Samarth Samadhan Part 1

SR No.: 004856
Original Sutra Author: N/A
Author: Samarthmal Maharaj
Publisher: Sthanakwasi Jain Dharmik Shikshan Sangh Rajkot
Publication Year: 1979
Total Pages: 274
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati & Religion
File Size: 14 MB

Page 188

ભાગ પહેલો
[ ૧૪૭ પ્રકારનાં બતાવ્યા છે, તેમાં જૈન નિગ્રંથ પણ સમાયેલ છે. અહીંયા “શ્રમણ શબ્દથી જૈન શ્રમણ પણ સમાવિષ્ટ હોવાની શક્યતા છે. એટલા માટે જૈન શ્રમણને માટે તે વસતી સર્વથા ત્યાગવા યોગ્ય છે. પગણિય' શબ્દ પણ જુદા જુદા શ્રમણ વગેરેને જ નિર્દેશ કરે છે. ત્રીજી ક્રિયાના પાઠમાં અને આ છઠ્ઠીના પાઠમાં ખાસ પગણિય પગણિય શબ્દનું જ અંતર છે. આનાથી તે વસતિ સરાયરુપ (ધર્મશાળા રૂપે સમજવી જોઈએ.
છઠ્ઠી વસતિમાં તે શ્રમણ બીજા અનેક માહણ વગેરેની સાથે છે અને સાતમીમાં માત્ર શ્રમણ શબ્દને જ પ્રયોગ છે. છઠ્ઠી અને સાતમી ક્રિયામાં આ જ ખાસ અંતર છે.
આચારાંગ સૂત્રના ૧૦મા અધ્યયનના પ્રથમ ઉદ્દેશામાં ૧૩ મા સૂત્રોકના (પિંડેષણામાં) પણ આ જ જાતના આહાર સર્વથા ત્યાગને લાયક બતાવ્યા છે. વસ્ત્ર, પાત્ર, એષણ અધ્યયનમાં પણ આ જ જાતને ઉલ્લેખ કરીને મનાઈ કરી છે. પ્રશ્ન પ૧૯ –ભગવતીસૂત્ર શ. ૯ ઉ. ૩૧ માં નીચે લખેલ પાઠ છે.
અસોચ્ચા ભતે કેવલિક્સ વા કેવલી વિગસ વા કેવલિ સાવિયાએ વા કેવલિ ઉવાસગલ્સ વા કેવલિ ઉવાસિયાએ તકિખયસ્સ વા તાકિખય સાવગસ્સ વા તપકિનય સાવિયાએ વા તપકિખય ઉવાસસ્સ વા તપખિય ઉવાસિયાએ વા કેવલિપણુત્ત ધર્મ લજજા સવણયાએ? ”
ઉપર કહ્યા પાઠને અર્થ બે પ્રકારથી મળે છે. જેવી રીતે કે કેવળ ભગવાન, કેવળીનાં શ્રાવક, કેવળીની શ્રાવિકા, કેવળીને ઉપાસક, કેવળીની ઉપાસિકા, સ્વયં બુદ્ધ, તેમના શ્રાવક, શ્રાવિકા, ઉપાસક અને ઉપાસિકા. આ દસ વ્યક્તિઓની પાસે સાંભળ્યા વિના જ કેવળીએ પ્રરૂપેલ (ફરમાવેલ) ધર્મનું શ્રવણ (બોધ) થઈ શકે છે ?
બીજો અર્થ-અા કેવળી, અસે ચા કેવળીનાં શ્રાવક, અચ્ચા કેવળીની શ્રાવિકા, અચ્ચા કેવળીને ઉપાસક અને ઉચ્ચ કેવળીની ઉપાસિકા, સ્વયંબુદ્ધ ચાવત ઉપાસિકાની પાસે કેવળીએ પ્રરૂપેલ ધમ સાંભળવા મળી શકે છે?
આ બંને અર્થમાં અર્થ ઠીક છે અને તે ક્યા કારણથી? આ પાઠમાં “અસે ચા” શબ્દ શું કેવળી ભગવાનનું વિશેષણ છે અથવા કેવળીએ પ્રરૂપેલા ધર્મને પ્રાપ્ત કરવાવાળી વ્યક્તિ, જે આગળ જતાં કેવળી બનશેતેનું વિશેષણ લગાવાય?
જવાબ–“અ ચાણું........લભેજા સવણયાએ ” આ પાઠને પહેલો અર્થ જ ગ્ય જણાય છે. “અસ્થા ” વિશેષણ કેવળી ભગવાનનું નહિ પરંતુ કેવળીએ પ્રરૂપેલ ધર્મ પ્રાપ્ત કરવાવાળી વ્યક્તિનું છે.