Samarth Samadhan Part 1

SR No.: 004856
Original Sutra Author: N/A
Author: Samarthmal Maharaj
Publisher: Sthanakwasi Jain Dharmik Shikshan Sangh Rajkot
Publication Year: 1979
Total Pages: 274
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati & Religion
File Size: 14 MB

Page 231

eo jܪ
સિમર્થ-સમાધાન - સૂર્યનાં કિરણની સંખ્યા જ વણિત કરાઈ છે, બાકીનાં ચન્દ્ર વગેરે ચાર તિષિ એની નહિ, કેમકે સૂર્યના વિમાનમાં જે રત્ન છે, તેમાં બાદર પૃથ્વીકાયનાં જે પર્યાપ્તા જીવ છે, તે જ નાં આપ નામ (ઉષ્ણ શરીર ન હોવા છતાં પણ પ્રકાશમાં ઉષ્ણતા હોય એવા) કર્મને ઉદય થાય છે. બાકીના ચારે તિષિઓના વિમાનમાં જે રત્નોનાં બાદર-પૃથ્વીકાયનાં જીવ છે, તેમનાં “ઉદ્યોત” (શરીર અને પ્રકાશ બનેય ઠંડા હોય એવા) નામ કમને ઉદય થાય છે, આ કારણથી તેનાં કિરણોની ગણના અહીં નથી બતાવી, એવું જણાય છે.
(૪) નિત્ય રાહના વિમાન, ચન્દ્ર વિમાનથી ચાર અંગુલ નીચે રહે છે અને પર્વ રાહુના વિમાન ચન્દ્ર અને સૂર્યના વિમાનથી નિત્યરાહના વિમાનની અપેક્ષા વધારે નીચે રહી શકે છે, પરંતુ ઓછા નહિ.
પ્રશ્ન ૬૮૭ –ભરતખંડ કેટલા જોજન લાંબો છે અને કેટલા ભજન પહેળે છે? એક ખંડ કેટલા જજનને થાય છે? ખંડના લેજનમાં કેટલા કેસ હેાય છે? આનું વિસ્તારથી વર્ણન કરી બતાવશે.
જવાબ :–ભરતખંડ પૂર્વ પશ્ચિમ લાંબો છે, ઉત્તર દક્ષિણ પહોળો છે. તેની મોટામાં મેટી લમ્બાઈ (જીવા) પ્રમાણ અંગુલના જનથી ૧૪૪૭૧ જનની છે. તે લમ્બાઈ ઉસેધ અંગુલથી માપીએ તે ૧૪૪૭૧૦૦૦ જેજનથી પણ કંઈક વધારે છે. મોટામાં મટી પહોળાઈ (ઈર્ષ) પ્રમાણ અંગુલના જોજનોથી પર જોજનની છે. તે ઉધ અંગુલના જેજનેથી પર૬૦૦૦ જજનથી કંઈક વધારે છે.
ધનુપૃષ્ઠ (બહારની બાજુની ગોળાઈ)નું માપ પ્રમાણુ અંગુલના જજનેથી ૧૪૫૨૮, ૧૧/૧૯ જનનું છે. તે ઉપ અંગુલનાં જજનથી પણ થોડું વધારે છે. અહીં જે કઈ પણ ભેજના કેસ બનાવવા હોય તે, તેને ૪ ગણું કરવાથી તે જ માપનાં કેસ બની જશે.
આ ભરત ક્ષેત્રનાં ૬ ખંડ છે, મેચના ૨ ખંડ વધારે મોટા છે, આ બન્નેથી બાકીના ૪ ખંડ નાના છે. ૬ ખંડમાં કુલ ૩૨ હજાર દેશો છે.
પ્રશ્ન ૬૮૮ –એક જગ્યાએ એવું વર્ણન છે કે થેડા જીવ અધે મુખી છે અને થોડા ઉદ્વમુખી છે, તે ઉર્વમુખીને શું લાભ થાય છે અને અધેમુખીને શું લાભ થાય છે?
જવાબ –ત્યાં કઈ અપેક્ષાએ અધોમુખી તથા ઉર્ધ્વમુખી જેનું વર્ણન છે, તે તે મને ખબર નથી, પરંતુ સંભવિતપણે ઉર્ધ્વ અને અધે મુખીના અર્થ નીચે પ્રમાણે કરવા ઠીક છે :