Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ THE FREE INDOLOGICAL COLLECTION WWW.SANSKRITDOCUMENTS.ORG/TFIC FAIR USE DECLARATION This book is sourced from another online repository and provided to you at this site under the TFIC collection. It is provided under commonly held Fair Use guidelines for individual educational or research use. We believe that the book is in the public domain and public dissemination was the intent of the original repository. We applaud and support their work wholeheartedly and only provide this version of this book at this site to make it available to even more readers. We believe that cataloging plays a big part in finding valuable books and try to facilitate that, through our TFIC group efforts. In some cases, the original sources are no longer online or are very hard to access, or marked up in or provided in Indian languages, rather than the more widely used English language. TFIC tries to address these needs too. Our intent is to aid all these repositories and digitization projects and is in no way to undercut them. For more information about our mission and our fair use guidelines, please visit our website. Note that we provide this book and others because, to the best of our knowledge, they are in the public domain, in our jurisdiction. However, before downloading and using it, you must verify that it is legal for you, in your jurisdiction, to access and use this copy of the book. Please do not download this book in error. We may not be held responsible for any copyright or other legal violations. Placing this notice in the front of every book, serves to both alert you, and to relieve us of any responsibility. If you are the intellectual property owner of this or any other book in our collection, please email us, if you have any objections to how we present or provide this book here, or to our providing this book at all. We shall work with you immediately. -The TFIC Team.
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ RRRRRRRRRRREAREDREARRARRAN AUKaliyYHMSIRVAILANGANA ANILANI am Prevees DS bheTa! bheTa !! bheTa !!! __paropakArAya satAM vibhUtayaH zrI jaina hitopadeza. bhAga 2-3 jo. ___ nIti ane vairAgyanA viSayathI bharapura. zAMtamUrti munirAja zrI vRddhicaMdrajI ziSyANu va muni karpUravijayajI viracita. svadhI bhAione vAMcavA bhagavA nimitte. zrIvIsanagara nivAsI parI.gokaLabhAi muLacaMdanI dIkarI bena caMdanabena tarakathI bheTa. chapAcI prasiddha katA. zrI jaina zreyaskara maMDaLa-mhesANA. sITI grInTIMga presa-dANApITha-amadAvAda. vIra saMvat 2434. sane 1908. vikrama saMvata 1964
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ pravAnA. kAla duniyAmA bahudhA janasvabhAvatuM valaNa saMskRta ane mAgadhI bhASAmA lakhAyelA kaThIna zAstrIya viSayo tarapha na dorAtAM svabhASAmAM lakhAyelA sarala vipayo tarapha dorAvA lAgyu cha tethI karIne divase divase zAstra saMbaMdhI ucca jJAna hIna, hInatara thatuM jAya che. jyAMmudhI gujarAtI bhASAmA aneka graMtho bahAra paDyA nahotA, tyAMsudhI ucca tatvajJAna prApta karavAnI umeda dharAvanArAo saMskRta tathA prAkRta bhASAono abhyAsa karI te dvArA ucca jJAna meLavatA hatA paNa teyA manuSyo saMkhyAmAM thoDA ane koika ThekANe jovAmAM AvatA. jyAre gujarAti bhASAmAM kathArUpe, nATakarUpe, ke tatvajJAnarUpe aneka graMtho vahAra paDayA, tyAre lokona zAstrIya kaThIna bhASA tarapha durlakSa thayu ane tethI te dvArA ucca tatvajJAna maLatuM hatuM te baMdha thayu. tathI zAna savadhI gUDha rahasyone svabhApAmAM vahAra pADavA jarUra jaNAi. vAMcavAno zokha vadhato gayo tema tema bhinna bhinna viSayonA pustako bahAra paDatA gayA. paNa temAM dharmarnu svarUpa samajAvavAne yogya graMtho bahuja thoDA che. tethI jamAnAne anusaratI bhASAmAM vadhAre pustako vahAra paDavAnI AvazyakatA naNAyAthI amArA tathA bIjA sajjanonA AgrahathI muni mahArAja zrI vRddhicaMdrajInA ziSya zAMtapurti sunimahArAja zrI kapuravijayajIe madhyama tathA kaniSTa paMktinA abhyAsIyone alpa bhI dharma tatvano
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 4 ) ghoSa thAya evA hetuthI jaina hitopadeza nAmanA pustakanI racanA sarala ane rasIlI bhASAmAM karache. jeno pahelo bhAga amArA tarapha - thI agAu prasiddha karavAmAM Avyoche. te pustaka vizeSa prakAre jana priya thai paDhayuM che: jenA pariNAme, A. vIjA tathA trIjA ' bhAganuM pustaka amArA vAMcaka varga samakSa mUkavA amo bhAgyazAlI thayA chIe. A jaina hitopadezanuM pustaka potAnA nAma pramANe potAnuM gAMbhIrya mahatva ane bodhakatva jaNAve che vaLI A pustakano krama ovIto saralatAthI goThavavAmAM Avyo che ke mAye uttama, madhyama ane kaniSTa e varganA vAMcaka adhikArIo svasva buddhi anusAre niHzaMkapaNe teno lAbha lai zakaze e nirvivAda che; siddhAMta rUpa samudrane pAra utAravA mATe naukA tulya A graMtha ratnanuM ekajavAra avalokana karavAthI tenI kharI upayogItA sajjano sahaje samajI zakaze. zrI jaina hitopadeza bhAga 2 jAnI zaruAtamAM maMgalAcaraNarUpe sAMpratakALamAM vicaratA zrI sImaMdhara jInanI stuti kaThiNa zabdanI phuTanoTa sAthai ApyA vAda zrI gaNeMdra muni viracita subhASita ratnAvaLI graMthamAMthI dharma nIti ane zubha vyavahArane upayogI judA judA 45 viSayo upara sphuTapaNe vivecana karyu che, ukta viSayonuM atra digdarzana karavA karatA ekaja vakhata tene vAMcI manana karavAnuM kAma amo aianidaneja soMpIe chIe. tyAra pachI sumati ane cAritra rAjanA sukhadAyaka saMvAdamAM patita cAritra dhArIne paMca mahAvratama punaH sthira karavA mATe karelA rasika bodha novelarUpe apela che. pachI 'dharmanI kuMcI' e viSayamAM dharmaratnane lAyaka jIvanA 35 guNonuM prathama sAmAnyathI ane pachI vizeSathI vivecana ApyuM che ane aMtamAM paramAtma chatrIsI ane amRtavelInI sajhAya ApavAmAM AvI che,
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 5 ) zrI jaina hitopadeza bhAga zrIjAmAM zrImad hemacaMdrAcArya viracita zAsana nAyaka vIrAdhivIra zrI varddhamAna jInanA stotrano sArAMza, maMgaLAcaraNarUpe ApIne prathama jJAnasAra sUtra (aSTakajI ) nA mULa zloko tenA rahasyArtha sAthe Apala che je evI to saralatAthI sphuTapaNe lakhAyela che ke sAdhAraNa jJAnavALAne paNa te sahaja rIte samajamAM AvI zake tema che pachI vairAgyasAra ane upadeza rahasya e nAmanA viSayama vairAgya ane upadezamaya bAvatano sAro samAveza karavAmAM Avyo che. tyArapachI AdhyAtmika viSayanI puSTIkAraka adhyAtma gItA, saMyama, vatrIsI, ane kSamA chatrIsI kaThIna zabdanI phuTanoTa sAtha ApI graMthanI samAptI karavAmAM AvI che. dareka jainazALAnA vALakone kramasara vAMcanamALA calAvavAnI AvazyakatA ApaNI konpharansa taraphathI je svIkAravAmAM AvI che te vAMcanamALAnI garaja A pustakano pahelethI kramasara abhyAsa karavAthI keTalAka aMze saraze - ema amAru niSpakSapAttapaNe mAnavuM che. tethI teno ghaTato upayoga karavA ame sahu sajjanone, sAgraha vijJapti karIe chIe. d pUjya munizrInA prayAsa mATe ase aMtaHkaraNadhI AbhAra mAnavA sAthai ukta graMtharatnano lAbha lei teo sAhevanA parizramane sarva bhavyAtmAo sArthaka karo ema icchI atra vIramIe chIe. A graMtha chapAvavAne AzrayadAtA, sadgRhasthono aMtaHkaraNathI AbhAra mAnI temanuM anukaraNa karavA anya dhanikone namravijJaptI karIe chIe. itizam, lI. prasiddha karttA.
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ anukramaNikA. zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. 1 sadbhASitAvaLI.... .... .... ? thI 124 1 ziSTa sevita sanmArgarnu sevanakara 2 ziSTa niMdita pApa kAryano parihAra kara .... 3 nirmaLa zraddhAna kara .... 4 mithyAtvano tyAga kara 6 sadAcAranuM sevana kara .... 7 iMdriyonuM damana kara 8 strIno saMga-paricaya taja .... 9 viSaya rasano tyAga kara .... 10 zrI vItarAga devanI bhakti kara. 11 sadgururnu sevana kara ..., 12 tapa karavAmAM yathAzakti prayatna kara 13 jIvAne vaza kara .... 14 rAga dveSano tyAga kara .... 15 krodhAdi kaSAyane dUra kara .... 16 ahiMsA vratano Adara kara ... 17 satya vastunuM pAlana kara 18 adattano tyAga kara
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ . . . . (7) 19 brahmacarya sevana kara .... 20 parigraha mUrchAno parihAra kara.... 21 vairAgya bhAva dhAraNa kara .... 22 guNI janono saMga kara .... 23 zrI vItarAgane oLakhI vItarAgarnu sevana kara. 24 pAtrApAtrane samajI supAtre dAna de. 25 jarura jaNAya tyAMja jinAlaya jayaNAthI karAva 26 nirmaLa bhAvanAo bhAva 27 rAtrI bhojanano tyAga kara .... 28 moha mAyAne tajIne viveka Adara. 29 khoTI mamatAno tyAga kara .... 30 saMsAra sAyarano pAra pAmavA prayatna kara 31 dhairyane dhAraNa kara. .... 32 duHkhadAyI zokano tyAga kara. 33 mananI mela dUra kara. .... 34 mAnava dehanI saphalatA karI le. * 35 prANAnte paNa vrata-bhaMga karIza nahi 36 maraNa vakhate samAdhi sAcavavA khUva lakSa rAkhaje .... .... 37 A bhava parabhava saMbaMdhI bhogAzaMzA karIza nAhi. 38 svakartavya samajIne svaparahita sAdhavA tatpara rahe. 39 paMca parameSThi mahAmaMtranuM niraMtara smaraNa kara.... 18-10-10-100
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ 117 (8) garnu sevana kara .... 41 vairAgya bhAvathI lakSmI vigere kSaNika padArthoM no moha tanI de ... 42 sArabhUta evA sadvivekaja sevana kara .... 43 dharmarupI saMvala bane teTalaM sAthe lai le .... 44 manuSya bhava pharI pharI maLayo muzkela che ema samajI zIghra svahita sAdhi le .... 114 45 purupArtha vaDeja sarva kArya siddha thAya che mATe puruSArthaneja aMgIkAra kara. .... / 2 sumati ane cAritra rAjano sukhadAyaka saMvAda....124thAra 50 3 dharma ratnanI prAptine mATe avazya prApta karavA yo gya guNo athavA dharmanI kharI kuMcI ....168yAra 4 dharmanI daza zikSA.... 5 paramAtama chatrIzI.... 6 amRtavelInI sajhjhAya zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. 1 jJAnasAra sUtra .... 2 vairAgya sArane upadeza rahasya .... 3 adhyAtma gItA .... 4 kSamA chatrIzI .... 5 yati dharma vatrIzI.. 182 . . . . 185 . . . 188 7thI?40 140 186 195 198
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMgalAcaraNarUpa. zrI sImaMdhara' jina stuti, prabhu nAtha tuM tilokano', pratyakSa tribhuvana bhANa; sarvajJa sarvadazIM tume, tume zuddha sukhanI khANa jinajI vinatI che eha. 1 ji0 2 ji0 3 ji0 4 ji0 5 ji0 6 ji07 1 mahAvideha kSetramAM vicaratA jinavara 2 traNa lokano. 3 sarva vastune sarvathA sAkSAta dekhavAvALA. 4 prabhAta samaye 5 naigamAdika sAta nayo. 6 suMdara maMgalakArI. 7 akRtArtha- niSphaLa. 8 gayelo kAla. -- prabhu jIva jIvana bhavyanA, prabhu mujha jIvana prANa; tAhare darzane sukha lahuM, tuMhi jagata sthiti jANa, tuja vinA huM bahu bhava bhamyo, dharyA deza aneka nija bhAvane parabhAvano, jANyo nahI suviveka, dhanya teha je nitya prahasame", dekhe je jina mukha caMda; tuja vANI amRta rasa lahI, pAme te paramAnaMda. eka vacanaM zrI jinarAjano, nayagama' bhaMga pramANa; je muNe rucithI te lahe, nija tattva siddhi amAna. je kSetra vicaro nAthajI, te kSetra ati supasathya; tujaM viraha je kSaNa jAya che, te mAnIyeM akayaththa.. zrI vItarAga darzana vinA, vItyo je kAla atIta, te aphaLa micchA dukkaDaM, tivihaM tivihanI rIta.
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 2 ) ji0 9 ji0 10 ji0 11 prabhu vAta muja mananI sahu, jANoja cho jinarAja; sthira bhAva jo tumaco' lahu~, to mile zivapura sAtha ji0 8 prabhu miLe huM sthiratA lahuM, tuja viraha caMcaLa bhAva; ekavAra jo tanmaya ramuM, to karU~ aMcala svabhAva. prabhu acho kSetra videhamAM, huM rahuM bharata majhAra; topaNa prabhunA guNa viSe, rAkhuM svacetana sAra. jo kSetra bheda TaLe prabhu, to sare saghaLAM kAja; sanmukha bhAva abhedatA, karI varuM AtamarAja. para puMTha ihAM jehanI, evaDI je che svAmaH hAjara hajUrI te maLe, nIpaje te keTalo kAma. iMdra caMdra nareMdrano, pada na mAguM tila mAtra; mAguM prabhu suja manathakI, na vIsaro kSaNa mAtra. jyAM pUrNa siddha svabhAvanI, navI karI zakuM nija riddha; tyAM caraNa zaraNa tumAraDo, ehija muja navanidha'. mhArI pUrva virAdhanA', yoge paDayo e bheda; 'paNa vastu dharma vicAratAM, tuja muja nahiM che bheda. - prabhu dhyAna raMga abhedathI, karI AtmabhAva abheda; chedI vibhAva anAdino, anubhavaM svasaMveda ji0 12 ji0 13 ji0 14 ji0 15 10 ji0 16 1 tamAro- tamArI jevo. 2 maLe-prApta thAya. 3 mokSa sahAyI, aMte sakhAra. 4 bhedabhAva rahita 5 svAmI 6 riddhi. 7 nidhi. 8 kasUra. 9 viruddha bhAva, viSaya kapAyAdi. 10 svarupa - AtmabhAva, Atma darzana - sAkSAtkAra,
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ ...3.).... vinavU anubhava mitrane, tu na karIza para rasa cAha'; zuddhAtma rasa raMgI thai, karI pUrNa zakti avAha. "ji0 17 jinarAja sImaMdhara prabhu, te lahyo kAraNa zuddha : have Atma siddhi' nipAvacI, zI DhIla karIe buddha. ji0 18 kAraNe kArya siddhino, karavo ghaTe na vilaMba; sAdhavI pUrNAnaMdatA, nija kartRtA avilaMya. nija zakti prabhu guNamA rame, te kare pUrNAnaMda, guNaguNI bhAva abhedI, pIjIye zama-makaraMda. ji. 20 prabhu siddha buddha mahodayI, dhyAne thai layalIna niz2a devacaMdra pada Adare, nityAtma rasa mukha pIna. ji. 21 iti. 1 cAhanA abhilASA. 2 nirmaLa svabhAvamA mA. zAntarasa limagna. 3 abAdha-vina rahina. 4 svabhAva pUrNatA. 5 zAntarasa. 6 mahA bhAgyarana, 7 ekAgra. 8 sahana svabhAva-paramAtma bhAva. 9 puSTa matta.
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ subhASita ratnAvalI. prastAvanA. vidIta thAyake 'subhASita ratnAvalI' nAmano eka saMskRtA padhAtmaka graMtha zrI gaNeMdra kRta prathama mArA jovAmAM Avyo. tenI phakta. ekaja zrata maLavAthI ane te paNa atyaMta azuddha hovAthI ukta graMthanA mULa sAthe tenuM bhASAMtara karavA je prathama vicAra prabhavyo hato te nevA rupamAM amalamA mUkI zakyo nAhi. paraMtu tenI zaruAtamA sAra rupe je zloko dAkhala karyA che te sAthe thoDAka bIjA zlokornu bhASAMtara AdimAM kAyama rAkhIne bAkInA viSayonuM vivecana kaMika svataMtra rIte svakSayopazamAnusAre karavU durasta dhArI ukta graMthamA kahevA dhArelA viSayo paikI banI zakyA teTalA lagabhaga 45 vissyo| dAkhala karavAmAM AvyA che. vartamAna samayane anusAre jijJAsu bhAi vhenone ukta viSayo saMbaMdhI saMkSepathI bodha pUrvaka zubha kriyA rucinI Rddhi thAya ane ema yathAzakti jJAna ane kriyAnA saMmelanathI vItanAga prabhunI pavitra AjJAnusAra svahita AcaravA teo samartha thAya evI sadabuddhithI prerAine A prastuta prayatna karavAmAM Avyo che. AvA zubhAzayayukta prayatnanI sArthakatA karavA bhavya bhAi vhenone kaMika sAgraha bhalAmaNa karUM to te kaMi khoTuM kahevAze nahi. vartamAnakALe kaMika jAgRta thatI jijJAsA svakSayopazamAnusAra lakhI te jijJAsu varga samakSa mUkavAne jeya huM svakartavya samajuM chaM tema teno . yathAzakti Adara karavA rUpa nija kartavya karavAne kRtajJa bhAi vhenA cukaze nahi ema samajIne prastuta graMtha saMbaMdhI prastAvanA pUrNa karuM chu| zubhaM syAt sarva sattvAnAm. sanmitra karpUravijayajI.
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga rajo. sadbhASitAvalI. zrI gaNendai viracitA pIThikA. jinAdhIzaM namaskRtya, saMsArAMbadhitArakaM / / svAnyasya hita muddizya, vakSye sadbhASitAvalIm // 10 // dharmatvaM kuru dusyajaM, tyajaM mahApApaM budhai nidita, . samyaktvaM bhaja zarmade, saja mahAmithyAtva mUlaMca sacchAstraM paTha vRtta mAcara, jayaM paMcendriyANAM ca bho, nArI saMgamapi svayaM yaja, sadA kAmaM klNkaaspdm||2|| dRSTvA strI suzarIra rUpamatulaM madhye vicAraM kuru zrI tIrthezvara pAda-satkamalayoH sevAM sadA sadgurau / / bAhyAbhyaMtara sattapaH kuru sadA jihAM vaze cAnaya, bhrAta stvaM tyaja deva rAga sahitAn sarvAn kaSAyAMzcavAza
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ ___ zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. . sarveSu jIveSudayAM kurutvaM, satyaMvacobrUhi dhanaM pareSAM // vA'brahma sevAMtyaja sarvakAlaM, parigrahaM muMca kuyonidvAraM 4 vairAgya sAraMsaja sarvakAlaM, nigraMtha saMgaM kuru mukti bIja vimucya saMgaMkunaneSumitra, devArcanaM tvaM kuru viitraage|5| dAnaM tvaM kuru pAtrasAramunaya caityAlayaM bhAvanAM, rAtrau bhojanavarjanaM tyajamahAgArhasthyabhAvasuhRd // dehaM tvaM tyaja bhoga sAramaMpivai saMsAra pAraM vraja, dhIratvaMkuru muMca zokamaMzubhaM zaucaM ca nIraMvinA // 6 // sAraM tvaM kuru dehameva saphalaM dhRtvAvrataM mA tyaja; . sanyAMse maraNaM ca bhogaviSaye cAzAmihA'mutra ca // madhyasthaM hitameva jApya japanaM rogasya nirnAzanaM; . "jIvasyA zaraNaM calaMca vibhavaM sAraM vivekaM bhaja // 7 // saMbalaM kuru vai dharma, mAnuSya durlabhaM bhavet // ayogyaM ca parityajya, mukti yogya samAcara // 8 // If iMti pIThikA / / -
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. subhASita ratnAvalI. mukha.praveza. saMsAra samuMdrathI tAraNahAra zrI jinezvara devane namaskAra karI sva"paranA hitane mATe hu~ subhASita ratnAvaLInI vyAkhyA karaMrcha / bhobhadra ! tuM dharma AcaraNa kara, jJAnIe niMdelAM mahApAnI "tyAga kara, sukhadAyI samakItanuM sevana kara, mahA duHkhadAyI mithyAtvano tyAga kara, uttama jJAnano abhyAsa kara, vatana sevana kara ane pAMce iMdriyonuM damana kara, strInA saMgano paNa tyAma kara, temaja sadoSa kAma sevAno sarvadA tyAga kara. 2. 1.3 " ___ strI saMbaMdhI suMdara dehanu atula rupa dekhIne bhobhadra ! tuM manA~ nirdoSa vicAra kara.zrI tIrthakara devanAM caraNa kamaLanI sevA kara, sadrunI sadA bhakti kara. bane prakAranA zuddha tapanuM sevana kara. ane jIbhane vaza kara, temaja he bhAi ! rAga dveSa. sahita sarva kavAyano tuM (kALajIthI) tyAga kara. 3. " __ he bhaMdra ! tuM sarve jIvomAM dayA bhAva rAkhya, satya vANI rada, paradhana ane abrahma seMvAno sarvathA tyAga kara, temaja durgatidAyaka parigraha mUchAne tyaja. 4 ___ sarvadA zreSTha vairAgyane bhaja; muktidAyaka nigraMtha munino saMga kara, ane durjanono saMga tyajI de; he mitra! tuM vItarAga denI bhAvathI bhakti kara..5
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. vaLI pAtrApAtrano viveka rAkhIne tuM dAnade, jina caitya -karAva, ruDI bhAvanA bhAva, rAtribhojanano tyAga kara, temaja he mitra tuM saMsArika mohane tyajI de; kevaLa bhoganA sAdhanarUpa evA dehanI - sUrchA tyaja, ane saMsArano pAra pAma. temaja dhIrapaNuM dhAraNakara duHkhadAyI zokane tyaja ane manano mela dUra kara. 6 M zreSTha evo mAnava deha pAmIne sArAM vrata niyama pALI. tene saphaLa karavo, vrata bhaMga nahi karavo; samAdhivALu maraNa kara, A bhava parabhava saMbaMdhI bhogAzaMsA tajI devo; madhyastha rahI svapara hita sAdhanuM, parameSThino jApa japavo; dharma rasAyaNa sevayuM vairAgya bhAvanA bhAvavI, lakSmI vigere kSaNika vastu uparathI moha tyajI devo ane sArabhUta evA vivekane bhajavo. 7 he subhaga ! tuM dharmarupI saMbala ( bhAtuM ) sAthai laile, pharI pharI manuSya bhava pAmavo durlabha che, mATe ayogya AcaraNa tyajI dai jethI janma maraNano aMta Ave evaM yogya AcaraNa sevIle. 8 " iti prastAvanA. " dharma kuru. 'dharmaM karoti yo nityaM sa pUjya tridazezvaraiH // lakSmIstaM svayamAyAti, bhuvana traya saMsthitA // 9 //
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 2 no. dharmavatohi jIvasya, bhRtyaH kalpadrumo bhavet / / ciMtAmaNiH karma karaH, kAmadhenuzca kiMkarI // 10 // dharmeNa putra pautrAdi, sarva saMpadyate nRNAM / / gRha vAhana vastUni, rAjyAlaMkaraNAni ca. // 11 // varaM muhUrta mekaMca, dharma yuktasya jIvitaM // : taddhInasya vRthA varSa, koTA koTi vizeSataH // 12 // yama dama samayAtaM, sarva kalyANe bIjaM / sugati gamana hetu, tIrthanAthaiH prnniitN;|| bhavajalanidhiyotaM, sAra pAtheya muccai, styaja sakala vikAra, dharmamArAdhaya tvam / / 13 // pApaMtyaja. pApaM zatru paraM viddhi, zvabhra tiryagagatipradaM / / roga klezAdi bhAMDAra, sarva dukhAkaraM nRNAm // 14 // jIvato'pi mRtA jJeyA dharma hInAhi maanvaaH|| mRtA dharmeNa saMyuktA, ihA mutra ca jiivitaaH||15|| pApavato hi nAstyasya, dhana dhAnya gRhAdikaM // .
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 10 . zrI jainahitopadeza bhAgA jo vastrAlaMkAra sadastu, duHkha klezAni, saMti c.||16|| mitra zatru: ca vijJeyo, puNya pApe shriirinnaaN.|| . jIvena bajataH sArdha, sukhaduHkhaphalapradam / / 17 // . sakala bhava nidAnaM, roga zokAdi bIjaM // .. naraka gamana hetu sarva dAridra mulam // . iha parabhava zatru, duHkha dAnaika dakSaM // ... . tyaja munivara nindhaM pApa bIjaM samastam // 18 // . 1 ziSTa sevina sanmArganuM sevana kara. je nitya svakartavya samajIne sanmArga- sevana kare che te iMdrone paNa mAnya thAya che, ane sakala lakSmI tene svayaM AvI maLe cha. punyazALIne pagale pagale nidhAna che. 9 sanmArgagAmI-dharmI jIvane kalpavRkSa sevaka - thaine rahecha, ciMtAmaNi. ratna tenuM ciMtita kArya sAdhI Ape che, ane kAmadhenU tenA sakala manoratha pUre che. 19 dharma sevanavaDe prANIone putra pautrAdika prApta thAya che temaja rAjyanA alaMkArabhUta evAM ghara vAhana vigere vastuo paNa sahaje maLe che. 11 dharme karIne yukta eMvA jIvanuM ve ghaDI jeTaluM paNa jIvatara lekhe che, ane dharmahIna. jIvanuM to koTA koTI kalpa, mudhInuM paNa jIvana
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ .: zrI.jainahitopadeza bhAga 2 jo. .. 11 nakAmuM che. 12 te mATe he bhavya ! yama-mahAvratAdi ane dama-iMdriyadamana AdithI yukta, sarva kalyANaceM mULa kAraNa, sadgati gamananuM hetu, bhava samudrathI pAra-pamADavAne pravahaNa tulya ane bhavAntaramAM sAra zaMvalarUpa evA RSabhAdika tIrthanAthoe pragaTa karelA dharmanuM tuM sarvavikAra rahitapaNe sevana kara. 13 2 ziSTa niMdita pApa kAryano parihAra kara, . .prANIyone narka tiryaMca gati ApanAra, roga zokAdi duHkhanA nidhAna. ane sakala klezanAM sthAnarUpa pApane taM parama zatra samaja. 14 dharmahIna mAnavone jIvatA chatAM paNa mUA mAnavA, ane. dharme karI yukta mAnavo bhUbhA chatAM Aloka ane paralokamAM jIvatAja; jANavA. 15 pApavaMta prANIne dhana dhAnya gRhAdika tathA vastra alaM. kArAdika zubhavastu prApta thai zakatI nathI, tene to kevaLa duHkha ane klezana prApta thAya che. 16 puNya ane pAra prANIyonA mitra ane zatru che, ema jANavU, kemake mukha duHkha phaLane ApanArA te vaMne prANInI sAtheja jAya che. 17 bhava bhramaNanA nidAnarUpa ane rogaH zokAdikanA bIja rupa narka gamananA hetu rUpa ane sarva dAriMdranA mULarupa A bhava ane parabhavanA' zatrurUpa ane duHkha devAmAM ekArupa evAM samasta pApanAM niMdya kAraNone he mutrata ! tuM tajIde. samasta pApakAryathI tadana alagA rahe, eja.sAra che.........
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ 22 zrI jainahitopadeza bhAga 2 no, samyaktvaM bhaja. samyag darzana saMzuddhaH satya mAnucyate budhaiH // . samyaktvena vinA-jIvaH pazureva na saMzayaH // 19 // samyaktva yukta jIvasya, haste ciMtAmaNirbhavet // '. kalpavRkSo gRhe tasya, kAmagavyanu gAminI // 20 / / samyaktvA'laMkRto yastu, mukti zrI staM variSyati / / svargazrIH svaya mAyAti, rAja lakSmI sukhI bhavet // 21 // yatra kutrApi sad dRSTiH pUjyaH syAdbhavanairapi // samyaktvena vinA sAdhuH nindanIyaH pade pade // 22 // sakala sukha nidhAnaM, dharma vRkSasya bIjaM // janana jaladhi potaM, bhavya satkhaikapAtraM / / durita tara kuThAraM, jJAna cAritra mUlaM / / tyaja sakala kudharma, darzanaM tvaM bhajasva // 23 / / bhASA buddhi viveka vAkya kuzalaH zaMkAdi dossossitH| gaMbhIraH prazamazriyA parigato vaMzyendriyo dhairyavAn /
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ - zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. ............nizcayo viratito, bhaktizca deve garA, baucityAdi guNairalaMkRta tanuHsamyaktva yogyo bhaveta24 3 nirmaLa zradhdhAnakara.. tava zraddhAyI saMskAra pAmelA jIvoja sAcA gaNAya ema samayanA jANa kahe che, zuddha zraddhA dinAnA jIva to kevaLa pazu rupaja che. emAM saMzaya nathI. samakitavaMta .jIvanA hAthamAja ciMtAmaNi ratna che, tenA AMgaNAmAMja kalpavRkSa unyo che. ane kAmadhenu to tenI sahacAriNIja che. je samyakatva bhUSaNathI bhUSita che teneja mukti kanyA varanArI che, svarga lakSmI to tene svayaM AvI maLe che. ane rAjalakSmInuM to kahejja zuM ? samakItavaMta jIva sarva rIte sukhIja thAya che. samavita dRSTi jIva traNe bhuvanamAM game tyAM pUjAnika thAya che ane samaSita guNa vinAno te pagale pagale niMdApAtra bane che. 22 "vItarAga pramunA ekAMta hitakArI vacananuM sAvadhAnapaNe zravaNa karIne mAM kRtyAkatya, tyAjyAtyAjya ane hitAhitanA nirNaya pUrvaka zraddhA-AstA vesavI tenu nAma samakita che." zaMkA, kaMkhA, phaLa saMdeha, mithyAtvinI prazaMsA, ane teno paricaya e pAMca dUSaNoM samakticaMtane dUra karavAnAM che. ane zuddha devaguru tathA dharma-tIrthanI
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 zrI jainahitopadeza bhAga 2, jo bhakti prabhAvanAdika uttama bhUSaNo teNe. yatnathI dhAraNa karavAnAM che. zama, saMvega, nirveda, anukaMpA ane, AstikatA rUpa pAMca lakSaNa paNa samakitavaMta jIvamA avazya hovAM joiye. eTale ke aparAdhi upara paNa kSamA, avikArI evA mokSa sukhanI abhilASA; saMsArathI viraktatA, duHkhI upara dayA ane vItarAganA vacananI pUrNa pratIti ethI samaMkIta oLakhAya che." ema samajIne he bhadra! tuM sakala sukhad nidhAna, dharmakSanu bIja, bhavanidhi pAra pamADanAraM pota, bhavyatAvaMtaneja prApta thanAraM, pApa tasnu ucchedanAeM ane jJAna-cAritranu mULa e, samakita sakala kudharmanA tyAga pUrvaka tuM aMgIkAra kara. 23 bhApA, buddhi, viveka ane vAkyamA kuzaLa, zaMkAdi doSarahita, gaMbhIra, samatAvaMta, jitendriya, dhairyavAn , tattvagrAhI, deva-guru bhakta, ane ucitatA vigere guNothI bhUSita evo bhavya AtmAja samakti pAmavAne adhikArI che. 24 . 4 mithyAtvano tyAga kara. ajJAnathI athavA samyaga jJAnanI khAmIthI satyAsatya yA tacAtatva saMbaMdhI zuddha samaja vinAnI athavA kadAgrahavALI viparIta buddhinu nAma mithyAtva che, tethI jIva satya mArgane tyajI asatya mArge doravAi jAya che. athavA satya mArgane sArIrIne samajI zakato nathI, temaja phacita gADha mithyAtva yoge sanmArgane tyajI asat mArganu
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. sthApana karavA bhAre parizrama karI aneka bhoLA jIvone unmArge kheMcI jAya che. satya mArgamA khoTI zaMkAo karavAthI athavA midhyAtviono paricaya karI temanAM paraspara asaMbaddha vacana sAMbhaLavAthI yA temanI prazaMsA karavAthI samakitavaMta jIvane paNa ukta mahA doSanI prApti thai jAya cha, ke jene pachIthI haThAvI kADhavA bhAre parizrama karavAnI khAsa jarUra paDe che. ukta mithyAtva yoge jIvo bhinna bhinna viparIta karaNI karavAmA pravarte che. tethI ukta doSanA prakAra tathA tenA svAmIne jANavAnI jarura che. mithyAtvanA prakAra tathA ukta doSane . sevanAranAM nAma. 1 Abhigrahika-parIkSA rahita kevaLa svasamya pramANe ekAMta vAdI darzano. 2 anabhigrahika-viveka zUnyapaNe satyAsatyane samajyA vinA sarva darzanane samAna samajanAra. 3 sAMzayika-satya sarvajJa vacanamAM (nyAya viruddha) zaMkA ghAranAra yUDhAtmA. 4 anAbhogika-upayoga zUnyapaNe mUchita dazAmA vartanAra ekeMdriya, vikaleMdriya vigere.
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16 zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. 5 Abhinivezika-jANI joine haTha kadAgrahathI satya vastuno anAdara karIne asatya vastu (dharma) no svIkAra karI teja sthApana karanAra ninhavo cigere. ukta mithyAtva mahA doSathI bharelA jIvo satya dharmane sevI zakatA nathI. jema jvarAtura jIvane dUdha sAkara bhAvatAM nathI tema mithyAmatine satya dharma rucato nathI. jeya rogIne kupathya vhAluM lAge che tema tene kudharma priya lAge he, chatAM paropakArakaniSTa sadaiva samAna sadguru mithyAmatine vAravA ane zubha matine dhAravA bhavya jIvone nIce mujaba hitopadeza Ape che-he bhavyo ! sakala pApanu mULa, duHkha vRkSanu vIja, nagRhanu dvAra, svarga, apavarganu bhAre vighna, parama puruSa niMdya, ane mRDha lokoe sevita evA sakala asAra mithyAtva vIjano tame tyAga karo ke jethI samakita amRtanu sevana karI tame akSaya sukhanA adhikArI thAo." samyag jJAnanu sevana kara. jenA vaDe (Atma) vastu dharmanu yathArtha bhAna thAya ane ajJAna aMdhakAra dUra thAya temaja jethI tatkALa mithyAtva bhramane dUra karanAra samakita guNa pragaTa thAya tene jJAnI puruSo samyag jJAna kahe che. .. samyag jJAnIne game tevu zAstra samapaNe pariNaye che. game temAM
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. 17 thI te sAra mAtra grahI zake che. dukANamA prApta paramArthathI te sukheM khapara hita sAdhI zake che. ajJAnI yA zuSkajJAnI tema. kadApi karI zakato nathI. . ___ samyag jJAnIne samyag jJAnanA vaLathI samajAyelA rAga dveSAdika aMtaraMga zatruvargane damavA mukhya lakSa rahe che. tenI sakala karaNI tevA mukhya lakSathIja pravarte che, tethI tene A dRzya dunIyA kevaLa svArthamaya bhAse che. je eka vastune saMpUrNa jANe che te sarva vastune saMpUrNa jANe che, eTale ke je sarva bhAvane sarvathA jANe cha : teja eka bhAvane saMpUrNa jANI. zake che. A vAtanI khAtrI samyam jJAnathI sArI rIte thai zake che. mATeja satsamAgama karIne yA paropakArazIla mahA puruSa praNIta paramAgamanI sahAya meLavIne samyag jJAnano khapa ko karavo yogya che. evA khapI puruSoja parama padanA adhikArI thai zake che. jema pUrve eka paNa padanu samyag rItyA zravaNa, manana ane nididhyAsana karavAthI kaika bhAgyavaMta bhavyonu ka-' lyANa thayu che, tema sarvakALe thai zake tema che. jyAre eka paNa pada saMbaMdhI samyag jJAnano Avo apUrva mahimA che to pachI tevAM aneka padavALA samyag jJAnatuM to kaheja zuM? . . . . ., jJAnI puruSoM samyag jJAnane aMpUrva amRta, apUrva. rasAyaNa ane.. . apUrva aizvarya kahine bolAve che. ane te yathArtha che, kemake tethIja:
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. AtmA paramapadano bhogI thai zake che. samyag jJAnayukta AtmAja svarga ane mokSa saMbaMdhI lakSmIno adhikArI thAya che. paNa ajJAna ane avivekAtmAto duHkhamaya saM-, sAra sAgaramAMja bhramaNa kare che. jJAnavaMta-vivekI game tyAM karma-mukta thAya che, tyAre ajJAnI mANI jyAM tyA karmathI baMdhAya che. __jJAnahIna pANI punya, pApa, guNa avaguNa, tathA tyAjyAtyAjya 'vigerenA-vivekane jANI zakatA naithI. jema janmAMdha jIva sUryanA svarupane jANI zaMkatA nathI tema ajJAMnI avivekI jIva paNa hitAhita, ucitAnacita, temaja bhakSyAbhakSya peyApeya saMbaMdhI guNadoSanu yathArtha svarupa samajAne samartha thai zakato nathI. . ukta hetu mATe samyag jJAna- jema bane tema ArAdhana karavA zAstrakAra ApaNuM lakSa kheMcavA bhAra daine kahe cha ke he bhanyo ! nirmaLa guNarnu nidhAna, samasta vijJAnatuM bIja mumukSujanoe sevavA yogya, sarva tatvaprakAzaka, pApatarunu nikaMdaka ane manarupa madonmatta hAthIno garva gALavAne kesarI siMha samAna, sarvajJa bhASita samyaga jJAnUna tame jarura yathAzakti ArAdhana karo. tenuM virAdhana to tame kadApi karazoM nahi.
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. - - - - - 6 sadAcAranu sevana kara, AcAranI zuddhi karavI, sadAcaraNa sevana kara, eja samyag jJAna-darzana- phaLa che. samyaga jJAna-darzana utAM sadAcAra (samyak cAritra guNa) mApta thayo nahi to vAMjhIyA vRkSanI pere te jJAna-darzanane adhyAtmI puruSo nakAmAM kahe che, ema samajI jema vane tame savrato sevavA AtmArthI janoe ahoniza ujamALa rahevuna yogya che. daza dRSTAMtathI durlabha manuSyadeha pAmyAnuM kharaM phaLa ejache. __zuddha cAritra yukta eka divasarnu paNa jIvita lekhe che, paraMtu cAritrahIna koTI varSatuM paNa jIvana nakAmuM che. zubhakaraNI vinAnA divasa mAtra vAMjhIyA lekhavAnA che. saMghayaNa-zarIravaLa hIj chatAMje cAritrane samyag Acare che te utkRSTa zarIra vaLanI apekSAe sahastragaNuM phaLa pAme che. saMghayagarnu vArnu kADhIne cAritra guNamAM zithila thavAne vadale ulaTo adhika prayatna karavo yukta che. chatAM zithilatAne bhajanAra pragaTa svaparanA ahitanAja bhAgI thAya che. cAritravata va maryAdAne sevato je je vastune icche che tene te tatkALa AvI maLe che evo samyag cAritrano mahimA pragaTa chatAM temAM koNa pramAdI yo?
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. - hIna saMghayaNa chatAM je eka varSanI dIkSA barAvara pALavI te utkRSTa __ saMghayaNanI sahasra varSenI dIkSA barAbara samajavI yukta che. ema vicA rI tapa, japa, jJAna, dhyAna vigere sadanuSThAnamAM sadA sAvadhAnapaNe vartavAmAMja svaparahita samAyelaM jANavU. cAritrathI calAyamAna thai bhraSTa thayelo jIva jIvato chato mUA barovara che. ane cAritra saMyukta AtmA mUA chatAM ubhaya lokamA amara thai rahe che. ukta hetuthI cAritra guNanI puSTi mATe zAstrakAra bhAra mukIne upadize che ke "sakala madarahita, devamAnya, sarva tIrthanAthoe sAdara sevavAyogya mahA guNasAgara paMDitoe sevita, mukti sukhana avadhya vIja, nirmaLa guNanidhAna, sarva kalyANa, mULa kAraNa, ane sakaLa vikArarahita e, nirmaLa cAritra he bhavyo ! tame bhAvathI bhajo, jethI akSaya anaMta sukhane tame sahaje varo." 7 iMdriyornu damana kara. . nAyaka evA mane relA iMdriya-coroe dharma dhana- haraNa karIne bApaDA lokone AkuLavyAkuLa karI mUkyA che. tethI temane vaza karavAne bhagIratha prayatna karavAnI jarura che. anyathA te sarvane vaza karI jIvanI bhAre durdazA karaze.
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. jema iMdhanathI ani tapta thato nathI ane game teTalI nadIyothI paNa darIyo pUrAto nathI tema viSayamukhathI kadApi paNa iMdriyo tRpta thavAnI nathI. ema madhyasthapaNe vicAra karI vivekathI saMtoSatti dhAravI yogya che. jeNe vairAgya khaDgathI iMdriya corone haNyA che tenoja kharekhara mokSa thAya che. vAkI vIjA kAyAklezo vaDe | vaLavArnu cha ? mATe prathama mana ane iMdriyoneja vaza karI levAnI jarura che. te vinA karavAmAM AvatI kaSTakaraNI kaSTaharaNI thavAnI nathI. manano jaya karIne jemaNe iMdriyAno nigraha ko nathI temaNe sAdhu-mudrA dhAraNa karIne kevaLa potAnA AtmAne Thagyoja che. ema nizcaya samajavu. je potAnI iMdriyone paNa jItavAne samartha thai zakatA nathI temanI dIkSA ke tapasyAmAM kAMi mAla jevU nathI. iMdriyonA gulAma 'thaine ulaTA te dharmanI apabhrAjanA rupa mahA anarthane pedA kare che. 'mATe dIkSA grahaNa kA pahelAMja yogya vicAra karavAnI jarura che, dIkSA lIdhA bAda to iMdriyo upara saMpUrNa kAbu rAkhavA ahoniza lakSaM rAkhI rahevAnI khAse jarura che. kemake virakta AtmAne paNa te viSayapAsamA pADI nAMkhatAM cUkatI nathI.
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ __ 22 zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. iMdriyarupI durdhara coro jIvanAM vratajJAnAdi guNa ratnathI bharelA jagatAraka bhAMDane kSaNavAramA skhalanA pamADe che. tethI je munIzvaro saMnaddha thaine mahAvratarupI vANo sAvadhAnapaNe grahI maryAdAmAM rahyA chatAM dhyAnarupa tIrathI temane marmamA haNe che, teoja mukhasamAdhe, mokSapurImA jai zake che. 8 strIno saMga-paricaya taja. strI kevaLa kAma vikArarnu ghara che, ema samajI sAdhu janoe tenI saMgati vAravI yogya ja che. bhalA bhalA paNa sAdhu strI saMgatathI nizAna cUkI gayA che. tethI brahmacArIjanoe strIonA paricayathI dUra rahevU ja hitakArI che. ema vartavAthI ja navakoTi zuddha brahmacayaMnI rakSA thai zake che. duniyAmAM gahanamA gahana strI caritra ja che. tethI jema vane tema sAdhu puruSoe tenAthI cetatAM rahevAnI jarura che. jevo mUSakane mAjorI taraphathI bhaya rAkhavAnI jarura che. tema brahmacArI sAdhune paNa strI samudAya taraphathI bhaya rAkhavAnI jarura paDe che, strIjanono paricaya sAdhu janone hitakArI nathI ja e nirvivAda siddha che. agnithI lAlacoLa thayelI lohamaya pUtalI AliMgana kara sAru paNa narkanA dvArabhUta nArInA nitaMvarnu sevana kara sAraM nIja..
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza,bhAga.2 jo. - strIne eka dUjhatI viSanI vela che ema samajIne tenAthI dUra raheDhuM. * khInAM mohamaya vacana vilAsa yA hAvabhAvathI 'lobhAi prabaLa' kAmathI pIDita thai aMte Apa khuda cAlanAra sAdhu : brahma vratathI bhraSTaH thAya che.. strInA cira paricayathI sAghu kulabAlukanI pereM mArga bhraSTa thaine mahA viDaMbanA pAtra thAya che, ane kSaNika sukhane mATe akSaya. mukhathI cUkI jAya che. tethI AtmArthI sAdhu janoe strI saMgathI dUra rahe, ja yukta che. jyAre citrAdimAM nirmANa karelI nArI paNa manano kSobha kare che to pachI sAkSAt jIvatI jyota (mahAmAyA) nArI sAthasaMsarga vArtAdika karatAM kema kAyama rahI zakAya e jarUra vicAravA. jevU che, sarpa, vyAghra, caurodikanI sAthe sahavAsa karatAM eTalaM nukazAna nathI jeMdakheM strInI. sAthe kSaNamAtra rahetA saMbhave. ema samajIne zANA sAdhuoe kSaNamAtraH paNa svacchaMdapaNe strIno saMga yA paricaya: . karavo yogya nathI. . . .,
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. sApaNI sparza karIne karaDe che ane nArI to dUrIja DaMsa mAre che. tethI ema samajAya che ke dRSTi viSa sarpanI jema tenI dRSTimAMja jhera raheluM che. evI strIna nAma sAMbhaLatAMja sthAnAntara cAlyA javU joie. . sarva rIte saMyama prANane haranArI hovAthI nArIne zAstrakAre pratyakSa rAkSasI kahIne bolAvI che. chatAM teno vizvAsa karanAra sAdhunA caritra viSe vadhAre zuM kahevU ? strIsaMgI sAdhu jarura saMyamathI bhraSTa thai jAya che. sArAMza e che ke bhavabhIru hovAthI jeo bhagavaMtanI AjJA mujaba svInA aMgopAMgane paNa dRSTi daine nIrakhatA nathI, vikAra budvithI (pazu vRttithI) tenI sAthe vAta paNa karatA nathI, ane manathI viSaya sukhanI bhAvanA karatA nathI, ema sarve rIte sAvadhAna thaine brahmacarya- pAlana kare che teja mahAtmAo A dustara bhavodadhine sahajamAM tarIne akSaya sukhanA adhikArI thAya che. evA mahAzayo nAMja zuddha caritra anukaraNa karavA yogya che. vaLI kaDaM che kenacarAjabhayaM na ca corabhayaM, ihaloka sukhaM paraloka hitaM // vara kIrtikaraM naradevanata, zramaNatva midaM rmnniiytr.||1|| jene nathI to rAja bhaya ane nathI to corabhaya, A lokamAM
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. 25 paNa mukhakara ane paralokamAM paNa hitakara, zreSTa evI kIrti-kaumudIne vistAranAra ane jene nara devAdika namelA che, e, A pragaTa anubhavAtuM sAdhupaguMja zreyAkArI che mATe temAM vizeSe Adara karavo. 9 vipaya rasano tyAga kara. jANe kevaLa narkanuja sthAna na hoya ! evI asAra niMdanIya, azuci ane dugadhI ecI strInI yonimAM kAmAMndha mANasa kIDAnI pere krIDA kare che. bhavabhIra vivekAtmA to svAmamAM paNa teno saMga icchato nathI. cAmaDAthI vITelA hADapiMjaravALA ane durgadhI evA zleSmAdikathI bharelA kAminInA mukhane kAmAndha mANasa zvAnanI pare cATe che ____ mAMsanA locA jevA strInAM stano ane viSTAdithI bharelA kumAkuLa strInA udaramA kAmAMndha mANasa kAgaDAnI jega krIDA kare che. gorI cAmaDIthI vITekheM ane vastrAbharaNayI bhUSita kareluM strItuM rupa joine he ! bhadra ! tuM vivekathI vicArakara. paNa temAM pataMganI pere tuM ekAeka jhaMpalAi paDIza nahi. nahito chevaTa pazcAtApa karIza. svabhAvika rIteja Adhika azucithI bharelA ane aneka dvArathI azu
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24 zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. sApaNI sparza karIne karaDe che ane nArI to dUrathIja DaMsa mAre che. tethI ema samajAya che ke dRSTi viSa sarpanI jema tenI dRSTimAMja jhera raheluM che. evI strIcaM nAma sAMbhaLatAMja sthAnAntara cAlyA javU joie. . sarvarIte saMyama prANane haranArI hovAthI nArIne zAstrakAre pratyakSa rAkSasI kahIne bolAvI che. chatAM teno vizvAsa karanAra sAdhunA caritra viSe vadhAre zuM kahevU ? strIsaMgI sAdhu jarura saMyamathI bhraSTa thai jAya che. sArAMza e che ke bhavabhIru hovAthI jeo bhagavaMtanI AjJA mujava strInA aMgopAMgane paNa dRSTi daine nIrakhatA nathI, vikAra vuddhithI (pazu vRttithI) tenI sAthe vAta paNa karatA nathI, ane manathI viSaya sukhanI bhAvanA karatA nathI, ema sarva rIte sAvadhAna thaine brahmacarya- pAlana kare che teja mahAtmAo A dustara bhavodadhine sahajamAM tarIne akSaya sukhanA adhikArI thAya che. evA mahAzayo nAMna zuddha caritra anukaraNa karavA yogya che. vaLI ko che kena carAjabhayaM na ca corabhayaM, ihaloka sukhaM paraloka hitaM // vara kIrtikaraM naradevana, zramaNatva midaM ramaNIyataraM // 1 // jene nathI to rAja bhaya ane nathI to corabhaya, A lokamAM
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. paNa sukhakara ane paralokamAM paNa hitakara, zreSTa evI kIrti-kaumudIne vistAranAra ane jene nara devAdika namelA che, evaM A pragaTa anubhavAtuM sAdhupaNuMja zreyAkArI che mATe temAM vizeSa Adara karavo. - 9 viSaya rasano tyAga kara. jANe kevaLa narkanuMja sthAna na hoya! evI asAra niMdanIya, azuci ane durgaMdhI evI strInI yonimAM kAmAMndha mANasa kIDAnI pere krIDA kare che. bhavabhIra vivekAtmA to svamamAM paNa teno saMga icchato nathI. ____ cAmaDAthI vITelA hADapiMjaravALA ane durgaMdhI evA zleSmAdikathI bharelA kAminInA mukhane kAmAndha mANasa zvAnanI pere cATe che ___ mAMsanA locA jevA strInAM stano ane viSTAdithI bharelA kRmAkuLa strInA udaramA kAmAMndha mANasa kAgaDAnI jega krIDA kare che. 'gorI cAmaDIthI vITekheM ane vastrAbharaNI bhUSita karelaM strInuM rupa joine he ! bhadra ! tuM vivekathI vicArakara. paNa temAM pataMganI pere tuM ekAeka iMpalAi paDIza nahi. nahito chevaTa pazcAtApa karIza. svabhAvika rIteja Adhika azucithI bharelA ane aneka dvArathI azu
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. sApaNI sparza karIne karaDe che ane nArI to dUrathIja DaMsa mAre che. tethI ema samajAya che ke dRSTi viSa sarpanI jema tenI dRSTimAMja jhera rahelaM che. evI strInuM nAma sAMbhaLatAMja sthAnAntara cAlyA javU joie. . sarva rIte saMyama prANane haranArI hovAthI nArIne zAstrakAre pratyakSa rAkSasI kahIne bolAvI che. chatAM teno vizvAsa karanAra sAdhunA caritra viSa vadhAre zuM kahevU ? strIsaMgI sAdhu jarura saMyamathI bhraSTa thai jAya che. sArAMza e che ke bhavabhoru hovAthI jeo bhagavaMtanI AjJA mujava svInA aMgopAMgane paNa dRSTi daine nIrakhatA nathI, vikAra budithI (pazu vRttithI) tenI sAthe vAta paNa karatA nathI, ane manathI viSaya sukhanI bhAvanA karatA nathI, ema sarva rIte sAvadhAna thaine brahmacarya, pAlana kare che teja mahAtmAo A dustara bhavodadhine sahajamAM tarIne akSaya sukhanA adhikArI thAya che. evA mahAzayo nAMja zuddha caritra anukaraNa karavA yogya che. vaLI kahyu cha kenacarAjabhayaM na ca corabhayaM, ihaloka sukhaM paraloka hitaM // vara kIrtikaraM naradevanata, zramaNatva midaM rmnniiytrN||1|| jene nathI to rAja bhaya ane nathI to corabhaya, A lokamAM
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. 25 paNa sukhakara ane paralokamAM paNa hitakara, zreSTa evI kIrti-kaumudIne vistAranAra ane jene nara devAdika namelA che, evaM A pragaTa anubhavAtuM sAdhupaguMja zreyAkArI che mATe temAM vizeSa Adara karavo. 9 viSaya rasano tyAga kara. jANe kevaLa narkanuMja sthAna na hoya ! evI asAra niMdanIya, azuci ane durgaMdhI evI strInI yonimAM kAmAMndha mANasa kIDAnI pere krIDA kare che. bhavabhIru vivekAtmA to svamamAM paNa teno saMga icchato nathI. cAmaDAthI vITelA hADapiMjaravALA ane durgaMdhI evA zleSmAdikathI bharelA kAminInA mukhane kAmAndha mANasa zvAnanI pere cATe che mAMsanA locA jevA strInAM stano ane viSTAdithI bharelA kumAkuLa strInA udaramAMkAmAMndha mANasa kAgaDAnI jema krIDA kare che. ___gorI cAmaDIthI vITekheM ane vastrAbharaNathI bhUSita kareluM strItuM rupa joine he ! bhadra ! tuM vivekathI vicArakara. paNa temAM pataMganI pere tuM ekAeka iMpalAi paDIza nahi. nahito chevaTa pazcAtApa karIza. khabhAvika rIteja adhika azucithI bharelA ane aneka dvArathI azu
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2.6 zrI jainahitopadeza bhAga 2- jo. cine vahana karatAM chatAM cAmaDAthI maDhelA strInA dehanuM aMtara svarupa vicArIne tuM vivekathI teno parihAra kara. "I kAmAndha mANasa kAbharAg2ane vaza thayo thako doSAkuLa khImAM gunoja Aropa karyA kare che, ane viSayarasanA tyAgI evA vivekI haMsanI paNa hAMsI karI svautkarSa batAvavA mAge che. paNa aMte to kAca te kAca ane maNi te maNija che. ghughUDa divase dekhatuM nathI ane kAgaDo rAtre dekhato nathI paNa kAmAMndha to rAtre ke divase kaMipaNa dekhI zakato nathI. moha mahA madirAnA jorathI tenI zuddhabuddha khovAi javAthI te mUcchitaprAyaH thai jAya che. kAmAndha mANasa jihvA ane kAmane vaza paDayo je je pApakarma kare che tenAM agaNya phaLa te narakAdika gatimAM jaine bhogave che. kAmAndha mANasa sukha, duHkha, hitAhita, puNya, pApa temaja samIpastha vadha, baMdha ane maraNane paNa jANI zakato nathI, tene durgatino Dara hoto nathI, tethI te niHzaMkapaNe pazukrIDA (maithuna - pazukriyA ) karavAmAMja mazagUla rahe che. ane sAMDhanI jema svacchaMdapaNe mhAlavAmAMja sAra samaje che: tila mAtra sukhane mATe kAmAndha mANasa. sArAM vratane tajIde. che..
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. 27 ane A loka ane paralokamAM meru jevaDAM moTAM duHkha mAthe vhorI le che, : viSama evA kAma-vANathI pIDita thai je dharmarUpa ciMtAmaNine tajI deche, te hatabhAgya aneka janmamaraNa saMbaMdhI duHkhane sAdhI durgatimAM jAya che. 10 zrI vItarAga devanI bhakti kara. je subuddhi puruSa ekAgracitte sadA vItarAga prabhunI sevA kare che te svarga ane rAjyAdi saMbaMdhI sarva sukhane bhogavIne aMte akSaya padane pAme che. vItarAga prabhune tajIne je rAga dveSa yukta devane bhaje che te durmati ciMtAmaNi ratnane tyajIne dhULanuM DhekuM hAthamAM levA jevuM kare che. jinezvara devanuM smaraNa mAtra karavAyI roga zoka bhaya kleza graha sAkiNi ane dAridrAdika sarva duHkha dUra thai jAya che. je mugdha aneka deva ane aneka gurune seve che te kAryAkArya saMbaMdhI vicAra zUnya unmatta jevo che, ema jANavuM. bhavya kamaLone prabodha karanAra, sarva duHkhane dUra karanAra, tribhu
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ 28 . zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. vanapatine sevavA yogya, dharma ratnanA sAgara, svaparane atyaMta hitakArI svarga ane mokSasukhanA mukhya sAdhanabhUta ane sakaLa guNanAnidhAna evA tIrthanAtha zrI vItarAgaprabhunI he bhavyo ! tame bhAvathI bhakti karo jethI anukrame samyag darzana, jJAna ane cAritrarupa ratnatrayIne pAmI nenuM samyag ArAdhana karIne tame akSaya-avinAzI sukhanA saMpUrNa adhikArI thAo? . 11 sadgururnu sevana kara, je guru jJAna ane cAritrathI yukta chatAM dharmopadezaka, nirlobhI ane bhavya jIvono nistAra karanAra che, teja AtmahitaiSIe sevana karavU yukta che. je sadguru svayaM bhavasamudra tarI zake che teja anya jIvone 'paNa tArI zake che. je poteja bhavasAgaramAM DUbe che te parane zI rIte tArI zakaze ? ema vicArIne sadoSa-sAraMbhI guruno tyAga karavo. . sadguru sevaka subuddhi puruSa svarga ane mokSa saMbaMdhI sukhane pAme che. paNa kugurukAmI durbuddhi to naraka ane tiryaca gatineja prApta thAya che. je nigraMtha gurune tajIne kugurunI sevA kareche te gharanA AMgaNe "ugelA kalpavRkSane chedIne dhaMtUrAne vAvavA jevUja kare che.
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. 29 __ mAtApitA ane sarva kuTuMbAdika; durgatimAM paDatA jIvano uddhAra karavA asamartha che. paNa eka saMdguru, pavitra dharmanI sahAyathI. aneka bhavya jIvone A bhavasAyarathI tAravAne samartha thai zake che. jene svapara saMbaMdhI samyag vicAra varte che, je saMsAranA pArane. pAmelA che. vaLI nirupama guNe karIne yukta, jJAna vijJAnamA dakSa, jItendriya, bhavya jIvone tAravA pota samAna, ane sakaLa doSarahita evA sadgurunI he bhavyo! tame bhAvathI bhakti karo. __ 12 tapa karavAmAM yathAzakti prayatna kara. je subuddhi taparnu svarupa samajIne kevaLa AtmakalyANa mATe ternu sevana kare che tene anukrame sarva karmano aMta thatAM muktikamaLA paNa, vare che to pachI svarga saMbaMdhI sukha ane rAjyaMnA sukhanuM to kahedhuMja zRM? tevA mukha to prAsaMgika hocAthI sahaje saMpaje che. ____ anazana, UnodarI vRtti saMkSepa, rasatyAga, kAyakleza ane saMlInatArupa vAhatapa tathA prAyazcita, vinaya, vaiyAvacca, svAdhyAya, dhyAna ane.kAussagga (samAdhi.) rupa abhyaMtara tapane.je vivekathI seve che te mahAzayanI sakaLa manorathamALA phaLIbhUta thAya che.. . . . bAhyatapathI jema abhyaMtaratapanI puSTi thAya tema lakSa rAkhavAnI khAsa jarura che. vaLI jema dharmasAdhanamAM vadhAre sAvadhAnapaNuM rahe.
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ 28 . zrI jainahitopadeza bhAga 2. jo. vanapatine sevavA yogya, dharma ratnanA sAgara, svaparane atyaMta hitakArI ___ svarga ane mokSasukhanA mukhya sAdhanabhUta ane sakaLa guNanAnidhAna evA tIrthanAtha zrI vItarAgaprabhunI he bhavyo ! tame bhAvathI bhakti karo jethI anukrame samyag darzana, jJAna ane cAritrarupa ratnatrayIne pAmI benuM samyag ArAdhana karIne tame akSaya-avinAzI mukhanA saMpUrNa adhikArI thAo? . 11 sadgururnu sevana kara, je guru jJAna ane cAritrathI yukta chatAM dharmopadezaka, nirlobhI ane bhavya jIvono nistAra karanAra che, tenuMja AtmahitaiSIe sevana karavu yukta che. je sadguru svayaM bhavasamudra tarI zake che teja anya jIvone 'paNa tArI zake che. je poteja bhavasAgaramAM DUbe che te parane zIrIte tArI zakaze ? ema vicArIne sadoSa-sAraMbhI guruno tyAga karavo. . sadguru sevaka subuddhi puruSa svarga ane mokSa saMbaMdhI sukhane pAme che. paNa kugurukAmI durbuddhi to naraka ane tiyeca gatineja prApta thAya che. je nigraMtha gurune tajIne kugurunI sevA kareche te gharanA AMgaNe ___"ugelA kalpavRkSane chedIne dhaMtUrAne vAvavA jevUja kare che.
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ . zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. - karmarupa parvatanuM bhedana karavA vajU samAna, svarga ane mokSa sukha sAdhavAne maMtra samAna ane viSaya vikArane haThAvavAne zreSTha upAya rupa evA samAdhikAraka tapanuM he bhavyo ! tame bhAvathI sevana karo. je samatApUrvaka zuddha tapanuM sevana kare che te cilAti putranI pere svarga saMbaMdhI mukhane pAmI aMte dRDha prahArInI jema avicaLa mukhane pAme che. athavA nAgaketunI pere kalyANa paraMparAne sukhe sAdhI zake che. 13 jIhAne vaza kara. rasaneMdriyamAM laMpaTa chato je mUDha bhakSyAbhakSyano khyAla rAkhato nathI te kubuddhi abhakSya bhakSaNathI adhogatineja pAme che. . Adu, mULA, gAjara, piMDa, piMDAla, sUraNa, garamara, nIlIgaLo, vaTATA, sakkarakaMda vagere sarva bhUmikaMda, komaLa patra-phUla ke phaLaM, viSa, hima, karA, ajANyAM phaLa, kAcaM mIThaM, tila, khasakhasa rAtribhojana, riMgaNa, viMgaNa, bahuvIja 'phaLa, tuccha phaLa, vaDavIja pramukha ve rAtrI uparAMtarnu dahi, traNa rAtri uparAMtanI chAza, kaThoLa -sAthe kAco gorasa (dUdha, dahiM ke chAza) madha, mAkhaMNa, vAsI anna, ghola athANu ane saMDI gayelI vastu vigaire abhakSyAdikaMna
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. kaSAyanI maMdatA thAya ane pariNAmanI zuddhi thAya tema lakSa rAkhIne tapa karavo. samatApUrvaka tapa karavAthI nikAcita karmanA paNa baMdha tUTI jAya che. vivekayukta tapa saMyamathI game tevAM aghora pApano paNa kSaya thAya che. ___ je karatAM durdhyAna thAya athavA AgaLa upara dharmasAdhana aTakI paDe evAM ajJAna tapa ghaNA karavA karatAM vivekayukta svalpa tapathI vizeSa hita thai zake che. je svAdhInapaNe tapa saMyamathI dehanu damana kare che tene kadApi parataMtratA saMbaMdhI duHkha sahana karavU paDatuM nathI. paNa zarIra-mamatAthI je kaMipaNa tapa japa saMyama sevatA nathI temane parAdhInapaNe bahuja zocavU paDe che. aMte paNa tapa japa saMyama vinA sakaLa duHkhano aMta nathI to pachI zA mATe prApta thayelI zubha sAmagrIno lAbha levA cUka joiye? puNya sAmagrIne pAmIne teno sadupayoga nahi karanArane tevI sAmagrI punaH prApta thavIja muzkela che. mATe jema vane tema teno sadupayoga karavoja yukta che.. .: cyAra jJAne karI yukta ane sura-sevita evA tIrthanAtha paNa jyAre karma kSayaM mATe tapa kare che to pachI sAmAnya janoeM te zo mATe karavo na joiye ? Atma unnati mATe te karaMcAnI khAsa AvazyakatA . . .. ... . . . . . . . . . .
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. ___ karmarupa parvatanuM bhedana karavA vajU samAna, svarga ane mokSa mukha sAdhavAne maMtra samAna ane viSaya vikArane haThAvavAne zreSTha upAya rupa evA samAdhikAraka tapanuM he bhavyo ! tame bhAvathI sevana karo. je samatApUrvaka zuddha taparnu sevana kare che te cilAti putranI pere varga saMbaMdhI mukhane pAmI aMte dRDha prahArInI jema avicaLa mukhane pAme che. athavA nAgaketunI pere kalyANa paraMparAne sukhe sAdhI zake che. - 13 jIhAne vaza kara. rasaneMdriyamAM laMpaTa chato je mUDha bhakSyAbhakSyano khyAla rAkhato nathI te kubuddhi abhakSya bhakSaNathI adhogatineja pAme che. Adu, mULA, gAjara, piMDa, piMDAla, sUraNa, garamara, nIlIgaLo, baTATA, sakkarakaMda vagere sarva bhUmikaMda, komaLa patra-phUla ke phaLaM, 'viSa, hima, karA, ajANyAM phaLa, kAcuM mIThaM, tila, khasakhasa rAtribhojana, riMgaNa, viMgaNa, vahuvIja 'phaLa, tuccha phaLa, vaDavIja pramukha ve rAtrI uparAMtanuM dahi, traNa rAtri uparAMtanI chAza, kaThoLa sAtha kAco gorasa (dUdha, dahiM ke chAza) madha, mAkhaMNa, vAsI anna, voLa athANu ane saMDI gayelI vastu vigaire abhakSyAdikaMna
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. kaSAyanI maMdatA thAya ane pariNAmanI zuddhi thAya tema lakSa rAkhIne tapa karavo. samatApUrvaka tapa karavAthI nikAcita karmanA paNa baMdha tUTI jAya che. vivekayukta tapa saMyamathI game tevAM aghora pApano paNa kSaya thAya che. __je karatAM durdhyAna thAya athavA AgaLa upara dharmasAdhana aTakI paDe evAM ajJAna tapa ghaNA karavA karatAM vivekayukta svalpa tapathI vizeSa hita thai zake che. je svAdhInapaNe tapa saMyamathI dehanu damana kare che tene kadApi parataMtratA saMbaMdhI duHkha sahana karavU paDatuM nathI. paNa zarIra-mamatAthI je kaMipaNa tapa japa saMyama sevatA nathI temane parAdhInapaNe bahuja zocavU paDe che. aMte paNa tapa japa saMyama vinA sakaLa duHkhano aMta nathI to pachI zA mATe prApta thayelI zubha sAmagrIno lAbha levA cUka joiye ? puNya sAmagrIne pAmIne teno sadupayoga nahi karanArane tevI sAmagrI punaH prApta thavIja muzkela che. mATe jema vane tema teno sadupayoga karavoja yukta che. .. " cyAra jJAne karI yukta ane sura-sevita evA tIrthanAtha paNa jyAre karma kSaya mATeM tapa kare che to pachI sAmAnya janoeM te zo mATe karavo na joiye? Atma unnati mATe te karaMcAnI..khAsa AvazyakatA ch|| ... ... ... .. . . . . . . . .
