Page Text
________________
સમય –સમાધાન
૧૦૬ ]
હું અગ્નિનાં લક્ષણુ–પ્રકાશકત્વ, ઉષ્ણત્વનું વર્ણન કર્યુ છે. બનાવટી વિજળીમાં પ્રકાશકતત્વ ગુણુ દેખાય છે. ઉષ્ણત્વ ગુણ દેખાતા નથી એટલા માટે વિજળીના અગ્નિ અચિત્ત હાવાની ખાતરી થાય છે.”
ke
પૂજ્યશ્રીએ ઉપરના ઉલ્લેખ ક્યા અનુભવનાં આધારે કર્યાં છે તે સમજમાં નથી આવ્યું. પૂજ્યશ્રીએ તે'જ જગ્યાએ સાધુની તેજોલેશ્યાને “ અચિત્ત અગ્નિ તેજસૂકાય ’” લખ્યુ છે, પરંતુ આ વાત પણ ભગવતી સૂત્રનાં ઉપર ખતાવેલા પાંચમા પ્રમાણથી વિરૂદ્ધ છે, કેમકે ભગવતી સૂત્રમાં તેને અચિત્ત અગ્નિ નહિં, પરંતુ અચિત્ત પ્રકાશક, તાપક પુદ્દગલ ’ લખ્યુ છે, અચિત તેજસૂકાય નહિ.
(૮) પૃથ્વી, અપ, વાયુ અને વનસ્પતિમાં પોતે પાતાની કાયમાં, પેાતાનાંજ જુદાં-જુદાં ભેદોમાં જુદાં-જુદાં ગુણ સ્વભાવ અને લક્ષણ છે, તેવીજ રીતે અગ્નિમાં પણ સ્વભાવનુ જુદાપણુ' હાઈ શકે છે, પરંતુ વિજળી અચિત્ત નથી હોઈ શકતી.
(૯) જ્યારે શાસ્ત્રોમાં હાથથી, પત્તાનાં ટુકડાથી, પ"ખાથી, અને વસ્ત્ર પાત્ર વગેરેથી હવાની ઉદીરણા કરવાની મના છે, હવા અને અગ્નિનાં આરંભને બહુ સાવદ્ય, દુતિનુ કારણુ તથા પ્રબળ આરંભક યંત્ર (જે પ્રત્યક્ષ રીતે પશુ, પક્ષી વગેરે અનેક જીવાનુ ઘાતક છે)ના ઉપયોગ કેવી રીતે થઈ શકે?
શાસ્ત્રોમાં તેજસ્કાયનાં વ નમાં--જગ્યાએ જગ્યાએ વિજળીના ઉલ્લેખ છે. ઘષ ણુથી ઉત્પન્ન થતી અગ્નિ, ખાદર તેજસૂકાય મનાયેલી છે. માત્ર સચિત્ત અગ્નિકાયનાં મૃત શરીરને અચિત્ત અગ્નિકાય માનવાનો સ્પષ્ટ ઉલ્લેખ છે. તથા અગ્નિકાય અને વિજળીનાં સરખા ગુણુ, લક્ષણ અને સ્વભાવને જોતાં વિજળી સચિત્ત તેજસૂકાય જ છે.
પ્રશ્ન ૪૧૧—નિશીથ સૂત્રના ૧૧ મા ઉદ્દેશમાં આવેલા મૂળ પાઠ કે— ‘જે ભિકમ્મૂ અસણું વા પાણ. વા ખાઈમ' વા સાઈમ' વા અનાગઢે પરિવાસેઈ, પરિવાસ તે વા સાઈજ્જઈ,
ઉપરનાં પાડૅમાં જે આહાર-પાણી રાતે રાખવાની મના કરેલ છે, તે ખાવા-પીવાનાં માટે રાખવાનાં અભિપ્રાયથી છે, કેમકે તેનાં પછીના સૂત્રમાં જ આહારેઈ' શબ્દ છે. આ પાઠથી કેાઈ શોચ (સ‘ડાસ જવા માટે)નાં કારણે પાણી રાખવાના અ કાઢે છે, તે રાત્રિએ પાણી રાખવાની મના માટે શાસ્ત્રીય પ્રમાણ શું છે ?
4
જવાબ :—નિશીથ સૂત્રના ૧૧ મા ઉદ્દેશમાં આગા” શબ્દનો અર્થ –ષિ, મેઘ વગેરે ‘પ્રાકૃતિક વિવશતા, (કુદરતી લાચારી) ખરાખર બેસે છે, શારીરિક વિવશતા નહિ. જે શારીરિક વિવશતા હોય, તેા પછી પાઠ પ્રમાણે અશન, ( ભોજન ) પાન, ( પાણી) ખાક્રિમ, (મેવા) અને સ્વાદિમ (મુખવાસ)પટ્ટાથ રાખવા કે કામમાં
ચારે પ્રકારનાં
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 004856 |
| Book Title | Samarth Samadhan Part 1 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Samarthmal Maharaj |
| Publisher | Sthanakwasi Jain Dharmik Shikshan Sangh Rajkot |
| Publication Year | 1979 |
| Total Pages | 274 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati & Religion |
| File Size | 14 MB |