vanaspati Uge che. dazavaikAlikanA cAthA adhyayanamAM tene 'samu ima'kahela che. prazna 626 :zrI bhagavatI za. 6 7, 8 mAM sudha, izAna devalAkanI nIce khAdara pRthvInI manA karI, A kevI rIte sabhavI zake che ? javAba :--sudharma, zAna devaleAkanA AdhAra ghanadhi che eTalA mATe te devalAkenI nIce salagnamAM khAdara pRthvI na heAI, pANI che. A kAraNathI sa'lagnanI apekSA bAdara pRthvInI manA karAyelI che. prazna 627 H--pAMcamA devalAkanI upara vAvaDiyA che, ke nahi ? tyAM bAdar apAya ane vanaspatikAya che ke nahi ? Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga pahele javAba-pAMcame devalokanI uparanI 12 mAM svarga sudhI vAvaDIo, bAdara apakAya ane vanaspatikAya che, lAMtaka vagerene mATe je manA karI che, te te svargonI nIcenI apekSAthI che. pahelA ane bIjA svarganI nIce ghodadhi tathA trIjA, cethA ane pAMcamAnI nIce namaskAya hovAthI prathamanA 5 svargonI nIce bAdara apa ane vanaspatine saMbhava che. 6-7-8 mA devaloka, ghodadhi ane ghanavAyanAM AdhArathI che, paraMtu te svargonI nice saMlagna te vAyu che tathA AgaLanAM svarga badhAM AkAzanAM AdhAra upara che. ATalA mATe lAMtaka vagerenI nIce bAdara apakAya vagerenI manA che. 12 ja devakanI vAvaDIomAM bAdara apakAya che ane te apakAyamAM bAdara vanaspati (nida) che. prazna da28 -pakamavALAnuM AyuSya ghaTe che, te te bAkInuM AyuSya kyAM pUruM thAya che? eka jIvanuM AyuSya jJAtionI daSTimAM 75 varasa che (bhale ne te zvAcchavAsanI gaNatarIthI heya) te zuM A 75 mAMthI te pAMca dasa varasa ochuM bhegavIne pahelAM ja marI zake? ane pahelA are, to bAkI raheluM AyuSyakarma kyAM bhegavaze? zuM tenuM saMkamaNu bIjI gati, jAti vageremAM thaI zake che? ke bhagavyA vinA ja naSTa thaI zake che? smaraNa che ke Ayakarma bAMdhyA pachI nikAcita ja thAya che, te AvuM nikAcita AyuSya paNa bhagavyA vinA, vacamAM ja tUTI zake che zuM? AyuSyanuM tUTavuM, ochuM thavuM-A vyAvahArika dRSTithI kahevAya che, ke nizcayathI paNa? javAba -vartamAna bhavanuM AyuSya pUrNa thavA para ja te jIva bIjA bhavane prApta kare che, ATalA mATe bAkInAM AyuSyane prazna ja nathI UThate. - jJAnIonI daSTithI jeTaluM AyuSya cAlu bhavamAM je jIvanuM che, teTaluM badhuM ja pUrNa kare che, temAM kaMI pheraphAra nathI thaI zakate. A vAta pahelA zatakanA cethA uddezanA mULa pAThathI spaSTa thAya che. khudanA zvAsocchavAsanI gaNatarI ane AyuSyane paNa ekAnta saMbaMdha nathI. jevI rIte-be jIva sAthe maryA, temAMthI eka sAtamI narakanA "apaIThANumAM ane bIje sarvArthasiddhamAM 33 sAgaranI sthitie gaye, narakane jIva te luhAranI dhamaNanI jema zvAsa le che, ane sarvArthasiddhane jIva pakhavADIye zvAsa le che, paraMtu bannenA 33 sAgara ekI sAtheja pUrA thaze. AthI zvAse chavAsanuM koI kAraNa nathI. AyuSya-karmanuM saMkramaNa nathI thatuM. A vAta bhagavatInA pahelA zatakanA pahelA uddezAnI TIkAthI spaSTa thAya che. (bhagavatInA pahelA khaMDanA 65,66 pAnAmAM) AyuSyakarma tuTavAnuM varNana vyavahAra dRSTithI che. nirUpakamImAM je vyavahAra-daSTi che, te ja dekhAtAM upakamanI apekSAthI ane sapakrama AyuSyanuM je varNana che, te AyuSya karma bAMdhatA samayanI apekSAthI che, sa. 22 Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 170 ] samartha - samAdhAna je jIvanAM saMparkamarupa AyuSya karmanA daLiyAM bAMdhyA hoya, agara te ja nirupakama 5thI baMdhAta te vadhAre samaya sudhI raheta, Aja daSTithI AyuSya tUTavuM vyavahAra daSTie saMbhava che, vAstavika daSTithI te jJAnIoe te jIvanA eTalA ja baMdha joyA che. * prazna da29 -eka sajajana trIjuM vrata dhAraNa kare che. te tyAga kare che ke moTI cerI, jemake-khAtara pADIne, gAMTha khelIne, tALA para kuMcI lagAvIne athavA kaI paDelI cIja levI athavA keInI anAmata jamA rakamane haDapa karI levI, ItyAdine tyAga kare che. paraMtu selaTekasa, InkamaTekasa, kasTamanI rAjyanI corIne te tyAga karatA nathI, te AvI hAlatamAM tenuM trIju zrata dhAraNa thAya che ke nahi? - javAba -trIjuM vrata pUrNa rUpathI dhAraNa karyuM hoya, tyAre te selaTekasa, InkamaTekasa, kasTama vagerenI cirIne pUrNarupathI tyAga kare ja paDe che, apUrNa vrata levAnI vAta nizALI che. eTale ke jeTalA 5thI tyAga kare che, eTalA arthamAM te vrata gaNAya che. - zaMkA -anAcAranAM sevanathI vratane bhaMga thAya che. aticAra sudhI te vratamAM deSa lAge che. ATalA mATe aticAranAM ja micchAmi dukakaDuM devAya che. cothA vratamAM Ittariya parigrahIyA" thI gamana karyuM hoya, te micchAmi dukkaDaM devAya che, paraMtu ene abhiprAya te A che ke Ittariya parigrahIyAthI gamana karavAnI abhilASA heya, te micchAmi dukaDe. abhilASA sudhI te A deSa aticAra sudhI che, paraMtu tenAM sevana karavAthI te te anAcAra rupamAM thaI jAya che. A kAraNathI gamanakiyA thaI javAthI zuM vrata tUTI jAya che. anAcAranA te micchAmi dukakatuM nathI devAtA. A ja pramANe trIjA vratamAM khoTAlekha lakhyA hoya, te micchAmi dukakaDa devAya che, te te ja hAlatamAM A aticArazya doSamAM ja che ne! tene abhiprAya A che ke khoTA lekha lakhavAnI sAmagrI bhegI karI, ATalA sudhI ja che, agara khoTA lekha lakhI lIdhA haya, te te anAcArarupamAM thaI jAya che. ATalA mATe anAcAra AvavAthI vrata bhaMga thaI jAya che. - have jyAre zrAvaka sekasa, InkamaTekasa vagere carIne khullI rAkhe che, tyAga karate nathI) tyAre to khoTA lekha, beTA khAtA lakhIne ja InkamaTekasanI corI karavI paDe che, A kAraNathI AvI hAlatamAM trIjA vratanA je aticAra (beTA lekha lakhyA heya) te anAcArarupamAM AvI jAya che. ATalA mATe AvI hAlatamAM zrAvakanuM trIjuM vrata kAyama nathI rahetuM. jevI rIte cethA vratamAM IriyA gamanathI vratamAM anAcAra AvI javAne kAraNe vrata bhaMga thAya che, te ja pramANe khoTA lekha lakhyA, te kArya pUruM thaI javA para trIjA vratanA mULamAM bhaMga AvI jAya che, to tenuM mULa trIjuM vrata kAyama nathI rahetuM, paccakakhANa jarUra thAya che, paNa vrata kAyama nathI rahetuM, kRpA karIne Ane khulAse kare ? samAdhAna -cothuM vrata letI vakhate te vyakti eka pitAnI patnI ane eka 2khAta uparAMta bIjA badhI jAtanAM maithunane tyAga eka karaNa, eka yogathI kare che, Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga pahele [ 171 te paNa te cothA vratamAM ja gaNAya che. je phakata pitAnI patnI khulI ja rAkhe che, te paNa cothA vratane pAlaka che, je akhaMTha brahmacarya dhAraNa kare che, te paNa cothA vratane ja ArAdhaka che, A rIte traNeya cothA vratamAM che, paraMtu ochAM vadhAre jarUra che. saMpUrNa tyAga kare zreSTha che. saMpUrNanA abhAvamAM jeTalA aMzamAM tyAga kare che, teTalA aMzemAM te cethA vratamAM ja gaNAze. eTalA mATe koI paNa prakArane AMzika tyAga karavAnuM vratamAM ja manAya che, kemake vratanI bahAra te tyAga manAte ja nathI. A ja prakAre trIjuM vrata dhAraNa karavAvALAe Tekasa vagerene AgAra (chUTa) rAkhe heya, te tene te aticAra anAcAra te grahaNa karelA tyAgane nathI. pApa te jarUra che. khoTA lekha lakhyA hoya, A trIjA vratane aticAra, anAcAra nathI paraMtu bIjA vratanA che. AgAra rAkhIne tyAga kare, te trIjuM mULa vata kAyama nathI rahetuM, paccakakhANa jarUra thAya che." ItyAdi je Ape lakhyuM che, tenA upara vicAra karIe ke te paccakakhANa kayA vratamAM gaNAze. dayAna devAthI khAtarI thaze ke te trIjA vratamAM ja manAze. prazna 630 : AyuSya kevaLa ArtadhyAnamAM kema baMdhAya che? javAba:-ArtadhyAna chA guNasthAna sudhI che ane AyuSya karma-baghanane prAraMbha paNa chaThThA guNasthAna sudhI ja thAya che. ATalA mATe jenA ArtadhyAna hoya athavA je pramatta hoya, tenA AyuSya karmane baMdha thaI zake che. jenuM ArtadhyAna mULathI haMmezAMne mATe chUTI gayuM hoya ke apramatta hoya, tenA AyuSyane baMdha nathI thatuM. ekAnta ArtadhyAnamAM ja AyuSya baMdhAya che, evI vAta nathI, paraMtu pramAdavALA dharmadhyAnIne paNa AyuSya baMdha thaI zake che, kema ke tenuM ArtadhyAna samULuM nathI chUTyuM jema keuttarAdhyayananA adhyayana rahmAnA raramA belathI jaNAya che. prazna 31 -pratikamaNa karyA pachI-bagayA kALanuM pratikamaNa, vartamAnakALanI sAmAyika, AvatA kALanA paccakakhANumAM kaI deSa lAge heya, to micchAmi dukkaDa devAya che ane paNa 1824120 prakAramAM traNa karaNa, traNa coga tathA traNa kALa (bhUtakALa, vartamAnakALa, bhaviSyakALa)ne mATe micchAmi dukkaDaM devAya che. AmAM zuM rahasya che ke bhaviSyakALanAM paccakhANanAM paNa micchAmi dukkaDaM vartamAnakALamAM devAya che? javAba -AvatA kALanA paccakkhANa saMbaMdhI micchAmi dukkaDaMnuM tAtparya te A ja saMbhava che ke paccakakhANa, azraddhA, avinaya vagerethI karyA hoya. vAstavamAM micchAmi dukkaDaM te bhUtakALanAM pratikamaNanuM ja che. 1824120 prakAranAM micchAmi dukakoMmAM je bhUta, bhaviSya, vartamAna kALanI apekSAthI micchAmi dukAM devAya Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 172 ] samartha-samAdhAna che, te paNa te gayA kALanA hiMsA saMbaMdhI pratikamaNanAM ja che. gayA kALamAM paNa bhaviSyakALanI ciMtavanA karI levAya che, jevI rIte-"huM kalakattA gayA hatA, paNa amuka zAka na khAdhuM, ke amuka vAhana (savArI)mAM na beThe. have jaIza te jarUra khAIza ke besIza." vagere haju sudhI A vicAra che to bhaviSyane, paraMtu tenI ciMtavanA te karI levAI che. ATalA ja mATe tenA micchAmi dukkaDe devAya che. A ja rIte bhUtakALamAM traNe kALonuM samajavuM joIe. prazna 63ra -15 karmAdAnamAM, zuM AgAra rAkhIne paccakakhANa thaI zake che? agara 15 karmAdAnamAM AgAra rahI zake che, te zuM AvI hAla. tamAM sAtamuM vrata rahe che, eTale ke 15 karmAdAnamAM AgAra rAkhIne kaI sajana vrata dhAraNa kare che, to te hAlatamAM tenuM sAtamuM vrata rahe che ke nahi? javAba -Ama te zrAvake utkRSTa daSTithI 15 karmAdAne tyAga jarUra kare ja joIe. paNa karmAdAne pUrNa tyAga karavAmAM asamartha hovAthI AgAthI paNa paccakakhANa thaI zake che. karyAdAmAM AgAra rahetA hovA chatAM paNa 7 muM vrata dhAraNa karI zakAya che. bhagavatIjInA 7 mA zatakanA bIjA uddezakanI TIkA ane "sena praznathI A spaSTa thAya che. prazna 33 --prakRti, sthiti, anubhAga ane pradeza-A cAra baMdhanA bhedamAMthI kyA bheda kavAyanA ane kayA bheganA? rasa-babdha banethI che ke ekalA kaSAya ke bhegathI? kayA zAstramAM AnuM varNana maLI zakaze? javAba -baMdha te haMmezAM cAreya ekI sAthe thAya che. paraMtu dezanI prabaLatA rahevAthI prakRti tathA pradeza baMdhanI pracuratA hoya che ane sthiti tema ja anubhAganI maMdatA hoya che. A ja rIte kapAcanI prabaLatA hevAthI sthiti ne anubhAga baMdhanI tivratA hoya che ane prakRti ke pradezabaMdhanI maMdatA. ga tema ja kaSAyanI ekI sAthe prabaLatA hovAthI cAreya badhemAM pracuratA hoya che. tAtparya e che ke prakRti tema ja pradezamAM mukhyatA veganI ane sthiti ke anubhAgarmA mukhyatA kaSAyanI hoya che. 10 mA guNasthAnathI AgaLa 13 mA sudhI phakta 1 sAtavedanIyane baMdha thAya che. tyAM kaSAya nathI, te paNa vegathI sAtavedanIyane baMdha cAre ya prakAranAM thAya che, kaSAya na hovAthI te baMdhanI sthiti rasamayathI vadhAre nathI thaI zakatI. anubhAganI DIka (sAtA) rUpaja thAya che. panAvaNuM, bhagavatI, ThANuga, uttarAdhyayana vagere sUtromAM judI judI jagyAoe karmonuM varNana dIdhuM che. paNa karmagranthamAM ekatrita varNana maLI zake che. Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga pahelA ( 103 prazna 634H--mAhanIya kaeNnA sAparAmathI anuyAga dvAramAM ATha elanI prApti batAvI, paraM'tu mithyAdaSTi ane mizradRSTinI prApti kevI rIte thAya che? javAba :----jIva mehanIyanA kSayApazamathI ja kuzraddhAnuM maMDana ( maMDANu ) tathA suzraddhAnuM khaMDana karI zake che. maMDana--khaMDananI zaktinuM prAgaTaca tathA ruci, mAhanIyanA kSayApazamathI ja thAya che ane yathApravRttikaraNa, apUrva karaNa A paNa mehanIyanA kSayApazamathI thAya che. A rIte kudeva vagerenI ruci tathA sudeva vagerenI arUci A mithyAdaSTi tathA bannenI pratye samAnatA A mizraSTi e banne jAtanI rucio paNa mehanIyanA kSayApazamathI ja thAya che. jaDane tA AvI ruci paNa pedA nathI thaI zakatI. prazna 635 :--apratipAti avadhijJAnI (pahelA kama granthamAM lakhyu che ke) badhA lAka jue ane alakanA eka pradeza paNa jue, te| alekane eka pradeza kevI rIte jue ? javAba :--avadhijJAnanA viSaya rupI padArtha che. aleAkamAM rupI dravya nathI, paraMtu koi jIvane eTaluM avadhijJAna thaI jAya che ke AkhA leAkamAM rupI padArthane jANI lIdhA pachI jo alAkamAM paNa rupI dravya hAya, te tenAM eka pradezane paNa joI zake che. ATalI zaktivALu avadhijJAna pAchuM nathI paDatuM. alAkamAM tA rupI padArtha che ja nahi, paraMtu jJAnanI zakti batAvavAne mATe A kalpanA karI che, jenAMthI saraLatApUrvaka temanI jJAna zaktino paricaya thaI zake. naMdIsUtramAM pazu AvuM vaNa na che, prazna 66 :----bhAva vaDe Rnumati mana:paryAvajJAnI dravyanA asa`khyAtA paryAya jANe ane vipulamati tenAMthI vadhAre jANe, evu kahevu. ThIka che, ke < utkRSTa badhA bhAvAnA anantamA bhAgane jANe ? ' javAba :--vipulati manaHpa jJAna, Rnnumati manaHpavajJAnathI vadhAre jANatAM badhA bhAvAnA anantamA lAgane jANe che. A anneya vAte vipulamatine mATe kahevI joI e. prazna 637:--cAlatI TreInamAM sAmAyika karI zakAya ke nahi ? athavA cAlatI TrenamAM sAmAyika kare, te zAstra-sammata che ke nahi ? javAba H--bhAva-sAmAyikanI vAta te nirALI che tathA sAmAyikavALAne kaI jabarajastIthI TreInamAM pheMkI de, evI dazAmAM sAmAyikavALAnA bhAva vizuddha rahe, te tenI sAmAyika bhaMga nathI thatI. paraMtu vyAvahArika sAmAyika vrata cAlatI TreInamAM karavAmAM zAsra Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 174 ] samatha samAdhAna sammata nathI. kemake tyAM hiMsA vagere pravRttio cAlu che. tathA agni pANI vagerenA saMgha cAlu che. ATalA mATe TreInamAM vyavahAra sAmAyika vrata karavAmAM zAstrasammata nathI. prazna 638 :--devAnAM aMga ka`pe te svAbhAvika rIte ke koI nimittathI ? javAba H--ti karonAM janma vagere prasaMga upara teA lekAnubhAva (svabhAva)thI tathA khIjA prasaMgA upara tapa, maMtra vagerenAM nimittathI Ama banne prakArathI devAnA aMgaAsana ( siMhAsana ) kaMpe che. prazna 639H--sAtA vedanIyanI utkRSTa sthiti 15 kroDAkroDa sAgaranI kayAM bhAgavAya che ! javAba H--je rIte, narakagati tema ja naraka anupUvinI utkRSTa sthiti 20 ane devagati tema ja deva anupUrvinI 10 kraDAmrATa sAgaranI bAMdhIne bIjI gati nAma karmInI prakRtinI sAthe te prakRtinu saMkramaNa karIne tathA vacce-vacce kevaLa pradeza uyarUpamAM paNa bhogavI lye che, te ja prakAre sAtAvedanIyanA pradeza paNa asAtAnI sAthe sAthe pradeza udayarUpa vagerethI bhAgavI le che. A rIte, aneka prakRtionA viSayamAM samajavuM joI e, prazna 640H--vaMdanA karIne koNe kama halakAM karyAM? dAkhalAsahita atAvaze? javAba H--nadI sUtramAM sthIrAvalI pachI ' bherI 'zabda para je 13 mI kathA zrI kRSNa vAsudevanI che, temAM temaNe vaMdanA karIne ka halakA karyAM, evuM vaNa na che ane uttarAdhyayananA 29 mAM adhyayananA 10 mA khelamAM vaMdanA thI kema halakAM thavAnuM spaSTa lakhyuM che. prazna 641 H-eka munie eka pustakamAM sajvalananAM lAbhanI sthiti e mahInAnI lakhI, zu te ThIka che? te munijI te atyAre haiyAta nathI, eTalA mATe AnA khulAsA jo zAstra sammata hoya, to batAvaze ? javAba H--sa jvalananA lAbhanI baMdha-sthiti jaghanya aMtarmuhUrtanI ane utkRSTa 40 kADhAkADa sAgaranI pannavAnA 23mA padanA khIjA uddezAnA mULapAThamAM batAvI che. aMtarmuhUta nA aMdha kSepaka-zreNIvALA jIvAne 9 mAM zuM. nA a Mtima samayamAM ( je saMjavalananA leAbhanA adhatu chelluM sthAna che) thAya che ane 40 kADAkreDanA baMdha prathama gu.mAM thaI zake che. A banne prakAranA adha sthAnonI vacce vividha madhyama sthiti-kha dhanA sthAna che. saMjavalananA krodhanI khaMdha-sthiti jayanya 2 mahInAnI batAvI che, paraMtu leAbhanI nahiM, leAbhanAM sivAya khAkInA kaSAyAnI utkraya sthiti ja. u. aMtarmuhUta ane lAbhanI utkraya sthiti ja. eka samaya u, aMtamuhUtanI pannavaNAtA 18 mA padma vagerethI sAbita che. te 11 mA gu.thI pAche pharIne 10 mA gu. mAM AvIne eka samayamAM kALa karavAvALAnI Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga pahelo | [ 175 apekSAthI che. nahiM te pratyeka kaSAyanI udaya sthiti jaghanya ane utkRSTa aMtarmuhUrtanI ja che. upara pramANenAM prakArathI saMjavalana lebhanI baMdha tema ja udaya sthitine dhyAnamAM laIne vicAra karI le. prazna 64ra-paradezI rAjAne 13 chaTTa (belA) ekIsAthe be upavAsa) hevAnuM kahevAya che, te tene zo AdhAra che? javAbaH-paradezI rAjAne 13 chaThThanuM pramANu rAyapraseNImAM te che nahi, ane kyAMka kathA-graMthamAM hoya, te dhyAnamAM nathI. prazna 643 -gecarI jatAM vakhate gRhastha dvArA sacitta pANI vagerene sparza thaI jAya, te te ghara asUjhatuM thaI jAya che ane munirAja AhAra vagere lIdhA vinA ja pAchA phare che. A divasa te ghara asujhatuM ja manAya che. te samudAyanA keI paNa sAdhu sAdhvI te divase te gharethI AhAra nathI letA, te Avo niSedha (manAI) kyA AdhArathI karAye? zAstrIya AdhAra javAba :- sAdhune harAvavAnAM nimittathI sacitta pANIne sparza vagere thaI jAya, te te ghara asUjhatuM te saMpradAyane tyAM virAjI rahelA munione mATe samaje che, paraMtu satIone mATe nahi, A ja rIte, te ghara satIone asUjhatuM thaI javAthI te saMpradAyanA munione mATe nahi, saMta-satIonAM AhAra-pANIne saMga na thavAne kAraNe A ja rIte asUjhatuM ghara thavAvALA munioe te divase vihAra karyo hoya ane te saMpradAyanA bIjA muni te ja divase AvI gayAM hoya, to te munione te ghara asUjhatuM. nathI rahetuM. te divase saMpUrNa asUjhatAnuM kAraNa A prakAre dhyAnamAM che-gRhasthane tyAM asana vagere 4 AhAra taiyAra na thayA hoya, paraMtu thaI rahyA hoya, evuM je sAdhu jANuM le, te tarata ja pAchA pharI jAya, paraMtu gharamAM na jAya. je tyAM AhAra vagerene mATe javAnuM jarUrI hoya, te kaMIka dUra ekAntamAM rokAI jAya, asana vagere 4 taiyAra thayA jANIne pachI jAya-AvuM AcArAMganA 10mA adhyayananA 4 thA uddezAmAM che. A uparathI A vicAra samajamAM Ave che ke - gRhastha AraMbhanI zIvratA (utAvaLa) karI leze - AvI AzaMkAthI muni tarata ja pAchA pharI jAya, te pachI sAkSAt muni vahAvarAvavAmAM nimittathI jenI virAdhanA thavAthI te muni, te divase tene tyAM tenAM ke bIjAnA hAthathI vahAre ja kevI rIte? ATalA mATe te divasa jarUra TALavuM joIe. prazna 644-A ja rIte gRhasthanA hAthamAM kaI sacitta vastu hoya ane te vaMdanA kare ane kahe: "padhAre, carIne lAbha Ape," tenuM ATaluM kahevA mAtrathI te ghara asUjhatuM thaI jAya ane tyAMthI kaMI paNa na Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 176 ] samartha-samAdhAna levuM-Ama kaI kaI kahe che, te AvI pravRtti kayA AdhArathI thAya che? zuM "adhika-prarupaNuM" deSa nathI? javAba :-rastAmAM keI gRhastha maLe ane A rIte (praznamAM lakhyA pramANe) kahe, te tenAM kahevA mAtrathI ghara asUjhatuM nathI thatuM, tathA sAdhu keIne tyAM jAya, tyAM koI asUjhatA bhadra gRhastha vahevarAvavAne nimitte te na UThe, paraMtu sahaja ja vaMdanAnA nimitte UThe, te ghara asUjhatuM nathI thatuM, paraMtu sAdhunA aMdara javAnA rastAne mATe tema ja vahAvarAvavAne mATe jIvonI virAdhanA vagerenuM kAraNa thayuM hoya, te ghara asUjhatuM samajavuM joIe. prazna 645 - paMjAba, mAravADa vagere pradezanA muni ane terApaMthI, pitAnAM sthAnathI rAtrie eka se pagalAM dUra sudhInI jagyAe vyAkhyAna devA jAya che, te Ane mATe paNa keI zAstrIya AdhAra che zuM? javAba:-rAtanAM vyAkhyAna devAne mATe sthAnaaMtara so pagalAM sudhI jAvAne mATe kaI zAstrIya pramANa jANavAmAM nathI. prazna 649 -sulasA satIne devadatta vagere 3ra 5 thayA hatA ke rUra lakSaNe vALe eka ja putra thayo hato? javAba:-sulasA satIne 32 putre thayA hatA. prazna 647 -chaThThA satI puSpa cUlAnAM lagna thayAM hatAM ke nahi? je thayAM hatAM, to tenI sAthe temanA bhAI puSpacUlanI sAthe thayAM hatAM zuM? javAba -chaThThAM satI puSpacUlAnAM lagna, puSpacUla nAmanAM pitAnAM bhAInI sAthe ja thayAM hatAM. A lagna temanI mAtA puSpavatI rANIe nA pADavA chatAM paNa temanA pitA puSpaketu rAjAe karI nAkhyAM hatAM. A rIte kathAmAM che. prazna 648-tIrthakara mukhatrikA ( pattI) kema nathI rAkhatA? javAba:-anAdikALathI tIrthakaronI A ja rIti che ke teo dIkSA laIne dIkSAnI mukha vastrikA vagere kaI paNa sAmagrI nathI rAkhatA ane jJAna tathA apramattatA pUrvaka satata sAvadhAnIthI saMyamanI aviruddha pravRti ja kare che. temanAM mukhavastrikA vinA paNa hAtha vagerethI saMbhALa rAkhIne bolavAnI sAvadhAnI haMmezAM rahevAne saMbhava che. A kAraNathI temane mukhavastrikA vagerenI koI jarUrata nathI rahetI. prazna 649-Sabhadeva bhagavAne yugalanI sAthe saMbaMdha (pharI pati kare-bIjo pati karo) karyo hato ke nahi? javAba -eka yugala, nAnI uMmaranuM ja hatuM. tene yuvAna avasthA prApta thaI Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga pahelA [ 177 na hatI, tenuM rakSaNa mAtA-pitA ja karI rahyA hatA, AvI avasthAmAM zAstrakAra temane bahena-bhAI ja mAne che. te khALa avasthAmAM, te yugalamAMnA khALaka marI gayA ane khAlikA rahI gaI, te khAlikAnuM pAlaNapASaNa mAtA-pitAe karyuM. pachI avasthAmAM AvyA pachI te kuMvArI kanyAnI sAthe bhagavAna RSabhadevanAM lagna thayAM, paraMtu sa MbaMdha nahi', saMdha kahevAvALA bhagavAna upara jUThA kalaMka lagAve che. prazna 650H--agyAra gaNadharAmAMthI keTalA gaNadharAe nAtA (saMbaMdha) karyA? javAba H--koI paNa gaNudhare nAtA (nAtarU) nathI karyAM. keTalAya loko ' chaThThA sAtamA gaNadharanI mAtAe nAto karyAM '-evA AkSepa kare che, paraMtu A vAtanuM khaMDana paNa 30 -83, 65 ane 95 mA samavAyAMganA mULa pAThathI thAya che. A kAraNathI A kahevuM paNa temanuM mithyA ( khATu' ) che. prazna 651 :--pahelA praharamAM lAvelu dhAvaNu, ceAthA praharamAM kAmamAM nathI AvatuM, paNa gRhasthane tyAMthI pahelA praharanuM karelu. dhAvaNu, bIjA prahara vageremAM laI AvavAthI ceAthA praharamAM paNa kAmamAM levAya che. Anu` zuM kAraNa che? javAba :--AhAra, pANI, lavIMga, sUMTha, cU, lepa vagere vastu, sAdhue grahaNu karI lIdhA pachI, sAdhune mATe vAparavAnA sAhajika kalpa ( niyama ) 3 praharanA ja che. AthI lavIMga vagerenI jema dhAvaNa paNa cothA praharamAM kAmamAM nathI AvatuM ane te ja dhAvaNa vagere bIjA praharamAM lAvyA pachI suryAstanI pahelAM kAmamAM AvI zake che. prazna para H--sAdhvInuM vyAkhyAna, strI ane puruSAnI pariSadamAM pahelAM kayAreya thayu` hatu` ke nahi ? jo thayuM', te zAstramAM kaI jagyAe AvyuM che ? javAba H--naMDhI tathA siddhaprAbhUtanI TIkAmAM sAdhvIe dvArA pratioAdhita puruSAnuM siddha thavAnu khatAvyuM che. AthI sAdhvIe strI ane puruSonI maLelI sabhAmAM paNa upadeza daI zake che. prazna 6pa3: zrI sAtamI narakamAM zA mATe nathI jatI? javAba :--AyubaMdhanA prasaMga upara svabhAvathI ja strInAM sAtamI narakanAM AyuSyanA baMdha thAya, evA adhyavasAya utpanna ja nathI thatA. ATalA mATe sAtamI narakamAM jatA nathI. prazna 654H--so varaseAthI dikSita sAdhvI paNa eka divasanAM dIkSita sAdhune vaMdanA kare AvuM kema batAvyuM che? pAMca mahAtrata anenAM che, te pachI sAdhunuM pada UMcu` kema che ? javAbaH--sAdhu-sAdhvIomAM mahAvratAnI samAnatA hovA chatAM paNa puruSanAM vaMdunathI sa, 23 Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAA 178 ] samartha-samAdhAna sAdhvIomAM abhimAna vagerenI mAtrA na vadhI jAya vagere kAraNo joIne ja prabhue puruSa-yeSTha ka5" pharamAvyuM-evo saMbhava che. A ja ka95nA-hisAbathI jUnI dIkSita sAdhvI paNa navA dIkSita thayelA sAdhune vaMdana kare che. ane moTA (puruSa-yeSTha) paNuM mAne che ane Ama karavuM ja ThIka jaNAya che. prazna 655 -jIvAbhigama sUtramAM 5 sthAvarane badale 3 sthAvara ja kema batAvyA? javAba -teukAya ane vAyukAyane sthAvara hovA chatAM paNa gati karavAnAM (ghAsa vagere cIjo saLagatAM teukAya AgaLa cAle che ane vAyukAya paNa havA rupathI AgaLa cAle che) kAraNe jIvAbhigama ane uttarAdhyayanamAM "trasa' batAvyA che. eTale ke teukAya ane vAyukAya sthAvara che, paraMtu te gati karavAne kAraNe, temane "sa" paNa kahe che. prazna 65da -caitya" kene kahe che ane keTalAM prakAranAM hoya che? javAba -jJAna, sAdhu, staMbha (citA uparane thAMbhale) vyaMtarA patana ( vyaMtarane rahevAnuM sthaLa) vRkSa vizeSa vagere aneka vastuone "caitya' kahe che. eTale ke jJAna vagere aneka cIjo caitya kahevAya che. prazna 657:-achAyA (ughADuM) kene kahe che? chAparAMnI nIce te sUkSma jIva Ave che? javAba:-chAyelA (DhAMkelA) makAna ke jhADa vagerenI nIce te achAyA nathI gaNAtI, khAsa karIne upara ughADuM hoya tene "achAyA' kahe che. AvA upara ughADA makAna vagere hoya, tyAM sAdhune rAtamAM sUvuM, besavuM vagere nathI kahapatuM. chAparAM moTA hoya te chAparAMnI nIce besavAmAM achAyA saMbaMdhI koI vAMdho jANela nathI. chAparAMnI nIce sUphama jIva AvavAne saMbhava nathI rahetuM. prazna 658 -be hAthanI avagAhanAnA siddha kevI rIte thayA? javAba-keI nAnI uMmara (nava varasa)mAM vAmana saMsthAnavALA muni, cothA ArAnA aMtamAM ke pAMcamAnA prAraMbhamAM mikSa jAya, to evA prasaMga upara be hAthanI avagAhanAvALAnuM siddha thavAnuM saMbhavita thaI zake che. A prazna 659-zuM " avadhi' jJAna paNa che ane ajJAna paNa che? javAba:-mati, zrata ane avadhi jJAnAvaraNIya karmanI prakRtionA kSe pazamanI sAthe darzana-saptakanuM kSopazama vagere thayuM hoya, te traNa jJAna, ane darzana-saptakanuM kSapazama vagere na thayuM hoya te traNa ajJAna thAya che. ajJAna dazAmAM ja te "vibhaMga jJAna" kahevAya che, Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga pahele [ 179 prazna da60-pUrva ane pazcima mahAvideha kyA prakAre che? javAba -meru parvatanI pUrvanI bAjue 16 vijya, pUrva mahAvidehanI che ane pazcima taraphanI 16 vijaya, pazcima mahAvidehanI che. prazna da61 -taMdulamaccha garbha ja che ke samUrNima? javAba:-"naMdula" nAma cokhAnuM che. je macchanI thAvala jeTalI avagAhanA hoya ane te ja AkAranAM hoya, tene "naMdulamacha" kahe che. te saMjJI asaMjJI banne prakAranAM hoI zake che. paraMtu pahelI narakathI AgaLanAM narakamAM jAvAvALA ekAnta saMsI ja hoya che. prazna dadara - jainadharmanuM mULa zuM che ane tenAM lakSaNe kayAM che? javAba jina AjJA pramANe mahAvrata ane aNuvratonuM pAlana jaina dharmanuM mULa che ane samyagadarzana ane jJAna jaina dharmanAM lakSaNa che. prazna da63-saMpradAya kevI rIte zarU thayA ane saMpradAya kema kahevAyA? javAba:-dUra dUra vicaravAne kAraNe adhika sAdhu sAdhvIonI eka AcAryathI saMbhALa na laI zakavAne kAraNe tathA AcaraNa (samAcArI) bhedanAM kAraNe-ItyAdi kAraNethI saMpradAye cAlu thayA. 22 mukhya prabhAvakArI puruSo madhyakALamAM (thaDA kALa pahelAM) thayA, teo judA judA prAMtamAM vicArIne lokamAM dharmanI bhAvanA bharatA-jAgrata karatA hatA. A kAraNathI te 22 puruSanAM nAmathI 22 saMpradAya kahevAya che. prazna da64 -grahaNa kene kahe che? javAba:-candra tathA sUryanAM vimAnanI ane manuSyanI vaccamAM rAhanAM vimAna AvavAthI grahaNa thAya che. eTale ke pUrva zahUnAM vimAna ahIM tahIM jatAM candra sUryanA vimAnanI nIce AvavAthI evA AvRta rUpa dekhAya tene grahaNa" kahe che. prazna dadapa -gAthApati, kauTumbI ane sArthavAha kene kahe che? javAba -gAhAvaIgRhapati (gharadhaNI) ane mAMDalika rAjAne "gAhAvaI' kahe che. kauTumbika-kuTumbanA svAmIne "kauTumbika" kahe che. sAthenAyakane "sArthavAha" kahe che. sArthavAhanA lakSaNa A prakAre batAvyA che-jene rAjAnuM bahumAna hoya, je lekamAM prasiddha heya, garIbone nAtha hoya ane pravAsamAM jatAM, rastAmAM prema karavAvALA hoya, tene "sArthavAha" kahe che. prazna kada -badAmanA geTA sacitta che ke acitta? javAba -badAmanA akhaMDa goTA (majajA) sacitta mAnavAmAM Ave che ane sacitta hevAne ja saMbhava che. Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ r, e. J samartha-samAdhAna prazna da67 -varasAdamAM Ave jAya tene mAMgalika kahevuM ke nahi ? javAba varasAdanA chAMTAmAM rokAyelA bhAI-bahena vagerene mAMgalika na saMbhaLAvavuM. je teo chAMTA na lAgatA hoya tyAM UbhA hoya, te mAMgalika saMbhaLAvI zakAya che. prazna kada -mAsAmAM grahasthane tyAMthI pATa lAvavI ke devI gya che ke nahi, tathA jyAM utaryA hoya te makAna vagerenA pATapATalAnI AjJA levI tema cheDavI ke nahi? javAba:-mAsAmAM gRhasthane tyAMthI pATa, bAjoTha lAvI zakAya che. tathA laI Avela pAchA paNa daI zake che. A ja rIte utaryA hoya te makAnamAMthI paNa laI zake che ane pAchAM daI zake che. prazna da69 -paramAdhArmika ane smaka devAmAM keTalI lezyA heya che? javAba:-bhagavatI sUtranA trIjA zatakanA 7mA uddezakamAM paramadhArmika devene yama lokapALanA putra sthAnIya batAvyA che ane tyAM ja temanI sthiti eka palyopamanI batAvI che, tathA 14mA zatakanA 8 mA uddezakamAM bhaka devenI sthiti paNa eka pa5manI batAvI che. upara kahelI sthitinA hisAbathI paramAdhArmika ane jUbhaka evA banne prakAranA devemAM dravya lezyA eka tene ja hoya che. kemake uttarAdhyayana sUtranAM 34 mA adhyayanamAM lezyAonI sthitinuM varNana jevAthI spaSTa thAya che, ke-pa5manA asaMkhyAtamA bhAgavALA devamAM te kRSNa vagere cAra lezyAomAMthI dravya-lezyA eka ja hoya che. ane papamanA saMkhyAmAM bhAganI sthitithI laIne yAvat palyopama vagerenI sthitivALA devamAM dravya lezyA eka teju ja hoya che. je upara kahelA banne prakAranA devenI parivAra bhUta ke Abhigika deva nAnI (palyopamanA asaMkhyAtamA bhAganI) sthitinA hoya, te teomAM vezyA kRSNa vagere mAMthI eka hoI zake che. nahi te eka popama vALAomAM te mAtra eka tejezyA ja samajavI joIe. prazna 670 trIjA ane chaThThA devalokanA devemAM keTalI lezyA hoya che? javAba:-trIjA devalokanA devemAM eka pavaeNlezyA ane chaThThA devakanA devAmAM eka zukla-lezyA bhagavatIjInA 24 mA zatakanA 20 mA uddezAmAM batAvI che. zakA-ahIM eka prazna thAya che ke aMba aMbariSa vagere nAma jAtivAcaka che, ke vyakti vAcaka? je jAti vAcaka nAma che, tyAre te paramadhArmika ane bhaka badhA devAmAM eka ja te lezyA hevI joIe. temanI jaghanya ane utkRSTa sthiti eka palyanI hoya che. AthI ochI sthiti koInI nathI hotI, bhalene te temanA pArivArika ke Abhigika deva paNa kema na hoya ! jemake candra vimAnavAsI devenI jaghanya sthiti che patya ane utkRSTa eka palya eka lAkha varasanI che. AmAM caMdra devenA pArivArika ke Abhi Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga pahelA | 181 cegika devAnI paNa AnAthI ochI sthiti hAvAnA saMbhava nathI. A ja rIte paramAdhAmika ane jA bhaka jAtinA badhA devAmAM eka palyanI sthiti heAya che. AnAthI ochI sthiti hAvAneA saMbhava nathI. A kAraNathI khadhAmAM eka tejo lezyA ja hovI joI e. A devenA pArivArika ke AbhicAgika devAmAM AnAthI nAnI sthiti thatI hoya ane temAM cAra lesyAomAMthI koI eka lecyA hAya-AvuM kAI zAstrIya pramANu ApanA dhyAnamAM hoya, te batAvavAnI kRpA karaze. samAdhAna aMba, aSi vagere nAma che teA jAtivAcaka, paraMtu jaghanya utkRSTa sthitinA khulAsA karIne tyAM nathI batAnyeA. jevI rIte sarvArthasiddha vimAnanI sthiti ja0 u. vagara khatAvI che, tevI rIte, paramAdhArmika ane jU bhaka devAnI sthiti nathI batAvI. kadAca zAstrakAroe bAhulya pakSa tema ja sukhiyAone dhyAnamAM laI ne ja kahI hoya. ATalA mATe paramAdhArmika ane jI bhakanA parivArabhUta temaja AbhiyAgikomAMthI keAI devadevInI sthiti kaddAca echI thatI hoya ane emane mATe vicAromAM thoDu sthAna devAya tA vAMdhAnI zI vAta che? prazna 601 H----ApaNA ghara-gRhasthI kAyane mATe koI paNa icchA karIne bhagavAna pAse yAcanA na karavI joie ane AzA rAkhIne tapasyA paNa na karavI joie. Avu ame Apa lokonI pAse sAMbhaLyu` che. ahI zakA thAya che ke zrIkRSNajIe telA karIne mAtAnI IcchA pUrI karI, subhadrA satIe telA karIne devane lAvyA ane capApurInA killAnA daravAjA adha karAvyA ane te satIe sUtaranAM kAcA tAMtaNAthI cAraNI bAMdhIne pANI kADhIne chAMTayuM tyAre daravAjA khulyA, paNa AjakAla AvI tapasyA karavAnI manAI kare che, enuM zuM kAraNa che? A prakAranI rUkAvaTathI ja sArA sArA jainA, kudeva ane kugurune mAnavA lAgyA che? javAba :--dazavaikAlika sUtranA 9 mA adhyayananA 4 thA uddezAmAM bhagavAne sa manA karI che ke-A lAkanI icchA vagerethI tapa na karavuM. mAtra kameAMnI nirAne mATe ja tapa karavu joI e. bIjA paNa aneka sUtreAmAM saMsArane lagatI icchA rAkhIne tapa karavAnI manAI karI che. te anusAra ja sAdhu tenA niSedhanA upadeza kare che, mAtra peAtAnI rucithI nahi. zrI kRSNa vAsudeve, meghakumAra, cakravartI ee, ane kANika vagere anekoe je sAMsArika icchAone pUrNa karavAne mATe telA karyA tathA atyAre paNa keTalAya kare che, te potAnI icchA pramANe kare che, paraMtu prabhu ajJAthI nahi. jo sAdhuonu bahAnu na kADhatAM, sAdhuenI AjJA mAnIne ja gRhastha evuM icchAvALu tapa na karatA hAya, tyAre kuguru ke kudevAne paNa na mAnavA joIe, kema ke Amane mAnavAnA paNu sAdhu, prabhunI Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 182 ] samartha-samAdhAne AjJAthI saMpUrNa manAI kare che. A kAraNathI banne pravRttione rokIne prabhu AjJA pramANe karmanA kSayane mATe ja tapa karavuM joIe. karma haTavAthI jarUra sukha thAya che. ane A ja ucita che. prazna 672 -candraprajJapti ane sUryaprajJapti, A banne sUtronA pATha zuM sarakhA che? je sarakhA che te zA mATe? javAba --candra prajJapti ane sUrya prApti-A banne sUtre chaThThA aMganA upaaMga mAnyA che. atyAre A banne sUtranAM pATha DAka leko sivAya lagabhaga sarakhA che. A sUtranI TIkA karavAvALA AcArya malayagiri che. teo pite kahe che, ke- sUryaprajJaptinI niryukti, pahelA bhadrabAhasvAmI dvArA karAvI. kALa prabhAvathI A prApta nathI. ATalA mATe huM kevaLa sUtranI vyAkhyA karIza. A banne sUtranA pATha lagabhaga sarakhA ja kema che tenA anumAnamAM keTalAya vicAro pedA thaI zake che. jemake sUryaprajJaptinI be nakale paDI heya, temAMthI eka nakalamAM ekAda pAnuM candra prajJaptinuM sAmela thaI gayuM heya, te pAnAne joIne sUrya prajJapti upara ja candraprApti nAma lakhAvI dIdhuM hoya, pachI nakale thaIne pracalita thaI gaI hoya. athavA zAstra, lipi-baddha karatI vakhate A bane sUtrone judA judA sAdhu, lipibaddha kAvatA, eka tarapha eka sUtrane, bIjI tarapha bIjA sUtrane badale bhramathI te ja sUtrane lipibaddha karAvI lIdhuM hoya, ke dIka (udhaI) vagere pAnAMne khAI javAthI bIjA sUtranAM bhramathI bIjAnuM ja nAma lagAvI dIdhuM heya. ItyAdi aneka zaMkAo UbhI thaI zake che. AnuM khAsa kAraNa te vizeSajJa ane sarvajJa ja jANe. prazna da73 -yuvaka ane rUpuSTa manuSya, svastha dazAmAM saMthAro mAge, te sAdhu tene saMthAre karAve ke nahi? javAba -vizeSa jJAnI te jJAnamAM jevuM gya samaje tevuM kare, paraMtu sAmAnya sAdhue te AvI svastha hAlatanA manuSyane kaI vizeSa kAraNa samajyA vinA, AgrahapUrvaka mAgavA chatAM paNa saMthAre na karAvavuM joIe. je saMthAra karanAra ke karAvavAvALAne keI kAraNane vaza te viSayane keI vizeSa anubhava thaye hAya tathA keI deva vagerenI spaSTa vizvAsakAraka madada malI hoya ane janatAmAM avizvAsanuM kAraNa na hoya, ItyAdi keI vizeSa kAraNa ThIka rIte samajavAmAM AvavAthI karAve, te te vAta nirALI che, anyathA nahi. prazna 674-bimAra hAlatamAM manuSya khUba ja dukhe joIne saMthAro karI le, paraMtu pAchaLathI hAlata sudharavAthI khAvA pIvAnuM mAge, te zuM karavuM joIe? javAba:-jIva, zarIra, AhAra, bhUkha, karma, pratyAkhyAna vagerenAM svarUpane vicAra Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga pahelA [ 183 karIne tene teNe karelI pratijJAmAM draDha rahevu... ja uttama che. bIjAenI paNa A ja pharaja che ke uparanI vastuonAM svarUpa sArI rIte samajAvIne, tenA bhAvAne dRDha kare, tenA bhAva dRDha thavAthI ja tene saMthAro gaNAze, bIjI rIte nahi. agara tenA bhAva dRDha ke sthira na thAya, te jevI tenI marajI thaze, tema te karaze. paraMtu tene jabarajastIthI na rokavA joIe. jo tene jabarajastIthI rokIne, khAvAnu' na devAya, te paNa bhAvAthI tA tenA sathArI nathI rahetA. te pachI tene jabarajastIthI zu kAma rAkave ? AhAranI tIvra abhilASArUpa A dhyAna, tenI durgAMtinuM tathA dharma viruddha banavAnu kAraNa thaze. maLapUrNAMka na rokavAthI kadAca kALAMtaramAM te peAtAnAM bhAvAne sudhArIne peAtAnI pratijJAbhaMgano kheda karIne prAyazcita laI ne pharIthI zuddha tyAgI banIne jIvana sudhArI zake che. game te hAya, AvI hAlatamAM baLapUrvaka rokavAmAM prabhunI AjJA anukULa nathI. ATalA mATe jabarajastIthI na rokavA joi e. prazna 605 :-----sAdhue sathArI karI lIdhA pachI hAlata sudharI gai hAya, ane te sathArA tADIne AhAra pANI kare, te! tenI sAdhutA kAyama rahe che zu? javAba H--je sAdhue kevaLa saMthArAnA bhaMga karIne khAvA pIvAnu` cAlu karI dIdhuM che, AnA sivAya koI bIjA guNanA bhaMga nathI karyAM, eTale ke jenI zraddhA (--eTale ke--'saMthAro sAra che, prabhue A bahu suMdara rastA khatAnyA che. me' mArI nabaLAIthI bhAMga karyAM che, te sArU nathI karyuM. vagere vagere vicArothI tenI zraddhA) zuddha hAya ane te anusAra ja prarupaNA (kathana ) hAya ane pharasanA eTale ke sa thAbhaMganA sivAya AAkInI sayama-kriyAnuM pAlana karavAnuM. paNa bhAvapUrvaka kharAbara hoya, AvI avasthAmAM saMthArAnA bhaMga thavA chatAM paNa sAdhupaNuM rahe che. khAvA-pIvAnI pratijJAbhaMganA je doSa lAgyA che, te te ja, paraMtu sAdhupaNuM te temAM mAnavuM joIe, peAtAnI pUrva pratijJA bhaMganI pharIthI zuddhi karIne te ArAdhaka paNa thaI zake che, viparIta zraddhA prarupaNA ane spardhAnA thavA para sAdhupaNuM nathI rahetuM. prazna 676 H--zithila AcArI sAdhune vaMdanA karavAthI kama' haLavA thAya che ke bhAre thAya che? jo te sAdhune cAritrahina samajIne vaMdanA na kare, te ze vAMdho che? javAba :--nizItha vagere sUtrAmAM sAdhunA guNAthI bahAra melA AcAravALA evA je " pAstha" vagere che, temane avaMdanIya matAnyA che, ane temane vaDhanA karavAthI prAyazcita paNa batAvyuM che. prazna 607 :--kevaLa jJAnInuM saharaNa (haraNa) thaI zake ke nahi ? Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 184 ] samartha samAdhAna javAbaH--kevaLInuM haraNa nathI thatuM. chadmastha avasthAmAM saMharaNa thayA pachI kevaLI thaI zake che. prazna 678 -yathAkhyAta cAritramAM saMharaNa thAya ke nahi? javAba -yathAkhyAta cAritra thayA pachI saMharaNa nathI thatuM. saMharaNa thayA pachI yathAkhyAta cAritra thaI zake che. prazna 679 -snAtaka niyaMThA vALAne kevaLI samajavA ke yathAkhyAta cAritra vALAne? javAba yathAkhyAta cAritramAM guNasthAna cAra (11, 12, 13, 14) ane kevaLImAM guNa sthAna be (13, 14) che, tathA snAtaka niyaMThAmAM guNasthAna be (13, 14). che. A kAraNathI snAtaka niyaMThAne kevaLI ane yathAkhyAta cAritrI-bane (kevaLI ane chadmastha) kahI zakAya che. prazna 80 -"cethA pavibhAga" ane cAre palibhAgane zuM artha che? javAba:-bharata ane aravata kSetromAM--avasarpiNI ane utsarpiNInA cha cha Aza hoya che, paraMtu devakurU vagere yugaliyAnA kSetramAM ane mahAvideha kSetramAM ArA nathI. tyAM vartavAvALA kALanAM nAma A pramANe che-ahIMyA "suSama suSama" nAmanA ArAmAM je utkRSTa racanAo thAya che, tevI racanAo tyAM devakurU ke uttarakurUmAM haMmezAM rahe che, AthI devakupha ane uttarakurUmAM je kALa varte che, tene "suSamA suSama' nAmanA pahelA pavibhAga (suSama suSamanAM samAna) kahe che. A ja prakAre harivarSa ane ramyavarSa kSetramAM suSama nAmanA ArAnI utkRSTa racanAo hevAthI tyAM suSama nAmane bIjo patibhAga gaNAya che. A ja rIte hemavaya ane hIraNa vaya kSetramAM 'suSama-6Sama nAmanAM AnI utkRSTa racanAo hovAthI tyAM "suSama duSama" nAmane trIje pavibhAga gaNAya che ane mahAvideha kSetramAM 'duSama suSama ArAnI utkRSTa racanAo hevAthI tyAM "duSama suSama' nAme cothe pavibhAga gaNAya che. A prakAre hevAthI jyAM cethA palibhAgamAM kahyuM tyAM mahAvidehamAM samajavuM ane jyAM cAre palibhAca kahyA, tyAM upara batAvelA yugaliyAnA kSetromAM ane mahAvidehamAM samajavA joIe. A prazna 681 -zrI tIrthakara bhagavAnanA samavasaraNamAM 12 prakAranI pariSada dharma upadeza sAMbhaLe che. zuM temAM puruSa varga (sAdhu, zrAvaka, deva, tiyaca) besIne ane strIvarga (sAdhvI, zrAvikA, devI, tiryaMcaNuM) UbhAM UbhAM dharma upadeza sAMbhaLe che? jo AvuM che to A judApaNanuM zuM kAraNa che? zuM strI varga vItarAgenA samavasaraNamAM besavA lAyaka paNa nathI je strIvarga besIne dharma upadeza sAMbhaLe che, to aupapAtika sUtramAM Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga pahelo [185 A pATha AvyuM che-"keNIyerAyaM purao kigrA kiIyA ceva pajajuvAsaI" TIkA-"ThiyA-urdhvasthitA A pAThamAM Avela "ThiyA" zabdano zo artha kare? je ahIMyA Thi " zabdano artha " UbhA rahevuM karIe, te AgaLanA pATha sAthe A pAThane meLa nathI maLato, jema ke dharma upadeza sAMbhaLIne jyAre rAjA ane rANI pAchA javA lAgyA tyAM sUtramAM rAjAne mATe A pATha A che-"ue uTheI" eTale ke pahelAM rAjA beThA hatA, have javAne mATe UbhA thayA. rANIne mATe paNa AvA ja prakArane pATha Avyo che- uThAe uThe" pahelA "ThisthA" zabdathI rANIne UbhA rahevAnuM mAnIe, te pachI A "uThAe uTheI' pAThane meLa kevI rIte thaze? kemake rANI jyAre pahelAMthI ja UbhI che, te pachI tenAM UbhA thavAne savAla ja kayAM UThe che?. . je strI varga UbhA rahIne ja vItarAgonI sevA kare che, ane UbhA rahIne ja dharma upadeza sAMbhaLe che, te pachI AjakAla munirAjonAM dharmaupadezamAM strI varga besIne dharma upadeza kema sAMbhaLe che? UbhA rahevAne rivAja kyArathI baMdha thaIne besavAno rivAja zarU thayo ? javAba :-strIvarga samavazaraNamAM besavuM nahi, e niyama AcArAMgasUtra vagere kaI paNa sUtramAM jovAmAM nathI AvyuM. prabhu taraphathI besavAnI rUkAvaTa na hovA chatAM paNa koI pitAnI IcchA, umaMga vagerethI na bese, te te vAta judI che. A aupapAtika, vyAkhyA prajJapti, aMtakRtadazA, dazA zrutaskaMdha vagere sUtramAM strIvarga je UbhA UbhA sevA karI, e artha dIdhuM che, tenAMthI paNa A sAbita nathI thatuM ke tyAM zAstrakAroe strIone besavAthI kyA heya. jevI rIte Aja paNa keTalAya loka rUkAvaTa na hovA chatAM paNa pitAnI IcchA ke umaMga vagerethI UbhA UbhA pablika vyAkhyAna vagere sAMbhaLe che, te ja rIte tyAM paNa samajavuM joIe. Thi'-'UrdhvasthitA' no artha "UMcA rekAIne' eTale ke rAjA AgaLa che ane rANI pAchaLa che. je AgaLa besavAvALAonI jamIna UMcI hoya, te "Urdhva sthitA ne artha besavAne mATe paNa lAgu thaI zake che. AvI vyavasthA besavAvALAone mATe Aje paNa keTalIye khelanI jagyAo vagere para thAya che. agara "hiIyAne artha 'tyAM ja rokAIne?--(rAjA AgaLa che ane rANI pAchaLe che te ja jagyAe rokAIne-eTale ke AgaLa na jatAM, tyAMthI) sevA kare che, A bannemAMthI kaI paNa artha mAnavAthI, pachI strI varganA besavAmAM kaI vAMdho nathI Avate, sa, 24 Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samartha-samAdhAna ane A artha mAnavAthI rANIone mATe je AgaLa "uThThAe uoI pATha AvyuM che, tenAthI paNa meLa barAbara besI jAya che. hajI sudhI urdhvane artha UbhA rahevuM paNa thAya che, paraMtu te rANuMonA "ue uThe pAThathI meLa nathI khAto. zrI mallInAtha prabhunI te AtyaMtara pariSada sAdhvIonI ja hatI, e sUtramAM ullekha che, te sAvIo haMmezA, sUvAnuM, besavuM, khAvuM, pIvuM vagere prabhunI pAse ja karatI hatI ane temanI vaiyAvRtya. paNa sAddhio ja karatI hatI. je vitarAganAM samAvezaraNamAM strIone besavAnI manA heta, te A vAta kevI rIte saMbhavita thAta ? besavAnI manAI na hovAthI ja vizeSavRddha strIo, pagathI apaMga, tema ja urapazi sarSa ane bhujaparisarpa vagerenI aneka strIo sevA tathA zravaNane lAbha laI zake che, bIjI rIte nahi. sAdhvI, vItarAganI vANI (agyAra aMga vagerene meDhe karIne) beThI beThI tene svAdhyAya kare che, te pachI besIne sAMbhaLavAmAM vadhe ja zuM hoI zake che? zrutajJAnane mATe strIomAM daSTivAda zIkhavAne pazama nathI hete, A kAraNathI daSTivAda temane mATe nathI batAvavAmAM AvyuM, paraMtu zAstrakAra strIone daSTivAda zIkhavA-zIkhavavAnI mana nathI karatA. je pakSapAtanI daSTithI ja temane mATe daSTivAdanI rukAvaTa batAvI hota, te temane mATe avadhi, mana:paryava ane kevaLajJAna thavAnuM te batAvata ja kevI rIte ? zAstrakAronI saMpUrNa niSpakSa dRSTi che. AthI ja strInuM sAtamI narakamAM javAnuM varjita batAvyuM che. paraMtu puruSe jAya che ane mokSane mATe bannenI samAnatA che. - strIonI te zuM, zAstrakAra te tiryaMca vagere keInI paNa mahattA nathI chupAvatA, dAkhalA tarIke aMtarmuhUrtanA tiryaMca AThamA svargamAM jaI zake che, paraMtu manuSya (vinA pratyeka varSanA) nathI jatA pRthvI, apa ane vanaspatimAMthI nIkaLIne manuSya thaIne kevaLI thaI zake che. paraMtu sAtamI narakanA tathA yugalika marIne sIdhA manuSya paNa nathI thaI zakatA. tathA vikasendriyathI AvelA manuSya thavA chatAM paNa kevaLI nathI thaI zakatA. ATalA mATe jyAM jenI jevI sthiti, svabhAva vagere hoya che. zAstrakAra tyAM tevuM ja pharamAve che, ItyAdi aneka pramANethI temanI niSpakSatA sAbita che. dharma upadeza sAMbhaLavAne mATe besavAne rivAja na nathI, kema ke dharma upadeza sivAya paNa keTalAya kAraNathI sAdhu ane sAdhvIne bhegA besavAne adhikAra batAvyuM che. jevI rIte "paMcahiM ThANahiM nirgAthA nirgethI ya egattao ThANe vA sijaja vA nisahiya va cetemaNe IkamaI jahA....paMcahi ThANehi samaNe nirgathe alae saliyAhiM nirgathIhiM saddhi saMvasamANe nAIkamaI ta jahA....(sthAnAMga ThA. 5 u. Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga pahelo [ 187 2 sUtra 417) "chahIM ThANehiM nigraMtha nirgethI ya sAhasmita kAlagata samAna tharamANa IkamaI tuM jahA....(ThA. 6 sUtra 477) tema ja vyavahAra sUtranA sAtamA udezAmAM paNa kAraNavaza thoDA samaya sudhI sAdhu sAdhvI sAthe rahI zake che, evuM varNana che. vikaTa samayamAM paNa sAdhvI, sAdhunI nizrAmAM (rakSaNa nIce) beThI beThI svAdhyAya karI zake che tathA pitAnI asajhAImAM svAdhyAyanI manA hovA chatAM paNa paraspara vAcanA (vAMcana) daI laI zake che. bRhatkalpanA chaThThA udezAmAM kAraNasara paraspara kAMTo vagere kADhavAnuM paNa varNana che. ItyAdi bIjI paNa jagyAe besavAnuM varNana karyuM che, te pachI samavasaraNamAM besavAnI manA vItarAga kevI rIte kare ? brahmacaryanI rakSAne mATe zAstromAM je paraspara besavAnI manA karI che, te te bannene mATe sarakhI che. paraMtu samavasaraNa vagerenA prasaMge zAstra kahelA anukULa samayamAM janatAnI hAjarImAM besavAnI manA, jANI nathI. prazna 282-56 aMtaradvIpamAM utpanna thavA vALA badhA tiya"ca marIne devalokamAM ja jAya che, ke anya gatimAM paNa jAya che? javAbaH-pa6 aMtaramAM utpanna thavA vALA tiryaMca marIne cAre ya gatimAM jaI zake che, kema ke tiryamAM te yugaliyA mAtra sthaLacara ane khecaramAM ja thAya che, bIjAomAM nahi. eTalA mATe yugaliyAnA sivAya bIjA tiryaMca paNa ghaNuM che. teo cAre gatimAM jaI zake che. prazna 683-sUryanuM je " sahastrAMzu" nAma dIdhuM che, tenA sahasro kiraNe che. eka kiraNanAM AkAra prakAra keTalA che, eka kiraNanAM prakAzane vistAra keTale che? kema ke prAcIna kALathI evuM kahetA AvI rahyA che ke tenA hajAre kiraNe che athavA tenA hajAra kiraNe che, sahastrAMzune bhAvArtha A ja jevA sAMbhaLavAmAM Avyo che ke te hajAra kiraNe rAkhe che. Ajane manuSya vaijJAnika rUpathI samajavA mAge che, paNa samAdhAna Aja sudhI keie nathI karyuM? javAba-kiraNa zabdanI vyutpati A prakAre che "kIte paritaH iti kiraNaH " je vistRta thAya che, te ja kiraNa che. sUryane je prakAza rekhAnA rUpamAM pragaTa thAya che, tene kiraNa kahevAya che. je rIte prakAzamAna hIrA vagerethI prakAzamAna teja-puMja, rekhA rUpathI nIkaLe che, te ja rIte sUrya vimAnathI paNa je judI judI prakAzanI rekhAo nIkaLe che, tene " kiraNa" kahe che. bhAgavatI vagere sUtramAM sUryane "sahasrarazmi" (sahassa mi) kahyuM che. eTalA mATe A spaSTa che ke tenAM eka hajAra kiraNe hoya che. A zabdanI vyutpatithI paNa A ja spaSTa che- "sahasra ramayaH yasya saH sahasa ramiH (sUrya)! Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 188 ] samartha samAdhAna sUryAMthI je sthitimAM judI-judI prakAza zreNIo nIkaLatI dekhAya che, tene ja tenA ( karaNeAnA ) AkAra prakAra samajavA joie. sajJa bhagavAna vaDe pradarzita sUtra vANIthI te A sAbita ja che ane te zraddhAne pAtra che. rahI AjanI vaijJAnika paddhatithI sAkhita karavAnI vAta, te nivRtti mAthI cheTI che. - prakAzanA vistAra zAzvata jojana ( pramANu aNulanAM jojana )thI 100 jojana upara, 1800 jojana nIce, hajAro ke lAkhA jojana kSetranI saMkINa tA ke vistRta sthitithI ADhA jAya che. ' prazna 684 : traNa prakAranA mApanAM pramANa zAstramAM lIdhAM che. pramANa a'gula, Atma 'gula, ane uccheda a'gula; pramANa a'gulanu' te pramANa che je zAzvata vastuo che, jevI rIte dIpa, samudra, narakAvAsa, devalAkanAM vimAna vagere bhagavAna RSabhadevanA samayanA mApane anukULa lIdhelA che ane jeTalAM paNa sthira rahelI cIjonAM pramANa che te badhAM teja samayanA mApanI anusAra levAya che. cAra hajAra kAsanA jojana le che, te RSabha devajInA samaye phAsa keTalA moTA hatA ? temanI khAlita ane hAtha meTA hatA ane hAthanA mApa anusAra gaja ane gajanA mApa anusAra phosa paNa bahu lAMbA haze-AjakAlanA kAsa tA te samayanA dazamA azanI samAna ke tenAMthI paNa ochA thatA haze ? tA prazna pUchavAneA Azaya e che ke AjakAlanAM kAsa ke mAIlanA anusAra keTalA mAileAne eka jojana thavA joIe ? A viSayamAM sAdhAraNa manuSya sava thA anabhijJa (ajJa nI) che. javAba :--pratyeka yuganA pramANepeta ( kharAkhara pramANanAM) puruSanAM je aMgula DAya che, te aMzulAthI 12 agulanI khAlizta, 24 agulanA hAtha, 96 aMzula dhanuSa, ehujAra dhanuSanA kAsa tathA 4 kozanA jojana thAya che. A eka sAdhAraNa pratyeka yuganuM mApa che, paraMtu A ja eka mApathI duniyAne sAcA mApanI jANa nathI thaI zakatI, kemake pratyeka yuganAM pramANApeta puruSa, peAtAnAM mApathI UbhA rahIne UMcA hAtha karavAthI huM khAli tunA ja hAya che. pratyeka yuganA sAcA mApanI ANakArIne mATe bhagavAne traNa prakAranAM aMzula khatAvyA. che. 1. AtmaaMzula ke je upara khatAnyeA che. pratyeka yuganA purUSanA pramANApeta aMzulane Atma-aMzula kahe che. 2. utsedha-aMgula-cakravatInA kAkaNI ratnanI eka eka kAra jeTalI paheALI hAya che, tenAM mApane utsedha-aMzula kahe che. te utsedha-aMgula bhagavAna mahAvIranA aMgulathI ardhA hAya che. 3. pramANa aMzula utsedha aMgulane hajAra gaNA karavAthI pramANuma gula thAya che. eTalA mATe je vastu pramANaa gulathI eka jojananI che, te ja vastu utsedhaaMzulathI hAra jojananI thAya che. eTale ke pramANuMgulanA cAra Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga pahele [ 189 kesane jojana, te ja utsadha aMgulathI cAra hajAra kesane samaja joIe, paraMtu te 4 hajAra kesa pramANa aMgulanA na samajavA, tenAthI te mAtra cAra ja kesa samajavA joIe. AjanA yuganAM jejana vagerethI bhagavAna RSabhadevanAM samayanA kesa, jana vagere lagabhaga 625 gaNA hevAnuM zakya che. 0 prazna 685 -ucheda aMgulanuM pramANa je zAstramAM levAyuM che, to bhagavAna RSabhadevanI avagAhanA keTalI haze ane dhanuSya keTalA lAMbA haze. te dhanuSya AjakAlanAM keTalA gajenI samAna thatuM haze ane te eka dhanuSyamAM keTalA kesa ke mAIla thaI zake che? javAba-cAre gatinA nI avagAhanA ulledhaaMgulathI ja mApI che. tethI bhagavAna RSabhadevajInI avagAhane paNa utsadhaaMgulathI pAMcase dhanuSanI hatI, na ke temanAM dhanuSathI eTale ke temanAM bAlitathI te te paNa lagabhaga 9 ke 10 bAlitanAM ja hatA. prazna 6894-AkAzamAM tArAnI je eka lAMbI rekhA hoya che, jenuM parivartana keI 2-3 kalAka pachI thatuM ja rahe che. thoDA samaya pachI te pUrva ke pazcimamAM haze ane te ja rekhA rAtanA 1 ke 1 vAge potAne eka cheDe dakSiNamAM ane bIjo uttaramAM rAkhaze, jene sanAtana dhamI 'AkAzagaMgA ke grAmya bhASAmAM "maDadAnI lAIna' paNa kahe che, A kaI vastu che? samajamAM nathI AvatuM. tiSi graMthamAM paNa AnuM varNana nathI maLatuM. meM candra prajJapti ane sUrya prajJapti te hajI vAMcyA ja nathI. eTalA mATe . tenAM viSayamAM kaI vicAra karI zake nahi. je rIte, sUryanAM kiraNenI saMkhyAnuM varNana che, tArAonA kiraNanI saMkhyA keTalI che? rAhu ane sUryanA vimAnenuM ekabIjAthI keTaluM aMtara che? jyAre sUryane vimAnanI nIce rAhunA vimAna AvI jAya che, ke candramAnI nIce rAhunA vimAna Ave che, te A baMnemAM keTaluM aMtara rahe che? javAba -() AkAzamAM tArAonI je eka khUbaja lAMbI rekhA dekhAya che, te rekhAmAM aneka prakAranAM nAnA moTA tArAo vadhu saMkhyAmAM tyAM hoya che. temanI gati paNa lagabhaga paraspara teja, maMda dathiI maLatI hoya che tathA te badhA lagabhaga eka ja gati cakramAM hoya che. A kAraNathI rekhA eka sarakhI dekhAya che. A ja sAmUhika tArAonI rekhAne joIne leke, nAmanI judI-judI kalpanA kare che. paraMtu vAstavika sthiti uparanA prakArathI saMbhava jaNAya che. (1) pratyeka sUryanA kiraNe eka hajAra ja hoya che, eTalA mATe te badhAMnAM kira. nI samAna saMkhyA eka spathI varNita nathI karI zakAtI. Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eo jr simartha-samAdhAna - sUryanAM kiraNanI saMkhyA ja vaNita karAI che, bAkInAM candra vagere cAra tiSi enI nahi, kemake sUryanA vimAnamAM je ratna che, temAM bAdara pRthvIkAyanAM je paryAptA jIva che, te ja nAM Apa nAma (uSNa zarIra na hovA chatAM paNa prakAzamAM uSNatA hoya evA) karmane udaya thAya che. bAkInA cAre tiSionA vimAnamAM je ratnonAM bAdara-pRthvIkAyanAM jIva che, temanAM "udyota" (zarIra ane prakAza baneya ThaMDA hoya evA) nAma kamane udaya thAya che, A kAraNathI tenAM kiraNonI gaNanA ahIM nathI batAvI, evuM jaNAya che. (4) nitya rAhanA vimAna, candra vimAnathI cAra aMgula nIce rahe che ane parva rAhunA vimAna candra ane sUryanA vimAnathI nityarAhanA vimAnanI apekSA vadhAre nIce rahI zake che, paraMtu ochA nahi. prazna 687 -bharatakhaMDa keTalA jojana lAMbo che ane keTalA bhajana paheLe che? eka khaMDa keTalA jajanane thAya che? khaMDanA lejanamAM keTalA kesa heAya che? AnuM vistArathI varNana karI batAvaze. javAba :-bharatakhaMDa pUrva pazcima lAMbo che, uttara dakSiNa pahoLo che. tenI moTAmAM meTI lambAI (jIvA) pramANa aMgulanA janathI 14471 jananI che. te lambAI usedha aMgulathI mApIe te 14471000 jejanathI paNa kaMIka vadhAre che. moTAmAM maTI pahoLAI (IrSa) pramANa aMgulanA jojanothI para jojananI che. te udha aMgulanA jejanethI para6000 jajanathI kaMIka vadhAre che. dhanupRSTha (bahAranI bAjunI goLAI)nuM mApa pramANu aMgulanA jajanethI 14528, 11/19 jananuM che. te upa aMgulanAM jajanathI paNa thoDuM vadhAre che. ahIM je kaI paNa bhejanA kesa banAvavA hoya te, tene 4 gaNuM karavAthI te ja mApanAM kesa banI jaze. A bharata kSetranAM 6 khaMDa che, mecanA 2 khaMDa vadhAre moTA che, A bannethI bAkInA 4 khaMDa nAnA che. 6 khaMDamAM kula 32 hajAra dezo che. prazna 688 -eka jagyAe evuM varNana che ke theDA jIva adhe mukhI che ane thoDA udvamukhI che, te urvamukhIne zuM lAbha thAya che ane adhemukhIne zuM lAbha thAya che? javAba -tyAM kaI apekSAe adhomukhI tathA urdhvamukhI jenuM varNana che, te te mane khabara nathI, paraMtu saMbhavitapaNe urdhva ane adhe mukhInA artha nIce pramANe karavA ThIka che : Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 191 bhAga pahele (1) urdhvamukhI -AtmAnI unnatine sArI samajavAvALe ane tene ja lakSya banA vIne pravRtti karavAvALA jIva urva mukhI kahevAya che. te jIvene AtmaguNanI prAptine lAbha thAya che. (2) adhamukhI - zabda vagere padmagalika vastuone sArI samajavAvALo ane tene ja laya banAvIne pravRtti karavAvALo jIva, adhamukhI kahevAya che. te jene karma-baMdha tathA saMsAra bhramaNane lAbha thAya che. prazna 1894-eka vAta cakravatInA samayanI che ke pahelA praharamAM teo khetI ugADatA hatA ane bIjA praharamAM kApI letA hatA, trIjA praharamAM bhejanane mATe tAjuM anAja pahoMcI jatuM hatuM ane cothA praharamAM rAI taiyAra thaI jatI hatI. AvuM cakravatInA samayamAM ja thAya che, te pAchaLathI vAsudeva vagerenA samayamAM kema nathI thatuM? A vAta asaMbhava jevI jaNAya che. kudaratI rIte, khAtarI nathI thAtI, kemake AjanA vaijJAnika yugamAM paNa amerikA vadhumAM vadhu 4 phasala (pAka) ja varasa AkhAmAM taiyAra karI zakayuM che. paraMtu te te varasamAM 365 thaI AnuM samAdhAna karaze? javAba -cakavartIne carmaratna hoya che, te ratna sahadeva adhiSThita hoya che. gRhapati ratna tenAM para anAja paNa utpanna kare che. jarUrata thavA para te rananI madadathI ja divase anna utpanna karIne kAmamAM levAnuM paNa saMpradAya vizeSa mAne che. carmaratna mULasvabhAvathI 2 hAtha ane zrIvatsa AkAranuM hoya che. paraMtu jarUrata thavA para ciMtana karavAvALAnI anusAra yathA avasare judA judA AkAra ane vistAra (yAvata 12 jojanathI paNa kaMIka vadhu vistAravALA) thaI jAya che. deva saMgathI A badhI vAte zakaya che. vAsudeva vagerene A ratna nathI hotuM, eTalA mATe temanA samayamAM AvuM nathI thatuM. Ajano mANasa vaijJAnika DhaMgathI paNa varasamAM 4 pAka utpanna karI le che, te pachI deva teja dIvase evI cIje karI le te kaI AzcaryanI vAta che? prazna da90 -samavAyAMga zAstramAM lakhyuM che ke 6 karoDa gAma eka cakravatIne hoya che ane 45 ke 47 hajAra moTAM zahere heya che. Aje be aDhI abajanI vastI che. je eka gAmanI vastI ochAmAM ochI 50 nI laIe, te lagabhaga 8 kareDa gAma thAya che. A 66 karoDa je gAme lIdhA che, te te samayanuM varNana che-ke jyAre eka gharamAM rUra puruSa ane 28 strIo hatI. te te anusAra gAma paNa moTI moTI vastInAM haze. karoDanuM varNana se lAkhanuM ja che, ke ochuM vadhAre ? jevI rIte, AjakAla keDI zabda 20 vastuone paNa kahe che. uparanI A vAta zaMkAspada in Education International Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 192 ] samaya -samAdhAna che. tenA khulAze lakhazeAjI jo ATalA gAma hatAM, te vastI bezumAra haze. vastI pramANe pRthvI paNa bahu ja lAMbI paheALI haze. paraMtu pRthvI yeAjanA anusAra mapAyelI, jokhAyelI che, te AvaDI pRthvI kayAMthI AvI haze ? tenAM nirvAhanAM sAdhanA kevI rIte sapUrNa haze? AjakAla tA thADI vastI hovA chatAM paNa lAko bhUkhe marI rahyA che. AjakAlanI vyavasthA pramANe ApaNe temane sukhI kevI rIte mAnI zakIe chIe ? javAba :--kADI' zabdanA artha ahIMyA para 100 lAkhathI ja kharAkhara che. 32 purUSa ane 28 srIe eka gharamAM hAya, tyAre ja te ghara gaNatrImAM gaNAya, A vAtane meLa zAstra sAthe nathI maLatA. kahevAnuM tAtparya e che ke je gharamAM eka ke e vyakti hAya, tA paNa te ghara gaNatarImAM gaNAya che. vamAnakALamAM 2 ke 25 abajanI vastI khatAvAya che, te te mAtra daSTigat jagatanI che. eTale ke jyAM sudhI leAka zodha-kheAja vagerethI jANI zake che, te jagatanA che. zAztrAmAM bharatakSetra bahuja vizALa khatAvAyA che, te vizALatAnuM varNana ApanAthI pUchAyelA p mA prazna (naM. 687)mAM ApeluM che. te vizALa kSetramAM zAstroe varNavela 96 karoDa gAma, 48 hajAra zaherA vagerenu hAvu yukti saMgata che. kSetranI vizALatAthI nirvAhamAM koI vAMdho hAvAnuM zakya nathI. prazna 191 :--zu zayyAtara (jenA makAnamAM UtaryAM che te) ne tyAM AvelA mahemAnane hAtha, bIjI jagyAe paNa nathI pharasate| ( levuM ) ? temaja pe!tAnA ja gharamAM jamavA vALA nAkarAnA hAtha paNa nathI pharastA ? javAba :--zayyAtarane tyAM AvelA mahemAnanA ane peAtAnA ja gharamAM jamavALA nAkarAnA hAtha bIjI jagyAe jaI zake che. eTale ke bIjI jagyAe levAnI koi kAvaTa nathI. prazna 692 :--zuM vihAra karatAM samaye AgaLanAM divase lIdhelA gharathI levu...? javAbaH--vihAra karatAM samaye paNa AgaLanA divase lIdhelA gharethI na levu joie. prazna693H--AhAra paryAptanA kALa keTalA ? javAba :--AhAra paryAptinA aparyAptane 'niyamA anAhAraka'pannAMvaNAnA 28 mA padmanA bIjA uddezanA mULapAThamAM kahyuM che. AnAthI AhAra paryApti eka ja samayamAM pUrNa thavAnu siddha thAya che. eTale ke upapAta kSetrane prApta karIne jIva, AhAra grahaNa karIne te ja samayamAM AhAra paryApti pUrNa karI le che. jIvAbhigama ane padmavaNAnI TIkAmAM A ja prakAranA khulAsA che. je 176 AlikAmAM AhAra paryApti pU thavAnuM kahe che, te upara batAvelA pATha ke TIkAthI meLa nathI khAtA. Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga pahelo [ 193 . prazna da94-meTA sAdhu, pratikamaNanI AjJA kenI le? javAba -meTA sAdhue pratikramaNanI AjJA bhagavAna pAse levI joIe. eTale ke jyAM jenuM zAsana cAlatuM hoya, tyAM meTAoe temanI AjJA levI joIe. : prazna 95 -vedanIya-karmanI apekSA phula-lezyAmAM ce bhaMga kevI rIte ghaTe? javAba:-26 mA zatakanA prathama uddezAmAM vedanIyanI apekSA je ce bhaMga batAvyo che tene mATe koI evuM pharamAve che ke agI guNasthAnanA prathama samayamAM ghaMTAvinA nyAyathI parama zukala-lezyA che, eTalA mATe tyAM teomAM cothe bhAge saMbhava che. prazna da96?-avadhidarzananI sthiti 13ra sAgarepamathI vadhAre, TIkAkAre pahelAnA be bhava sAtamI narakanAM mAnyA, te kevI rIte? javAba:-pAvaNa TIkA ke TambAkAra te avadhi darzananI kAyasthitinA viSayamAM pahelA be bhava sAtamI narakanI vacce tiryaMcane bhava karIne mAne che. ane teo kahe paNa che ke vigrahagativALA tiryaMca ane manuSyamAM vibhaMgane niSedha che, avigraha vALAomAM nahiM paraMtu mArA sAMbhaLavAmAM te vibhagavALA 12 mA svarga ke pahelI greveyakamAM vibhaMga laIne jAya ane avadhi laIne Ave, AvA traNa bhava 12 mA svarganA ke raiveyakanA karIne 66 sAgarathI cheDI vadhAre ahIMnI sthiti meLavavAthI thaI jAya, pachI vijaya vagere vimAnamAM avadhijJAna yukta be vAra AvavA javAthI 66 thI thoDuM vadhAre AthI kula 132 thI thoDuM vadhAre thaI zake che. prazna da97-15 karmAdAnane vizeSa khulAso kayAM che? khetI a5 AraMbhamAM ke mahAraMbhamAM? javAba:-bhagavatIjI zataka 8 uddezA pAMcanI TIkA, upAsaka dazA, adhyayana-1 TakA, yegazAstra, dharmasaMgraha, pravacana sAradhAra, Avazyaka bRhadravRti, Avazyaka cUNI, zrAvaka dharmaprajJapti, dharmarana prakaraNaAvazyaka haribhadrIya vagere sUtra ane graMthamAM karmAdAnane vizeSa khulAse che. sUyagaDAMga sUtranA 18 mA adhyayananI TIkA temaja TakhyAmAM uvavAInA arthamAM khetIne mahA AraMbha batAvyuM che. bhagavatIjI zataka 8 uddezA pAMcanI TIkA temaja TabbAmAM ane upAsaka dazAnAM prathama adhyayananI TIkA temaja TakhyAmAM khetIne karmAdAnamAM batAvI che. prazna da98 -zrI zAMtinAthajInA stavanamAM--" nava padavI meTI re kahI, jiNameM ekaNu bhavameM chahI lahI-AvyuM che, te te nava padavI kaI che ane eja jIvane eka sAthe ja badhI padavio maLI zake che ke sa. 25 Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 194 ] samartha-samAdhAna nahi? je maLI zake che, te pahelA tene maLI hatI? vadhAremAM vadhAre keTalI maLI zake che? javAba -tIrthakara, cakavata, baLadeva, vAsudeva, mAMDalikarAjA, samyagRSTi, zrAvaka, sAdhu ane kevaLI-A nava padavI moTI che. AmAMthI baLadeva, vAsudeva ane zrAvaka, A traNa padavIone cheDIne bAkInI 6 padavI zrI zAMtinAthajInA bhAvamAM maLI hatI. AnAthI vadhAre koIne paNa eka bhavamAM nathI maLI zakatI. prazna da99-jIvita manuSyanA zarIramAM je pudagala che, te pudgala sajIva che ke nijIva zarIranAM pudagala kITANu je sajIva che, te upavAsa karavAthI zarIranA kITANune pIDA thAya che. je kITANuMne pIDA thAya che, te tapasyA karavAthI pApa nathI thatuM zuM? javAba -manuSyanA jIvita zarIramAM vividha guNa, svabhAva ane AkAra prakAravALA pudgala zAstra anusAra nijIva ja batAvyA che, paraMtu Adhunika vaijJAnika te pudgalene kiTANu (jIva) mAne che. jinamata anusAra jIvita zarIranA pagalene nirjIva mAnya che. A kAraNathI zuddha tapazcaryAthI pApa thAya nahi, paraMtu nirjarA thAya che. zarIranA game te bhAgamAM kRtri, jU, ane lIkha vagere utpanna thaI zake che, paraMtu pratyeka manuSyanA saMpUrNa zarIramAM je AjanA vaijJAnika kiTANu (jIva) mAne che, te sUtra anusAra nathI. zarIranA koIpaNa bhAgamAM kRmi, jU, vagere utpanna thAya che. tapa karavAthI temanAM piSaNamAM kaI vAMdho nathI raheto. temanuM poSaNa to lehI vagerethI nibaMdha thatuM ja rahe che, eTalA mATe vizuddha tapa nirjaranuM ja kAraNa che, prazna 780-citravALA makAnamAM sAdhune UtaravAnI manAI che, je citra che, tenA bhAva bagaDavAnI AzaMkA rahe che, te pachI jina-mUrtinAM darzanathI zubha bhAva utpanna thAya, temAM saMdeha ja na hai joIe. jyAre citravALA makAnamAM utaravAthI bhAva bagaDI zake che, to vItarAganAM citra jevAthI ke mUrtinAM darzanathI zubha bhAva zA mATe na thAya? ' javAba -vidyA, kalA vigere meLavavA mATe manuSyane judA judA prakAranAM prayatna karavAM paDe che, paraMtu aneka pApa-kArya (kalaha, kudaSTi vagere) manuSya te zuM, pazu paNa prayatna vinA ja zIkhI jAya che. kemake vidyA vagere karmonAM kSepazamathI prApta thAya che ane kalaha vagere karmonAM udayathI, vikArIbhAva karmonAM udayathI utpanna thAya che ane citra vagere manevikAramAM sahAyaka che. ATalA mATe azubha nimitta (citra vagere) thI bathavuM ati jarUranuM che, paraMtu saMbhAva, karmonAM kSapazama vagerethI utpanna thAya che. A kAraNathI tene mATe zubha ane azubha bahAranAM nimittanI anivArya jarUriyAta nathI hotI, Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga pahelA [ 195 je rIte eka ja citra pratyeka jAti tema ja dharmovALI vyaktine vikArI banAvI zake che, te ja rIte, eka ja mUrti pratyeka dharma ke jAtivALI vyaktine sadbhAvI banAvI zake che? koI divasa nahi. je mUrtine lAko pUjanIya mAne che, te ja mUrti virodhIAne mATe ghRNAspada hAya che ane teo taka meLavIne tene khaMDita paNa karI nAkhe che. jemake samaya samaya upara mAgalA vageree karyuM, bIjA mataavalambienI vAta teA dUra rahI, paraMtu jainAmAM paNa digambara zvetAmbaranI mUrtio vairAgyane badale paraspara kalaha ane vaimanasyanuM kAraNa bane che, ane te ghRNAspada samajI levAya che, paraMtu vikArI citra te sAdhAraNa rIte badhAMne mATe vikAranu thAya che, je mUrti, sadbhAvanu kAraNa ane pUjaniya che, teA badhAne mATe, pratiSThAnI pahelAM ane thoDIka paNa khaMDita thayA pachI kema apUchyuM manAya che ? paraMtu citra tA pratiSThAnI pahelAM ane thoDuMka paNa khaMDita thayA pachI paNa vikAramAM madadakartA thAya che. kAraNa aMtara'gamAM sadbhAvanA-vairAgyanI jAgRti thavA para teA sArI ke kharAba badhI vastue vairAgyanuM kAraNu khanI zake che, jevI rIteH-bharatajIne mATe ArisA bhavana, samudrapAlajIne mATe cAra, sthUlibhadrajIne mATe vezyA, nimarAyajIne mATe baMgaDI, mRgAputrajIne mATe muni vagere, eTalA mATe mUrti vagerenAM nimitta kAraNanI mukhyatA nathI paraMtu vikAra vagere tA karmonAM udayathI che ane citra vagerenuM nimitta vikAromAM sahAyaka che. A kAraNathI citra vagerethI bacavuM ati jarUranuM che. prazna 107 :--grAmAnugrAma (eka gAmathI bIje gAma ) vihAramAM zrAvakone sAthe rAkhavAnI manAI uMcA sUtramAM, kayA adhyayana tema ja tenI kaI gAthAmAM Avela che? tathA je zrAvaka, rastAnI sevAmAM sAthe rahe che, tenI pAsethI AhAra-pANI na levAnu` vidhAna kayA sUtramAM Avyu che? javAba:-zrI AcArAMga sUtranA bIjA zrutaskaMdhanA pahelA adhyayananA pahelA uddezanA 8 mA sUtramAM A pramANe pATha che : " e bhikhU vA bhikhuNI vA gAmANugAma dujamANe NeA aNu utthieNu vA gArathieNu vA parihArio aparihArieNu vA sadi gAmANugAma duIjjejjA / '' AmAM khInna jainetara ke gRhasthAne grAmAnugrAma vihAramAM sAthe nahi rAkhavAnA spaSTa niSedha che. TIkAkAre A ja sUtranI TIkAmAM na rAkhavAnuM kAraNa batAvatAM lakhyuM che kezArIrika kAraNonA nirodhathI aTakAvavAthI ) AtmAnI virAdhanA ane prAruka (zuddha) aprAsuka (azuddha) levAthI saMyamanI virAdhanA thAya che. ane bheAjanamAM paNa doSanI saMbhAvanA che. Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19 ] samarthe samAdhAna A sUtrathI gRhasthane vihAramAM sAthe rAkhavAnI temaja TIkAmAM tenI pAsethI AhAra grahaNa karavAnI spaSTa manAI che. zrI nizIthasUtranA bIjA udezAnA kara mA sUtramAM bIjA jainetara ke gRhastha vagerene grAmanugrAma vihAramAM sAthe rAkhavAthI prAyazcita kahyuM che. A prazna 702 -asaMjJImA 22 daMDakamAMthI 13 azAzvata ane 9 zAzvata kayA kyA che? javAba:- nArakane eka daMDaka, dasa bhavanapati denA 10 daMDaka, vANavyaMtara devene 1 daMDaka ane manuSyone eka daMDaka, A 13 daMDakomAM asaMsI keka vakhata maLe che ane kekavakhata nathI maLatA. AthI A 10 daMDaka asaMjJInAM azAzvata che. pAMca sthAvaranAM pa daMDaka, traNa vikalendriyanAM 3 daMDaka ane tiryaMca paMcendriyane, 1 daMDaka, A 9 daMThakamAM asaMjJI niraMtara maLe che. AthI A 9 daMDaka asaMjJInAM zAzvata che. A prazna 703-16 satIonAM nAma kamavAra lakhavAnI kRpA karaze. vizeSa khulAse e kare ke satIo kyA kayA tirthaMkaranAM samayamAM thaI gayAM? javAba -La satIonI nAmAvalI krama A pramANe jovAmAM AvyuM che ? (1) brAhmI (2) suMdarI (3) caMdanabALA (4) rAjamati (5) draupadI (6) kauzalyA (7) mRgAvatI (8) sulasA (9) sItA (10) subhadrA (11) zivA (12) kuntI (13) zIlavatI (14) damayaMtI (15) puSpacUlA (16) padmAvatI. brAhmI ane suMdarI bha. zrI triSabhadevajInA samayamAM, caMdanabALA, mRgAvatI, sulasA, zivA ane padmAvatI-prabhu mahAvIranA samayamAM, rAjamatI, draupadI ane kuntI-zrI ariSTaneminA samayamAM, kauzalyA ane sItA-zrI munisuvratajInA zAsanamAM, damayaMtI zrI dharmanAthanA zAsanamAM thaI. subhadrAne samaya saMbhavitapaNe bhagavAna pArzvanAthanI pachI che. bAkInI 2 satIone samaya mArI yAdamAM nathI. prazna 704-eka upaga, vATe vahetA siddhanA jIvamAM kevI rIte heya? javAba -kevaLI, jyAre zarIra choDIne mokSa padhAre che, tyAre rastAmAM temane eka ja samaya lAge che ane tyAM mAtra eka kevaLajJAnane ja upaga cAlu rahe che, ke je uttarAdhyayananAM 2mA adhyayanane "sAgAre vautta sijhaI" pAThathI spaSTa che. A ja rIte, pannAvaNanA 36 mA pada vagerethI paNa spaSTa che. A prazna 705 -naraka ane devalokamAM 4 kaSAyanA zAzvata azAzvatane prazna karyo, narakamAM krodha kaSAyavALA zAzvata batAvyA ane devalekamAM lAbha kaSAyavALA zAzvata batAvyA, te kevI rIte? jIvAbhigama sUtramAM sAtamI Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga pahelo ( 197 narakamAM 3 lezyA batAvI ane devatAmAM 4 lesthAo maLe, te Ane khulAso karaze ? javAba:-(a) bhagavatIjI zataka 1 uddezaka 5 nA pATha pramANe narakamAM kAdhanA udayavALA jIva haMmezAM hoya che, AthI nairayikamAM krodha-kaSAya zAzvata che, bAkInAM 3 kaSAyanA udayavALA jIva kayAreka maLe che ane kayAreka nahi, paNa ATalA mATe A 3 kaSAyavALA jIva narakamAM azAzvata che. A ja prakAre devAmAM lebhanA udayavALA jIva haMmezAM hoya che, bAkInAM 3 kaSAyavALA jIva kayAreka maLe che ane kyAreka nathI paNa maLatA. (ba) dravya-lezyAnI apekSA te sAtamI nArakImAM eka kRSNa--lezyA ja hoya che, paraMtu sAte narakamAM maLIne kRSNa vagere traNa vezyAo maLI Ave che. bhAva-lezyAnI apekSA te dareka nArakImAM cha ja lesthAo maLI zake che, je sAtamI narakanA ekendriya jemAM gaNIe, te kRSNa vagere traNe vezyAo che. bhavanapati ke vyaMtara devAmAM tathA devalekanA ekendriya nI apekSA cAlezyAo maLe che, paraMtu samuccaya jemAM te cha ja lezyAo hoya che. prazna 706 -saMvatsarinA viSayamAM zAstranuM pramANu batAvaze ke te zA mATe manAya che? javAba :-saMvatsarinA divase adhikAze jene AyuSya karma baMdha thAya che, AthI te divase pApanuM prAyazcita karavAnuM temaja AtmAnI vizuddhine mATe AhAra vagereno tyAga karI dharmanI ArAdhanAmAM tallIna rahevuM joIe. AkhA varasanA saMpUrNa pApanuM prAyazcita karavAne mATe jJAnIoe ochAmAM ochA eka divasa nakkI karavAnuM jarUrI mAnyuM. A kAraNathI bIjA divasanI apekSA AyuSya baMdha vagere kAraNathI te divasanI vizeSa mahattA samajI te ja divasa nakkI karyo. ThAga, samavAyAMga, kalpasUtra ane nizItha vigere sUve pramANe ochAmAM ochuM saMvatsarinA divase te comAsAnuM nakkI karIne jIva-rakSaNa mATe tyAM ja rokAI javuM joIe. prazna 707 -nigraMtha sAdhune AhAra kahevarAvavAthI nirjarA thAya che ke puNya? javAba:dharma ane nirca thanAM svarUpa na jANavAvALA paNa je zubha bhAvathI nircane AhAra vagere vahAve, te tene jarUra puNya thAya che. dharmanAM abhimukha ane samyagadaSTi jIva je nircane AhAra vagere vaherAve, te tene puNya ane nirjarA baneya thAya che. prazna 708 -ATha vega ane ATha upaga kyAM kayAM maLe, Ane khulA vistArathI lakhavAnI kRpA karazo? Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samaya -samAdhAna 198 ] javAba :-pa McendriyanA alahiyA (ala-=aprApta) AhArakamAM 8 yAga (satyamana, vyavahAra-mana, satyabhASA, vyavahArabhASA, audarika, audArikamizra, vaikriya, vaikriya--mizra ane 8 upayega (mati-jJAna, zruta-jJAna, kevaLa-jJAna, mati-ajJAna, zruta-ajJAna, cakSu-daza na, acakSu-dana ane kevaLa dazana) hAya che. prazna 709 :--garbha nA kALa nava mahInA sADAsAta rAtri batAvyo che, to devAnandA brAhmaNInI kukhamAM prabhu 82 rAtri rahyA, pachI trizalArANInI kukhamAM rAkhavAmAM AvyA, te| 9 mahInA sADAsAta rAta trizalArANInI ja rRkhamAM rahyA ke bannenAM divase maLIne rahyA ? javAba H--bhagavAna mahAvIra, devAna MdA ane trizalA bannenA garbha mAM kula 9 mahInA ane sADA sAta rAta rahyA. ' prazna 710 :--ticchAlAka, UMcAlAka ane nIcA leAkamAM 24 daDakomAMthI kayA kayA daDaka che? javAba H--jyaMtara, jyeAtiSi ane vaimAnikane choDIne 21 daDaka adho (nIcA) lAkamAM maLe che. choDelA traNe daMDakanAM deva paNa adhelAkamAM jAya Ave che, paraMtu tyAM temanAM sthAyI nivAsa nathI. 21 phreMDaka adhAleAkamAM samajavA joI e. audyArikanA 10 daDaka tathA vyaMtara ane jyAtiSa A 12 daMDaka sthAyIrUpathI ticchA lekamAM maLe che. AvavA javAvALAonI apekSA te narakanA sivAya badhA daMDaka hAya che. pAMca sthAvaranA pa daMDaka, traNa vikalendriyanAM 3 'ka, niyaMca pa Mcendriyano 1 6Thaka ane vaimAnikanA 1 daMDaka, A 10 uva (UMMcA) lAkamAM sthAyIrUpathI maLe che. AvAgamananI apekSA te narakanA sivAya badhA daMDaka hAya che. prazna 711-6 narakanA aparyAptAmAM dRSTi keTalI ? ane sAtamI narakanA aparyAptAmAM keTalI? javAba H--prathama che narakanA aparyAptAmAM sama ane mithyA-A e dRSTi hAya ane sAtamI narakanA aparyAptAmAM eka mithyAdaSTi ja maLe che. prazna 712 :--24 daMDakanA aparyAptAmAM daSTi keTalI ? javAba :--che. narakanA, dasabhavanapati, traNa vikalendriya; tiya ca paMcendriya, manuSya, byaMtara, jyeAtiSi ane pahelA svargathI nava caiveyaka sudhInA aryAptAmAM sama ane mithyA "A e dRSTi ja maLe che, sAtamI naraka ane pAMca sthAvaranA aparyAptAmAM eka mithyAdRSTi ja maLe che. pAMca anuttara vimAnanA ayyAmAM eka samaSTi ja maLe che, prazna-713:--cAvIsa daDakanA paryAptAmAM dRSTi keTalI ? Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga pahelo [ 199 javAba -paMcendriyanA 16 daMDakonA paryAptAmAM sAmAnya rIte traNeya daSTi maLe che, paraMtu nava greveyaka ane anuttara vimAnane judA karIe, te greveyakanA paryAptAmAM- sama ane mithyA tathA anuttara vimAnanA paryAptAmAM eka samadaSTi ja maLe che. pAMca sthAvara ane traNa vikalendriyanA paryAptAmAM eka mithyASTi ja maLe che. kaDAvALA navacaiveyakamAM be dRSTi kahe che, paNa bhagavatIsUtra vageremAM traNa daSTi batAvI che. AthI traNa daSTi mAnavI ja barAbara che. prazna 714:-paryApti keTalI keTalI AvalikAmAM bAMdhe? javAba :- keTalAya le AhAra-paryAsine bAMdhavAno samaya 276 Avalika ane bAkInI paryApti bAMdhavAno samaya batrIsa-batrIsa AvalikAne mAne che. paraMtu A vAta mane zAstranI sAthe meLa khAtI jaNAtI nathI. kemake, zAstra anusAra te AhAra paryApti eka ja 'samaya'mAM pUrNa thAya che. bAkInI pratyeka paryAptine pUrNa karavAne kALa "asaMkhya samayanA antarmuhUrta che. paraMtu te aMtarmuhUrta paNa ekendriya vagere badhA jenA sarakhA nathI hotA eTale ke nAnA moTA samajavA joIe. prazna 715 -cakavatIne paDAva 84 lAkha, hAthI, gheDA, ratha, 96 kareDa pAyadaLa-A cerAsI kesamAM kevI rIte samAya? javAba :-cakravatInI saMpUrNa senAnI saMkhyA to Ape lakhyA pramANe barAbara che. paraMtu saMpUrNa senA eka ja jagyAe rahe, te jarUranuM nathI, kemake cakravartIne AvazyakatA pramANe judI judI jagyAoe DI jhAjhI senA rAkhavI paDatI haze, AthI eka ja jagyAe saMpUrNa senA kevI rIte bhegI thaI zake che? saMpUrNa senA ekatrita na rahevAthI paNa adhipatyane kAraNe cakavatanI senA eTalI ja batAvAya che. senAne paDAva 84 kesamAM na samajatAM 48 kesa lAMbo ane 36 Thosa paheLe samaje. 