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. karmarupa parvatatuM bhedana karavA vajU samAna, svarga ane mokSa mukha sAdhavAne maMtra samAna ane viSaya vikArane haThAvavAne zreSTha upAya rUpa evA samAdhikAraka tapanuM he bhavyo ! tame bhAvathI sevana karo. je samatApUrvaka zuddha tapa, sevana kare che te cilAti putranI pere svarga saMbaMdhI mukhane pAmI aMte dRDha prahArInI jema avicaLa mukhane pAme che. athavA nAgaketunI pere kalyANa paraMparAne mukhe sAdhI zake che. 13 jIhAne vaza kara. rasaneMdriyamA laMpaTa chato je mUDha bhakSyAbhakSyano khyAla rAkhato nathI te kubuddhi abhakSya bhakSaNathI adhogatineja pAme che. __ Adu, mULA, gAjara, piMDa, piMDAlu, sUraNa, garamara, nIlIgaLo, baTATA, sakarakaMda vagere sarva bhUmikaMda, komaLa patra-phUla ke phaLaM, viSa, hima, karA, ajANyAM phaLa, kAcuM mIThaM, tila, khasakhasa rAtribhojana, riMgaNa, viMgaNa, bahuvIna 'phaLa, tuccha phaLa, vaDavIja pramukha ve rAtrI uparAMtanuM dahi, traNa rAtri uparAMtanI chAza, kaThoLa sAthe kAco gorasa (dUdha, dahiM ke chAza) madha, mAkhaNaM, vAsI anna, ghoLa athANuM ane saMDI gayelI vastu vigere abhakSyAdikana
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ - zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. kharupa samajIne suvuddhijanoe teno tyAga karavo yogya che. kemake kSaNika viSaya mukhanI khAtara tethI asaMkhya ke anaMta jIvono vidhvaMsa thAya che. eka talamAtra bhUmikaMdamAM paNa anaMta jIvo rahelA che. tethI pazunI pere viveka rahita tevI abhakSya, anaMtakAya vastuone pramANa rahita khAnAra mANaso anaMta jIvono saMhAra karI kSaNika tRpti meMLavI adhogatine pAmI anaMta janma maraNa saMbaMdhI duHkhane prApta thAya che, tilamAtra mukhane mATe meruthI paNa moTuM duHkha mUrkha loko ajJAnatAthI mAgI leche jihvedriyane vaza karI abhakSya mAtrano tyAga karanAra mubuddhijano sarvatra sukhI thAya che. . rasa laMpaTa jIvo aneka vyAdhione bhoga thai paDe che tema jIteMdriya kadApi thai paDato nathI. ema samajIne paNa abhakSya bhakSagathI sadaMtara dUraja rahevA prayatna karavo. auSadha upacAranI khAtara madha, mAkhaNa vigere abhakSya vastu vAparI khAnArane paNa pariNAme ahitaja kaheluM che. tethI tevA viSama saMyogomAM vivekI mANasoe vizeSa sAvaceta rahevU yogya che. (yuktache.) - pavitra dIkSA grahaNa karyA chatAM rasaneMdriyane vaza thai yathecchita. bhojana karanAra bhikSu maMgU AcAryanI pere viDaMbanApAtra thAya che..
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. tethI ubhaya lokanAM sukhane icchatA AtmArthI jIvoe jIhAne jema vane tema vivekathI vaza karavA satata prayatna karavo yuktaja cha. jema kupathya bhojanathI mAThAM pariNAma Ave che tema tevAM viveka vinAnAM rAgadveSa yukta svArthI vacanothI paNa viparItaja pariNAma Ave che ema samajIne svaparane hitakArI satya ane priya vacanaja prasaMgopAta bolavAnI Teva pADavI. jarUra vinAnu, nagara vicArya, sva. chaMdapaNe bahu volavAnI (TevathI jIva ghIvAra jIvanA paNa jokhamamAM AvI paDe che ema vicArIne zANA mANasoe hita, mita, priya, ebuM satya paNa prasaMgopAta jarUra jeTaluja namrapaNe bolavAnI Teva rAkhavI. AthI sarva koine saMtoSa maLvAno sAro saMbhava rahe che. rAMgadveSa rahita madhyasthapaNe vicArIneja prasaMgopAta priya anne satya vacana vadavAthI te parane paNa prAyaH hitakAraji thAya che. 14 rAga dveSano tyAga kara.... .. anAdi kukarmanA yogathI jIvane rAgadveSarupa bhAre dustara vikAra thayA che, jethI jIva ekane dekhI rAjI thAya che ane vIjAne dekhI karAjI thAya che, temaja te cepI roga aneka bhava saMtati sudhI cAlyA kare che. . 2 ., , ", / .. mmissit:
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. ukta mahAvikArathI jIvane svaparanuM yathArtha bhAna thaI zakatuM nathI. tethI tene guNadoSa saMbaMdhI ulaTuM avaluja bhAna thAya che. rAgI doSaM na pazyati-viSaya mukhamAM magna thayelo jIva strI Adika padArthomA rahelA doSone temaja temanA saMga-paricayathI bhAvI doSone nahi samajaMtAM ulaTA temAM guNanoja Aropa karIne aMdha pravRtti karyA kare che. evIja rIte irSyA-dveSathI jenuM aMtaHkaraNa kaluSita thaI gayuM che tenI mati paNa viparItaja daurAvAthI sAmAmAM game tevA sadguNoM chatAM ane tevA sadguNI-samarthanI sAthe dveSabuddhi rAkhavAthI bhAcI anarthane te mUDhAtmA samajI zakato nathI, eTalaMja nahi paNa sAmAnAmA rahelA sadguNone te jaDamati kevaLa doSarupeja lekhe che ane tene tRNanI jema gaNI mithyAbhimAnI tenI sAthe vara bAMdhIne ulaTo anarthaja pedA kare che. vaDanA bIjanI pere AgaLa jatA tenI paraMparA vadhatIja jAya che. ema samajIne zANA mANasoe jema bane tema zIghra ukta mahA vikArone upazamAvavA avazya udyama karavo ghaTe chaH roga ane dveSa halahilaM jhera karatAM paNa adhika duHkhadAyI nIMva chai. ___jo samatAM bhAvita sat puruSonI sovata karIne temanI hita zIlAmaNayI potAnI anAdinI bhUla samajavAmAM Ave ane tethI
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. 35 potAnA vikArAne vAravAne joito prayatna karavAmAM Ave to anukrame satata zubha abhyAsanA vaLathI ApaNAmAM jaDa ghAlIveselA rAga dveSAdi vikArono samULago aMta AvI zake. paNa jyAM sudhI ukta mahA vikArono aMta na Ave tyAM sudhI temanuM unmalana karavA aDarA prayatna karyAja karavo joie. rAga ane dveSathI aMgha thayelA prANIyonI prAyaH adhogatija thAya che. evA aMdha jIvone kharI AMkha ApanArA alaukika zastra vaidya samAna koika sat puruSano samAgama bhAgyodaye thai Ave ane jo temanI samyag upAsanA karavAmAM Ave to sadudyamanA svAdiSTa phaLa rupe ApaNA anAdinA mahA vikAro naSTa thara ApaNane samatA rupI divya cakSunI svataMtra prApti thai zake. 15 krodhAdi kaSAyane dUra kara. krodha, mAna, mAyAM, ane lobha e cyAra kaSAya che. amIti lakSaNa krodha, ahaMbhAva lakSaNa mAna, daMbha lakSaNa mAyA, ane asaMtoSa lakSaNa lobhI anukrame mIti, vinaya, mitrAi, ane sukha zAntino nAza yAya che. mATe samaju mANasane te avazya pariharavA yogyaja che,
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. dveSa yA irSyA thakI krodha ane mAna pedA thAya che temaja kAma yA rAgAndhatAthI mAyA ane lobha pedA thAya che ane jema jema temane tethI poSaNa maLatuM jAya che tema tema teo vRddhi pAmatA jAya che. 36 bAhya ane aMtara ve prakAranA zatruomAM ajJAnI loko jenA prati bairabhAva rAkhe che te bAhyazatru che, ane jJAnI puruSo jemano kSaya karavA ahoniza yatna karyA kare che te aMtaraMga zatruo - kAma, krodhAdika che. bAhyazatru upara kaSAya karavo te aprazasta che. ane aMtaraMga zatruo upara kaSAya karavo te prazarata kaSAya kahebAya che, prazasta kaSAyanA yoge aprazasta kaSAyano anukrame abhAva thAya che, tethI prazasta kaSAya aprazasta rAgAdine dUra karavA amogha upAya tulya che. aMte to sarva prakAranA kapAya sarvathA pariharavAthIja paramapada prApta thAya che, jyAM sudhI leza mAtra rAga, dveSAdika vikAra hoya tyAM sudhI vItarAgatA hoi zake nahi ane te vinA akSayapadanA adhikArI thai zakAyaja nahi. mATe vItarAga dazAne pragaTa karavA rAgadveSa ane kaSAya mAtrano kSaya karavAne satata prayatna karavo joiye, kSamA guNavaDe krodhano, vinaya-namratA guNathI mAnano, saralatA - guNathI- mAyA- kapaTano, ane saMtoSa guNathI lobhano parAjaya karavo. kartuM cheke --
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ 37 - zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. kSamA sAra caMdanaraseM, siMco citta pavitra dayA vela maMDapa taLe, raho laho mukha mitra. deta kheda varjita kSamA, kheda rahita sukharAMja; tAme nahi acarija kachu, kAraNa sarikho kAja. kSamA khaDgaH kare yasya, durjanaH kiM krissyti|| atRNe patito vahniH svayamevo pazAmyati. mRdutA komaLa kamalathe, vajrasAra ahaMkAra; chedatahe eka palakame, acarija eha apAra. mAyA sApaNI jagaDase, grasai sakaLa guNasAra; samaro rujutA jAMgulI, pATha siddha niradhAra. - kou sayaMbhU ramaNako, jo nara pAvai pAra; sobhI lobha samudrako, lahai na madhya pracAra. mana saMtoSa agastikuM, tAke zoSa nimitta nitu sevo jini so kiyo, nijavala aMjali mitta.
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ 38 zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. pUrvokta ve prakAranA kaSAya samajavAnu phaLa e che ke jenAthI bhava saMtati vadhe evA"aprazasta kaSAyathI dUra rahevA mATe prathama to prazasta rAgAdika sevAM. eTale ke zuddha deva, guru ane dharma prati premabhAva dhAraNa karavo ne vadhAravo. te eTale sudhI ke saMsAra saMbaMdhI khoTo rAga samULago naSTa thai jAya. ane Atma-guNageM Apapane sahaja bhAna thAya ane chevaTe vItarAgadazA, pragaTa karavAne sarva pramAda dopano parihAra karIne samyag jJAna, darzana ane cAritranA dRDha abhyAsathI ApaNe sarvathA niSkaSAyapaNuM pAmIye. ___ jeo zuddha deva guru dharma upara nirmaLa rAga karavAne vadale ulaTo karAga-dveSa pedA kare che te hatabhAgyone bhaviSyamAM anaMta bhava bhramaNa karavU paDaze. ane temane prApta sAmagrI punaH pAmavI durlabha thai paDaze. jeo pAte guNI chatAM guNavaMta upara rAga dharaze teo avazya ubhaya lokamAM mukha ane yazanA bhAgI thai aMte akSaya padane pAmaze. dIkSA grahaNa karIne je krodhAdi kaSAyane sevaze-hitakArI vacana kahenAranI upara kopaze, tapazrutano garva karaze athavA pUjA pratiSThAdikathI manamAM abhimAna dharaze, kharA guNa vinA khoTo ADaMvara racI daMbhavRtti calAvaze ane vastra pAtra pustaka yA ziSya ziSyAono khoTo lobha rAkhaze. temanI upara mamatA dhAraNa karaze to
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza / 2 jo.. te svacAritrane niSphaLa karIne aMte adhogatine pAmaze. sahaja sukhadAyI cAritrane dhArIne je bhavabhIru sAdhuo rAga dveSAdika duSTa vikAranA utpAdaka anukULa yA pratikULa kAraNo maLatAM chatAM niraticArapaNe svasaMyamane pALe che teja kharA dhIra vIra sAdhuo che emaH nizca jANavU. karjA paNa che ke:-vikArahetausativikriyate, yeSAM na cetAMsi ta eva dhIrA:-rAga dveSa yA kAmakrodhAdi vikAra Upaje, evA kAraNa vidyamAna chatAM jemanAM citta jarAe kSobha pAmavAM nathI teja dhIra-cIra puruSo che. 16 ahiMsA vratano Adara kara. pramAda yukta AcaraNathI svapara prANano nAza karavo tenuM nAma hiMsA che. madya, viSaya, kaSAya, nidrA, ane vikathA e pAMca pramAda jIvone durgatimA pADanAra che tethI te avazya vayaM che. sarva pramAda rahita thaine "Atmavat sarva bhUteSu" sarva prANIne svasamAna lekhanAra mahAzaya ahiMsA vratane yathArtha pALI zake che. ____ sarva jIvane abhaya dAna denAra jevo koi utkRSTa puNyavAn nathI. kemake sarva dAna karatA abhaya dAna cahIyAtuM che. duniyAmAM vahAlAmA vhAlI cIja potAnA prANaja. gaNAya che. tethI koi kSudra jIvanA paNa piya prANa apaharavA yanna karaco nahi.
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. sarve jIvitaja iccheche, koipaNa maraNane icchatuja nathI. ema samajI nigraMtha puruSo ahiMsAvratano atyaMta Adara kare che. ___ manathI, vacanathI, ke kAyathI hiMsA karavA karAvavA ke anumodavAno sAvadhAnapaNe tyAga karavAthIja ahiMsAvatarnu pUrNa rIte pAlana thAya che. je jevA maMda ke utkRSTa pariNAmathI parane paritApa kare cha te teno tevoja alpa ke adhika vipAka bhogave che. tathA koi rIte koine paNa pIDA Upaje ebuM manathI, vacanathI.ke kAyAthI, karavU, karAvaq ke anumodayU~ nahi. kemake jeI vIja vAvIye teja phaLa pAbhIye. kaLI ApaNane duHkhamAna aniSTa chatAM jo ApaNe anyane ApaNA tuccha svArthanI khAvara jANI joine asamAdhi upajAviye to pachI tenA badalA tarIke ApaNane paNa asamAdhija pedA thAya temAM Artharya zuM ? tathA uttama rasto eja che ke sArA ke narasA ajukULa ke pratikULa saMjogomAM sahanazILapaNuM dhAraNa karIne koI jIvane kaMipaNa asamAdhi nahi karatAM banI zake teTalI samAdhi karavA prayatnazIla thA. AvA kaThINa paNa sIdhe raste cAlanAra satpuruSane kadApi kaMipaNa kaSTa prApta thavAnu nathI, eTaluMja nahi paNa te satpuruSa potAnA sadAcaraNathI zreSTha sukhanoja adhikArI thavAno.
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. 41 zarIra saMbaMdhI aneka prakAranA vyAdhi, nirdhanatA, parataMtratA, anaM caira, vigraha vigere sarva hiMsAnAM phaLa samajIne subuddhijanoe ahiMsAnoja Adara karavo. Arogya, saubhAgya, svAmitva, ane samAdhi pramukha ahiMsAnAM phaLa samajIne zANA mANasoe ahiMsAvratanoja atyaMta Adara ka vo yukta che. 17 satya vratanuM pAlana kara. priya ane hitakArI vacanane jJAnI puruSo satya kahe che, ane satya chatAM apriya, kaTuka ane ahitakArI vacana asatyaja kartuM che. tathA vaktAe vacana vyavahAramAM vizeSe viveka rAkhavAnI jarUra che. AMdhaLo, lucco, lavADa, cora, duSTa, dhITha vigere vacano rAgadveSAdika vikArathI uccarAyelAM hovAthI te prasaMge asatya Thare che. vaira, kheda, avizvAsAdi aneka doSo asatya bolavAthI udbhave che. temaja AlokamAM vamurAjAnI pere apavAda ane paralokamA anartha paraMparAne pAme che. asatya bolanArane potAnA vacanapara pratIti besADavA aneka kutarko karavA paDe che tethI tenu mana mahA mAThA dhyAnamAMja magna raheche.
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ 42 zrI jainahitopadeza bhAga 2 jA. satya bolanAranuM mana nirbhaya rahe che, tethI tene khoTA saMkalpa vikalpa karavA paDatA nathI. satya vacanamA Teka rAkhanArane devatA paNa sahAya kare che. satya vacana kSIrasamudranA jaLa jevU mITuM che tethI satyanuja pAna karanArane khArA samudranAM jaLa jevAM asatya vacanathI kadApi saMtoSa vaLatoja nathI. asatya bhASaNathI bhoLA lokone avaLe raste doranAra jevo koipaNa vizvAsaghAtI-mahApApI nathI. tethI sabhAsamakSa bhASaNa karanAre potAnI javAbadArI sArI rIte vicArI rAkhavAnI jarura che. kemake tenA upara lAkhogame mANasonA bhaviSyano savAla rahelo che. ___ satyanA rAgIe lakSamA rAkhaq joiye ke duniyAmAM asatya bolavAnAM kAraNa mAtra krodha, mAna, mAyA, lobha, bhaya ke hAsyaja hoya che, ane jema bane tema kALajIthI tevAM kAraNAne dUra karIne satyaja vacana vadavU evA satyavAdIno suyaza kAlikAcAryanI pere cira sthAyI rahe che. - satyanI khAtara potAnA priya prANane paNa gaNe nahi teja satya dharmano adhikArI che. ema samajIneja yudhiSThira pramukhe prANAMta mudhI te vratanuM pAlana karyu che.
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ 43 zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. je mANasa vivekathI vicArIne prasaMgopAta, hita, mita, bhASaNadhI sarvane priya lAge evaM satya vacana bole che, tenuM vacana sarva mAnya thavAthI aMte te abhIpsita kArya mukhe sAdhI zake che.. totaDI jIbha, mUMgApaNu, mukhapAkAdi roga, mUrkhatA, duHsvara ane anAdeyavacanAdika sarva asatyanAMja phaLa samajIne tenAthI mubuddhijanoe dUra raheg. temaja bIjA paNa yogya jIvone dUra rahevA preraNA karavI. cokhI jIbha, suspaSTa bhASitva, nirdoSatA, pAMDitya, susvara, ane AdeyavacanAdika sarva satyanAMja phaLa samajIne zANA mANasoe sadA satyanoja pakSa karIne satyavatanuM pAlana karavA ujamALa rahe. - 18 adattano tyAga kara, sAkSAt anyAyathI dAvapeca karIne parAi vastu chInavI levI, tema karavA vIjAne urakaraNI karavI, tene sahAya ArpavI, jANI joine corAi vastu levI, thApaNa oLavavI, ane vizvAsaghAta ka-- ravo e vadhA corInA peTAmAM AvI jAya che. ema samajIne dakSa. nItivaMta aneM dayAla zrAvake tenAthI bIlakula dUraja rahe. dasa mANa uparAMta paisAne loko agIyAramo prANa lekhe che to
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ '44 zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. evA prANapriya dravyarnu apaharaNa karanAra mANasa parAyA prANanA haraNa karanAra karatAM paNa adhika pAtakI Thare che, ane tethI te AlokamA pratyakSa vadha baMdhanAdika pAmIne parabhavamAM narakano adhikArI thAyache. mumukSu sAdhune to ethI paNa adhika bArIkIthI adattano tyAga karavAno che. tene to manathI paNa adatta levAno sakhta niSedha kahelo che. svAmI adatta, jIva adatta, tIrthakara adatta, ane guru adatta ema cyAra prakAraceM adatta sarvathA tajI sAdhune mahAnata pALavAnuM che. tamA jeTalo jeTalo anAdara karAya che teTalaM teTalaM mahAvata dUSita -thatuM jAya che. tethI tenuM svarupa yathArtha samajIne susAdhu janoe adattathI sarvathA dUra rahevA yatnavaMta rahevAnI avazya jarura che. AhAra, pANI, auSadha, bhepana, vastra, pAtra, ane raheThANa vigere tenA dhaNInI rajA zivAya lai vAparavAthI svAmI adatta lAge che. ghara dhaNIye ApyA chatAM jo te te vastu saceta (sajIva) athavA aceta (nirjIva) nahi thayelI evI mizra chatI lai vAparavAmAM Ave tote lenAra ane vAparanAra sAdhune jIva adatta lAge che. dravya, kSetra, kALa, ane bhAvane pradhAna karIne pravartatI evI prabhu AjJAne pramANa karavAne vadale svacchaMdapaNe vyavahAra calAvavAthI
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. 45 Apa khuda vartanathI tIrthakara adatta lAge che. temaja gItArtha guru mahArAjanI tevIja hitakArI AjJAne avagaNI Apa mate cAlanAra sAdhune guru adatta lAge che. adattanuM svarupa samyag vicArIne je bhavabhIru jano tenAthI alagA raheze te svargAdikanI saMpadAne sAkSAt pAmI aMte avicaLa - sukhanA adhikArI thAze. 19 brahmacaryanuM sevana kara. devatA, manuSya ane tiryaca saMbaMdhI viSaya bhogothI viramIne sahaja saMtopadhArI, dharmadhyAnamAM nimagna rahetuM tenuM nAma brahmacarya che. manathI paNa ukta viSayAne nahi icchavArupa mahAvrata mumukSu puruSone hoya che, ane yathAsaMbhava sAmAnyapaNe to te vrata gRhastha zrAvakone paNa hoya che, muniyomAM sthUlabhadrAdikanAM ane gRhasthomAM vijaya zeTha ane vijayA zeThANI tathA sudarzana zeTha vigerenAM temaja aneka satA ane satIonAM dRSTAnto jaga jAhera che, anAdinI viSaya vAsanA bhAgyayoge sarvathA athavA aMzarthI upazAntaM thaye chate ukta mahAtrata sarvathI ke dezathI udaya Ave che. ukta mahAvratanA dRDha abhyAsa pUrvaka bhAvanAthI tenI siddhi thatAM te
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. mahAzayane sahaja saMtoSa janya anaMta sukha vyApI jAya che ane evA svAbhAvika sukhamAM nimagna thayelA yogI puruSane kadAca apsarA calAyamAna karavA yatna kare to te taddana niSphaLa jAya che. evA svAbhAvika Atma sukhanIja kAmanAthI je mahAzayo ukta mahAvratane seve che te sakaLa surAsurane mAnya thaine akSayasukhanA adhikArI thAya che. ukta mahAvratanI rakSA mATe prathama nava brahma-vADo pALavAnI jarura rahe che. mATe te vADonuM svarupa samajI dareka mumukSue teno khapa karavo yukta che. 1 vasati-strI, pazu, paMDaka vigere rahe tyAM brahmacArIne rahevU kalpe nahi. 2 kathA-kAmakathA karavI ghaTe nahi. 3 niSadyA-strI vigerenuM Asana zayana vigere vAparatuM nahi. 4 iMdriya-strI AdikanAM aMgopAMga rAgavuddhithI nIrakhavAM nahi. 5 kuDayaMtara-bhIta athavA paDadA pAse strI Adikano vAsa tanavo. . 6 pUrvakrIDA-pUrva avatIpaNe karelI kAma krIDA saMbhAravI nahi. - 7 'praNIta bhojana-rasakasavAnA ghevara pramukhanuM snigdha bhojana * karacuM nahi..
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. 8 atimAtrAhAra - pramANayI vadhAre lakhuM bhojana paNa karavuM nahi. 9 vibhUSA - snAna, vastrAlaMkArathI ke tailAdikanA mardanathI brahma cArIne svazarIranI zobhA karavI karAvavI nahi. 47 e pramANe akhaMDa brahmacaryane pALIne purve aneka zuddhAzayo jema akSaya sukhane pAmyA che tema vartamAna ane anAgata kALamAM paNa pavitra puruSArtha phoravanArA aneka mahAzayo e nirmaLatane niraticArapaNe pALIne Atmonnati karI anyane dRSTAMtarupa thaine aMte akSaya saMpadAne varaze. 20 parigraha - mUrcchAno parihAra kara. saceta, aceta, ke mizra evI alpa mUlya ke bahu mUlyavALI vastu upara mUrcchA thavI tene jJAnI puruSo parigraha kahe che. te parigraha ve prakArano che. dhana, dhAnya, rupuM, sonuM, dvipada, catuSpada vigere vAhya parigraha che. tathA vedodaya 3, hAsyAdi 6, mithyAtva ane kaSAya 4 maLIne 14 prakArano abhyaMtara parigraha kahyo che. e banne prakArano parigraha sarvathA parihare te nirgamuni -- kahavAya che.
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. aMtarano parigraha tajyA vinA bAhya parigrahanA tyAga mAtrathI kaMi kalyANa nathI. zuM kAMcaLI mAtra tajavAthI sarpa nirviSTa thai zake che ? 48 bane prakAranA parigrahane tRNavat tajIne je saMsArathI nyArA ra hIne saMyamane sAdhe che tenAM caraNakamaLane traNe jagata pUje he. parigraha eka evA prakArano graha che ke jenA yoge AkhI jagat pIDA pAye che, parigraha grahathI ghelo thayelo sAdhu paNa jema Ave tema lavyA kare che, jema atyaMta bhArathI jAjha jaLamAM DUbI jAya che tema parigraha grahathI grasta thayelo jIva paNa A bhayaMkara bhavasAyaramAM DUbe che. jema jema jIvane daivavazAt lAbha maLato jAya che tema tema teneo lobha vathato jAya che, ane te eTalo vadho ke tenI kaMipaNa hada rahetI nathI, jethI te aneka prakAranA pApAraMbha karIne paNa paisA paidA karavA prayatna karyA kare che, tethI jina zAsanAnuyAyI dareka AtmArthI jIvane ucita che ke teNe ' pANI pahelAMja pALa' nI pere prathamathIja parigrahanuM pramANa karIne rahevuM. ane niyamita dhanadhAnya - nItithIja paidrA, karavA khAsa lakSa rAkhanuM, bhAgyavazAt vizeSa dravyanI prApti thai to sadgurunI salAha mujava puNyakSetramAM teno vivekathI vyaya karIne kR
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. tArtha thA, e pramANe je zubhAzaya mUrchAne mAre che te ubhayalokamAM avazya sukhI thAya che. 'icchA to AkAzanI jevI anatI che ema nizcayathI samajIne anahada evA lobhano nigraha karavA parigrahanuM pramANa to avazya karavaM. anyathA mammaNazeTha vigairenI pere nirmaryAda lobhatRSNAthI-mAThA hAla thaze. parigrahalu prayANa karIne yathAprAptamAM saMtoSa vRtti dhAravAthI ubhaya lokamAM kevu mukha maLe che, tene mATe AnaMda kAmadevAdika aneka zrAvakonAM ane puNIyA zrAvaka vigairenAM dRSTAnta z2aga prasiddhache. dhamanAM sAdhanabhUta vastra, pAtra ane pustakAdika upagaraNo, parigraharupa nathI paNa jo mUcchoM rAkhIne temano sadupayoga karavAmAM na Ave to te sarva parigraharUpa thai paDe che. kemake mUrchA eMja parigraha cha ema jJAtaputra zrI mahAvIra svAmIe kaheluM che mATe mULa tajIne jama tapa japa saMyamavaDe dehane sArthaka karavAmAM Ave che, tema dharmopagaraNane paNa te te dharma kAryamAM mUrchA rahita udAra dIlathI upayoga pUrvaka vAparI sArthaka karavA e vIraputronI pharaja che.
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 50 zrI jainahitopadeza bhAga 2. jo. __21 vairAgya bhAva dhAraNa kara. saMpadojala taraMga vilolA, yauvanaM tricaturANi dinaani| zAradAzramiva caMcala mAyuH, kiM dhanaiH kuruta dhrmmnindyaa| ____ lakSmI jaLataraMganI jevI capaLa che, yauvana alpa sthAyI hovAthI asthira che, ane AyuSya zaradanAM vAdaLAM jevU caMcaLa che. mATe he bhavyo ! tame kSaNika dhanano lobha tajIne sarvottama evA vItarAga bhApita dharmaja sevana karo. ___ rAgInA upara rahenArI yA svArtha pUratA kRtrima rAgane dharanArI evI nArIne koNa sahRdaya puruSa vAMche ? teto virAgI upara pUrNa premane dharanArI evI muktikanyAneja vAMche che. ___ duniyAmAM sarva koi svajanavargAdika svArthaniSThaja che. ema muspaSTa samajyA chatAM koNa sahRdaya purupa temAM niSkAraNa magna thai rahe ? jyAre moha mAyAno paDado dUra khase che tyAre akhaMDa sAmrAjya sukhane sAkSAt sevanArA cakravartI sarakhA siMha puruSo paNa pUrNa vairAgyathI A podgalika sukhano tyAga karIne sahaja AnaMdane sAkSAt anubhavavAne zrI vItarAga dezita cAritra dharmano svIkAra karIne tene siMhanI pare pALavA pravRtta thAya che.
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. duHkhagarmita, mohagarmita ane jJAnagarbhita ema vairAgya traNa prakArano che. e traNe prakAramA jJAnagarbhita vairAgyaja ziromaNi che. . jema haMsa kSIra nIrane svacaMcuthI jUdAM pADI kSIramAnanuM grahaNa karI le che. tema jJAnagarbhita vairAgyavaMta-vivekAtmA zuddha cAritranA vaLathI anAdi karmamaLane dUra karI zuddha Atmattva (sahajAnaMda mukha) ne sAkSAt pAye che. ___ rAgadveSAdika duSTa doSone dUra karavAthIja zuddha vairAgya pragaTe che, ane ukta vairAgyanA dRDha abhyAsathI rAgadveSAdika vikAro samULagA nAze che, tyAreja AtmAnI sahaja vItarAga (paramAtma) dazA sAkSAt prApta thAya che. __ AvA vItarAga paramAtmAnAM vacana sarvathA pramANa karavA yogyaja hoya che. A duHkhamaya asAra saMsAra madhye zrI vItarAga dezita dharmanu sevana karI levU, eja sArabhUta che, chatAM paNa pramAdavazavI jano satya-sarvajJa dezita dharmarnu yathArtha sevana karI zakatAja nathI, jethI pUrva puNyodaye prApta thayelI A amUlya takane gamAvI te vApadAone pAchaLathI bahu zocavU paDe che. samatAsAgara satpuruSonA sadupadezanuM vidhivat zravaLa manana karavAthI bhavya jIvone pUrvokta uttama vairAgyano apUrva lAtha male che.
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ __ 52 zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. virakta bhAve rahetAM vizALa rAjyAdika bhogo paNa vAdhakabhUta thai zakatA nathI. paNa anyathA to gADhamohathI AtmA malIna thayA vinA rahetoja nathI. virakta puruSa chatI vastue anAsakta rahe che, bhane mUDhAtmA to temAM sadAkALa Asaktaja rahe che. zuddha vairAgyanIja kharI balihArI che, kharA vairAgyathI cakravatIne svarAjya tajavU lagAre muzkala nathI. paNa mohagrasta bhIkhArIne to eka rAmapAtra (zakoru) tajavU paNa bhAre kaThaNa thai paDe che. zuddha vairAgyavaMta niSkalaMka cAritrane pALI sarva duHkhane zamAvI aMte akSaya sukhane vare che. 22 guNIjanAMno saMga kara. nirguNI evA khala yA durjanono saMga tyajIne he bhavya tuM tArUM svahita sAdhavAne sadguNI-sajjanono sadA samAgama kara. sadguNInI sovatathI nirguNa paNa guNavaMta thAya che ane nIca ecA nirguNInI sovatathI sadguNI paNa nirguNI thai jAya che. juo! malayAgirinA saMgathI sAmAnya vRkSo paNa caMdanatAne ane merugirinA saMgathI tRNa paNa suvarNatAne bhaje che. temaja lImaDAnA saMgathI AMvA ane koLAnA saMgathI kaNakano vAka vinAza pAme che. sAdhu purupo sadupadezavaDe sAmAnA ajJAna aMdhakArano nAza
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ - - zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. karau tenai satya vastu bhAna karAve che, jethI veno moha bhrama dUra nAse che. guNIjano nirguNIjanone paNa sadguNI karavA icche cha, guNImAthI guNa grahaNa kare che, sadbhUta guNatuM gAna kare che ane potAnA guNono paNa garva karatA nathI. evA sadguNIno saMga mahA bhAgya yogeja thAya. . guNIjano manathI vacanathI ane kAyathI ni:spRhapaNe paropakAra kare che. __ sadguNInA saMgathI sAmAnAM pApano lopa thAya che, dharmAcaraNa karavAmAM nirmaLa maMti visvare che, vairAgya pragaTe che, sneharAga vighaTe che, sarva iMdriyo upara kAbu maLe che, zoka kleza ane bhayAdika duHkhano jaya thai zake che ane saMsArano pAra thAya che. ema samajIne kha caritrane nirmaLa karanAra evA satpuruSonI sobata tuM niraMtara kara. pAtrApAnI yogya kadara guNI puruSaja karI zake che paNa nirguNI karI zakato nathI. tethI jo sAmAmAM pAtratA haze to te tene sva samAna karavA paNa bhUlaze nahi. paraMtu jo pAtratAnI khAmI jaNAze to phelaM lakSa sAmAne pAtratA prApta karAkvA doraze, ane ve yogyaja. che. kemake supAtramAMja karelo zrama sArthaka thAya che kaDaM paNa che ke "pAtrApAtrano viveka zikhavAne gAya ane sapano mukAvalo karavo. .
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ 54 zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. gAyane tRNa-bhakSaNathI dUdha thAya che ane sApane dUdha pAvAthI paNa jheraja thAya cha." subuddhijanoe to sarvathA prathama * pAtratAja pragaTa karavA lakSa doravAtuM che. 23 zrI vItarAgane oLakhI vItarAgarnu sevana kara. jene saMklezakArI rAga, zAnti bhaMjaka dveSa ane samyag jJAnAcchAdaka tathA viparIta ceSTAkArI moha sarvathA naSTa thayA che, ane tribhuvanamAM jeno mahimA gavAyo che teja kharA mahAdeva che. je vItarAga, sarvajJa, akSaya sukhanA svAmI, kliSTa evAM karmathI mukta ane sarvathA dehAtIta-janma maraNathI rahita thayA che. je sarva devonA pUjya cha, sarva yogIyonA dhyeya che ane sarva nItinA kartA che teja kharA mahAdeva che. e pramANe zreSTha caritravALA jemaNe sarva doSa rahita mokSa mArga prakAzaka zAstra prarupyAM che teja parama deva paramAsmA che. sadA sAvadhAnapaNe temanI AjJAnoM abhyAsa karavo eja temanI ArAdhanAno kharo upAya che. ane te paNa zaktinA pramANamAM karavAthI avazya phaLadAyI nivaDe che. chatI zakti gopavIne prApta sAmagrIno joie tevo sarvajJa AjJAne anusAra sadupayoga nahi karanAra pramAdazIla janone zrI vItarAga sevAno yathArtha lAbha maLI zakato
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. nathI. jema paropakArazIla evA kuzala vaidyanAM niHsvArtha vacanAnusAre vartana karanAra vyAdhigrasta janonA vyAdhino aMta Ave che, tema paramAtma prabhunAM ekAMta hitakArI vacanane paramArthathI anusaranAra bhavya jIvonAM bhavaduHkhano jarura aMta Ave che. . evI rIte paramazAMta, kRtakRtya, ane savajJa-sarvadarzI ? evA vItarAga paramAtmAne samyag bhakti-bhAvathI sadA namaskAra thAo ! moha mAyA tajIne je prasannacittathI paramAtma prabhunI pUjA sevA kare che te sarva aghana TALI aMte anagha evA akSayapadane vare che. je upara mujava paramAtmAnuM svarupa sadbuddhithI vicArIne viveka pUrvaka temanI pavitra AjJAne yathAzakti ArAdhavArupI upAsanA niSkapaTapaNe kare che te anukrame dRDha abhyAsanA yogathI sarva duHkhano aMta karIne poteja paramAtmapadane vare che. 24 pAtrApAtrane samajI supAtrane dAna de. je saMsArathI udAsIna thai sarvajJa vItarAga vacanAnusAre sarva AraMbha parigrahano tyAga karI pAMca mahAvratone dhAraNa karIne sva katevya sAvadhAnapaNe sAdhavA ujamALa rahe che te jainazAsanamA supAtra kahevAya che tethI viruddha vartana karanAra pramAdI, svacchaMdI yA daMbhI
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ 56 zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. DoLaghAlunI kupAtramAM gaNanA thAya che. kalyANArthIe kupAtranI upekSA karIne pratidina supAtranIja poSaNA karavI yukta che. supAtramAM paNa nyAyopArjita dravyavaDe viveka pUrvaka kSetra kAlAdi vicArIne karelo vyaya atyaMta hitakArI thAya che. supAtrane kupAtra buddhithI ke kupAtrane supAtra buddhithI dIdheluM dAna dUSita che. pAtrApAtranI yogya parIkSA pUrvaka supAtrane svalpa paNa ApeluM vivekavALu dAna amUlya thai paDe che, viveka vinA to te vizeSa paNa phalIbhUta thatuM nathI. svAbhAvika prema, ullAsa, udAratA, ane akuMThita bhAvanA vigere viveka yukta dAnanAM bhUSaNa che, tethI dAtAne atyaMta lAbha thAyaMche. svAti nakSatranuM jaLa jema jUdAM jUdAM phaLa Ape che, tema game te sAraM dravya paNa pAtratAnA pramANamAMja phaLIbhata thAya che. mATeja pAtrApAtra saMbaMdhI vicAra prathama kartavya che. supAtra dAnathI zALIbha nI pere vizALa bhoga pAmI pachI svarga yA mokSanAM mukhaM prApta thAya che. are tenI anumodanA mAtrathI mRgalA jevAM mugdha prANI paNa sAkSAt dAtAranI pere svarga gati pAme che. to pachI parama prema pUrvaka pavitra cAritrapAtra sAdhujanone je sadA ullasita bhAve dAna de che,
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. ane anya denAranI anumodanA kare che temanuM to kahedhuMja zuM ? teto temanA pavitra AzayathI akSaya sukhanAja adhikArI thAya che. tethI zAstrakAre yogyaja kahuM che ke he bhavyo! tame aneka guNanidhAna svarga mokSadAyaka sakala sukhakAraka, pApa ogha nivAraka, svapara hitadAyI, ane sarva saMtoSakArI evaM akSaya sukhahetuka dAna nigraMtha muniyone sadA Apo. 25 jarura jaNAya tyAMja jinAlaya jayaNAthI karAva. koika bhAgyazAlI bhavyanuja dravya jayaNAthI jinAlayamAM vaparAya che. naIM jinAlaya karavA karatAM jUnuM samarAvavAmAM sAmAnya rIte ATha guNuM phaLa zAstrakAro kahe che. zuddha samajathI to te karatAM anaMtagaNuM phaLa maLe che.. nyAyopArjita nyavALo, udAra Azaya, moTI lAgavagavALo, zAstra nIti pramANe cAlanAro, bhavabhIru zrAvakaja jinAlaya karAvavAno adhikArI che. kemakeM teja tene jayaNA pUrvaka nirvighne karAvI sAcavI zake che.
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ 58 zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. jinAlaya karAvatAM koipaNa jIvane lagAre kilAmanA upajAvavI nahi. temAM uttamottama vastuo vAparavI, ane kArIgaronA kAmanI vizeSa kadara karavI. nIca jAtinA lokone yA madyamAMsa bhojIne temAM kAme lagADavA nahi. dayAnA kAmamAM pUratI kALajI rAkhavI. caitya pUrNa thaye chate temAM vilaMba rahita vidhivat jinarvivanI sthApanA karavI. biMba pratiSThAdika sat kriyA yathAyogya suvihita sAdhu pAse karAvavI. sUrimaMtrAdikathI pratiSThita prabhu pratimAmAM apUrva caitanya pragaTe che, jethI bhavya jIvone darzana karatAM zAkSAt samavasaraNa- bhAna thAya che, ane prabhu mahimAthI pUjA bhaktimA bhAvika jIvo tallIna thai jAya che. prabhu pratimA zAstrokta nIti mujava pramANamA nAnI yA moTI karAvavAmAM Ave che. jene dekhatAMja bhavya jIvone prabhunI pUrva avasthAnuM yathArtha bhAna thai Ave che, jethI teo chamastha, kevaLI, ana rvANa avasthAne jUdI jUdI rIte bhAvI zake che. snAnArcanavaDe chadmastha avasthA prAtihAryavaDe kevaLI avasthA, ane paryakAsane kAussaggamudrAthI pabhunI nirvANa avasthA bhAvI zakAya che.
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. jinabiMba yukta jinAlaya jyAM sudhI sthira rahe tyAM sUdhI aneka bhavya jIvo ukta bhAvanA bar3e mahAn lAbha upArjana karI aneka bhava-- saMcita karmano kSaya karIne nAgaketunI pere avicaLa padavI vare che. AthI kevaLa jaza kIrti mATe jarura vinA navAM jinAlaya karakhA karatAM jIrNa jinAlaya saparAvavAnI keTalI badhI jarura che te spaSTa samajI, alpa dravyathI, alpa zramathI ane alpa vakhattathI aciMtya lAbha levAne ane ema karIne akSaya nAmanA meLavayAne AtmArthI janoe jhulavU joituM nathI. jyAM mudhI pUrva puNyodaye lakSmI sAdhya che, tyAM mudhIja tevU mahattvanuM kAma svataMtra paMNa banI zake tema che. ema jANI vicAramAMja vakhata nahi gALatAM AvAM paramArtha kAryamAMja tene saphala karavo yogya che. jIrNoddhAra karAvanAra mahAzaya potAnA AtmAnoja uddhAra kare che eTaluja nahi paNa aneka bhavyAtmAono paNa uddhAra kare che. te vAta uparalI hakikata samabhAve vicAratAM spaSTa mAlama paDaze. pUrve paNa kI bhUpati, amAtya ane zreSTIlokoe AvA jIrNoddhAra karIne svapara uddhAra karyAnA dAkhalA zAstramA mojuda che.
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. 26 nirmaLa bhAvanAo bhAva. nirmaLa manathI dAna, zILa, ke tapa vigaire dharmakaraNI yathAzakti karatAM athavA nahi karI zakAya tene mATe zoca pUrvaka abhyAsa karatAM yA to koi mahAzayane vidhivat dharmakaraNI karatAM dekhIne manA je zubhamAva pedA thAya te vigere bhAvanA kahevAya che. ukta bhAvanA vaDeja karelI karaNI saphaLa thAya che, abhinava bhAva pedA thAya che ane aMte bhava bhramaNano aMta Ave che. maitrI, muditA, karuNA, ane mAdhyasthyarupa bhAvanA catuSTaya dareka 'kalyANArthI janoe pratyahaM bhAvavA-AdaravA yogya che, tethI ukta cAre bhAvanAo, svarupa kaMika saMkSepathI paNa jANavAnI jarura che. 1 maitrI-sarva koi mArA mitra che, koi mArA zatru cheja nahi. 'sarva koi sukhI thAo ! koi duHkhI naja thAo! sarva koi sukhanA mArge cAlo ! koipaNa duHkhanA mArge nahi cAlo ! sarva koi satya sarvajJa bhASita dharmanuja zaraNa graho ! koipaNa adharma yA kudharmanA pA__ samAM nahi paDo ! evI pavitra buddhi sarva prati rAkhavI te maitrI0 2 muditA-yA pramoda-meghamALAMne dekhI jema mora kekArava kare che, ane caMdrane dekhI jema cakora khuzI thAya che tema guNa maho
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ - zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. 61 dayane dekhIne bhavya jIvo aMtaramA AlhAda pAmI ullasita thAya te muditA0 3 karuNA-koi dIna duHkhIne dekhI svazakti anusAre sahAya arpi tenuM dekhItuM duHkha dUra karavA, ane dharmahIna jIvone yathAyogya hitopadeza dai dharma sanmukha karavA ucita sahAya ApI dharmanA adhikArI vanAvavA prayatna karavo te karuNAbhAvanA kahevAya che. , 4 madhyastha-deva guru dharmanA niMdaka, nAstika, nirdaya niSpatikArya (jene koi rIte hitopadeza lAge nahi evA anArya) jIvo upara paNa dveSa nahi karatAM karmanI vicitratA mAtra vicArI taTastha rahI svakartavya karavU paNa nAhaka rAgadveSathI karmabaMdha thAya tema nahi kara tenuM nAma madhyastha bhAvanA che. athavA bhava vairAgyane karanArI anitya, azaraNa, saMsAra, ekatva, anyatva Adi dvAdaza bhAvanAo bhavya jIvoe niraMtara bhAvavA yogya che. ukta bhAvanAonA vaLa thakI bharata mahArAjA marudevAdika aneka bhAvita AtyAo paramapadanA adhikArI thayA che. tathA dareka mokSArthI janoe ukta bhAvanAonoM pratidina paramArthathI abhyAsa karaco yogya che. pUrvokta bhAvanA vinA karavAmAM AvatI dharmakaraNI. paNa alUNA.
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ 62 zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. dhAnyanI pere lUkhIja lAge che ane bhAvanA yukta te amRta samAna svAdiSTa lAge che. ethIja kanuM che ke tadhetu ane amRta kriyA zIghra mokSa sukha arpe che. 27. rAtri bhojanano tyAga kara. sUrya asta thayA pachI annAdi bhojana mAMsa samAna ane jaLa pAnAdi rudhIra samAna kAM che tethI jJAnI puruSone te varjyaja che. divasamAM paNa bhojana karatAM aneka sUkSma jIvo uDatAM bhojanamAM AvI paDe che to pachI rAtrI vakhate to tevA asaMkhya jIvo bhojanamAM AvI paDe emAM to kahevuja zuM ? AthIja rAtri bhojana varjya che. divasamAM paNa rasoi karatAM upayoga nahi rAkhavAthI yA bhojana karatI vakhate gaphalata karavAthI koi jherI jIva ke tenI jherI lALa mAMhe paDayA hoya to tethI bhojana karanAranA jIvanuM paNa jokhama thAya che. jo divasamAM paNa bedarakArIthI ATalo bhaya rahe che to rAtrimAM evA avanavA vanAvo svabhAvikaja banavA pUrato bhaya rAkhavo joiye. jo bhojanAdika karatAM bhojanamAM jU avI jAya to jaLodara roga pedA thAya, jo karoLIyo vagere Ave to lUtA ( koDha ) Adika *
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. 63 roga paidA thAya, jo kIDI yA dhaneDA vigere kSudra jIvo Ave to buddhi naSTa thAya, mAMkhI Ave to vamana thAya, vALa Ave to kaMTha (svara) bhaMga thAya, ane jherI jIvonAM viSa garalAdika Ave to potAnA trANa paNa jAya. ema samajIne svadehanI rakSA mATe paNa rAtri bhojanano sarvathA tyAga karavo ucita che, paramArtha buddhithI teno tyAga karavAthI to asaMkhya jIvone abhayadAna devAnA anaMta punyanA bhAgI thaine ubhayalokamAM utkRSTa sukha pAmI zakAya che, ArthI rAtri bhojanano sarvathA tyAga karavA zAstrakAroe bhAra daine kartuM che. zAstra saMbaMdhI pavitra AjJAno bhaMga karIneja mUDhamatijano rAtribhojana karyA kare che, teo puNya sAmagrIne niSphaLa karIne, karelA kliSTa karmanA yogathI bhavAntaramAM ghUDa, noLIyA, sApa, mArjAra, ane garoLI jevA nIca avatAra pAmI narakAdikanI mahAvyathAne pAme che, rAtri bhojanane zAstra nItithI tajanAra bhAi vhenoe sUrya asta pahelAM ve ghaDIthI mAMDIne sUryodaya pachI ve ghaDI sudhI bhojanano tyAga karavo joiye, ane ema karavAthI eka mAsamA 15 upavAsano lAbha sahaja maLI zake che. temaja jo 'gaMThasahiyaM ' pramukha paJcakhkhANa pUrvaka pratidina ekAzana athavA vyazana karavAmAM Ave to eka mAsamA 29 yA 28 - upavAsano avazya lAbha maLe che. Th
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ 64 zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. 28 moha mAyAne tajIne viveka Adara. ___ 'hu~ ane mArU' e mohanA maMtrI jagat mAtra AMdhaLu thai gayuM che. paraMtu 'nahi hu~ ane nahi mAraM' e pratimaMtra mohano paNa parAjaya karavAne samartha che. zuddha Atma dravya eja hu~ chu ane zuddha jJAnAdi guNa eja mAruM dhana che. te zivAya huM ane mArUM kaMi nathI, evI zuddha samaja moharnu nikaMdana karavAne samartha che. tethI dareka musukSue eja AdaravA yogya che. nAnA prakAranA rAga dveSavALA vikalpo vaDe jeNe moha madirArnu pAna kayu che te potAnuM bhAna bhUlIne aneka prakAranI viparIta ceSTAone vaza thai cAre gatimAM bhamatoja phare che, ane viDaMbanA pAtra ja thAya che. tethI moha mAyAmAM nahi phasAtAM tenoja kSaya karavA yatna karavo yukta che. moha mAyAne sarvathA jItanArA apramatta muniyoja jagatamAM zirasA vaMdya che. sarvathA moha rahita vItarAga muniyoja parama zAnta che. vajrabaMdhana karatAM paNa rAgavaMdhana AkaruM che ane tene mATe pravaLa vairAgyanI puratI jarura che. vairAgyava.. game te, rAga baMdhana dUra thai jAya che.
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza -bhAga 2 jo. . 65 ajJAna-aviveka e moha baMdhananu, ane jJAna-viveka e vairAgya __dazA pragaTa karavAnuM pravaLa kAraNa che. - pUrve jIve jevo zubhAzubha abhyAsa karyo hoya che tevoja tene janmAMtaramA udaya Ave che, ema samajIne sadA zubhaja abhyAsa sevako . ane azubha abhyAsa tyajI devo yukta che.. . je lakSapUrvaka sadA zubha abhyAsaceMja sevana kare che, tene pUrva sevita azubha karmono ApoApa anukrame aMta Ave cheja. . jema nirmohI-moharahita mahA puruSa vastu svarupane jANI joi zaka che tema mohAdhIna-mUDhAtmA kadApi jANI zakato nathI. teto. vebhAnatAthI chatA guNamA doSano ane chatA doSamA guNano Aropa karI le che. Avo vibhramakArI moha dUra karavA mumukSuo satata udyama karavo yukta che. mohano kSaya karavAmAMja temanA cAritranI saphalatA rahelI che, ema samajIne jema rAgAdika vikArono lopha thAya tema teo pramAda rahita paramArtha paMthamA pravartavAM pratidina prayana 'la zIla rahe che. ane anya AtmArthI janone paNa ukta sanmArgamA ja pravatAMvavA upadize cha. . . . . . . . . 5. . . . . . ... . . . . . .
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ "66 zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo... 29 khoTI mamatAno tyAga kara.. nitya mitra samo dehaH svajanAH parva snnibhaaH|| juhAra mitra samo jJeyo, dharmaH parama baMdhavaH jitazatru rAjAne subuddhi nAmA pradhAna che. buddhi nidhAna hovAthI te rAjAne bahu vallabha che, chatAM kvacit 'daivavazAt tenA upara kupita thayAthI teNe koika mitranuM jyAM sudhImAM rAjAno kopa zAnta thai jAya tyAM sudhI zaraNa levAnuM dhAryu. tene nitya mitra, parva mitra, ane juhAra mitra nAmanA'traNa mitra che. prathama nitya mitra pAse gayo to '" ati paricayAt avajJA" e nyAyathI tenI vAta hasI kADha cAthI te pachI parva mitra pAse gayo. teNe kaMika prathama to AzvAsana Apyu paNa satyavAta nivedana karIne dAda mAgatAM teNe potAnuM asA'marthya jaNAvyu. chevaTa pradhAna kaMTALIne juhAra mitra pAse AvyoM to teNe potAnA udAra svabhAvane avalaMbI pradhAnane asAdhAraNa AvakAra ApIne bhAre AzvAsana pUrvaka jaNAvyu. ke mitra ! Aja tame kaMDa bhAre ApattimA AvI. paDayA cho ema tamArI mukhamudrA uparathI hu~ samajI zakuM chu. tethI kahucha ke tame nizcita thaine je duHkhanuM kAraNa hoya te mane zIghra jaNAvo. AthI-pradhAnane ghaNI hiMmata AvI, ane satya hakIkata nivedana karavAthI teNe kayu ke bhAi ! lagAre phIkara
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo.. karazo nahi. jyAM sudhI mArA khoLIyAmAM prANa che tyAM sudhI tamAro vAMko vALa karavAne koi samartha nathI. tame sukhethI ahiM raho. AvA AvakAravALA AzvAsanathI atyaMta khuzI thayelo pradhAna jUhAra mitramuMja zaraNa karIne rahyo. kALa jatAM rAjAno kopa paNa upazAMta thayo, ane pradhAnanI bhIti naSTa thai gai. paNa AvelI vipattimAM tene mitra saMbaMdhI yathArtha anubhava thai Avyo. ApaNe paNa AmAMthI bahu sarasa zikhAmaNa levAnI che. yamarAjAne jitazatru rAjA samAna samajabo, ane AtmAne mubuddhi pradhAna samAna samajavo, temaja dehane nitya mitra samAna, svajana vargane parva mitra samAna ane parama upagArI dhamaine juhAra mitra samAna samajavo. jyAre yamarAja kupita thAya che, ane koino avasAna vakhata Ave che tyAre te gAbharo vanIne potAnA vacAva mATe vahu bahu phAMphAM mAre che. paraMtu te sarve niSphaLa jAya che. pratidIna yantrapUrvaka pALI poSIne poTo karelo deha tene lagAre sahAya deto nathI, temaja vaLI -prasaMge poSavAmAM AvatA sva. jano paNa tene mukhathI mITuM volavA uparAMta kaMipaNa vizeSa sahAya karI zakatA nathI. paraMtu juhAra mitranI jema alpa paricita chatAM UdAra AzayavALo dharmaja kevaLa parama upakArI baghunI pare paramaH sahAyabhUta thAya che. ema samajIne zANA mANasoe duSTa dehAdikano moha tajIne ekAMta hitakArI parama guNanidhAna:sadgatidAtA dharmanoja Azraya karavo yukta cha, tenI upekSA karI dehAdika upara
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ 68 zrI jainahitopadeza bhAga 2 jAM. mamatA rAkhavI kevaLa anucitaja che. vivekI haMso to. deha mamatvane. tajIne nirmaLa dharma rasAyaNana pAna kare che. ___30 saMsAra sAyarano pAra pAmavA prayatna kara, * narka, tiryaMca, manuSya ane devatA saMbaMdhI 84 lakSa jIvAyonIthI ati gahana ane mahA bhayaMkara bhavasAyarane tarI pAra pAmavu ati avazyatuM che, . durbuddhi, matsara ane droharupI tophAnathI saMsArasAyasmA khacchaMdapaNe paribhramaNa karanAra lokone bhAre saMkaTa sahana karaIM paDeche. * kaSAyarupI pAtAla kaLazA, kAmarupI vaDavAgnI, sneharupI IdhanA ane ghora rogazokAdi rupa maccha kacchapathI AkuLa ekA ajJAnamaya taLAvAlA saMsAra samudranA mArgo duHkhanA DuMgarAothI AsapAsa raMdhAyelA che. e sarva viSama saMyogomAMthI sahajamAM pasAra thai .javU bahu~ durlabha che, tethI tenI pAra javAne icchanAre atyaMta kALajI - rokhavAnI jarura che, saMkaTa samaye hiMmata hArI janAra pramAdIjano bhavanI pAra pAmI zakatA nathI. paNa game tevA viSama saMyogone samabhAve bheTI puruSArtha yoge potAno mArga kApe che teja aMte bhavano aMta karI zake che.
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. kharA hiMmatavAna puruSo Apattine saMpattirupa dekhIne mukhe ullaM.ghI jAya che. paNa puruSArtha hIna jano to prApta saMpacino paNa sadupa, yoga karI zakatA nathI. eTaluMja nahi paNa ulaTo teno durupayoga karIne duHkhI thAya che. jema rAdhAvedha sAdhanAra mANasane rAdhAvedha sAdhatA bArIka upayoga rAkhavo paDe hai, vema dareka mumukSu janane paNa avazya rAkhavAno che. ___ samyag jJAna, samyag darzana (zraddhA) ane samyag vartana-sadAcaraNa (e ratnatraya) A saMsArasAyara tarIne pAra pAmavAno akasIra upAya che. janmamaraNajanya anaMta duHkha jaLathI A saMsAra samudra bharelA che. chatAM tIrthakara jecA nipuNa niyomakanI sahAyathI teno sukhe pAra 'pAmI zakAya che. ____ dRDha saMkalpathI saMsAra sAgarano pAra pAmavAnI pavitra buddhirthI sarvajJa vacanAnusAre sadudyama sevanAra satpuruSa jarura saMsArano pAra 'pAme che. uttama prakAranI kSamA, saralatA, namratA, nirlobhatA, uparAMta 'tapa, saMyama, satya, zauca, nirmamatA ane brahmacarya rupa dazavidha yati'dharmanuM yathArtha sevana karanAra zIghra mokSa sukha sAdhI zake che. zuddha
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ 7. zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. yati dharmanI anumodanA pUrvaka yathAyogya sahAya arpanAra saMvijJa pakSIya sAdhu yA zrAvako paNa nirdebhAcaraNathI anukrame saMsAra samuno aMta karI akSaya sukhane sAdhI zake che. 31. dhairya dhAraNa kara. ( HAVE PATIENCE ) samatAnAM phaLa mIThAM che, ane te anubhava gamya che. kaMipaNa sat kArya dhImethI paNa dRDhatAthI karanAra aMte avazya phatehamaMda nIvaDe che, te adhIrajathI ekAeka karanAra bhAgyeja phateha meLave che. niyama vagaranI utAvaLa ulaTI nukasAnakArI nivaDe che. dIrghadRSTi jano koipaNa mahattvanuM kArya prathama nAnA pAyAthI zaru kare che ane anukUla sAmagrI maLatAM tene utsAha pUrvaka AgaLa vadhAre che. adIrghadRSTi z2anone to tevo pUrvApara viveka nahi hovAthI anukUla sAmagrInA virahe utsAhabhaMgathI AraMbheluM game tevuM mahattvanuM kArya paNa choDI devuM paDe che. sma vyavahArika kAryanI pere koipaNa dhArmika kAryamA paNa AtmArthI purupe abhyAsa pUrvaka hiMmatathI AgaLa vaghavAnI jarura che.
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. 71 . dharmArthI mANase prathama pAtratA meLavavAne mATe mArgAnusArI thakuM: yukta che. ane akSudratAdika uttama guNono akhaMDa abhyAsa karIne: kSudratA, nirdayatA, zaThatA, apramANikatA, anIti, anyAya, asatyA. ahaMkAra, kRtaghnatA ane svArtha aMdhatA vigere anArya doSone prathamaH jarura dezavaTo devo joiye. A pramANe anukrame adhikAra pAmIne sat samAgamanI Teva pA-- DIne temAMthI vakhato vakhata madhyasthapaNe satyane samajI satya grahaNa. kara joiye. A pramANe vadhatI jatI satya tattvarucithI ane tattva jJAnathI samyaktva aparanAma samakita yA samyag darzananI prApti thAya che. AnuM nAmaja tattva zraddhA, tattva darzana yA viveka khyAti kahevAya che. tattva zraddhArupI viveka dIpaka ghaTamAM pragaTayA pachI anukrame. tattvAcaraNa-sanmArga sevana karavA mATe satata prayatna karavo joiye, ane tevo dRDha abhyAsa karIne sadguru samIpe samakita mULa ukta ahiMsA, satya, asteyAdika vrato yathAzakti AdaravAM joiye. temAM paNa prathama mAMsa, madirA, zIkAra, paradArA gamana, vezyAgamana, corI, ane jUgArarupa sapta vyasanone to ubhayaloka viruddha jANIne avazya parIharavAM joiye. temaja madha, mAMkhaNa bhUmikaMda ane rAtribhojana: vigere paNa varjavAM joie.
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 2- jo. suzrAvake anukrame sadguruM samIpe pAMca aNuvrata, traNa guNavata ane cyAra zikSAvata maLIne dvAdaza vrata saMbaMdhI dRDha niyama levo joiye. AvA vratadhArI zrAvakoe prabhunI pavitra AjJAne anusarI vo taTastha ane nyAyayukta - niSpakSapAta vyavahAra calAvavo joie ke ' te prAya: sarva koine priya thai paDayA vinA raheja nahi. nipuNa zrAvaka nyAyano evo namUno hovo joiye ke koi paNa sahRdaya puruSa tenuM anumodana yA anukaraNa karavA cUke nahi. 72 AvA suzrAvako jarura svaparanI unnati pUrvaka pavitra jinazAsananI unnati paNa karI zake che, ane anukrame sat cAritrane sevI akSaya mukhanA adhikArI thai zake che. zama, saMvega, nirveda, anukaMpA ane Astikya lakSaNa samyakatva pUrvaka dvAdaza vratadhArI zrAvako, dharma ArAdhaka thaine AnaMda, kAyadevanI pere ekAvatArI thaine aMte zAsvata sukhane pAmI zake che, keTalAka bhavabhIru mahAzayo saMsAranI asAratA vicArIne, pUrvokta tonuM yathArtha pAlana karI, muni yogya mahAvrata levA ujamALa thAya che. mahAtrata levAnA athIMjanoe prathama tenuM svarupa yathArtha pIchANIne thoDo vakhata paNa pahelAM teno abhyAsa pADIneja te levAM yogya che.
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI. jainahitopadeza bhAga 2 jo. 73 ananubhavIpaNe mahAvata levAthI kvacit parISaha upasargAdikayI par3I javAnuM vane che, tema anubhavI mahAzayathI mahAnata lIdhA vAda prAya: paDI javA vanatuM nathI. ' mana, vacana, ke kAyAthI koipaNa jIvanI hiMsA rAga ke dveSa vaDe jAte karavI nahi, vIjA pAse karAvavI nahi ane karanArane sArA jANavA nahi te prathama mahAvata che.. krodha, mAna, mAyA, lobha, bhaya ke hAsyathI kaMipaNa asatya (apriya-ahitakArI) vacana kadApi kahevU, kahevarAvaq ke anumodaq nahi. te vIjuM mahAvata kahebAya che. koipaNa prakAre devaguru ke svAmInI AjJA viruddha koinI kaMipaNa vastu anna, pAna, vastra, pAtra, auSadha, bheSaja ke sthAnAdi kadApi levI levarAvacI ke anumodavI nahi. temaja mana vacana ane kAyAthI saceta (sajIva) ke mizra (jIvamizra) evI uparalI bastu kadApi koi Adhe topaNa grahaNa karavI nahi e trIju mahAvata che. deva manuSya tiryaMca saMbaMdhI maithuna mana vacana ke kAyAvaDe kadApi sekyu nahi. anyane sevavA prera nahi. temaja sevanArane sArA jANavA paNa nahi e caturtha brahmacarya nAme mahAvrata kahevAya che.. ...
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ 74 zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. dharmopakaraNAdika kevaLa dharma nirvAhane mATeja jarura jeTalAM rAkhI teno yathArtha upayoga karavA uparAMta koi paNa vastu alpa malyavALI yA bahu mUlyavALI hoya tenA upara mUrchA karavI nahi. niHspRhatA rAkhavI, ane paraspRhA tajI devI te parigraha tyAga nAme pAMcamuM mahAvrata che. ____ ukta paMca mahAvrata uparAMta munie rAtrI bhojanano sarvathA tyAga karavAno che. jethI SaTarasa paikI koipaNa vastu-anna pAnAdikano sarvathA niSedha sUryAsta pahelAM (be ghaDIthI) sUryodaya pachI (ve ghaDI) sudhI munine mATe nizcita hovAthI tevo paNa abhyAsa prathamathIja kartavya che. munine uttama prakAranI kSamA, mRdutA, rujutA, ane saMtoSAdi dazavidha yatidharma bahuja bArIkIthI niraMtara ArAdhavA yogya che. samatAdika zreSTa dharmanA sevanathI munijano zIghra mokSa mukhane prApta thAya che. tethI aMtaramAM mokSArthIjanone eluMja zaraNa yogya che. 32 duHkhadAyI zokano tyAga kara. iSTa vastunA viyogathI ke aniSTa vastunA saMyogathI bahudhA mugdha ajJAnI janone je aMtaramAM duHkhakArI moha pedA thAya che ane rudanAdika vividha ceSTAo karAve che tenu nAma zoka kahevAya che.
