________________
૨૬ ]
સમર્થ–સમાધાન (૨) અપરિગ્રહિતા એટલે સગાઈ થઈ હોય તેવી, કે જે સ્ત્રી પારકી કે કુમારી હોય?
(૩) જે પિતાની સ્ત્રીને માટે અતિચાર હાય, તે પિતાની સ્ત્રીને તે ત્યાગ જ નથી, તે પછી અતિચાર કેમ?
(૪) અનંગકડાનાં અતિચારમાં શું સમજવું ? એટલે કે કઈ સ્ત્રી, પુરુષ, નપુંસકનાં અંગે કે હસ્તમૈથુન?
જવાબ:ઈત્તર પરિગ્રહિયા ગામણું (ઈવર પરિગૃહિતા ગમન)ને અર્થ ટીકા વગેરેમાં તે થોડા કાળને માટે માનેલી સ્ત્રીની સાથે ગમન (સંભેગ) બતાવેલ છે, પરંતુ પોતાની નાની ઉંમરવાળી સ્ત્રી સાથે ગમન જ, વિશેષ રુપમાં સાંભળવામાં આવ્યું છે અને બરાબર પણ લાગે છે, કેમકે કેટલાયે દેશમાં લગ્ન લગભગ નાની ઉંમરમાં થાય છે, પરંતુ જ્યાં સુધી તેની સ્ત્રી-ધર્મમાં ન આવે અને જ્યાં સુધી તેનાં સ્ત્રી-ધર્મને જાહેરમાં મેટો ઉત્સવ ન થાય, ત્યાં સુધી તેને પતિ, તે સ્ત્રી સાથે કામક્રીડા નહિ કરે, જે તે તેમ કરે અને બીજાઓને જાણ થઈ જાય તે તેની બેઈજતી સમજવામાં આવે છે. તેથી નાની ઉંમરવાળી પિતાની સ્ત્રીને અર્થ જ બરાબર છે.
(૨) “અપરિગ્દહિયા ગમણે? (અપરિગૃહિતા ગમન) ને અર્થ માત્ર પિતાની સગાઈ થઈ હોય તેવી સ્ત્રી જ, સમજવી ઠીક લાગે છે, કેમકે કુમારી વગેરેના તે ઘર વગેરે સેવરની કહેવત પ્રખ્યાત છે. “કુન્તી” એ તે નિર્ણય પણ કરી લીધેલ હતું. અને દાસીઓની સામે ખાનગી રીતે લગ્ન પણ કરી લીધા હતા, તે પણ લેકની ખાતરીને માટે
ક” જેવા પુત્રને પાણીમાં વહેવડાવે પડ્યો અને જાહેરમાં ફરીથી લગ્ન કરવાં પડ્યાં. એટલા માટે કુમારીની-પિતાની સગાઈ થઈ હોય તે પણ તેની સાથે ગમન કરવામાં અતિચાર છે.
(૩) સ્વદાર-સંતેષ (પિતાની સ્ત્રીથી સંતોષ) વ્રત વાળાઓને પણ નાની ઉંમર તથા અવિવાહિત વગેરે પિતાની સ્ત્રી સાથે પણ કામ-પ્રસંગ ટાળવું જ જોઈએ. આથી પ્રભુએ વર્જિત બતાવેલ છે. આનું પાલન કરવામાં જ તેનાં વ્રતની શુદ્ધિ રહી શકે છે.
(૪) “અણુગ કીડા” (અનંગ–કીડા)માં સ્ત્રી, પુરુષ અથવા નપુંસકનાં બીજાં અંગે સાથેની કીડા તથા હસ્ત-મૈથુન, આ બન્ને લેવામાં આવેલ છે. ચોથા વ્રતધારીને તે પિતાની પત્નિ કે પોતાના પતિના સિવાય મૈથુનને ત્યાગ જ હોય છે. આટલા માટે અનંગ–કીડાના અતિચારમાં પિતાના પતિ કે પત્નિની નિ અને “મેહણ” સિવાય બીજા (કુચ (છાતી), કક્ષ, ઉરુ, વદન (મેટું) વગેરે અંગે સાથે રમણ (વિલાસ) કરવાને, અનંગ-કીડા નામને અતિચાર કહે છે, તથા મૈથુન કાર્ય થવા પર વારંવાર વાળનું આકર્ષણ, પ્રહારદાન, દાંત, નખ, કદર્શન વગેરે પ્રકારથી મિહનીય-કર્મને વશથી એવું વર્તન કરે છે કે જેનાથી પ્રબળ રાગ ઉત્પન થાય અને અતિચાર લાગીને વ્રતમાં મલિનતા આવે, એટલા માટે વર્જન (ત્યાગ) કરેલ છે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org