48 4 36 kosanuM kSetraphaLa upara kahelI senAne mATe evuM nahi hoya? prazna 716 -teja ane kAmaNanI avagAhanA samasta loka pramANa kevI rIte manAya? javAba -kevaLI-samudaghAtanA samaye tejasU-kAzmaNanI avagAhanA saMpUrNa leka jeTalI hoya che, AthI saMpUrNa leka jeTalI batAvI che. prazna 71-devatAomAM saMjJI ane asaMjJI bane che. thoDAka mahAtmAone A mata che ane thoDA mahAtmAone mata che ke dezamAM saMsI nahi, uparanA banemAM ka mata ThIka che? javAba -pahelI narakanI jema bhavanapati ane vANavyantara dezamAM paNa asaMsI- tiryaMca-paMcendriya utpanna thAya che. teo cheDA samaya pachI saMsI thaI jAya che. eTalA Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 200 ] samartha - samAdhAna mATe teo cheDA samaya sudhI ja asaMjJI rahevAnAM kAraNe karmagrantha" vagerenA kartA keTalAya pUrvAcArya, deva (ane naraka) gatimAM asaMsInI vivikSA (carcA) nathI karatA. paraMtu bhagavatIjI zataka 6 uddezA 4 tathA zataka 13 uddezA 2 ane zataka 18 uddeze 1 tema ja javAbhigamasUtranI be prakAranA enI pahelI pratipati ane panAvaNanA 28 mA padanA bIjA uddezA vagere sthAne nA sUtra pATha pramANe deva (ane naraka) gatimAM saMsI ane asaMzI baMne ya hoya che. A kAraNathI sUtranA mULa pATha pramANe te deva (ane naraka) gatimAM saMsI ane asaMjJI baMne ya mAnavA ThIka lAge che. prazna 18:-nirjarAnA 12 bhedamAMthI devamAM 4 bheda kahyA che. amuka mahAtmAonuM kahevuM 3nuM ja che to sAcuM zuM che? nArakImAM nirjarAnA bheda keTalA che? ane devatAomAM keTalA ? javAba -nirjarAnA 12 bhedamAMthI-vinaya, vaiyAvRtya, svAdhyAya ane dhyAna rUpa cAra bheda maLI zake che. AnA sivAya paNa bhAva-unedarI tema ja prati saMlinatA vagerenAM cheDA aMza keI viziSTa devamAM maLI Ave, te te vAta nirALI che. vaiyAvRtyanA sivAya bAkI nirjarAnA bheda, devenI jema narakamAM paNa che, paraMtu tyAM svAdhyAyano bheda te--kaI devAdikathI dharmakathA sAMbhaLavA ke bIjA koI naiyikane saMbhaLAvavA vagere rUpathI samajavA joIe. prazna 719 -mati-zruta jJAnamAM jIvanA cha cha bheda kahyA che, A ja rIte vilaMgamAM paNa cha bheda kahyA che, te zuM vibhaMganA 6 ja bheda che ke ochA vadhAre ane te kayA prakAre che? ane upazama tathA mizranA cha cha bheda ja kahyA che, zuM A barAbara che ? ane jo barAbara che te kyA prakAre che? javAba -Ape kenI apekSAthI cha cha bheda pUchaDyA che? tene khulAso A praznomAM nathI. je A samudaghAtanI apekSAthI prazna pUchayo hoya, te A prakArathI bheda samajavA mati vagere cAre jJAna ane upazama-samatimAM kevaLI samudaghAtanAM sivAya che samudaghAta tathA traNa ajJAna ane mizra samaktimAM kevaLI ke AhArakanA sivAya 5 samudaghAta maLe che. prazna 720 -pApa-prakRtinAM 82 bheda che, temAMthI deva ane narakamAM keTalA maLe che? javAba -baMdhanI apekSAthI : narakatrika, sUkamavika, vikalatrika, ekendriya jAti ane sthAvara nAma, A 11 pApa prakRtiene choDIne bAkInI 71 pApa-prakRtine badhu naraka gatimAM thAya che. narakatrika, sUphamatrika ane vikalatrika, A 9 pApa-prakRtione cheDIne bAkInI 73 pApa-prakRtione anya devagatimAM thAya che, Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ^ ^ ^ ^ bhAga pahele [ 201 udayanI apekSAthI-nidrA nidrA, pracalA pracalA, tyAnaddhi, strIveda, puruSaveda, tiryacakrika, jAti catuSka, rASabhanArAca vagere pa saMhanana (saMghayaNa) vaccenA 4 saMsthAna, sthAvaracaka, A 24 pA5 prakRtione cheDIne bAkInI 58 pApa-prakRtiene udaya narakagatimAM thAya che. nidrA nidrA, pracalA pracalA, tyAnaddhi, napuMsakaveda, naraka Ayu, nIcagautra, narakazcika, tiryacakrika, jAticaka, aSabhanArAca vagere pa saMhanana (saMghayaNa), nyodha vagere 5 saMsthAna, azubhavihAyogati, sthAvara cauka ane svara nAma, A 30 pApaprakRtione cheDIne bAkInI para pApa-prakRtiono udaya devagatimAM thAya che. prazna 721 - puNyanA kara bheda che, temAMthI deva ane nArakamAM keTalA hoya che ? javAba -baMdhanI apekSAthI -suraddhika, vakebrika, AhAkadrika, deva Ayu ane Apa nAma, A 8 puSya-prakRtione choDIne bAkInI 34 puNya-prakRtiene bandha narakagatimAM thAya che. udayanI apekSA -narakanAM sivAya 3 AyuSya, manuSyadrika, devadrika, dArikaTrika, AhAradrika, prathama saMhanana (saMghayaNa) prathama saMsthAna, zubhavihAgati, saubhAgya catuSka, Atapa, udyota, jinanAma ane UMcagautra, A 22 puNya-prakRtione cheDIne bAkInI 20 puNya-prakRtione udaya naraka gatimAM thAya che. tiryaMca ane manuSya Aya, manuSyadrika, audArikaTrika, AhAradrika, prathama saMhanana (saMghayaNa) Atapa, udyota ane jinanAma, A 12 puNya-prakRtiene choDIne bAkInI 30 puNya-prakRtione udaya, devagatimAM thAya che. noMdha -zubha varNa vagere cArenAM udaya je narakamAM kahyA che, te atyaMta azubha vaNa vagere vALAnI apekSAthI alpa azubha varNa vagere vALAmAM samajavA tathA narakamAM mukhya rUpamAM azubha varNa vagere che, paraMtu sUma rUpathI zubhavarNa vagere paNa hoya che. A ja rIte, devamAM paNa azubha varNa vagerenA viSayamAM samajI levuM joIe. ahIM uparanAM be praznomAM 82 ane 42 bhedonA viSayamAM ja pUchayuM che, eTalA mATe samakitamohanIya ane mizra- mehanIya paNa ahIM nathI batAvI. nedha -ce karmagrantha (gAthA 21 ke 29) te upazamamAM AhAraka samudaghAtane paNa niSedha kare che. prazna 722 -AzravanA 42 ane saMvaranA pa7 bheda che, temAMthI devagatimAM ane narakagatimAM keTalA bheda che? sa. 26 Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 202 ] samartha-samAdhAna javAba -AzravanA kara bhedomAMthI IriyAvahI kriyAne choDIne bAkInA 41 bheda naraka ane devagatimAM hoya che. bArabhAvanA ane darzana pariSaha jya (nizcaya samitine kAraNe) A saMvaranA terabheda naraka ane devagatimAM hoya che. prazna 723-pRthvI, apa ane pratyeka-vanaspatimAM guNaThANuM (guNa sthAna) keTalA che? javAba-pRthvI, apa ane pratyeka vanaspati kAyamAM sUtra pramANe te eka paheluM ja guNasthAna batAvyuM che, ane mArA vicArathI A ja barAbara che, paraMtu karmagrI vageremAM paheluM ane bIjuM-A banne guNasthAna batAvyA che. prazna 724-pRthvIkAya ane beindriyamAM lezyA keTalI hoya ? javAbaH-pRthvIkAyamAM 4 ane be IndriyamAM 3 lehyA hoya che. prazna 725-pRthvIkAya ane beindriyamAM pAMca jJAnamAMthI keTalA jJAna hoya? javAba -sUtra pramANe be IndriyamAM jJAna be (mati ane kRti) hoya che. pRthvIkAyamAM jJAna nathI hotuM, mArA vicArathI A ja barAbara che, paraMtu karmagrantha vageremAM te A bannemAM jJAna nathI batAvyuM. prazna 726 -AtmA 8 che, AmAMthI pAMca sthAvara ane traNa vikaleyimAM keTalA AtmA che? javAba :-jJAna ane cAritranAM sivAya bAkInAM 6 AtmAo pAMca sthAvaramAM ane cAritranAM sivAya bAkInAM 7 AtmAo traNa vikelendriyamAM che. A sUtra anusAra che. karmagrantha vagere vALa vilendriyamAM jJAna-AtmA nathI mAnatA. AthI te bannemAM (sthAvara ane vikasendriya) mAM cha AtmA mAne che. prazna 727-keTalAka mahAtmAonAM mata che-aurava, bhavAnI, mahAdeva vagere vANuvyaMtara, bhavanapati devenI pUjA, manetI (mAnatA) vagere mithyAtva che. zuM saMsAranA vyavahAramAM AvuM karavAvALA paNa mithyAtvI kahI zakAya che? javAba -samyagra daSTi hovA chatAM paNa je sAMsArika kAryane mATe vANuvyaMtara, bhavanapati vagere devanI pUjA arcanA kare che ane la kAryane sAMsArika pravRtti mAne che tathA prarUpe che, A rIte karavAvALAnAM "bhAva-mithyAtva" te nahi, paraMtu pravRtti-mithyAtva che. paDimAdhArI ane abhigrahadhArInA sivAya aneka samya daSTi gRhastha jIvone AvuM kArya karavAne prasaMga Ave ane kare (jevI rIte caka vagere ratnanI pUjA temaja devanA Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga pahelA | 203 satkAra vagere bharata cakravarti vagerene karavAnA prasaMga Avye ane karyAM) teA upara mujaba pravRttine mithyAtva ja samajavuM joI e. prazna 728 :-devatAo ane nArakomAM pariSaha keTalA ? javAba :--deva ane narakamAM parISahu aneka hAvA chatAM paNa samakitamAM nizcala rahevAne kAraNe teo dazana-pariSaddha upara vijaya meLavI zake che. AthI temanAmAM eka 22 me piraSahu ja samajavA joI e. prazna 729 --sayamanA 17 bhedomAMthI deva ane nArakImAM keTalA bheda che ? javAba H-saMyamanA 17 bhedomAMthI deva ane narakamAM eka paNa bhedya nathI hotA. prazna 730 :--deva ane narakamAM pAyanA 25 bhedomAMthI keTalA bheda hoya che ? javAba :-zrI ane puruSa vedanA sivAya narakagatimAM 23 ane napuMsaka vedanA sivAya devagatimAM 24 kaSAya hAya che. prazna 731 :-kama prakRti 148 mAMthI deva ane nArakImAM udaya ane udIraNA keTalI keTalI che? javAba :----148 prakRtimAMthI ka graMtha vageremAM samuccaya 122 prakRtinA udaya ane udIraNA khatAvI temAMthI 1 nidrAnidrA, 2 pracalApracalA, 3 thINuddhi, 4 strIveda, 5 purUSaveda, 6-8 narakanAM sivAya traNa AyuSya, -10 manuSyadghika, 11-12 tiya caddhika, 13-14 dekTrika, 15-18 jAticauka, 19-20 AhArakaddhika, 21-22 audArikadrika, 23-28 7 sahunana, 29-33 samacarasa vagere pAMca saMsthAna, 34 zubhavihAyeAgati, 35-38 sthAvaracoka, 39--42 saubhAgyacauka, 43 AtaSa nAma, 44 udyota nAma, 45 jinanAma, 46 UMca gotra. A 46 prakRtine beDI bAkInI 76 prakRtinA udaya ane udIraNA, narakagatimAM samajavA joI e, 1 nidrAnidrA, 2 pracalApracalA, thINuddhi, 4 napuMsakaveda, 5-7 naraka vagere traNa AyuSya, 8 nIcagautra, 9-14 naraka vagere traNa gati ane 3 AnupUrvI, 15-18 jAticauka, 19-20 audArikaddhika, 21-22 AhArikaddhika, 23-33 cha sahunana, nyatreAdha vagere pAMca saMsthAna, 34 azubhavihAyogati, 35 AtapanAma, 36 udyota, 37 jinanAma, 38-41 udaya ane sthAvaracIka, 42 duHsvara nAma. A 42 prakRtiene choDIne bAkInI 80 prakRtienA udaya ane udIraNA devagatimAM che. prazna 73ra :--sattAmAM prakRti 148 che, te udaya ane udIraNAnI 122 -122 kevI rIte kahI zake che? javAba :--sattAnI jema badha, udaya ane udIraNAnI paNa 148 prakRti che. pa'tu ka graMtha vagerenA karyAM pUrvAcAryAM mAraphata varNa vage2e 20 prakRtionA samAveza, va, Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 204 ] samartha-samAdhAna gaMdha, rasa ane sparza, A cAra bhedomAM karavAthI 16 bheda ochA thayA. pAMca baMdhana ane pAMca saMghAtana, A 10 prakRtiono samAveza pAMca zarIranI sAthe karavAthI, te 10 bheda ochA thayA. A 26 (16410) bhedane aMtarbhAva karIne bAkI 122 prakRtie udaya ane udIraNAmAM batAvI che. uparanAM samAvezane samajIne udaya ane udIraNanI 122 prakRtie kahI zakIe chIe. prazna 733 -sattAgata prakRti 148 mAMthI baMdhanI prakRti 1ra0 barAbara mAnya che? ane A 120 mAMthI deva ane narakamAM keTalI maLe? javAba-pannavaNuM sUtranA 23 mA padanA bIjA uddezakamAM 148 ja prakRtionA baMdha batAvyA che, karmagraMtha vagerenAM kartAoe thoDIka pravRtione aMtarbhAva (jevI rIte varNa vagerenI 20 prakRtione samAveza, varNa, gaMdha, rasa ane sparza, A cAremAM karI lIdhe, ItyAdi) karIne baMdha 120 prakRtienA ja batAvyA che, paraMtu baMdha te badhI prakRtionA samajavA joIe. 12. prakRtiomAMthI narakagatimAM 101 prakRtine ane devagatimAM 104 prakRtiene baMdha thAya che. prazna 734-7 lesthAmAMthI kyA guNasthAna sudhI kaI kaI lezyA hoya che? javAba-pannavaNuM vagere sUtramAM tathA karmagranthamAM kRSNa vagere 3 lesthAomAM prathamanAM 6 guNasthAnaka batAvyA che, trIjA karmagranthamAM tathA bhagavatI sUtranI TIkAmAM A traNe lezyAomAM je prathamanAM 4 guNasthAnaka batAvyA che, tenuM kAraNa cAritranI prAptinAM samaye 3 azubha lezyAo nathI hotI (deza tathA sarva cAritranI prApti 3 vizuddha lezyAomAM ja hoya che ane cAritra prApta thayA pachI bIjI koI paNa lezyA AvI zake che, AvuM Avazyaka niryuktimAM bhadrabAhu svAmIe batAvyuM che. AthI kRSNa vagere 3 lezyAmAM guNasthAnaka 6 samajavA joIe. prazna 73pa -traNe vedamAM guNasthAnaka keTalAM che? javAba -strI, puruSa ane napuMsaka, A traNe vedamAM pahelAthI navamA sudhI 9 guNasthAnaka hoya che. prazna 736 -pAMca jJAnamAM guNasthAnaka keTalAM ane kayA hoya che? javAbaH-pahelA, trIjA, teramA ane caudamA, A ja guNasthAnaka choDIne bAkInAM 10 guNasthAnaka mati, zruti ane avadhijJAnamAM che. A sUtra pramANe che, paraMtu karmagrantha vageremAM upara kahelA 10 guNasthAnakamAMthI bIjuM guNasthAnaka choDIne bAkInAM 9 ja guNasthAnaka kahe che. mArA vicArathI 10 kahevA ThIka che. mana:paryAya jJAnamAM chaThThAthI 12 mA sudhI 7 guNasthAna ane kevaLajJAnamAM 13 muM ane 14 muM A be guNasthAnaka hoya che. Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga pahele [ 205 prazna 737-3 ajJAnamAM guNasthAnaka keTalAM ane kayA kayA? javAba :-sUtra pramANe 3 ajJAnamAM paheluM ane trIjuM A 2 guNasthAnaka che. karmagrantha vageremAM be (1-2) traNa (1,2,3) paNa guNasthAnaka batAvyA che. prazna 738-sAmAyika caritra, chedepasthApanIya cAritra ane parivAra vizuddha cAritramAM guNasthAnaka keTalA hoya che? javAba: sAmAyika ane cheda upasthApanIya cAritramAM-chaThThA, sAtamA, AThamA ane navamA A cAra, parihAravizuddhamAM chaThThA ane sAtamA-A be, sUkama-saMpAyamAM eka 10 muM ane yathAkhyAta cAritramAM 11 mA, 12 mA, 13 mA ane 14 mA-A 4 guNasthAnaka che. prazna 739 -cakSu, acalsa ane avadhidarzanamAM guNasthAnaka keTalAM che? javAba -cakSu, acaluM ane avadhidarzanamAM prathamanAM 12 guNasthAnaka hoya che. avadhidarzanamAM 4thAthI 12 mA sudhI A 9 guNasthAnaka karmagranthamAM kahyA che. paraMtu sUtra anusAra te cakSu vagere traNe darzanemAM guNasthAna 12 ja che. prazna 740 -kSAyika, upazama ane upazama samakitamAM guNasthAna keTalAM? javAba :-Ayika-samatimAM cethAthI 14 mA sudhI 11 guNasthAna, aupazamikamAM cethAthI agyAramA sudhI 8 guNasthAna ane zApathamikamAM cethAthI sAtamA sudhI 4 guNasthAna hoya che. prazna 7414-148 prakRtimAMthI nArakI, tiryaMca, deva ane manuSyamAM sattA keTalI ane kaI kaI maLe? javAba :-deva Ayune cheDIne bAkInI 147 prakRtio, sattApa narakagatimAM, jinanAmAne cheDIne bAkInI 147 prakRtio, sattArUpa tiryaMcagatimAM, 148 prakRtio sattApa manuSyagatimAM ane naraka Ayu choDIne bAkInI 147 prakRtie sattArUpa devagatimAM maLe che. prazna 74ra-pRthvIkAya 7 lAkha, apakAya 7 lAkha, teukAya 7 lAkha, vAyukAya 7 lAkha, AnA bheda kevI rIte heya che ane kayA kayA? javAba:-pRthvI vagere jenI utpatti sthAna asaMkhya che, paraMtu aneka sthAne para utpanna thavA chatAM paNa je pRthvI vagere jenA zarIranAM varNa, gaMdha, rasa, sparza ane saMsthAnA sadazya hoya, te badhAM jIvonI eka ja ni mAnI che. varNa vagere kaImAM Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 ] samartha-samAdhAna paNa judAM thavAthI ni judI gaNAya che. varNa vagerenI vibhinnatAne kAraNe (pannavaNanAM pahelA pada pramANe) sAta lAkha vagere bheda mAnyA che. varNa vagerenA sthULa bhedanI apekSA pRthvI vagere cArenAM 350 bheda che. temAM varNa vagerenA sUkama bheda jANavAne mATe sADA traNa bhedone 5 varNa, 2 gaMdha, pa rasa, 8 sparza ane pa saMsthAnathI guNAkAra karavAthI pRthvI vagere cArenAM judA judA sAta lAkha bheda thaI jAya che. prazna 743 -baMdhanI 120 prakRti kaI kaI che? ane bheda keTalA che? deva, nAraka, tiryaMca ane manuSyamAM keTakeTalI maLe? javAba -kula 148 prakRtio che, jemAMthI 5 varNa, 2 gaMdha, 5 rasa ane 8 sparza, A 20 prakRtione kevaLa varNa, gaMdha, rasa ane sparza A cAre bhedamAM ja samAveza karavAthI 16 bheda baMdhamAMthI ochA thayA. 5 baMdhana ane pa saMghAtanA A 10 prakRtiene baMdha 5 zarIranA baMdhanI sAthe batAvavAthI A 10 bheda paNa baMdhanamAMthI ochA thayA. evI ja rIte mizramehanIya ane samati mohanIyanAM mithyAtvathI judA baMdha na mAnavAthI A bheda paNa baMdhamAM ochA thayA. A rIte kula 28 (16+1+2) prakRti-baMdhamAMthI ochA mAnavAthI bAkI 120 prakRtione samuccaya baMdha karmagranthamAM batAvyA che, 3 narakatrika (narakagati, naraanupUvara, naraka Ayu) 3 devatrika, 2 kiyadrika (vekiya zarIra, kriya aMga upAMga) 2 AhArakaTrika 3 sUphamatrika (sUkamanAma, sAdhAraNanAma, aparyApta nAma) vikalendriyatrika, ekendriyatrika, (ekendriyajAti, sthAvaranAma, ApanAma) A 19 prakRtiene choDIne bAkInI 101 prakRtiono baMdha narakagatimAM che. jinanAma ane AhAraddhika choDIne bAkInI 117 prakRtione baMdha tiryaMcagatimAM che. manuSya gatimAM 120 prakRtione baMdha che. narakagatimAM je 19 prakRtio choDI che, temAMthI ekendriya trikane choDIne bAkInI 16 prakRtione baMdha devagatimAM nathI thatuM, AthI 104 prakRtiene baMdha devagatimAM samaje joI e. prazna 744-sAdhujI mahArAjane ahIMthI keI deva, mahAvideha kSetramAM haraNa karIne laI jAya, te te vakhate tyAM rAta paDI jAya, te tyAM AhAra -pANI karI zake che ke nahi? (je bharata kSetramAM rAtri che ane mahAvideha kSetramAM divasa che te AhAra karI zake che ke nahi ?) javAba :-bhArata kSetranAM sAdhune je kaI deva vagere mahAvideha kSetramAM laI jAya, te te mahA videha kSetranA divasamAM ja AhAra karI zake che, rAtrimAM nahi. bharatakSetranAM rAtadivasane hisAba tyAM vyavahAramAM nathI levAte, eTale ke sAdhuno janma ke dikSA bharata vagere koIpaNa kSetramAM thayA che, paraMtu te jyAre je kSetramAM hoya, tyAre teNe tyAMnA ja Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga pahelA [ 207 divasa rAtanA hisAbathI pravRtti karavI joIe. nahiMte bhagavatI zataka, udeza 1mAM kSetra atikAMta doSa batAvyo che, jevI rIte-bharata kSetramAM ja jodhapura ane madrAsa vagere jagyAonAM sUryodaya ane sUryAstanA samayamAM ardho kalAka, piNe kalAka ke tethI ochuM vadhAre aMtara rahe che. AthI, madrAsamAM rahelA sAdhu, jodhapuranA sUryAstanA pramANe AhAra vagere kare che, athavA jodhapuramAM rahelA sAdhu, madrAsanA sUryodaya pramANe AhAra vagere kare che, te tene paNa kSetraatikAMta doSa lAge che, te mahAvideha kSetranuM te kahevuM ja zuM ? prazna 745 -sthAnAMga sUtranA trIjA sthAnamAM lakhyuM che ke-upavAsa belA (chaThTha) tathA telA (3 upavAsa) dhAvaNa pANuthI thaI zake che. dhAvaNa pANInAM traNa prakAra batAvyA che, te upavAsanuM dhAvaNa pANuM, belAmAM ke telAmAM kAma AvI zake che ke nahi? te ja rIte belA telAnuM pANI kAmamAM AvI zake che ke nahi? AmAM zuM aMtara che? chevanuM pANImAM annanI asara Ave che ke nahi? dhAvaNu-pANImAM annanI asara AvavAthI keI doSa lAge che ke nahi? dhAvaNa pANunA 3 rUpa judA judA che, te te dhAvaNu pAchuM sAdhune ja cAle che, zrAvakane paNa cAle che? javAba -sthAnAMga sUtra ThA. 3 uddezaka 3 mAM je traNa traNa prakAranA dhAvaNa pANI batAvyA che, temAM telAmAM batAveluM dhAvaNapANI upavAsa ane belAmAM ane belAmAM batAveluM upavAsamAM kAma AvI zake che, paraMtu upavAsamAM batAveluM belA--telAmAM ane belAnuM batAveluM telAmAM AgAra rAkhyA vinA kAmamAM nathI AvI zakatuM. dhavaNa pANImAM anAja aMza Ave che, paraMtu tenAthI tapamAM doSa nathI lAgatuM, tyAre te prabhue tene grahaNa karavA egya batAvyuM che. upara kahelAM dhavaNane zrAvaka paNa tapasyAmAM kAmamAM laI zake che. prazna 746-cakavatIne 1 lAkha 92 hajAra rANuo hatI. rANIonI pAse vekiyarUpa dhAraNa karIne jAya che, te vaikriya zarIrathI saMtAnanI prApti thAya che zuM ? javAba -jenuM mULa zarIra vaikiya hoya. tenAM mULa tathA banAvelA vekiya zarIrathI garbha rahI zakatuM nathI paraMtu jenuM mULa zarIra audArika hoya, tenAM banAvelA vaikiya zarIrathI garbha rahI zake che. Ane khulAso "saMgrahaNI" sUtranI 166 mI gAthAnAM arthamAM ane bAyapAsenI' sUtranI TIkAmAM karyo che. prazna 747 - tiryaMcagati cheDIne traNa gati ekI sAthe kyAM hoya che? javAba:-zUnyakALamAM, ekAMta vyavahAra rAzimAM, tIrthaMkara nAmakarmanI sattAvALAmAM ane ekAMta paMcendriya jAti vageremAM tiryaMcanA sivAya bAkInI 3 gati hoya che.. Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 208 ] samartha-samAdhAna prazna 748 -keIe eka sAmAyika lIdhI, tenI eka sAmAyikanI uparAMta 15 miniTa vadhAre AvavA pachI je te bIjI sAmAyika grahaNa kare, te pahelAM vadhAre Avelo samaya, bIjI sAmAyikamAM samilita karI zakAya che ke nahi? javAbaH--je samaya sAmAyikamAM vadhAre vitI cUkI che, tene meLavIne AgaLa sAmAyika grahaNa karI zakAya che. prazna 749 -lekamAM bAdara pRthvIkAya vadhAre che ke apakAya? javAba -lAkamAM bAdara pRthvIkAyanAM cha karatAM bAdara apakAyanA jIva asaMkhya gaNA vadhAre che. A vAta pannavaNAnAM trIjA padathI spaSTa che. pRthvInA piMDanI meTAI vadhAre hovA chatAM paNa apakAyanA jIva saMkhyAmAM vadhAre che, kemake bAdara apakAyanA bhagavatI zataka 19 uddeza 3 praznottara 20 ane 29 thI spaSTa che, AthI pannavaNuM vageremAM je apakAyanA jIva vadhAre batAvyA che, temAM kaI vadhe nathI AvI zakate. prazna 750 -AsamAnI zAhInAM phUlanA (phagI javAnA) viSayamAM ma. zrInI zI dhAraNuM che? javAba -AsamAnI zAhImAM paNa phUlaNanI zaMkA rahe che. emAM te zuM, paNa phAunTena pinamAM paNa phUlaNanI zaMkA samajIne ajamera saMmelananA samAcArI viSenA niyamomAM 19 me niyama "InDIpena paDhiyArI (upaga pUro thaI gayA pachI pAchI devAnI vastu) laIne paNa pitAnA upagamAM levI nahi" batAvela che, ATalA mATe upara kahela banemAM phUlaNa samajavA joIe. prazna 751 upavAsamAM cautthabhakta (1 upavAsa) paccakakhANane pATha che, tene artha AgaLanAM divase ekAsaNuM ane pAraNAnA divase paNa ekAsaNuM kare, te paccakakhANa devAmAM vAMdho nahi. atyAre vartamAnakALamAM te AvI prathA nathI. A rIte keI karatA nathI, te pachI cotha bhakta (1 upavAsa) ATha bhakta (3 upavAsa) dasa bhakta (4 upavAsa) ItyAdi meTI tapasyAmAM paccakkhANa devAmAM doSa Ave che ke nahi? javAba - cAra Taka AhAra cheDavAthI paNa cau-bhakta (1 upavAsa) karI zakAya che ane pArAguM dhAravAmAM eka eka TaMka na choDatAM upavAsa karavAne paNa thautha-bhakta (1 upavAsa) kahe che. caultha (1 upavAsa) chaTha (ra upavAsa) aThamabhakta (3 upavAsa) vagere nAma kramavAra upavAsa, belA, telA vagerenAM che. bhagavAna rASabhadevane 6 divasane saMthAre AvyA, tene jaMbudvIpa prajJaptimAM 14 bhaktane saMthAre kahyo che. A ja rIte bhagavAna mahAvIranAM belAnAM saMthArAne chaTha-bhakta kahyo che, temane te kaI Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga pahelA [29 pAraNAno prazna ja na hate. teA paNa temane upara mujama bhakata ja khatAvyA che. kRSNavAsudeve devakInI pAsethI pauSadhazALAmAM jaI ne gajasukumAlane mATe amatapa karyAM, A ja rIte, abhayakumAre dohda pUrti ne mATe ama karyAM. pAraNAMnA divase eka TaMka na karavA chatAM paNa temane amalakta ja kahyA che. tathA bhagavatImAM 2 divasanI Ayambilane paNa Ayammila chaThTha kahela che. ItyAdi pramANeAthI spaSTa che ke upavAsa, elA vagerenA nAma ja cauttha bhakata, chaTU--bhakta vagere che. A kAraNathI paccakkhANa ApavAmAM koI doSa nathI. prazna upara --bhagavatIsUtra zataka 2 uddezA 10 mAM alekaeNmAM 'ajIvadravya deza' kahyuM, pradeza nahi, te pradezanA vinA deza kevI rIte banyA ? vistArathI samajAvaze ? javAbaH--zu' aleka AkAzamAM jIva, jIvonA deza, jIveAnA pradeza, ajIva, ajIveAnA deza ane ajIvAnA pradeza che? AnA javAJamAM prabhue 6 ja melenA niSedha karyAM che, kemake aleka AkAzamAM deza, pradeza vagere ka MI paNa nathI, pachIthI aMge ajIva vandesa...." je pATha che, temAM aleka AkAzane ja saMpUrNa AkAzane deza khatAnyA che. te dezane saMpUrNa AkAzathI anantamA bhAga (leAka AkAza jeTaleA) Ache samajavA joI e. jyAre ATalA mATe deza che, te tenA pradeza paNa jarUra che ane te pradezane anaMta samajavA joI e. eTale ke alAka AkAzanI aMdara teA kaI nathI, AthI yenA niSedha karyAM che, para'tu aloka AkAza khUda AkAza astikAyanA deza che ane temAM pradeza paNa che. prazna 753 :--lAka AkAzamAM dhama adhama dravyanA deza nathI, te pachI arUpI ajIvanA 10 bhedamAM deza sAmela che, te kevI rIte? zataka 2 uddezA 10. javAba :--lAka AkAzamAM arupI ajIvanAM phakta 5 bheda batAvyA che, kemake AkAzanI aMdara te AkAza hAtu nathI, AthI AkAzanAM traNe bheda cheDI dIdhA ane sauMpUrNa leAkaAkAzanI pRcchA thavAthI dharmAsti, adharmAstikAyanA deza paNa cheDI dIdhA che, kAraNa ke jyAM dharmAsti, adharmAsti vagere traNenA skaMdha thAya che, tyAM deza nathI hAtA ane jyAM deza hoya che, tyAM skaMdha nathI hAtA, ATalA mATe ahIM pUrNa lAkaAkAzamAM dharmAsti, adharmAstikAyanA koMdha che, deza nahi (pradeza teA bannemAM paNa hAya che), upara kahelA pAMca bhedonA sivAya bAkInA 5 bheda lekaAkAzamAM che. urdhva', adhA, tiya kalAka ke jamUDhIpa vagerenI judI pRcchA thAya, to tyAM dharmAsti, adharmAstikAyanA skaMdha na kahetAM deza-pradeza ja kaheze. prazna 754:--sAmAnya kevaLI pAMca paTTAmAMthI kayA padamAM che ane kevaLI samudaghAta tItha karadevane thAya che ke nahi? name lAe savva sa. 27 Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 210 ] samartha-samAdhAna sAhaNuM" pATha AvyuM che te kevaLI-samudaghatamAM Atmapradeza samasta lokamAM phelAya che, A apekSAthI che ke bIjuM kAraNa che? javAba:-sarvajJatAne kAraNe kevaLI bhagavAna prathama padamAM manAya che, to paNa teo pAMcamA padamAM te jarUra gaNAze ja, kemake siddhonAM sivAya bAkInA cAre padane samAveza pAMcamA padamAM thAya che, eTale ke chaThThA guNasthAnathI 14 mA guNasthAna sudhInAM badhA sAdhu, paMcama padamAM samajavA joIe. tIrthakarenI kevaLI-samudaghAta nathI thatI. kevaLI-samuddaghAtamAM Atma-pradeza saMpUrNalokamAM phelAvAthI tathA traNe lokamAM sAdhu hevAthI "lee sava" zabda che, tathA svaliMga, anyaliMga, gRhasthaliMga vagere rabhedomAM rahelA badhA bhAva-sAdhuonI apekSAthI paNa "salvazabda kahyo che tathA "lee savva" zabda paMcama padanI anusAra bAkInAM 4 padonI sAthe samajavAmAM paNa kaI vAMdho nathI. jevI rIte-lakanA badhA arihaMta, siddha, AcArya, upAdhyAyane mArA namaskAra che. prazna 7554-AyuSya-baMdhanA 6 bheda sUtra zrI bhagavatI zataka 6 u, 8 mAM AvyA, je jAti vagere che, tene AyuSya-baMdha kevI rIte kahyA? ane baMdha nidhatta ( majabUta ) kahyA, te Ayukarma nidhana (majabUta) baMdhAya che? kayA kyA karmanAM baMdha nikAcita thAya che. ane kayA kAraNathI? ane nikAcita bAMdhatA samaye bAMdhavAvALI badhI prakRti nikAcita hoya che? AyuSya baMdhanI pahelAM ke pachI nikAcita bAMdhI zakAya che? sthiti jaghanya-utkRSTa keTalI hoya che temaja pUrI bhegavavI paDe che? jIvanamAM keTalIvAra bAMdhI zakAya che? pahelAM te ja prakRti nidhatta (majabUta) baMdhAyelI hoya, te te paNa nikAcita thaI jAya che ke nahi? nikAcita baMdha pradezo vaDe chUTI zake che? saMkramaNa vagere thAya che ke nahi? javAba -AyuSyanI pradhAnatA batAvavAne mATe jAtinI sAthe AyuSya zabdane prayoga karyo che. AyuSya karmane udaya thavA para ja jAti vagerene udaya thAya che. AthI AyuSyanI pradhAnatA batAvI che. ahIM, "nidhatta" zabda, nidhatta-baMdha vAcaka nahiM, paraMtu niSeka ( bAMdhelA kane samaya samaya para bhegavavAne mATe karma pudgalenI racanA vizeSane "nika kahe che) vAcaka che. sepakrama AyuSyanA sAta upakramanAM sivAya AyuSya karmanAM baMdhane nikAcita ja samajavA joIe. adhyavasAya vizeSathI ATheya karmonA baMdha nikAcita thaI zake che evo saMbhava che. je samaye eka prakRtinA nikAcita baMdha thAya che, te vakhate eka sAthe bAMdhavAvALI badhI prakRtionAM ekAntarupathI nikAcita baMdha ja thAya e koI niyama nathI. Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 21 bhAga pahelo AyuSyabaMdhanI pahelAM ke pachI paNa bIjI keTalIya prakRtienA nikAcita baMdha thaI zake che. keTalIka pravRtionA nikAcita baMdha, jIvanamAM anekavAra paNa thaI zake che. je prakRti pahelAM niyata bAMdhI hoya, te ja prakRtine kALAntare nikAcita paNa bAMdhI zake che. (AyuSyane baMdha eka bhavamAM be vAra nathI thata) nikAcita baMdha pradeza udaya dvArA nathI chUTI zakata ane nikAcita baMdhanA saMkramaNa vagere paNa nathI thatA. prazna 756 -AyuSya baMdhanAM samaye 6 prakRtiene ekI sAthe baMdha thAya che, te te samaye je jAti, gati vagerenA bandha thAya che, temAM parivartana thAya che ke nahi? jevI rIte AyuSya bAMdhatA samaye sAtamI narakanI gati ke bhavanapati devanI gati, sthiti, avagAhanAne baMdha karyo. pachI pariNAmenI vicitratAthI sAtamInA pahelI naramAM ke bhavanapatinA vaimAnikamAM jaI zake che, ke nahi? je jaI zake che, te pachI sthiti, avagAhanA vagerene baMdha kevI rIte ghaTe che? javAba:-AyuSya-baMdhanI sAthe jAti, gati vagerenA je baMdha thAya che, temAM koI parivartana nathI thatuM eTale ke pahelI narakanuM AyuSya bAMdhavAvALA jIva, pahelI narakamAM ja jAya che. bIjI keI paNa gatimAM nathI jaI zakato. A ja prakAre badhe ya samajavuM joIe. prazna 7pa7:-bhagavatIsUtra zataka 2 udezA 1 mAM lakhyuM ke maDAI anagAra (sAdhu) 4 gatimAMthI keIpaNa gatimAM jaI zake che, te anagAra avasthAmAM AvuM kevI rIte thaI zake che? javAba - koSa vagere kaSAyanA udayathI cAritra-braNa thayelA maDAI anagArane cAregatimAM bhaTakavuM paDe che, bIjI rIte nahi. prazna 758 -bAdara vAyukAyane svIkArya ane parakAyanAM zasa (upakrama) thI maryA vinA, upakama nahi, te zuM kAraNa? (bhagavatI za. 2 u. 1) javAba -upakama vinA vAyukAyanA jIva maratA nathI-A javAba sapakramI vAyukAyanA jenI apekSAthI che, badhAne mATe nahi. prazna 759 -khaMdakajI, bhagavAna mahAvIrasvAmInI pAse AvyA, te samaye bhagavAna hamezAM bhojana karatAM hatAM, te zuM tapasyA karatA na hatA? Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 212 samartha -samAdhAna javAma :--baMdukajI bhagavAnanI pAse AvyA, te visAmAM bhagavAna nityabhAjI (ha MmezA bheAjana karavAvALA) hatA, eTale ke te najIkanAM dIvasomAM temaNe tapasyA karI na hatI. prazna 760H--sAtamI narakamAM jIvane samyaktva Ave che, te paryAptA avasthAmAM kaI paNa samayamAM AvI zake che ke koI kALa nizcita che ane kyu samyaktva Ave che ? javAba :--sAtamI narakanA paryAptajIvAne AyuSya baMdha ane mRtyu samayanAM sivAya koIpaNa samaye samakita prApta thaI zake che. tyAM kSApazama, upazama, vedaka ane sAsvAdana samakita prApta thAya che. prazna 761 :--sAdhu, makAnanI uparanI ma`jilamAM rAkAI zake che, ke nahi ? pramANa sAthe batAvaze? javAbaH-bIjA AcArAMga, khIjuM adhyayana, prathama uddezakanA 10mA sUtramAM jarUrI kAraNA vinA meDI upara rokAvAnI manAI karI che. prazna 762 :--zrI bhagavatI sUtra zatake 8 uddezA 6 nA 3 jA sUtramAM zrAvake tathArUpa asayatI vagerene asana (bheAjana) vagere de, te ekAMta pApa kahyuM, te kevI rIte? vistArathI khulAse lakhaze ? javAba :--AThamAM zatakanA chaThThA uddezAnAM prathama traNe prazna, mekSa arthe dAnaviSenAM che, anuka MpA vagere dAna viSenA nahi. AthI te javAya nirA ane pApa saMba Mdhita che, puNya sAthe nahi. jemake--pahelA bIjA praznamAM sAdhune vahAvarAvavAthI nirAnI sAthe sAtheja puNya paNa avazya thAya che, paraMtu tyAM puNyanuM prakaraNa na heAvAthI tenuM varNana na karatAM nirA ke pApanu ja vaNaeNna karyuM che. A ja rIte, trIjA praznamAM paNa nirA na hAvAthI ekAMta pApa batAvyuM che, para Mtu puNyanA niSedha na samajavA joI e. ahIMyA mAtra asaMyati zabda na kahetAM 'tathArupa asaMyati ' kahyuM, AnAMthI badhA asaMyationA atha grahaNa na thaI ne khIjA jainetarAnI veza--bhUSA dhAraNa karavAvALA temanA dharmAcAya, dha guruonu ja grahaNa thAya che ane temane guru-buddhithI dAna devAmAM nirA na thatAM ekAMta pApa ( mithyAtva) thAya che. ahI je paDilAbhemANe " zabda che, te gurumuddhithI dAnadevAnA a`mAM che. AthI tathArupanAM bIjA jainetarIne gurubuddhithI dAnadevAmAM nirA na batAvatAM ekAMta pApa (mithyAtva ) batAvyuM che. prazna 763 :--jIva, karmanA badha kare che, te! zu' badhA pradezeAmAM AMdhavAvALA pradeza vagere barAbara vaheMcAya che ke ochA vadhAre ? ane vIya aMtarAya vagerenA cApazama kare che, te paNa badhAM pradezeAthI barAbara che ke AchA vadhAre ? Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga pahele [ 213 javAba -jInAM pradeza upara karmonA pradeza ochAM vadhAro thaI zake che ane kSepazama paNa ochA vadhAre thaI zake che. prazna 764-siddha bhagavAna eka gAunA chaThThA bhAgamAM birAjelA che, te A chaThTho bhAga UMcAImAM ja che, ke ADAI, paheLAImAM paNa? zuM paheLAImAM pUrA 4pa lAkha jojanamAM siddha rahelAM che? mULapAThamAM "uvarime' zabda te che, paNa pahelAIne keI ullekha na joye? javAba: -96 aMgulane dhanuSa ane 2 hajAra dhanuSane eka gAu thAya che. ane chaThTho bhAga karavAthI 333 dhanuSa 32 aMgula thAya che. vadhAremAM vadhAre 500 dhanuSanI avagAhana vALA manuSya mokSa jAya che. mekSa javAvALAnI avagAhanA be tRtIyAMsa bhAgaja avazeSa rahe che, 500 dhanuSane be tRtIyAMsa bhAga ane gAune chaTho bhAga barAbara che, AthI eka gAunA chaThThA bhAga jeTalI UMcAImAM siddha che. laMbAI pahoLAImAM te siddha, pUrA 45 lAkha jejananA geLa kSetramAM che. kemake manuSya-kSetranI bahArathI keImekSa jAtuM ja nathI. teo manuSya-kSetranAM je AkAza pradeza parathI mokSa jAya che, te ja AkAza pradezanI sIdhANamAM upara gayelA siddha-kSetramAM kAya che. te sIdhANathI temane eka paNa pradeza ahIM tahIM nathI thatuM. manuSya-kSetranA eka paNa AkAza-pradeza evA nathI ke jyAM siddha na thayA hoya. eTale ke manuSya kSetranA badhA AkAza-pradeza upara (kyAreka kyAMya ane kayAreka kayAMya) kALa kamathI siddha thaI cUkyA che. AthI pUrA 4pa lAkha jejananI laMbAI pahoLAImAM siddha rahelA che. prazna 765-zuM badhA kiyAvAdI samakiti che? bha. za. 30 mAM kiyAvAdIne vaimAnika ane bhavanapatimAM paNa javAnuM lakhyuM che, A kevI rIte? kiyAvAdI to 363 pAkhaMDiomAM paNa che? javAba -sAdhAraNa rIte jIva vagere padArthone mAnavAvALAne "kriyAvAdI" kahe che. temAM je jIva vagere padArthane sAcA rupa (anekAMtathI nitya anitya vagere )thI mAnavAvALA che, te badhA kiyAvAdI samyagRSTi che ane vAstavika rIte teo ja kiyAvAdI kahevaDAvavAne yogya che. temanuM varNana lAgavatIne 30 mA zatakamAM dIdhuM che. 30 mA zatakamAM batAvelA badhA kiyAvAdI samyagRSTi ja che. teo agara kriyAvAdI avasthAmAM AyuSyane baMdha kare, te tiryaMca-paMcendriya ane manuSya te vaimAnika denA ane nairayika tathA deva. manuSyanA ja AyuSyano baMdha karaze, bIje kaI nahi. haidarAbAdanI kepImAM je bhavanapatine ullekha che, te bhUlathI lakhAI gayuM-evuM jaNAya che, paraMtu samyagRSTi avasthAmAM bhavanapatinA AyuSyane baMdha kaI divasa nathI thaI zakate. je kiyAvAdI, jIva vagere padArthone ekAMtarupathI nitya, anitya vagere mAne che, tathA kALa, svabhAva, niyati vagerenA samUhane kAraNe na mAnatAM judA judA rupathIja tene Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samaya -samAdhAna 214 kAraNa mAne che, ATalA mATe ekAnta dRSTithI koI koI ne ane koI bIjAne jIva vagere padArthAnA hetu mAnavAne kAraNe kriyAvAdInA 180 bheda thAya che. teo zuddhajJAnie vaDe mithyArdaSTi kahevAya che. 363 mAMthI temanAM 180 le che ane tenuM varNana sUtrakRtAMganA khIjA adhyayanamAM batAvyuM che. nATa--te koI ne kAI prakArathI jIva vagere padArthAne svikAre che, tethI kriyAvAdI che ane yathArtha na mAnavAthI mithyA dRSTi che. pachI AyuSyane badha prazna 766 H--kSAyika samyaktva prApta thayA thAya che, ke nahi ? tenu' pramANa zuM che ? javAba H--jJAyika-samakita mAtra manuSya gatimAM (ka bhUmine ) ja prApta thAya che. kSAyika-samakti prAptinI pahelAM je jIvoe cAremAMthI koIpaNa gatinuM AyuSya AMdhI lIdhu' hAya, to te jIvAne kSAyika-samatinI prAptinI pachI paNa jyAMnuM AyuSya mAMdhyu che, tyAM javuM ja paDe che. e paNa dhyAnamAM rahe ke prathama cAra narakanAM sivAya bIjI koIpaNa narakanA, sthaLa cara-yugalikAnA sivAya bIjA koI tiya canA ane 30 akama bhUminA manuSyanA sivAya khIjA koI manuSyanuM AyuSya mAMdhyA pachI, te manuSyane kSAyika-samyakatva prApta nathI thatuM, AyuSya baMdhanI pahelAM kSA. sa. nI prApti thaI gaI hoya, to pachI te manuSya koIpaNa gatinuM AyuSya na mAMdhatAM e ja bhavamAM mekSa jAya che. A vAta bha. sUtra za0 1 6. 8 nAM aM ane TIkAmAM spaSTa che, tathA cothA kama graMthanI 25mI gAthAnAM ana paNa A ja bhAva che. jemane naraka ke devanA AyuSya-baMdhanI pachI kSAyika samakita AvyuM hoya, teA temane naraka ke deva-bhavamAM eka manuSyanuM AyuSya bAMdhavuM paDaze tathA jeNe sthaLacara-yugaliyAnu ke 30 akama bhUminuM AyuSya bAMdhyuM hoya, temane ekavAra devanu, pAchu devabhavamAM manuSyanuM A rIte be vAra AyuSya bAMdhavuM paDaze. A vAta paNa ka granthanI upara kahelI gAthAnA athI spaSTa che. : prazna cha67 --kevaLa jJAna thayA pachI pahelAnA mati-zruti vagere jJAnAnuM zuM thAya che? chUTI jAya che ke kevaLa jJAnamAM vilIna thaI jAya che ? javAba H--mati vigere cAreya jJAna kSAApazamika che, tethI kevaLajJAna thatAMja chUTI jAya che. jamUdrIpa prAptimAM bhagavAna RSabhadevanA vanamAM kevaLajJAnanI vyAkhyA karatAM TIkAkAra kahe cheH- "kevala masahAya -" na++mi chAumathie nANuM." tathA prajJApanAnA 29mA paTTamAM kevaLajJAnanI vyAkhyA karatAM TIkAkAra kahe che ke kevala -eka matyAdvijJAna nirapekSAt, " natUDhamiu chAumathie nANuM " (nazcetu chARRmasthike jJAne) ityAdi pramANe!thI cAra jJAnanu chUTavuM spaSTa che. '>> Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga pahelo [ 25 prazna 768-2thAkhyAta cAritranI prApti pachI pUrvanAM kSApazamika cAritra chUTI jAya che, ke yathAkhyAta cAritramAM maLI jAya che, vilIna thaI jAya che? javAba :- A ja rIte yathAkhyAta cAritranI prApti pachI lApazamika cAritra chUTI jAya che. A prazna 769-upazama-samakitamAM keI kALa kare che ke nahi? upazama zreNumAM te kALa kare che, paNa upazama samakitamAM kALa kare che ke nahi? javAba -upazama samakitamAM jIva kALa karI zake che, evI dhAraNA che ane cethA karmagraMthamAM, gemadasAra vageremAM paNa Ane spaSTa ullekha che. prazna cha70 -sUtra zrI caMdapannatInA sattaramAM prati pAhuDAmAM nakSatramAM bhejanane adhikAra che, temAM lakhyuM che ke amuka-amuka nakSatromAM amuka amuka bhajana karIne jAya, te kArya siddha thAya, jema ke revatI nakSatramAM jaLacara, kulana (phuga) athavA pAnuM bhajana, zatabhiSAmAM tuMbaDAnuM bhejana, jayeSThA nakSatramAM kehalenuM (keLAnuM) bhejana, uttarA phAlgaNumAM lasaNu kaMda athavA AlunuM bhejana karIne jAya, te kArya siddha thAya. ItyAdi 28 nakSatronA viSayamAM bhejanane adhikAra lakhe che, ane bALa-brahmacArI 1008 zrI alaka pijI mahArAje hiMdI anuvAda karelo che. have AmAM bhAjana karIne javAnuM lakhyuM che, te sAMsArika kAmane mATe lakhyuM che ke kayuM kArya siddha thavA mATe lakhyuM che? AvA mAMsa vagere abhakSa cIjonuM zAstramAM kaI apekSAthI varNana AvyuM che, agara A viSayamAM kaI bIje artha nIkaLatuM hoya, to pUchIne khulAsA sAthe pharIvAra lakhavAnuM kaSTa uThAvaze. A sUtrane vAMcavA mATe zrAvakane manAI che, AvuM kaI saMta satiyAjI kahe che, AkhuM zuM kAraNa? sattaramAM pAhuDAmAM gautama svAmIe prazna karyo che ke, he bhagavAna, ApanA matamAM nakSatromAM kayA prakArano bhejana vicAra kahyo che, eTale ke zuM bhejana karIne jAya, to kArya siddha thAya? ApanA matano artha "jaina dharma" ja che ke bIje? javAbaH-nakSatrenA bhajana saMbaMdhI je pATha che, te bhagavad vANInI paraMparAmAM meLa nathI khAte. vItarAga vANImAM A prakAranI abhakSya bhakSaNa 5 parupaNuM keI divasa na hoI zake, "ahiM ApanA mata"ne artha jena-dharma ja thAya che, paraMtu A pATha bhagavAnanA nAmathI svAthI puruSa prakSepa (ghUsADI dIdhe hAya) karI dIdhuM hoya, evuM lAge che. bhagavAna te AvI sAvadhavANI keI divasa nathI pharamAvatA. AvA kAraNothI ja sAdhAraNa manuSyane mATe A sUtrane vAMcavAnI pUrvAcAryoe manAI karI che. Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 216 ] samartha-samAdhAna prazna 771-devanI pratikramaNa kayA samaye karavAnuM zAstrAmAM vidhAna che? pratikamaNa kyA samaye zarU karavuM joIe? sUrya asta thayA pahelAM pratikamaNanAM chaye Avazyaka thaI javA joIe zuM? javAba -uttarAdhyayananAM 26 mA adhyayananI 20 mI gAthA sudhI sAmAnya prakArathI munionA divasa ane rAtri kAma batAvyA. AgaLa 18 gAthAmAM eTale ke 38 gAthA sudhI vizeSa prakArathI divasanAM kAme batAvyAM pachI (pratikamaNa kAryotsarga vagere) rAtri kAma karavAnuM batAvyuM che, A ja adhyayananI 39 mI gAthAnI TIkAthI spaSTa che. AthI pratikramaNa rAtrinI zarUAtathI karavAnuM spaSTa siddha thAya che. A ja adhyayananI 43 mI gAthAmAM pratikamaNa pUruM thayA (stutimaMgaLa) pachI ja svAdhyAya-kALa pratilekhana kare athavA svAdhyAya karavAnuM vidhAna che ane te svAdhyAya cAreya saMsthAomAM karavAnuM cothuM sthAna u. 2 "ne kapaI nigUMthaNe vA nirgethINuM vA cauhiM sajhAhiM sakjhAyaM karee " vagerethI manAI che. je kaI kare te nizIthanA 19 u,- "je bhikabU cauhiM sajajhAehi sajajhAyaM kaI karaMta vA sAIjaI taMjahApuvAe, pacchimAe, avaraNahe, adhdharatta" vagerethI prAyazcitane bhAgI thAya che. je sUryAstane samaya pratikamaNa samAptine hota, te pratikamaNa samApta thatAM ja svAdhyAya karavAnuM kevI rIte batAvata ? ATalA mATe saMdhyAnI anAdhyAyI samAptinI lagabhaga ja pratikramaNanI samAptino samaya che ane te upara kahevA pramANethI spaSTa che. brahat kalpanA rUpa mAmA, "bhikhU uggae vittie aNaamie" kamathI 4 sUtrothI prabhue udayathI anasta sudhI sarega ke niroga avasthAmAM prasaMgavazAt bhikSunI bhikSuvRttinuM grahaNa ke bhakSaNa samaya batAvyA che, te pachI anastane samaya pratikamaNane kevI rIte hoI zake che ? dazAzruta skaMdhanA 7mA adhyayanamAM pratimA dhArI, apratibaddhavihArI, ghera parAkramI, agni ke siMhanA AkramaNathI kAyAne vicalita na karavAvALA muni paNa, "jaLeva sUrIya asthamajajA taLeva uvANa vittae" vagere, sUrya asta sudhI vihAramAM rahI zake che, te pachI sUrya astanI pahelAM pratikramaNa karI levAnuM kevI rIte bane? vagere vagere prabaLa pramANothI koI khAsa parva vagerenA sivAya rAtrinI zarUAtathI pratikamaNanI zarUAta karavAnuM siddha che. prazna 772-sUmanAM 10 bheda che, jemAM pratyeka zarIra keTalA ane sAdhAraNe keTalA? sUkSmamAM sAdhAraNa kevI rIte mAnavAmAM Ave? zuM sUma vanaspatinA jemAM eka zarIramAM aneka jIva che? Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga pahelo [ 27 javAba -sUma vanaspatimAM paryApta ane aparyAptanA eka-eka audArika zarIramAM ananta-ananta jIva che, ATalA mATe dasamAMthI A be te sAdhAraNa che ane bAkInA 8 pratyeka che. prazna 773 -"jevuM khAya anna, tevuM rahe mana, jevuM pIe pANI, evI bole vANuM-zuM A vAta paMca mahAvratadhArIne lAgu thaI zake che? javAba:-nyAya ane anyAyathI pedA karelA dhanathI je anna vagere banyuM hoya, tene prabhAva mahAvratadhArIo upara nathI paDatuM, paraMtu muni-kalpa anusAra zuddha ane azuddha AhAra pANI vagerene prabhAva te munio upara jarUra thAya che. prazna 774-jyAre zAstra lakhAyA tyAre pUrvanuM jJAna hatuM ? zuM eka pUrvanA jJAna vALAoe ja zAstra lakhyAM che, ke paraMparAthI sAMbhaLeluM yAda rAkhIne lakhAyAM che? javAba:--zAsa lakhavAmAM AvyAM tyAM sudhI eka pUrvanuM jJAna hatuM. eka pUrvanAM jJAnavALAnI dekharekhamAM zAstra lakhAyAM hatAM. eka pUrvanuM jJAna je hatuM, te temanI guru paraMparAthI cAlyuM AvyuM hatuM ane zIkheluM hatuM. tenA ja baLa upara temaNe sUtre lakhyAM ane lakhAvyA hatAM. prazna 775-zrI sUyagaDAMga sUvanA bIjA zrutaskandhanAM pAMcamA adhyayananI 8-9gAthAmAM lakhyuM che ke keI sAdhu AdhAkamI AhAra bhegave, te tene pApathI lipta paNa na kahevA ane pApathI alipta paNa na kahevA, kemake AdhAkamI AhArane paNa kAraNasara ke ajANapaNAmAM bhegavavAthI karma nathI baMdhAtAM. eTalA mATe ekAMta vacana na bolavA.AthI batAvazo ke kyA kAraNathI sAdhu AdhAkamI AhAra bhegavI zake che ane bhegavavAthI pApa lAgavAnuM paNa na kahevuM ! pApa na lAgavAnuM paNa na kahevuM, te pachI zuM kahevuM? jevI rIte AdhAkamI AhAranA viSayamAM ekAta zabda na kahe, te ja rIte, badhA anAcAra samajI zakAya che? jo nahi, te kayA AdhAra upara ThIka samajavuM ? bAvana anAcAramAM kyA anAcAra kAraNasara sAdhu kAmamAM laI zake che ane kyA nahi? javAba -te gAthAone phalita artha A pramANe samajavo joIe. muni pitAnA taraphathI pUrNa sAvadhAnInI sAthe gaveSaNa (tapAsa) karatAM hovA chatAM paNa koI gRhastha, kapaTa ke prapaMcathI AdhAkamI vastu daI de ane muni tene aMtaHkaraNathI zuddha jANIne kAmamAM laI le che te AdhAkama vastu tenI vizuddha gaSaNane (tapAsa) sa, 28 Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 218 ] samartha-samAdhAna kAraNe zuddha jevI haze, te AdhAkamI vastu jevA phaLa devAvALI nahi heya. tathA keI sAdhu doSenI beparavAhIthI, gaSaNAnI (tapAsanI) zuddhi na rAkhatAM tema ja zaMkA paDavAthI gelamAla karIne AdhAkamI vastu le, bhagave, te te vastu tene jarUra ja AdhAkamanuM phaLa devA vALI thaze, ItyAdi prasaMge upasthita thavA para gRhastha vagerenAM kahevAthI koI bIjA sAdhune khabara paDI ke amuka muniothI AdhAkamI vastu bhogavavAmAM AvI gaI te AvA prasaMgoe te sAMbhaLavAvALA sAdhune, upara batAvelA baMne prakAranAM bhAvALA munione bhAvanI khabara na hovAthI-temanAM karmabaMdha thaI gayA ke na thayA-AvA ekAnta vacana na kahevA. kahevAthI bhASA saMbaMdhI anAcAranuM sevana thAya che. eTalA mATe sUtrakRtAMganAM te adhyayanamAM bhAvanA ajANene evI ekAMta bhASA belavAne niSedha karyo che. paraMtu AdhAkamI vastu karma-baMdhane hetu che evuM batAvavAnI manA nathI karI, je AvI manA hata, te AcArAMga vagere aneka sUtramAM prabhu AdhAkamI vastune karma-baMdha ke saMsArabramaNa vagerenuM kAraNa zAmATe batAvata? jANI joIne AyAmI vastune kAmamAM levAnI zALAmAM aneka jagyAoe ekAMta manAI karI che. jevI rIte--AcArAMganA 8mA adhyayananA u. 2 mAM-AdhAmI vagere doSavALI vastu, keI sAdhune de ane te na lIye tyAre sAdhune keImAre, pITe, kApe, bALe, lUTe vagereaneka prakAranI pIDA kare te tene sahana karavI, paraMtu azuddha vastu na levAnuM batAvyuM che. sUyagaDAMga adhyayana 1 u. 3 gAthA 1 mAM AdhAkamI AhArane eka kaNa paNa jemAM maLe che, AvI vastu paNa kAmamAM levAvALAne bane (sAdhu ane gRhastha) pakSonuM sevana karavAvALA, eTale ke vezathI sAdhu ane bhAvathI tene gRhastha batAvyA che. bhagavatI za. 1 u. 9 mAM AdhAkamI vastu bhegavavAvALA je zramaNa che, teo dharmanuM ullaMghana kare che. teo cha kAyanI anupa rahita-kamene majabUta karI saMsArabhramaNa kare che, ItyAdi batAvyuM che. bhagavatI za. 5 u. 6 mAM AdhAkama, "kAMtArabhakta" (jaMgalamAM sAdhunA nivAhane mATe taiyAra karela AhAra vigere) "durbhizabhakta" (dukALanAM samaye sAdhunA nirvAha mATe taiyAra karela AhAra vigere) "glAnabhakta" (gInAM nirega mATe bhikSuone devAne mATe taiyAra karela AhAra vigere) vagere vagere sadoSa AhAra vagerene manamAM paNa niravadya (niSpA5) che-evuM samaje, ane tenI AlocanA karyA vinA te kALa kare, te virAdhaka thavAnuM batAvyuM che. ItyAdi aneka sUtremAM AdhAkamI vastu tathA kAMtAra-dubhikSabhakta vagerenI-ga vagere * prasaMga upara paNa, chUTa na detAM ekAMta niSedha ja batAvyuM che. prazna pUrvanuM jJAna zuM labdhiyukta che? Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 219 bhAga pahele javAba -aThThAvIsa labdhiomAMthI 14 mI pUrvadhara-labdhi che, dasa pUvathI 14 pUvI sudhI pUrvadhara labdhivALA kahevAya che. pUrvadhara-labdhinA prabhAvathI zIkhelA 14 pUrvenA jJAnane eka muhUrtamAM yAda karI zake che. prazna 777H-pakrama AyuSyavALAne mATe pUrvAcArya lakhe che ke teo dravya AyuSya (Aya karmanAM pudagala) te pUruM bhegave che, paNa kALaAyuSya-sthiti ochI thaI zake che. temAM deraDIne dAkhala che. lAMbI derI meDI baLe che ane gUMcaLuM karavAthI jaladI baLI jAya che. zuM A ThIka che? A rIte sthitimAM ochuM thaI zake che? javAba:-AyuSya baMdhanA samayamAM ja, sepakama AyuSyavALA, AyukarmanAM daLa, vadhAre hovA chatAM paNa maMda prayatnane kAraNe sthiti ochI ane upakamavALI ja bAMdhe che. AthI nizcaya nayathI te AyukarmanI sthiti ochI thatI ja nathI. paraMtu vyavahAra nathI ochI thatI batAvI che, te pitAnI cheDI bAMdhelI sthitimAM ja teTalA AyuSya daLane khapAvI de che, vAstavamAM te jJAnIoe temanAM baMdha ke upakrama evA ja joyA hatA ke, jevA emaNe bhagavyAM. prazna cha78 -zrI nandIsUtramAM lakhyuM ke apratipAti avadhijJAnI, alakamAM ekathI vadhAre AkAza pradezane jue che. avadhijJAnane viSaya te rUpI padArtha jevAne che, pachI arUpI AkAza pradeza kevI rIte joI javAba:-alekanA pradeza jevA-A avadhijJAnanAM sAmarthanuM varNana karyuM che. paraMtu alekamAM jarA paNa avadhivALAone dRzyamAna nathI. TIkAkAra paNa A ja kahe che. prazna 779 -cAra prakAranAM jIva batAvyA che. jevI rIte-prANa, bhUta, jIva ane sattva, prazna e che ke A prANu vagere nAma kaI apekSAthI che? prANa te badhA emAM che, paraMtu beIndriya, teIndriya vagerene ja prANa" kahIne batAvyAM, pacendriyane jIva' kahIne batAvyA ane cAra sthAvarane "satva kahyA, AkhuM zuM kAraNa che ? javAbaH-sAmAnya prakArathI te prANa, bhUta, jIva ane satva, A cAramAMthI pratyeka vizeSaNa badhA saMsArI ane mATe lAgu thAya che ane vizeSa prakArathI judo judo zabda judA ane saMtavAcaka paNa che. AthI uparanAM cAre zabdo kayAMka eka artha ane kyAMka judA artha rupa che. Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 220 ] samartha-samAdhAna prazna 780-AcArAMgamAM 18 dizi tema ja 18 bhAva-dizi batAvI. jemAM bhAva dizi 18mAM 4 sthAvara 4 dizi, vanaspati cAra jAtanI batAvI. bIja, jhADa, pAMdaDAM ane phaLa beIndri, te indriya, cAraIndriya tathA paMcendriya tiryaMca tathA cAra jAtanAM manuSya, eka UMcI-dizi eka nIcI-dizI, A prakAranI kula 18 dizi. jemAM manuSya karmabhUmi, akarmabhUmi, samucchima ane chapana aMtaradvIpa, prazna e che ke chapana aMtaradvIpanAM manune alaga kema lIdhA? 9 jAtanA devatA ane sAta jAtanA nArakImAM bhAvadizi eka eka ja batAvI ane manuSyanI 4, vanaspatinI cAra karI dIdhI, te AnuM zuM kAraNa? devatA tathA nArakInI be ja dikSA batAvI, AkhuM zuM kAraNa che? javAba :-prakSApaka (kathana karavAvALA) nI apekSAthI je 18 dizAo che, temAM UMcI nIcI-dizA eka eka ja batAvI che. sAteya naraka nIce hovAthI badhA nArakane eka nIcI bhAvadizimAM mAnyA che. deva nIce paNa che ane upara paNu, paraMtu upara vadhAre che, eTale badhA dene eka UMcI bhAva-dizimAM mAnya che. pRthvIkAya vagerenI kAya sthiti, nAraka ane devanI jema sammilita nathI, judI che. AthI cAre (pRthvI vagere 4) nI cAra bhAva-dizAo mAnI che. vanaspatinA jIva, kAyasthiti ane prakAra vadhAre hevAthI tenI cAra (abIja, mULabIja, skaMdhabIja ane parvabIja) bhAva-dizAo mAnI che. beIdriya vagere cAre tiryaMcanI kAyasthiti judI-judI havAthI cArenI cAra bhAvadizAo gaNI che. manuSyamAM svabhAva, daSTi, gatAgata vagerenI bhinnatAthI temanI paNa cAra bhAva-dizAo kahI che. prazna 781-varasAdanuM pANuM jyAM sudhI pRthvI upara na paDe, tyAM sudhI acitta hevAnI mAnyatA sAMbhaLI che, te te pANuM sacitta che ke acitta? je acitta che, te zuM kAraNa? javAba :-deve karelA varasAdanI vAtane choDIne, kudaratI varasAdanuM pANI pRthvI upara paDayA pahelAM paNa sacitta hoya che. prazna 782-paMkhA vagerenI havA acitta che. pachIthI sicitta manAya che, AkhuM zuM kAraNa che ? javAba -paMkhA vagerenI havA prAraMbhamAM acitta hoya che ane te sacittane nAza kare che. pAchaLathI te sacitta banI jAya che. garama pANI, acitta mATI vagerenI jema te acitta havA paNa kALanA aMtare sacitta banI jAya che. Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga pahelA [ 221 prazna 783H--sAmAyikamAM 14 niyama, dhAraNa karI zake che, ke nahi ? athavA sacitta vagerenA jevI rIte 5 uparAMta yAga vagere karI zake che ? javAba H--sAmAyikamAM 14 niyama, sAvadya bhASA TALIne (jevI rIte ATalAM drabyA vagere uparAMta tyAga, A prakAre) dhAraNa karI zake che. prazna 784H--vyAkhyAnanA samaye lAca karavA ucita che ? javAba H--zAMtithI ekAMtamAM besIne lAca karatAM jo koI gRhastha anAyAse sahaja rIte AvI jAya ne tenI daSTa paDI jAya te! vAta nirALI, paraMtu cAlu vyAkhyAnamAM jaI ne ane lokone sUcita karIne ADambarathI leAca karavA ThIka nathI. prazna 785 H--'dUdha vigaya " nAM tyAgavALA 'aDI', kalAkada nathI khAI zakatA ? javAmaH-- H dUdha vigaya '" nA tyAgI, pAtAnA niyama pramANe rakhaDI, klArka da nathI khAI zakatA. prazna 786:--nikAcita kama paNa zu` bhAgavyA vinA chUTI jAya che? zAstromAM lAMbA kALanI sthiti ane tItra anubhAganI ceADA kALanI sthiti ane manta anubhAga karavAnu lakhyu, te nikAcita karmonI apekSA che, ke nidhattanI apekSA ? zuM nikAcitanA paNa mada ane gADha vagere bheda hoya che? ke nikAcita game tevA paNa hoya, kharAbara bhAgavA paDe che! javAba H--sthiti ane anubhAganI ghaTa vadhanidhatta kamanI apekSAe che. nikAcita kamarmImAM sthiti ane anubhAganI ghaTa--dha nathI thatI. bhagavatI za. 1 u. 1 nI TIkA (paMDita becaradAsajIe saMpAdita karela pAnAM 65-66) thI A spaSTa che. 787 prazna :--su`baImAM zrI suzIla kumArajI mahArAja sAhebe kahyu ke je lAko zrI sImaMdhara svAmIjI mahArAjanI AjJAle che, te kheATu che. zrI mahAvIra svAmIjInI ja AjJA levI joIe, kemake, zAsana temanu che, zu' A ThIka che? javAba H--gayA varSe jodhapuranA sayukata cAturmAsamAM paNa prazna nIkaLyA hatA. tyAM paNa tenA sArAMza eja hatA ke jenu zAsana hAya, tenI ja AjJA levI. ahI khIrAjatA moTA guru mahArAja sAhebanI paNa A ja dhAraNA hatI. Ama to zrI sImaMdhara svAmIjInI ja AjJA levAnI prathA vizeSarupathI che. ariRs'tapadmane namaskAra maMtramAM prathama namaskAra karAya che. AthI zrI sImaMdharajInI AjJA levI, e khATuM che ema teA na mAnavuM joI e. Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 222 ] samartha samAdhAna zAsanapati te siddha thaI gayA che ane arihaMta zrI sImaMdharajI vagere ja che. eka arihaMtanI AjJAnA ArAdhaka, badhA arihaMtanI AjJAna ArAdhaka hoya che. badhA arihaMtanA mata sarakhA ja che. AthI temanI AjJA levAnuM cheTuM kahevuM, ThIka nathI lAgatuM. pratikamaNanI AjJAmAM IcchAmiNuM bhaMte! tubbehi padathI prayukta "bhaMte zabda aneka arthavALe che. A zabdamAM zAsanapati, vartamAna arihaMta tathA gurU vagerene samAveza thaI zake che. A kAraNathI zrI sImaMdharajInI AjJAnI manAI karavAnuM paNa ThIka nathI jaNAtuM. prazna 788 -bara vratadhArI zrAvaka, keI vakhata rAtrie bhajana karI le, to kyuM vrata khaMDita thAya che? javAba -rAtri bhejanane tyAga, zrAvakanA 7 mA vratamAM che. koI zrAvaka rAtribhajananA tyAgane bhaMga kare, te tenuM 7muM vrata khaMDita thAya che. prazna 789 -eka mANasane dararojane mATe dazA thI LA sudhI sAmAcikana baMdhana che. na kare, te te divase upavAsa kare joIe. A jAtano niyama lIdhe che. te vyakti gADI, moTara, sTImaramAM 7-8 divasanI musApharI kare, te pravAsamAM sAmAyika kI zake che, ke nahi? jo na karI zake te tenAM niyama bhaMga thAya che, ke nahi? javAba -gADI, maTara, sTImaramAM sAmAyika nathI karI zakAtI, paraMtu AgArathI saMvara karIne ochAmAM ochuM maryAdA jeTale samaya te teNe dharmakAryamAM vitAve ane kAraNa vizeSathI rahI gayelI sAmAyikonI pUrti AgaLa pAchaLa karI devI joIe. je baMdhana letA samaye AgAra na rAkhyuM hoya, te jevuM baMdhana lIdhuM hoya tevuM ja karavuM joIe, keTalAka baMdhananA samaye AgAra rAkhe che. prazna 790-pAkhI ane caumAsI, pUnamane mAnavI joIe. jo zrAvakavarga caturdazIe upavAsa, pauSadha vagere kare, pUnamane divase pAraNuM kare, vepAra kare, te AvuM zAstra saMmata che, ke nahi? tathA te vyakti arihaMtamatanI ArAdhaka che, ke virAdhaka? javAba-be AThama, be caudasa, amAsa ane pUnama e rIte mahInAmAM 6 SiA zrAvakanA kahyA che, AthI caudasa ane punama bane dIvase dayA, upavAsanA piSA kare, pAkhIne piSe dazA zrutaskaMdhanA 5 mA adhyayanamAM batAvyA che. banne divase ke bannemAMthI koI eka divase pauSadha karanAra paNa ArAdhaka thaI zake che. prazna 71 -jene naraka AyuSyane baMdha thaI gaye, te jIvane tapazcaraNe thAya che, ke nahi? kaI kahe che ke jene naraka Ayune baMdha thaI gaye, tenAthI tapasyA nathI thatI, zuM A satya che? Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga pahelA [ 223 javAba H--naka AyuSyanA ba`dha pachI jIva sAtamA guNasthAna sudhI jaI zake che. A vAta chaThA kagraMthanA 11/39 ane 42 mI gAthAthI spaSTa che, AthI je jIva cha mA guNasthAnamAM paNa jaI zake che, teA pachI tene tapa karavAmAM te khAdhA hAya ja kevI rIte AthI naraka AyunA baMdha pachI paNa tapa karI zake che. prazna 792 :--mithyAtvInI karaNI bhagavAnanI AjJAmAM che, ke nahi ? javAba :--mithyAtvInI karaNI bhagavAnanI AjJAmAM nathI. prazna 793 :--mithyAtvI, caiveyaka sudhI jAya che, te te ArAdhaka thaine jAya che, ke virAdhaka ? javAba :--traNa prakAranI ( jJAna, dana ane cAritranI) ArAdhanA sUtramAM batAvI che, samakita vinAnA kAIpaNa jIva, jJAna vagerenA vAstavika ArAdhaka nathI thaI zakatA. mithyAtvI je nava caiveyakamAM jAya che, te bahAranI kriyAnuM kharAkhara pAlana karIne vyavahAra dRSTithI ArAdhaka dekhAtA hovA chatAM paNa nizrcaya nayathI tenAmAM samakita ane jJAna na heAvAthI te cAritranA ArAdhaka paNa nathI thaI zakatA. jevI rIte vAMcana karyAM vagara pAsa nathI thaI zakAtu, tevI ja rIte jJAna vinA jIva ArAdhaka thaI zakatA nathI. eTale ke jenAmAM jJAna vagere che ja nahi, te tenA ArAdhaka thAya ja kevI rIte ? prazna 794H--je ArAdhake che, te badhA bhagavAnanI AjJAmAM che zu? javAba H--jIva jJAna vagere traNemAMthI jenAM ArAdhaka hoya che, te ArAdhanAnI apekSAthI te bhagavAnanI AjJAmAM che. prazna 795 H--abhavya jIva ArAdhaka thaI zake che? javAba H--abhaya ane mithyAtvI jIva, vAstavamAM ArAdhaka nathI thaI zakatA. prazna 796 :--tiya`ca paoNMcendriyanA ane manuSyanA lAgalagATa vadhAremAM vadhAre je ATha bhava kare che, te zu te AThame bhatra yugaliyAnA ja kare che ? javAba :-- ekAMta yugaliyAnA ja 8mA bhava kare--evI vAta nathI. prazna 797 :--yugalIyA devagatimAM ja jAya che. temane tyAM AyuSya keTalu maLe che ? javAba :--yugaliyAnuM jeTaluM AyuSya hAya che, AyuSya devagatimAM maLI zake che, tenAthI vadhAre nahi. prazna 798 :--je asa'nI tiya ca paMcendriya, devagatimAM utpanna thAya che, tyAM tene utkRSTa AyuSya keTalu maLe che? tenAthI ochuM' tathA kharAkhara Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 224 ] samartha-samAdhAna javAba:-asaMzI tiryaMca paMcendriyane devagatimAM utkRSTa AyuSya palya pamanA asaMkhyAtamA bhAganuM prApta thAya che. te palyopamano asaMkhyAtamo bhAga "pUrva keTI (koDa pUrva) pramANa" ja samajavuM, vadhAre nahi. prazna 799 -keTalAka mahAtmAe pharamAve che ke suMdarI mahAsatInI dIkSA, bharata mahArAja vaDe khaMDa sAdhyA pachI thaI ane keTalAkane mata che ke pahelAM, A banemAMthI kaI mAnyatA zAstrasaMgata che? javAba :-- "khaMbhIsuMdarI pAmo kukhAo"--A jaMbudvIpa prajJaptinA pAThamAM te suMdarI mahAsatIne paNa pramukha (mukhya) mahAsatI batAvI che, AthI e spaSTa thaI jAya che ke bIjI badhI satIo karatAM AnI (brAhmI ane suMdarI) dIkSA pahelAM thaI hatI, * tathA kathAkAra je suMdarIne dIkSA samaya, bharatamahArAjanAM khaMDa sAdhyA pachIne batAve che, te A pAThathI yegya jaNAtuM nathI, paraMtu pahelAM thavAnuM yukita saMgata che. A prazna 800 -"saTha maNanuM matI laTake, karaNanA pramANe A vAkayathI je sarvArthasiddha vimAnamAM 64 maNa vajananuM metI batAve che, te kyAM ane kyA prakAre batAvyuM che? javAba -sarvArthasiddha mahAvimAnanA motIonuM varNana, "bhuvanabhAnu kevaLInA caritranI paracUraNa gAthAomAM che, tene bhAvArtha A prakAre cheH uparanA bhAganA madhyabhAgamAM eka matI 64 maNanuM, tenI cAre bAjue valayarupa 4 motI, batrIsa-batrIsa maNanA, bIjA valayamAM 8 metI rasoLa-soLa maNanA, trIjA valayamAM 16 metI ATha-ATha maNanAM, thA valayamAM kara motI cAra-cAra maNanA, pAMcamA layamAM 64 motI be-be maNanA ane chaThA valayamAM 128 motI eka-eka maNanA che. A rIte kula matI ra53 che. [ praznottara saMgraha rajisTara prathama ane dvitIya samApta] vizeSa praznottara (panA nivAsI suzrAvaka zrImAna zeTha gheDImajI dalIcaMdajI biMsarA dvArA tA. 31-8-64 ne eka praznapatra, keTalAka muninI sevAmAM gaye hatuM, ane mArI pAse paNa AvyuM hatuM, huM temAMnA badhA praznonA javAba devAmAM mane asamartha mAnate hato, te vakhate bahuzruta zramaNa zreSTha jodhapuramAM cAturmAsa kALa pasAra karI rahyA hatA. huM paNa darzana mATe gayA hatA, bapora pachInI carcAne vakhate meM te prazno hAjara karyA, tyAre suzrAvaka zrImAna dhIMgaDamalajI sA. giDiyAe kahyuM, "A prazno ahiM paNa AvI cUkyA che. ane tenA javAba mokalAI gayA che. meM AnI nakala rAkhI che." meM temanI pAsethI javAbapatra laI lIdhuM hatuM, te ahIM hAjara karI rahyo chuM. AnAthI vAMcakene nizcayanA ekAntavAdanI kUTajALathI bacavAmAM madada maLaze-DozI.) Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAMga pahelA [ 225 prazna 801 :--lAkAlAkamAM rahelA dareka dravyamAM nira'tara utpAda, vyaya ane dhrauvya thatAM rahe che. zu' koI paNa dravyamAM AnAM sivAya ceAthu kAya paNa thaI zake che ke nahi? javAba :--lAkAleAkamAM rahela pratyeka dravya saCkALa dhruva ( acaLa) che, tathA temAM dareka kSaNe nira Mtara pUrva paryAyanA vyaya ane anantara paryAyane utpAda thatA rahe che. dareka dravyamAM je paNa kaMI thatuM rahe che, te badhAM kAya, A traNa kArya mAM ja samAviSTa thaI jAya che. koI paNa dravyamAM evu koIpaNu kArya nathI- je utpAda, vyaya ane dhrauvya A traNe kAryAMmAM samAviSTa na thatAM jItu' rahI jatu hoya. prazna 802:--eka dravya peAtAnI utpAd, vyaya rUpa kriyAne karatAM, bIjA-dravyanI utpAda-vyaya rUpa kriyA karI zake che ke nahi? jo te karI zake che, te te kriyA peAtAnAM dravyathI bhinna haze ke abhinna ? javAba :--eka jIva-dravya pAtAnA paryAyanI utpAda-vyayarupa kiyA karatA karatA, khIjA--dravyanA paryAyanI utpAda--tryayarUpa kriyA paNa karI zake che. eka jIva-dravya potAnA paryAyanI utpAda-vyayarUpa kriyAne upAdAnarUpathI ane mukhya rUpathI kare che, jevI rIte ziSyarUpa jIvadravya, peAtAnAM ajJAna-guNunI paryAyano vyayaM ane jJAna-guNunI paryAyanA utpAda, upAdAnarUpathI ane mukhya rUpathI kare che. tathA eka (jIva) dravya, khIjA dravyanI paryAyanI utpAda-vyayarUpa kriyAne nimitta rUpathI ane gauNurUpathI kare che. jevI rIte gururUpa jIva-dravya, ziSyanAM ajJAna-guNunI paryAMyanA vyaya tema ja jJAna guNanI paryAyanI utpAdarupa kriyA nimittarupathI ane gauNarUpathI kare che. eka dravya je para-dravyonA paryAyanI utpAda-vyayarUpa kriyAne nimitta rUpathI kare che, te nimitta rUpathI karAyelI kriyA sva dravyathI abhinna heAya che. jevI rIte, guru je ziSyanAM ajJAna guNa paryAyAnA vyaya tathA guNunA paryAyAnI utpAdarUpa kriyAne nimitta rUpathI kare che. te kriyA te guruthI abhinna heAya che. prazna 803 :--zu koI dravya, bIjA dravyanA paryAyanu savedana karI zake che? jo karI zake che, teA kyA prakArathI? kemake ane dravyeAnA paryAyAmAM atyatAbhAva dha-dravya, kSetra, kALa ane bhAvarUpathI vidyamAna che. javAba :--saMvedana e prakAranA thAya che. (1) jJAnarUpa sa Mvedana (ra) bhAga-anubhava rUpa saMvedana eka (jIva) dravya chaye dravyanA paryAyAnAM jJAnarUpa saMvedana karI zake che. kemake jIva-dravyamAM pramAtRtva guNu hAvAthI te badhA dravyenAM paryAyane jANavAnI zakti rAkhe che, tathA chaye dravyonAM paryAyAmAM prameyatva guNa hovAthI badhAM jIvadravyathI jANI javAne cAgya che, sa. 29 Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 226 ]. samartha-samAdhAna - bhega anubhavarUpa saMvedana jIva dravya, ajIva-dravyanAM paryAnuM saMvedana karI zake che, paraMtu ajIva-dravya koI dravyanAM paryAnuM saMvedana nathI karI zakatA, kemake jIva, cetanavALo hevAthI tene ja parikatA mAnela che tathA ajIva-dravya caitanya rahita hevAthI tene mAtra parigya ja mAnela che. jevI rIte durbaLa ane paMgu puruSa, cAlavAne mATe lAkaDIno upabhoga kare che, tevI ja rIte jIva-dravya Indriya vagere rUpa ajIva-dravyane jJAna vagerene mATe upabhega kare che. "atyantAbhAvane artha mAtra eTalo ja che ke eka dravya, bIjA dravyanA rUpamAM, eka dravyane guNa bIjA dravyanA guNanA rUpamAM tathA eka dravyanI paryAya bIjA dravyanA paryAya rU5mAM traNa kALamAM paNa nathI badalatI. ATalA mATe je jIva dravya, ajIva dravyane bhega anubhava kare, te tenAMthI "eka dravyanA paryAyamAM bIjA dravyanA paryAne atyantAbhAva che. A siddhAMtamAM koI aDacaNa nathI AvatI, kemake- jIva dravya, ajIva dravyane upabhega kare che, te tenAMthI na te jIva-dravyamAM ajIva-dravyanAM paryAnuM pariNamana thAya che ane na te ajIva-dravyamAM jIva-dravyanAM paryAnuM pariNamana thAya che. prazna 804 -je be dravyamAM para-catuSTaya dharmanAsti svarUpathI hAjara che, te be dramAM kartA-karma saMbaMdha banI zake che ke nahi? je banI zake che, te kevI rIte ane nathI banI zakate, te kevI rIte? javAba je be dravyamAM para-caturthya dharmanAsti svarUpathI hAjara che, te be dravyamAM kartA-karma saMbaMdha banI zake che. temAM jIva-dravya kartA raheze ane ajIva dravya karma raheze. - kartA ane karmane saMbaMdha nimittarUpathI bane che, upAdAnarupathI nahi jevI rIte-jIva-dravya kartA che ane ajIva (karmavargaNanAM pudgala) karma che. kemakejIva tene kaSAya temaja yegathI karmarupamAM pariNata kare che. tathA te karmavargaNAnA pudgala karmapathI pariNuta thAya che. jIva ane karmavargaNAnA pudgalene A kartA-karma saMbaMdha nimittarUpathI che, upAdAna rupathI nahi. nimittarUpathI saMbaMdha eTalA mATe ke jyAM sudhI jIva kaSAya temaja vega pravartana kare che, tyAre karma-vagaNanAM pudgala, karmapathI pariNata thAya che. bIjI ayogI avasthAmAM nahi. tathA jyAM sudhI karma-pudgala karmarupamAM pariNuta thAya che tyAM sudhI jIva kaSAya-ga mukta hoya ja che, bIjI agI avasthAmAM nahi. upAdAna rUpa sAthe saMbaMdha eTalA mATe nahiM ke- jIva jyAre kaSAya temaja gapravartana kare che tyAre ja jIva kartApamAM pariNata thAya che, paNa karmavargaNAnAM pudgala, Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga pahele [ 227 kartA rupamAM pariNata thatA nathI. A ja rIte, jyAre karmavargaNAnAM pudgala, karmarupamAM pariNata thAya che, tyAre te ja karmarupamAM pariNata thAya che, paNa jIva karmarupamAM pariNata nathI thatA. prazna 805-dravya Arthika nayanI apekSAthI "Atma-dravya zuddha che, vastutaH A vAkyane zuM artha kare? javAba:-dravya Arthika naya keTalAye prakAranAM hoya che, je dravya Arthika naya, paryAya nirapekSa temaja bIjA dravya nirapekSa, mAtra zuddha dravyanI ja vivakSA kare che, ke dravyanA mAtra zuddha paryAya ja gauNarupathI vivaza kare che, te dravya Arthika nayanI apekSA ja AtmA zuddha dravya che, jevI rIte-je Atma-dravyane paryAya nirapekSa temaja karma-dravya nirapekSa jevAya ke Atma-dravyanI mAtra kSAyika pAriNumika paryAne ja gaNapathI joIe, te AtmA zuddha dravya che. paraMtu je dravyaArthika naya, eka dravyanI anya dravya sApekSa vivakSA kare che, athavA dravyanAM azuddha paryAnI gauNarupathI vivakSA kare che, te dravya Arthika nayanI apekSA AtmA azuddha dravya che. jevI rIte-je Atma-dravyane karma-dravya sApekSa joIe ane Atmadravyano udaya vagere paryAyane gauNarUpathI joIe te AtmA azuddha dravya che. A rIte, dravya Arthika nayanI apekSA Atma-dravya kathaMcit (eka rIte) zuddha paNa che tathA kathaMcit (eka rIte) azuddha paNa che. prazna 806 -pratyeka dravyamAM rahelA pratyeka guNanA pratyeka samayamAM eka-eka paryAya utpanna thAya che, pratisamaya utpanna thavAvALA te paryAyane ja "azuddha kahevA joIe ke bhUta ane bhaviSyamAM vilaya thaI cUkela ke anautapana paryAne paNa azuddha mAnavA joIe? javAba:-dravyamAM rahelA guNanI bhUta, bhAvI tathA vartamAna traNekALanAM paryA kadAcit zuddha paNa hoI zake che ane kadAcit azuddha paNa hoI zake che. jevI rIte, jIva-dravyanI siddha avasthAgata bhUta, vartamAna temaja bhAvI-traNe kALanAM paryAye zuddha hoya che athavA jemake pudgala dravyanA paramANu avasthAgata bhUta, bhaviSya temaja vartamAnatraNe kALanA paryAye zuddha hoya che tathA skaMdha avasthAgata bhUta, bhaviSya temaja vartamAna-traNe kALanA paryAye azuddha hoya che. prazna 807 -pratyeka paryAya, svakALanA prApta thavA para utapanna thAya che, ke tenI pahelAM ane pachI paNa utapana thaI zake che? je te svakALane pahelAM ke pachI utpanna thAya, te dravyanuM svacatuSTaya kevI rIte banaze? Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 ] samartha-samAdhAna . javAba-pratyeka dravyanA pratyeka paryAya svakALanA prApta thavA paraja utpanna thAya che, pahelAM ke pachI nahi. paraMtu ahIMyA A be vAte dhyAnamAM rAkhavA gya che-1pahelI e ke jIva-dravyanAM je paryAye utpanna thAya che, te paryA ke svakAla prApta thatAM ja utpanna thAya che, paNa te puruSArtha sApekSa utpanna thAya che, puruSArtha nirapekSa utpanna nathI thatA. jyAre jIvane puruSArtha zubha hoya che, tyAre jIvanAM paryAye zubha hoya che tathA jyAre jIvane puruSArtha azubha heya che, tyAre jIvanAM paryAye azubha hoya che. 2. tathA pudgala dravyanI karma, zarIra, Indriya vagere paryAye paNa che ke svakALanAM prApta thavA para utpanna thAya che, paraMtu te paryAye jIvanA viziSTa prayogathI sApekSa utpanna thAya che. jIvanA viziSTa prayogathI nirapekSa utpanna nathI thatA. prazna 808 eka jIva, eka samayamAM eka guNane eka paryAya zuddha, azuddha ke zuddha-azuddha rahI zake che? javAba:-eka jIvanA eka guNane eka paryAya kAM te zuddha raheze, kAM azuddha raheze, kAM, zuddha-azuddha raheze. jevI rIte siddhanAM samyakatva guNanI mithyAtva avasthAgata pratyeka samayavartI pratyeka paryAya azuddha raheze, tathA mizra-daSTinA samyakatva guNasthAnagata pratyeka samayavatI pratyeka paryAya zuddha-azuddha raheze. prazna 809 -audayika vagere pAMca bhAva, jIvanAM asAdhAraNa bhAva che. te pAMca bhAvamAMthI kyA kayA bhAva evA che ke, jenA sahArAthI ke AlaM. banathI jIva samyagadarzana pragaTa karI zake che ane te pAMca bhAgamAMthI keTalA bhAva, paryAya rUpa che? javAba :-samyagadarzanane pragaTa karavAmAM jIvana pace bhAva kAraNabhUta bane che. pAMce bhAmAM darzana-mehanIya kSayapazama, kSaya ane upazama A traNa bhAva samyagu. darzananI pragaTatAne mATe upAdAnarUpathI kAraNa bane che. kemake samyaggadarzana A traNa bhAva svarUpa ja che, tathA cAritra-mehanIya (anaMtAnubaMdhI) vagereno kSayapazama, saMjJIpaMcendriya vagerene udaya, A banne bhAva, samyagudarzanane mATe nimitarUpathI kAraNa bane che. kemake enI hAjarImAM ja samyagdarzana pragaTa thAya che. temaja pAriNAmika bhAvamAM samyaggadarzana pariNAma, upAdAnarUpathI kAraNa che temaja anya cAritra-pariNAma, indriyapariNAma vagere nimittarUpathI kAraNa che. prazna 810-zuM dayika bhAva, AtmAne pApa, puNya ke dharma karAvI zake che? javAba -audayikabhAva AtmAne mATe puSya, pApa tema ja dharma traNemAM kAraNa Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga pahele [ 229 bhUta banI zake che. jevI rIte, nAma karmanA udayathI prApta manuSyagati, jIvane mATe naraka vagere gati egya pApa-baMdhanuM kAraNa paNa banI zake che. svarga vagere gati gya puNya-baMdhanuM kAraNa paNa banI zake che, ane siddhagati egya dharmanuM kAraNa paNa banI zake che. temaja pApa, puNya athavA dharmane AtmA ja pitAnAM zubha-azubha puruSArthathI kare che. prazna 811 -sAta naya samya jJAnamaya che ke mithyAjJAnamaya, tathA tene pAMca jJAnamAMthI kayA jJAnamAM svIkAra karavuM joIe? javAba:-sAteya naya samyagUjJAnamaya che. tathA sAteya nayaAbhAsa-durnaya, mithyAjJAnamaya che, nAne samAveza zrutajJAnamAM thAya che. prazna 812 -mithyAjJAna pUrvaka karelA sAdhu AcAra tathA zrAvakaAcAranI zubha kiyAne samyagra vyavahAranaya, mekSa-mArgamAM svIkAra kare che ke nahi? javAba -je jIvanuM mithyAjJAna vyavahAramAM pragaTa che, te jIvanI mithyAjJAnapUrvaka karAyela sAdhu AcAra ke zrAvaka AcAranI zubha kiyAne samyagravyavahAranaya kSamArgamAM svIkAra nathI karatA. paraMtu je jIvanuM mithyAjJAna vyavahAragamya nahiM, paNa jJAnIgamya che. tema ja vyavahAramAM jenuM jJAna samyagUjJAna pratIta thAya che, te jIvanA mithyAjJAnayukta paNa karAyelI sAdhu AcAra ke zrAvaka AcAranI zubha kriyAne samyaggavyavahAranayamokSamArgamAM mAne che, kemake samyaggavyavahAranayanI daSTi vyavahAra sudhI che, temaja vyavahAramAM te jIvanuM jJAna, samyajJAna dekhAya che. AthI samyaggavyavahAranaya tenI zubha dharma-kiyAne mokSamArgamAM mAne che. prazna 813 -thoDAka AkAzapradezamAM rahelA paramANuonAM skanI tathA zarIra paramANuomAM avasthita Atma-dravyanI gati ke sthitimAM dharmA stikAya ke adharmAstikAyanA skandha nimitta che, deza nimitta che ke pradeza nimitta che? javAba:-saMpUrNa loka AkAzagata jIva-dravya (kevaLI samuddaghAta avasthAvALA) ane ajIva-dravya (acita mahAtkaMdharUpa)nI gati ke sthitine mATe dharmAstikAya ke adha mastikAyanA skaMdha ane pradeza sahAyaka che, paraMtu je jIva-ajIva dravya saMpUrNa lekamAM vyApela nathI, temanI gati ke sthitine mATe tenAthI avagahita AkAzastha dharmAstikAya adharmAstikAyanAM deza ke pradeza sahAyaka che. prazna 814-zuM sAdhu-sAdhvI, mAMsa, mAchalAM tema ja carabI vagere abhakSa padArthone tathA tenAthI saMyukta auSadha, vastra vagerene utsarga-mArgamAM bhega upabhega karI zake che ke nahi? Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 230 ] samartha-samAdhAna javAba-sAdhu-sAdhvIoe AmiSa (mAMsavALA) vagere padArtha, temAMthI banele. padArtha ke tenAthI saMyukta padArthone Abhyantara paribhega kaI divasa na kare jaI e. jyAM sudhI zakya hoya, bIjA padArtho maLI zake tema hoya, tyAMsudhI carabI vagerethI saMyukta davA vagere padArthone bAhya paribega paNa na kare I e. gADha kAraNomAM siMha carabI vagerenI banelI davA vagere padArthone kadAca bAhya paribhaMga karavuM paDe, te te niyama viruddha nathI. prazna 815 - jaina sutromAM apavAda-mArgamAM zalya-cikitsAnuM vidhAna che, tethI jarUrata paDavAthI sAdhu, zalya-cikitsA-oparezana karAvI zake che, paraMtu sUtranAM pAnA upara mahA AraMbhathI utpana vidhuta pragathI zalya-cikitsA karAvavAnuM vidhAna kayAMya paNa jovA nathI maLatuM, te zuM sAdhu pitAnA zarIrane svastha rAkhavAne mATe sAravAramAM vidyutane praga karI zake che? javAba :- jaina sUtromAM apavAda mArgamAM paNa zalya-cikitsA karavAnuM kalpanIya nathI batAvyuM, A ja rIte agnikarupI cikitsA, agni AraMbhayukata zalya cikitsA vagere paNa niyama viruddha che. AvI badhI kriyAo prAyazcitanuM kAraNa che. prazna 816-sUtramAM apavAda mArgamAM A vidhAna maLe che ke sthaLamArga na hovAthI, sAdhu, naukAvaDe nadIne pAra karI zake che, te zuM varALa ane vidyutathI saMcAlita sTImara dvArA paNa sAdhu, nadI pAra karI zake che? - javAba:-nIkAthI nadI pAra karavAnAM je kAraNe sUtramAM batAvyAM che, tathA naukAthI nadI pAra karavAnI je vidhi batAvI che, te kAraNothI, te vidhipUrvaka naukA vaDe nadI pAra karavI paDe, to te niyama viruddha nathI. paraMtu varALa saMcAlita, ke vidyuta saMcAlita naukathI nIpAra karavAnuM niyama viruddha che. prazna 817 -je ghaDiyALamAM vAyukAyanI ayatanA thAya che, zuM sAdhusAdhvI, te ghaDiyALathI samaya nakkI karI zake che, ke nahi? javAba -sAdhune samaya nakkI karavAne mATe ghaDiyALa rAkhavI, rakhAvavI ke anumodana karavAnuM sAdhuAcAra viruddha che, ghaDIyALamAM cAvI lagAvavAnI preraNA ke saMketa karavAnuM ghaDiyALa rAkhavAnI anumodanAnI antargata che. AthI te kArya paNa sAdhuAcAranI viruddha che, paraMtu keie sAdhu sivAya pitAnA ke parAyA keI ne mATe ghaDiyALane prayoga karyo hoya, evI te ghaDiyALa nirdiSTa samayane sAdhu upaga kare, te te niyama viruddha nathI. Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga pahele [ 231 jevI rIte jyotiSka candra, sUrya, graha, nakSatra, tArA vagerenA cAramAM vAyumayanI ayatanA te thAya che, paraMtu te sAdhune mATe na hovAnAM kAraNe tenAM vaDe samaya nakkI karavAnuM sAdhune mATe zAstromAM kahela che. prazna 818 -bhagavatI sUtra zataka 10 uddezaka 5 mAM palUNuM bhaMte"... pAThamAM vaparAyela zabdanA traNa artha sAMbhaLavA, jovAmAM Ave che, 1-asthi 2-dADhA-DADha, 3-jina-kathA, paraMtu A traNe artha jaDa sthApanAnA pratika che, ThIka te pAThanI sAthe "tikhate ane pUre pATha lagAvIne samyagRSTi dene mATe jigussa kahAo ne vaMdanIya ane pUjanIya batAvyA che, AnAthI guNa-zUnya sthApanA nikSepa vaMdanIya tema ja pUjanIya siddha thAya che. AthI sthAnakavAsI samAjane A pATha mAnya che ke nahi ? javAba --Ape je pATha lakhe che, temAM "jiNassa kahAo" lakhyuM che te azuddha jaNAya che, te jagyAe "jiNa-sahAo"--e pATha che. A kAraNathI ahIM jina-kathA artha te thatuM ja nathI. eTalA mATe have jinanI DADhA ke jinanI asthi arthane laIne vicAra karI rahyo, tene javAba A che ke caMdra sUryarU5 Indra, prANizaH asaMkhya che. tathA vijaya vagere devatA paNa asaMkhya che. teo badhA tirthaMkaranA nirvANa samaye A lekamAM AvatA paNa nathI tathA je Ave che, te badhAne jinanI DADhA ke asthi maLatAM paNa nathI. badhA IndronA ane denA mANavaka stamAM vAstavika "jiNa-sakahAe nathI thatI, paraMtu temAM samAna koI bIjA pudgala vizeSa hoya che. te "jiNa-sahAo"ne paNa mAtra deva-devIo ja pitAnAM jItAcArane kAraNe pUjya mAne che, paraMtu caturvidha saMgha temane pUjya nathI mAnatA. jevI rIte tirthaMkara nirvANanI pachI tirthaMkaranAM rahelA nirjIva zarIrane deva-devIo ja vaMdana namaskAra kare che, paraMtu caturvidha saMgha tene vaMdana namaskAra nathI karatA. deva-devIo paNa je "ji-sakahAone arcanIya mAne che, te paNa Ihalaukika daSTithI tathA chatAcArane kAraNe A bhavane mATe ja pUjya mAne che. paNa jevI rIte anyatra tIrthakaranAM darzanane dhArmika dRSTithI bIjA bhAvamAM paNa kalyANakArI batAvyAM che, tevI ja rIte devatA "jiNa-sakahAo"ne dhArmika dRSTithI parabhavane mATe kalyANakArI mAnatA hoya-evuM nathI batAvyuM. A rIte te "jiNa-sakahAo" na te badhA vAstavika che, na catuvidha saMghane mATe pUjya che ane na parabhavane mATe kalyANakArI che. ItyAdi bIjI paNa aneka bAbatene jetA Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 232 ] samartha-samAdhAna A pAththI guNa-zUnya sthApanA-nikSepa caturvidha saMghane mATe vaMdanIya temaja pUjaniya siddha nathI thatA. sAdhumArgI jaina samAjane ja zuM ? pratyeka jinavANInA rasIkane, jinavANa pUrNarUpathI mAnya hevI ja joIe. ane tene jinavANIne anukULa karele artha ja mAnya have joIe paraMtu pratikULa karelo artha koI divasa mAnya na karavuM joIe. javAba A rIte dhyAnamAM Ave che, vizeSa jJAnI kahe te ja pramANa che. TippaNa-A prazna amuka sAdhune hate. temanI ruci nizcayavAdanI tarapha jhUkelI che, kaMIka vidrohI tema ja svachI paNa che, Ane anubhava meM paNa be-traNa vakhata karyo hate. pAchaLathI te guruthI vimukha thaIne teo judA paNa thaI gayA. ekapakSI tarkanA AdhAra upara ja vicAronI pravRtti karavAvALA, eka ja piDAnI geDIthI mahApathane pAra karavA jevI asaphaLa ceSTA kare che, teo pratyakSane apalApa kaI rIte karI zaktA haze ? teo pite bIjAne prabhAvita karavAne mATe vacana-upadeza-vAMcana vagere pravRtti kare che. teo khudane bhUkha-tarasa satAve che, tyAre teo AkuLa-vyAkuLa thaI jAya che ane bhejana-pANI peTamAM gayA pachI saMtoSI thaI jAya che. A parane prabhAva pratyakSa che. patthara ke lAkaDIne prahAra khAIne AtmAnuM duHkhI thavuM pratyakSa dekhAya che. bhAMga, gAje ane dArUpa vyasanathI AtmA upara na caDhI ja tathA kalorophemathI bebhAna dazA pratyakSa jevAya che. A badhuM jANatAM-jotAM hovA chatAM paNa, ekAntavAdanI jALamAM ja bhaTakatAM rahevuM-kevaLa ekadhAre tarka che ane te asamyapha che. satya e che ke saMga saMbaMdhamAM rahelA jIva ajIva, eka bIjAne prabhAvita karI zake che, ane InkAra kare mithyAtva che. 2. asthi athavA jaDa-pUjA te jinasUtranAM koI vidhAnamAM nathI, ke na bhagavatIsUtrane te sthaLe e abhiprAya che. tene sAdhu ke zrAvakene mATe vaidhAnika mAnavuM e bhUla che-DozI. (prathama bhAga samApta ) Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' zrI zAmajI velajI vIrANI sthA. jaina dhAmi zikSaNa saMgha rAja keTanA saM'cAla kai karI, pI pramA bI nagInadAsa rAmachajA vAsaNI upa pramukha zrI mohanalAla kasturacaMda zAha zrI nabherAma pAnAca'da mahetA mAnad maMtrIzA A maganalAla tArAcaMda zAha zrI bhupatalAla vRjalAlla zAha zrI ratilAla khImacaMda mahetA ApaNA samAjanAM bALakomAM SamanA saMskAra paiDAya ane pAyAmAMthI bhaviSyamAM thanArA zrAvaka-zrAvikAnA jIvana bhavya ane e A saMsthAnuM mukhya dhyeya che. kAya che ? para jaI za da DhAjhala enerasTa prI-harI, vIkreTA veTha, amRdAvAda For Prwale & Personal use only www.lainelibrary.org