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. 75 samyag jJAnI-vivekI AtmAne ukta moha-zoka eTalo satAvI zakato nathI. kacit kSaNamAtra avakAza meLavI jJAnIne paNa zoka chaLavAne jAya che, paraMtu aMte to viveka yoge tenoja parAjaya thAyache. je je kAraNo mugdha ajJAnI janone moha-zokanI vRddhInAM che. te te jJAnI-vivekIne mohAdikanI hAninAM eTale ke vairAgya vRddhinAM. ja thAya che. pUrve aneka satIo vigerene evAM kAraNo saMsAra cakramAM ane. kazaH maLyAM che.. paNa pariNAme tevAM kAraNothI temane lAbhaja thayoche. tevA jJAna viveka ke vairAgyanI gaMbhIra khAmIthI Aja kAla mugdha ajJAnI loko ukta moha-zokane vaza par3I bhAre duHkhI thAyaH che, thatA dekhAya che, eTaluMja nahi paraMtu potAnI anArya TevathI anya janone paNa duHkhI kare che. mUrkha mAvApo dIrghadRSTinI khAmIthI yA svArtha aMdhatAthI vALalaMgna, kajoDAM, kanyAvikraya ane vidharmInI sAthe potAnAM putra putrIne paraNAvavAthI temane janmAMta duHkha dariyAmAM DUvAvavAnA pAtakI thAya, che. ukta duHkhano aMta bahudhA mAvApanI samaja sudharavAthI AvavA saMbhave che. kaMi paNa Apatti AvI paDatAM dhIrajathI tenI sAmA thaine teno.kSaya karavAne badale mugdha jano adhIrAM thaine ulaTayaM vadhAre
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ 76 zrI jainahitopadeza bhAga- 2. jo. duHkhI thAya che, teno zreSTa upAya e che ke teve vakhate hiMmata nahi hAratAM dhIrajathI AvelI ApattinI sAmA thanuM, eTale ke yuktithI AvelI Apattine ullaMghI javA jeTayuM DahApaNa vAparavA bhUlavuM nahi. .- je AvelI game tevI Apattine hiMmatathI ane DahApaNathI ullaM'ghI' jAya che, je teve vakhate dhIraja rAkhIne svadharma - nyAya, nIti, satya, pramANikatA vigerene tajato nathI tene aMte Apatti saMpatti rupa thAya che. tyAre je prathamathIja Apattine saMpattirUpa mAnIne bheTe che ane svadharma - kartavyamAM sadA cUsta rahe che tenuM to kahevuja zuM ? * keTalAka mugdha ajJAnI loko mUelAnI pachavADe bahu bahu - zoka - vilApa kare che ane ema karIne ubhaya arthathI cUke che temaja svaparanI nAhaka pAyamAlInA kAraNika thAya che, te kharekhara dhikArapAtra che. sUlI mANasa sva svakaraNI pramANe paraloka gamana karI sukha duHkhanA bhAgI thAya che ane eja niyama have pachI paraloka gamana karanAra hAla jIvatA mANasane mATe che to maranAra mANasanI zubhA- zubha karaNI uparathI ghaDo laine svacaritrano bhaviSyane mATe vicAra. karavAne vadale nAhaka araNyamAM rudananI pere maranAranI pachADI, AkraMdanAdika karavAthI zuM vaLavAnuM che ? tethI to nathI thavAnuM maranAranuM hita ke nathI thavAnuM hAla jIvatAnuM hita, paNa gairaphAyado ane
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ *77 zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. anyAya to pragaTaja che. rudanAdika karanAra potAnA vyavahArika ane dhArmika kartavyathI cuke che. ane. anya prekSaka-kautukI janone paNa cukAve che. keTalIka vakhata to AvI ceSTAo kevaLa ruDhInI khAtaraja karavAmAM Ave che. game tema hoya paNa tevA vyartha parizrama ane kALa vyayathI pragaTa geraphAyadoja che. zivAya rudanAdika viruddha ceSTAthI maranAranI gati kadApi mudharatI nathI, tethI kevaLa ajJAnatA ane mohanI vaLatAthI svArtha aMdha vanIne athavA aMdha paraMparAthI cAlatI AvelI ruDhIne anusarI AvI anarthakArI karaNI karavAmAM Ave che ema spaSTa mAlama paDe che. . vIjeM jo maranAra mANasa maMgaLamaya dharmanuM ArAdhana karIne sadgatimAM siMghAvyo hoya to tevA maMgaLamaya samaye sagA saMbaMdhIoe harSane sthAne zoka karavo e keTalo vadho anucita ane anyAya marelo che, te ApoApa potAnI svArtha aMdhatAne dUra karI madhyasthapaNe zAnta cittathI vicArI jotAM svabhAvika rIte mAlama paDI Avaze. 33 manano mela dUra kara. kAma krodhAdika athavA rAgadveSAdika aMtara vikArone upazamAvI athavA kSaya karI devAthIja cittanI zuddhi karI kahevAya che. . .
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ 78 zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. ___ jyAM sudhI manano mela dhoyo nathI tyAM sudhI game teTalA jaLa snAnathI paNa pavitra thavAno nathI. je mana zuddha-nirmaLa thayuM che teja kharo pavitra che.. je samatA kuMDamAM snAna karIne potAnA pApamaLane pakhALI nAMkhe che. ane pharI malInatAne pAmatAja nathI. te vivekAtmAja parama pavitra che. je koI aMtara zuddhi karavAnA ucca uddezathI zAsvanI pavitra nItipUrvaka pravRtti seve che, te potAnA pavitra lakSathI cittanI zuddhi karI zake che. ukta lakSa pUrvaka zuddha deva gurunI pUjA karavAnI abhilASAvALA sadgRhasthane jayaNA pUrvaka jaLa snAna karavAnI paNa zAstramA saMmati che. tethI adhikAra paratve gRhasthaloko vaDe evA paNa pavitra hetuthI jo jayaNA pUrvaka jaLasnAna karavAmAM Ave to te paNa temane hitaM. kArI kaheluM che. paraMtu evA ucca uddezavinA khacchaMdapaNe anekavAra jaLanAna karavAmAM Ave to te jaLamadhyavartI macchanI pere kaipaNa paramArthayI hitakArI thai zakata nathIH AthI AtmArthIjanoeM aMtaramaLa sAka
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo.. * karavAnoja mukhya uddeza manamAMHsthApI rAkhIne svasva adhikAra pra. mANe kriyAkAMDa karavo ghaTe che. nirdabha dharmasevIno sarala Azaya zIghra saphaLa thAya che. sakaLa dharma sAdhanamA samatA-rAgadveSa rahita vRtinI prathama jarura che. ____ game te darzanamA samatAbhAvInI siddhi avazya thavAnI che. kema ke te samadRSTithI rAgadveSa tajIne game tyAMcI tattvamuMja grahaNa kare che. mithyAAgrahI-kadAgrahIjano ema kadApi karI zakatA nathI. te to ulaTA paraniMdAdikamAM utarI potAnuM sarvasva vagADI saMsAra cakramAM .punaH punaH bhaTakyA kare che, temanuM aMtara viSa nahi TaLavAthI temane -vAraMvAra janma maraNanA pherA karavA paDe che. te upara eka kaDavI tuMbaDInuM dRSTAMta lakSamAM lai rAkhaq bahu upayogI che.-ekadA koi dRddha DozInA putrane aDasaTha tIrthamA jai nhAvAno vicAra thayo. putramA pAtratAnI moTI khAmIthI mAtA tenA kAmane anumodana A-patI nahatI, paNa prathama tenAmAM koi rIte pAtratA Ave te jovAne 'Atura hatI. putra to jUvAnInA madamA mAtAnAM hitakArI vacanono paNa anAdara karato hato. chevaTa jyAre te aDasaTha tIrthamA~ javAne taiyAra thayo tyAre mAtAe. tene madhura vacanathI kahyu ke beTA A mArI kaDavI tuMbaDIne paNa tIrtha karAvato.. Avaje, mAtAnaM A vacana tene
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ 80 zrI jainahitopadeza bhAga-2.jo. kaThaNa nahi lAgavAthI mAnya rAkhyuM ane mAvAe ApelI kaDavI tubaDI sAthe laine te tIrtha karavA nikaLyo, laukika ruDhi mujaba badhA tIrthamA snAna karI mAtAe sAthe ApalI tuMbaDIne paNa snAna karAvIne anukrame pote potAne sthAne Avyo. ane te tuMbaDI mAtAne pAchI sopI. mAtAe tenI samakSa tapAsa karIne kaI ke bhAi ! aDasaTha tIrthamAM nhAyA chatAM tuMbaDInI kaDavAza gai nahi. A pragaTa dAkhalAthI lene sarasa vodha maLyo tema dareka dhAre te temAthI Avo vodha meLavI zake ke adhikAra yogyatA vinA jema svabhAveja kaDavI tuMbaDI aDasaTha tIrthanA jaLamAM nhAyA chatAM potAnI khabhAvika kaDavAzane tajI moTI thai zakI nahi, tema koipaNa * pAtratA mATe pUrato. prayatna karIne pAtratA pAmyA vinA game tevI utkRSTa karaNIvaDe potAnAmAM jaDa ghAlIne rahelA evA kAma krodhAdikaM athavA rAgadveSAdika . doSone kadApi dUra karU zakeja nahi. mATe mananI zuddhi karavAnA arthIjanoe aMtarano mela sApha karavAne prathama kSudratAdika doSonuM virecana karIne yogyatA meLavavAnI ati AvazyakatA che. ane ema sAvadhAnatA pUrvaka upAya karavAthI aMta samatA jevA zreSTa rasAyaNathI ciMtta zuddhi saMhajamAM sAdhya thaI zake che.' - : . jema nirmaLa vastra upara- joie evo raMga caDhI zake cha, . ane aThArImaThArIne, sApha karelI bhIto upara. AvehUva cItAmaNa uThI
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ - - zrI jainahitopadeza bhAga 2 joH zake cha tema nirmaLa cittavALAne zuddha. dharmanI yathArtha prApti thainake che. jaima nirmaLa AdarzamA vastunuM yathArtha pratibiMba paDe che tema zuddha-nirdoSa cittamAM paNa zuddha tattva dharmarnu yathArtha saMkramaNa thai zakecha: jema nipuNa vaidya rogIne prathama virecanAdikathI aMtarazuddhi karavAja pharamAve che, tema sadguru paNa zuddha dharmArthI janone prathama manano melaja sApha karI levAnI bhalAmaNa kare che. ane kharuM hita paNa emaja saMbhave che. e ___34 mAnava dehanI saphaLatA karI le. buddheHphalaM tattva vicAraNaM ca, dehasya sAraM vrata dhAraNaM c|| vittasya sAraM kila pAtra dAnaM, vAcaH phalaM prItikaraM narANAm // 1 // tattvAtattva; satyAsatya, guNadoSa, hitAhita, laubhAlAbha, bhakSyAbhakSya, peyApeya ane ucitAnucita vigereno vicAra karIne sArabhUtaM , tattva grahaNa-sevana kara eja sadbuddhi pAmyAna phaLa cheH . .
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ 82 zrI jainahitopadana bhAge 2 jo. -- daza dRSTAMte durlabha mAnava deha, AryakSetra, uttama kuLajAtimA janma, iMdriya paTutA, zarIra nIrogatA, sadguru yoga, nirmaLa buddhi dharmaruci ane tatva-zraddhAdi zubha sAmagrI mahA bhAgyayoge pAmIne pAMce pramAda tyajI ullasita bhAvathI siMhanI pere zUravIrapaNe AhiMsA, satya, asteya, brahmacarya, ane niSparigrahatAdika mahAvratotuM kharupa yathArtha samajIne abhyAsa pUrvaka temano svIkAra karavo athavA pariNAmanI maMdatA yoge samakita mULa zrAvakanAM vAra vrata paikI banI zake teTalAM samajIne tevAM paNa vrata dhAraNa karavAM. e A uttama mAnava bhava pAmyAnuM phaLa che. sapta vyasana, rAtrI bhojanAdika abhakSya bhakSaNa, ane bhUmikaMdAdika anaMta jIvAtma vastu, aNagaLa jaLapAna vigerena. to dareka zANA mANase avazya varjana karabuja joiye. prArabdha yogathI prApta thayelI lakSmInuM phaLa e che ke teno udAra A. zayathI paramArtha dAve puNyakSetramA upayogamA karaco. yazakIrtinIja khAtara dAna puNya nahiM karatA kevaLa kalyANArthe karavAmAM AvatuM pAtradAna pariNAme anaMtagaNuM uttama phaLa ApI zake che. ane vacana zakti pAmyAnuM usama phaLa e che ke sarva koine prIti upaje evaM miSTa-madhura ane hitakArIja vacana vadavU. kadApi paNa koine aprIti ke kheda upaje evaM kaDavaM ke ahita vacana kahevU nahi. parane miya evaM prasaMgane lagatuM hita-mita bhASaNa karanAraja satyavAdI hovAthI prAya: sarva koine mAnya thai zake che.
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. 83 A pramANe TuMkANamAM kahelI hakIkata lakSamAM rAkhIne vivekathI vartanAra potAnA zubha caritrathI sva mAnava bhava saphaLa karI zake che. athavA pUrve prasaMgopAta batAvelI maitrI muditA karuNA ane madhyastha bhAvanAthI paNa manuSya dehanI saphaLatA thai zake che. huMkANamAM yathAzakti tana, mana, dhanadhI svapara hita sAdhI levuM eja A manuSya bhavanuM rahasya che. temAM upekSA karavI e mULagI mUDI khovA jevuM che. thI jema vane tema pramAda rahita svaparahita sAdhavA sadA tatpara rahetuM sahRdaya janone ucita che. sadvivekathI sva kartavya samajIne je zubhAzayo zuddha aMtaHkaraNathI tenuM sevana kare che, te manuSya chatAM devI jIvana gALe che; paNa je sva kartavya samajatAja nathI athavA to samajyA chatAM tenI upekSAja kare che; te to manuSya rupe pazu jIvanaja gALe che ema kahevuM yuktate. je pArakI niMdA karavAmAM muMgo che, parastrInuM mukha jovAmAM aMdha che ane paradravya haraNa karavAmAM pAMgaLo che, teze mahApuruSaja svokarmA jaya pAme che. jenA ghaTamAM viveka dIpaka pragaTayo che teja lokamAM kharo paMDita che, tathA jeNe madya, viSaya, kaSAya, nidrA ane vikathArupa pAMce pramAdane vaza karyA che etro apramAdI puruSaja jagatarmA 'kharo zUravIra che.
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ 84 zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. + 35 prANAnte paNa vrata bhaMga karIza nahiM prathama ApagAyI sukhe pALI zakAya evIja pratijJA yA vratanayanalevA yogya che, ane te lIghA vAda tene prANAnta sudhI pA.LavAM jarUranAM che. - jo prathama grahaNa karavAmAM AvatA vrata niyamanuM svarupa yathArtha samajI levAmAM AvatuM hoya ane teno jarUra jeTalo abhyAsa paNa karavAmAM Avato hoya to ghaNuM karIne vrata bhaMgano prasaMgaja AvatrA pAme nahi. Atma kalyANane mATe je je sArAM vrata grahaNa karavAM yogya che 2 te vadhAnuM svarupa saMkSepathI ke vistArathI prathama sadguru samIpe samajI lar3a temAMthI ApaNe sukhe pALI zakIye evAM temane niraMtara saMbhArI saMbhArIne kALajI pUrvaka vo joie. vrataja- grahaNa karIne pALavA prayatna ka je vrata - paccakhkhANa upayoga zUnya yA samajyA vinAja levAmAM Ave te duHpaJcakhANa hovAthI- niSphaLa che. tethI tevAM vrata loghAM hoya yA na hoya topaNa prasaMgopAta yA chAine sadguru pAse ja jai ta te vrata saMbaMdhI jarura jeTalI samaja laine jo sArI rIta sAvadhAna thaina te pAvAmAM Ave to potAnA prayatnanA pramANAM jarUra lAbha mApa thar3a zakena. paraMtu kevaLa gatAnugatikapaNe saMmUhimanI pereja
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI - jainahitopadeza bhAga 2 ' jo. vAmAM Ave to kaSTa sahana karyA chatAM joiye evaM phaLa kadApi thai zakena nahi. je je vratanuM pAlana prItithI rucithI kara-: vAmAM Ave che tenuMja phaLa sAruM bese che. - aruciyI karavAmAM AvatI game te kriyAnuM pariNamana sAruM thai zakatuMja nayI. tethI cittanI prasannatA mATe bhaya (cittanI caMcaLatAM ) dveSa ( arucI ) ane kheda . ( kriyA karatA thAkI januM te) doSane dUra karavAne prathama prayatna kavo joiye. vastunuM svarUpa yathArtha samajAyAthI ane temAM potAnuM mana dhAyArthI ukta doSo sahajamAM dUra thai zake che, pachI kharI lahejatI pALavAmAM AvatA tothI AtmAne yathArtha lAbha thAya che. A lokanA ke paralokanA sukhane mATe karavAmAM AvatI kriyAne viSa yA garala samAna kahI che, kriyAnAM phaLa hetu samajyA vinA kevaLa dekhAdekhIthI karavAmAM AvaMtI kriyAne jJAnI puruSo ananuSThAna kahe che. te te kriyA saMbaMdhI phaLa hetu, vigerene samajI kevaLa kalyANane mATeja karavAmAM AvatI dharmakriyAne tadUhetu kahe che, temaja jyAre dRDha abhyAsathI ukta kriyA mana vacana ane kAyAnI ekatAthI avacaka paNe dhAya che tyAre temAM amRtanI jevo svAda AvavAthI jJAnI puruSo tene amRta kripA kahe che; navhetu, ane amRta kriyAja AtmAne mokSadAyI che, vAkInI traNa to bhava bhramaNakArIja kahelI che. eTalo adhikAra ani upayogI hovAthI prasaMgopAta kahevAmAM Avyo che.
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. dravya, kSetra, kALa, bhAva, ane saMghayaNa vigere vicArI svazaktinA pramANamAM samaja pUrvaka sadvatone dhAraNa karIne je temanuM akhaMDa pAlana kare che temanuja jIvita saphaLa che, paraMtu je kaMi paNa pUrvApara vicAra karyA vinA viveka zUnyapaNe vrata laine virAdhe cha / teparnu jIvita kevaLa niSphaLa che. vrata khaMDIne luhAranI dhammaNanI jema jIvanane gALanAra jevo koi kamanazIba nathI. vrata khaMDIne jIvanAra karatAM vratane akhaMDa rAkhIne maranAra mANasa ghaNo uttama cha, kemake aneka bhava bhramaNa karatAM pavitra vrata pAlananI ruci thavIja muzkela che to tene prANAnta mudhI akhaMDa pAlana karavAnI pravaLa kAmanAnuM to kaheja zRM? : grahaNa karelA pavitra vratona akhaMDa pAlana karIne paraloka gamana karanAra mANaso potAnI pAchaLa akhaMDa kIrti ane amUlya dRSTAMta - mukatA jAya che, jene anusarIne aneka Atmahitecchaka jano sanmAgarnu sArI rIte sevana kare che. bharatezvara, bAhubalI pramukha aneka : satAonA ane bAlI, suMdarI pramukha aneka satIonA evA . uttamottama dAkhalA jagatamAM prasiddhaja che. ___ hAya to strI hoya yA to puruSa hoya paNa puruSArtha parAyaNatAyIja savratonI samaja meLavIne te temanuM vidhivat pAlana karI - zake che, ane ema vidhivata vratanaM akhaMDa pAlana karIne svajIvana
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ 87 zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. saphaLa kare che. evI sadbuddhi sarva koine jAgRta yAo ! ane vrata bhaMga karavA yA karAvavA saMbaMdhI kubudino sarvathA aMta Avo eja iTa che. . 36 maraNa vakhate samAdhi sAcavavA khUba lakSa rAkhaje. ___ jIvane jIvita paryaMta jevA zubhAzubha abhyAsanI Adata hoya cha tevIja tenI zubhAzubha asara tenA maraNa samaye samAdhinA saMvaMdhamAM thAya che. ema samajIne zANA bhAi vhenoe jIvita paryaMta zubha abhyAsanIja Adata pADavI ucita che. sArAM kAraNa sevavAthI kArya paNa sAraMja thAya che. evA nizcaya ane zraddhApUrvaka maraNa vakhate samAdhi icchanAra janoe jIvita paryaMta zuddha bhAvanAthI zubha karaNI karavA parAyaNa rahevu jaruranuM che, satata lakSapUrvaka khaMtathI sat karaNI karanAra satpuruSo adhyavasAyanI vizuddhithI aMne samAdhiyukta maraNa karI sadgatinA bhAgI thAya che. __jo tuM janma maraNanA duHkhI trAsa pAmyo hoya to zrI vItarAga vacanAnusAra nirdoSa dharmarnu ArAdhana karIne jema samAdhi maraNanI prApti thAya tema khAsa lakSa rAkha. samAdhi maraNathI jIvita paryaMta karelA dharmanI sArthakatA thAya che. game teTalA uMDA kUvAmAMthI jaLa kADhavAne mATe lAMcI dorI sAye loTo vigere kuvAmAM nAkhatAM
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ 8 zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. dorIno amuka cheDAno bhAga hAthamA majabuta rIte pakaDI rAkhavAmA Ave che ane jo te juktiyI jALavI zake che to pahelA loTA sAye abhISTa jaLa meLavI zake che paNa jo chevaTanA bhAgamA kaMipaNa gaphachata kare che to te sarvane gamAvI potAnA jAnane paNa jokhamamAM nAMkhe che, tema samAdhi meLavI potAno janma mudhAravAne AkhI jiMdagInA moTA.bhAga mudhI yatna karyA chatAM jo chevaTanA bhAgamA gaphalata-vedabakArI karavAmAM Ave to potAnA caLaMcittathI te abhISTa samAdhine aMta vakhate meLavavA bhAgyazAlI thai zakato nathI, paraMtu duSita thayelAM mana, vacana, ane kAyAthI ulaTI asamAdhi pedA karIne adhogatine "pAmI janma maraNa janya anaMta duHkhanoja bhAgI thAya che. mATe rAga dveSAdika aMtara vikAro jema nirmULa thavA pAme 'tema yatnathI jIvita paryaMta niSkAma citta rAkhI vyavahArika naitika ane dhArmika jIvana gALavAmAM Ave ane kadApi paNa khaiSTa kAryamA gaphalata thavA na pAme to chevaTa aMta samaye samAdhi prApta thayA vinA rahe nahi. ema samajIne koNa vivekInara skhaiSTa kAryanI upekSA karI svacchaMda varta"nathI saMsAra paribhramaNa pasaMda kare vAru ? athavA kharekharUM tattva rahasya zAstrakAroe kahuM che ke "jevI gati evI mati ane mati evI gati" A mArmika vacana bahu bahu manana karavA yogya che. ane TuMkANamA sarva hitopadezanA sAra rupa che. samAdhi mugvanA kAmI janopa ArAdhanA prakaraNAdikamA ka
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ - zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. helAM cyAra zaraNAM, duSkRtaniMdanA, sukRta anumodanA sarva jIva sAthe khAmaNA, saMlekhanA, paMcAcAranI vizuddhi tathA navakAra mahAmaMtrAdikanuM lakSa pUrvaka smaraNAdika daza adhikAro bahu sArI rIte samajavA, AdaravA. ane ArAdhanA athavA punya prakAzanA stavanathI paNa ukta adhikAra sArI rIte samajI zakAya tema hovAthI aMta sa'mAdhine icchAvALA bhAi vhenoe tenuM niraMtara zravaNa manana karIne temA rahelA paramArtha- parizIlana kara, yukta che. game tevA saMyogomAM potAnuM kharaM nizAna nahi cakanAra dRDha abhyAsI aMte samAdhi maraNane pAmI akSaya mukhano adhikArI thai zake che. 37 A bhava parabhava saMbaMdhI bhogAzaMsA karIza nahi. A loka athavA paralokanA sukhanI icchAthI karavAmAM AvatI dharma karaNI alpa phaLadAyI thAya che, paNa jo teja karaNI kevaLa "pAramArthika mokSa sukhane mATeja sahetuka samajIne vivekathI karavAmAM AvI hoya to tethI mukhyapaNe mokSano ane gauNapaNe sAmAnyataH 'svargAdika mukhano saheje lAbha maLe cheja. mananA pariNAma mujava sAmAnya vizeSa phaLanI prApti thAya che. mATe jema bane tema navaLA pariNAmane manamA avakAza Apako nahi. kaDhAca tevo pariNAma bhayo
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga jo. to tene dura karI devA ghaTato prayatna karavo, ane zubha bhAvanAne zIghrasthAna Apaq. kheDuta loko kheDa karI khAtaraM nAMkhIne jema dhAnyanA moTA pAkane mATe dhAnyanAM vIja vAve che, paNa kevaLa palAla (ghAsa) ne mATe vAvatA nathI, chatAM dhAnyanI niSpatti sAthe palAla paNa sAja pAke che; tema mokSane mATe karavAmAM AvatI karaNIyI prasaMgopAta svargAdikanAM sukha paNa maLe che, kevaLa svargAdika mukhane mATeja dharmakaraNI karavAnI jarura nathI. chatAM tevAM kSaNika sukhanI buddhithIja jo dharmakaraNI karavAmAM Ave to tenuM phaLa paNa mAyaH teTaluMja alpa maLe che. Aloka paraloka saMbaMdhI sukhanI buddhithI moha ane ajJAna garmita karelI karaNI game tevI kaThaNa hoya topaNa tethI prAyaH pariNAme hita yatuM nathI paNa ulaTuM bhAre nukasAna thAya che. kemake tuccha AzaMsA pUrvaka karelI kaThaNa kriyAthI kvacit devagati paNa maLe che, paraMtu pAchaLathI pUrva pUNya kSayAnaMtara teno adhaH pAta thayA vinA raheto nathI tethI jJAnI puruSoe tevI viSa yA garala kriyAno maMDUka-curNanA nyAyathI niSedha karelo che. jema eka maMDUkI (saMmUrchima deDakI)nA cUrNamAthI lAkho navanavI maMDUkIo pedA thAya che tema tuccha bhogAzaMsAthI karelI karaNIvaDe lAkhogame navanavA bhogAyatano (deho) dhAraNa karI janmamaraNajanya anaMta duHkhanA anekazaH bhAgI tuM paDe che. paraMtu jema dagdha thayelA te maMDUkInA cUrNamAthI eka paNa navI
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI janahitopadeza bhArga 2 jo. maMDUkI pedA thai zakatI nathI tema viveka pUrvaka bhogAzaMsA tajIne niSkAmapaNe jo tahetu ane amRta kriyAne sevavAmAM Ave che to tethI aMte.bhavano aMta karIne parama samAdhimaya mokSa sukhanI prApti thAya che. 38 sva kartavya samajIne svapara hita sAdhavA tatpara rahe. je zubhAzaya prathama svahita yathArtha samajIna Adare che, temAMja ahoniza sAvadhAna rahe che, teja mahAzaya kAlAMtare parahita sAdhavAne samartha thai zake che. paNa jo pahelo potAnuM khalaM hitaja zuM che te pUre jANato ke Adarato nathI to te parahita zI rIte sAdhI zakaze? pote nirdhana chatAM anyane zI rIte dhanADhya karI zakaze ? poteja da. riAmAM DUvatAM chatAM anyane zuM tArI zakaze ? mATe va hitane yathArtha samajIne sAdhanAraja parahitane paNa paramArthathI jANI samajIne sAdhI zakavAno e vAta niHsaMzaya siddha che. ___jJAnI-vivekIjano svahitanI pere parahitane paNa va kartavyaja samaje che, ane tethIja teo nirabhimAnapaNe svahita samajIneja parahita kare che. tattvadRSTi mahApuruSo kadApi paNa 'hu amukarnu hita karaMrcha' 'mArA vinA amukanu hita thai zakaze nahiM ' ebuM kartRtva-abhimAna
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ 92 zrI jainahitopadeza bhAga. jo. lAvatA nathI. svahita ane parahita temane mana eka che, jUdA bhAsatAM nayI, tethI tevA mithyAbhimAnane manamA AvavA avakAza paNa maLato 'nathI. kheruM kAraNa to e che ke temane temanuM kharaM hita yathArtha samajAyuM ane anubhavAyuM che. tethI svahitane sahAyabhUta sarva sAtvika vicAra yA bhAvanAneja temanA manamA sthAna maLe che paNa temAM vinabhUta bAdhaka evA koipaNa kSudra vicAra ke bhAvanAne sthAna maLI zakatuMja nathI ane te tevA tattva dRSTi vivekI janone kevaLa ucitaja che. A uparathI e vAta siddha thAya cha ke svapara hitaiSIe prathama svahitaja sArI rIte samajIne Adara ane anubhavaq yogya che. __ svahita paNa sAdha, saheja nathI. kemake te yogyatAvaMtaneja prApta thAya che. __ svahita sAdhavAne yogyatA meMLavavA mATe nIce vatAvelA guNono khAsa abhyAsa karavAnI jarura che. tevA sadguNo meLavyA vinA bAdhakabhUta doSo dUra thatAja nathI, jethI jIva skhahita sAdhavAne azaktaayogya thAya che tethI prathama AtmahinaipIe nIcenI hakikata dhyAnamA levI jaruranI che. tenuM yathArtha parizIlana karavAthI AtmA jarUra svAhita sAdhI zake che. - 1. akSudra-pArako chidra novAnI kuTheva tyajyAthI ane sya
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga-2 jo. doSane nIrakhI sudhAravAnI sArI Teva paDavAyI AtmAmAM gaMbhIratA nAme sadguNa pragaTa thAya che. rupaM nidhi-pAMce iMdriyo paravaDI ane deha nIrogI hovAthI zarIrasauSTava guNa lAbhe che. viSaya lolupatA tajIne mana ane iMdriyone niyamamA rAkhavAthI ane ArogyatAnA niyamone paNa lakSa pUrvaka pALevArthI ukta guNa prApta thai zake che. 'zarIra mAdyaM khalu; dharma sAdhana'-zarIra' e dharma sAdhanomAMrnu eka ati agatyarnu sAdhana hovAthI tenI yogya saMbhALa levAnI sarva koinI prathama pharaja che| 3. saumyatA-jema caMdrane dekhI sarva koine zItaLatA vaLe evI prakRtinI sahaja zInaLatA sAtvika vicAra, sAttvika bhASaNa, sAtvika kAryovaDe sahaja siddha thAya che. sahaja zItaLa svabhAvavALA mANaso sarva koine abhigamya thAya che. tevI ThaMDI prakRti prAya: sarva koine priya hovAthI te sarvanA vizvAsapAtra thai paDe che, 4. janapriya-loka priya guNa sarva koine vallabha thavAya evAM satkArya-sukRta karavAthI ane Aloka paraloka viruddha duSkRta tajavAthI prApta thai zake che, A guNathI mANasa dhAre evAM moTA kArya karI zake che. . 5, akrUra-tAmasI prakRti tajIne kSamA, namratA tathA anukaMpAdika guNano abhyAsa karavAthI krUratA-kaThoratA doSa dUra thAya
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza mAga 2 jo. che. ane hRdayamAM, vacanamA, ane kRtimA sahaja komaLatA pragaTa thAya che. . 6. bhIru-dharmI mANasonI saMgatithI athavA dharma zAstuM zravaNa manana karavAyI yA to pUrvanA zubha saMskArathI jIvane svabhAvika rIte pApano yA parabhavano Dara lAge che. kaMi paNa anIti ke anyAya karatAM mana jhaTa daine saMkocAya che, ane pApathI tarata virama che. ukta guNathI potAnA pUjya vaDIla janonuM mana paNa na dUbhAya evI : kALajI rakhAya che. 7. azaTha-zaThatA (chaLa prapaMcAdika kapaTa vRtti) tajyAthI e guNa prApta thAya cha, sarala svabhAva dhAravAthI svavyavahAra paNa sarala karI zakAya che. kapaTI mANasone to kapaTa karIne potAno doSa gopavavAne mATe bahu vakra vyavahAra calAvavo paDe che. sarala svabhAvine tema karavAnI kaMi jarura rahetI nathI. kemake sarala svabhAvinAM vacana upara sarva koine vizvAsa Ave che. kalyANa paNa evA sarala svabhAvInuMja thAya che, kapaTInuM yatuM nathI. 8. dAkSiNatAvaMta-sva icchA hoya yA na hoya paNa kaMIka lAbhAlAbha vicArIne vaDIlanI athavA samudAyanI tItra icchAne mAna ApIne kaMi kArya karavAnI paddhati loka mAnya hovAthI tethI kacit sAro lAbha paNa maLe che. paraMtu ukta dAkSiNatA kaMika maryAdAsara
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo0 95 hovI joiye. viveka vinAnI dAkSiNyatAyI viparIta pariNAma paNa Ave che e bAta bhUlavI jor3atI nathI, vivekathIja svapara hita sAdhI zakAya che. N 9. lajAlu - uttama kULanI athavA dharmanI maryAdA pALanAra mANasonA paricayathI yA pUrvanA zubha saMskArathI lajjAno guNa lAbhI zake che. e guNathI kaMipaNa khoduM kAma karatAM jIva Dare che ane zubha kAmamAM parANe pravRtti karavA dorAya che. evI lajjAnI darekane AvazyakatA che. 10. dayALa - kSamA, sahanazIlatA ane duHkhI lokonI dAjha dIlamAM dharavAthI athavA nIca nirdayajanono sahavAsa tajIne udAra AzayonI saMgati karI temanA jevA sadguNono abhyAsa karavAthI sarva prati dayAbhAva rahe che. 11. samadRSTi - madhyastha - AMdhaLA rAga ke dveSa tajIne niSpakSa pAtapaNe satyAsatya saMbaMdhI tola karavAnI devavALAne e guNa prApta thai zake che. 12. guNarAgI - game temAM rahelA sadguNa pratyenA sAcA prema thIja ukta guNa prApta thAya che, guNarAgathI guNanI ane guNadveSayI dopanI prApti thAya che, nirguNanA rAgathI paNa doSanIja puSTi thAya che kemake kevaLa rAgaaMdha doSane paNa guNaja mAnI, le che. ane dveSa
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 2 joH aMdha paNa guNane doSaja mAnI le che.: viveka zUnyapaNe rAgAdika karatAM ulaTuM viparIta pariNAmajaM Ave che, 'mATeja: jJAnI puruSoH parIkSA parvakaja sadaguNanA rAgI thavAnaM pharamAve che. jethI sakaLa dopane anukrame dUra karIne sadguNa saMpanna thavAya che. 13. satyavAdI-jene asatya ahita apriya bhASaNaH halAhala . jhera jevU lAge che, ane satya hita ane priya vacana amRta jevU miSTa lAge che teja paramArthI satyavAdI thai zake che. te satyanI khAtara prANa pAtharaze. 14. supakSa-jenAM sagAM saMbaMdhI nirmaLa buddhinAM, mAyAlu, dharmazILa ane TekIlAM hoya temaja bIjAMne paNa tevAMja thavA preraNA karatA hoya te mupakSa (samartha pakSa-vaLavALo) hovAthI sarva kAryamAM phatehamaMda nIvaDe che. 15. dIrghadazI-kaMipaNa kArya sahasA nahiM karatAM tenuM bhAvI pariNAma vicArIne vivekathI karavA yogya kArya kare te dIrghadarzI samayajJa kavAya che. 16. vizeSajJa-je kharaM svahita zuM che ane te zI rIte sAdhya thai zake che e tathA guNadoSa, lAbhAlAbha hitAhita, dravya, kSetra, kALa, ane bhAvane sArI rIte samajIne vIjAne samajAvI zake te vizeSajJa gaNAya che..
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jaivAhinnapadeza bhAga jo 15. sAnugata-ziSTa sadAcArI satpuruSonA pagale cAlanAra.. pote paNa anukrame sat. cAritranA parizIlanathI sArI paMktimA AnI ___ 18. vinayavaMta-pada, ahaMkArAdika doSane tyajIne saMta puru ponI sevAyI yA sAdhujanonI hita zikhAmaNane hRdayamA dharavAyI vinaya janatA Ave cha __. 19. kutajANa-karelA guNanA jANa mANaso potAnA upakArI mAtA, pitA, svAmIke guvodikanA vanI zake teTalA guNAnuvAda ka-. ravA cUkatA nathI. kRtajJa mANasa upakArInA hitane mATe bane teTalo svArthano bhoga Ape cha. . . - 20. parahitakArI-sahune svahita vhAvaM che ema samajIne svahitanI pare parahita karavAmAM paNa jene prIti che te manathI, vacanayI ke kAyAthI koirnu ahita thAya evAM kAryayI dUra rahevAnoja ane hita thAya evAMja zubha kAryamA joDAvAno prayatna kare che. 21. landhalakSa-sarva bAbatamA jenI dRSTi ArapAra phoMcI zake che evo cakora puruSa sukhethI svahita samajIne tene vivekayI sAdhI zake che. ukta 21 guNayI bhUSita bhavya svahita sAdhavAne saMpUrNa a. dhikArI che. svahita sAdhavAnA aneka mArga pUrve prasaMge prasaMge vatAvyA che, ema jeNe yatnayI svahita-sva kartavya sAdhyuM che tene parahita paNa
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. subhAdhyana che. te parahitane svahita-sva kartavya samanIne sukhe sAdhI ke che. paMga je svahita-sva kartavyaneja samajatA nathI ke sevatA nayI te bApaDA nirdhananI pere parahita to bhI rIteja zAdhI zake vArU ? ' ___39 paMca parameSTi mahAmaMtranuM niraMtara smaraNa kara. : _ 'arihaMta, siddha, AcArya, upAdhyAya, ane sAdhu e pAMca parameSTi che. jemaNe rAgadveSa ane mohAdika aMtaraMga zatrugaNano sarvathA uccheda karI sarvajJa sarvadarzI saMpUrNa sahajAnaMdi ane sarvazaktimAna thai nidoSa vacanavaDe aneka bhavya jIvono uddhAra karyo che te arihaMta deva kahevAya che. jemaNe sarva pAtI aghAtI karmono sarvathA aMta karIne AtmAnA svabhAvika anaMta guNone pragaTa karI lokanA agra bhAge sthiti karI che te siddha paramAtmAnA nAmathI oLakhAya che. . paMceMdriya nigraha, navavidha brahmaguptinA dhAraka, cyAra. kaSAyathI mukta, pAMca mahAvrata yukta, paMcAcAra pALavAne samartha pAMca samiti: ane traNa guptinA pAlaka. ema 36 pradhAna guNovaDe alaMkRta AcArya bhagavaMta hoya che. "temanoM vacana tIrthakaranA vacananI pere mAnajIya thAya che.
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhI jainahitopadeza bhAga 2 jo. sAMgopAMga Agamane artha rahasya yukta. jANatA chatA, anya ziyone paThAvavAmA kuzala ane pramAda rahita. mULa-uttara vratane pALa bAmAM tatpara . chatA, ziSya samUhane dharmazikSA devA catUra ekA __ bhaviSyamA AcAryapada pAmavAne yogya dharmaguru upAdhyAyanA. nAmathI oLakhAya che. .. bAhyAMtara parigrahathI mukta mumukSu jano jaina darzanamAM sAdhu, zra___ maNa ane nigraMthAdinA nAmathI oLakhAya che, teo ahoniza pramAda __ rahita dharmasAdhanamA tatpara chatA svahita pUrvaka parahita sAdhe che. ahiM sA, saMyama ane tapa lakSaNa cAritra dharmamAM sadA sAvadhAnapaNe vartatA , bhavya jIvone sanmArga vatAve che. . zuddha Atma dharmathI alaMkRta hovAthI ukta paMca parameSTI jagatamA. sArabhUta che, jemAM arihaMta ane siddha zuddha devapade, AcArya, upAdhyAya ane sarva sAdhujano zuddha gurupade temAM sArabhUta rahelA darzana, jJAna, cAritra ane tapa zuddha dharmapade varte che. evo zuddha dharma dareka Atma vyaktimAM zaktirupe rahelo che. ane tena zaktirupe rahelo zuddhadharma parameSTI puruSonI pere parama puruSArtha yoge pragaTa thai zake che. parameSTI purUpAne te agaTa thayela che. ApaNA pratyeka AtmAmAM zakti rupe rahelA te zuddha dharmane pragaTa karavAnI pavitra vuddhi-niSTAthI jo pUrvokta paMca parameSTi bhagavaMtanuM tanmayapaNe bhajana, smaraNa, ramaNa, pUjana karavAmAM Ave to ApaNAmAM zaktirupe rahelo zuddha darzana, jJAna, cAritra ane
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ 8 wwn - zrI jainahitopadeza bhAga ra jo. tapa lakSaNa dharma avazya aMgaTabhAvane pAma e vAta nisaMbhava cha. mATe ApaNe zuddha deva guru ane dharma saMbaMdhI sadgurUM-samIpe sArI samaja' meLavI, tenuM manana karI, tevA pavitra lakSayIja jagatamA sArabhUta evA paMca parameSTI mahAmaMtranuM ahAniza raTaNa karavU yukta cha ema pavitra lakSa pUrvaka parameSTi mahAmaMtranuM ahoniza raTaNa karatA ApaNe paNa aMte kITa bhramarInA nyAyI parameSTIrupa 'thaine avinAzIpadanA avazya adhikArI thei zakI. 40 dharma rasAyaNarnu sevana kara. . . idaM zarIraM pariNAma durbalaM, patatyavazyaM zlatha sandhi jrjr|| kimoSadhaiH klizyasi mUDha durmate, nirAmayaM dharma - rasAyanaM piva // 1 // game teTaluM pAbyu poSyuM chatAM pariNAme durbaLa ebuM A zarIra, tenA sAMdhA narama paDavAthI jAjare thayu chatuM aMte avazya (eka dina) paDavAja che, to he mUDha durmati ! tuM zA mATe aneka jAtanA auSadha bheSaja karIne dehanu damana kare che ? kevaLa nIrogI ane nirupama evA dharma rasAyaNa muMja tuM ahoniza pAna kara. dharma rasAyaNavinA kadApi tArA janma, jarA ane mRtyurupI bhAva-rogonuM nikaMdana thai akazeja nahi. janma jarA ane mRtyu eja prANIyonA kharekharA roga
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhI nainahitopadena bhAga 1 mo. 111 che, ane.dharmarasAyanavaDeja. te dUra yai. zake tema che. to....pachI. janma, bharaNajanya anaMda duHkhathI udvigna thapelA mumukSu janoe. tenuM pAna karakhA mA.mATe. dIla karavI joiye ? vIramabhue gautamaH svAmIne paNa pUrve ko che ke goyama ma kara pramAda " pu: vacana, bahu bahu manana karavA yogya che........ --- - - ... ApaNA sAcA arthamA svArthamA anAdara karaco, svahitathI - - - - cukavU, sva kartavyathI bhraSTa thavaM, ane nahiM karavA yogya karavAne tatpara thavaM, tenuM nAma jJAnI puruSo pramAda kaheM che. TuMkANamA sarvajJa prabhunI ati hitakArI AjJAnI upekSA karIne svacchaMda vartana kara ternu nAmaja bhamAda che. maya, viSaya, kaSAya, nidrA, ane vikathA maLIne pramAdanA mukhya pAMca bheda-che, je dharmArthIjanoe avazya pariharavA yogya che. asamAdI puruSA dharmarnu yathArtha sevana, karI zake cha. premAdazIla jano jarura sva kartavya kAryathI cUke che. .. - upazama zreNi upara AruDha thayelA, cauda pUrvadharaH sAdhuo paNa pramAda vazAt svasthAnathI cUkI patita thAya che to vIjArnu teroM gajuM ? ema samajI jema vane tema pramAda sthAnane tajI- amamatta ya, 'joiye. thoDA paNa vraNa, ruNa, ke agminI pare pramAdane paNa vadhatAM cAra lAgatI nathI tethI te jyAM sudhI. niravazeSa naSTa na thAya tyA mudhI teno vizvAsa karaco bhavabhIru janone ucita nathIja. . zuddha bhAvanA ejaHkharUM rasAyaNa che. kepake tenA vinA game
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ 102 zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. tevI dharma karaNI paNa phaLIbhUta yatI nayI ane zuddha bhAvanA mAtrayI sarva karaNI saphaLa thAya che. mATe ukta bhAvanAno avazya abhyAsa karavo joiye. 'bhAvanA bhava nAzinI ' - bhAvanA janma maraNanAM duHkha mAtrano aMta kare che ane akSaya anaMta sukha meLavI Ape che. maitrI, muditA, karuNA ane madhyasthatA rupa bhAvanA catuSTaya parama hitakArI che temaja anitya, azaraNa, saMsAra, ekatva, anyatvAdika dvAdaza bhAvanA paNa bhava bhayane haranArI che. zuddha bhAvanA rahita kriyA kAcanA kaTakA jevI hovAthI tyAjya che. paNa kriyA rahita zuddha bhAvanA to amUlya ratna jevI hovAzrI sevya che. zuddha bhAvanA rahita aMdha kriyAyI ahaMkArAdika doSo prabhave che tyAre kevaLa zuddha bhAvanAthI to zuddha guNAnu rAgAdika sadguNo pragaTe che. zuddha bhAvanAvaMta - kadApi vItarAga dezita sanmArgano anAdara kareja nahiM, eTaluMja nahi paNa yathAzakti jJAna-kriyA rupa mokSa mArgano Adara kare che ane eja kharuM rasAyaNa che. * zuddha bhAvanA yukta dharma kriyA dUdhamAM sAkara jevI, ujvaLa, zaMmAM dUdha jevI ane suvarNamAM jaDelA sAcA ratna jevI manohara thai paDe che, ane Atma kalyANa paNa evI satakriyAthIja sAMdhI zakAya che tethI mokSArthI sajjanoe evI satkriyAnoja khapa karavo ucita che, jethI zIghra svamokSa thai zake.
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza-bhAga 2 jo. 101 . ' 41 vairAgya bhAvathIM lakSmI vigere-kSaNika padArthono moha tajI de... -. : anitya ane asAra kSaNa vinAzI padArthomA moha bAMdhIne muba-ajJAnI jIvo. mahA. duHkhI, thAya che. mamatAvaDe yayelA mati bhramayI, mUrkha jano anitya vastune nitya, asAra-azuci, vastune sAra-zuci ane parAi vastune potAnI mAnI temA muMjhAi.mare che. jo nIvane vastu svabhAvaduMja yathArtha bhAna yAya.to khoTI vastumA nAhaka suMjhAi maravAno vakhata Aveja nahi, mATe prathama madhyasthapaNe vastu kharupa jANIne vivekayI bAdhakabhUta bhAvono tyAga karIne kalyANakArI mArganuMja grahaNa karavU joiye... ........ . saMpado jala taraMga vilolA, yauvanaM tricturaannidinaani|| zAradAbhramiva caMcalamAyuH, kiM dhanaiH kuruta dharma manindyam. - lakSmI jaLa taraMganI jevI caMcaLa che, yauvana vaya zIghra cAlyuMjAya cha, ane AyuSya zarada raMtunA vAdaLanI 'jema atyaMta alpakALa Take eche to asthira dhanane mATe ATalI doDadhAma karavAnI zI jarura che? ATalA alpa samayamAM banI zake teTalI tvarAthI ahiMsAdika zuddha nirdoSa dharmanana sevana kara, khAsa jaruratuM che. kemake sarva icchita vastu
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ 34ii janahitopadeza bhAga jo. dharmayIna prApta thai zake che. zuiddha dharmasevana: binA bhaviSyakA kaMipaNa sukhanI AzA rAkhavI vyarthana che. ane. dharma sevanathI sarva prakAranu sukha svataH prApta thAya che. ..jyA sudhI jIva masAranA mohamaya saMbaMdhamAna racyo pacyo rahe che tyAsudhI te moha mAyAnA jorathoM saMsAranA svarupane yathArtha samajyA vinA, svahita sAdhavAne kaipaNa zaktivAn 'thai zakato nayI. jyAre jIvane saMsAra saMbaMdhI duHkhano..kharoM khyAla Ave che tyAreja tethI chUTavAne kaeNika sAdhananI zodha kare cha, ane bhAgyayoge satsaMga baDe dharma svarupa samajavAne temaja samajIne tene sevAne te samartha 'thai zake cha, saMsArarnu svarupa vicArIne tenoM kharI khyAla lAvavAne ___ mATe jJAnI puruSoe anitya, azaraNAdika bAra bhAvanAoM zAkhamA : kahI che tenu yathArtha manana karatA bharata, bharudevI, nami rAjarSi,..: 'mukha aneka bhavya jIvo muktipadane pAmyA che. mATe ukta bhAvanA* ornu svarupa leza mAtra batAvad atra durasta ghAyu che. .' 1. anitya deha, lakSmI ane kuTuMba vigaire sarva saMyogika vastuono viyona dhayA vinA rahevAno nathI. sarva aMtaka kALa sarva paribhramaNa karI rakho che. kAlane kALano bhaya che ema samajIne .. jIghra svahita sAdha. 2. amarana-vajana deha ke lakSmI paikI koipaNa parabhava matAM
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAgamo . 105 jIvane sahAyabhUta thai katA nI. deha ke kuTuMbane game teTalI poSyA chatAM aMte ApaNAM yatAM nayI. svAyoM nityaM mitranI pare te chenaTe chaha de che. tethI jUhAra mitranI jevA parama upakArI. dharmanuja zaraNa karatuM yogya che..... / ... -3.-saMsAra-Apa ApaNAM karmAnusAre sarve jIvo narka, tiryatra . manuSya ane deva gatimAM gamana kare che, jeNe jevU.zubhAzubha karma jevA bhAvadhI karyu: hoya che, tene tevU. zubhAzubha phala tevI. rote bhogavana -paDe che. vividha karma vazAt jIvo naTavara vividha ceSTAo kare che. karmane: vazavartI jIvAnI tetrI vicitra avasthA joine tattva dRSTi.muMAi jatA-nayIM, kAraNa ke tattva dRSTi puruSo tenAM mULa kAraNane sArI rIte. samanatA hovAthI mana.samAdhAna karI zake cha, atava dRSTi jano.evI rIte mana- samAdhAna karI zakanA nathI, tethIna duHkhamaya saMsAramA paNa racyA paMcyA rahe che.. 4- ekatva-jIva ekaloja Ave che ane ekaloz2a jAya che. sAye phakta puNya ane pApaja- rahevAthI jIva tadanusAre mukha duHkhane 'pAme che. jIva jebA jevAM karma kare cha, ..tevAM tevAMna A bhavamA ke parabhavamA phaLa bhogave che. temAM koI kaMi paNa mithyA karI zakatuM nathI. AtA ANe mAru sudhAryu athavA ANe mAru bagADayu. ema jIva mugdhatAthI mAnI bese che. tathA ekanI upara rAga ane bIjA upara
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2 . 106 .zrI janahitopadeza bhAga-2 jo. deza karIne. nAhaka duHkha pedA kare cha, tattvayI z2otA ApaNuM sudhAranAra ke bagADanAra ApaNeja chIye . . . ' : 5. anyatva-deha, lakSmI ke kuTuMbane AtmAnI sAthe atyaMta saMbaMdha nathI, phakta alpa kALane mATe saMyoga saMbaMdha thayelo che ke he. no avazya viyoga thAno che. are nitya mitra samAna deha paNa aMte ApaNu yatuM nathI to anyanuM to kaheja zRM? vaLI deha lakSmI vigeMreno ane AtmAno svabhAva bhinna bhinna che. deha, lakSmI vigere jaDa vastuo che, tyAre AtmA caitanya yukta che. deha vigere vastuo kSaNa vinAzI che ane AtmA to acaLa avinAzI che ema samajI dehAdika saMbaMdhI mithyA moha tajIne nirmaLa jJAna, darzana, ane cAritrAdika AtmAnI sahaja saMpatti saMprApta karavA prayatna karavo joiye. 6. azuci-A zarIra maLa mUtrAdika mahA azucithI bharelu cha puruSane navadvAre ane strIne dvAdaza dvAre azuci vahetI rahe che. temaja saDana, paDana ane vidhvaMsanaja jeno dharma cha evA A jaDa dehamA koNa vivekazIla muMjhAya? AvA asAra asthira ane azucimaya dehanI khAtara koNa tatvadRSTi puruSa pApano poTalo zirapara uThAve ? AvA azucimaya dehamA vivekI haMsa to rAceja nahi, kevaLa nirvivekI-mUMDa jevAja rAcI zake, ane tenI khAtaraM aneka pApa karIne paNa khuzI thAya. 4 . paNa khezI zAya ... " . . . . . . . * --...
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ - - - . . zrI jainahitopade bhAga ra jo. 107 Azrava-hiMsA, asatya, adeta, avasa, ane asaMtoSa mamuMkha tathA viSaya kepAyAdika saMbaMdhI sarva viruddha kriyA AtmAne sahajAnaMda sukhamA aMtarAyabhUta hovAyI Azrava saMjJAthI oLakhAya che. kaika sArA AzayathI mana, vacana, ane kAyAvaDe kriyA karavAyI puNyAzrava ane mAga AzayathI pApAzrava thAya che. puNyAzravayI kaika sukhanI pratIti.ane pApAzravayI duHkhanIja pratIti thAya che. sonAnI ke.loDhAnI beDI jevA bane Azrayone vivekI puruSaM saMbara bar3e chedI zake che. . 8 saMvara-Aloka ke paraloka saMbaMdhI bhogAzaMsA tajIne kevaLa Atma kalyANArtha zuddha cAritra dharmanu sevana karIne Azravano aTakAva karavo tenuM nAma saMvara cha. game tevA anukUla ke pratikULa parISaho sahana karavA, pravacana mAtA- yathArtha pAlana kara. kSamAdika dazavidha yatidharmanu sevana kara. maitrI, muditAdika bhAvanA catuSTaya athavA anityAdika prastuta bhAvanAnu vivekathI parizIlana karavU, ane sAmAyakAdika cAritra mArganuM niSkapaTapaNe sevana karavaM e saMvara sarva murkhakArI che, 'ema' samajI yathAzakti / temA udyama karavoM, athavA tevA sanmArganI banatI sahAya ke anumo danA karavIja urcita che. saMvara yoge cilAMtiputra dRDhaprahArI ane kaDarAjA jevA nirdaya jIvonAM paNa kalyANa thayAM che.. saMvara vinA kadApi A duHkhamaya saMsArano cheDopAmI zakAya nahi..
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ 104 zrI jainahitopadeza bhAga 2jo. 5 : nirjarA-jethI pUrva saMcita, karmano laya karI-prakApa, eTale ke AtmAne karmayI judo pADI mukta karI kAya tenu nAma nirjarA che. tevI nirjarA samatAyukta tapa karavAyI thAya che. ukta tapanA cha vAsa ane cha abhyaMtara maLIne 12 vAra bhedaM che. vivekazI karavAmAM AvatoM bAhya tapa abhyaMtara tapanI puSTi karI AtmAne .atyaMta nirmaLa kareM che.. tethI: dareka AtmArthI-janoeM te avazya AdaravA yogya che. anazana-upavAsAdi, UMnodarI-alpa: bhojana, vRtti saMkSepa-niyamita bhogopabhoga, rasa tyAga-amuka rasanI, lolupatAno tyAga, kAyakleza-keza loca, AtApanAdi, ane. saMlInatA-Asanajaya pramukha e bAhya tapanA 6:cha bheda che..temaja prAyazcita-pApanI AlocanA, vinaya-guNAnurAga, vaiyAkRtya-sevA bhakti, svAdhyAya, dhyAna, ane, kAUsagga-dehAdika parathI mUrchAno tyAga e pramANe abhyaMtara tapanA cha bheda. maLI tapanA bAra bheda kahyA, che. jema prabaLa aminA tApathI suvarNanI zuddhi thAya che tema pUrvokta parama puruSa praNIta tapanA samyag ArAdhanathI AtmAnI. vizuddhi thaI zake che, ema samajIne ukta tapa, sevana karavA sAvadhAna rahe.., .. , 10 loka svabhAva-urdhva;; adho. ane tIrthI loka svarupa zAkhamAM jevU kaDaM-che tevuH vicAravaM. phoLA na karIne ane keDe hAtha daine ubhelA puruSanI jevI AkRti saMpUrNa lokanI kahelI.che. ardhva lokamAM carAcara jyotiS cakra, bAra devaloka, nava veyaka, . - -
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ . zrI janahitopadeza bhAMga jo.. pA~ca anuttara vimAna tathA sidasaulA rahelI 2. ayo lokamAM vyatara, prANajyatara,20, bhuvanapati, sajAsAta narka vIo rahelI meM, aMne tIcha lokamA~ asaMkhyAtA dIpa tathA asaMkhyAtA simaMdra, jaMbudvIpanI pharatA klayAkAreM AvI raheMlA che. AbhAvanAthI-sama: kitanI hatAthAya che................:, .. .. .11 bodhi durlabha-iMdra ke cakravartI jevI saMpatti karatA paNa jIbane A saMsAra cakramA bhamato samakita ratnanI prApti thavI parama durlabha che. zuddha devaguru ane dharmarnu svarupa. yathArtha jANavAyI ane jANIne tene samyag AdaravAyIja samyaktva guNanI prApti thaha zake cha, samakitavaMtanIja sarva karaNI lekhe paDe che-mokSa mahAphaLane Ape cha, ema samajIne mokSArthI sajjanoe prathama samakitanIja bhAvanA hada karavAnI jarUra che. zama, saMvega, nirveda, anukaMpA, ane AstikatA e pAMca samakitanAM zreSTa lakSaNa che. samakitavaMtanuM jJAna yathArya hoya che. tethI te hitAhita, lAbhAlAbha, ane bhakSyAbhakSyAdine yathArtha samaje che. - 12 arihaMta bhASita dharma-rAga, dveSa ane mohAdika sarva doSa rahita sarvajJa prabhunI sAtizaya vANIyI aneka jIvonA hRdgata saMzayono uccheda thai jAya che ane tethI, aneka bhavyo saparahita sAdhavAne sanmukha thApa keekAMta hitakArI pra.
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ 210 bhI jainahitopadena bhAga 2 mo. bhunI vANI bhavya cakorone amRtathI pUrNa mIThI lAge ke seSI teno kadApi abhAvo thatoja nathI. puSkarAvarta meghanI jevA prabhunA hitopadezathI bhavya jIvo potAnu kharaM hita: yathArtha samanIne sevI zake che, ane tethIja teo sarva pApa kriyAno anukrame parIhAra karIne niSpApa evA mokSa mArgana ArAdhana karavA unamALa yAya che. vizva janone pavitra zAsananA rAgI karavAnI apUrva bhAvanAdhIna arihaMtapaNuM prApta thai zake che, ane te, paramapada prApta karIne te mahAnubhAva pUrva bhAvanAnusAre tribhuvanavartI janone pavitra hitopadeza ApI temane sAkSAt zAsananA rAgI kare che. tethI siddha thAya che ke pUrvokta sadbhAvanA ApaNI bhaviSyanI unnatinAM avaMdhya vIjarupa'che. vartamAna kALamAM rasAyana zAstrIo paNa anukULa bhUmimAM vAMvavA yogya bIja-vastuonoM vividha bhAvanA (saMskAra ) daine vAvI te vaDe icchita phaLane meLavI zake che to sarvajJa sarvadarzI-sarvazakti saMpanna-pUrNAnaMdI paramAtmA praNIta pavitra bhAvanA bhAvita jano svapurupArtha yoge kema abhISTa phaLa meLavI na zake ? avazya meMLavI zekeja. phakta pUrvokta bhAvanA zuddha hRdayathIja bhAvavI joiye ane ema'thAya toja te zuddha bhAvanAnA vaLathI bhavya jIvo A bhayaMkara bhava duHkhano sarvathA aMta karIne akSaya sukhane mukhe sAdhI zake. . . ,
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeva bhAga 2 jora 111 42 sArabhUta evA sad vivekaja sevana kara. : ... . . "sadasad vivecanaM vivekaH' . .. . . - "satyAsatyano samyag vicAra pUrvaka nirNaya karalo ke Ato tasvabhUtaja che ane A atattvarupa che. Ato saMpUNaja che. ane A-apUrNa che. Ato AdaravA yogyaja che, ane A tajavA yogya che. Ato hitakArIja che, ane A ahitakArI che. Aq kArvaja ucita cha, ane Abu anucita cha, AmAMja lAbha samAyelo che, AmAM nathIja athavA geralAbha che Ato guNavAnaja che ane.A nadhI. athavA doSavAn cha, AcI vastuoja bhakSya che ane AvI abhakSya che. AvI vastuoja peya (pIvA yogya ) che ane AvI apeya che. AvA lakSaNavALA jIvaja hoya che, ane AvAM lakSaNa vinAnA ajIvaja hoya che. AnuM nAmaja puNya, ane AnuM nAma te pApa, AnuM nAma te Azrava ane AnuM nAma saMvara, AvA 4riNAmathI karmano baMdha thAya che, ane AvA pariNAmathI nirjarA athavA karmakSaya mokSa thAya che. AvI rIte Atmahita saMbaMdhI kaMika vArIkatAthI avalokana karatAM viveka dIpaka pragaTe che. je anAdi ajJAna aMdhakArano nAza karI nAMkhe che ane ghaTamAM samAdhikAraka jJAna prakAzane vistAre che. .. aMtara rAga, dveSa, ane mohAdika mahA vikArone lakSamA rAkhIne
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ Comme Pra MAL 112H . zrI janahitopadeza bhAga ra mA. jema nirvikAratA prApta thAya tema madhyasthapaNe vicAra pUrvaka vartadAyI ane samatAbhAvita sat puruSonA satata, samAgamayI anAdi avivekanA paNa aMta avi che ane hitAhita yathArya bhAna karAvanAra vivekano udaya dhAya che.. jene vivekanI khevanA nathI tene te prApta paNa thatoM nathIH ', ".:. :: ..." sadviveke jAgavArthI jIvane satya vastuceM yathArtha bhani yatA khoTI asatya vastu uparathI saheje abhAva-aruci paidA thAya ke ane tema thavAthI sAcI vastu upara joie - tevIM ruci, prIti ane zraddhA jAgavAthI teno sacoTa svIkAra thaI zake che. abhyAsa abhyAsane vadhAreja che tethI vivekavaMta 'AgaLa upara guNamA sAro vadhI zake che. viveka zUnyane evo saMbhavaja nathI. mATe prathama rAgadveSAdika aMtara vikArone haThAvI madhyasthatAdika guNano abhyAsa karIne AsmArthIjanoe viveka jagAvavAnI jarura che. zrImad yazovijayajI mahArAjAe yathArtha kayuM che ke-ravi dUjo tIjo nayana, aMtara bhAvi prakAza / karo dhandha saba pariharI, eka viveka abhyAsa // aMtaramA prakAza karIne potAnI guNa-saMpattine pragaTa vatAvanAra viveka bIjo sUrya ane trIju locana che. ema samajIne zANAjanoe ora upAdhine tajIne eka vivekanoja abhyAsa karavo ucita che. vivekathI sarva guNanI sahaje prApti thaze, paNa prathama avivekanAM kAraNo sadaMtara dara karavAM joiye.
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAMga jo.. 113 43 dharmarupI saMbala bane teTalaM sAthe lai le.. , jIvane bhavAMtara jatAM koipaNa paramArthI sahAyabhUta hoya to te. kevaLa dharmaja che. ane tethI dareka kalyANa-arthIe te avazya ArA:dhavA yogyaja che. ukta dharma sAkSAt karavAyI, karAvavAthI ke anumodavAthI. ArAdhI zakAya che, paraMtu zakti chatAM tenI upekSA karavAthI athavA game tevAM kalpita kAraNo vaDe tenI maryAdA ullaMghavAthI virAdhanA thAya che. jema dUra gAmAMtara jatAM dehanA nirvAha mATe prathamathIja bhAtAnI sagavaDa karI rAkhavAmAM Ave che tema bhavAMtara jatAM jIve jarUra dharma saMbala prathamathIja taiyAra karI rAkhaq joiye. dharma saMbala vinA jI.--. bane bhavAMtaramA bhAre vipatti sahana karavI paDe che. ane dharma saMvala. vaDe sukhe samAdhiye sarva saMpatti sAdhI zakAya che. ___ A bhayaMkara bhavATavImAM zuddhAzaya yukta karelo dharma eka uttamottama bhomiyA tarIke bhAre upayogI thAya che. yAvat te kSemakuzaLe mokSa nagare phoMcADI de che., . ahiMsA (svacchaMdapaNe koinA prANa nahiM levArupa dayA), satya (hita mita ane priya bhASaNa), asteya (anItithI koina keipaNa' haraNa nahi karavA rupa pramANikatA), brahmacarya (viSaya vyAvRttirupA
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 114 zrI jainahitopadevA bhAga 2 jo. sadAcAra ), ane asaMgatA mUrchArahita pa[, sahaja' saMtoSa, (niHspRhatA) vigere savrato. sArI rIte sevana karavAthI sadgatinI avazya prApti thAya che. ema sarva zAstrakAro eke avAje kahe che. A zivAya ' ahiMsA paramo dharmaH'e mudrAlekha khAsa lakSamA rAkhIne, mAMsa, madirA, madha, mAkhaNa, mUlaka-mULAdika bhUmikaMda riMgaNa viMgaNa Adika kAmoddIpaka ane bahuvIja phaLa tathA rAtribhojana vigere aneka abhakSya vastuornu paNa zAstrakAroe varjana karavA bhAra daine ko che. A pramANe ahiMsAdika mahA vratone puSTikArI je je niyamAvaLI zAstrakAroe dharmanI vRddhi mATe vatAvI che. te te lakSamA laine dareka dharmAvalaMbI sajjanoe teno yathAzakti amala karavo khAsa 'agatyano che. kemake yathAzakti yatanIyaM zubhe-svapara hitakArI zubha kAryamAM chatI zakti nahi gopavatAM yathAzakti yatna karavo e ApaNI pharajaja che. 44 manuSya bhava pharI pharI maLavo muzkela che, ema samajI zIghra svahita sAdhIle. manudhya bhavanI durlabhatA eTalA mATe svIkAravAmAM AvI che ke . te vInA koI paNa vIjI gatimAM samyag jJAna-kriyAnu athavA samyag darzana, jJAna ane cAritra rupI ratnatrayInuM yathArtha ArAdhana
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. karIne koi paNa jIva kadApi paNa te ja bhavamA sarva ghAti-aghAti karmano sarvathA aMta karIne akSaya avinAzI.evaM mokSa sukha sAdhavAne samartha thai zake nahi ane tethI ja Avo manuSya bhava devane paNa durlabha kahyo che. arthAt samyag dRSTi devo paNa mokSa gatinA dvAra rupa manuSya bhavanI icchA kare che ane tevo mAnava bhava pAmIne tene sArthaka karavA samajamAM AvyA bAda banato prayatna paNa kare che. tevo mAnava bhava sAkSAt pAmIne mokSArthI janAe mokSa sAdhanamA kSaNa mAtra paNa pramAda karavo yogya nathI. pramAdaja prANIyono kaTTAmA kaho duzmana che, jethI loko prApta sAmagrIne paNa niSphaLa : karI nAMkhe che. pramAdane paravaza paDI je loko mAnavabhavane niSphaLa kare che temane A saMsAra cakramAM paribhramaNa karatAM te puna: prApta thavo ati durlabha che. AthIja uttarAdhyayana sUtramA A mAnavabhava daza dRSTAMta durlabha kayo che. eTaluMja nahi paNa bhagavAn zrI vIraprabhue potAnA mukhya ziSya zrI gautama- gaNadharane saMbodhIne pragaTa rota kamu cha ke 'eka - kSaNamAtra paNa pramAda nahi karavo'-A va kya keTaluM vadhu artha sUcaka / che ? temAthI ApaNane keTalo vadho vodha levAno cha ? chatAM jo A-. . paNe sukhazIla thaine pramAdAcaraNa najazaM. nahiM to chetraTa ApaNane ke. TakheM vadhuM zocavU paDaze? teno khyAla pRNa Avado atyAre muzkalaMcha: -
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. jJAnI puruSo yathArtha kahe che ke kSaNika sukhane. mATe lAvA kALaceM mukha khoi devU joiye nahiM. paNa pramAdane paravaza paDelA prANIyo emaja kare che. 'kSaNa lAkheNo jAya '-A amUlya mAnavabhavano vakhata eLe. gumAvAMno mathI. sArAM mukRtovaDe te zIghra saphaLa karI levAno che... dharmahIna mAnavano bhava niSphaLa jAya che ane dharma yuktano he saphaLa thAya che. dharmahIna mANaso bhavAntaramA bhAre duHkhanA bhAgI. thAya che, ane dharmacUsta mANaso akSaya sukhanA adhikArI thai zake cha. 'dehe duHkhaM mahAphalaM -svAdhInapaNe Atma kalyANane mATe deharnu damana karavU bahu hitakArI che, anyathA parAdhInapaNe to damAbuMja paDaze, ane ema karatAM paNa abhISTa sukhanI prApti thai-zakaze nahi. svAdhInapaNe to dehane damavAthI yatheSTha sukha maLI zakaze. dehasya sAraM vrata dhAraNaM ca '-yathAzakti savrata dhAraNa karakayoja A mAnavadehanI sArthakatA zAstrakAra svIkAra che, te vinA tA *ajAgala stanasyeva, tasya janma nirarthakam '-bakarInA gakAmAMnA AMcaLanI peThe teno janma mAtra nirarthakaja che. jeo kevaLa viSayakaSAyAdi pramAdane vaza thai potAno mAnavabhava vyartha gumAve che, teo sonAnA thALamAM kastUrIne badale dhULa bhare che, amRtatuM pAna karavAne vRdle tainA baDe pAdazoca kare che, zreSTa hAthInI pAse lAkaDAM.
