Samarth Samadhan Part 1

SR No.: 004856
Original Sutra Author: N/A
Author: Samarthmal Maharaj
Publisher: Sthanakwasi Jain Dharmik Shikshan Sangh Rajkot
Publication Year: 1979
Total Pages: 274
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati & Religion
File Size: 14 MB

Page 82

ભાગ પહેલા
[ ૪૧
સૂત્રમાં નદીના લેપની (ઊતરવાની) સંખ્યા નક્કી કરી, તે કલ્પની સુરક્ષાને માટે ખરાખર છે. જેવી રીતે—કોઈ સાધુ માશીષ પ્રતિપદાએ ( માગશર સુદ પુનમે ) (ચાતુર્માસની પછી વિહાર કરીને) કોઈ ગામમાં ગયા, ત્યાં જવામાં નદી આવી, પછી કલ્પ પૂર્ણ થવાથી, જ મહીનાનાં છેલ્લા દિવસે વિહાર કરવાથી ફરીવાર ની આવી. આ રીતે મહિનામાં એ અને બાકીના વખતમાં સાત મહિનામાં જે આવે તે વધારેમાં વધારે ૭, આ પ્રકારે વસ આખામાં ૯ થી વધુના નિયમ પણ વિવશતાની સ્થિતિમાં છે. એક મહિનામાં ત્રણ અને વરસમાં દસ વખત નદી ઊતરે, તા મોટો દોષ છે જ અને ઓછીવાર ઊતરવામાં મોટો દોષ નહિ પર ંતુ તેથી ઊતરતા દોષ તે છે જ. વાસ્તવમાં નદી ઊતરવાનુ કારણ જ્ઞાન, દર્શીન તથા ચારિત્રની નિર્મળતા છે, ઉપદેશને માટે નહિ. ઠાણાંગ ૫ ઉ. ૨માં નદી ઊતરવાનાં અને ચાતુર્માસમાં વિહાર કરવાનાં જે કારણેા બતાવ્યાં છે, તેમાં ઉપદેશનુ કોઈ કારણ નથી.
પ્રશ્ન ૧૫૭:—સાધુઓના ૧૨૫ અતિચાર કયા છે અને તેના ઉલ્લેખ કાં થયા છે?
જ્ઞાનના ૧૪, દેશનના પ, સલેખનાના પ, આ પ્રકારે ૨૪ અતિચાર તે સાધુ અને શ્રાવકના એક જ છે. પાંચ મહાવ્રતની ૨૫ ભાવના છે. દરેક મહાવ્રતની ૫ ભાવના છે, આમાં દોષ લગાવવા રૂપે, મહાવ્રતાના ૨૫ અતિચાર થયા.
છઠ્ઠા રાત્રિ ભોજન ત્યાગ વ્રતનાં બે અતિચાર આ પ્રકારે છે.
(૧) દિવસનુ રાત્રિ ભેાજન–સૂર્યાંયની પહેલાં લીધેલ અથવા વાસી રાખેલ, અંધારામાં અને પ્રકાશના અભાવવાળા વાસણમાં દિવસના આહાર કરતા હાય છતાં, રાત્રિભાજનના અતિચાર છે.
(૨) રાત્રિનુ રાત્રિ-ભાજન-દિવસે વધુ પ્રમાણમાં ભોજન કરવાથી, તેની ગંધ રાતે ચાલુ રહે, રાત્રે આહારના ઘચરકા આવે તે નીકળી જાય અને ઉદય તથા અસ્તની શ'કા હૈાવા છતાં પણ ખાય-પીએ વગેરે પ્રકારથી અતિચાર લાગે. બીજા પ્રકારથી આ અતિચાર આ રીતે લાગે છે.
(૧) ભાવ રાત્રિ-ભાજન–રાતના સમયે ખાવાની ઇચ્છિા કરવી, સૂર્ય ઊગી ચૂકયો છતાં પણ નથી ઊગ્યેા સમજીને ખાય, અથવા અસ્ત નથી થયે। પરંતુ અસ્ત હોવાનુ માનીને ખાય-પીએ તે
(ર) દ્રવ્ય રાત્રિ-ભાજન—દિવસ હોવાનું સમજે, પણ વાસ્તવમાં દિવસ આથમી ગયા છે આવી દશામાં ખાય-પીએ.
સ. ૬