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. bahAve che, ane cintAmaNiratnane kAgaDAne uDADavA mATe hAthamAthI pheMkI deche.-AvI mUrkhAi kare che. vaLI je svacchaMda vartanathI kSaNika mukhane mAde amUlya mAnavabhavane hAre che te madhya dariyAmAM. eka phalakane mATe tAraka vahANane bhAgI,nAMkhe che, eka khIMTIne mATe,AkhA mahelane pADI nAkhe che, ane eka dorAne mATe motInAhArane toDI nakhi che, Ama Apa DahApaNa karIne aMte pazcAtApanAja bhAgI thAya che. Avo pazcAtApa karavAno prasaMga na Ave mATe svAhita samaja pUrvaka sAdhavAne sAvadhAna thai rahevU joiye. zAstrakAra yogya pharamAve che ke jyAM sudhImAM jarA AvI pIDe nahiM, vividha vyAdhio vRddhigata thAya nahiM, ane iMdriyonuM vaLa ghaTe nahiM tyAM sudhImAM vane teTalaM dharmasAdhana karI levU. pachI paravazapaNe sAdhana kara bhAre suzkala thai paDaze. 45 puruSArtha vaDeja sarva kArya siddha thAya che mATe puruSArthaneja aMgIkAra kara. puruSArthahIna evA pramAdI lokonA mananA vicAra sanamAMja rahI jAya che. paraMtu puruSArtha yukta prayAda rahita puruSonA sAtvika vicAra joine tenI bhAgyadevI paNa evAz2a vicAra kare. che, tethI te prAyaH -saphalaja thAya che. . puruSArthavaMtane duniyAmAM kaMipaNa asAdhya nathI.
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ 118 zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. . puruSArthavaMtane mithyA ADavara racavAnI jarura nathI, temaja. tene tevo ADaMbara priyaM paNa hoto nathI. teoM kare che ghaNu ane bole che thoDaM. teo je kaMi svapara hitakArI kArya kare che.te phakta svakartavya samajIneja kare che. tethI temane svotkarSa ke parApakarSa karavAnA vakra vyavahAramA utaravU paDatuM nathI, ane sAra paNa eja chaH __puruSArthavaMtaja satya dharma zodhana yA dohana karIne tenu, yathArtha sevana karI zake che. puruSArthahIna loko to aMdha zraddhAthI kevaLa jUnI ruDhIne anusarIneja cAlavAvALA hoya che, tethI temAM kaMi vizeSa lAbha meLavI zakatA nathI. puruSArtha vinA koipaNa kArya paripUrNa thA zakatuM nathI. pUrvokta pAMce prakAranA pramAdane tajIne sAvadhAnapaNe svaparahita sAdhanAraja puruSArthavaMta kahevAya che. ane ukta pramAdane parAdhIna thai paDelA loko puruSArthahIna kahevAya che. - puruSArthaja mANasanuM kharaM jIvana che, tethI puruSArthahIna mANasa pazu samAnaja che. puruSArthahIna, manuSyabhava pAmIne ulaTuM levAnuM devu kare che. * puruSArthavaMta potAnA pavitra-vartanathI A bhU lokamAM paNa daivI jIvana jIvIne aMte akSaya sukhanA adhikArI thAya che. ' ApaNe dhArIye to pUrvokta pramAdane tanI kharo- puruSArtha dhArI ApaNA pramAdI baMdhuone paNa. puruSArthaveta karI zakIye. paNa te sva
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo.. 119 stathIna-sAkSAt rahegIe rahevArthAnA nahiM ke kevaLa lUkhI kahegI mAtrI... ApaNe dhArIye to ApaNe poteja satyA puruSArthI arihaMtaH siddha, AcArya, upAdhyAya ke sAdhupadane sAkSAt pAmI zakIye, temamA tevI pavitra paTTI pAmIne anya adhikArI jIvone-tevAja karI zakIye. je je pUrvokta pavitra paTTIne prApta thayA-che te te sarva. satya puruSArthane. sAdhIneja to ApaNe paNa puruSArthavaDe tevA kema thai zakiye nahiM ? puruSArthavaDena pUrve aneka sAdhu sAdhvI, zrAvaka, ane zrAvikAo prasiddhimA AnyA che, tethI purvokta pramAda rahita thaine sva sva kartavya karma karavAne sAvadhAna rahe eja Atma unnatine mAde prathama Avazyaka che. eja kharo dharma che. ane eja satya sAdhana che.. ___ ekAapramatta puruSArthavaMta - puruSoja ; kharekhara svaparahita sAdhI, sake che, paNa pramAdazIla evA puruSArthahIna jano kaMi.hita sAdhI) gndhraa skhii, puruSArthavaMta- gRhastha protArnu gRhataMtra, nyAya nItine. anusarI pramA-: NikapaNena calAve che tyAre puruSArthahIna tathA viruddhavartI apramANika:. paNena calAve che. puruSArthavaMta sukha-duHkhamA samabhAve, rahe.che, tyAre, puruSArthahIna harSa-vivAda dhAraHche. puruSArthavaMta. hiMmatI ane. zraddhAyI.. vipattinI sAmA thai lagAra paNa svadharma kartavyathI cUkatA nathI, paNa
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ "zrI jainahitopadeza bhAga jo. 'puruSArthahIna to teve vakhate dInatA dhAraNa karIne kartavya bhraSTaja thAya che. puruSArthahIna kartavya karmano anAdara karIne sukhazIla. thai, artha yA kAmanoja Adara kare che. puruSArthavaMta to. game tevA saMyogomA pramAda rahita dharmanez2a pradhAna pada Ape che. . - puruSArthavaMta sAdhuja ahiMsA, satya, asteya, brahmacarya ane asaMganAdika mahAnatone akhaMDa-aticAra rahita pALIne sva. cAritrane ujvaLa kare che tyAre puruSArthahIna sAdhu vevAM mahAvrata laine svacchaMda vartanathI temane khaMDI virAdhI svacAritrane kalaMkita karI aMte adhogatinAja bhAgI thAya che. . . . puruSArthavaMta sAdhuna vividha prakAranA abhigrahane niHspRhatAthI akhaMDa pALI nAnA prakArAMnI laMbdhiyone pedA kare che, paNa tenoM ka'dApi geraM upayoga karatA nathI. puruSArthahInamA tethI-viparItaja 'jovAmAM Avaze. .. .. .. puruSArthavaMta sAdhuja samyag jJAna ane samyak kriyAMnI yathAyogya' sahAyathI ranatrayIna ArAdhana karIne alpa kALamAM akSaya a. 'vinAzI padane pAme che. ane puruSArthahIna sAdhu to mokSanA sAdhana bhUta jJAnakriyAmAMnA koinI icchAnusAra upekSA karI ratnatrayIne visaMdhI pUrvokta pramAdane paravaza par3I dIrghakALa saMsAra paribhrama
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga-2,jo. 121 - . satya puruSArthavaMta sAdhuna chidra rahita. pravahaNanI pere A saMsAra samudrane sukhe tarI jai sva parano uddhAra karI zake che. puruSArthahIna to paththaranI pere svaparane DUvAveja cha. . . . . . . - koipaNa mokSArthIe pUrvoktaM puruSArthavaMta puruSonoja Azraya karavoM yogya che. kemake tethI evo puruSArtha pAmavo sulabha thai paDeche. puruSArthavaMta purupanI vRtti siMhanI jevI ane puruSArthahInanI vRtti zvAnanI jevIja hoya che. pahelAnI vRtti uMcI ane vIjAnI kevaLa. nIcI hoya che. . . . puruSArthavaMta game tevI vivama sthitimA paNa siMhanI jema sva iSTa kArya sAye che paga puruSArthahIna tema kadApi karI zakatoja nathI. siMhane koira bAga ma.yu hoya to te tenuM utsatti sthAna zodhIne teneja mArecha. paraMtu ve na to tene mAravAmAM AvelA pAyAga vigereneja kATavA (karaDavA)jAya che.. evI rIta kaMpaNa duHkha uttana thatAM puruSArthavaMta tenu kharaM kAraNa tapasIne te kAraNanena dUra kare che tyAre puruSArthahIna-kAyara mANata to tenI kaMipaNa AgaLa pAchaLa tapAsa-nahi karatAM te duHkha uparaja ropa kare.,..ane.. ema karavAthI kaMi mukha to. maLatuM nathI paNa ulaTuM duHkhaja vRddhi pAme che.
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ 122 zrI jainahitopadeza bhAga 2 joH sarvajJa-sarvadarzI bhagavAn kahe. che ke koi koinu bagADatuM ke sudhAratuM nathI. vIjA to kevaLa nimitta - mAtraja che. poteja karelA karmAnusAre prANI duHkha sukhane pAme che. temAM anya upara. ajJAnapaNe Aropa mUkavo mithyA che. ema samanIne kharA puruSArthavaMta puruSo prApta duHkhanA mULa kAraNabhUta karmane lakSamA rAkhIne teneja nirmULa karavA prayatna kare che, ane teja yukta che, chatAM kAyara ajJAnI mANaso tema karI zakatA nathI. ___ puruSArthavaMta strI. puruSaja paramArthabhUta evA mokSa mArgane sAdhI. zake che ane dharma ena kharo puruSArtha che. ema samajI mokSArthI janoe. sarvajJa bhASita dharmarnu yathAzakti ArAdhana karavA avaza ujamALa rauq yukta che. * pUrva punyayoge manuSya bhavAdika zubha sAmagrIne pAma.ne ane sad gurvAdikanoM viziSTa yoga pAmIne je khahita sAdhI levAnI upekSA kare che tenA pAchaLathI kevA hAla thaze te saMbaMdhI zrI dhanezvaramurI' mahArAna.zrI zacuMjaya mahAtmyamA A pramANe kahe cha: dharmeNAdhigataizvaryo, dharma meMva nihanti yaH // kathaM zubhAyati bharbhAvI sa.svAmidrohapAtakI // 1 // . dharmanA.prabhAvena sarva saMpadAne pAmyA chatAMje narAdhama dharmanoja - lopa kareM che te svAmIdrohI pApI bhaviSyamA kevI-rIte mukhI- yaha
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza: bhAga- 2. jo. 126 zakaze ? A. bhavamAM paNa atyaMta hitakArI dharmenI kRpAthIja sarva-sAhevI pAmIne jo teja paropakArI dharmanoH dhvaMsa karavAmAM Avaze to svAmIdroha karanAra - te. nIca pApItuM kalyANa pachI zIH rIte thai zaka zekharu jotAM evA pApI dharma drohItuM bhaviSyaH sudharavuH kharekha duHzakyaja- che: * je mANasane AvAM hRdaya vedhaka zAstra vacanothI potAnAM karelA pApono purepurI pazcAtApa thAya che ane pharI eva pApa nahiM karavAnI pavitra buddhidhI sadguru samIpe prAyazcitta ( karelAM pAponI zuddhi) karavA icchA thAya che, evA paNa yogya jIva upara kRpALu dharma mahArAja jarura kRpA kaTAkSa kare che. eTale evA jIvonoM paNa uddhAra AvI rIte thai zake che. paraMtu pApa karIne khuzI thanArA, athavA loka raMjanane mATe pha kta. moThethIja vaLApo karanArA athavA kapaTa racanAthI svadoSane chupA - vanArA evA ayogya ane daMbhIjano upara guNai ane guNa pakSapAtI dharma mahArAjAnI meheravAnI bhaviSyakALamAM paNa kadApi hoi zakeja nahi. y ema- samajI nIca, nAdAna, ane nirlaja-ecA nAlAyakajanonI saMgati tathA temanA - anarthakArI AcAra vicArane tajI dar3ane, udAra, dayA; ane lajjALu evA supAtranIja saMgata- athavA temanA hitakArI
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 124 zrI jainahitopadaza bhAge. 2. jo. . AcAra vicArane AdarI ApaNe parama upakArI dharma mahArAjanI kRpAthI prApta karela sarva zubha sAmagrInI safaLatA karI. zakIye evo sat puruSArtha sevavo eja ApaNuM mukhya kartavya che. sarva pramAda rahita sat puruSArtha uparaz2a ApaNI, ApaNA sAdharmIonI, temaja samastajanonI kharI unnatino AdhAra che. e vAta khuba lakSamA rAkhIneja ApaNuM vyavahAra taMtra calAva yogya che. ityalam. * sumati ane cAritrarAjano sukhadAyaka saMvAdaH __prekSaka bhAiyo ane bheno ? Aje hu~ tamane eka ativodhadAyaka saMvAda saMbhaLAvavA icchaMcha tethI prathama temAM khAsa uddeza karAelAM pAbonI tamane kaMika vizeSa samaja ApavI durasta dhArUM chu. ane AzA rAkhaMcha ke te sarva vAta tame lakSamA rAkhI temAMthI eka uttama prakAraMno vodha grahaNa karazo. . - ___ ekAnta hitabuddhithIja merAine tamane A vodhadAyakaM prabaMdha saMbhaLAvavA mArI khAsa utkaMThA thai AvI che te kaMika tamArA bhAgya. 'nIja bhalI nizAnI hoya ema I mArnu cha. have hu~: muhAnI vAta tamane . jaNAMq chu: dareka AtmAne potAnA sArA narasA caritra (AcaraNa) nA pramANamA matirnu tAratamya hoyaja che. chatAM sAmAnya rIte sArAM
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeze bhAga 2 jo. 125 / caritravALAne mukhyatAe sumatino ane mAThAM AcaraNavALAne mukhya-- tAe kumatinoja saMga hoya ema manAya che tethI temano arasaparasa pra. saMgavazAt saMvAda thayAna kare che, tenI jIjJAsu bhAi vhenone kaMika __ jhAMkhI ApavAnI buddhithI va kSayopazamAnusAre A ullekha ghaDayo che. vItarAga prabhunAM pavitra vacanAnusAre vivekayukta vartana karanAra satcAritrapAtra puruSa jagatmAM eka mahArAjAthI paNa adhika pUjAyamanAya che, tethI tevA cAritravaMtane sat (sAcA) cAritrarAja kahevAmAM kaMipaNa vAgha Avato nathI. paNa jeo vItarAga vacanathI viruddha vatena calAvIne daMbha vRttithI svadoSa gopavavA mATe lokamAM pajAvAmanAvA moTe tathA svagaurava vadhAravA mATe ahoniza mathana karI jagatamA cAritravaMta kahevaDAvavAno dAvo rAkhe che teo to kevaLa nAmanAja mahArAjA kahevAya che. evA daMbhI cAritrarAjane hoLIcA rAjA ilojInIja upamA ghaTI zake che. AvI halakI pAyarIe potAnI kuTilatAthI utaravA karatAM saralatAthI sat cAritrarAjanA sevaka thai rahevAmAMja kharI majA che. kemake 'siddhiH syAd rujubhUtasya' evAM Agama vacanathI sarva daMbha rahita-ruju-sarala puruSanIja siddhi thAya che. AvI siddhAMtanI vAtane khAsa lakSamA rAkhIne jagat prasiddha kha svAmI cAritrarAjanI AgaLa upara viDaMvanA na thAya evA pavitra uddezathI mumati, cAritrarAjane saMbodhana kare che. sumati-svAmInAtha! huM Apane lajjAyI kaI hitakArI vAta--
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. paNa kahIM zakatI nathI topaNa Aje namrapaNe kaMika kahevA dhAru cha tethI Apa khoTuM nahi lagADatAM sAra grahI mane upakRta karazo, evI mArA aMtaranI icchA pUrvaka karelI prArthanA svIkArI mane prasaMgopAta be bola bolavAnI rajA Apazo ? cAritrarAja-aho sumati ! mArAthI ATalo aMtara rAkhavA, kaMi kAraNa nathI, tAre kahe, hoyato sukhethI kahe, sAcI ane hitakArI vAta kahetAM kono divasa pharyo che ke ulaTI rIsa caDhAvaze ? sumati-svAmInAtha ! have mane kaMika himmata AvI che tethii| mArA mananI bAta kahevAne kaMika bhAgyazALI thai zakIza. nahito-to cAritrarAja-tuM Aja sudhI kahevAno keya vilaMba karI rahI hatI ? sumati--svAmIjI! sAcuM kahaM chaM ke mArA aMtaramAM jevIne tevI icchA chatAM Apane ekAnte kahevAnI mane joie tevI takana maLI zakI nathI ? cAritra-Aja sudhI kahevAnI pravaLa icchA chatAM kema taka na maLI zakI? tenuM kAraNa have saMkoca rAkhyA vinA kahe. huM tArIupara prasanna chu.
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza-bhAga 2-jo. mumati-Apa mArA svAmInAtha mArI upara suprasanna thayA ch| tethI hu~ mArUM ahobhAgya mArnuchu. ApanI tevI prasannatA sadA banI rahe tema kharA jIgarathI icchu chu, paNa sAcaM kAraNa kahetA mana saMko. cAya che.. cAritra--suMdarI ! jarAe saMkoca rAkhyA dinA kharaM kAraNa __ hoya te kahIde. sumati-Aja sudhI Apa lAMbo vakhata thayAM mArI upekSA karIne mArI sapatnI (zokya) kumAtineja va paDyA hatA, e vAta | Apa ATalAmA visarI gayA ke jethI mAre mAhe tenuM kAraNa kahevaDAvo cho! __ cAritra-sumati ! tArA sthAyI samAgama vinA sarva koi kumatine vaza paDIne khuvAra thAya che te to tane suviditaja che. . sumati-hA paNa Ape to cAritra0 nAma dhArIne ane duniyAmAM paNa jebone tevo damAma rAkhIne mArI vigoSaNA karI tenu kema? cAritra-suMdarI! tuM je kahe che te satya cha, mArI dAMbhika vRttine saMbhAratAMja have to mane zarama Ave che. paNa jo tAro samAgama thayo na hotato zuM jANAye mArA zAe hAla thAta, haze pAchI. tevI bhUla na thAya mATe ane tAro samAnama sthAyI banyo raheze to. huM mAru aho bhAgya mAnIza. have tAre je kAMi .hitakArI 'cAta kahe:
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ 128 zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. vI hoya te khulle manathI kahe. vhAlI! sAcI vAta kahetA kai paNa saMkoca rAkhIza nahi. sumati-ApanAthI Ave prasaMge AMtaro ke saMkoca rAkhaMbI tene to have hu~ svAmIdroha ke Atmadrohaja le . vadhAre zeM kahuM ? ___cAritra0-mumati ? thoDA vakhatanA paricayathI paNa mane tArA sarala svabhAvanI khAtrI thayelI che ke tuM je kaMi kahIza te ekAMta hitakArIja haze telI satyatAne mATe mane saMdeha nayI, tethI tAraM kharaM maMtavya kahe. sumati meM Aja mudhI ApanI kharI sevA bajAvavAno lAbha meLavyoja nathI tene mATe zocucha paNa have kharI sevA bajAvavAnI sonerI taka hAtha AvelI jANI manamo ghaNoja harSa thAya che te Apane prathama jaNAI chaM. cAritra0--mArIja kasUrathI kahAke upekSAthIna tuM mArAthI Aja mudhI dUra rahI ane tethIja tuM mane savaLe raste doravAnI taka na sAdhI zakI temAM tAro to tala mAtra paNa vAMka nathI. vAMka mAtra mArA nasIvanoja che ke jethI hu~ chatI sAmagrIye teno lAbha levA atyAra mudhI bhAgyazAlI thai zakyo nahi. te vAtano vicAra kara-. tAM bahuja zoca thAya che paNa tevA zoca mAtrathI jhuM sare? have to jAgyA tyothI savAra.
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. 129 : sumati - ApanuM kalyANa thAo ! khuda Apano vAMka kADhavA karatAM mAre to mArI sapatni - kumatinoja bAMka kADhavo vyAjavI. che. kemake jo Aja sudhI teNIye Apane bhaMbheryA na hota ane mArAthI vimukha karyA na hota to to Ape kyAranAe mArI sanmukha joi mane AvakAra Apyo hota, paNa mArI zokya svAdhInapaNe ema thavA deja kema ? -- cAritra : - mumati ? tuM to tArI valInatAne ucitaja kahe che paMga vAMka mAtra mAroja che, kemake mAruM mana jo mAre hAtha hoya to kumati vApaDI zuM karI zake ? huM poteja pramAdazIla hovAthI kumatine vaMza paDI rahyo hato. sumati--sAheba sahIsalAmata raho ! have Ape ApanI gati jANI che tethI pharI huM icchaM huM ke Apa kumatinA kavajAmAM 'Avazo nahi. 1 - cAritra - have to meM teNIne dezavaTo devAnoja nizzya kyoM hai. sumati -- kumatinI gati evI vizcitra che ke te game tyAMthI gama tevI rIte aMtaramAM pezI jIvatI DAkaNaMnI jema jIvanuM jokhama kareche. moTA yogI janone paNa loga joine chaLe che ane asaMskArI AmAne to kSaNavAramA uthalAvIne udho vALe che 'AvI teMnI kuTIlatA jaga jAhera che, mATe kSaNavAra paNa teno vizvAsa -karavI ucita nayIje. 9
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ 132 . zrI jainahitopadeza bhAga 2 joH '' cAritra0--mArAMmAM jeTalI pAtratA haze teTalA toM te avazya phaLadAyI thaze sAthe evI paNa khAtrI che ke tArI satata saMgatithI mArAmAM pAtratA paNa vadhatI jaze, tathA pAtratAnA pramANamA - phaLanI. adhikatA thatIja jAze. ... sumati-hu~ aMtaHkaraNathI icchu chu ke Apane saMpUrNa pAtratAH prApta thAo, ane Apa saMpUrNa mukhamaya paramapadanA pUrNa adhikArI thAo! __ cAritra-tArA mukhamAMja amRta vase che. kemake tArI sArthanA A vArtA vinodamAM mane eTalo to svAda Ave che ke tenI pAse svarganAM sukha paNaM nahiM jevAM che. jene tAro saMga thayo nathI tenuM jIcyuM huM dhULa jevU lekhaM chu. sumati- mhArI zokya-vhene jo Apane anubhava sukhaDI cakhADI nahota to Apane mAro sthAyI samAgama karavAno vicAraja kyAMthI thAta ? kema kharuMne ? hu~,dhAru chu ke.Apa tenA svabhAvika guNone svapnamAM paNa bhUlazo nahiM. sAmI vastuthI saMpUrNa kaMTALyA vinA amukamAM pUrNa trIti baMdhAtI nathI. ... .. ... ., . .. cAritra-kumatithI hu~ rakhUrva kaMTALyo chu e nirvivAda che, kumatinA kusaMgavaDeja hu~ AnI anupama mukha-saMgatidhI cUkyo chu tithI te vAta huM svapna paNa kema bhUlI zakuM! haMze have eka kSaNa
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI.jainahitopadeza bhAga 2 jo, 133 paNa mane tAro vichoha na paDo, eja mane iSTa che. evI mArI aMtaranI icchA phaLIbhUta thAo! sumati-svAmIjI ! kumatinA lAMvA vakhatanA paricayathI ApanI upara je je viruddha saMskAra vesI gayA hoya te te sarve nirmULa thAya tevo anukULa prayatna Apane prathamaja sevavAnI khAsa jarura che. kumatinA kusaMgathI udbhavelA mAThA saMskArone nirmULa karavAnA satata prayatnamAM huM paNa sahAyabhUta thaiza. cAritra0-kevA kramathI mAre ukta saMskArone TALavAno u"pAya karavo joiye ? sumati-vakSyamANa (kahevAtA) kramathI tamanu unmUlana karavA -yatna karavo joiye. 1. kSudratA-dozadRSTi tajIne akSudratA-udAra guNadRSTi A daravI joiye. 2. rasagRddhatA-viSayalaMpaTatA tajIne hita (pathya) ane mita (alpa) AhArathI zarIrane saMtoSI Arogya ane za. rIra sauSTava sAcavag joiye. 3. krodhAdika kaSAyanA tyAgathI ane kSamAdikanA sevanadhI , saumyatAvaDe caMdranIpere zItaLa svabhAvI thA joiye ? pA21
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. cAritra 0- priye / teNIne tilAMjali devAno mAro saMpUrNa vicAra che, paNa te punaH mane chaLI na zake evA samartha upAya tuM jANatI hoSa te mane kahe ke jeno abhyAsa karIne huM punaH teNInA pApI pAzamAM AvI zakuM nahi, kemake jema tuM kahe che tema pratIta che ke kumatino svabhAva kuTIla che. "130 sumati - je kahevAnI mArI icchAja hatI teja bAbatanI ApazrI jijJAsA thayelI joine mAre to dUdhamAM sAkara bhaLyA barAbara thayuM che. cAritra 0 - kharekhara AvuM uttama nAma dharAvIne ane duniyA AgaLa Avo khoTo damAma rAkhIne kharA cAritra saMbaMdhI guNa vinA - kevaLa daMbha - mAyAyI jIvavA karatAM to marakuMja mane to have bahetara lAge che, sumati - svAmIjI ! Apa catura cho. kharA cAritranA arthI dareka zarUsane eTalI cAnaka caDhyA vinA te patita avasthAne tajI zakeja nahi. * cAritra 0 - paNa priye ! je tuM mane hitakArI vacana kahebA icche che se ine vilaMba karyA binA kahe, kemake kaM che ke 'zreya kAmamAM bahu vighna Ave che. '
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. . supati--ApanuM kaheSu yathArtha che ane tethI Apa sAhebanI AjhAne anusarIne huM mAruM kartavya bajAvavAne tatpara thaicha. je je A"mane mArI pharaja vicArIne kahIza tenu apakapA karIne manana karatA rahezo. . . cAritra-triye ! tArAM amRta vacananuM huM Adara pUrvaka pAna karIza, ane te vaDe mArA trividha tapta AtmAne zAnta karIza e nive samajaje. . sumati-ApanA AtmAne sarvathA zAnti-samAdhi maLo ! teja asamAdhinAM kharaM kAraNono kSaya thAo! ane samAdhinAM kharAM sAdhana prApta thAo. cAritrala-mane khAtrI thai che ke tAro sthAyI samAgamaja sarva samAdhinu mULa kAraNa che. ane tethI asamAdhinA sakaLa kAraNono 'svataH kSaya ghai jaze. sumati-ATalA alpa kALamAM paNa ApanA apratima premanI mane je pratIti thai che te mene ApanA bhavipyanA sukha-sudhArAnI saMpUrNa AgAhI Ape che. have hu~ Apane mArA sadvicAro rozana karavAnI rajA lahuchu. AzA che ke ApanI hadayabhUmimA ropAyalA sadvicAro ati adbhuta phaladAyaka nIraDase. .
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ 132 . , zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. ' cAritra0--mArAmAM jeTalI pAtratA haze teMTalA toM te avazya phaLadAyI thaze sAthe ekI daNa khAtrI che ke tArI satata saMgatithI mArAmAM pAtratA paNa vadhatI jaze, tathA pAtratAnA pramANamA' phaLanI. adhikatA thatIja jAze. .. sumati huM aMtaHkaraNathI icchu chu ke. Apane saMpUrNa pAtratAH prApta thAo, ane Apa saMpUrNa mukhamaya paramapadanA pUrNa adhikArI thAo! ... cAritra0-tArA mukhamAMja amRta base che. kemake tArI sArthanA __ A vArtA vinodamAM mane eTalo to svAda Ave che ke tenI pAse svaganAM sukha paNaM nahiM jevAM che, jene tAro saMga thayo nathI tenuM jIhuM dhULa jevU lekhaM chu. sumati-mhArI zokya-vhene jo Apane anubhava sukhaDI cakhADI nahota to Apane mAro sthAyI samAgama karavAno vicAraja kyAthI thAta ? kema khasne ? hu~,dhArUM chu ke.Apa tenA svabhAvika guNone svaMbhanamA paNa bhUlazo nahi. sAmI vastuthI saMpUrNa kaMTALyA vinA amukamAM pUrNa nIti baMdhAtI nathI. ....... ... .. . cAritra0--kumatithI hu~ khUrva kaMTALyo chu e nirvivAda che, kumatinA kusaMgavaDeja huM AMkI anupama mukha-saMgatithI cUkyo chu tethI te vAta huM svapnAM paNa kema bhUlI zakuM! haze have eka kSaNa
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI. jainahitopadeza- bhAga 2. jo, 133 paNa mane tAro vichoha na paDo, eja mane iSTa che: evI mArI aMtaranI icchA phaLIbhUta thAo ! sumati -- svAmIjI ! kumatinA lAMbA vakhatanA paricayathI ApanI upara je je viruddha saMskAra besI gayA hoya te te sarve nirmULa thAya tevo anukUla prayatna Apane prathamaja sevavAnI khAsa jarUra che. kumatinA kusaMgathI udbhavelA mAThA saMskArone nirmULa karavAnA satata prayatnamAM huM paNa sahAyabhUta thaiza. cAritra0 - kevA kramathI mAre ukta saMskArone TALavAno upAya karavo joiye ? sumati - vakSyamANa ( kahe vAtA) kramathI tematu unmUlana karavA -yatna karavo joiye. 1. kSudratA- dozadRSTi tajIne akSudratA - udAra guNadRSTi AdaravI joiye. 2. rasagRddhatA - viSayalaMpaTatA tajIne hita ( pathya ) ane mita ( alpa ) AhArathI zarIrane saMtoSI Arogya ane zarIra sauSTava sAcaaj: joiye. 3. krodhAdika kaSAyanA tyAgathI ane kSamAdikanA sevanathI saumyatAvaDe caMdranIpere zItaLa svabhAvI thAvuM joiye ? 15
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. jethI koine sva saMgatithI abhAvo thavAno kadApi pra saMga Ave nahi. 4. sarva loka viruddha tajIne sva para hitakArI kArya karavA. vaDe lokapriya tharbu jAiye. 5. mananI kaThoratA tajI komaLatA AdaravI joiye. 6. loka apavAdayI tathA pApathI bI, joiye. vaDIlarnu manaH paNa na dubhAvaq joiye. 7. sarva daMbha-mAyAne mUkIne nirdabhI-nirmAyI-sarala sva bhAvI tharbu joiye. 8. ApaNI icchA nahiM chatAM vaDIlanu mana prasanna rAkhavAne dAkSiNatA karavI joiye. 9. svacchaMdatA tajIne lajjA rAkhavI joiye. nirmaryAdapaNuM. tanIne lajjA maryAdA sevavI joiye. 10. nirdayatA tanIne dayAdratA AdaravI joiye. sarva upara a. mInI najarathI jo joiye. dveSa, matsara, irSyAdikanera . dUra karavA z2oiye. . 11.- pakSapAna buddhine tajIne niSpakSapAtapaNu Adara, joiye.
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhI jainAhitopadeza bhAga 2 jo.. 135 12. sadguNI mAtra upara rAga dharavo joiye. sadguNa rAgI thai rahedUM joiye. 13. prANAnta kaSTa Avye chate paNa asat bhASaNa naja karavU joiye. satyanI khAtara prANa arpaNa karavA joiye, ekAMta satyapriya tharbu joiye. .14. svasaMbaMdhI varya paNa dharmanI tAlIma lahI savaLa thAya tema karavaM joiye. svapakSa dharmasAdhana vimukha na rahe tenI yogya kALajI rAkhavI joiye. athavA AtmasAdhana sanmukha thayelA svasaMbaMdhI varganIja yogya sahAya lebI joiye. 15. TuMkI dRSTi tajIne karavAmAM AvatA dareka kArya- kevu pa riNAma Avaze teno pukhta vicAra karI zakAya ecI dIrgha dRSTi rAkhavI joiye. ekAeka vagara vicAryu kA paNa sAhasa kheDavu nahi joiye. 16. 9 koNa hu~ ? mArI sthiti kevI che 1 mArI pharaja zI che? mArI kasUra keTalI cha ? te kasUra sudhAravAno uprAya kayo che ? temaja AsapAsanA saMyogo kevA anu-' kUla ke pratikULa che ? temAthI mAre zI rIte. pasAra yaha
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ 136 zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. javU joiye ? aiM Adi saMbaMdhI vizeSa jANapaNuM meLavadyu ! " , joiye. 17. evo anubhava meLavavAne ziSTa jano sevana karavU joiye. 18. guNa viziSTaM evA ziSTa janono yathAyogya vinaya kara vo joiye. 19. upakArIno upakAra kadApi bhUlavo nahi joiye. lAga Ave to tenoM yogya badalo vALavA paNa cUkavU nahi joiye. evI kRtajJatA AdarI parama upakArI-niSkAraNa baMdhubhUta dharmano kadApi paNa anAdara na ja karavo jo. . iye, kiM tu dharmanI khAtara sva prANArpaNaM kara, joiye. 20. banI zake teTalaM parahita karavA tatpara rahe joiye. paranu hita karatAM ApaNuMja hita thAya che evo dRDha nizcaya karI rAkhavo joiye. 21. sarva upayogI bAvatamA kuzalatA meLavavI joiye, ane jarura jaNAvAM koi paNa vAvata abhyAsanA baLathI alpa .: prayAse sAdhI zakAvI joiye. evI nipuNatA kaho ke / kArya-dakSatA prApta thai javI joiyeH kumatinA kusaMgathI ... paDelA mAThA saMskArone haThAvabA uktaM 21 upAyo paikI
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. 137 :: savaLAM ke vanI zake teTalA yojavAne huM Apane namra'. . paNe vinaMti karuM chu. / ' cAritra-aho sumati ! durmatine dUra karI duSTa saMskArone daLI nAkhavA samartha saMvodha, dhArA varSAvavAthI te to tAruM sumati nAma sArthaka karyu che. sumati-kha khAmI sevAmAM tana mana ane vacanano ananya bhAve upayoga karavo eja kharI pativratAne ucita che. tevI pavitra pharajo hu~ jeTale aMze adA karI zakuM teTale aMze hu~ potAne kRtArtha mAnuM chaM. paNa je tethI viruddhavartI svasvAmIne avalo upadeza daine avaLe rasteja dorI jAya che, tevI svAmIne saMtApanArI kumati strIne to huM svAmIdrohI ke AtmadrohI mAnuM chu. . . . . cAritra-kharekhara tArI jevI suzIlA ane kumati jevI kuzIlA koikaja nArI haze ? aho ! jeo vApaDA sadAya kumatinAja pAsamAM paDayA. che temane, to spapnamAM paNa Avo sadupadeza: sAMbhaLavAnoM, avakAzaM kyAthI, maLe ? are ! eto vApaDI jIvatA. paNa muvA barAbaraja to! . . . .: * * sumati jyAM.mughI kumatino pallo pakaDI rAkhe-che, tyAM mudhI sarva koi.evIja durdazAne prApta thAya che. jyAre teno kusaMga taz2e che
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ 118 zrI. jainahitopadeza bhAga 2 jo. tyAreja te kaMipaNa tattvathI sukha pAme che.. tyAM mudhI to te mUrchitaprAyaja rahe che. cAritra0--tuM AvI zANI ane sobhAgI chatA kevaLa kumatinI kuTIlatAthI kadarthanA pAmatA pAmara prANIyono kema uddhAra karatI nayI ? aho ekAnta duHkhamAMja DubakI mArI rahelA tevA anAtha jIvono uddhAra karatAM tane kevo apUrva lAbha thAya ? sumati-ApanI vAta satya che. paNa anya to nimitta mAtra cha, potAno puruSArthana kharo kAma lAge che. va puruSArthaja iSTa sidimA prabaLa kAraNarupa che. te vinA sveSTa siddhi nathI. AvA sababathIja lokamAM paNa kahevata pracalita che ke 'Apa samAna baLa nahiM ane megha samAna jaLa nahiM.' ema samajIne sarva koiye kumatinI kuTIlatAthI yatA aneka geraphAyadAono vicAra karIne teno kusaMga tajavA udyama karavo joiye. cAritra0-e kumatino kusaMga tajavAno udyama karavA te bApaDAone zI rIte avakAza maLe ? kemake tadanukULa udyama karyA vinA kadApi tenA kusaMgano aMta AvI zakato nathI. mATe kevo saMyoga pAmIne te kusaMga TaLe e mane kahe... sumati-kumatinA kusaMgI vividha viDaMbanA yukta janma maraNajanya anaMta duHkhane sahI akAma nirjarAvaDe jIvane kvacit satsamA
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo gama yoge pUrve meM Apane jevo upAya krama batAvyoM che tevoja krama prApta thAya-samaja pUrvaka teno svIkAra thAya-tyAreja jIva kumatino saMga tajavAne zaktivAn vane, te vinA kadApi te teno saMga tajI. sake nahi. - cAritra0-sAre upara batAvelo upAya krama jANavA mAtrathI kaMi vaLe nahiM zRM? samaja pUrvaka teno svIkAra karavAyIja iSTa kAryanI saMphaLatA thAyeM ? mumati-kharekhara ukta kramano sArI rIte Adara karavAyIja iSTaH kAryanI siddhi yA zake cha, paNa tenA jANavA mAtrathI kaMi iSTa sidi thai zakatI nathI. cAritra-zAkhamAM jJAnanIja mukhyatA kahI che tenu kema ? sumati te vAta satya che paNa teno aMtara hetu e che ke sva ka-- tavya kAryane prathama sArI rIte jANI-samajIne sevyu hoya to tethI zIghra zubha phaLanI prApti thai zake che. bilakula samajyA vinA karelI aMdhakaraNI to ulaTI anarthakArI thAya che. mATe samajIne sva kartavya karavAdhIja siddhi che. cAstri-anya dharmAvalaMbI loko to jJAna mAtrathI paNa siddhi, mAne che ? samati-teonI tevI mAnyatA mithyA che, taratAM AvaDatuM hoya,
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. paNa taravAnI anukUla kriyA karyA vinA sAme tIre jai zakAtuM nathI ja tathA bhUkha lAgye chate bhakSaNa kriyA karyA vinA zAnti thatI nathI, 'taima kharA-cAritranA arthIjanone paNa zuddha cAritranI anukUla kriyA karavAnI khAsa jarura che jema be cakra vinA gADI cAlatI nathI tathA ve pAMkha vinA pakSI uDI zakatuM nathI tema samyag jJAna ane kriyA vinA kAryasiddhi thai zakatI nathI. AthI Apane samajAyuM haze ke samyaga kriyA (sadvartana) vinAnuM ekalaM jJAna lUlU-pAMgaLaM che. ane samyaga jJAna (viveka) vinAnI kevaLa kriyA paNa AMdhaLI che, mATe mokSArthIjanoe te vanenI sAthaija sahAya levI joie. cAritra0-have mane samajAyu ke kevaLa lUkhI kathanI mAtrathI kArya saravAnuM nathI. jyAre kathanI pramANe sarasa karaNI thaze tyAreja kalyANa thavAnuM che.. . . . . * sumati-ApanI AvI sahetuka zraddhAthI hu~ vahu khuzI thAuchu, ane icchu chu ke Apane vatAvelo upAyakrama haveM saphaLatAne 'pAmaze. paraMtu kumatino saMga sarvathA vAraMvAno ane akSayaM sukhanA avaMdhya kAraNabhata satya cAritra dharmanI yogyatA pAmavAno je upAya krama meM Apane vAtsalya bhAvathI batAvyoM che teno pUrNa prItIthI Adara karavAmAM Apa lagAra paNa ALasa karazo nahiM evI mArI vinaMti. cha. . . . . . . ........ + kthu ter: "
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga ra joH 141 * cAritra-pArAja svArthanI khAtara kevaLa paramArtha dAve batAHvelA satyamArgathI hu have cukIza nahi, tuM paNa temAM sahAyabhUta thayA karazeM to te mArganuM sevana karakhaM mane vahuM sulaTuM paDaze : mumati--Apane samayocita sahAya karavI e mArI pavitra pharaja. che, ema huM aMtaHkaraNathI lekhaM chu, tethI huM samayocita sahAya karacI rahIza...................... : . . . . . . : - -: 'cAritra-jyAre-tuM mAre mATe ATalI vadhI lAgaNI dharAve che. tyAre hu~ havethI sanmArga sevanamA pramAda nahi karUM, tArI samayocita sahAya chatAM satmArga sevanamA upekSA kare tenA pUrA kamanIvaja. - mumati- Apane vatAvelo sanmArga sevanano krama jeo vedarakAjIthIM AdaratAja nathI to kadApi satya cAritranA AdhikArI thai zakatAja nathI. paraMtu tenI yogya Adara karanArA to tenA anukrame adhikArI thai zake cheja. mATe kadApi temAM bedarakArI karavIja nahiM. ... cAritraH-uparalA sad upAyane seDyAvAda AtmAne zuM zuM karavU avaziSTa (vAkI) rahe cha ? ane ukta upAyathI AtmAne zo sAkSAt lAbha thAyaM che ? . .. . ... .. .. . ...: 'mumati, ukta upAyanI yathArtha sevana karyA vAda paNa AtmAne karavAnuM bahuja vAkI rahe che. ArthAto hRdaya-bhUmikAnI zuddhi thAyache,
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ 142 zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. hRdaya cokhkhu-svaccha thayA bAda temA cAritra guNanA AdhArabhUta sad viveka pragaTe che. A sad vivekanuM vIju nAma samakita yA, tattvazraddhA che. hRdaya-bhUmi zuddha thayA bAdaja temA cAritra-mahelano sadviveka yA samakita rupI pAyo naMkhAya che. tenA vinA cAritramahela TakI zakatoja nathI. cAritra0-ukta rIte hRdaya zudi karyAvAda je sadviveka yA saMmakita pAmaq iSTa che tenuM svarupa ane lakSaNa jANavAnI mane abhilASA thai che, tethI prathama saMkSepa mAtra tenu svarupa ane lakSaNa kathana karo. ' 'sumati-'sadasadvivecanavivekaH' tattvAtattvanI jevaDe yathArtha samaja paDe, guNa, doSa, hitAhita, kRtyAkRtya, bhakSyAbhakSya, ane peyApeya vigairenI jethI yathArtha oLakhANa thAya, deva , guru ane dharma saMbaMdhI jethI saMpUrNa nizcaya thAya, tevo nirNaya-nirdhAra karyAbAda khoTI bAbatamAM kadApi muMjhAvAya nahi ane satya vastunI khAtara prANa arpaNa karavA paNa taiyAra yavAya; A uparAMta upazama, saMvega, nirveda, anukaMpA ane AstikatA e pAMca, samakitanA khAsa lakSaNa ke 'e lakSaNathI samakitanI khAtrI thai zake che. jyAMsudhI upatramAdika lakSaNa aMtaramA pragaTa thayelAM dekhAya nahiM tyAMcaMdhI sad viveka yA / samAkita pragaTa thayAnI khAtrI thai-katI nathI teyI pUrvelA kramapI hRdaya zudi kayoMvAda sad viveka yA samakita raMlanA ayI janAra
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. ukta upazamAdi guNano abhyAsa karavAnI AvazyakatA che. kemake kAraNayI kArya siddhi thAyaja che evo acaLa siddhAMta che. cAritra-saMkSepayI nAma mAtra kahelA upazamAdika lakSaNornu kaMDaka svarupa samajavAnI mArI icchA che te 9 dhAru cha ke tame saphaLa karato. . cAritrarAjano svahina pratye vizeSa Adara thayelo jANI sumati tenuM samAdhAna kare che. * mumati-ApanI AcI apUrva jijJAsA thayelI jANIne hu~ vizeSe khuzI thai chu. ane ukta pAMce lakSaNonu anukrame svarUpa kahuM chu te Apa lakSamA rAkhavA kRpA karazo. kemake e pAMce lakSaNathI lakSita thayelaM samakita rabaja sakaLa guNomA sArabhUta eTale AdhArabhUta che. cAritra0-9 sAvadhAnapaNe samakitanAM pAMce lakSaNarnu svarUpa sAMbhaLavAne sanmukha thayelo chu. tethI have tame tenuM nirupaNa karo. , sumati-ukta pAMce lakSaNamA pradhAnabhUta upazamanu svarupa A pramANe che. aparAdhInu.paNa ahita karavA - manayI paNa pravRtti thAya nahiM evI rIte krodhAdi kapAyAne amAvI dIdhA hoya, sAdhya raSTithI sAmAna aMtarathI ahita naI karavAnI pudiyI tene yogya zikSA
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ 144 zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. paNa karAya, kiMtu kliSTa bhAvathI to mana, vacana ke kAyAnI pravRtti tenuM ahita karavA mATe thAyaja nahiM te "zama atharvA upazama kaheMvAyale :.: yataH - aparAdhIzuM . paNa navI citta thakrI, ciMtaviye pratikUlaM suguNanara. * cAritra -- kharekhara upazamanu AvuM adbhUta svarUpaM manana karU bA jevuMja che. temAM kevI. adbhUta kSamA rahelI che, have bIjA saMveganu svarupa kaho. " ***** sumati - saMsAra saMbaMdhI kSaNika mukhane duHkha rUpaja lekhAya bhane caivA kalpita sukhamAM magna nahi thAtAM kevaLa mokSa sukhanIja cAhana vanI rahe. yathAzakti anukuLa sAdhanavaDe, svabhAvika sukha prApta karava prayatna karAya ane pratikULa kAraNothI DaratA rahevAya tenu nAma saMvega che. 1 yataH- suranara sukha te duHkha karI lekhave, vaMche zivasukha eka caturanara, " 1 1,7 cAritra 0 - aho saMveganuM svarUpa paNaM atyaMta hRdayahArika che te akSayaM sukhamAM athavA akSaya mukhanA sAdhanamAM kevIM rati karavI ane kSaNika sukhamAM ke kSaNika sukhanIM sAdhanamAM kevI udAsInatA karavA vo che. aho ! "satya mArga darzakanI valihArI che ! have trIjAniveda kar3aka svarUpa kaho ? -~
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga-2 jo.. 1450 sumati--jema koine kedamAMthI kyAre chUTuM athavA naraka sthAnamAthI.kyAre nIsaraM evI svabhAvika icchA- pravarte, tema A janma maraNanAM pratyakSa duHkhathI kaMTALI tethI sarvathA mukta thavAnI buddhithI. pavitra dharma-karaNI karavA svabhAvika rIte merAya te nirveda nAme trIrju lakSaNa che. "yataH-nAraka cAraka sama bhava ubhagyo, tAraka jANIne dharma suguNanara; cAhe nIkalavu nirvedate,trIju lakSaNa marma suguNanara." cAritra0-ahA ! A nivedanuM lakSaNa viSaya laMpaTa anekaThagera manavALAne paNa vairAgya pedA karavAne samartha che. tethI cira paricita evA viSaya bhoga upara tenuM aMtara svarupa vicAratA svabhA-- vika rIte tiraskAra chuTe che. parama udAsIna vinA ebuM svarupa koNa pratipAdana karI zake vAru ? have anukaMpAnu kaMika svarupa batAvo. ____ mumati, duHkhItuM duHkha dIlamAM dharIne tenuM vAraNa karavA yathAzakti udyama karavo, dharmahIna yA patita jIvone yathAyogya sahAya ApIne dharmamAM joDavA, temanI lagAre upekSA nahi karatAM jema dharmanI unnati. thAya tema sva zakti anusAre prayatna karavo, te anukaMpA. kahevAya che. yataH-" dravya thakI duHkhiyAnI je dayA, dharmahINAnIre
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ 146 zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. bhAva, suguNa nara; cothuM lakSaNa anukaMpA kahI, nija zakte mana lAva suguNa nara; zrIjina bhASita vacana vicArIye // 4 // cAritra 0 -- aho ! A lakSaNato jagat mAtrano uddhAra karavA samartha che. temAM darzAvelI dayALutA kevI uttama che ? evI uttama ane nipuNa dayAthIja jIvanuM kalyANa thai zake che. kevaLa dayA dayA po-kAravAthI kadApi kaMi paNa vaLavAnuM nathI. aho A duniyAmAM dharmaM cAnuM kADhIne potAno tuccha svArtha sAdhavAne seMkaDo jIvono jAna - levA vALA kelA badhA dIse che. te badhA have to mane dharma-Thagaja - mAlama paDe che. aho dIna anAtha evA te bApaDAonA paralokamAM -zA hAla thaze ? uparatuM anukaMpAnuM lakSaNa to mane abhinava amRta - jevaM, navuM jIvana ApanAruM lAge che. have avaziSTa raheluM Astikya vA prakAra joiye te kaMika samajAvo. sumati-- rAga, dveSa, ane mohAdika doSa samUhathI sarvathA mukta ane anaMta zakti saMpanna sarvajJa sarvadarzI zrI jinezvara prabhu praNIta jIva ajIvAdika tatvoM svarupa samajIne tenuM yathArtha zraddhAna kara. game tevI ku -yukti koi kare to paNa zuddha tattva mArgathI. kadApi DagaM - nahiM AvA tattvAgraha athavA tattva zraddhAMnathI 'kumatino sarvathA kSaya thai jAya che. - yata: - " je jina bhASyaM te nahi anyathA, evo je dRDha raMga; suguNanara;
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. 157 te AstikatA lakSaNa pAMcamuM kare kumatino e bhaMga 11 suguNa0 cAritra 0 - ahA ! prANapriye ! sumati ! A - lakSaNa - to ADo AMkaja che, AvA paramAtmAnA vacanamAMja pratIti rAkhavI, te vinAnA kapola kalpita vacanono vizvAsa na ja karavo e kharA parIkSaka kAma che kema ? sumati --moTA moTA gaNAtA paNa aMdha zraddhALu kharI tattva parI. zrAmAM pAsa thai zakatA nathI. temane mithyAtvanuM moTuM AvaraNa AI AvatuM hotuM joiye, nahiM to DAhI DamarI vAto karI jagatane raMjana karanArA chatAM teo zuddha tattva parIkSAmAM kema pasAra na thai zake ? eja temanI aMdha zraddhAnI pravaLa nizAnI che ke sAkSAt sAcI vastu tajIne khoTIneja jhAle che. zuddha devaguru ane dharma saMbaMdhI parikSAmAM paNa aMdha zraddhALu moTA bhUlAvAmAM paDe che. tethIja te rAgadveSa ane mohAdi doSa yuktane deva tarIke svIkAre che. lobhI lAlacI ane asaMbaddhabhASIne guru tarike svIkAre che. ane ukta nAyakonA kathelA mArgane dharma tarIke svIkAre che. devaguru ane dharma jevA zreSTha tamA AvI gaMbhIra bhUlane karanArA kevaLa aMdhazraddhALuja kahevAya mATe te-manuM kharaM svarupa jANavuM jaruranuM che. cAritra 0 - to mArA hitanI khAtara zuddha deva guru ane dharmaM
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ 148 zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. kaMika svarupa samajAvazo to mane ane mArA jevA bIjA jIjJAsune paNa kaMika lAbha thA. sumati-prathama huM zuddha devatuM saMkSepathI svarupa kahuM chu te Apa lakSamA rAkhazo. jenAM netra yugaLa zAntarasamAM nimagna hoya, va. dana (mukhAravIMda) suprasanna hoya, utsaMga (khoLo) kAminInA saMgI zUnya hoya, temaja hastayugaLa paNa zastravarjita hoya toja tene tevI maH mANa-mudrAthI devAdhideva mAnI zakAya. tAtparyake jenAmAM rAga, dveSa, ane moha sarvathA vilaya pAmyA che tethI ukta doSonI kaMipaNa nizAnI dekhAtI nathI evA Apta-mahApuruSaneja devAdhideva tarIke mAnI zakAya. A zivAya ukta mahAdevane oLakhavAnA aneka sAdhana zAstramA kahyAM che. vizeSa ruci jIve te sarvano tyAMcI nirdhAra karI levo. ____ cAritra0--aho ! AIM adbhuta devatuM svarupa koikaja viralA jANatA haze, ane kadAca koI jANatA haze topaNa kuLAcAra kaho ke kadAgrahane tajIne koikana teno yathArtha Adara karatA haze. vahoLo bhAga to gatAnugatika hovAthI sva kulAcAraneja vaLagI rahevAmAM sAra mAne che. evA vApaDA ajJAna loko zuddha devane kyAre oLakhI zakaze ? temane te oLakhAve paNa koNa? kharekhara te vApar3A hatabhAgya che tethIja teo evI karuNAjanaka sthitimAM paDayA rahe che. have zuddha gurunu svarupa kaho. mumati-je ahiMsAdika pAMca mahAvratone dhAraNa kare che, rAtrI
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. bhojana sarvathA taMje cha, niHspRhapaNe anya yogya adhikArIjanone dharmopadeza de che, rAyane ane raMkane samAna lekhe che, nArIne nAgaNI tulya lekhI dUra taje che, suvarNa ane paththarane samAna lekhe che, niMdA-stuti sAMbhaLIne manamA harSa-zoka lAvatA nathI, caMdranI jevA zItaLa svabhAvI che, sAyaranI jevA gaMbhIra che, merunI jevA nizcaLa che, bhA. raMDanI jevA pramAda rahita che, ane kamaLanI jevA nirlepa che jethI rAga dveSa ane mohAdika aMtaraMga zatruone jItavAne pUrvokta mahAdevanA vacanAnusAre puruSArtha phoravyA kare che. evA pravahaNanI jema sva 'parane tAravA samartha sadguru hoya che, evA zuddha gurumahArAjanuM mokSArthI janAe avazya zaraNa levU yogya che. cAritra0-aho prANavallabhA ! sumati ! sadgurunu Avu yathArtha svarupa sAMbhaLIne lAMvA vakhatano lAgu paDelo mAro mada-jvara zAnta thai gayo che. have mArAM paDaLa khUlyAM. zuddha cAritra pAtra sadguru AvAja hoya te yathArtha jANavAthI mAro Agalo bhrama bhAgI gayo 'che, ane hu~ have khullekhullu kahI deuM cha ke huM to mAtra nAmanoja cAritrarAja chu. aho sumati ! jo mane tAro samAgama thayo na hota to A anAdi mAyAno paDado zI rIte dUra thai zakata ane te paDado dUra thayA vinA mArA zA hAla thAta ? hu~ daMbhattithI mugdha janone ThagIne kevo duHkhI thAta ? are mAyAvI evA mArA mithyAlaMvanathI keTalo badho anartha thAta ? hu~ kahuM.chaM ke tAru kalyANa thajo!
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ 150 zrI jainahitopadaza bhAga 2 jo. tuM kalpa koTI kALa sudhI jIvatI rahejo ! ane- tArA satsamAgamathI kroDo jIvonuM kalyANa thAjo ! have anukULatAe mane zuddha dharmanu svarupa samajAvavA zrama lejo. mumati - tamArI prabaLa tattva - jijJAsAthI huM atyaMta khuzI thai chaM. ane ApanI icchA anusAre zuddha dharma tattvanu svarupa samajAva - vAne yathAmati udyama karIza, mane AzA che ke te sarva sAvadhAnapaNe sAMbhaLI temAMthI sAra kheMcI, teno yathAzakti Adara karIne Apa mAro zrama saphala karazo. - cAritra - huM te sarva sAvadhAnatAthI sAMbhaLI tenoM sAra lai yathAzakti Adara karavA cUkIza nahiM. tethI have niHsaMzayapaNe dharma tattvanuM svarUpa samajAvavAne sanmukha thAo ! sumati - " ahiMsA paramo dharmaH " e sarva sAmAnya vacana che. e vacana jeTaluM vyApaka che. teTaluMja gaMbhIra che. sarva sAmAnya loko tenuM yathArtha svarUpa samajI zakatA nathI. tethIja teo temAM kvacit bhAre skhalanA pAme che, athavA teno yathArtha lAbha lahI zakatA nathI. 'nahiMsA - ahiMsA. ' arthAt dayA eTale koine duHkha nahiM devaM eTaloja teno sAmAnya artha keTalAka kare che. paraMtu te karatAM ghaNIja vadhAre artha - gaMbhIratA temAM rahelI che te nIcenI vAtathI Apane rozana thaze - " pramatta yogAt prANa vyaparopaNaM hiMsA. "
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga ra jo. arthAt koi paNa prakAranA pramAdavALA mana, vacana, ke kAyAnA vyApArathI koi paNa vakhate koi paNa saMyogamAM ApaNA ke pArakA koinA prANano nAza karavo te hiMsAno artha che. tevI hiMsAthI dUra rahevU-dUra rahevA anukULa prayatna sevavo tenu nAma ahiMsA che. evI nipuNa ahiMsA, 'saMyama' vaDe sAdhI zakAya che. ane evo saMyama, sarvajJadarzita icchA nirodharupI tapathIja sAdhya thAya che, mATeja.siddhAntakAre sUtramA dharmarnu AvaM svarupa vatAvyu che ke dhammo maMgala mukiTha, AhiMsA saMjamo tavo; devA vi taM namasaMti, jassa dhamme sayA maNo. (dazavaikAlika) teno paramArtha evo cha ke-ahiMsA saMjama ane tapa che lakSaNa jenuM evo dharma utkRSTa maMgalarupa che. jenuM mana mahA maMgalamaya dharmamAM, sadA vA kare che. tene deva dAnavo paNa namaskAra kare che. "durgatimAM paDatAM prANIne jhIlI laine sadgatimA sthApana kare teja kharo. dharma che." ahiMsA, saMjama ane tapa, e tenuM asAdhAraNa lakSaNa che.. tethIja ahiMsAdikanuM savizeSa svarupa samajavAnI khAsa jarura che. cAritra0-parama pavitra dharmanA aMgabhUta ukta ahiMsAdikanuM sa-- haja vizeSa svarupa jANavAnI mane paNa abhilASA thai cha, tethI have te samajAvo..
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ 152 zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. sumati-prathama huM Apane 'ahiMsA' nu kaMika savizeSa svarupa' samajAvu chu. meM Apane pahelA paNa jaNAvyuM che ke 'pramatta yogAt prANa vyaparopaNaM hiMsA' tethI temoM kahelA pramattayoga zI rIte thAya te paNa jANavU joiye. 'madya' (Intoxication) viSaya (sensual desires) kaSAya (Wrath arrogance ete.) 'nidrA ( Idleness) ane vikathA ( false gossips) vaDe ' rAga jhepa yukta kaluSita mana vacana ane kAyAnuM pravartana thAya te pramatta yoga kahevAya. evA pramattayogathI-AtmA potAnA karta'vyathI bhraSTa thAya che. tethI te zAstra saMbaMdhI vihita mArgano lopa kare che. zAstrano vihita mArga mULa rupamA Avo che ke mAtRvat paradAreSu, paradravyeSu loSTavat; Atmavat sarva bhUteSu, yaH pazyati sa pazyati. parastrIne potAnI mAtA tulya lekhave, paradravyane dhuLanA DhephAM jevU lekhave ane sarva prANI vargane Atma samAna lekhave teja kharo jJAnIvivekI ke zAstra zraddhAlu che, pramattayogathI koI paNa pANI AvA pavitra mArgathI patita thAya che, ane svaparane bhAre nukasAna kare che, tenuM kharaM nAma hiMsA che. evI hiMsAthI pApanI paraMparA vadhatI 'jAya che ane tethI saMsAra-saMtati vadhe che. AthI potAne tathA parane adhogatinuM vAraMvAra kAraNa vane che. evI duHkhadAyaka hiMsAthI dUra
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. raheg ane pUrvokta pramatta yogane tajIne apramattapaNe zAstravihita mArgeja cAlIne svaparanuM ekAMta hita thAya evI anukUla pravRttija sevavI te ahiMsA kahevAya che. AvI sAcI ahiMsAja sarva bhayaharI abhayakarI ane kalyANakArI kahI zakAya. cAritra-kharekhara ukta svarupavALI ahiMsAja sarva duHkha haranArI hovAthI parama sukhadAyI ane sarva kalyANane karanArI hovAthI 'utkRSTa maMgaLarupa che. AMcI aghahara ahiMsAja jagata mAtrane sevana karavA yogya che. have ukta ahiMsAne upaSTabhakArI saMyamarnu kaMDaka sva'rupa samajAvazo. sumati-"saMyamanaM saMyamaH" svacchaMdapaNe cAlatA AtmAno nigraha karavo, tene khoTA mArgathI nivartAvI sAcA mArgamA joDavo te saMyama kahevAya che. hiMsA, asatya, adatta, abrahma tathA mUrchA (parigraha ) no sarvathA ke dezathI (jeTale aMze vane teTale aMze) tyAga karI ahiMsAdi 5 mahAvratono ane tathApakAranI zakti na hoya to 5 aNuvratono svIkAra karI temano yathArtha Adara-nirvAha karavo, svecchA sujava vartatI sparzaneMdriya vigere pAMce iMdriyono nigraha karavo, krodhAdika kaSAya catuSkano jaya karavo ane mana, vacana, kAyArUpa yoganayanI pApa pravRttino tyAga karIne temanI gopanA-gupti karavI. e pramANe saMyamanAM 17 bheda kahyA che.
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ 154 zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. e sarvano aMtara Azaya ahiMsAnI puSTi karavAno hoya che tethI satyAdika sarve mahAvrato, iMdriya nigraha, kaSAya jaya, vigere te ahiMsAnAja sahAyaka yA upasahAyaka kahevA yogya che. . . cAritra0-ukta saMyamanA adhikArI koNa koNa che ? te kaMika samajAvo. sumati-hiMsAdika avatono sarvathA tyAga karIne ahiMsA dika mahAvratono sarvathA svIkAra karavArupa sarva saMyamanA adhikArI sAdhu munirAja che. ane aMzamAtra ukta vratotuM sevana karavAthI deza saMyamanA adhikArI to zramaNopAsaka-zrAvaka hoyache. cAritra0-sarva (sarvAzeM ) saMyama levAno zo krama cha ? sarva saMyama grahaNa karyA vAda kadAca karmavazAt te barAbara paLI na zake to teno zo upAya che te batAvo ! sumati-pUrve vatAvelA akSudratAdika guNanA abhyAsavaDe hRdayanI zuddhi karI, sadguru yoge sadviveka yA samakita pAmavAthI caturtha guNa sthAnaka prApta thAya che. tyArabAda zaMkA kakhAdika dUSaNa TA. LIne, zuddha deva guru saMgha sAdharmI vigere pUjya varganI yathocita bhaktirupa bhUSaNa dhArIne, pUrvokta zama, saMvega, nirveda, anukaMpA, ane Astikya rupa lakSaNa lakSita samakita-ratnane mana, vacana, tathA kAyAnI zuddhithI ajavALI-zuddha karIne sad abhyAsanA baLathI
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. 155 deza-saMyamI zrAvakanI sImAye (hade) pahoMcI zakAya che. te deza-virati guNa sthAnaka pAMcamuM gaNAya che. temAM pAMca aNuvrata 3 guNa vrata ane 4 zikSAtratano samAveza thai jAya che. dRDha vairAgI zrAvaka sadguru yoge zrAvakanI 11 paDimA (pratimA) vaheche. paraMtu pUrvokta vratane dhAraNa karyA pahelA temAMnA darekano abhyAsa karI jove che, jethI tenuM pAlana karaI kaMika vadhAre mutara paDe che, zrAvaka yogya vrata ane paDimAnA zubha abhyAsathI anukrame 'sarva saMyamano' adhikAra prApta thAya che. pAMca mahAvratAdikano emAM samAveza thAya che. e guNa sthAnaka chaThe 'pramatta' nAme oLakhAya che. lIdhelAM mahAvrata vigere jo sAvadhAnapaNe sAcavI temanI zuddhi ane puSTi karavAmAM Ave che to pariNAmanI vizuddhiyI apramatta nAme sAtamu guNa sthAnaka prApta thai zake che paNa jo ukta mahAvratAdikanI upekSA karI svacchaMda vartana karavAmAM Ave che to pariNAmanI malInatAthI patita avasthAne pAmI chevaTa mithyAtva nAmanA prathama guNa sthAnake javu paDe che, tethI ja dIrghadRSTi thaine jeno mukhethI nirvAha thAya tevAM vrata grahaNa karavAmAM Ave to tethI patita thavAno prAyaH prasaMga Ave nahi. "sva. sva zakti mujaba vanI zake teTalI dharma karaNI kapaTa rahitaja karavAnI jinezvara bhagavAnanI AjJA che." evI akhaMDa AjJAnuM ullaMghana karavAthI hAnIja-thAya che. tethI ukta AjJAnuM ArAdhana karavAmAMja sarva hita samAyekheM che. kadAcit sarala bhAvathI sarva saMyama AdaryA vAda.
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ 156 zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. teno yathAyogya nirvAha karavAnI tAkAta' jaNAya nahi to zuddha buddhi thI sadguru samIpeM kharI hakIkata jAhera karIne guru mahArAja paramArtha dRSTithI je hitakArI mArga batAve tenuM nirdebhapaNe sevana karavAmAMja kharuM hita raheyuM che. daMbha yukta sarva saMyama karatAM daMbha rahita deza-saMyama (aNutratAdika) nuM pAlana karavuM vadhAre hitakArI che. tethI guru - mahArAja tema karavA ke bIjI ucita nIti AdaravA kahe te AtmArthI janane avazya aMgIkAra karavA yogya che. kemake sadguru mahArAja ApaNuM ekAMta hitaM icchanArAja - hoya che. cAritra 0-- ukta saMyamanuM svarupa ane tatsaMbaMdhI karelo khulAso mane to atyaMta hitakArI thavA saMbhava rahe che. aho AvA samyag jJAna vinAnuM to kevaLa aMdhArUMja che. aho prANapriye ! tArI niHsvArtha vAtsalyatAnAM zAM vakhANa karUM ? aho tArI anahada karu'NA ! teno badalo huM zI rIte vALI zakIza ? sumati - ApanA pratinI mArI pavitra pharaja adA karatAM huM kaMi adhika karatI nathI. guNa grAhaka buddhithIja Apane ema bhAsatuM "haze. game tema hoya paNa A sarva zreyaH sUcakajeM che. cAritra 0 - prANa priye ! kharuM kahuM chaM ke aMtaramAM tattva prakAza thavAthI ane aMdha zraddhA naSTa thavAthI jANe huM kaMika aMpUrva jIvanaja pAmyo hou ema mane to jaNAya che. have mane zuddha saMyama sevana kara 1
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ 157 zrI jainahitopadeza-bhAga 2 jo. vAnI pUrNa abhilASA varte che. evI mArI uccaH abhilASA saphaLa __ thAya mATe sarvajJa mabhunI kRpA.sAthe tArI satata sahAya mAgu chu. - sumaMti-mArAthI banI zake te sarva sahAya samarpavA hu~ sevAmAM sadA tatpara cha ane kharA jIgarathI icchu cha ke ApanI AvI ucca abhilASA zIghra phalIbhUta thAo! cAritra-priye ! tArI satsaMgatithI hu~ dinapratidina apUrva AnaMda anubhavato jAuM chaM tethI mane khAtrI thAya che ke mArI ucca abhilASA eka divase saphaLa-thAzeja! hAla to mane dharmanA pavitra aMgabhUta avaziSTa rahelA tapanu svarupa jANavAnI prabaLa icchA varte che. tethI tenu kaMika vizeSa svarupa samajAvIne samAdhAna kara ghaTeche, sumati-jethI pUrva saMcita karmamaLa dagdha thaine kSaya pAme tenu nAma tapa che. anAdi ajJAnanA yogathI vividha viSayamAM bhaTakatA manano ane iMdriyono nirodha karI sahaja svabhAvamA sthita thA teja kharo tapa che. te tapanA 6 bAhya ane 6 abhyaMtara maLIne 12 bheda che, je khAsa lakSamA rAkhavA jevA che. Atma vizuddhi karavAnA kAmI janone te sarve atyaMta hitakArI che. temAMthI prathama 6 vAhyamedanu kiMcit svarupa kahuM huM. 1: anazana-sarva prakAranA anna-pANI vigere bhojya padA- aeNno amuka vakhata sudhI athavA kAyamanA mATe tyAga . . karIne sahaja saMtoSa rAkhayo te..
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ 158 zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. 2. UNodarI ( aunodarya) bhojanano amuka bhAga jANI joine ocho khAvo. nidrA-taMdrAdikanA jaya mATe jANI joine U[ rahevu athavA saMtoSa sukhanI abhivRddhi mATe jarura jeTalA AhAramAM paNa kamI karatA javU. poNA, ardhA ane chevaTa pA bhAganA bhojanathI nirvAha karI levo te. vRttisaMkSepa-bhojana karatI vakhate vAparavAnI vastuona pramANa karavaM, amuka cIjothIja calAvI levU, temaja eka ke ve vakhata niyamasara vAvara. . 4. rasatyAga-paTrasa bhojanamAMthI jeTalA rasano tyAga thai zake teTalAno karavo. khATo, khAro, tIkho, mIThage, kaDavo, ane kaSAyalo, evA SaT rasa che, temaja dUdha, dahI, ghI, tela, goLa, ane taLelu pakavAna e SaT vikRti-vigaiyo che. temAMthI jeTalI tajAya-teTalI tajIne vAkIthI saMtoSa rAkhavo. kAyakleza-ThaMDI rutumA TADha sahana karavI, grISma rutumAM tApa sahana karavo, ane varSArutumA sthira AsanathI rahI * jJAna dhyAna tapajapamAM mazagULa rahe. kezano loca karavo tathA bhUmI zayyAdika kaSTa svAdhInapaNe khuzIthI sahana
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 2 - jo. 159 karavuM evaM vicArIne ke 'dehe dukhaM mahA phalam ' dehane damavAmAM bahu phaLa che. samajIne sahanazILatA rAkhavAmAM Avaze to AgaLa upara te ' bahu lAbhakArI thAze svecchAe sukhalaMpaTa thavAthI potAnA bane bhava bagaDe che. 6. saMlInatA - Asanano jaya karavA aMgopAMga saMkocIne . sthira Asane besavuM. A pramANe samajIne pUrvokta bAhya tapanuM sevana karanAra abhyaMtara tapanI puSTi kare che. cAritra - e bAhya tapa zarIranI ArogyatA mATe paNa bahu upayogI lAge che, ukta tapa vividha vyAdhiono saMhAra karavAne kALa jevo lAge che. e uparAMta tenuM vidhivat sevana karavAthI je abhyaMtara tapanI vRddhi thAya che tenuM kaMika svarupa mane samajAvo. sumati - prAyazcitta, vinaya, vaiyAvRttya, (veyAvacca ) svAdhyAya, dhyAna ane kAyotsarga (kAussagga) evA abhyaMtara tapanA 6 bheda che. aMtara AtmAne atyaMta upakArI hovAthI te abhyaMtara tapanA nAmathI oLakhAya che. temanuM kaMika svarupa ApanI tevI jijJAsAthI kahuM huM te Apa khAsa dhyAnamA rAkhI lezo. 1. jANatAM ke ajANatAM je aparAdha thayo hoya te gurumahArAjane nivedI niHzalya thayA vAda guru mahArAja tenuM
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ 160 - zrI jainahitopadeza: bhAMga jo.: nivAraNa karavA je zikSA,Ape te varAvara. pALavI tenuM nAma prAyazcita samajavU. thayelA aparAdha saMbaMdhI potAnA manamAM paNa pUrNa pazcAtApa karI, pharI tevo: aparAdha vIjI vAra thai na jAya tevI puraMtIHsaMbhALa rAkhavI joie. sadguNI athavA adhika guNIjano sAthe bhakti, bahumAnAdi ucita AcaraNa.karavU te vinaya kavAya che. guNa stuti, avaguNanI upekSA, ane AzAtanAno tyAga karavo e sarva vinayanAja aMgabhUta che. vinaya, aneka dudhara zatruone paNa namAve che..vaLI jina, arihaMta, siddha, AcArya, upAdhyAya, sAdhu, sAdharmIbhAi, ane caitya (jinamudrA yA jinamaMdira) vigere pujya varga upara pUrNa prema rAkhavo e vinaya, pravaLa aMga che. bALa, glAna, vRddha, tapasvI, bALa. glAna. uddha. tapasvI.-saMgha. sAdharmAne. banatI sahAya ApavI, temanI avasare avasare.saMbhALa levI, ni: svArthapaNe temanI sevA bajAvavI te vaiyAvacca. kahevAya che. abhinava zAstranI vAcanA, temAM paDelA saMdehanA samAdhAna mATe gurune pRcchanA, bhaNelaM vismRta thai na jAya mATe tenI parAvartanA-punarAvRtti karavI, temAM samAyelA gaMbhIra artha citavana karavu te anupekSA ane nizcita-saMdeha 3. 4.
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ - zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. 161 vinAnI dharmakathAvaDe anya AtmArthIjanone yogya ava-. laMbanaM devArupa pAMcapakAranA svAdhyAyathI AtmAne atyaM-- ta upakAra thato hovAthI jJAnI puruSoe tene abhyaMtara taparupa lekhyo che. aprazasta ane prazasta athavA zubha ane azubha athavA zuddha ane azuddha evA mukhyapaNe dhyAnanA ve bheda che. Ata ane raudra e be anazasta tathA dharma ane zukla e ve prazasta dhyAnanA bheda che. koi paNa vastumA cittarnu ekAgrapaNuM thavu te dhyAna kahevAya che. tethI jo zubhavastumAM citta parovAyuM hoya to zubha dhyAna ane azubha - vastumA citta parovAyuM hoya to azubha dhyAna kahevAya che. malIna vicAravALaM dhyAna azuddha kahevAya che ane nirmaLa vicAravADaM dhyAna zuddha kahevAya che. 'manuSyone. vaMdha ane mokSanuM mukhya kAraNa manaja che. ' ema je kahevAya che ne AvA zubhAzubha dhyAnane laineja samajavAna che. kSaNavAramA prasannacaMdra rAjarSie je sAtamI narkanAM daLIyAM meLavyAM ane pAchAM vikherI nAMkhyA te tathA bharata mahArAjAe kSaNavAramA ArIso avalokatAM kevaLa jJAna prApta karyu te sarva dhyAnanoja mahimA che.
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ 162 zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. 6. deha uparano sarva moha tajIne ane mana vacanane paNa niyamamAM rAkhIne ekAgrapaNe-nizcaLa thai AtmAne arihaMta siddha saMbaMdhI zuddha upayogamA joDI devo te kAyotsarga nAme abhyaMtara tapa kahevAya che. AvA kAyotsargathI aneka mahAtmAo akSaya sukhane pAmyA che, ane aneka svarganA AdhikArI thayA che; tethI dareka mokSArthI jane teno avazya abhyAsa karavo yogya che. abhyAsa karatA karatAM adhikAra vadhato jAya che. tethI game tevu kaThina kArya paNa sulabha thai paDe che ane AtmAne anaMta lAbha prApta thaI zake che. cAritra--prANapriye ! A tArI amRta vANInuM meM atyaMta ru. cIthI pAna kayu che. tethI mane paNa AvA anupama dharmanI prAptidvArA aMte akSaya sukhanI prApti thazeja ema A mAruM aMta:karaNa sAkSI bhareche. sumati-prANapriya! A ApanI prauDha vANI kharekhara zubha arthasUcaka che. te sarvAMze saphaLatAne pAmo! ane Apa apUrva puruSArthayoge bhArI svAminI ziva-suMdarInA zIghra adhikArI thAo! evI aMtarathI duvA dau~ chaH cAritra-mumati ! huM sAcesAcuM kahuM huM ke dharmanuM A a'pUrva svarupa samajI, tenuM gaMbhIra mahAtmya manamAM bhAvI, have huM zuddha
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. 163 dharma sevana dvArA svanAma sArthaka karavAne mArAthI vanatuM sAhasa kheDavA vAkI rAkhIza nahi. tArI samayocita kiMmatI sahAyathI hu~ mArI dhAraNAmAM avazya phatehamaMda nIvaDIza. sumati-tathAstu ! kiMtu Apano pavitra hetu saMpUrNa siddha karavAne sabaLa sahAyabhUta pUrvokta dharmarnu nizcaya ane vyavahArathI svarupa kaMika vArIkIthI samajI levAnI Apane jarura che. cAritra-vyavahAra dharma ane nizcaya dharmano mukhya zo taphAvata che ane tethI zo upakAra thai zake cha ? sumati-vyavahAra dharma sAdhana che, ane nizcaya dharma sAdhya che. zuddha-nizcaya dharma sAkSAt prApta karavAne vyavahAra dharma puSTa kAraNabhUta che. vyavahAra sAdhana vinA nizcaya sAdhI zakAya nahi. cAritra0--pUrve vatAveluM dharmarnu svarupa mukhyatAthI keA prakAra, che ? __ sumati-dharmarnu pUrvokta svarupa mukhyatAthI vyavahAranI apekSAye kaheluM che tethI temAM nizcayarnu svarupa kevaLa gauNapaNeja rahyaM che. cAritra-tyAre have mane nizcaya dharmanuM kaMika svarupa samajAvo. mumati-sarvathA karma kalaMka rahita nirmaLa jJAna, darzana, cAritra ane vIrya (zakti) rupa AtmAno sahaja (nirupAdhika) svabhAva
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ 164 zrI jainahitopadeza bhAMga 2 jo. eja nizcaya dharma che. sattA rupe to te sadA AtmAmAM sthita raheloja che. cAritra-sattA rupe rahelo te dharma AtmAne upakArI kema thai zakato nathI ane te kyAre ane zI rIte AtmAne upakArI thai zake che te samajAvo? sumati-AtmA anAdi karma kalaMkathI kalaMkita thayelo hovAthI sattA mAtra rahelo dharma AtmAne sahAyabhUta thai zakato nathI. jyAre pUrvokta vyavahAra dharmanuM ruci pUrvaka sevana karavAmAM Ave che tyAre pariNAmanI vizuddhithI jeTale jeTale aMze karma maLanA haThavAthI Atma svabhAva ujvala thAya che teTale teTale thaze pragaTa thayelA sattAgata dhamethI AtmAne sahaja upagAra thAyaja che. yAvat zuddha vyavahAra dharmanA saMpUrNa vaLathI jyAre dhanaghAti karma maLano kSaya thai jAya che, tyAre to anaMta jJAna, anaMta darzana, anaMta cAritra ane anaMta vIrya rupa sahaja anaMta catuSTayI pragaTe che. tethI AtmA sarvajJa, sarvadarzI, saMpUrNa sukhI ane sarva zaktivaMta thAya che. cAritra-vyavahAra dharma kyAM mudhI kahI zakAya che te samajAvo? sumati-jyAM sudhI pUrve kahelA pAMce pramAdanA parihAra vaDe samyag jJAna, darzana, ane cAritranI sahAyathI rAga, dveSa ane mohAdi
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. 165 duSTa doSono sarvathA kSaya thAya nahi tyAM sudhI temano saMpUrNa kSaya karavA mATe kALajI pUrvaka je je dharma karaNI karavAmAM Ave te te sarva vyavahAra karaNImAMja lekhAya che. paraMtu eTalo vizeSa ( taphAvata ) che ke jema jema AtmA pUrvokta doSono kSaya karavAne vizeSe sanmukha thato jAya che tema tema sahaja sanmukha bhAve sevana karavAmAM Avato te vyavahAra zuddha, zuddhatara, ane zuddhatama kahevAya che. cAritra 0 - pUrvokta nizcaya ane vyavahAra dharmatuM kaMika vadhAre sphuTa thAya tema samajAtro ? sumati - anAdi karma saMyogathI prabhavatA rAga dveSAdikane pUrvokta ahiMsA saMyama ane tapa rUpa dharmanI sahAyathI dUra karIne AtmAnA svAbhAvika jJAnAdika guNone pragaTa karI temanuM rakSaNa kara. pUrvokta pramAda yoge temanuM virAdhana thavA na devaM teja nizcaya dharma che. sattAgata rahelA AtmAnA svabhAvika guNone DhAMkI denArA karma AvaraNo ne haThAvavAne anukUla je je sadAcaraNa sevanuM paDe te te sarva vyavahAra dharma kahevAya che. AdhI sphuTa samajAze ke vyavahAra mArganuM vivekathI sevana kara e nizcaya dharma siddha karavAnuM avaMdhya ( amogha ) sAdhana che. eTale ke vyavahAra kA - raNa rupa che ane nizcaya kArya rUpa athavA phaLa rupa che. 0 0 cAritra - ukta svarupanuM samarthana karavA mukhe samajI zakAya evaM koi padyAtmaka pramANa TAMkI dekhAr3o ?
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ 166 'zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. sumati - mahopAdhyAya zrImad yazovijayajI ukta vAtanuM A pramANe samarthana kare che. " jema nirmalatAre ratana sphaTika taNI, tema e jIva svabhAvaH te jina vIre re dharma prakAziyo, prabala kaSAya abhAvazrI sImaMdhara sAhiba sAMbhaLo0 1 jema te rAte phUle rAtaDuM, zyAma phUlathIre zyAmaH puNya pApathI re tema jaga jIvane, rAga dveSa pariNAma. zrI sImaMdhara0 2 dharma na kahiye re nizcaya tehane, jeha vibhAva vaDa vyAdhiH pahele aMgere eNI pere bhAkhiyuM, karme hoya upAdhi. zrI sImaMdhara0 3 je je aMzere nirupAdhikapaNaM, te te jANAre dharmaH samyag dRSTire guNaThANA thakI, jAva lahe ziva zarma. zrI sImaMdhara0 4 ema jANInere jJAna dazA bhajI, rahIye Apa svarUpa;
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. 167. para pariNatithIre dharma na chaMDIye, navi paDiye bhava kUpa. zrI sImaMdhara sAhiba sAMbhalo0 5"" AvI rIte vanne mArga yogya samarthana karIne ubhayanu ArAdhana karavA A pramANe kaheluM che. "nizcaya dRSTi hRdaya dharIjI, pAle je vyavahAra ; puNyavaMta te pAmazejI, bhava samudrano pAra. sobhAgI. jina sImaMdhara suNo vAta!" Ama TuMkANamA ukta mahApuruSe jaNAvyuM che ke nizcayane pAmavA icchanAre teneja hRdayamA sthApIne-tenA sanmukhaja dRSTi rAkhIne viveka pUrvaka vyavahAra mArganuM sevana karatA rahe. ema karavAthIja aMte sAdhya siddhi-bhavasamudrano aMta AvI zakaze. te vinA bhavabhramaNano kadApi aMta AvI zakaze nahiM. ema samajIne akSaya mukhanA arthI sarve bhAi vhenoe sphaTika ratna jevo nirmaLa Atma svabhAva pragaTa karavAnA. parama pavitra-uddezathI temAM vAdhakabhUta rAga, dveSa ane mohAdika karmamaLa jema dUra thAya tema upayoga rAkhI sarvajJabhASita ahiMsA, saMyama ane tapa lakSaNa dharmenuM sadA yatnathI sevana karavuja ucita che, Apa-- zrInuM paNa ethIna kalyANa thavAnuM nizcita che.
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ 168 zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. dharma ratnanI prAptine mATe avazya prApta karavA yogya guNo athavA dharmanI kharI kuMcI. 'jena ciMtAmaNI ratna bhAgyahIna jIvone maLa, muskela che tema akSudratAdika uttama guNarahita janone paNa dharmaratna maLavU muzkelaja che. 'akSudratAdika ekavIza guNovaDe yukta jIvane jinamatamA dharma ratnane yogya kahelo che. mATe te guNone upArjavA dharmAbhilASIjanoe jarura yatna karavo ghaTe che.' ukta vAtanuM samarthana karatA chatA zrImad yazovijayajI mahArAja A pramANe kathe che " ekavIza guNa pariName, jAsa citta nityameva dharma ratnakI yogyatA, tAsa kahe tuM deva." 1 ukta ekavIza guNonI noMdha A pramANe Apela cha ke" kSudra nahiM vaLI rupanidhi, saumya janapriya dhanna krUra nahiM bhIru vaLI, azaTha sudakhinna. lajAluo dayAluo, soma dihi majjathyA guNarAgI satakaththa, supakhkha dIrghadarzI aththa. vizeSajJa vRddhAnugata, vinayavaMta kRta jANa; 'parahitakArI labdha lakSa, ema ekavIza pramANa.
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. 169 guNaguNIno kathaMcit abheda saMbaMdha hovAthIja upara guNane badale guNItuM nirupaNa kartuM che. arthAt dharma ratnane yogya AvA guNI thavuMja joiye, kevA guNI thavuM joiye ? tenuM upara mujaba prathama saMkSipta varNana karIne pachI kaMka te saMbaMdhI vizeSa varNana karavAne banato prayatna kara. 1. kSudra nahiM eTale akSudra, gaMbhIra AzayavALo, sUkSma rIte vastutattvano vicAra karavAne zakti dharAvanAra samartha jIva vizeSa dharma ratnane pAmI zake. 2. rUpanidhi eTale prazasta rupavALo, pAMce iMdriyo jene spaSTa rIte prApta thayela che evo arthAt zarIra saMbaMdhI suMdara AkRtine dhAra nAra AtmA. 3. saumya eTale svabhAveja pApadoSa rahita, zItaLa svabhAva vAn AtmA. 4. janapriya eTale sadA sadAcArane sevanAra lokapriya AtmA. 5. krUra nahiM eTale krUratA yA niSThUratAvaDe jenuM mana malIna thayuM nathI evo akliSTa yAne prasanna cittayukta zAMta AtmA. 6. bhIru eTale Aloka saMbaMdhI tathA paraloka saMbaMdhI apAyathI DaravAvALo arthAt apavAdabhIru temaja pApabhIrU hovAthI vadhI
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ 170 zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. rIte saMbhALIne cAlanAra, ubhaya loka viruddha kAryano avazya pari hAra karanAra. 7. azaTha eTale chaLa prapaMcavaDe parane pAsamAM nAkhavAthI dUra rahenAra. 8. sudakhinna eTale zubha dAkSiNatAvaMta, ucita prArthanAno bhaMga nahiM karavAvALo, samaya ucitavatIM sAmAnuM dIla prasanna karanAra. 9. lajjAluo eTale lajjAzIla, akArya vajI satkAryamAM saheje joDAi zake evo maryAdAzIla puruSa. 10. dayAluo eTale sarva koi prANI varga upara anukaMpA rAkhanAra. 11. somadihi- majjathya eTale rAga dveSa rahita niSpakSapAtapaNe vastutattvane yathArtha rIte oLakhI madhyasthatAthI doSane dUra karanAra. 12. guNa rANI eTale sadguNInoja pakSa karanAra, guNanoja pakSa lenAra. 13. satkaththa eTale ekAMta hitakArI evI dharmakathA jene priya che evo. 14. sukhkha eTale suzIla ane sAnukUla che kuTuMba jenuM evo jADAvaLiyo.
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. 171 15. dIrghadazIM eTale prathamathI sArI rIte vicAra karIne pariNAme jemAM lAbha samAyo hoya evA zubha kAryaneja karavAvALo. 16. vizeSajJa eTale pakSapAta rahitapaNe guNa doSa, hita ahita, kArya akArya, ucita anucita, bhakSa abhakSya, peya, apeya, gamya agamya vigere vizeSa vAtanI jANa. 17. vRddhAnugata eTale paripakva buddhivALA anubhavI puruSone anusarI cAlanAra, nahiM ke jema AvyuM tema ucchRMkhalapaNe icchA mujava kAma karanAra. 18. vinayavaMta eTale guNAdhikanuM ucita gaurava sAcavanAra suvinIta. 19. kRta jANa eTale vIjAe karelA guNane kadApi nahiM visarI janAra. 20. para hitakArI eTale svataH svArtha vinA paropakAra karavAmAM tatpara, dAkSiNatAta to jyAre tene koi preraNA athavA prArthanA kare tyAre paropakAra kare ane Ato potAnA AtmAnIja preraNAthI sva kartavya samajIneja koinI kaMi paNa apekSA rAkhyA vinAja paropakAra karyA kare evA uttama svabhAvane svabhAvika rIte dhAranAra bhavya ..
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ 172 zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. ____21. labdha lakSa eTale koi paNa kAryane sukhe sAdhI zake evo kArya dakSa. have upara kahelA 21 guNonuM kaMika sahetuka byAna karavAno upakrama karavAmAM Ave che. jema zuddha karAyelA vastra uparaja raMga joiye evo varAbara cahI zake che paraMtu azuddha evA malIna vastra upara raMga cahI zakato nathI temana upara kahelA guNa vinAnA malIna AtmAne dharmano raMga lAgatoja nathI. upara kahelA guNovaDe vizuddha thayelA AtmAneja dharmano raMga caDhe che. vaLI jema khaDavacaraDI' ane pAlIsa karyA vinAnI bhIta upara citra AvehUva uThatuM nathI paraMtu ghaThArI maThArIne sApha karelI sarakhI bhIMta upara citra joiye ekuM Abehuba uThI nIkaLe che tema upara kahelA guNonA saMskAra vinAnA asaMskRta hRdaya upara dharmanuM citra barAvara paDI zakatuM nathI paNa ukta guNothI saMskArita hRdaya upara satya dharmacaM citra varAvara khIlI uThe che. ukta guNonI prAptidvArA bhavya AtmA satya dharmano uttamottama lAbha pAmI zake che ethI upara kahelA sadguNono khAsa abhyAsa karavAnI atyAvazyakatA svataH siddha thAya che, ane tethIna te guNa saMbaMdhI vanI zake teTalI samaja levI paNa jaruranI che. emAMja jIvarnu kharuM hita samAyelaM che. 1 Rough. 2 Unpolished.
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3 FIN zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. 173 1 " kSudra svabhAvavALI agaMbhIra ane uchAMchaLo hovAthI dharmane sAMdhI zakato nathI. te naMthI to karI zakato svahita ke nathI karI zakato parahitaH svaparahita sAdhavAnI tenAmAM yogyatAja nathI. tethI svapara hita sAdhavAne akSudra svabhAvI evo gaMbhIra ane Tharela prakRtivALIja yogya ane samartha hoi zake che. 2 hIna aMgopAMgavALo, navaLA saMghayaNavALo, tathA iMdriyomAM khoDavALa svaparahita sAdhavAne asamartha hovAthI dharmane ayogya ko che. kemake dharma sAdhavAmAM tenI khAsa apekSA rahe che. te vinA dharma sAdhanamA ghaNIja aDacaNa Ave che. tethI saMpUrNa aMgopAMgavALo, pAMce iMdriya pUrepurI pAmelo ane uttama saMghayaNavALo suMdara AkRtivaMta prANI dharmane yogya ko che. evI zubha sAmagrIvALo jIva zAsananI zobhA vadhArI zake che ane sarvajJa bhagavAne bhAkhelA dharmane samyakU pALI zake che. 3 prakRtithIja zAMta svabhAvavALo jIva prAyaH pApakarmamAM pravRtti karatoja nathI ane mukhe samAgama karI zakAya evA zILA svabhAvane lIghe anya AkaLA jIvone paNa samAdhinuM kAraNa thai zake che. arthAt AkarI prakRtivALA paNa zILA svabhAvavALA sajjanonA samAgamaya ThaMDI prakRtinA thaI jAya che. tethI ThaMDI prakRtivALA prANI sukhe svaparahita sAdhI zake che paraMtu AkaLI prakRtivALA tema karavAne asamartha hovAthI dharma sAdhavAne ayogya kahyA che.
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ 174 zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. 4 dAna vinaya ane nirmaLa AcArane sevanAra mANasa sarva janone priya thai zake che ane te Aloka viruddha tathA paraloka viruddha kAryane svabhAvika rIteja tajanAra hovAthI samyag dRSTi jIvone paNa mokSamArgamAM vahumAna upajAvanAra thai paDe che. sadAcAra sevI lokapriya puruSa potAnI pavitra kaheNI karaNIthI anya janone paNa anukaraNIya thai paDe che, tevI rIte icchA sujava vartI ataDo rahenAra mANasa kaMi paNa vizeSa svaparahita sAdhI zakato nathI. 5 krUra mANasa kliSTa pariNAmathI potAnuMja hita sAdhavAne azakta chato paratuM hita zI rIte sAdhI zake ? tethI te dharmaratnane ayo. gya samajavo. sama pariNAmane dhAraNa karanAra evo anukaMpAvAnaakrUra AtmAja mokSamArga sAdhavAne adhikArI hoi zake che, 6 Aloka saMbaMdhI tathA paraloka saMbaMdhI duHkhanI vicAraNA karanAra pApa karmamAM pravRtti karato nathI ane lokApavAdathI paNa Darato rahe che evo bhavabhIru mANasaja dharmaratnane yogya hoi zake che. paraMtu je nirbhayapaNe-lokApavAdano paNa bhaya rAkhyA vinA svacchaMda vartana kare che te dharmaratnane yogya nathIja. ___7 azaTha mANasa koinI vaMcanA karato nathI tethI te vizvAsapAtra ane prazaMsApAtra baneche. vaLI te potAnA sadbhAvathI udyama kareche tethI te dharmaratnane yogya Thare che. kapaTI mANasa to para vaMcanAthI po
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. 175 tAnA kuTila svabhAvane lai parane aprItipAtra vane che temaja svahitathI paNa cUke che mATe te dharmane mATe ayogya che. 8 sudAkSiNatAvaMta potAnuM kArya tajI vanI zake teTalo vIjAno upagAra karato rahe che tethI tenuM vacana sahu koi mAnya rAkhe che temaja sahu koi tene anusarIne cAle che. AvA svabhAvathI saheje svaparahita sAdhI zakAya che tethI te dharmaratnane yogya che. jenAmAM e guNa nathI te svArthasAdhaka athavA ApamatalavIyAnA upanAmathI niMdApAtra thAya che mATe te dharmaratnane ayogya Thare che, 9 lajjAzIla mANasa lagAre paNa akArya karatAM Dare che tethI te akAryane dUra tajI sadAcArane sevato rahecha temaja aMgIkAra karelA zubha kAryane te koi rIte tajI zakato nathI. tethI te saddhamane yogya gaNAya che. lajjAhIna to kaMipaNa akArya karatAM Darato nathI tethI te azubha AcArane anAyAse sevato rahe che. game tevA uttama kuLamAM utpanna thayA chatAM te kuLa maryAdAne tajI detA vAra karato nathI tethI lajjAhIna dharma ratnane ayogya che. 10 dayA e dhanuM mULa che ane dayAne anusarIneja sarva sadanuSThAna pravarte che ema jina-AgamamA siddhAMta rupe kaheluM che tethIja sarvajJa bhASita satya dharmarnu yathArtha ArAdhana karavAne dayAla hovAnI khAsa jarura cha arthAt dayAluja dharma ratnane yogya che. dayAhIna koi
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ 176 zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. te dharmane yogya nathI kemake tevA nirdaya pariNAmaMvALAnuM sarva anuSThAna niSphaLa thAya che. 19 madhyastha eTale pakSapAta rahita evo saumya dRSTi puruSa rAga dveSa dara tajIne zAMta cittathI dharma vicArane yathAsthita sAMbhaLe che ane guNana svIkAra tathA doSano tyAga kareche mATe te dharmane lAyaka che. paraMtu pakSapAta yukta buddhivALI mANama aMdha zraddhAthI vastutattvano yathAsthita vicAraja karI zakato nathI to pachI guNano Adara ane doSano tyAga zI rIte karI zake ? tethI pakSapAta buddhithI ekAMta tANa karI besanAra dharma ratnane yogya nathIja. 12 guNarAgI mANasa guNavaMtanuM vahu mAna kare che, nirguNanI upekSA kareche, sadguNano saMgraha kare che ane saMprApta guNane sArI rIte sAcavI rAkhe che. prApta thayelA guNone dopita karato nathI. tethI te dharma yogya che. nirguNa mANasa to vIjA guNavaMtane paNa potAnI jevA lekhe che tethI te nathI to karato temanI upara rAga ke nathI ka rato guNa upara rAga. paraMtu ulaTo guNadveSI hoi sadguNano paNa anAdara kare che ane Atma guNane malIna karI nAMkhe che mATe te dharma ratnane mATe ayogyaja che. 13 vikathA karavAnA abhyAsavaDe kaluSita manavALo mANasa viveka ratnane khoi deche ane dharmamAM to vivekanI khAsa jarUra che. tethI
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. 177. dharmArthI mANase satya priya thavAno ane satya - hitakArI vAtaneja kahe vAno athavA sAMbhaLavAno DhALa rAkhavo joiye, AvA satyapriya a... satyabhASaka jIvathI khaparanuM hita saheje thAya che tethI tevA guNavALAja dharmaratnane yogya che. vikathAvaMtathI ubhayane hAni pahoMce che tethI ayogya che. 14 jeno parivAra anukUla vartanAro, dharmazIla ane sadAcArane sevavAvALo hoya evo jADAvaLiyo mANasa nirvighnapaNe dharmasAdhanakarI zake che. pUrvokta svabhAvavALA kuTuMbathI dharmasAdhanayAM kaMi paNa aMtarAya AvavAno saMbhava raheto nathI kemake evaM sAnukULa kuTuMba to. dharmasAdhanamA joiye tevI sahAya dai zake che. tethI dharmazIla ane sadAcAravALA anukUla parivAravALo dharmane dIpAvavAne yogya gaNIyache vo pratikULa AcAra vicAracALA parivAravALo yogya gaNAto. nathI, kemake tethI to dharma mArgamAM vakhatocakhata vighna ubhA thAya che. mATe zuddha ane samarthapakSanI paNa khAsa jarura che. 15 dIrghadarzI mANasa pUrvAparano athavA lAbhAlAbhano vicAra. karI jenuM pariNAma sAraMja AvavAno saMbhava hoya, jemAM lAbha vadhAre ane kleza alpa hoya ane je ghaNA mANasone prazaMsanIya hoya tevAM kAmanoja AraMbha kareche, tevA dIrghadazIMjano dharma ratnane yogya che... 12
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ 178 zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. kemake te vicArazIla ane vivekavaMta hovAthI saphaLa pravRttine karanArA hoya che. te kaMipaNa vagara vicAyu nahi banI zake evaM asAdhya kArya sahasA AraMbhatAja nathI. je kArya sukhe sAdhI zakAya evaM mAlama paDe tenoja te vivekathI Adara karache. sahasAkArI bahudhA asAdhya kArya karavA maMDI jAya che ane temAM niSphaLa nIvaDavAthI te pazcAtApano bhAgI thAya che tethI te dharmaratnane lAyaka Tharato nathI. 16 vizeSajJa puruSa vastuonA guNa doSane pakSapAta rahitapaNe pichAMnI zake che tethI prAyaH tevA mANasaja uttama dharmanA adhikArI kahyA che. je ajJAnatAvaDe hitAhita, kRtyAkRtya, dharmAdharma, bhakSyAbhakSya, peyApeya ke guNadoSa saMbaMdhI vilakula ajJAta che te dharmane ayogyaja che. kemake je potAnuM hita zuM che teTalaM samajatA paNa nathI te zI rIte svahita sAdhI zakaze ? ane svahita sAdhavAne paNa asamartha hobAthI parahitanuM to kaheja zu? tethI pazunA jevA ajJAna ane avivekI jano dharmane mATe ayogya che. 17 paripaka buddhivAlA arthAt sadvivekAdika guNa saMpanna evA vRddha purupo pApAcAramA prati karatAja nathI. ema hovAthI tevA - ddhane anusarIne cAlanAra paNa pApAcArathI duraja rahe che kemake jI'vone sovata pramANe guNa Ave che. kahevata che ke 'jevI sovata tevI tevI asara.' tevA ziSTa puruSone anusAra cAlanAra dharmaratnane yogya
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 2. jo. 179 thAya che paraMtu svacchaMde cAlanAra mANasa kadApi dharmane yogya thai zakato nathI. kemake te sadAcArathI to prAya:. vimukha rahe che. 18 samyag jJAna darzanAdika sarva sadguNonuM mULa vinaya cha, ane te sadguNo vaDeja khalaM sukha meLavI zakAya che. mATeja jainazAzanamA vinayavaMta-vinItane vakhANyo che. laukikamAM paNa kahevAya che ke 'vano (vinaya) verIne paNa vaza kare.' to pachI zAstrokta nIti mujaba vinayano abhyAsa karavAmAM Ave to tenA phaLanuM to kahevuja zuM? vinayathI sarva iSTanI prApti thAya che. tethI iSTamukhanA abhilASI janoe avazya vinayarnu sevana karabuja joiye. avinIta mANasa dhamano adhikArI nayIja. kemake te tenI asabhya vRttithI kaMi paNa sadguNa pedA karI zakato nathI, ane ulaTo ThekANe ThekANe klezanoM bhAgI thAya che. 19 kRtajJa puruSa dharmagurune tattvabuddhithI paropakArI jANIne tenuM vahumAna kare che. tethI samyag jJAna darzanAdika sad guNoni vRddhi thAya che tethI kRtajJa mANasaja dharmaratnane lAyaka che. kRtajJa mANasa upara sAmAnya upagAra karyo hoya to tene paNa te bhUlato nathI to asAdhAraNa upagArane karanAra upagArIne to te bhUleja kema ? kRtaghna mANasa upagArIe karelA upagArane visarI jai teno ulaTo apavAda karavA tatpara thai jAya che. dUdha pAine ucherelA sApanI jema kRtaghna nukasAna kare che mATe te dharmane yogya nathI.
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadaza bhAga 2 jo. 1 180 20 dhanya kRta punya evo parahitakArI puruSa dharmanuM kharUM rahasya sArI rIte samajI prApta karIne nispRha citta chato potAnA pUrNa purupArthayoge anya janone paNa sanmArgamAM joDI de che, arthAt dharmanuM kharu rahasya jANanAra ane nispRhapaNe potAnuM chatuM vIrya phoravanAra evA parahitakArI puruSonIja valihArI che, tevA dhanya puruSo svaparanuM hita vizeSe sAdhI zake che. tevA bhAgyazALI bhavyo dharmane sArI rIta dIpAvI zake che tethI te dharmaratnane adhika lAyaka che. kevaLa svArtha vRttivALAthI tevo svapara upagAra saMbhavato nathI. tethI niHsvArtha - tti rAkhavAnI khAsa jarura che, niHsvArthI jano paropakArane potAnA zuddha svArthathI bhinna samajatA nathI. arthAt paropakArane potAnuM khAsa kartavya samajIne koinI preraNA vinA svabhAvika rIteja se che. 21 labdha lakSa puruSa sakaLa dharmakAryane sukhe samajI zake che ane te dakSa - caMcaLa tathA sukhe keLavI zakAya evo hovAthI thoDA vakhatamAMja sarva uttama kalAmAM pAragAmI thai zake che. Avo kArya dakSa puruSa dharmaratnane lAyaka hoi zake che. paraMtu akuzala, azikSaNIya ane maMda pariNAmI temaja ati pariNAmI jano dharmane lAyaka thai zakatA nathI. kemake temanI najara sApekSapaNe sarvatra pharI vaLatI nathI. tethI teo satya dharmathI bAhera rahyA kare che, arthAt dharmanA kharA rahasyane pAmI zakatAja nathI. mATe dharmArthI janoe kAryadakSa ane kartavya parAyaNa thavAnI paNa parI jarura che, "
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. 181 A pramANe e ekavIza guNeonuM kaMika sahetuka varNana 'dharmaprakaraNa' graMthane anusAra karavAmAM AvyuM che. e upara varNavelA guNo jemaNe saMprApta karyA che te bhAgyazALI bhavya jano dharmaratnane lAyaka thAya che. e ekavIza guNa saMpUrNa jemane prApta thayA che te utkRSTa rIte lAyaka che. caturtha bhAge nyUna guNavALA bhavya madhyama rItyA lAyaka chene ardhA bhAgathI nyUna guNavALA bhavyo jaghanya bhAge lAyaka che. paraMtu tethI paNa nyUna guNavALA hoya teto daridrayAya-ayogya samajavAnA che. ema samajIne sarvajJa bhASita zuddha dharmanA abhilASI janoe jema vane tema ukta guNomAM vizeSe Adara karavo yogya che. kAraNa ke pavitra citta paNa zuddha bhUmimAMja zobhe che ane bhUmi-zuddhi ukta guNovaDeja thAya che. ukta guNa bhUSita bhavya saccoe zuddha dharmanI prApti mATe zuddha saMyamadhArI sadguru pAse zuzrUSA pUrvaka dharmanuM svarupa sAMbhaLavA ane tenuM manana karavA sAthai yathAzakti tenuM parizIlana karavAne prayatna sevavo joiye. te dharma mukhyapaNe ve prakArano che. dezavirati dharma ane sarva virati dharma. dezavirati dharmanA adhikArI gRhastha loka hoi zake che ane sarva virati dharmanA adhikArI sAdhu munirAja hoi zake che. sthUla thakI hiMsA, asatya, adatta, maithunano tyAga ane parigrahanuM pramANa karavArupa pAMca aNuvrata, dig viramaNa, bhogopabhoga viramaNa ane anarthadaMDa viramaNarupa traNa guNavata tathA sAmAyaka, dezAvagAsika, pau
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ 182 zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. Sadha ane atithi saMvibhAgarupa dvAdazavrata gRhastha (zrAvaka) ne hoi zake che. sAdhu munirAjaneM to sarvathA hiMsA, asatya, adatta, abrahma tathA parigrahanA parihArathI ahiMsA, satya, asteya, brahmacarya ane asaMgatArupa pAMca mahAvrato pALavA sAthe rAtrIbhojanano sarvathA tyAga karavAno hoya che. (vivekavaMta gRhatya paNa rAtrIbhojanano tyAgaja kare che,) te uparAMta sAdhu munirAjane nIcenI daza zikSA saMpUrNa rIte pALavAnI hoya che ane gRhasthane vanI zake teTalA pramANamA te pALavAnI hoya che. 'dharmanI daza zikSA' 1 kSamA-aparAdhi jIvonuM aMtaHkaraNathI paNa ahita nahi i-- cchatA jema svaparahita thai zake tema sahanazIlatA pUrvaka ucita pravRtti yA nitti karavI ane jinezvara prabhunA pavitra vacanano tevo marma samajIne athavA AtmAno evoja dharma samajIne sahaja sahanazIlatA dhAravI te. 2 mRdutA-jAtimada, kuLamada, vaLamada, prajJAmada, tapamada, rupamada, lAbhamada ane aizvaryamadana svarupa sArI rIte samajI tethI thatI hAnine vicArI te saMbaMdhI mithyAbhimAna tajIne namratA yAne laghutA dhAraNa karavI. guNaguNIno dravya bhAvathI vinaya sAcavavo, temanI u...
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. 183 cita sevA cAkarI karavI temanuM apamAna karavAthI sadaMtara dUra raheQ vigere namratAnA niyamo dhyAnamA rAkhIne svaparanI paramArthathI unnatithAya evo satata khyAla rAkhI rahevU te. 3 saralatA-sarva prakAranI mAyA tajI niSkapaTa thai raheNI kahegI eka sarakhI pavitra rAkhavI. jema mana, vacana ane kAyAnI pavitratA sacavAya, anya janone satyanI pratIti thAya tema prayatnathI. kha upayoga sAdhya rAkhIne vyavahAra karavo te. 4 saMtoSa-viSaya tRSNAno tyAga karI, te mATe thatA saMkalpa vikalpone zamAvI dai, tuSTa vRttine dhAraNa karI, sthira cittathI sabhyam darzana jJAna ane cAritrarupa ratnatrayIna sevana kara temaja sarva pApa. upAdhithI nivartavU te. ___5 tapa-mana ane iMdriyonA vikAra dUra karavA temaja pUrva kamano kSaya karavA samatA pUrvaka vAhya ane abhyaMtara tapay sevana karavU. upavAsa Adika vAhya tapa samajIne samatA pUrvaka karavAthI jJAna dhyAna, pramukha abhyaMtara tapanI puSTine mATeja thAya che. tethI te avazya karavA. yogyaja che. tapathI AtmA kaMcananA jevo nirmaLa thAya che. 6. saMyama-viSaya kaSAyAdika pramAdamA pravartatA AtmAne: niyamamA rAkhavA yama niyamanuM pAlana karavU, iMdriyornu damana karavU, kapAyano tyAga karavo ane mana vacana kAyAne vanatA kAbumA rAkha cA te.
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ ___ 184 zrI jainahitopadeza bhAga 2. jo. __7 satya-sahune priya ane hitakara thAya evuja vacana vicArIne avasara ucita bolavU, jethI dharmane koi rIte bAdhaka na Ave te. 8 zauca-mana vacana ane kAyAnI pavitratA jALavavAne banato prayatna sevyA karavo. pramANikapaNeja vartavaM, sarva jIbane Atma samAna lekhavA. koinI sAthe aMzamAM paNa vaira virodha rAkhavo nahi. sahune mitravat lekhavA, temane banatI sahAya ApavI ane guNavaMtane dekhI manamA pramudita tha, pApI upara paNa dveSa na karavo te. 9 niSparigrahatA-jethI mUrchA utpanna thAya evI koipaNa vastuno saMgraha nahi karavo. parigrahane anarthakArI jANI tenAthI dUra rahe, kamalanI pere nirlepapaNuM dhAravaM. paraspRhAne tajI nispRhapaNuM 'Adara. 10 brahmacarya-nirmaLa mana vacana ane kAyAthI kiMpAkanI jevA pariNAme duHkhadAyaka viSayarasano tyAga karI nirviSayapaNuM yAne : nirvikArapaNuM Adarayu. viveka rahita pazunA jevI kAmakrIDA tajI * suzIlapaNuM sevaq. lajjAhIna evI maithuna krIDAno tyAga karI A smarati dhAravI te. A dazavidha dharmazikSAnuM zuddha zraddhApUrvaka sevana * karavAthI koi paNa jIvanuM sahajamAM kalyANa thai zake che. mATe tenuM yathAvidha sevana karavAnI ati AvazyakatA che. samyagdarzana jJAna ane cAritra eja mokSano kharo mArga che.
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. // atha paramAtama chatrIzI. 11 } parama deva paramAtamA parama jyoti jagadIsa || paramabhAva uraAnakeM praNamata huM nIsa dIsa || 1 || eka jyuM cetana dravya hai. tAmeM tIna prakAra || bahirAtama aMtara kahyo, paramAtama pada sAra // 2 // vahirAtama tAkuM kahai, lakhe na brahma svarUpa || magana rahe paradravya hai, mithyAvaMta anUpa || 3 || aMtara AtamA jIva so, samyak dRSTi hoya. / / cothai aru phuni bAramai guNathAnaka loM soya // 4 // paramAtama parabrahmakoM, pragaTayo zuddha svabhAva || lokAloka pramANa saba, jhalake tinameM Aya || bAhira Atama bhAva taja, aMtara AtamA hoya // paramAtama pada bhajatu hai, paramAtama vahe soya // 6 // paramAtama soi AtamA, avara na dujo koi || paramAtamakuM dhyAvate, eha paramAtama hoya // 7 // paramAtama parabrahma hai, parama jyoti jagadIsa || parasu bhinna nihArIthe, joi alakha soi isa // 8 // je paramAtama siddha maiM, sohi AtamA mAhiM || moha mayala iga lagI rahyo, tAme sUjhata nAMhi // 9 // moha mayala rAgAdike, jA china kIje nAsa // tA china eha paramAtamA, Apahi lahe prakAsa || 10 || Atama so paramAtamA, paramAta soi siddha || vicakI duvidhA mITa gaI, pragaTa bhai nija riddha // 11 // meMhi siddha paramAtamA, meMhi AtamarAma // meMhi gyAtA geyako, cetana mero nAma // 12 // meMhi anaMta sukhako dhanI, sukhameM mohi sohAya || avinAsI AnaMdamaya, so'haM tribhuvana // 185
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ 186 zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. rAya // 13 // suddha hamAro rupaheM, zobhita siddha samAna // guNa anaMta karI saMyuta, cidAnaMda bhagavAna // 14 // jeso siva tahive vase, teso yA tanamAMhi // nizcaya dRSTi nihAratAM. phera raMca kacha nAMhi // 15 // karamanake saMjoga te, bhae tIna prakAra // eka AtamA dravyakuM, karama naTAvaNa hAra // 16 // karma saMghAteM anAdike, jora na kachu basAya // pAi kalA vivekakI, rAga dveSa china jAya // 17 // kairamanakI jara rAga he, rAga jare jara jaay||prm hota paramAtamA, bhAi sugama upAya // 18 // kAhakuM bhaTakata phAre, siddha honake kAja // rAga dveSakuM tyAga de, bhAi sugama ilAja // 19 // paramAtama padako dhani, raMga bhayo vilalAya // rAga dveSakI prIti sau, janama akAra) jAya // 20 ||raag dveSakI prIti tuma, bhule karo jana raMca // paramAtamapada DhAMkake, tumahi kiye tirayaMca // 21 // japa tapa saMjama sava bhale, rAga dveSa yo nAhi // rAga dveSa jo jAgate, e sava bhaye jyu nAhiM // 22 // rAga dveSake nAsate, paramAtama parakAsa // rAga dveSake bhAsate, paramAtama pada nAsa // 23 // jo paramAtama pada caheM, to tuma rAga nivAra // dekhI saMjoga svAmIko, apane hiye vicAra // 24 // lAkha vAtakI vAta iha, joku dei batAya // jo paramAtama pada cahe, 1 jema siddha bhagavAna siddhakSetramA virAje che. 2 karmanuM mULa rAga cha, rAga gaye chate nimULa thaye chate karmano aMta AvavAno che ane tyAreja paramAtmapada prApta thavAnuM che. 3 niSphaLa
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. 187 rAga dveSa taja bhAi // 25 // rAga dveSa tyAga vinu, paramAtama pada nAhiM // koTi koTi japa taya kare, sava akAratha jAya // 26 // doSa AtamAkuM iha, rAga dveSako saMga // jese pAsa majIThameM, va aura hi raMga || 27 // tese Atama dravyakuM, rAga dveSake pAsa || karma raMga lAgata rahe, kaise lahe prakAza // 28 // iNa kara manako jItavo, kaThIna vAta he vIra // jare khode cituM nahi miTeM, duSTa jAta ve pIre / / 29 / / laillopato ke kIyo, e miTave ke nAhi || dhyAna aganI parakAzake, homa dehi te mAMhi // 30 // jyuM dAru ke gaMjakuM, nara nahi zake uThAya // tanakeM Aga saMjoga te, china ekameM uDa jAya // 31 // deha sahita paramAtamA, eha acarIjakI bAta || rAga dveSake tyAga te, karama zakti jarI jAta || 32 || paramAtama ke bheda dvaya, nikala sagala paravAna | sukha anaMtameM ekase kaheve ke dvaya thAya // || 33 || bhAi eha paramAtamA, sohaM tumameM yAhi || apaNi bhakti saMbhArake likhA vaga detAMhi // 34 // rAga dveSa kuM tyAgake, dharI paramAtama dhyAna || yuM pAtre sukha sAsvata, bhAi ima kalyAna ||35|| paramAtama chatrIsI ko, paDhiyo prIti saMbhAra // cidAnaMda tuma prati lakhI Atama ke uddhAra // 36 // iti. 1 mULa. 2 pIDa, ApadA 3 lalopato karye, kheda mAtra dhAravAthI kaMi vaLavAnuM nathI, te mATe to pravaLa puruSArthanI. jarura che.. 4 vaNakho, alpa mAtra.
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ 188 zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. atha zrI amRtavelInI sajhjhAya. cetana jJAna ajuvAlIye, TAlIye moha saMtApare, citta DamaDolatuM vAlIya, pAlIye sahaja guNa Apare // ce0||1|| upazama amRta rasa pIjIyeM, kIjIyaM sAdhu guNagAnare, 'adhamavayaNe navi khIjIyeM, dIjIyeM sajanane mAnare. // ce0||2|| krodha anubaMdha navi rAkhIyeM bhAkhIyeM vayaNa mukhe sAcare; samakita ratna ruci joDIyeM, choDIyaM kumati mati kAcare / ce0||3|| zuddha pariNAmane kAraNe, cAranAM zaraNa dhare cittare, prathama tihAM zaraNa arihaMtanuM, jeha jagadIza jaga mittare // ce0|| 4 // je samosaraNamA rAjatAM, bhAMjatAM bhavika saMdehare dharmanA vacana varase sadA, puSkarAvartta jima mehare // ce0|| // 5 // zaraNa bIjuM bhaje siddhanu, je kare karma cakacUrare; bhogave rAja zivanagaranu, jJAna AnaMda bharapurare // 0 // 6 // sAdhunuM zaraNa trIju dhare, jeha sAdhe ziva paMthare; mUla uttara guNa je varyA, bhavaryA bhAva nigraMthare // ce0 // 7 // zaraNa cothu kare dharmanu, jehamAMvara dayA bhAvare, je sukhahetu jinavara kAM, pApajala tAravA nAvare ||ce0 8 // cAranAM zaraNa e paDivaje, valI bhaje bhAvanA zuddhare, 'durita savi ApaNAM niMdiye, jema hoye saMvara vRddhire // ce0 // 9 // ihabhava 1 nIca, 2 paraMparA, 3 mitra, 4 zobhatA, 5 kSaya, 6 sAdhu, 7 pradhAna, 8 duSkarma
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. 189 parabhava AcaryA, pApa adhikaraNa mithyAtare; jeha jinAzAtanAdika ghaNAM, niMdiye teha guNa ghAtare ||ce0 // 10 // gurutaNAM vacana te avagaNI, guMthiyA Apa mata jAlare, bahupare lokane bholavyAM, niMdiye teha jaMjAlare // 0 // 11 // jeha hiMsA karI AkarI, jeha volyA 'mRSAvAdare, jeha paradhana harI harakhIyAM, kIlo kAma unmAdare ||ce. // 12 // jeha dhana dhAnya mULa dharI, seviyA cAra kaSAyare; rAgane dveSane vaza huA, je kIyo kalaha upAyare // ce0|| 13 // jUTha je Ala parane diyAM, je kayo 'pizunatA pApare, rati arati niMda mAyA mRSA, valiya mithyAtva saMtApare // ce0 // 14 // pApa je ehavA setrIyAM, teha niMdiye trIhuM kAlare, mukRta anumodanA kIjiye, jima hoye karma visarAlare // ce0 // 15 // vizva upagAra je jina kare, sAra jina nAma saMyogare, te guNa tAsa anumodiye, puNya anubaMdha zubha yogare / / ce0 // 16 // siddhanI siddhatA karmanA, kSaya thakI upanI jehare, jeha AcAra AcAryano, caraNa vana siMcavA mehare // 0 // 17 // jeha uvajhAyano guNa bhalo, sUtra sajjhAya pariNAmare, sAdhunI je vaLI sAdhutA, mUla uttara guNa dhAmare // ce0 // 18 // jeha virati deza zrAvaka taNI, je samakita sadAcArare; samakita draSTi suranara taNI, teha anumodiye sArare // ce0 // 19 // anyamAM paNa dayAdika guNA, jeha jIna vacana anusArare; sarva te 1 asatya vacana, 2 cADIyApaNuM, 3 cAritra, 4 upAdhyAya,
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ 190 zrI jainahitopadeza bhAga 2 jo. citta anumodiyeM, samakita bIja niradhArare || ce0 || 20 || pA navI tIvra bhAve karI, jehane navI bhava rAgare; ucita sthiti neha seve sadA, teha anumodavA lAgare // 0 // 21 // thoDalo paNa guNa parataNo, sAMbhaLI harSa mana ANare; dopa lava paNa nija dekhatAM nija guNa nija AtamA jANare || ce0 || 22 || ucita vyavahAra ava laMbane, ema karI sthira pariNAmare, bhAviye zuddha naya bhAvanA, 'pAvanAzaya taNuM ThAmare || ce0 || 23 || deha damana vacana pudgaLa tha kI, karmathI bhinna tuja rupare; akSaya akalaMka che jIvanuM, jJAna AnaMda svarupare || ce0 || 24 // karmathI kalpanA upaje, pavanathI jema jaladhivelare; rUpa pragaTe sahaja ApaNuM, dekhatAM draSTi sthira melare || ce0 || 25 || dhAratAM dharmanI dhAraNA, mAratAM moha vaDa corare; jJAna rucI vela vistAratAM, vAratAM karmanuM jorare || ce0 / / 26 / / rAga viSa doSa utAratAM, jAratAM dveSa rasa zeSare; pUrva muni vacana saMbhAratAM, " sAratAM karma niHzeSare || ce0 || 27 || dekhIyeM mArga ziva nagarano, je udAsina pariNAmare; teha aNachoDatAM cAliye, pAmiyeM jIma parama dhAmare || 0 || 28 || zrI naya vijaya guru ziSyanI, zikhaDI amRtavelare; eha je catura nara Adare, te lahe suyaza raMgarelare || // ce0 // 29 // // iti zrI hitazikSA sajjhAya samApta // 1 pavitra irAdo, 2 nAza karatA.
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jaina hitopadeza bhAga trIjo. - maMgalAcaraNa rupa. zrI hemacaMdrAcArya viracita zrI mahAvIrajina stotra sArAMza. 1. adhyAtma vedIne paNa parAkaSTiyI prApya vidvAnone paNa vacana agocara ane carma cakSune pragaTa na dekhAya evA zrI vardhamAna prabhunI stuti karavA prayatna karuMchu. 2. he prabhu tArI stuti karavA yogIjano paNa asamartha che; to mArA jevAnuM to kaheja zuM ? paraMtu guNAnurAga to teonI pare mAre paNa nizcala che. Avo nizcaya karIne tArI stuti karato huM pote mUrkha chatAM aparAdhI Tharato nathI. 3. gaMbhIra arthavALI zrI siddhasena marinI racelI stutiyoM kyA ? ane A aNakeLavAyelI stuti kyA? tathApi hasti nAyakanA. paMthe cAlanAro teno bALa gatimAM skhalanA pAmato chato zocyA yogya nathI. kemake te svapitAnAja panaute pagale cAlanAro hovAthI aMte, pitAnI pavitra padavI prApta karI zakeja che. 4. he jineMdra vividha upAyovaDe Apa je duSTa doSone dUra karI.
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ 13. chatAM je A loko ApanA sarvottama zAsanano anAdara kare cheyAto temAM geravizvAsa dhAre che te duSamA kALano doSa che, athavA to te temanA kharekhara udaya prApta thayelA azubha karmanona doSa che. 14. hajAro game varSoM sudhI tapa karo, tathA yuganAyuga sudhI yoganI upAsanA karo, topaNa ApanA pavitra mArgane pak.DyA vinA mokSanI icchA rAkhatA chatAM te bApaDA mokSane pAmatA nathI. mATe mokSArthI sajjanora zuddha tattvane samyag samajI tenoja Adara karavo yukta che. zuddha tattvane barAbara oLakhIne teno pUrNa premathI svIkAra karI temAMja tanmaya thai rahenAra avazya mokSane pAmI zake che. ApanI pavitra bhaktithI bhavya janone divya cakSuvaDe aviruddha mArgalaM yathArtha bhAna tathA pratIti thAo! tathAstu !!
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAnasAra sUtra rahasya-prastAvanA. jaM sahaja svarUpa sAdhavAne jevA lakSathI jinezvara deve jina -matAnuyAyI janone va va yogyatAnusAre dharma sAdhana karavA pharamAvyuM che tenuM saMkSepathI paNa nicolarUpe svarUpa A graMtha uparathI vArIkIthI jotAM samajAze. tethI tattva gaveSI janoja A graMthanA adhi'kArI che. __ A graMthamAM jadA jUdA 32 agatyanA viSayo savala yukti pUrvaka samajAvavAmAM AvyA che. te te viSayotuM madhyasthatAthI manana karatAM koipaNa bhavyAtmA viSaya-kAmanAdikathI vyAvRtta thai saheje nivRtti -mArge caDhe evaM temAM sAmarthya che. rAgAdika aMtaraMga vairI mAtrano jaya karanAra jinezvara deva Atma kalyANArthIone kevo sanmArga upadize che, te AvA graMthadhI saheje samajI zakAya che. A graMtha tattvajJAnano eka namUno che. yadyapi jainadarzanamAM tattvajJAna saMbaMdhI seMkaDo graMtho vidyamAna che, topaNa te sarvemAM je kaMi vaktavya che tenu atra dohanarUpe
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ kathana kareluM che, emaH ukta graMthanA nAma tathA tad aMtagata viSayo uparathI samajI zakAyaHche. AviSayona svarUpa ekAeka tenA sArA saMskAra vinA vAMcavA mAtrathI samajI zakAya ema nathI mATe tenuM manana karavA ane tema karI jarura jaNAya tyAM guru gamya lahI samajavA dareka kalyANArthIne prathama bhalAmaNa che. nizcaya ane vyavahAra e baMne mArga jinopadiSTa che. vyavahAra mArge thaine nizcaya mArga sAdhI za__ kAya che. zuddha jJAna darzana cAritramA ekatA pAmI-tanmaya thai javU e nizcaya mArga che. athavA vibhAvane vamI-paraspRhAne tajI svabhAva ramaNI tharbu, svarUpastha thai rahe, teja nizcaya mArga che tene pamADanAra vyavahAra mArga che. te vyavahAranI upekSA karanAra ubhaya bhraSTa thAyache, je mATe A graMthakAraja anya sthaLe kahe cha ke nizcaya dRSTi hRdaya dharIjI, je pAle vyavahAra // punyavaMta te pAmazejI, bhava samudrano pAra. ||mn mohana jinajI0 // A apUrva graMthanA Adara pUrvaka abhyAsathI bhavyAtmAo akSaya __ sukhanA adhikArI thAo! ema icchI A prastAvanA pUrNa karuM kuM. lekhaka svapara hitakAMkSI, karpUravijayajI.
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. // jJAnasAra sUtra // rahasyArtha sAthe. 1. pUrNatA-aSTaka. aiMdra zrI sukha magnena // lIlAlagnamivAkhilam / / saccidAnaMdapUrNena / / pUrNa jagadavekSyate // 1 // pUrNatA yA propaadheH|| sA yAcitaka maMDanaM // yA tu svAbhAvikI saiva / jAtyaratna vibhaanibhaa||2|| avAstavI vikalpaiH syAt // pUrNatAbdhe khiomibhiH|| pUrNAnaMdastu bhagavA // stimito dadhi sanimaH // 3 // jAgarti jJAna dRSTi zcet // tRSNA kRSNA'hijAMgulI / / pUrNAnaMdasya tattisyA // dainya vRzcika vedanA // 4 // pUryante yena kRpaNA // stadupekSaiva puurnntaa|| pUrNAnaMda sudhA snigdhA, dRSTireSA manISiNAm // 5 //
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4 . zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. apUrNaH pUrNatAmeti, pUryamANastu hIyate // pUrNAnaMda svabhAvo'yaM / / jagadadbhuta dAyakaH // 6 // parasvatva kRtonmAthA // bhUnAthA nyUnate kSiNaH // svasvatva sukha pUrNasya // nyUnatA na hare rapi // 7 // kRSNapakSe parikSINe // zukle ca samudaMcati // dyotate sakalA dhyakSA // pUrNAnanda vidhoH kalA // 8 // ||rhsyaarth|| 1. iMdranI sAhebI jevA mukhamA magna thayelo jIva jema jagata mAtrane sukhamaya dekhe che tema sahaja AtmamukhathI pUrNa paNa jagata mAtrane pUrNana dekhe che jema saMpUrNa sukhI sarvane mukhamaya dekhe che, tema * sahajAnaMda pUrNa dRSTi paNa sarvane pUrNaja dekhe che. athavA AtmAnI sahaja - saMpatti saMbaMdhI svabhAvika sukhamA magna thayela zuddha-jJAnAnaMdI puruSa, 'A samasta jagatane iMdra-jAla'tulya kalpita kSaNika pudgalika su khamA magna thai rahela dekhI, tethI udAsIna-virakta thai rahe che. kalpita pudgalika pUrNatAno parihAra karanAra. prANI sahaja Atmika 'pUrNatA pAmI zake che. ___2. paraupAdhivAlI pUrNatA koinA yAcI lAvelA ghareNA jevI
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. che ane svabhAvika pUrNatA to jAtivaMta ratnanI kAMti jevI che. upAdhimaya khoTI mAnI lIdhelI pUrNatA cira sthAyi nahi hovAthI kSaNika che, ane kharI Atmika pUrNatA to cira sthAyI hovAthI avihaDa che. pahelIne puMTha devAthI vIjI kharI pUrNatA pAmI zakAya che. 3. samudramA mojAMnI jema vikalpa taraMgathI mAnelI pUrNatA khoTI che ane tevA vikalpa rahita kharI pUrNatAvAlA sahajAnaMdI satpuruSa to zAnta mahAsAgara jevAja nizcala hoya che. khoTI pUrNatA tophAnI samudra jevI hAlakalolavAlI che tethI vizvAsa rAkhavA yogya nathI ane kharI pUrNatA to zAnta mahAsAgara jevI nizcala hocAthI sarvadA vizvAsapAtra tathA AdaravA yogyaja che pUrNa adhikArIneja te prApta thAya che. 4. tRSNArUpI kAlAnAganu jhera kApavA jAMgulI maMtra jevI jJAnadRSTI jene jAgI che evA pUrNAnaMdI puruSane dInatArUpI voMchIDAnI vedanA zA hIsAvamA che ? kharI vAta che ke jeNe tRSNAne samUlagI chedI nAMkhI che tene paranI dInatA karavAnu kAMipaNa prayojana rahA nathI, tRSNAnA taraMgamA taNAtAneja paranI.dInatA karavI paDe che. 5. kRpaNa loko jenAthI saMtoSa mAne che evI pudgalIka vastu onI upekSA karavI teja sAcI pUrNatA che. vivekI paMDitanI dRSTi pUrNa AnaMda amRtathI bharelI hoya che. evA svAbhAvika mukhathI kRpaNa . loko kevala kamanasIba rahe cha.
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ -- 12 jainahitopadeza bhAga 3 jo. yasya dRSTiH kRpA vRSTi, giraH zamasudhA kirH|| . tasmai namaH zubha jJAna, dhyAna magnAya yogine // 8 // %am // rahasyArtha // . . 1. pudgalAnaMdIpaNuM tajI dai pAMce iMdriyo upara kAbu melavI potAnA manane samAdhimA sthApI kevala jJAnAmRtanuja sevana karanAra puruSa svabhAva mana thayo kahevAya che. jyA supI jIva potAnA mana tathA iMdriyone pAteja vaza che tyAM sudhI te vibhAvamAM mama che. vibhAvano tyAga karanAra svabhAvane pAmI anukrame temA mana thai zake che mATe mana tathA iMdriyAne vaMza karavA pramAda rahita pavitra jJAnAmRtanuja sevana karavA ahoniza ujamAla thai raheQ yukta che. 2 jJAnAmRtanA sAgara evaM parabrahma-paramAtma svarupamA je mana thayela che tene vIjI vAvata halAhala jhera jevI lAge che. jeNe kSIra samudranA jalanu pAna kayu hoya tene khArA jalathI tRpti kema vaLe ? jeNe zAntarasatuM pAna kayeM tene vipayarasa kema game ? 3. sahajAnaMda mukhamA magna ane jagata svarupane jonArane parabhAvanuM karavApaNuM ghaTatuM nathI. tene to phakta sarvabhAvamA sAkSIpaNuMja hovU ghaTe che. sarva parabhAvamAM taTasthapaNuM tyajIne kApaNuM karavA jA
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jainahitopadeza bhAga 3 jo. svabhAva hAni thAya che mATe mokSArthI jIvane sarvatra kartRtva abhimAna sarvathA tyajI taTasthapaNuMja Adara, yukta che. 4. parabrahmamA magna thayela mahApuruSane pudgala saMbaMdhI kathAja priya lAgatI nathI. to anarthakArI suvarNAdika dravyano saMcaya ke manohara strIyomA Asakti to hoyaja zAnI ? svarupa sukhamA mama thayelane kanaka ke kAminI vhAlA lAgatAMja nathI. 5. jema jema dIkSAno paryAya vadhato jAya che tema tema sAdhu puruSane cittasamAdhimAM vadhAro thatoja jAya cha ema bhagavatI sUtrAdikamAM kaDaM che te AvA svarupa manna sAdhuomAja ghaTamAna thAya cha, kA che ke 12 vAra mAsanI dIkSAvAlA. muni anuttara vimAnavAsI devanA sukhane ullaMghI jAya che. te deva karatAM paNa AvA muni adhika mukhI hoya che. kAraNa ke dImA vRddhithI temanI lejhyAzuddhi thatI jAya cha. ane nirmala lezyA yoge cittanI adhika prasannatA hoya che, jethI khabhAvika mukhamA vadhAro thato jAya che. 12 mAsamAM ATalaM sukha thAya che to adhikAdhika dIkSA paryAya to kaheja zRM? prabala zAnta vAhitAvaDe kevala nijasvarUpamA magna thai rahe che. 6 jJAnAmRtamA magna thayelAne je mukha saMbhave che te mukhathI kahI . zakAya tevU nathI. miyAnuM premAliMgana ke caMdanano rasa tevI zItalatArnu sukha ApI zakeja nahiM. kemake prathamarnu sukha satya svabhAvika
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ jainahitopadeza bhAga 3 jo. 6. upAdhithI rahita puruSaja sahaja pUrNatA pAme che; paNa upAdhigrasta to tethI rahitaja rahe che, evo pUrNAnaMdano sahaja svabhAva jagatane AzcaryakAraka lAge che. 7. parane potAcaM mAnavArUpa mohathI unmata thaelA pRthvIpatiyo nyunatAneja dekhe che, game teTalI saMpattithI saMtoSa pAmatAja nathI ane AtmAnA svabhAvika jJAnAdika guNa ratnoneja potAnA-gaNI pUrNa mukha pAmelA purNAnaMdI puruSa to iMdra karatAM koi rIte nyuna nathIja purNAnaMdI purupa sadA sahajAnaMdamAM magaja rahe che. 8 jaima kRSNapakSano kSaya thaye chate ane zuklapakSano udaya thaye chate caMdramAnI kalA sarva dekhe tevI rIte khIlavA mAMDe che, tema sarva, pudgala parAvarttanano aMta thaye chate ane carama pudgala parAvartana mAtra zeSa rahye chate asat kriyAnA tyAga pUrvaka sat kriyArUci jAgRta thatAM sahajAnanda kalAnI anukrame abhivRddhidvArA aMte pUrNAnaMdacaMdra pragaTe che. pUrNAnaMdI puruSa caMdranI pere sAkSAt svabhAvika mukha-caMdrikAne anubhavI aneka bhavya cakorone AnaMdadAyaka thai zake che. bhavya cakoro pUrNAnaMda caMdranA vacanAmRtanuM pAna karI karIne puSTa banI AnaMda mana thai jAya che.
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ jainahitopadeza bhAga 3 jo. // 2 // magnatA assttk.|| pratyAhatyeMdriya vyUhaM / / samAdhAya manonitam / / dadhacinmAtra vizrAMti magna ityabhidhIyate // 1 // yasya jJAna suvAsiMdhau, parabrahmaNi magnatA // viSayAMtara saMcAra, stasya hAlAhalopamaH // 2 // svabhAva sukha magnasya, jagattattvAvalokinaH / / kartRtvaM nAnya bhAvAnAM, sAkSitvamavaziSyate // 3 // parabrahmaNi magnasya, zlathA paugalikI kathA / kAmI cAmI karonmAdAH, sphArA dArAdarAH kaca // 4 // tejo lezyA vivRddhiryA, sAdhoH paryAya vRddhitaH // bhASitA bhagavatyAdau, setthaM bhUtasya yujyate // 5 // jJAna magnasya yacchama, tadaktuM naiva zakyate // nopameyaM priyA zlaGga, nApi tacaMdanadravaH // 6 // zama zaitya puSo yasya, vigruSopi mahAkathA // kiM stumo jJAna pIyUSe, tatra sarvAMga magnatA / / 7 //
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 jainahitopadeza bhAga 3 jo. yasya dRSTiH kRpA vRSTi, giraH zamasudhA kirH|| tasmai namaH zubha jJAna, dhyAna magnAya yogine // 8 // // rahasyArtha // 1. pudgalAnaMdIpaNuM tajI dai pAMce iMdriyo upara kAbu melavI potAnA manane samAdhimA sthApI kevala jJAnAmRtaja sevana karanAra puruSa svabhAva magna thayo kahevAya che. jyA sudhI. jIva potAnA mana tathA iMdriyone pAteja vaza che tyAM sudhI te vibhAvamAM magna che. vibhAvano tyAga karanAra svabhAvane, pAmI anukrame temAM mana thai zake cha mATe mana tathA iMdriyAne vaMza karavA pramAda rahita pavitra jJAnAmRtanuja sevana karavA ahoniza ujamAla thai rahe, yukta che. 2 jJAnAmRtanA sAgara eva parabrahma-paramAtma svarupamA je mana thayela che tene vIjI bAbata halAhala jhera jevI lAge che. jeNe kSIra samudranA jalanuM pAna karyu hoya tene khArA jalathI tRpti kema vaLe ? jeNe zAntarasatuM pAna karyu tene vipayarasa kema game ? . 3. sahajAnaMda mukhamAM magna ane jagata svarupane jonArane parabhAvanuM karavApaNuM ghaTatuM nathI. tene to phakta sarvabhAvamA sAkSIpaNuMja hovU ghaTe che. sarva parabhAvamA taTasthapaNuM tyajIne kApaNuM karavA jatAM
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________ - - - jainahitopadeza bhAga 3 jo. __ svabhAva hAni thAya che mATe mokSArthI jIvane sarvatra kartRtva abhimAna sarvathA tyajI taTasthapaNuMja AdaravaM yukta che. 4. parabrahmamA magna thayela mahApuruSane pudgala saMbaMdhI kathAja priya lAgatI nathI. to anarthakArI suvarNAdika dravyano saMcaya ke manohara strIyomA Asakti to hoyaja zAnI ? svarupa sukhamA mana thayelane ka. naka ke kAminI vhAlA lAgatAMja nathI. 5. jema jema dIkSAno paryAya vadhato jAya che tema tema sAdhu puruSane cittasamAdhimAM vadhAro thatoja jAya che ema bhagavatI sUtrAdikamAM kaDaM che te AvA svarupa mana sAdhuomAja ghaTamAna thAya cha, karSa che ke 12 vAra mAsanI dIkSAvAlA. muni anuttara vimAnavAsI devanA sukhane ullaMghI jAya che. te deva karatAM paNa AvA muni adhika mukhI hoya che. kAraNa ke dIsA vRddhithI temanI lejhyAzuddhi thatI jAya cha, ane nirmala lezyA yoge cittanI adhika prasannatA hoya che, jethI khabhAvika mukhamAM vadhAro yato jAya che. 12 mAsamA ATalaM sukha thAya che to adhikAdhika dIkSA paryAya to kaheja zRM? prabala zAnta vAhitAvaDe kevala nijasvarUpamA mana thai rahe che. 6 jJAnAmRtamA magna thayelAne je mukha saMbhave che te mukhathI kahI / zakAya tevU nathI. priyA premAliMgana ke caMdanano rasa tevI zItalasAnaM sukha ApI zakeja nahi. kemake prathamarnu sukha satya svabhAvika
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ jainahitopadeza bhAga 3 jo. ane atIMdriya che ane priyAdikanuM sukha kSaNika kRtrima ane iMdriya gocara hovAthI vibhAvika ane asatya bhramAtmaka che. 7. sahaja svabhAvika zItalatAne puSTi karanAra jJAnAmRtanA leza mAtranuM sukha apAra che. to temAM satIze nimagna thai rahenAra mahApurupanA mahimAnuM to kaheja zuM ? 8. jenI dRSTimAMthI karuNArasa varSI rahyo che ane jenAM vacana samatArupI amRtanuM siMcana karyA kareche evA zubha jJAna ane dhyAnamAM magna thayelA mahApuruSane namaskAra ! jenI dRSTimAM karuNA bharelI che, temaja jenI vANI amRta jevI mIThI ane zItala che, tene namaskAra! // 3 // sthiratA-aSTaka // vatsa kiM caMcala svAMto, bhrAMtvA bhrAMsvA viSIdasi / / nidhi sva saMnidhAveva, sthiratA darzayiSyati // 1 // jJAna dugdhaM vinazyeta, lobha vikSobha kUrcakaiH // .. Amla dravyAdivA'sthairyA, diti matvA sthiro bhava // 2 // asthire hRdaye citrAH vAmetrAkAra gopanA // puzcalyA iva kalyANa, kAriNI na prakIrtitA // 3 //
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________ ___ 15 jainahitopadeza bhAga 3, jo. aMtargataM mahAzalya, masthairya yadi nodhdhRtam / / kriyauSadhasya ko doSa, stadA guNa mayacchataH // 4 // sthiratA vAmanaH kAya, ryeSA maMgAM gitAM gatA // yoginaH samazIlAste, grAme'raNye divA nizi // 5 // sthairya ratna pradIpazve, hIpraH saMkalpadIpajaiH // tadvikalpairalaM dhUmai, ralaM dhuumaistthaashrvaiH|| 6 // udIrayiSyasi svAMtA, dasthairya pavanaM yadi // samAve dharma meghasya, ghamaM vighaTayiSyasi // 7 // cAritraM sthiratA rUpa, mataH siddheSvapISyate / / yataM tAM yatayo vazya, masyA eva prasiddhaye // 8 // 1UH LE // rhsyaarth|| 1. sthiratA AdaryA vinA svabhAvika mukha saMprApta thatuM nathI. saMpUrNa sthiratAnA valeja svabhAva magna thAya che ane evA svarupa magna mahApuruSaja pUrNAnaMda pAmI zake che. te vinA to jIva jyAM tyAM sukhanI bhrAMtithI mAtra bhamyAja kare che mATe gurumahArAja ziSyane sthiratA AdaravA upadeza Ape che ke he vatsa, tuM asthira cittathI aneka
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________ jainahitopadeza bhAga 3 jo. sthale bhaTakI bhaTakIne zA mATe kheda dhAraNa kare che ? phakata asthiratAnu sevana karavAthI tane sarva samRddhi tArA ghaTamAMja dekhAze. sthiratA vinA anaMta guNanidhAna sva samIpe chatAM dekhI zaMkAto nathI. ___2. jema khaTAzathI dUdha phATI jai vinAza pAme che. tema asthiratA yoge thatA aneka saMkalpa vikalpothI jJAna guNa kSAbha pAmI vinAza pAme che. ane sthiratA yoge jJAna guNanI vRddhi thAya che ema samajIne tuM sthira thA. 3. citta asthira chate karavAmAM AvatI aneka prakAranI kriyA kalyANakArI thatI nathI. jema vyabhicAriNI strI caturAi bharelAM vacana bole che. ane ghumaTo tANIne cAle cha chatAM avaLI cAlathI tevI ceSTA teNIne hitakArI nathI. tema capala cittavAlAnI paNa vi. vidha kriyA AzrayI jANavU. pativratA strInI pavitra - AzayavAlI kriyAnI pere sthiratAvaMtanI sarva ucita kriyA lekhe paDe che.. 4. jyAM sudhI asthiratArupI aMtaranu bhAre zalya uddhayu nathI tyAM sudhI game tevI uttama kriyA paNa yatheSTa phala ApI zakaze nahIM. jema zarIranI zuddhi karyA vAda lIdhelu auSadha tatkAla guNa karI zakache. tema asthiratA vALAnA anuSTAna AzrayI paNa samajavuH ..' . 5. jemane mana vacana ane kAyAvaDe saMpUrNa sthiratA vyApI gaI che tevA yogI purupaune gAmamAM ke vanamAM divasamAM ke rAtrimA sama- / /
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI.jainahitopadeza bhAgaH3. jo. bhAva varte chaH jemane sarvAMge sthiratA thai che tevA. mahApurUSane sarvatra samapariNAmaja. varte che. kharaM kalyANa paNa.temanuja thAya cha / * *6. jo ghaTamAM eka sthiratA pragaTe to aneka prakAranA malIna saMkalpa vikalpa khataH upazame. kemake malIna saMkalpa vikalpo asthira manamAja prabhave che. jema dedIpyamAna ratnano dIpaka mehelamAM pragaTayo hoya, to. dhUmADAvaDe maMdirane zyAma karI nAMkhe evA kRtriA dIvA karavAnuM prayojanaja na rahe, tema'jo manamaMdiramA eka sthiratA guNa pragaTa thAya to temAM anyathA uThatA aneka prakAranA saMkalpa vikalpa svayaM upazama pAme ane AtmAnI sahaja, jJAna jyoti sthAyIpaNe prasare jethI-sarva bhAvane hastAmalakanI pere dekhI zakAya. . 7. he vatsa, jo tuM sthiratAno tyAga karIne asthiratAnI uThIraNA karIza to tArI ghaNI mahenatathI vAdhelI samAdhi DolAi jaze. jema prabala pavananA yoga yeghaghaTA vikharAi jAya che tema saMkalpa vikalpa karavAthI pUrva mahA parizramathI pedA karelI samAdhinoM lopa yaha jAze. mATe jema vane tema sarva saMkalpa vikalpane zamAvine sthiratA yoge samAdhi sukhamAja mama raheucita che..asthiratA karavAthI to mAta dhayelI samAdhino paNa nAza thai jAya che. 8. Atma guNamAMja sthiratA karavI tenuM nAma bhAva cAritra che, nizcaya cAritra to siddha bhagavAnamAM paNa varte che. eTale ke siddha
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________ jainahitopadeza bhAga 3, jo. 3, game tevA saMyogomAM je samatA dhArI rAkhI muMjhAtA nathI te AkAzanI jema pApa paMkathI lepAtAja nathI. sama viSama saMyogomAM muMjhAi je saMkalpa - vikalpane vaza thai ArttadhyAnamAM par3I jAya che teja pApa paMkathI lepAya che. 20 tb 4. saMsAramA rahyA chatAM ThekANe ThekANe saMsAranu nATaka jor3ane je kheda pAmatA nathI tevA madhyastha dRSTi mohathI lepAtA nathI. saMsAramAM vicitra saMyogayoge paNa je samabhAva tajatA nathI ane sarvatra samAnabhAva rAkhe che evA samabhAvIne samatAnA balathI moha parAjita karI zakato nathI. 5. mohanI pravalatAthI vividha vikalpone vaza thaine jIva dIrgha saMsAra paribhramaNa kare che. jema uparAupara dArunA pyAlA pIvAthI paravaza thayelA jIva aneka prakAranI kuceSTA karyA kare che 'tema mohanA pravala vegamAM taNAtA jIvanA mahA mAThA hAla thAya che mATe sukhanA arthI jIve moha madirAthI dUra rahevA samatAne dhArI saMkalpa vikalpone zamAvI devA yatna karavo yukta che. ema karavAthI sahaja svabhAvika nirvikalpa zAnta sukhanI prApti thai zake che. prabala mohane parAdhIna thalo prANI svapnamAM paNa evaM sukha pAmI zakato nathI. 6, AtmAnu svabhAvikarUpa to sphaTika ratra jevuM nirmala che. paraMtu punalanA saMbaMdhI jIva jaDa jevo thai temAM muMjhAI jAya che. 1 f
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________ jainahitopadeza bhAga 3 jo. jema sphaTika ratnane rAtuM pIlaM lIDhaM ke kAlaM phUla lagADavAthI te lagADelA phUlanA prasaMgathI Alu ratna tadrUpaja thai jAya che, tema jIva . paNa upAdhi saMbaMdhathI jar3a jevo vanI jAya che. puNya pApa rAga-dveSAdika jIvane kevala upAdhirUpaM che. jyAM sudhI jIvane teno saMbaMdha rahe che tyAM sudhI te tenuM zuddha svarUpa saMpUrNa rIte pragaTa karI zakatoja nathI. paNa teno saMpUrNa viyoga. thaye chate AtmAnu zuddha. svarUpa sahaja pragaTa thai rahe che.. . 7, mohanA kSayathI.saMhaja Atmasukhane sAkSAt anubhavatAM chatA yuddhalika mukhane sAcu miSTa mAnanArA lokonI pAse tenu kathana karatAM Azcarya lAge che. kemake pulalAnaMdI jIvane Atmika sukhano mAkSAt anubhava thai zakato nathI. ane sAkSAt anubhava yA vinA : lenI pratIti paNa AvI zakatI nathI. tethI nirmohI puruSa adhikAra munavaja upadeza Ape che. : . .. . 8 je mahAzaya zuddha samaja pUrvaka samasta sadAcArane sevayA ujamAla rahe che te prayojanavinAnA parabhAmAM zA mATeM jhuMjhAba ? jesa, . nirmala ArIsAmAM vastunu yathArtha darzana thai -zake che tema nirmala zAna . dajayoge AtmA svaMkalavya samyaga samajIne tenaM nirabhimAnatAthI ArAdhana karI zake cha.nirmala jJAnavaDe ssa karnavyA svarUpa nirdhArIne je zubhAzaMya tenu sevana kareM che se avazya phatehasaMda nIbar3e che...
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jainahitopadeza bhAga 3 jo. bhagavAne paNa sthiratA-cAritrano saMpUrNa svIkAra karelo che. ema samajIne sthiratA guNane pragaTa karavA mATe sarva muniyoe avazya udyama karavo yukta che. sthiratA guNa vinAnu cAritra paNa niSphalamAyaja che. - // 4 // nirmoha-aSTaka // ahaMmameti maMtro'yaM, mohasya jagadAdhyakRt / / ayamevahi naJ pUrvaH, pratimaMtro'pi mohajit // 1 // zuddhAtmadravya mevA'haM, zuddha jJAnaM guNo mama // nAnyo'haM na mamAnye ce, tyado mohAstra mulvnnm||2|| yo na muhyati lagneSu, bhAveSvaudayikAdiSu // AkAzamiva paMkena, nAsau pApena lipyate // 3 // pazyaneka paradravya, nATakaM pratipATakam // bhavacakra purastho'pi, nAmUDhaH parikhidyate // 4 // vikalpa caSakai rAtmA, pIta mohAsako hyayam / / bhavovatAla muttAla, prapaMca madhitiSThati // 5 // nirmala sphaTika syeva, sahaja rUpamAtmanaH // adhyastopAdhi saMbaMdho, jaDa statra vimuhyati // 6 // .
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________ . . . __ janahitopadeza bhAga 3 jo. 19 anAropa sukhaM moha, tyAgAdanubhavannapi // Aropa priya lokeSu, vaktumAzvaryavAn bhavet // 7 // yazcidarpaNa vinyasta, samastAcAra caarudhiiH|| ka nAma sa para dravye, 'nupayogi nimuhyati // 8 // // rahasyArtha // 1. huM ane mArU e mohano mahAmaMtra che. teNe AkhA jagatane AMdhalaM karyu che. paNa jo tenI pUrva eka nakAra joDayo hoya to " nahi huM ane nahi mAruM" evoM pratimaMtra thAya che ane tethI sAmA mohanoja parAjaya thAya che. mohe potAnA maMtrathI jagata mAnale vaza karI lIdheluMche paNa jo sadguru kRpAthI pratimaMtra hAtha lAge to tethI samUlago mohanoja parAbhava thai zake che. mATe mohano parAjaya karavA mATe mokSArthIe te pratimaMtraneja sevavo yukta che. mamatAne mukIne samatAne sevavAthI ukta maMtra siddha thai zake che. _ '2. zuddha Atmadravya eja hu~ chu ane zuddha jJAnaguNa eja mAru sarvakha che. paNa A deha e hu~ nahi hemaja lakSmI kuTuMba vigere mArU nathI evI zuddha samaja mohano vinAza karavA samartha zastrarUpa nIvaDe che,
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20 janahitopadeza bhAga 3 jo. 3, game tevA saMyogomAM je samatA-dhArI rAkhI muMjhAtA nathI AkAsanI jema pApa, paMkathI lepAtaoNja nathI. sama viSama saMyogomAM jhAi je saMkalpa vikalpane vaza thai ArtadhyAnamAM par3I, jAya che ji pApa paMthI lepAya che. 4. saMsAramA rahyA chatAM ThekANe ThekANe saMsAranu nATaka joine ne kheda pAmatA nathI tetrA madhyastha dRSTi mohathI lepAtA nathI. saMsAmAM vicitra saMyogayoge paNa je samabhAva tajatA nathI ane sarvatra namAnabhAva rAkhe che evA samabhAvIne samatAnA balathI moha parAjita karI zakato nathI. 5. mohanI pravalatAthI vividha vikalpone vaza thaine jIva dIrgha saMsAra paribhramaNa kare che. jema uparAupara dArunA pyAlA pIvAthI ravaza thayelA jIva aneka prakAranI kuceSTA karyA kare che tema monA pravala vegamA taNAtA jIvanA mahA mAThA hAla thAya che mATe ukhanA arthI jIve moha madirAthI dUra rahevA samatAne dhArI saMkalpa vekalpona zamAvI devA yatna karavo yukta che. ema karavAthI sahaja svabhAvika nirvikalpaH zAnta sukhanI prApti thei-zake che. pravala mohane parAdhIna thayelo mANI svamamA paNa evaM sukha pAmI zakato nathI. 6. AtmAlu svabhAvikarUpa to sphaTika rana je nirmala che. paraMtu punalanA saMbaMdhI jIva jaDa jevo thai temA muMjhAi jAya che.
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________ jainahitopadeza bhAga 3 jo. 21 jema sphaTika ratnane rAtuM pIluM lIleM ke kAluM phUla lagADavAthI te lagADelA phUlanA prasaMgathI AsuH ratna tadrUpaja thai jAya che, tema jIva paNa upAdhi saMbaMdhathI jaDa jevo banI jAya che, puNya pApa rAga dveSAdika jIvane kevala upAdhirUpaM che. jyAM sudhI jIvane teno saMbaMdha rahe che tyAM sudhI te tenuM zuddha svarUpa saMpUrNa rIte pragaTa karI zakato- : ja nathI. paNa teno saMpUrNa viyoga thaye chate AtmAnu zuddha svarUpa : sahaja pragaTa thai rahe che. 7 mohanA kSayathI sahaja Atmasukhane sAkSAt anubhavatAM chatA pulika mukhane sAdhuM miSTa mAnanArA lokonI pAse tenuM kathana karatAM Azcarya lAge che. kaimake pugalAnaMdI jIvane Atmika sukhano sAkSAt anubhava thai zakato nayI. ane sAkSAt anubhava thayA vinA tenI pratIti paNa AvI zakatI nayI. tethI nirmohI puruSa adhikAra mujavaja upadeza Ape che. 8 je mahAzaya zuddha samaja pUrvakaM samasta sadAcArane sevA-ujamAla rahe' che te prayojanaMvinAnAM parabhAvamA zA sATe. jhAya ? jema nirmala ArIsAmAM vastunuM yathArtha darzana yaha zake che tema nirmala jJAna - darpaNayoge AtmA svakartavya sasyan samajIne tenuM nirabhimAnatAthI ArAdhana karI zake che. nirmala jJAnavaDe sve kartavyanuM svalpa nirvA rIne je zubhAzaya 'tenuM sevana kare che te avazya phatehamaMdaH nIvaDhe che. 1
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________ jainahitopadeza bhAga 3 jo. . - - // 5 // jJAnASTaka // majjatyajJa kilAjJAne, viSTAyAmiva shukrH|| jJAnI nimajjati jJAne, marAla iva mAnase // 1 // nirvANa pada mapyekaM, bhAvyate yanmuhurmuhuH // tadeva jJAna mutkRSTaM, nibaMdho nAsti bhUyasA // 2 // svabhAva lAbha saMskAra, kAraNaM (smaraNaM) jJAna missyte|| dhyAndhyamAtramatastvanya, tathA coktaM mahAtmanA // 3 // vAdAMzca prativAdAMzca, vadaMto'nizcitAMstathA // tattvAntaM naiva gacchaMti, tilapIlakavadgatau // 4 // svadravya guNa paryAya, caryA varyA parAnyathA // iti dattAtma saMtuSTi, muSTi jJAnasthitimuneH // 5 // asticed graMthibhid jJAnaM, kiM citraistaMtrayaMtraNaiH // . pradIpAH kopayujyante, tamoghnI dRSTirevacet // 6 // .. mithyAtvazailapakSacchid, jnyaandNbholishobhitH|| : nirbhayaH zakravadyogI, naMdatyAnaMdanaMdane // 7 // ...
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. pIyUSamasamuddhotthaM, rasAyanamanauSadham / / ananyA pekSa maizvarya, jnyaanmaahurmniissinnH||8|| ||rhsyaarth // 1. nirmala jJAnavaDe vastutattvano nirdhAra karIne je sadAcArane seve che teja mohano vinAza karI 'zake che. mATe nirmala jJAna guNa AdaravA zAstrakAra Agraha pUrvaka kahe che jema bhaMDa viTAmA magna rahe ke tema mUDha mANasa ajJAnAja magna rahe che paNa jJAnI puruSa to jema. haMsa mAnasa jalamAM manA rahe che tema nirmala jJAna guNamAMja mama rahe che. jJAnI puruSa kadApi jJAnamA arati dhArato nathI. athavA jJAnaja teno kharo khorAka hovAthI te tene atyaMta AdarathI seve che. 2. jenAthI rAga dveSano atyanta kSaya thavA pUrvaka mokSapadanI prApti thai zake evA eka paNa padano vAraMvAra abhyAsa karI temAMtanmaya tharbu teja jJAna zreSTa che. 'mAruSa mAtuSa' jevA eka padathI paNa kalyANa sAdhI zakAya che. tevAja vadhAre pada hoya tenuM to kahevuja muM? paNa bhArabhUta evA zuSka jJAna mAtrathI kaMi kalyANa nathI. . 3. jethI svabhAva nirmala thAya eTale Atma pariNati sudharatI jAya evuja jJAna melava, sAraM che. bAkI jJAna to kevala bojAya ke. ebuM zAkhakAra kahe che.
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________ - -. zrI jainahitopadezaM bhAga jI.* ___4. anizcita vAdavivAdane vadatAM thakAM, jena ghAMcInoM baLada game teTalaM cAle topaNa tenoM aMta Avato- nathI, tema tattvano pAra pAmI zakAtoja nathI. sAdhya dRSTithI-dharmacarcA karatAM ke namrapaNe tattva kathana ke zravaNa karatAM kevala hita prAptiz2a thAya che. mATe zuSka vAdavivAda tajIne kevala tattva khojanA karavI. : :: : 5.- Atma dravyanA guNa paryAyanI paryAlocanA karavIja zreSTa che, vIjI nakAmI vAvatamA vakhaMta gamAvavo yukta nathI. evI, samaja pUveka sahaja saMtoSa dhAranAra muni muSTi jJAnanI sthitivAlAgaNAyaH / che. muSTijJAna saMkSipta chatAM sarvottama che. tethI sarva-paraMbhAvathI viramI muni sahaja svabhAva ramaNI vane che.. , : 6. mithyAtvane bhedI samakita prApta karAve evaM samyag 'jJAna jo mATa thAya to te sArabhUta jJAna pAmI vIjA zAstra parizrama kA prayojana nathI. jo svabhAvika dRSTiMthI aMdhakAra dUra thato hoya to kRtrima dAMzu se prayojana che? sAMco dIvo jenA ghaTamAMja pragaTayoM / che tene sahaja svabhAvika prakAza malyAja kare che tethI te mithyAtvara. aMdhakArano pinAza karImAnaMda panaja rahe che. sArabhUta.jJAnAvinA lAkhogaye kezakArakA-zAla diloDaNathI zuM vaLavAvaM?.cokhI, dRSTicAlAna / eka.paNa dItro basa.che, ane. aMgha dRSTine hajAro.dIvAthI, paNa upa. kAra thai zakavAno nathI. samyag jJAnavAn samyag darzana yA samukti ? ratnanA prabhAvathI divyadRSTija kahevAya che.
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________ . . jainahitopadeza bhAga 3.jo. 7. mithyAtva zailane chedevA samartha jJAnarUpaM vajrathI zobhita muni nirbhaya chatAM zakra iMdranI pare AnaMda naMdanamA vicareM che. ratnatrayoM maMDita muni nirbhaya chatA sahajAnandamA masta rahe che. tevA yogI purupane saMyamamA arati thavA pAmatI nathI. . : ... ... .. 8 prAjJa purupo-kahe che ke jJAna, samudrathI nahi. utpanna thayelaM. 'abhinava amRta che. auSadha vinAnu apUrva rasAyaNa che. ane sarvathI zreSTa e, anupama aizvarya che. bhAgyavaMta bhanyoja tenoM lAbha lahI zake che. bhAgyahInane te prApta thai zakatuMja nathI. saubhAgI bhamaro, tenoM madhura rasa pIve che. ane durbhAgI tenAyI dUraja.rahe-che.. . . . . :: // 6 // zamASTakam // vikalpa viSayottIrNaH, svabhAvAlaMbanaH sadA / / jJAnasya paripAko yaH, saH zamaH prikiirtitH||1|| anicchan karma vaiSamyaM, brahmAMzena. sama jgt..|| AtmAmedena- yaH pazye, dusau mozaMgamI-zamI // 2 // . AharukSurmuniyoMga, vedAdhakriyAmapi - - - - - yogArUMdaH zamAdevaM, zuddhayatyatargatakriyaH // 3 //
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________ ___ 26 janahitopadeza bhAga 3 jo.. dhyAnavRSTerdayA nadyAH, zamapUre prasarpati // vikAratIravRkSANAM, mUlAdunmUlanaM bhavet // 4 jJAnadhyAna tapaH zIla, samyaktva sahito 'pyaho / taM nAmoti guNaM sAdhu, yaM prApnoti shmaanvitH|| 5.!! svayaMbhUramaNasparddhi, varddhiSNu samatA rsH|| muniryenopamIyeta, kopinAsau carAcare // 6 // zamasUkta sudhAsiktaM, yeSAM naktaM dinaM manaH // kadApi te na dahyante, rAgoragaviSomibhiH // 7 // garjadjJAna gajottuMga, raMgad dhyAna turNgmaaH|| jayanti munirAjasya, zamasAmrAjya saMpadaH // 8 // // rahasyArtha // 1 saMkalpa vikalpane zamAvI AtmAne sahaja zItalatA sadA ApanAra evA zamaguNane samyag jJAnanA uttama phalarupe jJAnI puruSoe vakhANela che. upazamavaMta vividha vikalpa jALathI mukta hoi zake evA paripaka jJAnanA balathI sahaja svahita sAdhI zake cha..
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________ - - zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo.. 27. ___ 2 je zAnta AtmA, karmanI viSamatAne nahi lekhatA, sarva jagajaMtune sahaja sukha melavavA eka sarakhI sattA hovAthI, Atma samAnaja lekhe che, te avazya mokSagAmI thAya cha athAt ja bhAva vyApyo che te jarUra mokSa sukha sAdhI zake che. 3 yogAruDha thavA icchanAra sAdhune to bAhya ( vyavahAra ) kri-- yAnI apekSA rahe che. paNa yogAruDha muni to aMtara kriyAno Azraya. karanAra hovAthI kevala zamaguNathIja zuddha thAya che. prathama to yoganIH capalatA vAravA ane sahaja sthiratA sAdhavA Apta puruSe upadezelI vyavahArika kriyA karavI paDe che paNa anukrame abhyAsa vale mana vacana ane kAyAnI capalatA zAnta thaye chate munine uttama kSamAdika sahaja zuddhakriyA yoge aMtara zuddhi thai zake che. tevI yogyatA pAmavA prathama abhyAsa karI aMte sahaja kSamAdika aMtaraMga kriyAthI Atma zuddhi sAdhavI sulabha paDe che. yogyatA vinA kArya sAdhavA jatAM a-- neka muzIbato AvI paDe che. 4. dhyAnanI dRSTi thavAthI, zuddha karuNArupI nadI zamapUrathI evI to chalakAya jAya che ke tenA kAMTha rahelA vividha vikAra-vRkSo mUlathIja ghasaDAya jAya che. jyAre nirmalaM dhyAnAmRtanI dRSTi thAya che sAre zuddha ahiMsaka bhAvanI evI to abhivRddhi thAya che ke tenA zAnta rasanA prabala pravAhathI sarva prakAranA viSayavikAro samalagA; ghasaDAi jAya che, tethI tenA kaTuka phalanI bhIti rahetIja nathI.
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. vivekadvipaharyakSaiH, samAdhi dhana taskaraiH // iMdriyairnajitoyo'sau, dhIrANAM dhuri gaNyate // 8 // 30 || rahasyArtha // 1. jo tuM saMsAra paribhramaNanA duHkhathI Darato hoya ane akhaMDa evaM mokSa sukha svAdhIna karavA icchato hoya to iMdriya vargane damavA pravala prayatna kara. vividha viSaya sukhanI vAsanA mokSArthI jI - vane paNa vAdhaka thAya che. mATe prathamaja vividha viSayamAM bhaTakatA -mana ane iMdriyone damIne vaza karavA yukta che. anyathA teone vaza paDi rahevAthI uddhata ghoDAnI peThe teo jarUra jIvane viSama evA durgatinA mArgamAMja kheMcI jAyache. paNa jo temaneja Agama yuktithI vaza karI levAmAM Avaze to AtmA aMte akhaMDa sukha sAdhI zakaze. 2. tRSNA - jalathI paripUrNa evA iMdriya - kyArAthI vRddhi, pAmelA vikAra viSayakSo jIvane mahA mUrchA upajAve che, jema jema jIva vividha viSayane seve che tema tema tenI tRSNA sateja thAya che, ane aMte asaMtuSTa rahI ArttadhyAna yoge mahAvikArane te bhane che. ema samajI saMtoSane sevanArA jIvo mana ane iMdriyo upara accho kAbu melavI aMte avazya akhaMDa sukha sAdhI zuke che, vAkI kAmAndha to *
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. kSaNika sukha mATe anaMta ane akSaya sukhane gamAvI anaMta apAra duHkhaneja vhorI lecha. saMtoSI jIva sarva duHkhane sahajamAM jalAMjalI dai apAra mukhamAM avagAhI rahe che, ema samajI saMtoSa guNane sebavo yukta che. 3. jema hajAro game nadIothI paNa samudra pUrAto nathI tema game teTalA viSaya saMyogathI paNa iMdriyavarga dharAto nathI, jema iMdhanathI Aga ulaTI vadhe che tema anukUla viSaya yoge ulaTI tRSNA - dvigata thAya che bhATe sahaja saMtoSI thaI yukta che. jema jema saMtoSa guNa vAghe che tema tena sahaja sukhanI vRddhi thAya che. 4. saMsArathI udvega pAmelA jIvane paNa iMdriyo viSaya-pAzathI vAMdhI leche to saMsAramA racyA pacyA rahenAranuM to kahevuja zuM ? tevAne to te sahA saMtApyAja kare che paNa mokSArthI jIvane paNa lAga madhye choDatI nathI. kemake te moharAjAnI cAkaraDIoja che, mATe mokSArthIe temanAthI vadhAre cetatA rahevU yukta che. 5. iMdriya saMbaMdhI viSaya sukhamAM muMjhAyelo jIva dhanane arthe DuMgaranI maToDI jove che paNa Atma samIpena rahelu zAsvatuM jJAnadhana tapAsato nathI, khalaM jotAM viSaya virakta jIvaneja sAcuM jJAnadhana hAtha lAge che. viSayAndha jIvane kAma ane arthaja priya hovAdhI
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________ 32 zrI jainahitopadeza -bhAga 3 jo. tene kharI prIti vinA tattva-dhana hAtha lAgatuMja nathI,..mATe anAdinI viSayavAsanA tajIne satya jJAnamAM prIti dhAracI yukta che.. 16. adhikA 'dhika tRSNAne vadhAranAra viSaya mukhamAMja muDha jIvo magna rahe che, paNa jJAnAmRtano Adara karI zakatA nathI. kharUM cha ke khAkharAnI khIsakolI AMbAnA rasamAM zuM jANe? amRta samAna jJAna to viSaya sukhathI viraktaneja prApta thai zake che. 7. eka eka iMdriyanA doSathI, pataMgiyA, bhamarA mAMchalA hAthI tathA haraNa durdazAne pAme che to duSTa evI pAMce iMdriyone paravaza thai vartanArA mUDha jIvonuM to kaheja zRM? 8. vivekarupa kuMjarane vidAravA kezarIsiMha samAna tathA sa___ mAdhi dhanane haravA sAkSAt cora samAna evI iMdriyothI jeo jItA yA nathI teoja dhIra puruSomAM dhuraMdhara che. jiteMdriya puruSoja kharaha zuravIra gaNAya che, // 8 // tyAgA'STakam // saMyamAtmA zraye zuddho, payogaM pitaraM nijam // dhRtimaMbAMca pitarau, tanmAM visRjataM dhruvam // 1 //
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 2016 zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. yuSmAkaM saMgamo'nAdi, baMdhavo'niyatAtmanAm / / dhruvaika rUpAna zIlAdi, baMdhUnityadhunAzraye // 2 // kAntA me samatai vaikA, jJAtayome smtriyaaH|| bAhya vargamiti tyaktvA, dharma saMnyAsavAn bhavet / / 3 / / dharmAsyAjyAH susaMgotthAH, kSAyopazamikA api / prApya caMdana gaMdhAbha, dharma saMnyAsa muttamam // 4 // gurutvaM svasya nodeti, zikSA sAtyena yAvatA // Atma tattva prakAzena, tAvat sevyo guruttamaH / / 5 / / jJAnAcArAdayopISTAH, zuddha sva svapadAvadhi // nirvikalpe punastyAge, navikalpo na vA kriyA // 6 // yoga sanyAsatastyAgI, yogAnapyakhilAM styajet / / ityevaM nirguNaM brahma, paroktamupapadyate // 7 // vastutastu guNaiH pUrNa, manatai A~sate svtH|| rUpaM tyaktvAtmanaH sAdhornirabhrasya vidhoriva // 8 //
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. / / rahasyArtha / / 1. saMyamI AtmA zuddha upayogarUpa pitAno tathA dhRtirUpi mAtAno Azraya karI laukika manAtA mAtApitAno saMga nizcaya pUbaiMka tanI deche. jyA supI laukika saMbaMdhIo sAthe sneha bAMdhyo rahe cha, saM sudhI nirmala jJAna, dhyAna tathA samAdhirUpa Atma saMyamarmA rati paDatI nathI. zuddha saMyamamA raMga lagADavA mATe ane sahaja Ananda luTavA mATe laukika sneha avazya tajavo yukta che. 2. saMyamArthI AtmA svArthI bAMdhavono tyAga karIne zIla saMtoSa manukha paramArthI ane nizcala pariNAmavALA baMdhuono Azraya 'karavA ujamAla rahe che. jyAM sudhI kRtrima svArthI baMdhuomAM prIti 'che tyAM mudhI satya paramArthI zIlAdika sadguNomAM prIti jAge nahi. mATe zIlAdika satya baMdhuomAM akRtrima prema jagAvavA arthe anAdi aviveka yoge lAgelo svArthI laukika baMdhuo pratino kRtrima rAga avazya vanavoja joie. kRtrima rAgano tyAga karatA sahaja sAtvika prema avazya jAgavAno. 3. saMyamArthI puruSa samatArUpI strIno tathA sAdharmIrupI jJAti janonoja Adara kare che, paNa vAkInA matalavIyA laukika saMbaMdhIono tyAgaja kare che. laukika saMbaMdhane vivekathI cherdAne Atma saMyamane sAdhavAcALo uttama tyAgI kahevAya che.
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. 4. zuddha kSAyaka jJAnadarzana cAritrAdika guNo prApta thaye chate pUrvalA azuddha abhyAsika guNo tyAjya thAya cha, AtmAnA zuddha jJAnAdika sadguNomAM evI sahaja apUrva zItalatA tathA suvAsanA rahelI che ke tene pAmIne AtmahaMsa vIje kyAMya paNa sthiti karato nathI, phakta temAMja sarva saMga tajIne layalIna thai rahe che. 5. AtmAnuM svarUpa thI samyag samajI zakAya evA tatvajJAnanA prakAzavaDe svayaM AtmAne zikSA ApI sudhArI zake tevaM gurutva potAne prApta na thAya tyAM sudhI uttama gurunuM zaraNa avazya AdaratuM yukta che, sva kalyANa sAdhavAno saMpUrNa adhikAra prApta thayA bAda gurunI AjJAthI ekalA vicaravAmAM paNa hita cha, paraMtu tevI yogyatA pAmyA pahelA svacchaMdatAthI ekalA vicaratAM to kevaLa ahitaja che. 6. jyA mudhI sadAcAranI saMpUrNa zuddhatA siddha thAya nahiM tyAM sudhI jJAnAcAra Adi sakala AcAra avazya sevya che, paNa jyAre asaMga yoganI prApti thaze sAre koI vikalpa paNa raheze nahi, temaja kriyA karavAnI ciMtA paNa raheze nahi, prathama mananI sthiratA mATe sadA AcAra pAlavAnI jarura che. AcAranI zuddhithI mananI zuddhi vizeSe thAya che, ane aMte nirvikalpa samAdhi siddha thaye chate sarva vikalpa tathA kriyA svataH upazame che. paraMtu paripUrNa yogyatA-adhi
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________ jainahitopadeza bhAga 3 jo. kAra prApta karyA pahelA ApamatithI jeo sadAcArano anAdara kareche, seo ubhaya bhraSTa thai aMte bhAre pazcAtApanA bhAgI thAya che, mATe prathama AcAra zuddhidvArA mana zuddhi karI te vaDe anukrame vacana ane kAya zuddhi prApta karavA prayatna sevavo trividha zuddhithI sahaja samAdhi siddha thatAM anukrame vividha vikalpo tathA kriyAono aMta Avaze e vAta khAtrI pUrvaka mAnavI. 7. tyAgI-saMyamI siddha yogI thaine samasta yoga-vyApArano tyAga kare che ane saMpUrNa viveka yoge nirguNa brahma-paramAtma padane . prApta kare che. e tyAganuMja mAhAtmya che. 8. saMpUrNa tyAgI-saMyamI sAdhu nirmala caMdranI pere vastutaH anaMta guNa jyotithI svataH prakAze che. saMpUrNa vibhAva tyAgathI pUrNa viveka yoge nirmala AtmasvabhAva svataH pragaTe che. // 9 // kriyASTakam // jJAnI kriyAparaH zAnto, bhAvitAtmA jiteNdriyH|| svayaM tI! bhavAMbhodheH, paraM tArayituM kSamaH // 1 // . kriyAvirahitaM haMta, jJAnamAtramanarthakam / /
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________ / zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. gativinA pathijJo'pi, nAmoti puramIpsitam // 3 // svAnukUlAM kriyAM kAle, jJAna pUrNopyapekSate // pradIpaH svaprakAzo'pi, taila pUrtyAdikaM yathA // 3 // bAhyabhAvaM puraskRtya, ye kriyAM vyvhaartH|| vadane kavalakSepa, vinA te tRptikAMkSiNaH // 4 // guNavad bahumAnAde, nitya smRtyAca skriyaa|| jAtaM na pAtayedbhAva, ma jAtaM janayedapi // 5 // kSAyopazamike bhAve, yAkriyA kriyate tayA / / patitasyApi tadbhAva, pravRddhi rjAyate punaH // 6 // guNa vRdhyaitataH kuryAt, kriyAmaskhalanAya vA // ekaM tu saMyamasthAnaM, jinAnAmavatiSThate // 7 // vaconuSThAnatosaMga, kriyAsaMgatimaMgati / / seyaM jJAnakriyAbheda, bhUmirAnaMdapicchalA // 8 // // rahasyArtha // 1. samyag jJAna ane kriyAne sevanAra zAnta ane bhAvita AtmA jiteMdriya thai A bhayaMkara bhavodadhithI pote tayA chatAM anyate
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________ 38 jainahitopadeza bhAga 3 jo. * paNa tAravA . samartha thAya che upara batAvelA sadguNo vinAno bAhyADaMbarI svaparane tAravA zaktivAn nathI. 2. kriyA - AcaraNa vinAnuM kevaLa zuSkajJAna niSphala che, ane sadAcaraNa yukta sarva jJAna saphala che. kemake mArgano jANa chatAMpaNa gamana kriyA vinA icchita sthAne 'hoMcI zakato nathI. ane gamana kriyA yoge sukhe samAdhithI iSTa sthAne hoMcI zake che. ema nirdhArIne. mhoTI mhoTI vAto karIne nahi viramatAM sAkSAt kriyAruci thavuM. 3. jema dIvo svaprakAzaka chatAM telavATa vigerenI apekSA rAkhe che tema saMpUrNa jJAnIne paNa kAle kAle Atma anukUla kriyA karavI paDe che, jema telavATa vigere anukula sAdhana vinA dIvo valI zakato nathI; phakta telavATa vigere hoMce tyAM sudhIja dIvo balI pachI olavAi jAya che, tema jJAnIne paNa anukula kriyA karyA vinA cAlatuM nathI. jema jalano rasa jalathI nyAro rahetoja nathI tema satyaparamArthika jJAna paNa tadanukula kriyA vinAnuM hotuMja nathI. saMpUrNa jJAnI paNa svAnukula kriyA kareja che, to saMpUrNa jJAnI thavA icchatA evA alpajJAnInuM to kahevuja zuM ? - 4. kriyA karavI te to vAhya bhAva che ema kahIne jeo satya vyavahArano niSedha kare che, teo mukhamAM koLIyo nAMkhyA vinAja tRptine icchavA jevuM kare che. jema jamyA vinA kSudhA zAnta thatI nayI
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________ jainahitopadeza bhAga 3 jo. tema satya vyavahAra sevana vinA zuddha nizcaya mArga paNa malI zakato nathI. mATe zuddha nizcayArthIne vyavahArano anAdara karavo yukta nathI, paNa zuddha mArga mATe satya vyavahAra vizeSe sevana karavU ghaTe che. 5. guNavaMta vahumAna banI zake teTalaM karavA pUrvaka te nitya smaraNa karavA pramukha sat kriyAthI utpanna thayelA bhAvane TakAcI rAkhavA sAthe navA bhAvane paNa pedA karavAtuM banI Ave che. mATe guNanA arthIe hamezAM sat kriyAnuM AlaMbana lIdhAja karavU. 6. prathama abhyAsarupe je sat kriyA karavAmAM Ave che tethI evo saMskAra jAmI jAya che ke te kriyA aMte zuddha ane asaMgapaNe yayA kare che. temaja kacit daivavazAt patita thayelAne paNa pUrvalA bhAvanI prApti thai Ave che. paraMtu jeo pramAdane parAdhIna paDayA chatA sat kriyAnuM sevanaja karatA nathI tevA maMdabhAgIne to guNamA Agala vadhavAnuM sAdhanaja malI zakatuM nathI. 7. mATe sadguNonI vRddhi mATe temaja mAsa thayelA sadguNothI bhraSTa nahi thavA mATe sadA sat kriyA sevyAja karavI yukta che. evo zubha abhyAsa vItarAga dazA prApta thatAM sudhI sevacA yogya che. samasta mohano kSaya thavA pAme tyAM sudhI evA zubha abhyAsamA pramAda karavo ayukta che. pramAda sevanathI to ulaTo anartha pedA thAya che. mATe paramAtma dazA prApta thatAM sudhI apramatta bhAvaja AdaravA yogya
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. che. vItarAga dazA prApta thayA pachI patIta thavAno lagAre bhaya nathI. vItarAga dazA to kAyama eka sarakhIja hoya che, vItarAga dazAmAM koi paNa kriyA karavA saMbaMdhI vikalpaja hoto nathI. 40 8. vItarAga vacanAnusAre vartana karatAM aMte asaMga vRtti prApta thApa che. te jJAna ane kriyAnI abheda bhUmI - ekatA amaMda AnaMdadhI bharelI hoya che. tathAstu. // 10 // tRptyaSTakam // pItvA jJAnAmRtaM bhuktvA, kriyA suralatA phalam // sAmya tAmbUla mAsvAdya, tRptiM yAti parAM muniH ||1|| svaguNaireva tRpti, dAkAlamavinazvarI // jJAnino viSayaiH kiM tai, yairbhave tRptiritvarI // 2 // yA zAntaikarasA svAdA, dubhavettRptiratIMdriyA || sA na jiheMdriyadvArA, SaDrasAsvAdanAdapi // 3 // saMsAre svapnavanmithyA, tRptiH syAdAbhimAnikI || tathyA tu bhrAMti zUnyasya, sAtma vIrya vipAkakRt // 4 // yudgalaiH pudgalAstRptiM, yAntyAtmA punarAtmanA //
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. paratRpti samAropo, jJAninastana yujyate // 5 // madhurAjya mahAzAkA, prAhye bAhyeca gorasAt // parabrahmA tRpti yAM, janAstAM jAnate'pi na // 6 // viSayormiviSodgAraH syAdatRtasya pudgalaiH jJAna tRptasya tu dhyAna, sudhodgAra paraMparA // 7 // sukhino viSayAtRptA, neNdropeNdraadyo'pyho|| bhikSurekaH sukhI loke, jJAnatRpto niraMjanaH // 8 // // rahasyArtha // 1. jJAnAmRtanuM pAna karIne tathA kriyA kalpalatAnAM phala khAine tathA samatArUpI tAmbUla cAcIne muni zreSTha tRptine pAme che. samatAyukta jJAna ane kriyA baDe kharI tRpti sAdhI zakAya che. te vinAnI paudgalika tRpti kalpita mAtra che. 2. svaguNo vaDeja akSaya ane akhaMDa tRpti thatI hoya to kSaNika tRpti karanArA viSayotuM jJAnIne zuM prayojana cha ? sadguNa sevanathI sAkSAt Atma vRptine anubhavanArA jJAnI puruSo viSama evA viSaya sukhano Adara karatA nathI.
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________ -- zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. 3. ekaja zAnta rasano AsvAda karavAthI je sahaja atIMdriya mukha prApta thAya che, te rasanA' vaDe SaTarasano AsvAda levAthI paNa malI zakatuM nathI. ema samajI sakala iMdriya janya tuccha viSaya rasano tyAga karIne eka zAnta vairAgya rasanoja AsvAda karI apUrva ane atIMdriya sukhano sAkSAt anubhava karavo yukta che. kevala viSayAsakta viveka vikalane evaM apUrva sukha malI zake nahiM. 4. saMsAramA mugdha lokoe mAnI lIdhelI viSaya-tRpti svapnanI jevI mithyA cha, ane AtmAnI sahaja zaktine uttejita karanArI zAnIe AdarelI tRptija sAcI ane sevavA yogya che. mATe kSaNika vRptine tajIne akSaya tRpti mATeja yatna karavo.. 5. pudgalo vaDe pudgala tRpti pAme che ane jJAnAdika Atma -- guNo vaDe AtmA tRpti pAme che. mATe pugalika tRptine sAcI tRpti mAnavI e jJAnI vivekInuM kartavya nathI. khoTI ane kSaNika pugalika tRptino anAdara karIne satya ane zAsvatI sahaja dRptinoja svI-- kAra karanAra kharo jJAnI-vivekI hovo ghaTe che, vAkI moTI moTI vAto karIne viramI rahI, pugalika sukhamA racyA pacyA rahenArA kharA jJAnI hovA ghaTatA nathI. 6. pudgalika sukhanA AzI vaDe agrAhya tathA avAcya evA 1. jihvA, jIbha.
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. parabrahmamA je tRpti rahelI che te viSayarasanA AzIjano jANI paNa zakatA nathI. pudgalika sukhanA rasIyA to vividha viSaya rasamAMja sAra sukha samajI nitya racyA pacyAja rahe che. siddha paramAtmadazAmA kevu ane keTaluM sukha raheDhuM che, teno temane svapnamAM paNa khyAla nathI. 7. satya saMtoSa rahita-asaMtoSIne pudgalo vaDe vividha viSayamaya viSanAja udgAra Ave che. ane satya jJAna-saMtoSIne to uttama evA dhyAnAmatanAja udagAranI paraMparA Ave che. jIva jevo AhAra kare che tevoja tene oDakAra Ave che. niraMtara pudgalika mukhamAMja racyA pacyA rahenArAne viSaya vAsanAnIja prabalatAthI tenAja jherI udgAra Ave che, ane tattva jJAnamAMja vRpti mAnI magna rahenArA mahA puruSane to nirmaLa dhyAnAmRtanAja uttama oDakAra AnyA kare che. ema nirdhArIne sarva prakAranI viSaya AzA tajIne tattva jJAnamAMja prIti jagAvavI, jethI zuddha caitanyanI jAgatithI anupama dhyAnAmRtanI dRSTi thaze ane anAdi aviveka janya viSamatApanI upazAMtithI sahaja zItalatA chavAye jaze. paraMtu yAda rAkha ke A sarva vividha viSayapAsane chedavAthI vanI zakaze. 8. viSaya sukhadhI tRpti nahi pAmelA-asaMtuSTa evA iMdra upeMdrAdika paNa tattvataH sukhI nathI. kiMtu tattvajJAnathI tRpta karmakalaMka
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________ 44 zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. mukta evA eka munija lokamAM sukhIyA che. viSayatRSNAne toDIne sahaja saMtoSa dhAravAmAMja khalaM sukha samAyalaM che. // 11 // nirlepASTakam // saMsAre nivasan svArtha, sajjaH kajjalavezmani // lipyate nikhilo loko, jJAna siddho na lipyate // 1 // nAhaM pudgala bhAvAnAM, kartA kArayitA ca na // nAnumaMtApi cetyAtma, jJAnavAna lipyate katham // 2 // lipyate pudgalaskaMdho, na lipye pudgalairaham // citravyomAMjaneneva, dhyAyanniti na lipyate // 3 // lisatA jJAnasaMpAta, pratighAtAya kevalam // nirlepajJAnamanasya, kriyA sarvopayujyate // 4 // tapaH zrutAdinAmattaH, kriyAvAnapi lipyate // bhAvanA jJAna saMpanno, niSkiyo'pi na lipyte||5|| aliso nizcayenAtmA, liptazca vyavahArataH // zuddhayatyaliptayA jJAnI, kriyAvAna liptayAdRzA // 6 //
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. jJAna kriyA samAvezaH, sahaivonmIlane dvayoH // bhUmikA bhedatastvatra, bhavedekaika mukhyatAM // sajJAnaM yadanuSThAnaM, na liptaM doSa paMkataH // zuddha buddha svabhAvAya, tasmai bhagavate namaH // 7 // 8 // 45 // rahasyArtha // 1. saMsAramAM vasatA ane svArtha sAdhavAmAMja tatpara evA sarva koi prANI karmI lepAya che. athavA kAjalanI koTaDImA rahetA koNa koro rahIja zake ? phakta jJAna siddha puruSaja nirlepa rahI zake che. tattvajJAnI ane vivekI mahAtmAja mAtra koro rahI karma aMjanathI mukta thai zake che. evA satpuruSone saMsAranA koipaNa padArthamA Asakti hotI nayI, ane aMtara Asakti vinA rAgadveSAdikanA abhAve karma baMdha paNa thai zakatoM nathI. 2. huM parabhAvane karUM nahiM, karAvuM nahiM temaja anumoduM nahiM, vibhAvamAM ramavAno mAro dharmaja nathI, mane svabhAvamAMja rahedhuM yukta che, A pramANe aMtaramAM samajanAra Atma jJAnI karma aMjanathI kema lepAya ? je vibhAvathI viramIne kevala svabhAva ramaNI thAya che, teja kharo Atma jJAnI che ane tevA Atma jJAnIja sakala karma kalaMkathI sarvathA mukta thai aMte parama padane prApta thAya che,
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. 3. phakta pudgalana pudgalathI lepAya che. paNa cetana pudgalathI lepAto nathI. jema AkAza aMjanathI lepAtuMja nathI tema AtmA paNa karma aMjanathI lepAto nathI.' evA samyag vicAra pUrvaka viveka sevanAro satpuruSa kadApi kliSTa karmano bhAgI thatoja nathI. paraMtu je anAdi avidyA yoge mohane vaza thai jaDavat banI pudgalamAMja AnaMda mAnI bese che tevo pudgalAnaMdI to moha mAyAnA pAzamAM paDI jarura kliSTa karma baMdhananoja bhAgI thAya che. 46 4. nirlepa dRSTi evA satpuruSanI sakala sApekSa kriyA vibhAmAM jatA upayogane vAravA mATe hoya che. sAdhya dRSTivALAnI sakala kriyA sApekSa-sahetukaja hoya che, tethI AtmAnaMdI puruSa je je kriyA kare che teno hetu pudgalamAM jatI dRSTine rokavA ane svabhAva ramaNI thavA mATeja hoya che. jyAM sudhI saMpUrNa svabhAva ramaNI na thavAya tyAM sudhI tevo saMpUrNa adhikAra pAmavA ane bAdhakabhUta vibhAva upayogane vAravA svAnukUla kriyA karavAnI khAsa jarUra paDe se 5. tapa ane jJAna vigereno mada karanAro game tevI AkarI kaSTa karaNI karato hoya topaNa karmathI lepAya che| ane nirmala bhAvathI jetuM aMtaHkaraNa bhareluM hoya te kadAca tevI AkarI karaNI karI zakato na hoya topaNa karmathI lepAto nathI. ema samajIne zANA *
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. 47 mANasoe kartRtva abhimAna tajavuM yukta che, koi paNa jAtano mada karavAthI prANI patitapaNuM pAme che, ane mada tajI nirmada thai namra paNe svakartavya samajI je sat kriyA kare che. te sva unnatine surake sAdhe che. 6. nizcaya-tattva dRSTithI jotAM AtmA alipta che, ane vyavahAra dRSTithI jotAM teja AtmA karmathI lipta dekhAya che. tattvadRSTi puruSa alipta dazAthI AtmAnI zuddhi kare che, ane kriyAvAn vyavahAra dRSTi puruSa svAnukUla ucita AcaraNathI zuddha thAya che. vaMnenuM sAdhya ekaja hovAthI sva sva anukUla sAdhanavaDe ubhaya siddhi saMpAdana karI zake che. sAdhya vikala koi paNa mANI svAnukUla sAdhana vinA siddhi sAdhI zakatA nathI. 7 nizcaya ane vyavahAra dRSTituM sAtheja pragaTana - vikAsa thavAthI jJAna ane kriyA e ubhayano samAveza thai jAya che, paraMtu sthAna vizeSathI to jJAnanI ke kriyAnI mukhyatA hoya che. vyavahAra sAdhana vaDhe nizcaya sAdhya thAya che, ane nizcaya sAdhanathI mokSa sAdhya thAya che. vyavahAra e mokSanuM paraMpara kAraNa che ane nizcaya anaMtara kAraNa che. ubhayatuM mIlana thavAthI zIghra mokSa sAdhanA siddha thAya che. mATe mokSArthI nizcaya dRSTi hRdayamAM dhArIne vyavahAra mArganuM avalaMbana avazya karatuM yukta che. ema karavAthI sAdhaka zIghra sAdhya siddhi -karI zake che.
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
________________ 48 zrI jainahitopadeza bhAga 2 jau. 8. jJAnayukta jenu anuSThAnaM doSa paMkathI lepAyuM nathI evA zuddha svabhAva ramaNI mahApuruSane namaskAra thAo. jenI kriyA samaja, yUrvaka mokSa mATeMja hovAthI nirdoSa che. temaja tIkSNa upayogathI sahaja Atma vizuddhi karavA samartha cha tene namaskAra che. // 12 // nispRhASTakam // svabhAvalAbhAt kimapi, prAptavyaM nAvaziSyate // ityAtmaizvarya saMpanno, niHspRho jAyate muniH||1|| saMyojitakaraiH ke ke prArthyate na spRhAvahaiH // amAtra jJAna pAtrasya, nispRhasya tRNaM jagat // 2 // chiMdanti jJAnadAtreNa, spRhAviSalatAM budhAH // mukhazoSaca mUcchAMca dainyaM yacchati yatphalam // 3 // nikAsanIyA viduSA, spRhA citta gRhaabdhiH|| anAtmarati cAMDAlI, saMgamaMgI karoti yA // 4 // spRhAvanto vilokyaMte, laghavastRNatUlavat // mahAzcarya tathApyete, majjanti bhavavAridhau // 5 // gauravaM paura vaMdhatvAt , akRSTatvaM pratiSThayA //
Page #261
--------------------------------------------------------------------------
________________ - zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. khyAti jAti gunnaatsvsy,praadusskuryaanniHspRhH||6|| bhUzayyA bhaikSamazanaM, jIrNaM vAso vanaM gRham // . tathApi niHspRhasyAho, cakriNo'pyadhikaM sukham // 7 // paraspRhA mahA duHkhaM, niHspRhatvaM mahA sukham // etaduktaM samAsena, lakSaNaM mukhaduHkhayoH // 8 // // rhsyaathe|| 1. sahaja Atma saMpattinI prApti thayA bAda vIju kaMi paNa prApta kara vAkI rahetuMja nathI. evA Atma aizvarya saMpanna muni paraspahArahita-nispRha banI jAya che. sarva rUddhi ane.samRddhi ghaTamAMja rahelI. che, tevIM sahaja sAhebI jo pragaTa thavA pAme to vIjI bAhya-tuccha cAvatomA muMjhAvAnuM rahetuM nathIja. sahaja aizvaryavAna muni paranI pa'racA rahita hovAthI ane uttama sadguNothI bharapura hovAthI ni:spRha thai-jAya che. 2 paraspRhAvaMta prANIo hAtha joDI joDIne konI konI prA.'' rthanA karatA nathI? saspRhI sarva koinA dAsa che ane apAra jJAna-- .. bAna niHspRhIne to jagatamA koinI paravA nathI: pudgalAnaMdI pANI potAnA-svArya mATe game tevAnI-paNa prArthanA karavA cukato nathI...
Page #262
--------------------------------------------------------------------------
________________ jainahitopadeza bhAga 3 jo. ane jJAnAnaMdI niHspRhIne koinI kI paravA nahiM hovAthI teto sadAnaMdA svAdhInapaNe varte che. 3. tatvavedI puruSo jJAnarupI dAtaraDAthI spRhArupI viSa velahIne chedI nAkhe che kemake paraspRhAthI mukha zoSa mULa ane dInatA dika doSone sevavA paDhe che. jJAnI vivekI puruSo tevI spRhAne doanu mUla jANIne samUlagI chedavA tatpara rahe che. 4. DAhyA mANase spRhAne kumatI caMDAlaNInI saMgata karanArI jANIne citta-maMdiramAthI dUra karavI joiye. kumatine poSanArI mRhAne sadvivekIjano sevatAna nathI, paNa bhUtanA utAranI jema samasIne tene gharayI vahAra kADhe che. AvA nispRhI puruSo sadA mukhA magna rahI ake che. 5. spRhAvaMta loko atyaiva tuccha ane halakA jaNAvA chatA 'avasAgaramA dUvI jAya che, ve mahA AzcaryakAraka che. kemake halakI bastu no taravIja joiye ane bhAre vastuja DuvavI joie evo kuda'stI niyama che tenuM AmAM ullaMghana yatuM dekhAya cha, tenuM samApAna 'e ke teo svabhAve tuccha utAM mamatA dopathI evA to-bhAre pelA hoya ke cehada bhArathI bharelA cAnanI jema vebho adhogatima prApta kareNe.
Page #263
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. 51 6. niHspRhI puruSa lokacaMdanIkatAthI potAnI vaDIlatA, pratiSThAthI zreSThatA ane jAtiguNathI khyAtine pragaTa karatAja nathI. je loka pUjA, pratiSThA ke khyAtino vikalpa nahi karatAM svakartavyaja bajAyA kare che teja kharA nispRhI che. kharA niHspRhI svapnamAM paNa paropakArano badalo icchatA nathI. 7. bhUmI eja jenI zayyA che, mAdhukarI cithI jene bhojana karavAnuM che, pheravAne jene jIrNaprAya vastra che, ane vanamAM jene vasabAnuM che, evA niHspRhI puruSane ucama ekAranA saMtoSanA yogathI cakravatIM karatAM paNa adhika sukha le, jeNe saMsArano khoTo vaibhava tajIne saheja Atma aizvarya panavA uttama saMyamanuM sevana Adaryu che, evA Atma saMyamI mahApurUSa cakravartIIMthI ochA sukhI nathI, khoTo kalpita AnaMda jI sahaja AnaMda sAdhanAra satpuruSa sarvottama sukhI che. paragRhA rahita - niHspRhI niryeya evaM sarvottama sukha sAdhI zake. che. 8. sukhanuM ane duHkhanuM saMkSepathI A lakSaNa zAstramAM kaheluM ke ke paraspRhA eja mahA duHkha ke ane niHspRhatA eja parama sukha 9. mATe mokSArthIe paraspRhA vajI niHspRha dhanuM yukta ce,
Page #264
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. paNuM che. tevA AcaraNa vinAno muni veSa viDaMbanA rUpaja che, jJAnavaDe zuddhAzuddhano hitAhitano viveka jAge che. darzanavaDe tenI yathA-- the pratIti se che, ane cAritrathI ahitanA tyAga pUrvaka hita prahati thAya che. ukta jJAna darzana ane cAritra maLIne ratnatrayI kahevAya che e ratnatrayIne samyag sevanArA muni kahevAya cha, ukta muninI raheNI kaheNI eka sarakhI hoya che kemake te jJAna ane kriyAno eka sarakhI rIte svIkAra kare che ane anya mokSArthIne paNa tevoja hitakArI mArga batAvI janma maraNanAM anaMta duHkhamAMthI mukta karavA yatna seve che. 4. maNi-ratna hAthamAM AvyA chatAM teno Adara karI zakAya nahi temaja tenuM phala melavI zakAya nahi to jANavU ke maNInI pIchAnaja thai nathI ke maNinI pratItija beThI nathI. anyathA maNirnu mUlya samajIne teno Adara jarura karAyaja. 5. tema jo zuda Atma svabhAvamA ramaNa thai zake nahi tathA rAgadveSa mohAdika duSTa doSono tyAga thai zake nahi to te jJAna ke darzana kaMi kAmanAja nathI. kharAM jJAna ane darzanathI svarUpa magnatA ane doSa hAnirupa uttama phala tharbuja joie, sahaja AnaMdamAM magnatA thavI e jema uttama lAbha che, tema duSTa doSonuM damana karI temano samUlago nAza karavo e paNa ati uttama lAbharupaja che. kharaM.
Page #265
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. munipaNuM bhajanArA nitha sAdhuo evo uttama lAbha hA~sala karI zake che. 6. jevU zopha (sonA)nu puSTapaNuM, athavA vadhya (vadha karavA lai javAmAM AvanAra) ne zaNagAra, nakAmuM che, tevoja A. saMsArano unmAda anarthakArI che, ema samajIne muni sahaja saMtoSI yaha rahe che. saMsAranu asArapaNuM samyag vicArI saMtoSa tithI je. sahajAnaMdamAM mama thai rahe che teja kharo muni-nigraMtha che. 7. vacana nahi ucaravArupa mauna to ekeMdriyAdikA paNa hoI zake che tevA maunathI AtmAne kaMi vizeSa lAbha nathI, kharo lAbha to e che ke pudgalika pravRttimAthI ciramI sahaja Atma svabhAvamA ja mana thavA mana, vacana ane kAyAno sadA sarvadA sadupayoga karyA. karavo. 8. je samajIne vivekathI svakartavya bajAve che, jenI kriyA dIpakanA jevI jJAna-jyotImaya che, tevA sama svabhAvI mahApuruSarnu na mauna zreSTa che. samatAvaMta mahA munija zreSTa mauna sevI zake che,
Page #266
--------------------------------------------------------------------------
________________ -pracA 52 zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. // 13 // maunASTakam // manyate yo jagattattvaM, sa muniH prikiirtitH|| samyaktva meva tanmaunaM, mauna samyaktvameva ca // 1 // AtmAtmanyevayacchuddhaM, jAnAtyAtmAnamAtmanA / / seyaM ratnatraye jJapti, rucyAcArakatA muneH // 2 // cAritramAtmacaraNAd, jJAna vA darzanaM muneH|| zuddha jJAna naye sAdhya, kriyA lAbhAt kriyAnaye // 3 // yataH pravRttina maNau, labhyate vA na. tatphalam // . atAttvikI maNijJapti, maNizraddhA ca sA yathA // 4 // tathA yato na zuddhAtma, svabhAvAcaraNaM bhavet // ... phalaM doSa nivRttiA , na tadjJAnaM na darzanam // 5 // yathA zophasya puSTatvaM, yathA vA vadhya maMDanam / / tathA jAnana bhavonmAda, mAtmatRpto munirmavet // 6 // sulabhaM vAganuccAraM, maunamekeMdriyeSvapi // pudgaleSva pravRttistu, yogAnAM mauna muttamam // 7 //
Page #267
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. jyotirmayIva dIpasya, kriyA sarvApi cinmayI // yasyAnanya svabhAvasya, tasya mauna manuttaram // // // rhsyaarth|| - 1. je samasta tattvane yathArtha jANe che te muni kahevAya cha, ne vastu tattvane samyag samajI sarvatra madhyastha rahe che, khoTI bAvatamAM kadApi muMjhAtoja nathI te muni che. tevaM munipaNuM eja kharaM samakita che. ane nirmala samakita eja munipaNuM che. zuddha samakita vinA kharuM munipaNuM saMbhavatuMja nathI. munipaNuM jyAM sudhI jALavI rakhAya che, tyAM sudhI samakita kAyama rahe che. 2. AtmA pote potAmAM rahelaM je zuddha svarupa je vaDe jANe che teja muninI ratnatrayImA jJAna darzana ane cAritranI ekatA ruSa che. samyag jJAnathI sva svarupale sArI rIte samajI zake che. samyag darzanathI sva svarupanI yathArtha zraddhA pratIti thai zake che. ane samyag - cAritrathI Atma-sthIratA eTale svarupa rayaNa thai zake che. samyam jJAna darzana ane cAritranI ekatA eja munipaNuM che. 3. jJAna darzana ane cAritra munipaNAnA bhAvathIja sArthaka che, vibhAvano tyAga athavA svabhAvano svIkAra karavo eja muni
Page #268
--------------------------------------------------------------------------
________________ 54 zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. paNuM che. tevA AcaraNa vinAno muni veSa viDaMbanA rUpaja che, jJAnavaDe zuddhAzuddhano hitAhitano viveka jAge che, darzanavaDe tenI yathA-- thaM pratIti vese che, ane cAritrathI ahitanA tyAga pUrvaka hita praTati thAya che. ukta jJAna darzana ane cAritra maLIne ratnatrayI kahevAya che e ratnatrayIne samyag sevanArA muni kahevAya cha, ukta muninI raheNI kaheNI eka sarakhI hoya che kemake te jJAna ane kriyAno eka sarakhI rIte svIkAra kare che ane anya mokSArthIne paNa tevoja hitakArI mArga batAvI janma maraNanAM anaMta duHkhamAMthI mukta karavA yatna seve che. 4. maNi-ratna hAthamAM AvyA chatAM teno Adara karI zakAya nahi temaja tenuM phala melavI zakAya nahi to jANavu ke maNInI pIchAnaja thai nathI ke maNinI pratItija veThI nathI. anyathA maNirnu mUlya samajIne teno Adara jarura karAyaja. 5. tema jo zuddha Atma svabhAvamA ramaNa thai zake nahi tathA rAgadveSa mohAdika duSTa doSono tyAga thai zake nahi to te jJAna ke darzana kaMi kAmanAja nathI. kharAM jJAna ane darzanathI svarUpa magnatA ane doSa hAnirupa uttama phala tharbuja joie, sahaja AnaMdamAM mamatA uttama lAbha che, tema duSTa doSonuM damana karI temano samUlago nAza karavo e paNa ati uttama lAbharupaja che. kharUM
Page #269
--------------------------------------------------------------------------
________________ - zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. 55 munipaNuM bhajanArA nitha sAdhuo evo uttama lAbha hA~sala karI zake che, 6. jevU zopha (sojA) nuM puSTapaNuM, athavA vadhya (vadha karavA lai javAmAM AvanAra) ne zaNagAravU nakAmuM che, tevoja A saMsArano unmAda anarthakArI che, ema samajIne muni sahaja saMtoSa yaha rahe che. saMsAranu asArapaNuM samyag vicArI saMtoSa vRttithI je sahajAnaMdamAM magna thai rahe che teja kharo muni-nigraMtha che. 7. vacana nahi ucaravArupa mauna to ekeMdriyAdikamA paNa hoI zake che tevA maunathI AtmAne kaMi vizeSa lAbha nathI, kharo lAbha to e che ke pudgalika pravRttimAMthI viramI sahaja Atma svabhAvamA ja manAthavA mana, vacana ane kAyAno sadA sarvadA sadupayoga karyA. karavo. 8. je samajIne vivekathI svakartavya bajAve che, jenI kriyA dIpakanA jevI jJAna-jyotImaya che, tevA sama svabhAvI mahApuruSa na mauna zreSTa che. samatAvaMta mahA munija zreSTa mauna sevI zake che. -
Page #270
--------------------------------------------------------------------------
________________ 56 zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. // 14 // vidyASTakam // nitya zucyAtmatAkhyAti, ranityAzucyanAtmasu / avidyA tattvadhIvidyA, yogAcAryaiH prakIrtitA // // yaH pazyenitya mAtmAna, manityaM parasaMgamaM // chalaM labdhuM na zaknoti, tasya mohamalimlucaH // 2 // taraMga taralAM lakSmI, mAyurvAyuvadasthiram // adabhradhAranudhyAye, bhravad bhaMguraM vpuH||3|| zucInyAyazucIkartu, samarthe'zucI saMbhave // dehe jalAdinA zauca, pramo muDhasya dAruNaH // 4 // yaH snAtvA samatA kuMDe, hitvA kazmalaja malam / / punarna yAti mAlinyaM so'ntarAtmA paraH shuciH||5|| AtmabodhonavaH pAzo, deha geha dhanAdiSu // . yaH kSiptopyAtmanA teSu, svasya baMdhAya jAyate // 6 // mitho yuktapadArthAnA, masaMkramacamakriyA // cinmAtra pariNAmena, viduSaivAnubhUyate // 7 //
Page #271
--------------------------------------------------------------------------
________________ jainahitopadeza bhAga 3 jo... avidyA timiradhvaMse, dRzA vidyAjana spRzA || pazyanti paramAtmAnamAtmanyeva hi yoginaH // 8 // 57 // rahasyArtha // 1. anitya, azuci, ane anAtmika paravastune nitya pavitra ane potAnI lekhanI e avidyAtuM lakSaNa che, ane vastune vastugata - - yathArtha jevA rupamAM hoya tevA rUpamA barAbara samajavI e vidyAnuM lakSaNa che; ema yogAcAryoe zAstramAM kahAM che. 2. AtmA nitya avinAzI che, tenI kadApi nAsti thatIja nathI. sadA sarvadA tenI astitA che, ane A AtmAne thato para saMyoga vinAzazIla che, teno to avazya viyoga thavAnoja che, evo jene nizcaya thayo che tene moha coraTo chalI zakato nathI. sadvidyA saMpanna - AtmA mohanoja jaya karI akhaMDa sukha sAdhI zake che. paNa savidhA vihInane to moha coraTo sadA saMtApyAja kare che. mATe mokSArthIe sadvidhA saMpanna thavA sarvadA saduyama sevavo. 3. nirmala buddhivAlo AtmA lakSmIne jalataraMganI jevI capala lekhe che, AyuSyane vAyunI jevuM adhIra lekhe che, ane zarIrane zaradanA meghanI jetuM kSaNabhaMgura lekhe che. evI athIra paravastuomAM vivekavAna mujhAto nathI.
Page #272
--------------------------------------------------------------------------
________________ - - nainahitopadeva bhAga 3 no. icchanna paramAna bhAvAn, vivekAH pttydhH|| paramaM bhAvamanvicchan , nAviveke nimajati // 6 // AtmanyevAtmanaH kuryAt , yaH SaTkAraka saMgatim // kvAvivekajvarasyAsya, vaiSamyaM jaDa majanAt // 7 // saMyamAstraM vivekena, zANenottejitaM bhuneH|| dhRtidhArolvaNaM karma, zatruccheda kSamaM bhavet // 8 // / // rahasyArtha // . . 1. kSIranIranI pere sarvadA eka meka malIne rahelA, karma ane jIvane je vyaktapaNe jUdA karI nAMkhe che te muni-iMsa vivekavAn ga'NAya che. sadviveka jAgyA vinA anAdi anaMta kAlathI saMyukta thai rahelA karma ane jIvane koI kadApi spaSTa rIte jUdA. karI zakeja nahiM. tema karavAne sadvivekanI AvazyakatA rahez2a che. 2...dehaja AtmA che athavA AtmA dehathI jUdo nathI evaM aviveka to janma janmamA avidyAnA vazathI sulabhaja che. paNa A deha AtmAthI khAsa jadoja che,. 'kemake deha to vinAzI che ane bhAtmA avinAzrI che, deha to jaDa le ane AtmA sacetana-caitanya
Page #273
--------------------------------------------------------------------------
________________ mainahitopadeza bhAga 3 joH yuktache, evo viveka koTigame bhavomA bhAgya yogeja thai zakeche. bhavidyAno nAzathaye chate sadviveka jAgI zakache. // 3. zuddha-nirmala AkAzamAM paNa cakSu vikAraMthI jema rAtuM pIlaM dekhAyache, tema avivekathI AtmAmA vividha vikAro pratibhAseche. AtmA AkAzavata niraMjana chatAM upAdhi saMbaMdhathI malIna-vikArI bhAseche, sarva upAdhi-saMbaMdha dUrathaye chate AtmA sahaja svabhAvarmA sthita thai raheche, nirmala niSkaSAyaja AtmAnoM sahaja svabhAvache.' rAga dveSAdika upAdhi dUrathavAthI sphaTika ratnanI svabhAvika kAMti jevo nirmala-Atma dharma pragaTa thai jAyache. // . . 4, joke rAjAnA yoddhAo yuddha karache chatAM rAjAja- jItyo hAryoM kahevAyache, tema zubhAzuMbha- kamIja mukha. duHkha prApta thAyache. chatI AvivekathI amuka AtmAe amuka upara anugraha yA nigrahakoM kahevAyache. kamanI vicitratAthI phalanI vicitratA thaaych| chatA AkArya mArAthIthayu; mArA, vinA AyukAma banI zakeja nahi,iMje sarva pAlana karaMchu, mArAvinA koi-pAlaMka- nathIja evaM karta tva abhimAna kara e kevala avivekanuMja jorache, muvivekI puruSoevaM mithyAbhimAna kadApi karatAja nayI tevA prAjJa puruSo to sarvamA sAkSI paNuMja sevecha / 5. jema-dhatUro pIne gAMDo-vayeko-AdamI sarvatra sonana dekhe ... . . . . . . . . . . . :....
Page #274
--------------------------------------------------------------------------
________________ - - 56 zrI jainahitopadeza bhAga 3.jo. // 14 // vidyASTakam / / nitya zucyAtmatAkhyAti, ranityAzucyanAtmasu / avidyA tattvadhIvidyA, yogAcAryaiH prakIrtitA // yaH pazyenitya mAtmAna, manityaM parasaMgamaM // chaThaM ladhuM na zaknoti, tasya mohamalimlucaH // 2 // taraMga taralAM lakSmI, mAyurvAyuvadasthiram // adabhradhAranudhyAye, bhravad bhaMguraM vapuH // 3 // zucInyapyazucIkarnu, samarthe zucI saMbhave // dehe jalAdinA zauca, pramo muDhasya dAruNaH // yaH snAtvA samatA ko mAyA . jAya cha, ema samajIne suvivekI jano paravastuomA Asakti dhAratA nathI. 7. vidvAn puruSa jJAna cakSuthI sarva padArthane svasvabhAvamAMja rahetA dekhe che. saMyukta vastuno viyoga thAya che, paNa koi vastu potAno mUla svabhAva tajI detI nathI, ema jJAnI puruSo sAkSAt anubhavI pote svasvabhAvamAMja sthita rahe che. rAgadveSane tajI sarvatra samabhAvadhIja anuvartana karanArAja vidvAn gaNAya che.
Page #275
--------------------------------------------------------------------------
________________ 17 jainahitopadeza bhAga 3 jo... avidyA timiradhvaMse, dRzA vidyAjana spRzA // pazyanti paramAtmAna, mAtmanyeva hi yoginH||8|| // rahasyArtha // 1. anitya, azuci, ane anAtmika paravastune nitya pavitra ane potAnI lekhapI e avidyA lakSaNa che, ane vastune vastugata-yathArtha jevA rupamAM hoya tevA rUpamAM varAvara samajavI -e vidyArnu lakSaNa che; ema yogAcAryoe zAstramA kayuM che. 2. AtmA nitya avinAzI che, tenI kadApi nAsti thatIja nathI. sadA sarvadA tenI astitA che, ane A AtmAne thato para saMyoga vinAzazIla che, teno to avazya viyoga thavAnoja che. evo jene nizcaya thayo.che tene moha coraTo chalI zakato nathI. sadvicA zuddhe jape vyAgnei timerI, dekhAbhimizratApale che. paNa vikA mizratA bhAti, tathAtmanya vivektH||3|| nade yathA yodhaiH kRtaM yuddhaM, svAminyevopacaryate // zuddhAtmanya vivekena, karma skaMdho 'rjitaM tathA // 4 // iSTakAdyapi hi svarNa, pItonmatto yathekSate // AtmAbhedabhramastaddha, dehAdAvavivekinaH // 5 // NDT
Page #276
--------------------------------------------------------------------------
________________ nainahitopadeza bhAga 3.no. icchanna paramAna bhAvAn, vivekAH pttydhH|| paramaM bhAvamanvicchan , nAviveke nimajati // 6 // AtmanyevAtmanaH kuryAt , yaH SaTkAraka saMgatim // kvAvivekajvarasyAsya, vaiSamyaM jaDa majanAt ||nnaa saMyamAnaM vivekena, zANenottejitaM muneH|| dhRtidhArolvaNaM karma, zatruccheda kSamaM bhavet // 8 // // rahasyArtha // 1. kSIranIranI pere sarvadA eka meka malIne rahelA, karma ane jIvane je vyaktapaNe jUdA karI nAMkhe che. te muni-haMsa vivekavAn ga'NAya che. sadviveka jAgyA vinA anAdi anaMta kAlathI saMyukta thai , rahelA karma ane jIvane koi kadApi spaSTa rIte jUdA karI zakeja nahiM tema karavAne sadvivekanI AvazyakatA rahez2a che. ____2. dehaja AtmA che athavA AtmA dehathI jUdoM nathI eMvo aviveka to janma janmamA avidyAnA vazathI sulabhaja che. paNa A deha AtmAthI khAsa jadoja che, kemake deha to vinAzI che ane bhAtmA avinAzI che, deha to jaba che ane AtmA sacetana-catanya
Page #277
--------------------------------------------------------------------------
________________ mainahitopadeza bhAga 3 jo. yuktache, evo viveka koTigamai bhavomA bhAgya yogeja thai zakache. avidyAno nAzathaye chate sadviveka jAgI shkech.|| 3. zuddha-nirmala AkAzamAM paNa cakSu vikArathI jema rAtuM pIla dekhAyache, tema avivekathI AtmAmA vividha vikAro pratibhAseche. AtmA AkAzavata niraMjana chatAM upAdhi saMbaMdhathI malIna- vikArI bhAseche, sarva upAdhi-saMbaMdha dUrathaye chate AtmA sahaja svabhAvamA sthita thai rahecha, nirmala niSkaSAyaja AtmAnoM sahaja svabhAvache. rAga dveSAdika upAdhi dUrathavAthI sphaTika ratnanI svabhAvika kAMti jevoM nirmala Atma dharma pragaTa thai jAyache. // . . . . . 4. joke rojAnA yoddhAo yuddha kareche chatAM rAjAja jItyo hAryoM kahevAyache, tema zubhAzuMbha kamathIja sukha- duHkha prApta thAyache; chatAM AvivekathI amuka AtmAe amuka upara anugraha yA nigrahakoM kahevAyache. karmanI vicitretAthI :phalanI vicitratA thAyache chatAM A kArya mArAthIthayu, mArA, vinA Adhu kAma banI zakaja nahiM,' jhuMja sarva pAlana krNchu| morAvinA koi-pAlaMka nathIja evaM ka tva abhimAna karavU e kevala avivekanuMja jorache, avivekI puruSAe mithyAbhimAna kadApi karatAja nathI tevA prAjJa puruSo to sarvamA sAkSI pazuja sevle.|| .. . . . .. , ... ... 5. jema-dhaMtUro pIne gAMDo-bayelo AdamI sarvatra sotana dekhe . . . . . . . . . . . . .... /
Page #278
--------------------------------------------------------------------------
________________ 64 janahitopadeza bhAga 3 jo. samazIlaM mano yasya, saM madhyastho mahAyuniH // 3 // sva svakarma kRtAvezAH, sva svakarma bhujo nraaH|| narAga nApi ca de, madhyastha staSu gacchati // 4 // manaH syAd vyAvRtaM yAvat, paradoSa guNa grahe // kArya vyagraM varaM tAvan, madhyasthe nAtmabhAvane // 5 // vibhinnA api paMthAnaH, samudra saritAmiva // madhyasthAnAM parabrahma, prApnuvantyekamakSayam // 6 // svAgamaM rAga mAtreNa, dveSamAtrAtparAgamaM // na zrayAmastyajAmo vA, kiMtu madhyasthayA dRzA ||nnaa madhyasthayA dRzA sarve, dhvapunabaMdhakAdiSu // cArisaMjIvanI cAra, nyAyAdAzA smahe hitaM // 8 // // rahasyArtha // 1. madhyasthatA AdaravAIja sadviveka prApta thAya che, athavA. vivekavaMtaja madhyasthatA Adare che, mATe madhyastha rahevA zAstrakAra upadi . jethI apavAda pAtra ya, na paDe evI aMtaradRSTiyI madhya
Page #279
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. 65, sthatA AdaravI yukta che. madhyasthatA sevavAthI savala yuktino yogya Adara karavAmAM Ave che ane kutarka karavArUpI vAla capalatA dUra, karavAnuM vane che. 2. madhyastha manarupI vAcharaDuM yuktirUpI gaune anusarIne cAle che. arthAt madhyastha mANasane ApamatinI khecAkheMca hotI nathI.. paraMtu tuccha AgrahItuM manarupI mAMkaDUM to yukti yukta vAtanuM paNa khaMDanaja karavA tatpara thai jAya che. te kevala Apamati mujava vAtane kheMcI jAya che, tethI sAcI vAtane paNa khoTI pADavA prayatna karavA. te cukatuM nathI. madhyastha mana to satyaneja satya tarIke svIkAre che.. 3. svaiSTa artha sAdhavAmAM kuzala ane anya arthamAM udAsIna. evA sarva nayomA je samabhAve rahe cha, lagAre haTha tANa karatAja nathI te mahAmunine madhyastha jANavA. madhyastha muni sarva naya vacanone sA pekSapaNe vicArI svahita sAdhavAmAM tatpara rahe che. 4. sarva koi potapotAnA karmAnusAre ceSTA kare che ana te. mujaba phala bhogave cha temAM madhyastha rAga ke roSa karatoja nathI. sacatra sAkSI bhAve vartatA svahita sukhe sAdhI zakAya che. mATe sarva anukUla yA pratikUla saMyogomAM rAga dveSa tyAne sarvadA samabhAva ra-- . hevA sAvadhAna tharbu yukta che.
Page #280
--------------------------------------------------------------------------
________________ jainahitopadeva bhAga hai jo. citte pariNataM yasya, cAritramakutobhayaM // . akhaMDajJAnarAjyasya, tasya sAdhoH kuto bhayaM // 8 // // rahasyArtha // 1. jene koinI kaMipaNa paravA nathI evA eka sarakhA udAsIna svabhAvavALA mahApuruSane bhaya bhrAMti janya kaSTa paraMparA hoyaja kema? madhyastha dRSTi mahApuruSa sadA nirbhaya bhayabhrAMtithI muktana rahe che. 2. bhAre bhayathI bharelA saMsAra mukhathI zRM? tethI saryu. bhaya arelu mukha te duHkharupaja che. sarvathA bhaya rahita sahaja Atmika mukhaja sukharUpa gaNavA yogya che. Adhi vyAdhi ane upAdhi janya duHkhI bharelA saMsAramA sukhamAtra nAmanuMja che. janma maraNathI mukta kare evaM khabhAvika jJAna sukhaja sAcu che. 3. samyag jJAnavaDe jJeya-padArthane yathArtha jonAra munine bhaya rAkhavAtuM prayojana che ? sahaja sukhamA jhIlI rahelA munine pudgalika sukhanuM prayojana nathI. pudgala uparathI mUcho uThI javAthI sahaja nivRtti mukha saMpaje che,
Page #281
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. 4. nirmala jJAnarupI-zakhane dhArI, mohanI phojano ghAta karanAra muni saMgrAmanA mokhare ubhelA hAthInI pere lagAre bItA nathI. tIkSNa jJAna dhArAvaDe sAvadhAnapaNe sakaLa moha subhaTone vidArI nAMkhI zivazrIne saMpAdana kare che. 5. jenA manamA kharI jJAnakalA jAgI che te sadA bhaya rahita AnaMdamAM masta rahe che, je vanamA mayUro vicare che tyAM bhujaMgano bhaya hoyaja kema ? jyAM kesarI krIDA karato hoya tyAM gajano pracAra saMbhaveja kema ? jyAM jaLahaLato sUrya udaya pAmyo hoya tsAM aMdhakAra rahevA pAmeja kema ? tattva dRSTi paNa tevIja prabhAvavALI che. 6. mohAstrane niSphala karavA samartha jJAna bakhtara jeNe dhAyu che tene karma saMgrAmamAM bhaya ke bhaMga hoyaja zAno ? tatva dRSTine mohano bhayaja nathI. te game tevA sama yA viSama saMyogomAMthI sAvadhAnapaNe pasAra thai jAya che. 7. mohathI muMjhAyelA jIvo bhayabhIta thakA bhava aTavImA bhamyAja kare che. mUDha jIvo bhayabhIta thakA kaMpyAja kare che. paraMtu pravala jJAnavaMtanuM to eka paNa ruMvAIM kaMpatuM nathI. te to nirbhayapaNe svabhAvika Atma sukhamA magna rahe che.. 8. jenA cittamA nirbhaya cAritra pariNamyuM che evA akhaMDa
Page #282
--------------------------------------------------------------------------
________________ 70 zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. jJAna tejathI tapatA sAdhu munirAjane zAthI bhaya saMbhave ? zuddha cAritravaMtane kazo bhaya nathI. zuddha cAritra sarva bhayane dUra karI akhaMDa anaMta sukha sAdhI zake che. // 18 // anAtmazaMsASTakam // guNairyadi na pUrNo 'si, kRtamAtma prazaMsayA // guNairevAsi purNazcet, kRtamAtma prazaMsayA // 1 // zreyodrumasya mUlAni, svotkarSAMmaH prvaahtH|| puNyAni prakaTI kurvana, phalaM kiM samavApsyasi // 2 // AlaMbitA hitAya syuH, paraiH svaguNarazmayaH // aho svayaM gRhItAstu, pAtayanti bhavodadhau // 3 // uccattva dRSTi doSottha, svotkarSajvara saMjJikaM // pUrvapuruSa siMhebhyo, bhRzaM nIcatva bhAvanaM // 4 // zarIrarUpa lAvaNya, praamaaraamdhnaadibhiH|| utkarSaH paraparyAya, zcidAnanda ghanasyakaH // 5 // zuddhAH pratyAtma sAmyena, paryAyAH pribhaavitaaH|| azuddhAzcA 'pakRSTatvAn, notkarSAya mhaamuneH|| 6 //
Page #283
--------------------------------------------------------------------------
________________ G zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. kSobhaM gacchan samudro'pi, svotkarSapavaneritaH // guNaiaughAn budabudI kRtya, vinAzayasi kiM mudhA // 7 // nirapekSAnavacchinnA, naMtacinmAtramUrtayaH // yogino galitotkarSA, prakarSAnalpakalpanAH // 8 // 7.1 // rahasyArtha // 1. jo tuM guNothI pUrNa nathI to Atma-prasaMsA karavAthI saryu. temaja jo tuM guNathI pUrNa che topaNa Atma-prazaMsA karavAnuM kaMpaNa prayojana nathI. kemake guNahInane khoTI Atma prazaMsAthI kaMi phAyado thato nathI, temaja saMpUrNa guNavaMtane kRta kRtyapaNAthI paraspRhA naSTa thai javAthI potAnI prazaMsA potAnA mukhe karavAnuM kaMi paNa prayojana:rahetuMja nathI. 2. jema jalanA pravala pravAhathI vRkSanAM mUlADIyAM ughADa paDI javAthI tene phala besatAM nathI, tema Atma - utkarSathI karelAM sukRtone pragaTa karI vakhANavAthI viziSTa Atma lAbha saMpAdana thai zakato nathI.
Page #284
--------------------------------------------------------------------------
________________ '72 zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. 3. ApaNA guNonuM bIjA avalaMbana kare te hitakArI thAya che, __"paNa jo potAnA guNa poteja gAvA bese to tethI adhogatinI prApti ___ thAya che. guNagrAhI janone guNInA guNa gAvA ucita ane hitakArI cha 'paNa guNI mANase svamukhe khaguNa gAvA anucita ane ahitakArIja 'che. mATe mokSArthI janoe sadA guNagrAhI thavA sAthe AtmazlAghAnA samULago tyAga karavo ucita che. svazlAghArthA prANI laghutAneja pAme che. 4. ApagAmA anya karatA adhikatA mAnavArupI doSathI utpanna thayelA svAbhimAnarUpI jvarane zAnta karavAno uttama upAya eche ke ApaNe pUrva puruSa siMhothI laghutA bhAvavI. pUrva puruSa siMjhonA pavitra caritrane sArI rIte saMbhArI yAda lAvatAM ApaNuM gumAna ApoApa gaLI jAya che. 5. zarIra, rupa, lAvaNya, grAma, ArAma, ane dhana vigere para paryAyovaDe va utkarSa mAnavo AtmAnaMdI jIvane bilakula ucita nathI. tevI vastu vaDe to kevaLa pudgalAnaMdI jIvoja garva kare che, paNa AtmAnaMdI karatA nathI. 6. jJAnAdika zuddha paryAyo paNa pratyeka AtmAne sarIkhA ho| __ cAyI ane zarIra vigere azuddha paryAyo apakRSTa ( najIvA) hovArthI te vaDe mahAmunine khokarSa karavo lAyaka nathI. zuddha poyovaDe
Page #285
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. paNa garva karavo yukta nathI to najIvA zarIrarupa lAvaNyAdika azuddha paryAyovaDe to garva karavoja kema ghaTe? 7. guru mahArAja ziSyane upadezeche ke bhAi tuM dIkSita chartA khotkarSa vaDe saMyamano kSobha karIne guNa ratnono vyartha vinAza zA mATe kare che ? game teTalA guNane pAmelo saMyamI svaguNano garva karabAthI hAnija pAme che. 8. spRhA rahita ane akhaMDa anaMta jJAnanAja namunArUpa yogI jano sva utkarSa ane para apakarSa saMbaMdhI sarva kalpanAothI muktaja rahe che. sva svarUpamAM sthita yogIjano kevala niHspRha hovAthI Apa vaDAi ke paranindA karatAja nathI. teo to parama sukhamaya nivRtti mArgaja pasaMda kare che, para pariNatirUpa kutsita pravRtti temane asaMda paDatIja nathI. // 19 // tattvadRSTayaSTakam // rUpe rUpavatI dRSTi, dRSTvA rUpaM nimuhyati / / majjatyAtmani nIrupe, tattvadRSTisvarUpINI // 1 // bhramavATI bahirdRSTi, bhramacchAyA tadIkSaNaM / /
Page #286
--------------------------------------------------------------------------
________________ 74 zrI jainahitopadeza bhAga 3 z2o. abhrAntastattvadRSTistu, nAsyAM zete sukhaashyaa|| 2 // prAmArAmAdi mohAya, yadRSTaM bAhyayAdRzA // tattvadRSTyA tadevAMta, nItaM vairAgya saMpade // 3 // bAhyadRSTiH sudhA sAra, ghaTitA bhAti suMdarI // tattvadRSTestu sA sAkSA, dviNmUtrapiTharodarI // 4 // lAvaNya laharI puNyaM, vapuHpazyati bAhyadRk // tattvadRSTiH zvakAkAnAM, bhakSyaM kRmikulAkulaM // 5 // gajAzvairbhUpabhavana, vismayAya bhirdshH|| tatrAzvebhavanAtkoapi, bhedastattvadRzastuna // 6 // bhasmanA kezalocena, vapu dhRtamalena vA // mahAntaM bAhyagvetti, citasAmrAjyena tattvavit // 7 // na vikArAya vizvasyo, pakArAyaivanirmitAH // sphuratkAruNyapIyUSa, vRSTayastattva dRSTayaH // 8 //
Page #287
--------------------------------------------------------------------------
________________ jainahitopadeza bhAga 3 jo. * // rahasyArtha // 1. bAhyadRSTi jIva pudgalika rUpa joine muMjhAya che-mUDha banI jAya che, paNa arupI evI tattva dRSTi to nirmala nirAkAra Atma svarUpamAMja mana thai rahecha, vAhyadRSTi bahAra doDe che. ane aMtaradRSTi svabhAvamA rame che. ___ 2. vAhyadRSTi e bhramanI vADI che ane bAhyadRSTithI jovu e bhramanI chAyA che. temAM bhrAMti rahita tattvadRSTi to sukhanI AzAthI sUto nathI. paNa pudgalAnaMdI-bAhyadRSTi jarUra temAM sukha buddhithI vizrAMti kare che. 3. gAma, ArAma Adi bAhyadRSTithI jotAM jarura jIvane moha upajAve che, paNa tattvadRSTithI jotA to te vairAgyarasanI vRddhi mATeja thAya che. vAhyadyaSTi jIva madhanI mAMkhInI jema temAM muMjhAi mare cha, paNa tattvadRSTi to sAkaranI mAMkhInI pere miSTa svAda lai temAMthI sukhe mukta thai zake che. tattvadRSTipaNuM jAgatAM cakravartI pote potAnI sakala samRddhine sahajamAM tajI dai saMyamano svIkAra kare che. paraMtu mUDha dRSTi evo bhIkhArI potArnu rAmapAtra paNa tyajI zakato nathI, e sarva mohanoja mahimA che. 4. vAhyadRSTi jIva, muMdarI (strI) ne amRtanA nicolathI gha
Page #288
--------------------------------------------------------------------------
________________ 76 zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. DelI mAne che, paNa tattvadRSTi to teNIne viSTA mUtrAdika azuciyukta dehavAlIja mAne che. bAhyadRSTi koi suMdara strIne dekhI teNInA rUpalAvaNyamAM muMjhAi temAM pataMganI pere jhaMpalAya che, paNa tattvadRSTi to teNIne azucimaya samajIne tethI tadana dUraja rahevA iccheche. tattvaSTi viSaya sukhane viSa samAnaja lekhe che. 5. bAbadRSTi jIva zarIrane lAvaNya laharIthI pavitra mAne che, paNa tattvadRSTi to nAnA prakAranA karamIyAM vigerethI bharapUra dehane phakta kAgaDA kUtarAvaDe bhakSaNa karavA yogyaja mAne che. tene bAhyahaSTinI pere kSaNika, azuciM ane bhautika deha prapaMcamAM muMjhAi svatavya vimukha thavAna hotuM nathI. te to kSaNa vinAzI deha dvArA banI zake teTaluM svahita sAdhI levA sAvadhAna thai rahe che paNa vinAzI dehano vizvAsa karatoja nathI. 6. bAhyadRSTi jIva rAjAnA mahelamAM hAthI ghoDAnI sAhevI joi cakita thai jAya che, paraMtu tattvadRSTine to temAM hAthI ghoDAnA vanathI kaMi vizeSa lAgatuM nathI. tene to tevo mahela ane tevU vana , samAnaja lAge che. 7. vAbadRSTi jIva, bhasma lagAvavAthI, kezano loca karavAthI ane malamalIna deha rAkhavAthI koine mahaMta mAne che. paNa tattvadRSTi / / to tenI aMtara samRddhithIja tene tevo lekhe che. tattvadRSTi AtmA Ramutaandon
Page #289
--------------------------------------------------------------------------
________________ 77 mainahitopadeza bhAga 3 jo. , bAghadRSTinI pere uparanA DolaDimAka mAtrathI koine moTo mAnI letA nathI. teto tenA sadbhuta guNonI sArI rIte parIkSA karIneja tema mAne che. 8. atyaMta karuNArupI amRtane varSanArA tattvadRSTi puruSo vizvanA tilamAtra ahitane mATe nahiM, kiMtu kevaLa upakArane mATeja nimarmANa thayelA che tatvadRSTi mahApuruSono janma lokanA abhyudaya mATe ja thAya che. teo paramArthathI aMghalokone, AMkho ApIne uddhareche. teo paramArtha paMtha vatAvIne avaLe raste caDhalAone savale raste dore che, teoja anAthanA nAtha ane azaraNanA zaraNa che. teoja vizvanA kharA mitra, baMdhu ke pitA che, ane tethIja sadA sukhanA arthI janovaDe avalaMvavA yogya che. tevA niHsvArtha mitra vinA vi. zvano kadApi uddhAra thavAnoja nathI. jyAre tyAre tevA niSkAraNa baMdhu maLyeja mukti maLavAnI che tethI mokSArthI janoe tevA jagat baMdhunIja japamALA gaNavI yogya che. tevA paropakArI pitAnI sevA sAcA dilathI karanArA sAdhaka puruSonI sidi jyAM tyAM mukhethI ' thai zake che, mATe teja karavA yogya che.
Page #290
--------------------------------------------------------------------------
________________ jainahitIparderza bhAga 3 jo. // 20 // sarva saMmRddhi aSTakam / / bAhyadRSTi pracAreSu, mudriteSu mhaatmnH|| aMtarevAvabhAsante, sphuTAH sarvAssamRddhayaH // 1 // samAdhi naMdanaM dhairya, daMbholiH samatA shcii| jJAnaM mahA vimAnaM ca vAsavazrIriyaM muneH // 2 // vistArita kriyA jJAna, carma chatrI nivArayan // mohamleccha mahAvRSTiM, cakravartI na kiM muniH // 3 // navabrahmasudhAkuMDa, niSThAdhiSThAyako muniH|| nAgalokezavad bhAti, kSamAM rakSana prytntH||4|| muniradhyAtma kailAze, viveka vRSabha sthitaH // zobhate viratijJapti, gaMgAgauriyutaH zivaH // 5 // jJAnadarzanacaMdrArka, netrasya nrkcchidH|| .. sukhasAgara mamasya, kiM nyUnaM yogino hareH // 6 // yA sRSTibrahmaNo bAhyA, bAhyApekSAvalaMbinI / / muneH parAna pekSAMta, guNasRSTi stato 'dhikA ||
Page #291
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. snai striMbhiH pavitrA yA, zrotobhi khi jAnhavI / / siddhayogasya sApyarIt, padavI na davIyasI // 8 // mamewa // rahasyArtha / / vAharaSTipaNAno doSa naSTa thaye chate mahAtmA puruSane aMtaramAMja sarva samRddhi sphuTatara bhAse che. Ama vanavAthI tatvadRSTipaNuM adhikAdhika nirmala thatuM jAya che nirmala tattvadRSTinA yoge sakala samRddhi sahaja ghaTamAM pragaTe che. jethI sahajAnanda yukta thavAthI viSayAsakti vigere vikAro svataH vinAza pAme che. ane nirmala jJAnAdi sadguNo pUrNa rIte pragaTe che. 2. samAdhirupI naMdanavana, dhairyarupI vana, samatArupI iMdrANI, ane jJAnarUpI vizAla vimAna, evI iMdranI sAhevI munine ghaTamAMja pragaTe che. tattvadRSTi nirmatha munirAjane iMdrathI adhika sAhevI aMtaramAM pragaTe che. 3. vizAla jJAna ane kriyArupI carmaratna ane chatraratnathI moharupI mleccha rAjAnI mahAvRSTine nivAratA munirAna cakravartInI barovarI ko che. nirmala jJAna darzana ane cAritrarUpI ratnatrayI A
Page #292
--------------------------------------------------------------------------
________________ jainahitopadeza bhAga 3 jo. rAdhaka munirAja koi rIte cakravatIMthI nyUna nathIja, kiMtu adhikaja che, 80 4. navanavA jJAnAmRtanA kuMDamAM magna raho prayatnathI kSamAnuM pAlana karanArA muni, pRthvItuM pAlana karanArA nAgeMdranI pere zobhe che. adhyAtma jJAnarUpI amRtanA kuMDamAMja magna rahI sahaja zAMtine sAkSAt anubhavanArA kSamAzramaNo AtmaguNathI nAgeMdra karatAM adhika zobhe che. adhyAtmarupI kailAzamAM vivekarupI vRSabha upara AruDha thayelA munijJapti (jJAna) ane nivRtti ( cAritra ) yukta hovAthI gaMgA ane gaurI yukta ziva-zaMkaranI pere zobhe che. tattvathI jotAM adhyAtma girinA ucca zikhara upara rahelA ane sadviveka nRpabha upara svAra thai samyag jJAnakriyAne samatAthI sevanArA nigraMtha aNagAro sadaguNomAM koi rIte ziva-zaMkarathI utaratA nathI. 6. jJAna ane darzanarUpI caMdra ane sUrya jevAM nirmala netrovAlA, narakane chedavAvAlA ane sukhasAgaramAM zayana karanArA munirAja koi rote harithI nyuna nathI. paramArthathI viSNu karatAM vadhAre samRddha cheM 7. paraspRhArahita sahaja aMtaraguNa sRSTine karanArA munirAja bAhya vastuonI apekSAvAlI bAhya sRSTine racanAra brahmA karatAM bahu cadi
Page #293
--------------------------------------------------------------------------
________________ jainahitopadeza bhAga 3 jo. ___ yAtA che. niHspRhapaNe Atma guNoneja pragaTa karanArA muniyo upAdhi yukta vAhya sRSTinA karanArAM brahmAne sadguNothI ullaMghI jAya emA: Azcarya zuM ? nirupAdhika guNasRSTi karavI eja muninuM kartavya che. 8. jema triveNIthI gaMgA nadI pavitra manAya che, tema ratnatra-- yIthI pavitra gaNAtI zrI tIrthakaranI padvI paNa siddhayogI mahApuruSa : munirAjane kaMi durlabha nathI. jeNe mana vacana ane kAyAne varAvara . niyamamA rAkhI yoga sAdhanA karI che evA siddhayogI mahApuruSane ; tIrthakara mahArAjanI parama pavitra padvI pAmacI paNa mulabhaja che. // 21 // karmavipAka dhyAnASTakam / / duHkhaM prApya na dInaH syAt , sukhaM prApya ca vismitA muniH karma vipAkasya, jAnana paravazaM jagat // 1 // yeSAM bhrUbhaMga mAtreNa, bhajyante parvatA api // tairaho karma vaiSamye, bhUpaibhikSA 'pi nApyate // 2 // jAti cAturya hIno api, karmaNyabhyudayA vahe // kSaNAdrako 'pi rAjA syA, cchatracchannAdigaMtaraH // 3 //
Page #294
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 82 zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. viSamA karmaNaH sRSTi, dRSTA karamapRSThavat / / jAtyAdi bhUti vaiSamyA, kA ratiM staMtra yoginH||4|| ArUDhA prazamazreNiM, zruta kevalino 'pi ca / / bhrAmyante 'nanta saMsAra, maho duSTena karmaNA // 5 // arvAk sarvApi sAmagrI, zrAMteva paritiSThati // vipAkaH karmaNaH kArya, paryaMta manudhAvati // 6 // asAva caramAvarte, dharma harati pazyataH // 'caramAvarti sAdhostu, chalamanviSya hRSyati // 7 // sAmyaM bibharti yaH karma, vipAkaM hRdi ciMtayan // sa eva syAcidAnanda, makaranda madhuvrataH // 8 // // rahasyArtha // 1. sarve jaganuo udita varmA'nusAreja sukha duHkha pAme che "ebuM samajanArA muni duHkhane pAmIna dIna thatA nayI tema sukhane pAmIne cakita thatA nathI. muni samaje cha ke jagata mAtra karma viSAkane paravaza che.
Page #295
--------------------------------------------------------------------------
________________ - - mamme jainahitopadeza bhAga 3 jo. yAtA che. niHspRhapaNe Atma guNoneja pragaTa karanArA muniyo upAdhi yukta bAhya sRSTinA karanArA brahmAne sadguNothI ullaMghI jAya emA: Azcarya zuM ? nirupAdhika guNasRSTi karavI eja muninuM kartavya che.' 8. jema triveNIthI gaMgA nadI pavitra manAya che, tema ratnatra- . yIthI pavitra gaNAtI zrI tIrthakaranI padvI paNa siddhayogI mahApuruSa : munirAjane kai durlabha nathI. jeNe mana vacana ane kAyAne barAvara niyamamA rAkhI yoga sAdhanA karI che evA siddhayogI mahApurupanche . tIrthakara mahArAjanI parama pavitra padvI pAmavI paNa mulabhaja che. // 21 // karmavipAka dhyAnASTakam // duHkhaM prApya na dInaH syAt , sukhaM prApya ca vismitH| muniH karma vipAkasya, jAnan paravazaM jagat // 1 // yeSAM bhrUbhaMga mAtreNa, bhajyante parvatA api / tairaho karma vaiSamye, bhUpaibhikSA 'pi nApyate // 2 // manA jAti cAturya hIno 'pi, karmaNyabhyudayA vahe // // samaH kSaNAdrako 'pi rAjA syA, cchatracchannadigaMtaraH ||3||nnaar
Page #296
--------------------------------------------------------------------------
________________ 82 zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. viSamA karmaNaH sRSTi, ISyA karamapRSThavat // jAtyAdi bhUti vaiSamyA, kA rati statra yoginH||4|| ArUDhA prazamazreNiM, zruta kevalino pi ca // bhrAmyante 'nanta saMsAra, maho duSTena karmaNA // 5 // arvAk sarvApi sAmagrI, zrAMteva paritiSThati // vipAkaH karmaNaH kArya, paryaMta manudhAvati // 6 // asAva caramAvarte, dharma harati pazyataH // caramAvarti sAdhostu, chalamanviSya hRSyati / / 7 // *sAmyaM bibharti yaH karma, vipAkaM hRdi ciMtayan / / sa eva syAcidAnanda, makaranda madhuvrataH // 8 // - r // rahasyArtha // sarve jaganuo udita varmA'nusAreja sukha duHkha pAme che jAmIjanArA muni duHkhane pAmIna dIna thatA nayI tema sukhane kanekita thatA nayI. muni samaje cha ke jagata mAtra karma viSA
Page #297
--------------------------------------------------------------------------
________________ 83 - zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. 2. jemanI bhRkuTI pharatAM parvatono paNa bhuko thai jAya evA bhUpone viSamakarma yoge bhikSA sarakhI paNa malatI nathI. daiva viparIta chate moTA bhUpAlane paNa peTa bharavAne phophAM mAravAM paDe che. 3. uttamajAti ane caturAi rahita chatAM atyaMta anukUla karma yoge kSaNavAraMmAM rAMka paNa eka chatra rAjya pAme che. pravala punyano udaya thaye chate bhIkhArI jevo mANasa paNa vizAla rAjyavAlo rAjA thai paDe che. 4. karmanI racanA uMTanA varaDAnI jevI vAMkIja che kemake, jAtikula, buddhi, bala, aizvarya pramukhamAM pragaTa viSamatA dekhAya che, sarva koine te eka sarakhA hotAM nathI. pUrvakRta karmaanusAre te sArA naralAM ke vadhAre ghaTADe hoi zake che. karmanI vicitratA pramANe phala. nI vicitratA samajanArA munijanAne tevI viSama sthitimAM ratiprIti hovI ghaTe nahiM, temane prApta sukha duHkhamA samabhAvaja rAkhavo yukta che. 5. aho ! ati AzcaryanI vAta che ke upazamazreNi upara ArUha thayelA zrutakevaLI (cauda pUrvadhara ) muniyo paNa duSTa karmanA yoge patita thaine anaMta saMsAra paribhramaNa kare che. jyAre AvA samartha puruSone paNa karmavipAka chaLe che to bIjA sAmAnya mANasArnu
Page #298
--------------------------------------------------------------------------
________________ 84 zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. to zuM kahetuM ? duSTa karmanI prabalatA pAse prANIonuM kaMDa paNa cAlataM nathI. 6. Atma sAdhakanI sakala sAmagrI kAryasiddhi thayAM pahelAMja thAkI gai hoya te aTakI paDe che. paNa karma - vipAka to svakArya paryaMta karmakAraka anusaryA kare che. te to tenuM zubhAzubha phala tenA karanArane cakhADayA vinA viramatoja nathI. karmanA prabala vegane koi rokI zakatuM nathI. karmano vipAka potAnI pUrNa sattA karmanA karanAranI upara bajAve che. kAyara puruSa tenI pAse phAvI zakato nathI. samartha sAdhaka to rAgadveSa karmanI jaDa kADhI sakala karmanuM mUlathIja nikaMdana kare che. 7. A karma - vipAka dIrgha saMsArI jIvanA dharmane jotAM jotAMmAM harI leche ane paritta saMsArI sAdhunuM to chala joine bhAre khuzI thAya che. karmane kaI zarama nathI te vAta akSare akSara sAcI che. te parama pavitra dharma mahArAja sAthe paNa pUrNa vaira rAkhe che, dharmarAjAnuM zaraNa lenAra sAthai potAnuM paira zodhatoja phare che, ane lAga phAve to vaira vALavAnuM cUkato nathI. game teTalI Atma unnatine pAmelAne paNa sva sAdhyathI cUkAvI nIce gabaDAvI pADe che, AvA dRSTa karmavipAkathI vegalA rahevA icchanAre tenI rAgadveSarupI mAThI jaDa khodI kADhavI joiye. rAgadvepano samUlago nAza karavAthI mohano sarvathA {
Page #299
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. 85 kSaya thAya che, ane moino kSaya thavAthI sakala karma vargano svataH kSaya thai jAya che. 8. karmanA vipAkane hRdayamAM ciMtavato chato je sama viSama sthitimA samabhAvaja rAkhe che-teve vakhate je harSa viSAda pAmato nathI, teja mahApurupa jJAnAmRtano rasa cAkhavA samartha thai zake che. tevA samartha puruSa siMhaja sahajAnaMda magna thai aMte akhaMDa zAsvata sukhanA bhAgI thai zake che. // 22 // bhava-uddhegASTakam / / yasya gaMbhIra madhyasyA, jJAnaM vajramayaM talaM / / ruddhA vyazanazailaughaiH, paMthAno yatra durgmaaH||1|| pAtAla kalazA yatra, bhRtAstRSNA mahAnilaiH // kaSAyAzcitta saMkalpa, velA vRddhiM vitanvate // 2 // smaraurvAmijvalatyaMta, yaMtra snehendhanaH sadA // yo ghora rogazokAdi, matsyakacchapa saMkulaH // 3 // durbuddhi matsaradrohai, vidyudurvAta garjitaiH // yatra sAM yAtrikA lokAH, patantyutpAta saMkaTe // 4 //
Page #300
--------------------------------------------------------------------------
________________ 86 zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. jJAnI tasmAd bhavAMbhodhe, nityodino 'ti dAruNAt // tasya saMtaraNopAyaM, sarvayatnena kAMkSati // 5 // taila pAtradharo yada, drAdhAvedhodyato yathA // kriyA khananya cittaHsyA, dbhavabhIta stathA muniH // 6 // viSaM viSasya vanhezca, vanhireva yadauSadhaM // tatsatyaM bhavabhItAnA, mupasarge'pi yatnabhIH // 7 // sthairya bhavabhayAdeva, vyavahAre munitrajet / / svAtmArAma samAdhau tu, tadapyaMtarnimajjati // 8 // . // rahasyArtha // 1. karma vipAkane samyak citavato muni bhavathI udvigna-udAsI thayo chato jene tarI pAra javA pratidina prayatna karyA kare che te ja bhava samudranuM svarUpa kahe che.-jeno madhya bhAga bahu uMDo che. janma maraNAdika janya anaMta duHkharUpa jala rAzithI athAga bharelo, che, jenuM ajJAna rUpa vajramaya taTuM che-ajJAna aviveka yA mithyA bhramanA AdhAreja saMsAranI sthiti rahelI che ajJAnanA jorathIja cAra gati yA 84 lakSa jIvAyonimA punaH punaH avataravA rupI
Page #301
--------------------------------------------------------------------------
________________ jainahitopadeza bhAga 3 jo. saMsAra bhramaNa thAya che tathA Adhi, vyAdhi ane upAdhi janya aneka kaSTa rupI parvatothI jenI vATa viSama che. AvI vipama sthitimAM jIvane paribhramaNa kara paDe che. chatAM ajJAna vazavI jIvo tethI udvigna (virakta) thatA nathI. 2. valI jemA tRSNArUpI tophAnI pavanathI bharelA krodhAdi kaSAyorupI cAra moTA pAtAla kalazA vividha vikalparUpI velAnI vRddhi kare che, saMsArI jIva tRSNA taraMgamAM taNAtA kaSAyane vazapa-. DI cittamA saMkalpa vikalpone pedA karI parama duHkhano bhAgI thAya che, chatAM ajJAnanA jorathI viSaya tRSNAne tajI teo kliSTa kaSAyone jItI mukha samAdhi sAdhavA alpa paNa prayatna sevI zakatA, nathI. evA ajJAnI jIvo Apa matithI avaLA cAlI duHkha dAvA-- nalamA svayaMpacAya temAM Azcarya zuM?. 3. vaLI jemAM kAma-agnirupI vaDavAnala valI rahyo che, je sneharupI iMdhanathI sadA jAjvalyamAna rahe che, ane bhayaMkara roga zokAdi maccha kacchapothI je cotarapha vyApta dIse che. chatAM avivekI jIvo temAMja rati dhAraNa karI jhaMpalAya che paNa pratyakSa duHkharAzithI mukta thavA prayatna karatA nathI. AvA viveka zUnya saMsArInI vAraMvAra viDaMbanA thayA kare che. // 4. valI durbudi, matsara, ane droharUpI vijalI, vaMTolIyA;
Page #302
--------------------------------------------------------------------------
________________ - ut . zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. ane gariva vaDe jemAM bhramaNa karanArA loko vividha utpAtanA "saMkaTamA AvI paDe che chatAM jaDa-yAtrA (pudgala-prema) ne tajI tanmayapaNe tIrtha-yAtrAdika dharmakaraNI karatA nathI. AvA pradalA naMdI jIvone parAdhInapaNe aneka ApadAo veThavI paDe che. ema samajIne AtmakalpANa sAdhavAne samayajJa puruSa zuM kare che te zAstrakAra poteja jaNAve che. // 5. AvA bhayaMkara bhavasamudrathI atyanta udvega pAmelo jJAnI 'zuruSa tene tarI pAra javAno upAya save yatnathI Adare che. samaya "puruSa AvA bhayaMkara saMsArane taravA pramAdane tajI ratnatrayInuM samyam sevana kare che.|| 6. jevI rIte saMpUrNa telanA pAtrane hAthamA lai cAlanAra tema na rAdhAvedhane sAdhanAra sAvadhAna thai rahe tevIja rIte bhavabhIru munI svacaritra kriyAmA sAvadhAna thai varte che janma maraNanAM anaMtaduHkha. thI vIdhelA bhavabhIru muni dharmakaraNImAM pramAda zIla thatAja nathI. pratyakSa pudgalika sukha tajIne dehane damavA kema ujamAla thatA haze? evI ziSyanI zaMkAnuM zAstrakAra samAdhAna kare che. 7. jema viSatuM auSadha viSa che, ane amitho dagdha thayelAnu auSadha agnija che. tema bhayabhIru munine upasarga saMbaMdhI duHkhano Dara lAgatoja nathI. jema koine sApa karajyo hoya tyAra tene lImaDo
Page #303
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. 89 cavarAve che, ane agrithI dAjhelAne agrinoja zeka kare che, tema janma maraNanAM duHkhathI trAsa pAmelA muni te duHkhane kApavA mATe vividha Upasarga saMbaMdhI duHkhane samabhAve sahana kare che tethI te bhava duHkhathI mukta thai zake che. evI saMpurNa khAtrIthIja vividha upasarga pariSahA dika saMbaMdhI duHkhane samayajJa muni svAdhInapaNeja samabhAvathI sahana karavA tatpara rahe che. // 8. bhavabhIrUpaNAthIja vivekavAn muni dharma vyavahArane sthiratAyI seve che. janma maraNanA bhayathIja samayajJa muni vyavahAra mArganuM dRDha AlaMbana lai nizcaya mArgane sAdhe che. vItarAgamaNIta syAdvAda mArganuM sAvadhAnapaNe sevana karavA samayajJa muni cUkatA nathI tenuM mukhya kAraNa bhavabhayaja che. ema sAdhya dRSTithI zuddha vyavahAratuM sevana karatAM karatAM jyAre potAnA AtmAmAM sahaja samAdhi jAge che, jyAre sAsAt Ala- anubhava jAge che tyAre bhavabhaya paNa aMtara zamAi jAyache. ~M || 23 | lokasaMjJA tyAgASTakam // prAptaH SaSTaguNasthAnaM, bhavadurgAdilaMghanam || lokasaMjJArato na syAda, murnilokottara sthitiH // 1 // yathA ciMtAmaNiM datte, barobadarIphalaiH ||
Page #304
--------------------------------------------------------------------------
________________ 9. zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. hAhA jahAti saddharma, tathaiva janaraMjanaiH // 2 // lokasaMjJA mahAnadyA, manuzroto'nugAna ke // pratizroto'nugastveko, rAjahaMso mahAmuniH // 3 // lokamAlaMbya kartavyaM, kRtaM bahubhireva cet // tathA mithyAdRzAM dharmo, na tyAjyaH syAtkadAca n||4|| zreyo'rthino hi bhUyAMso, loke lokottare ca na // stokAhi ratnavaNijaH, stokAzcasvAtma saadhkaaH||5|| lokasaMjJAhatAhaMta, nIcairgamana drshnaiH|| zaMsayanti sva satyAMga, marmaghAtamahAvyathAM // 6 // AtmasAkSika saddharma, siddhau kiM lokayAtrayA // tatra prasannacaMdrazva, bharatazcanidarzane // 7 // lokasaMjJojjitaH sAdhuH, parabrahmasamAdhimAn / / sukhamAste gatadroha, mamatA matsara jvaraH // 8 // // rahasyArtha // . 1. saMsArarUpI viSama ghATIno pAra pamADanAra pramattaguNasthA -
Page #305
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. 91 naka jene prApta thayuM che evA lokottara sthitivAlA muni lokasaMjJAno tyAgaja kare che. viSaya kaSAyane vivaza thai jema dunIyA dorAya che tema zreSTha maryAdAzIla munirAja lokapravAhanAM kheMcAi jatA nathI. teto svabhAvamAM sthita chatA saMyama AcaraNamAM sadA sAvadhAna thai rahe che. 2. jema koi mUrkha voraDInAM phala lai vadalAmAM ciMtAmaNIrana ApI deche te mUDha mANasa janaraMjana mATe zreSTha dharmane hArI jAya che. jene satya dharmanI kadara nathI te vApaDAthI ciMtAmaNi jevo amUlya dharma sAcavI zakAta nathI. lokaraMjana mATe zreSTa lAbhane cUkI jAya che. pAchalathI tene duniyAnI dekhAdekhI karavAthI bahu kaSTa sahana karavuM paDeche. 3. lokasaMjJAe eka moTI nadIno pravala pravAhache temAM pravezelA koNa koNa taNAyA nathI ? tene tarIne pAra javAne samartha to kevala sAme pUre cAlanArA rAjahaMsa samAna mahAmunirAjana che. je lokasaMjJAno sarvathA tyAga karavA anukUla prayatna seve che teja munirAja teno tyAga karI zake che. vAkInA to lokapravAhamAM taNAyA jAya che. lokapravAhamAM taNAtA puruSArthahInane tAravA koi samartha thatuM nathI. jo janaraMjana tajI kevala svapara kalyANArthe saMyama mArganuM sArI rIte sevana karAya to pravala puruSArtha yoge jarUra teno jaya karI zakAya.
Page #306
--------------------------------------------------------------------------
________________ jainahitopadeza bhAga 3 jo. evI Atma vIryathI teno sarvathA jaya karI sarvottama saMyamane ArAdhI anaMtA AtmAo akSaya sukhane sAdhI zakyA che. 4. jo sarve kare teja kara mAnIye to to kadApi paNa mi'thyAtvano tyAga karI zakAze nahiM. jyAre satya mArganuM zodhana karI tenoja svIkAra karazuM tyAreja ApaNe satya-sAcA sukhane pAmI zakazuM. te vinA to jema dhUmADAnA bAcakA bharatAM kaMi hIro hAthamA Ave nahiM tema satya mArgane tajI svacchaMdapaNe cAlatAM kharaM sukha malI zake nahiM. evA satyamArgane zodhI cAlanArA viralAja hoya che. 5. zreyanA arthI jIvo laukika ke lokottara mArgamAM thoDAja dIse che. jema ratnanA vyApArI thoDA hoyache tema Atma-sAdhaka paNa thoDAja hoyache. jema ratnanI khANa durlabha hoyache tema kalyANArthI uttama jIvo paNa durlabhana hoya che kharaM AtmArthIpaNuM Avaq jIvane durlabha che te vinA satyamArgane zodhI tene dRDhapaNe avalaMbavo kaThInajache. 6. lokasaMjJAthI parAbhava pAmelA prANI svazreyathI cUke che. chatAM loka dekhAvo karavA je teo nIcA vaLIne cAle che te ema jaNAve che ke temanA satya-aMgamA marmaghAtanI mahAvyathA thayelI che, tethIja teo vAMkA vaLIne cAlatA lAge che. loka saMjJAno AmAM A lekha kayoM lAge che.
Page #307
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. 7. zreSTa dharmanI siddhi Atma-sAkSika chatAM loka dekhAvo karavAnuM kAma zuM ? manathI jIva karma bAMdhe che ane manathIja choDI zake che to pachI loka dekhAvo karavAyI zuM vaLe ? nema prasannacaMdra rAja rUpine tathA bharata mahArAjAne sAkSAt anubhavAyuM tema samyam vicArI svakalyANanA arthI jIvoe loka dekhAvo karavAnI buddhi tajI devI. 8. lokasaMjJA rahita sAdhu paradroha, mamatA, ane matsara doSathI mukta hovAthI sahaja samAdhimA masta thai rahe che. je mahAzaya mumukSue lokasaMjJA tajI dIdhI che tene ukta doSonuM sevana kara paDatuja nathI. tethI te zuddha saMyamane sAdhatAM svabhAvika mukhamA magna thai rahe che. paraupAdhi rahita hovAthI nitha muni uttama nivRtti dhArI sahaja samAdhi sukhane pAmI zake che, paNa paraupAdhi grasta evaM koipaNa tevu svabhAvika sukha svapnamAM paNa pAmI zakato nathI. eTalAja mATe mokSa sukhanA arthI janoe loka saMjJAno jarura tyAga karavo joiye, anyathA japa tapa saMyama saMbaMdhI sakala dharma karaNI kevaLa kaSTarUpa thai paDaze. ukta sarva dharma karaNI jo vivekathI Atma kalyANa artheja karavAmAM Avaze to te, saghaLI lekhe paDaze. mATe kevaLa gatAnugatikatA tajI vastu svarUpa samajIneja sAdhana karakhaM hitakArI che.
Page #308
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 3. jo. // 24 // zAstrA'STakam // carmacakSurbhutaH sarve, devAzvAvadhicakSuSaH || - sarvatazcakSuSaH siddhAH sAdhavaH zAstracakSuSaH // 1 // purasthitAnivordhvAdhaH stiryagloka vivartinaH // sarvAn bhAvAnapekSante jJAninaH zAstracakSuSA // 2 // zAsanAt trANazaktezva, budhaiH zAstraM nirucyate // vacanaM vItarAgasya, tattu nAnyasya kasyacit // 3 // zAstre puraskRte tasmAda, vItarAgaH puraskRtaH // puraskRte punastasmin niyamAt sarvasiddhayaH // 4 // adRSTA'rthe'nudhAvataH, zAstra dIpaM vinA jaDAH || prApnuvantiparaM khedaM praskhalantaH pade pade / / 5 / / zuddhoMcchAdyapi zAstrAjJA, nirapekSasya no hitaM // bhautahaturyathA tasya, padasparza nivAraNaM // 6 // ajJAnAhi mahAmaMtraM, svAcchaMdyajvara laMghanaM // dharmArAmasudhAkulyAM, zAstramAhurmaharSayaH // 7 // me 94 ,
Page #309
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. zAstroktAcArakartA ca, zAstrajJaH zAstradezakaH // zAstraikahara, mahAyogI, prApnoti paramaM padam // 8 // // rahasyArtha // 1. sarve manuSya tiyeco carmacakSune dhAraNa karanArA che, eTale ke temane cAmaDAnI cakSu che. devatA mAtrane avadhijJAnarupI cakSu che. sarva siddha bhagavAnone pradeze pradeze cakSu che kemake teo anaMta jJAna ane darzana guNathI yukta che. ane sAdhu munirAjone zAstrarupI divya cakSu hoya che. have zAstracakSu kevI upayogI che te vatAve che. 2. jJAnI puruSo zAstra cakSuvaDe urdhva adho ane tIrthI-traNe lokamAM vartatA sarva bhAvone pratyakSanI pere dekhe che. jema nirmala ArosAmA sAmI vastuonAM pratibiMba sArI rIte paDI rahe che teya nimala jJAnacakSuyI paNa tribhuvanavatI sarva padArthonuM yathArtha bhAna thA zake che. mATena mumukSujano vinaya pUrvaka ahoniza jJAnanuM ArAdhana karavA ujamAla rahe che. have prasaMgopAta graMthakattoM zAstranuM lakSaNa kahe che. 3. mokSa mArganuM zAsana-yathArtha kathana karavAthI ane trANarakSaNa karavA samartha hovAyIM zAstra zabda sArthaka thAya che. evU zAstra
Page #310
--------------------------------------------------------------------------
________________ 96 jainahitopadeza bhAga 3 jo. rAgI dveSI ke vItarAga prabhunAM to vItarAganAM vacanarUpa hoya che. te vinA anya mohAdhInanAM vacana sat zAstrarUpa hoi zakatAM nathI. vacana sarva doSa rahita ane sarva guNa sahita hovAthI zAstrarUpe mAnya karavA yogya che, paraMtu tevA guNavinAnA anya vAgADaMbarInAM vacana sat zAstrarUpa nahi hovAthI mumukSu vargane mAnya karavA yogya nathI . tevAM sat zAstra mAnavAthI mAnanArane zo phAyado thAya che te zAstrakAra poteja batAve che. 4. satzAne Agala karyAthI vItarAgane Agala karyA samajavA. ane vItarAgane Agala karye chate niveM sarva siddhiyo saMpaje che. vItarAga prabhunI pavitra AjJAone mAnya karanAranA sarva manoratha sIje che, ekAMta hitakArI prabhunI pavitra vANIno anAdara karanAra ajJAnI janonA kevA hAla thAya che te zAstrakAra batAve che. 5. zAstrarupI divya dIpaka vinA ajANyA viSayamA ekadama doDatA durbuddhijano mArgamAM pagale panale skhalanA pAmatA parama khedane anubhave che. sat zAstrarUpI divya cakSu vinA jIvane satyamArga sujatoja nayI tethI satya mArgathI cUkI jIva ADoavalo athaDAi bahu herAna thAya che. svakapola kalpita mArge cAlatAM jIvane evA jokhamamAM utaranuM paDe che. jo vItarAga vacananuM zaraNa lahI te mujava vartana karAya - to kaMipaNa bhIti rAkhavAnu kAraNa rahe nahiM.
Page #311
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. 97 6. zAstra AjJA nirapekSa- svacchaMdacArI game tevI ugra kriyA kare topaNa tethI tenuM hita thai zakaze nahiM, paNa jo vItarAga prabhunI pavitra AjJA mujaba zAstra parataMtrapaNe alpa paNa anuSThAna sevaze te tene jarura - hitakArI thai zakaze. keTalAka - aNasamajazrI - zAkhaAjJAne-lopIne sadguruthI jUdA paDI prathama to ugrakriyA karavAno vicAra rAkhe che paNa pAchalathI samayocita sAraNAdikanA abhAve te zithila thai jAya che. sArI buddhithI paNa svacchaMdapaNe sadgurune tajavAmAM ahitaja raheluM che. tethI alpa doSa tajatAM bhAre doSa sevavo paDe che, jema manohara morapachI mATe baudha gurunI AjJA nahi chatAM tenA bhakta bhUmipAle gurunAM caraNasparzano doSa nivAravA bANavaDe te pIMchI letAM te gurunoja ghAta karyo tema kamasamajavAlA ApamatithI alpadoSa tajatAM adhika doSaja seve che. 7. mATe mahAmuniyo zAstrane ajJAnarUpI sarpane damavA jAMgulI maMtra samAna, svacchaMdatA rUpI jvarane zAnta karavA laMghana ( lAMghaNa ) samAna, ane satdharmarUpI ArAmane siMcavA amRtanI nIka samAna lekhe che. samayajJa satapuruSo evA satzAkhanA zreSTha lAbhane kSaNavAra paNa cUkatA nathI. 8. . zAstrokta AcArane sevavAvAlA zAstra - rahasyane samyag jA 7
Page #312
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. pavAvALA, zAstranA mArganeja vatAvavAvAlA ane zAstra sanmukhaja dRSTi rAkhavAvALA mahAyogI-muni nidhe paramapadane pAme che. mATe mokSArthI janoe ekA sadazAstra-sevI satpuruSoja sadA sevA yogya che. // 25 // parigrahASTakam // na parAvartate rAze, rvakratAM jAtu nojhjhati // parigraha grahaH ko'yaM, viDaMbita jagattrayaH // 1 // parigrahagrahAvezA, durbhASita rajaH kirA // zrUyante vikRtAH kiM na, palAyA liMginA mapi ||2shaa yastyaktvA tRNavadAya, mAntaraM ca parigrahaM // udAste tatpadAMbhoja, paryupAste jagattrayI // 3 // cittentara graMtha gahane, bahirnigraMthatA vRthA // syAgAkaMcuka mAtrasya, bhujago nahi nirviSaH // 4 // tyakte parigrahe sAdhoH, prayAti sakalaM rajaH / / pAlityAge kSaNAdeva, sarasaH salilaM yathA // 5 // nyaktaputrakalatrasya, mUrchA muktasya yoginH||
Page #313
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. 99 cinmAtra pratibaddhasya, kA pudgala niyaMtraNA // 6 // cinmAtradIpako gaccheda, nirvAta sthaansNnibhaiH|| niSparigrahatAsthairya, dharmopakaraNai rapi / / 7 // mUchinnadhiyAM sarvaM, jagadeva parigrahaH // mUrchayArahitAnAM tu, jagadevA'parigrahaH // 8 // // rahasyArtha // 1. zAstra upadeza sAMbhalI-sahahIne parigraharnu svarupa samajIne teno viveka dhArako jAno che. prAyaH parigrahaja prANione pIDArnu kAraNa che. mATe teno avazya parihAra karavo joiye teja vAta sphuTa batAve che. trage jagatanA jIvonI vividha viDaMbanA karanAra parigraha evo to Akaro graha che ke ne mUla rAziyI badalAto nathI temaja vakratA tyajato nathI. 2. parigraharUpI pizAcathI parAbhava pAmelA liMgadhArI sAdhuo paNa potAnI (sAdhu) prakRtine tajI jema tema lavatA phare che, aneka unmAda kare che, veSa vigovaNA kare che ane aMte adhoganimAM jAya che e sarva parigrahanoja prabhAva samajavo.
Page #314
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. 3. dhanadhAnyAdika e bAhya parigraha che ane vedodayI thatI viSaya-abhilASA, hAsya, rati, arati, zoka, bhaya, dugaMchA, mithyA tva ane kaSAya e abhyaMtara parigraha che. te bane parigrahane tRNanI jema tajIne je jagatathI udAsI (nyArA) rahe che, tenA caraNa kamaLa ne jagat mAtra pUje che. paNa je te parigrahamA muMjhAi paraspRhA kare che te to jagata mAtranA dAsaja che. mUrchA-mamatAneja jJAnI puruSo pari graha kahe che. 4. jema sarpa kAMcalI utArI nAkhavAthI nirvipa thai jato nathI tema vAhya parigrahanA tyAga mAtrathI kharaM sAdhupaNuM prApta thatuM nathI. kemake viveka vinA dhana vigere tajavA mAtrathI kAi viSaya abhilASA dika aMtara vipa TalI zakatuM nathI. mATe mumukSujanoe to vipaya abhilASAdika aMtara viSa vAravA prathama khapI tharbu joie. jyAM sudhI viSayavAsanA jAgRta che, jyAM sudhI hAsyAdika doponu mutkalanI jema sevana karAya che, jyAM sudhI tattva dRSTi thavA yatna karAto nathI ane jyAM sudhI krodha, mAna, mAyA ane lobhanI sevA ko karAya che, tyAM sudhI sAdhupaNuM cheTuMja samajavU, aMtara viSa TalatAMja sAdhu paNuM saMpaje che. jema sarovaranI pAla toDI nAMkhavAthI mAMhenuM sarva jala kSaNa mAtramA vahAra vahI jAya che, tema parigraharupI pAla toDavAthI-muchonA
Page #315
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. tyAga karavAthI sarva karmamalano kSaNavAramA nAza thAya che. paNa game teTalI kaSTakaraNI karatAM chatAM aMtarano mela dhovA mATe mUrchAno tyAga karyA vinA zuddha thavAtuM nathI. mATe vivekapUrvaka vAhya ane aMtara ubhaya parigrahano parihAra karavo ghaTe che. strI putra lakSmI vigerenI mUchA tajI kevala jJAna dhyAnanoja abhyAsa karanArA sAdhupuruSone pudgalanI zI paravA che ? strI putrane tanIne jo punaH parigraha mamatAthI loka paricaya karI jJAna dhyAna na kayu, saMyamamArga samyag sevyo nahiM, mUchI mamatAja vadhArI to prathamanAM strI putrAdikane tajIne zuM kamANA ? ulaTI upAdhi vadhAravAdI vizeSe viDaMvanA pAtra thavAnA. tema na thAya evaM lakSa rAkharbuja joiye. 7. jema vAyarA vinAnA sthaLavaDe dIvo sthira rahI zake chabujhAto nathI tema dharma-upagaraNovaDe niSparigrahatA sAdhI zakAya che. dharmanI vRddhi karanArAM sAdhanaja dharma-upagaraNa gaNAya che temanuM mamatArahita sevana,karatAM chatAM game te akSaya sukhanA adhikArI thai zake che. paNa jo temAMja ulaTI mamatA karavAmAM Ave to te upagaraNa kebaLa adhikaraNa (zastra ) rUpaja gaNAya. mATe mamatArahita jJAnadarzana ke cAritranAM upagaraNovaDe Atma-upagAranI siddhiM thAya tema yatnathI pravartavaM. ema vivekathI dharmaupagaraNane sevanArane dharmanI vRddhijaM thAya che. paNa jo temAM vivekanI khAmIthI ulaTI mamatA sthapAya to tethI dharmanI vRddhinA badale hAni thavAno prasaMga Ave che. mATe jema dharmopa
Page #316
--------------------------------------------------------------------------
________________ ___ 102 zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. garaNa- sArthakaSaNu-thAya tema vivekathIja varna, yukta che. 8 AvAM kAraNasara zAstrakAra kahe che ke mUrchAvaDe jenI buddhi aMjAi gai che tene AkhaM jagata parigraharupaja che, ane je mahAtmAe mUrchA (mamatA) ne samUlagI mAro che, tene to jagatamA jarA paNa parigrahano lepa lAgeja nahi. A uparathI mUrcha utAravI keTalI vipama che te tathA mUrchA utAryAthI keTalaM vadhuM mukha thAya che, tenuM sahana bhAna thai zake che. game ebuM duSkara kArya paNa puruSArthathI sAdhI zakAya che. ema samajI kAyaratA tanI parigrahano prasaMga tajavA prayatna karayo ghaTe che. // 26 // anubhavA'STakam // saMdhyeva dina rAtribhyAM, kevalazrutayoH pRthak // budhairanubhavo dRSTaH, kevalA'rkAruNodayaH // 1 // vyApAraH sarvazAstrANAM, dikpradarzana meva hi // pAraM tu prApayatyeko', nubhavo bhava vAridheH // 2 // atIMdriyaM parabrahma, vizuddhA'nubhavaM vinA // zAstrayukti zatenApi, na gamyaM yad budhAjaguH // 3 //
Page #317
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 3 joH 103 jJAyerana hetuvAdena, padArthA ydytiiNdriyaaH|| kAlenaitAvatA prAjJaiH, kRtaHsyAtteSu nizcayaH // 4 // keSAM na kalpanA darvI, zAstrakSIrAnagAhinI // viralA stadrasAsvAda, vido'nubhavajihvayA // 5 // pazyatu brahma nirbuddhaM, nidrAnubhavaM vinA / / . . kathaM lIpImayI dRSTi, rvAGmayI vA manomayI // 6 // na suSupti ramohatvA, nApi ca svApa jAgarau / kalpanAzilpavizrAnti, sturyaivAnubhavo dazA // 7 // adhigatyAkhilaM zabda, brahma zAstradRzA muniH / / svasaMvedyaM paraMbrahmA, nubhavenAdhigacchati // 8 // // rhsyaarth|| . 1. jema divasa ane rAtithI saMdhyA jUdI che, tema anubhava jJAna paNa kevala jJAna ane zruta jJAnI jUDhuM che. jema sUrya-udaya pahelA aruNodaya thAya cha tema kevala jJAna pragaTayAM pahelAM anubhava jJAnano udaya thAya chepachI avazya alpakAlamAM kevala jJAna pragaTa thAya che. jema aruNodaya rAtrinA aMte thAya che, tema anubhava jJAna
Page #318
--------------------------------------------------------------------------
________________ 104 zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. paNa zruta jJAnanA aMte pragaTe che. eTale ke zruta jJAna kAraNa che ane anubhava jJAna kAryarUpa che. samyag jJAna vinA kadApi koine pana anubhava pragaTe nahi. mATe kAryArthI jema kAraNa- sevana kare tema anubhavanA arthIe zruta jJAnanu avazya sevana karavU. 2. zAkho to phakta digdarzana karAve che. bAkI saMsArano pAra to anubhavaja karAve che. jema koi mArgamAM maLelu mANasa mArga bhraSTane kharA mArganI dizA batAvI de cha tema zAstra paNa mokSano mArga Ama cha ema batAvI de che. paNa jema sAthe lIdhelo bhUmiyo TheTha mArge pahoM cADI Ape che. tema sahaja anubhava jJAna paNa TheTha pAra pahoMcADe che. 3. vizuddha anubhava vinA zAstranI seMkaDo yuktivaDe paNa paramAtmavatva samajI zakAya tevU nathI. jenu svarUpaja zabda, rupa, rasa, gaMya, ane sparzarahita hovAthI atIMdriya che, tenu pratipAdana akSaravarNa vAkya mAtrathI zI rIte thai zake eka to arUpI Atmadravya ane bIjuM dRSTAMta daine te sukhethI samajI zakAya evaM kaMi upamAna najare ja paDatuM nathI, tethI aMte evAja nizcaya upara AvI zakAya ke paramAtmatattva jevU kaMi vIjuM cheja nahi, te tattva pAmelA sarva samAnaja cha, tathA tevo satya anubhava thayeja te tattva samajI zakAya ema che, __ paNa anubhava jJAna pragaTyA vinA paramAtmatattva yathArtha samajI zakAya tema nayI. mATe tevo anubhava pragaTAvavA zruta jJAna viSaye pUrato prayuva karavo yukta che.
Page #319
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. 105 4. jo hetuvAde karI AvA atIMdriya padArthono nizcaya thAto hota to to te kyArano karavA paMDito cUkata nahiM. paNa tema karavU azakya jANIne teo karI zakyA nathI. tarka, anumAna ke yukti vigerethI tebhae AtmAdi arupi-dravyano nizcaya karyoM hota te saM. baMdhI koi jAtano vivAda rahetaja nahi. paNa tema thai zakeja nahi. tema karavAne anubhava jJAnanI khAsa jarura che. svAnubhavI paNa paramAtmatattvane yathArtha jANatAM chatAM poteja jANIne virame che. te padArtha atIMdriya hovAthI svAnubhava vinA zrotAnA grAhyamA Avato nathIAvI zakato nathI. svAnubhava thaye te seheja yathArthapaNe samajI zakAya che. 5. keTalAka paMDitonI kalpanA-kaDachI, zAstra-kSIramA pharI, chatAM teo anubhava-jIbha vinA teno svAda melavI zakyA nahiM. anubhava jJAna pragaTa thayeja sarvajJa praNIta zAstrano yathArtha svAda cAkhI zakAya che. .. 6. advitIya anubhava jAgyA vinA lipIvAlI, vANIvAlI, ane manavAlI rupi dRSTithI arUpi-advitIya anupama paramAtma tatva ne kema joi zakAya ? jyAre apUrva sAmya sevanathI anupama anubhava jAgaze tyAreja atIMdriya tattvanuM yathArtha bhAna thaze te vinA kevala a bharamaya lIpI, vANI, ke manavAlI rUpI dRSTithI arUpI evA zuddha
Page #320
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. - Atma tattvatuM yathArtha bhAna thai zakavAnuM nahiM. kAryArthIe kAryA'nukula kAraNona sevana karaja 'joie. te vinA iSTa kArya siddhi nathI. mATe zuddha Atma tatvanA kAmI puruSe nidvaMdva (sarva kleza rahita zuddha) anubhava mATe prayatna karavo. 7. suSupti, zayana, jAgara ane ujAgara e cAra dazAo zA. stramA varNavI che. temAM pravala mohanA udayavAlI prathama dazA tathA vividha kalpanAvAlI (savikalpaka) zayana ane jAgara dazA A anubhava jJAnamAM ghaTI zake nahiM. temAM to samasta vikalpanI vizrAnti zAntirUpa nirvikalpa cothI ujAgara dazAja hovI ghaTe che. 8. zAstra dRSTIthI samasta zabda svarUpane samyaga pAmIne muni, anubhavagamya zuddha Atmatatvane anubhava jJAnavaDe pAme che. eTale ke samyag zruta jJAnanA abhyAsathI anubhava jJAna pAmIne muni zuddha svarUpane jANe-jove che. - // 27 // yogASTakam / / mokSaNa yojanAdyogaH, sarvo'pyAcAraiSyate // viziSya sthAnavArthA, laMbanakAya gocaraH // 1 //
Page #321
--------------------------------------------------------------------------
________________ - - - jainahitopadeza bhAga 3 jo. karmayoga dvayaM tatra, jJAna yogaH trayaM viduH|| viratezveSa niyamAd, bIja mAtraM parezvepi // 2 // kRpA nirveda saMvega, prshmotpttikaarinnH|| bhedA pratyekamatrecchA, pravRttisthira siddhyH||3|| icchA tabatakathAprItiH, pravRttiH pAlanaMparaH // sthairya bAdhakabhI hAniH, siddhiranyArtha sAdhanaM // 4 // arthAlaMbanayozcaitya, vaMdanAdau vibhAvanaM // zreyase yoginaH sthAna, varNayoryatnaeva ca // 5 // AlaMbanamiha jJeyaM, vividha rUpya rUpi ca // arUpiguNasAyujyaM, yogo'nAlaMbanaM paraH // 6 // prItibhakti vaco'saMgaiH, sthAnAdyapi caturvidhaM // tasmAdayoga yogApti, mokSayogaH kramAd bhavet // 7 // sthAnAdyayoginastIrtho, cchedAdyAlaMbanAdapi // sUtradAne mahAdoSa, ityAcAryAH pracakSate // 8 //
Page #322
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. // rahasyArtha // 1. jIvane mokSa sukha sAthe joDI Ape evo sarva sadAcAra yoga' nA nAmathI olakhAya che. tenA pAMca prakAra A pramANe che. 1 sthAna (Asana-mudrA vizeSa ) 2 varNa (akSara vizeSa ) 3 artha 4 AlaMbana (pratimAdi) ane 5 ekAgratA (mananI nizcalatA.) ____2. temAM pUrvalA be karmayoga kahevAya che. ane pAchalI traNa, jJAna yoga kahevAya che. A yoga virati (nivRttizIla) vaMtamAM nizcayathI hoya che. ane vIja mAtra to anerAmAM paNa hoya che. e va- ' canamAM evo dhvani thAya che ke yoganA arthIe nivRttizIla tharbu joiye. 3. A pAMce yogamAMnA pratyekanA kRpA, nirveda, saMvega ane zItalatAne karanArA 1 icchA, 2 pravRtti, 3 sthiratA ane siddhi evA cyAra cyAra bhedo kahelA che. te darekarnu lakSaNa A pramANe. 4. tevA yoga-sevInI kathAmAM bhIti thAya te icchA yoga ukta yogarnu pAlana karavAmAM tatparatA tajAya te pravRtti yoga. te yogarnu sevana karatAM aticArAdika dUSaNa lAge nahiM, lAgavAnI bIka paNa rahe nahi, te sthiratA yoga ane svayaM yoganI siddhi pUrvaka anya (bhavya) jIvone yoganI prApti karAvavI tenuM nAma siddhi yoga samajavo.
Page #323
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI janahitopadeza bhAga 3 jo. 109 5. pUrvokta yogomAMnA artha ane AlaMbana yogarnu caityavaMdana, tathA guruvaMdanAdika karatAM smaraNa rAkhavU. temAM tathA sthAna ane varNayogamA yogI puruSa khazreya mATeja prayatna karavAno che. ukta yogA sevanamA jema adhika prayatna tema ekAgratA dvArA adhika zreya sadhAya che. 6. AlaMbana ve prakAre che. 1 rUpI ane 2 arUpI temAM jina mudrAdikarUpI AlaMvana che. ane arUpI evA siddha bhagavAnanA anaMta jJAnAdika guNomAMja ekAgra upayoga devo te arUpI AlaMvana che. tenuM vIjuM nAma nirAlaMbana yoga che. anAlaMvana yoga utkRSTa yoga che. 7. vaLI miti, bhakti, vacana ane asaMgabhede karIne sthAnAdiyoga cAra cAra prakAre che. pUrvokta icchAdika cyAra prakAravAlA sthAnAdika pAMce yogonA 20 bheda thAya che. ane temanA pratyeke prIti vigere cyAra cyAra bheda gaNatAM yoganA 80 bheda thAya. tethakI 'ayoga' yoganI anukrame prApti thatAMja mokSa yoganI-akSaya avyAvAdha sukhanI saMprApti thAya che. ema samajI mokSArthI sajjanoe upara vatAvelA yoganAM aMgo AdarathI sevana ka ghaTe che. keTalAMka anuSThAna prItipUrvaka ane keTalAMka bhakti pUrvaka ja karavAnAM kayAM che. jemake devavaMdana, guruvaMdana, vigere bhaktipUrvaka karavAnAM che. ane pratikramaNa, kAyotsarga (kAussagga), pacarUkhANa vigere prI
Page #324
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAMga 3 jo. tipUrvaka karavAnA. dravya, kSetra, kAla, bhAva ne lakSamA rAkhI - sarvajJa kathita siddhAntane anusarIne vidhipUrvaka dharmavartana karavU te vacana anuSThAna che. pUrvokta prIti-bhakti yukta vacana anuSThAnane AcaratAM anukrame abhyAsa balathI mana, vacana, kAyAnI, ekAgratA saghAtAM asaMga kriyAno apUrva lAbha male che. asaMga kriyA sAdhanArane mokSa sulabha che. mATe mokSArthIjanoe mana, vacana, ane kAyAnA yogone parabhAvamA jatAM vArI svabhAva sanmukha karavA joiye. pudgalika sukhanI icchA tajIne sahaja Atma sukhamAMja prIti karavI joiye. karavAmAM AvatI dharmakriyAnA paNa pavitra hetu-phala saMbaMdhI sArI samaja meLavI temAM yogya Adara karavo joiye. jema bane tema avidhi doSa tanI vidhi rasika tharbu joiye. 8. ukta sthAnAdika yogano anAdara karanArA ane svacchaMde cAlanArAne sUtra-dAna devAmAM moTo doSa che, evo samartha AcAryono abhimAya che. zAsanano ucchedA thai jaze evI bIkathI paNa prabhunI pavitra AjJAthI vimukhane zAstra zikhavavAmAM moTAmAM moTuM pApa che. // 28 // niyAgASTakam / / yaHkarmahutavAn dIpte, brahmAnau dhyAna dhAyyayA // sa nizcitenayAgena, niyAgapratipattimAn // 1 //
Page #325
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. 111 pApadhvaMsininiSkAme, jJAnayajJe rato bhava // sAvadhaiH karmayajJaiHkiM, bhUtikAmanayAvilaiH // 2 // vedoktattvAnmanaH zudhyA, karmayajJo'pi yoginH|| brahmayajJa itIcchaMtaH, zyenayAgaM tyajanti kim / / 3 / / brahmayajJaM paraM karma, gRhasthasyAdhikAriNaH // ghUjAdivItarAgasya jJAnameva tu yoginaH / / 4 / / bhinnoddezena vihitaM, karma karmakSayAkSamaM / / klRptabhinnAdhikAraM ca, putreSTyAdivadiSyatAM // 5 // brahmArpaNamapi brahma yajJAMtarbhAvasAdhanaM / / / brahmAnau karmaNo yuktaM, svakRtatva smaye dute // 6 // brahmaNyarpita sarvasvo, brahmadRg brhmsaavnH|| brahmaNA juhvadabrahma, brahmaNi brahmaguptimAn // 7 // brahmA'dhyayananiSThAvAna, parabrahma samAhitaH / / brahmaNo lipyatenAthai, niyAgapratipratimAn // 8 //
Page #326
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadezaM bhAga 3 jo. || rahasyArtha // 1. nizcita yAga (pUjA) te niyAga kahevAya che. tenuM svarUpa samajAve che. je zuddha brahmAgnimAM dhyAna-sAdhanathI vividha karmane home che te nizcita yAgavaDe niyAgI kahevAya che. 2. pApanA kSaya karanAra evA niSkAma (pudgalika kAmanA rahita) jJAna-yajJamAM rati karavI yukta che. vaibhavanI icchAthI malIna evA pApayukta karma-yajJa karavAnuM zuM prayojana che ? jemane pApano kSaya karI niSpApa thavA icchA hoya temane to pApayukta karmayajJono anAdara karI kevalajJAna-yajJano ja Adara karavo ghaTe che. kemake lohI kharaDayuM vastra lohIthI sApha thai zake nahi, paNa zuddha jala vigerethI ja sApha thai zake che. tema pApathI kharaDAeluM mana pApayukta karma-yajJathI zuddha thai zake nahiM. paNa pAparahita evA jJAna yajJathI to te avazya zuddha thai zake. mATe ja niSkAma evA jJAna-yajJamAM rakta thaq, jJAnI-vivekIne ucita che. paNa pApayukta karma-yajJa karavAM to ucita nathIja. 3. karma-yajJa paNa karavAnuM vedamAM kathana hovAthI mananI zuddhithI te paNa jJAna-yajJarnu phala Ape che evaM icchanArA brahma-jJAnIo zyena yAgane kama taje che ? jo vIjAM karma-yajJathI mananI zuddhi saMbhave che to AthI kema nahiM ? ema samajI vivekI janoe pApa-yukta sarva karma-yajJono parihAra karavo ghaTe che.
Page #327
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. 113 4. zrI vItarAganI pUjA, sadgurune dAna, dIna dukhIno uddhAra vigere gRhastha-adhikArIne yogya zreSTha AcaraNa brahmayoga4 kAraNa hocAyI jJAna yoga kahI zakAya che, paraMtuH jJAnI-munine to phakta jJAna-yogaja sevavA yogya che. gRhastha yogya AcAra sAdhune sevavAno nathI. kemake vaneno adhikAra bhinna che. 5. judA hetuthI karelI kriyA kliSTa-karmono kSaya karI zake nahiM. eto pApa-karmane kSaya karavAnI pavitra buddhithI ja ucita kriyA vivekathI karavAmAM Ave to ja tethI pApa-karmano kSaya thAya che. paNa tethI viruddha AcaraNathI to kadApi thai zake nahi. sva stra adhikAra mujava karelI karaNI sukhadAyI nivaDe che, sAdhu sAdhu yogya ane gRhastha gRhastha yogya karaNI karatAM sukhI thAya che. paNa sAdhu pote gRhastha yogya ane gRhastha pote sAdhu yogya karaNI karavA jatA ulaTA anartha pAme che. putreSTinIpare (putra mATe karavAmAM Avato yaha vizeSa " putreSTi" kahevAya che, tenIpare) adhikAra viruddha ane nirdoSa zAstra viruddha AcaraNathI anarthana saMbhave che ema samajIne munipuNa jano pApa yukta yajJothI sadaMtara dUra rahe che. aba pavitra evI dharma karaNI paNa pavitra uddezathI kare che. 6. brahmArpaNa kara, eneja jo jJAna yajJarnu kharekhalaM sAvana kahevAmAM Ave to tethI paNa svakRtatva-ahaMkAra eTale pote karyApa
Page #328
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. gAno garva gAlI nAMkhI jJAnAnimA karmanoja homa karavo ghaTe che. prathama ahaMkArano homa karatAM kamanoja homa karavo Thareche. mATeja pApayukta karma-yajJa karavAno kadAgraha tajI gRhasthoe temaja sAdhuoe uparanI yukti yukta vAta vivekathI vicArI sva svaracita sadAcAra sevavo ja yogya che. 7-8. Atma samarpaNa karanAra, tattvadarzI, tattvasAdhaka, tattvajJAnavaDe ajJAnano uccheda karanAra zuddha brahmacarya sevanAra, tattvaabhyAsagAM rakta rahenAra, ane svarUpamAMja ramaNa karanAra evA nizcita yAga saMpanna sAdhuo kadApi pApakarmathI lepAtA nathI, nirlepa rahevA icchanAra sAdhue anaMtarokta lakSaNa dhAravAM joiye. vAkI to ahaMtAmamatA, ajJAna, avivekAcaraNa, ane svArya aMbatAdika sarva apalahaNo to kevaLa durgatinAM ja kAraka che, mATe e sarvathI alagA thai svahita sApa ghaTe che. // 29 // pUjASTakam // dayA~bhasA kRta snAnaH, saMtoSa zubhavastrabhRt // viveka tilakabhrAjI, bhAvanA paavnaashyH||1|| bhakti zraddhAna ghumRNo, mizrapATI raja dravaiH / /
Page #329
--------------------------------------------------------------------------
________________ .. jainahitopadeza bhAga 3 jo. nava brahmAMgato devaM, zuddhamAtmAnamarcaya // 2 // kSamA puSpasrajaM dharma, yugma kSaumadrayaM tathA // dhyAnAbharaNasAraM ca, tadaMge vinivezaya / / 3 / / madasthAna bhidA tyAgai, likhAgre cASTa maMgalIM // jJAnAmau zubha saMkalpa, kAkatuMDaM ca dhUpaya // 4 // prAg dharma lavaNottAraM, dharmasaMnyAsa vanhinA // kUrvan pUraya sAmarthya, rAjannI rAjanA vidhi // 5 // sphuran maMgaladIpaM ca, sthApayAnubhavaM purH|| yoga nRtya parastIya, trika saMyamavAn bhava // 6 // ullasanmanasaH satya, ghaMTAM vAdayata stava / / bhAva pUjA ratasyetthaM, karakoDe mahodayaH // 7 // dravya pUjocitA bhedo, pAlanA gRhamedhinAM // bhAva pUjA tu sAdhUnA, mabhedo pAsanAmikA // 8 //
Page #330
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. - - // rahasyArtha // 1. pUjya pUjA be prakAranI che, eka dravyapUjA tathA bhAvapUjA. zuddha lakSathI karavAmAM AvatI dravyapUjA bhAvapUjAnuM kAraNa hovAthI adhikArI jIvaneM adhika upakArI thAya che. gRhastha dravyapUjAno mukhyapaNe adhikArI che, ane muni bhAvapUjAnAja adhikArI che. paraMtu gRhastha paNa zuddha lakSathI dravyapUjAvaDe bhAva sAdhI zake che. tethI te aMte bhAvapUjAno paNa adhikArI thai zake che. mATe sva svaracita kartavya karavAmAM pramAda nahiM karatAM zuddha lakSapUrvaka AtmArpaNa karatAM rahe joiye. prathama bhAvapUjAnuM svarUpa pratipAdana kareche, evA zuddha lakSathI jo gRhastha dravyapUjA karavAmAM AdaravaMta thAya to te paNa aMte te bhAvane pAme. muninuM to e khAsa kartavyaja che. mATe tene uddezIne mukhyapaNe atra kathana che, paNa eva~ lakSa gRhasthane paNa kartavya che. 2. he bhAi ! nirmaladayA-jalathI snAna karI saMtoSarUpI zubha vastrane dhArI, vinekarUpa tilaka karI, bhAvanAvaDe pavitra Azaya vanI, bhaktirUpa kezara gholI, zraddhArUpa caMdana bhelacI, temaja anya uttama guNarUpa kastUrI pramukha saMyojI navavidha brahmacaryarUpa navaaMge zuddha AtmArUpa devAdhidevanI tuM bhAvathI pUjA kara, 3. kSamArUpI sugaMdhI puSpamAlA tathA vividha dharmarUpa vastra yugala tathA zubha dhyAnarUpa zreSTha AbharaNa he mahAnubhAva ! te prabhUnA
Page #331
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. 117 aMge tuM sthApa, arthAt evA sadguNone tuM dhAraNa kara. e sadguNo tAre avazya dhAravA jevAja che. 4. valI AThe madanA tyAga karavArupa aSTamaMgalane tuM Agala sthApana kara. tathA jJAna-agnimAM zubha adhyavasAyarupa kRSNAguruno dhUpa kara. 5. zuddha dharmarUpI agnivaDe azuddha dharmarUpI luNa utArIne dedIpyamAna vIryollAsarUpI AratI utAro. eTale sarAgavRtti tajI vItarAga vRtti dhAro-dhAravAnA khapI thAo. sarAgadazA e azuddha dharma che. ane vItarAga dazA e zuddha Atmadharma che. mATe azuddha AsmadazAne tajI zuddha AtmadazAnA kAmI thAo. 6. zuddha Atma-anubhavarUpa dedIpyamAna maMgaladIvAne tame prabhunI AgaLa sthApo, ane yogAsevana rUpa nRtya karatAM susaMyama rUpa vividha vAjiMtra vajAvo. arthAt sadbuddhithI tattva parIkSA karI zuddha anubhava jagAvo, ane tema karI pramAda verIne dUra tajI sAvadhAna thai zuddha saMyamarnu sevana karavA pravRtta thAo. ratnatrayInuM pAlana karo. 7. A pramANe satya-ghaMTAvAdane karanArA ullasita manavAlA, bhAva pUjAmAM magna thayelA mahApuruSano mahodaya sulabha che. tAtparyake zrI vItarAga vacanAnusAre vartI satya prarUpaNA karanArA prasanna cisavAlA sAttvika puruSoja paramAtma prabhunI pavitra AjJAnA akhaMDa
Page #332
--------------------------------------------------------------------------
________________ 118 zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. pAlanarUpa bhAvapUjAnA pUrNa adhikArI hovAthI paramapadane sukhethI pAmI zake che, paNa svacchaMdacArI, kaluSita manavAlA, kAyara mANaso kaMi pAmI zakatA nathI, ema samajI paramapadanA arthIe svacchaMdacAritA, kaluSatA, tathA kAyaratA, pariharI, zAstra parataMtratA, kaSAyarahitatA, tathA apramattatA avazya AradavA khapI thaq. 8. A bhAva pUjAmA prastAveM kahelI dravya pUjA mukhyapaNe vyavahAradRSTi evA gRhasthoneja AdaravA yogyache. ane bhAvapUjA to mukhyapaNe nizcayadRSTi evA munirAjoneja upAsavA yogyache. kalyANa paNa temaja saMbhave che. ityalam / / // 30 // dhyAnASTakam // dhyAtA dhyeyaM tathA dhyAnaM, trayaM yasyaikatAM gataM // munerananya cittasya, tasyaduHkhaM na vidyate / / 1 // dhyAtAntarAtmA dhyeyastu, paramAtmA prkiirtitH|| dhyAnaM caikAgrya saMvittiH samApatti stadekatA // 2 // maNAviva praticchAyA, samApattiH praatmnH|| kSINavRttau bhaveddhyAnA, daMtarAtmani nirmale // 3 //
Page #333
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. Apattizca tataH puNya, tIrthakRt karmabaMdhataH // tadbhAvA bhimukhatvena, saMpattizca kramAd bhavet // 4 // itthaM dhyAnaphalAdyuktaM, viMzati sthAnakAdyapi || kaSTamAtraM tvabhavyAnA, mapi no durlabhaM bhave // jiteMdriyasya dhIrasya, prazAntasya sthirAtmanaH // sukhAsanasya nAsAgra, nyastanetrasya yoginaH // 6 // ruddhabAhya manovRtte, dharaNA dhArayArayAt // prasannasyA pramattasya, cidAnaMda sudhAlihaH // 7 // sAmrAjyama pratidvaMdra, maMtareva vitanvataH // dhyAnino nopamA loke, sadeva manuje'pihi // 8 // 119 // rahasyArtha // 1. dhyAtA, dhyeya, ane dhyAna e traNe jene ekatAne pAmyAM che evA ekAgra cittavALA sunine kaMi paNa duHkha nathI. jeTalI e vAvatama khAmI che teTaluMja duHkha zeSa che ema samajavuM ane jema te khAmI jaladI dura thai jAya tema sAvadhAnapaNe teno khapa karavo. . . svarU
Page #334
--------------------------------------------------------------------------
________________ 118 zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. pAlanarUpa bhAvapUjAnA pUrNa adhikArI hovAthI paramapadane sukhethI pAmI zake che, paNa svacchaMdacArI, kaluSita manavAlA, kAyara mANaso kA pAmI zakatA nathI, ema samajI paramapadanA athIe svacchaMdacAritA, kaluSatA, tathA kAyaratA, pariharI, zAstra parataMtratA, kaSAyarahitatA, tathA apramattatA avazya AradavA khapI thaq. 8. A bhAva pUjAmA prastAveM kahelI dravya pUjA mukhyapaNe vyavahAradRSTi evA gRhasthoneja AdaravA yogyache. ane bhAvapUjA to mukhyapaNe nizcayadRSTi evA munirAjoneja upAsavA yogyache. kalyANa paNa temaja saMbhave che. ityalam // // 30 // dhyAnASTakam // dhyAtA dhyeyaM tathA dhyAnaM, trayaM yasyaikatAM gataM // munerananya cittasya, tasyaduHkhaM na vidyate // 1 // dhyAtAntarAtmA dhyeyastu, paramAtmA prkiirtitH|| dhyAnaM caikAyya saMvittiH samApatti stadekatA // 2 // maNAviva praticchAyA, samApattiH parAtmanaH // kSINavRttau bhaveddhyAnA, daMtarAtmani nirmale // 3 //
Page #335
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. 119 Apattizca tataH puNya, tIrthakRt krmbNdhtH|| tabhAvA bhimukhatvena, saMpattizca kramAd bhavet // 4 // itthaM dhyAnaphalAyuktaM, viMzati sthAnakAdyapi // kaSTamAtraM tvabhavyAnA, mapi no durlabhaM bhave // jiteMdriyasya dhIrasya, prazAntasya sthiraatmnH|| sukhAsanasya nAsAgra, nyastanetrasya yoginaH // 6 // ruddhabAhya manovRtte, rdhAraNA dhArayArayAt // prasannasyA pramattasya, cidAnaMda sudhAlihaH // 7 // sAmrAjyama pratidvaMddha, maMtareva vitnvtH|| yAnino nopamA loke, sadeva manuje'pihi // 8 // - // rhsyaarth|| 1. dhyAtA, dhyeya, ane dhyAna e traNe jene ekatAne pAgyAM che evA ekAgracittavALA munine kaMi paNa duHkha nathI. jeTalIe vAvatamA khAmI che teTaluMja duHkha zeSa che ema samajabuM ane jema te khAmI jaladI dura thai jAya tema sAvadhAnapaNe teno khapa karavo. parU
Page #336
--------------------------------------------------------------------------
________________ 120 zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. 2. bAhadRSTipaNuM tajIne aMtara dRSTithI Atma-nirIkSaNa karanAro aMtara-mAtmA dhyAtA-dhyAna karavAno adhikArI che. samasta doSane dalI nirmala sphaTika jevU zuddha svarUpa jemane saMpUrNa pragaTyu che. ekA paramAtmA, dhyeya-dhyAnagocara karavA yogyache. AvA dhyeyamAM ekatA saMlagna bhAna te dhyAna ane e traNenI abhedatA thavI te ekatA athavA laya kahevAya che. evI ekatAmA hu~ dhyAtA chu ane prabhujI dhyeya che evaM bhAna paNa hotuM nathI, eTale huM prabhunA dhyAnA lIna thayo Dhu evo paNa bhedabhAva raheto nathI. temAM to kevala ekAkAra vRttija banI rahe che. 3. jema caMdrakAnta vigere maNimAM sAmI vastunuM pratibiMba par3I rahe che tema (dhyAnavaDe) aMtara malano kSaya thaye chate nirmaLa evA aMtara-AtmAmA paramAtmAnI pratichAyA (patibiMba) paDi rahe che. sarva aMtaramalano sarvathA kSaya thaye chate te aMtara AtmAja paramAtmArUpa . raheche. paNa te pahelo paNa dhyAnanA dRDha abhyAsI mumukSune ekatA pramAtma kharUpa jhalakI raheche. ''prathama to Atma-anubhava sArI rI thAyache ya che. tyArabAda pavitra ekA tIrthagavanI sanmukhatAthI tIrthakara pamArtha pragaTapaNe sa
Page #337
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. 121 majAya che ke pavitra dhyAnanA prabhAvazI AtmAnubhava jAge che, ane tethI zrI tIrthakara nAma karma jevo prakRSTa puNya prakRti paNa baMdhAya che. 5. A pramANe tIrthakara padavInI prApti rupa dhyAnatuM phala jethI prabhave che. evo vIsa sthAnakAdika tapa paNa karavo yukta che. kaSTa mAtra rupa tapa to abhavya jIvone paNa sulabha che. kevala saMsArika sukhane cAhanArA abhavyane ayogyatAthI paramArtha-phalanI prApti ghai zakatI nathI. 6-7-8. have dhyAna karavAne yogya jIvanI kevI dazA hoya che, te kaMi vizeSatAthI jaNAve che. jitendriya, dhIra, prazAnta, sthi. ratAvaMta, sukhAsana, ane nAzikAnA agrabhAge sthApI che dRSTi jeNe, tathA dhyeya vastumA cittane sthira vAMdhI rAkhavA rUpa dhAraNAnA akhaMDa pravAhathI jeNe vAhya manovRttino zIghra rodha kayoM che, prasanna, apramatta, ane jJAnAnaMdarUpI amRtano AsvAda karanArA, temaja anupama evA Atma-sAmrAjyano aMtaramAMja anubhava karanArA, evA dhyAnI-yogInI barobarI kare evo koi paNa devalokamAM ke manuSya lokamAM nathI. sukhAsana eTale dhyAnamAM vighna na paDe evA anukUla padmAsanAdine sevanAra jane bhavava sanAno kSaya yo che, eTale viSaya taCNA jenI zamI gai che, ane ni:spRhatAthI jagatathI nyAro rahI zAntapaNe sahaja-svabhAvamA ja rahI je pramAda rahita paramAtma svarU
Page #338
--------------------------------------------------------------------------
________________ 122 zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. pane ekAgrapaNe dhyAve che, evA Atma guNa - vizrAmI suprasanna dhIra mahApuruSanI jagatamAM koNa hoDa karI zake ? AvA mahApuruSone ja aneka prakAranI uttama labdhi, siddhi vigere saMbhave che, ane AvA dhyAtA puruSoja aMte dhyeya rUpa thAya che. // 31 // tapASTakam // jJAnameva budhAH prAhuH, karmaNAM tApanA tapaH // tadAbhyaMtara meveSTaM, bAhyaM tadupabRMhakam || 1 || AnusrotasikI vRtti, bAlAnAM sukhazIlatA // prAtisrotasikI vRtti, jJaninAM paramaM tapaH // 2 // dhanArthinAM yathA nAsti, zItatApAdi dussahaM || tathA bhava viraktAnAM tattvajJAnArthinAmapi // 3 // sadupAyA pravRttAnA, mupeya madhuratvataH // jJAninAM nitya mAnaMda, vRddhireva tapasvinAM // 4 // itthaM ca duHkharUpatvAt, tapo vyartha mitIcchatAM // bauddhAnAM nihatA buddhi, bauddhAnaMdA parIkSayAt // 5 //
Page #339
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. yatra jinAca ca kaSAyANAM tathA hatiH || sAnubaMdhA jinAjJA ca tattapaH zuddhamiSyate // 6 // tadeva hi tapaH kAryaM, durdhyAnaM yatra no bhavet // yena yogA na hIyante, kSIyante neMdriyANi vA // 7 // mUlottara guNazreNi, prAjya sAmrAjyasiddhaye // bAhyamAbhyaMtaraM cetthaM, tapaH kuryAda mahAmuniH // 8 // 123. // rahasyArtha // 1. karmane zithila karI nAMkhanAra hovAthI jJAnaja tapa che, ema tattvajJAnIo kahe che te tapa ve prakAranuM che, ekato vAhya ane bIjuM abhyaMtara temAM karma mAtrano kSaya karavA samartha evo abhyaMtara tapaja zreSTha che. prAyazcita, vinaya, vaiyAvRtya, svAdhyAya, dhyAna ane kAyotsarga e abhyaMtara tapanA bheda che, AvA abhyaMtara tapanI puSTi mATeja vAhya tapa karavAno ko che. anazana ( upavAsa vigere ) unodarya (alpa AhAra karavo te) vRti saMkSepa ( bhogopabhoganA saMvaMdhamAM vizeSa niyama pAlanA te ) rasatyAga, kAyakleza, ane saMlInatA ( Asana jaya karavA niyama vizeSa ) e vAhya tapanA cha prakAra che.
Page #340
--------------------------------------------------------------------------
________________ 124 zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. vivekI AtmA bAhyatapa sAdhanavaDe abhyaMtara tapanI adhika adhika poSaNA karatoja raheche. 2. iMdriyo ane mana dorI jAya tema dorAvArUpa bAlajIvonI anusrota-vRtti to sarvane sukhasAdhya che, paNa temano jaya karI sAmApUre cAlavA jevI jJAnI puruponI pratisrota vRttija paramataparUpa che. prathamanI vRtti zIkhavI paDatI nathI ane bIjI to khAsa zIkhavI paDe che. 3. jema dhananA adhIne zIta tApa vigere sahavA kaThona paDatA nathI, tema tattvajJAnA arthI evA bhavavAsathI vimukha jIvone paNa sahevA sulabha thai paDe che. 4. kalyANa sAdhavAnA zreSTha upAyamAM lAgelA tatvajJAnI-tapastrIne temAM miThAza upajavAthI niraMtara AnaMdanI vRddhija thatI jAya che. nitya caDhate pariNAme sadupAyadvArA te Atma kalyANane sAdhe che, vivekIne tapa sukha rUpaja che. " 5. AdhI siddha thAya che ke " duHkharUpa hovAthI tapa karavo vyartha che ema icchanAra baudha lokonI mati mArI gai che " kemake tapathI to duHkhane badale sahaja AnaMdanI vRddhi thAya che, mATe evA kAyara ane svacchaMdI sukha - zIlajanonAM vacana sAMbhalI mahA maMgala
Page #341
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. 125 maya tapamAM maMda - Adara na thavuM yathAzakti ubhaya tapamAM avazya udyama karavo. 6. je tapa karatAM, brahmacaryaMnI gupti ( zIla saMrakSaNa), vItarAganI bhakti, tathA kaSAyanI zAnti sukhe sadhAya che, temaja jinezvara prabhunI pavitra AjJAnuM pratipAlana thAya che, tenuM jarApaNa ullaMghana thatuM nathI tevo tapa zuddha-doSa rahita hovAthI avazya AcaravA yogya ja che, tapasyA karavAvAlAe uttama phala meLavavA uparanI vAbata lakSamAM rAkhavA yogya che. kemake te pramANe vartatAMja tapasyA lekhe thAya che, eTale AtmA nirmala thato jAya che, ane aMte sarva karmamalano kSaya thatAM akSaya sukha saMprApta thAya che. 7. tapa karatAM lagAre durdhyAna thAya nahiM, svAdhyAya dhyAnAdika saMyama - yogamAM khAmI Ave nahiM, tema dharmakAryamA sahAyabhuta thanArI iMdriyo samUlagI kSINa thai jAya nahiM, ema khAsa upayoga rAkhIne svazakti gopavyA vinA samatAbhAva lAvIne zrI tIrthaMkara deve paNa sevelA tapano dareka mokSArthIe avazya Adara karavo. 8. ahiMsAdika pAMca mahAvrata ane AhArazuddhi vigere mUla tathA uttara saMyama guNonI zreNirupa zreSTha sAmrAjyanI siddhi karavA mATe mahAmuni paNa ubhaya prakAranA tapanuM yathArtha sevana karavAmAM pramAda kare nahi. kemake saMyamavaDe joke navAM karma rokAya che, paNa saM
Page #342
--------------------------------------------------------------------------
________________ 126 zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. cita karmano kSaya to tapa vaDeja thAya che. ane tyAreja akSaya padanI prApti thai zake che. mATe saMyamanI kharI saphalatA paNa tapathIja siddhaM thAya che. - // 32 // sarvanayAzraya-aSTakam // dhAvanto'pi nayAH sarve, syurbhAve kRtvishrmaaH|| cAritraguNa lInaH syA, diti srvnyaashritH||1|| pRthaG nayAmithaH pakSa, pratipakSa kdrthitaaH|| samavRtti sukhAsvAdI, jJAnI sarvanayAzritaH // 2 // nApramANaM pramANaM vA, sarvamapya vizeSitaM // . vizeSitaM pramANaM syA, diti sarvanayajJatA // 3 // loke sarvanayajJAnAM, tATasthyaM vApyanugrahaH // syAtpRthaG nayamUDhAnAM, smayArtirvAtivigrahaH // 4 // zreyaH sarvanayajJAnAM, vipulaM dharmavAdataH // zuSka vAdAvivAdA ca, pareSAM tu viparyayaH // 5 // prakAzitaM janAnAM yai, mataM sarva nayAzritam //
Page #343
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. citte pariNataM cedaM, yeSAM tebhyo namonamaH // 6 // nizcaye vyavahAre ca, tyaktvA jJAne ca karmaNi // eka pAkSika vizleSA, mArUDhAH zuddha bhUmikAM // 7 // amUDha lakSyAH sarvatra, pakSapAta vivrjitaaH|| jayaMti paramAnaMda, mayAH sarvanayAzrayAH // 8 // // rahasyArtha // 1. anaMta dharma (guNa) vAlI vastunA vIjA vadhA dharmanI sAmA nyataH upekSA karI mukhyapaNe amuka ekaja dharmane sthApanAra naya kahe vAya che. tevA naya anaMtA hovA ghaTe che topaNa atra sthUlatAthI sAta nayarnu kathana karyu che, temAM zeSa sarveno samAveza thai jAya che. naigama, saMgraha, vyavahAra, rujumUtra, zabda, samabhiruha, ane evaMbhUta. e sAte nayanAM nAma che. tenu vizeSa vyAkhyAna vIjA graMthothI jANavA yogya che. atra to phakta samucaya nayonuM svarUpa kaheluM che. sarve nayo utAvalA chatAM svavastu-dharmamAM vizrApa karanArA che. arthAt vastudharmane tajI bahAra jatA nathI, ema samajI cAritra guNamAM lIna sAdhu sarva nayano samAzraya kare che, sarva nayano abhiprAya sAthe maLatAMja saMpUrNa vastu-anaMta dharmAtmaka samajAya che, vIjI rIte voliye to
Page #344
--------------------------------------------------------------------------
________________ 128 zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. sarva nayano eka sAtha Azraya karanAraja cAritra guNamAM lIna hoi zake che, paNa bIjo nahiM. 2. jUdA jUdA nayo paraspara pakSa ane pratipakSayI kadarthita thAya che. arthAt ekeka jUdA jUdA nayaneja avalaMbanAranI mAMhomAMhe svapakSa ane parapakSathI kadarthanA thayA kare che. paNa sarva nayane sarakhI rIte AdaranAra to samatA sukhanoja AsvAda kare che. tAtparya evo nIkale che ke samatArasa ( zAntarasa ) nA arthI jane to sarva nayano sarakhI rIteja Azraya karavo yogya che. arthAt nirapekSapaNe koi nayanuM khaMDana maMDana karavA pravarttaM nahiM. 3. sAmAnya kathana mAtra, apramANa paNa nathI tema pramANa paNa nathI. tenI teja bAta syAt padathI vizeSita thAya to te pramANabhUta thAya che. jemake vastu nitya che, e kathana sAmAnya hovAthI atramANa nathI te pramANa paNa nathI. paNa " syAt nityaM " e kathana vizepita hovAthI pramANarUpa che temaja ' syAt anityaM' evaM kathana paNa pramANabhUtaja che. kemake dareka vastu dravyapaNe nitya che paNa paryAyapaNe to anitya che, jema AtmA dravyapaNe nitya che paNa manuSyAdi paryAyapaNe anitya che. ema pratyeka vastu kathaMcit nityAnitya hoi zake che. e pramANeja sarva nayanuM rahasya samajavAnuM che. tAtparya ke ekalonirapekSa naya pramANa paNa nathI tema apramANa paNa nadhI. paNa vIjA
Page #345
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. 129 nayanI apekSAvALo - sApekSa nayaja pramANabhUta thAya che mATeja sarva nayAzritatA zreSTha che. 4. sarva na yajJa pote sApekSadRSTi hovAthI taTastha rahi zake che, athavA anyajanotuM samAdhAna karI zakavAthI upakArI nIvaDe che, paNa pRthak - ekAMta-nirapekSa nayamAM AgrahavaMtane to ahaMkAra janya pIDA athavA bhAre klezaja pedA thAya che, kemake tevA kadAgrahIne svapakSanuM maMDana karavAno ane parapakSanu khaMDana karavAno sahaja garva Ave che ane tema karavA jatAM saheje kleza badhe che. evaM kliSTa pariNAma sApekSadRSTi evA sarva nayajJane kadApi AvavAno saMbhava nathI. parahita paNa emaja sAdhI zakAya che. mATe sarva nayajJatAja zreSTha che. stra 5. sarva nayajJaneja dharmacarcAthI ghaNo lAbha lai zake che. vAkI vIjAne to zuSkavAda ke vivAdathI lAbhane badale ulaTaye toTo (geralAbha ) ja thAya che. 6. jemaNe sarva nayAzrita dharma prakAzyo che ane te jemane aMtaramAM pariNamyo che temane amAro vAraMvAra praNAma che, satya - sApekSa kathana ane kAraka e ubhayanI balihArI che. 7-8 nizcaya ane vyavahAra temaja jJAna ane kriyAmAM ekAnta pakSa tajIne jemaNe syAdvAdano svIkAra karyo che evA tatvadRSTi, pakSapAta varjita, ane sarva nayano Azraya karanArA paramAnaMdI 9
Page #346
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadaza bhArga 3 jo. puruSona jagatamA jayavaMtA varte che. ekAnta pakSana sarva kadAgraha ane duHkhanu mULa che. ema samajIneja sarva nayAzrita satpuruSoja ekAnta nahiM kheMcatAM sarvatra jJAna ane kriyA, utsarga ane apavAda, tathA nizcaya ane vyavahArano svIkAra kare che. itizama. // upasaMhAra // pUrNo mamaH sthiro'moho, jJAnI zAnto jitendriyH|| yAgI kriyAparastRpto, nirlepo nispRho muniH // 1 // vidyAviveka saMpanno, madhyastho bhayavarjitaH // anAtma zaMsakastattva, dRSTiH sarvasamRddhimAn // 2 // dhyAtA karmavipAkAnA, muhino bhavavAridhaH // loka saMjJAvinirmuktaH, zAstrahara niSparigrahaH // 3 // zuddhAnubhavavAna yogI, niyAgapratipattimAn / / bhAvA dhyAna tapasAM, bhUmiH sarva nyaashryH|| 4 // spaSTaM niSTaMkitaMtattva, maSTakaiH pratipattimAn // munimahodayajJAna, sAraM samadhigacchati // 5 //
Page #347
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. // rahasyArtha // 131 1 - 2. akSaya ane avyAvAdha evaM mokSasukha meLavI ApanAra zreSTha jJAnasaMpanna koNa thai zake che ? tenu samAdhAna kare che. je sarvathA upAdhi mukta thai sahaja guNasaMpattiveja sAra lekhI teneja grahe che, mAMja mana thAya che, temAMja sthiratA kare che, itara koI vastumAM muMjhAto nayI, vIjA saMkalpa-vikala karatoja nayI paNa zAnta citI svabhAvamAja rase che, mana ane iMdriyo upara jeNe jaya meLavyo che paNa temane parAdhIna thai raheto nayI, vAhyabhAvano jeNe tyAga karyo che, ane aMtarabhAva jene jAgRta thayo che, tenIja puSTi mATe je prayatna kare che paNa bIjI nakAmI vAvatamAM rAcato nayI, sahaja saMtoSI che, eMTale jeNe viSayAdi tRSNAne chedI che, je jagatathI nyAroja rahe che, temAM lepAto nayI, je koinI AzA rAkhato nathI, kevaLa niHspRha thai rahe che, je sArAsArane sArI rIte samaje che ane samajIne asAranA parihAra pUrvaka sAra mArgane saMgrahe che, sukha duHkhamAM samadarzI che, mAM harSa viSAda karatoja nathI, je bhaya tajI nirbhayapaNe sva-iSTa sAdhe che, je kadApi sva-lAghA ke paranindA karatoja nathI je tattvahovAthI vastu vastugateja jANe-jove che, je ghaTamAMja sakala samRddhi rahelI mAne che, je karmanuM svarUpa yathArtha samajIne zubhAzubhaM karmanA udayamA sAmya ( samatA ) dhAre che, paNa manamAM te saMbaMdhI
Page #348
--------------------------------------------------------------------------
________________ 132 zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. saMkalpa - vikalpa karato nathI, vaLI je A bhava-samudrathI udvigna chato teno vege pAra pAmavA mATe nitya pramAdarahita prayatna karyA kare che, jeNe loka saMjJA tajI che eTale mithyA lobha lAlacamAM nahiM taNAtAM je sAmA pUre che, je zAstra dRSTithI sarvabhAvane pratyakSanI pere dekhe che, jeNe mUrchAne to mArI nAkhI che tethI koipaNa padArthamAM pratibaMdha karato nathI, jene zuddha anubhava jAgyo tethI jeNe cothI udagAradazA dhArI che, ane kevaLa jJAna paNa jene ati nikaTaja raheluM che, jethI avadhya ( acUka ) mokSaphaLa maLe evo samartha yoga jeNe sAdhyo che, vItarAga AjJAnu akhaMDa ArAdhana karavArupa nizcita yAga jeNe sevyo che, bhAvapUjAmAM je tallIna thayo che, zreSTha dhyAna jeNe sAdhyuM che, temaja samatA pUrvaka vividha tapane sevI jeNe kaThIna karmano paNa kSaya karyo che, ane sarva nayamAM jeNe samAnatA buddhi sthApI che, tethI taTasthapaNe rahI sarvatra svaparahita sukhe sAdhI zake che, evA paramArtha - daza niSpakSapAtI munirAja anaMtarokta 32 aSTaka baDe spaSTa eva nizcita tattvane pAmIne, parama pada prApaka 4 jJAnasAra ' ne samyam ArAdhI zake che. nirvikAraM nirAbAdhaM, jJAnasAramupeyuSAM // vinivRtta parAzAnAM, mokSo'traiva mahAtmanAM // 6 //
Page #349
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. cittamArdIkRtaM jJAna,-sAra sAra svatormibhiH / / nApnoti tIbamohAgni, ploSa zoSa kadarthanA / / 7 / / ||rhsyaarth // 6. sarvathA vikAravarjita (nirdoSa) ane virodharahita evA A jJAnasArane prApta thayelA ane paraAzAthI mukta thayelA mahAtmAone ahiMja mokSa che. arthAt evA yogIzvaro jIvanamukta che. 7. jJAnasAranA uttama rahasya vaDe jetuM mana dravita (zAntazItala) thayuM che, tene tIvra moha agnithI dAjhavAno bhaya nathI. arthAta Arnu sAra-rahasya jene pariNamyu che tene moha parAbhava karI zakato nathI. acinyA kApi sAdhUnAM, jJAnasAra gariSThatA // gatiryayordhvameva syA, dadhaH pAtaH kadApi na // 8 // klezakSayo hi maMDUka, cUrNatulyaH kriyAkRtaH // dagdhataccUrNasadRzo, jJAnasAra kRtaH punaH / / 9 / / jJAnapUtAM pare'pyAhuH, kriyAM hemaghaTopamA / /
Page #350
--------------------------------------------------------------------------
________________ 134 zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. yuktaM tadapi tadbhAvaM, na yadbhagnApi sojjhati // 10 // kriyAzUnyaM ca yajjJAna, jJAnazUnyA ca yAkriyA // anayoraMtaraM jJeyaM, bhAnu khadyota yoriva // 11 // cAritraM viratiH pUrNA, jJAnasyotkarSa eva hi|| jJAnAdvaitanaye dRSTi, yAtadyoga siddhaye // 12 // // rahasyArtha // 8. jJAnasArathI guru (vajanavALA) thayA chatAM sAdhujano uMcI gatija pAme che. kadApi nIcI gatimA jatAja nathI e Azcarya che. kemake bhAre vajanavALI vastu to svabhAvika rIte nIce javI joiye. 9. jJAna vinA zuSka kriyAthI mAtra nAmanoja kleza kSaya thAyA~ che ane jJAnasAranI sahAyathI to samULago klezano kSaya thai zake che. 10. jJAnayukta kriyA sonAnA ghaDA jevI che, ema veda-vyAsAdika kahe che te vyAjavI che kemake kadAca te bhAMge topaNa sonuM jAya nahiM. phakta ghATa ghaDAmaNa jAya. tema kahAca karmavazAt jJAnI kriyAthI patita thai jAya topaNa tat kriyA saMbaMdhI tenI bhAvanA naSTa thai jatI nathI.
Page #351
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. 11. kriyA zUnya jJAnamAM ane jJAna zUnya kriyAmAM jeTalo sUrya ane khajUvAmAM AMtaro che teTaloja AMtaro che. arthAt kriyArahita paNa bhAvanA-jJAna sUrya samAna che ane jJAna zUnya zuSka kriyA mAtra khajUvA jevI che. 12. vibhAvathI saMpUrNa viramakA rUpa yathArtha cAritra paNa viziSTa jJAnamuMja phaLa che ema samajIne evA utkRSTa cAritranI siddhi mATe jJAnI abhinna evA saMyamamArgamAM dRSTi devI. jethI saMyamanI puSTi thAya evo jJAna-yogano abhyAsa pramAda rahita karavo, saMpUrNa, abhyAsathI sahaja cAritra siddha thaze. siddhiM siddhapure puraMdarapuraspardhAvahe labdhAM / / zciddIpo'yamudArasAramahasA dIpotsave parvaNi // etad bhAvana bhAva pAvana mana caMcacamatkAriNAM / taistaiHtizataiH sunizcayamatairnityo'stu diipotsvH||13|| 13. svargapurI jevA siddhapuramAM dIvAlI parva samaye udAra ane sAra jyotiyukta A jJAnasAra rUpa bhAvadIpaka pragaTa thayo, arthAt A graMtha siddhapura nagaramAM dIvAlInA divase pUrNa kayoM. A
Page #352
--------------------------------------------------------------------------
________________ 136 zrI jainahitopadeza bhAga 3 jA. graMthamAM kahelA suMdara bhAvathI bhAvita pavitra manavALA bhavya jIvone AvA seMkaDo gaye bhAva dIpako vaDe nitya divALI yAbho ! evI A graMthakAranI aMtara AziSa che. keSAMcidviSayajvarAturamaho cittaM pareSAM viSAvegodarka kutarka mUrchina mathAnyeSAM kuvairAgyataH || lagnAlarka mabodha kUpa patitaM cAste pareSAmapi // stokAnAM tu vikArabhAra rahitaM tad jJAnasArAzritaM // 14 // - 14. keTalAkanuM citta viSaya - pIDAthI vihvala hoya che. kelAnuM cica kutsita ( maMda ) vairAgyathI haDakavAvALaM hovAthI je te viSayamA cotarapha doDatuM hoya che. keTalAkanuM vaLI viSaya-viSanA AvegI thatA kutakamA mana thayeluM hoya che, temaja keTalAkanuM to ajJAnarUpa aMdhakUpAM DUbeluM hoya che. phakta thoDA kanuM citta jJAnasA mAM lAgeluM hovAthI vikAra vinAnuM hoya che. tAtparya ke jJAnasAranI prApti mahA bhAgyeja thai zake che. jemanuM citta vikAra rahita hovAthI adhikArI (yogya) vanyuM che temaneja A jJAnasAra saMprApta thai zake che. vAkInA yogyatA vinAnA ne tenI prApti thai zakanI nathI. (A)
Page #353
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. 137 jAtodreka viveka toraNa tato dhAvalyamAtanvate // hRdgehe samayocitaH prasarati sphItazca giitdhvniH|| pUrNAnaMdaghanasya kiM sahajayA tadbhAgya bhaMgyAbhavan / / naitad graMtha miSAt karagrahamahazcitraM caritrazriyaH // 15 // 15. cAritra lakSmIno thato vivAha mahotsava A graMthanA mipathI pUrNAnaMdI AtmAnA sahaja tenI bhAgya racanA vaDe vRddhi pAmelA vivekalpI toraganI zreNivALA manamaMdirayAM dhavalatAne visAre che ane skIta (vizALa) maMgaLa gItano dhvani paNa mAMhe prasarI rahyo che. tAtparya ke cAritra lakSmIno pUrNAnaMdadhana (AtmA) nI sAthe vivAha thAya che tyAre tenuM mana uba prakAranA vivekavADaM ane ujvala nirmala bane che temana mahA maMgalamaya svAdhyAya dhyAnano ghoSa vanyo rahe che. laukikamAM paNa vivAha samaye gharamAM uMcA toraNa bAMdhakAmAM Ave che. gharane ghoLavAmAM Ave che bhane vividha vAjiMtra tathA maMgaLa gIta- gAvAmAM Ave che. tema ahiM cAritra lakSmIne varanAra pUrNAnaMdIne sarva paramArthathI thayuM che. samyam jJAna ane cAritranA meLApathI sarvatra AvI ghaTanA thAya che ane thaze. emAMzuM Azcarya cha ? apitu kaMija nahiM.
Page #354
--------------------------------------------------------------------------
________________ 138 zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. bhAvastomapavitragomayarasai liptaiva bhUH srvtH|| saMsiktA samatodakairathapathi nyastA viveka strjH|| adhyAtmAmRtapUrNakAmakalazazcakre'tra zAstre purH|| pUrNAndaghane puraM pravizati svIyaMkRtaM maMgalam // 16 // c . 16. pUrNAnaMdaghana pote apramAda nagaramA praveza karye chate, pavitra bhAvanAo rUpI gomayathI bhUmi liMpelI che, cotarapha samatArupI jaLano chaMTakAva karelo che, mArgamA vivekarUpI puSpanI mALAo pAtharelI che, ane adhyAtmarupI amRtathI bharelo maMgala kalaza A zAstradvArAja AgaLa karelo che. ema vividha upacArathI nija bhAva maMgala kayu che. gacche zrI vijayAdideva suguroH svacche guNAnAM gnnaiH|| prauDhiM proDhima dhAmni jItavijayapAjJA praamaiyruH|| tatsAtIrthyabhRtAM nayAdi vijaya prAjJottamAnAM shishoH|| zrIman nyAya vizAradasya kRtinAmepAkRtiH prItaye // 17 // -
Page #355
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. 139 17. jJAnadarzana ane cAritrAdika guNonA samUhathI nirmala ane unnatinA sthAnarupa zrI vijayadeva sarinA gacchamAM prAjJa zrI jitavijayajI zreSTha unnatine pAbhyA. temanA gurubhAI zrI nayavijayajI paMDitamA zreSTha thayA. temanA ziSya zrIman nyAya vizArada virudanA dharanAra zrI yazovijayajInI A racanA paMDita lokonI prItine artha thAo ! vividha guNa vizALa evA tapagacchamAM thayelA paMDita zrI nayavijayajInA ziSya zrI yazovijayajIe A jJAnasAra sUtranI racanA kIdhI che, A graMthamAM zAnta rasanIja pradhAnatA hovAthI te rasajJa paMDitone abhISTaja thaze. kemake sarva rasamAM pradhAnarasa zAntarasaja che ane te rasanI siddhithIja AtmA nirupAdhika sukha pAmI zake che.. A apUrva ane atizaya gaMbhIra graMthanu svarUpa nirUpaNa karatAM je kaMDa puNyArjana thayu hoya tethI amane tathA zrotA janone pavitra zAntarasanI puSTi thAo! tathAstu. ! zubhaMsyAt sarva bhUtAnAm. // zrI kalyANa mstu.|| -
Page #356
--------------------------------------------------------------------------
________________ - - zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. vairAgyasArane upadeza rahasya. (1) je parAi niMdA vikathA karavAmAM muMgo che, parastrInuM mukha jovAmAM AMdhaLo che, ane parAyuM dhana haravAmAM pAMgaLo che, tevo mahApurupaja jagamAM jayavaMto varte che, paraniMdA, parastrImAM rati ane paradravya haraNa mahA niMdya che. (2) je Akroza bharelAM vacanothI dUmAto nathI ane khuzAmatathI khuzI thai jato nathI, je durgandhathI dugaMchA karato nathI, ane khuzavothI rAjI thai jato nathI, je svInA rupamA rati dhArato nathI, ane mRtavAnathI mUga lAvato nathI, evo samabhAvI udAsI yogIzvaraja sarvatra mukha samAdhimAM rahe che.. (3) jene zatru ane mitra vaMne samAna che, jene bhoganI lAlasA tUTI gai che, ane tapazcaryAmAM jene kheda thato nathI, jene paththara ane suvarNa (ratnAdika) vaMne samAna che, evA zuddha hRdayavALA samabhAvI yogIjanoja kharA yogadhArI che.. (4) kuraMganI jevA caMcaLa netravALI ane kALA nAganI jevA kuTila kezane dhAravAvALI kAminInA rAga pAzamA je nathI pdd'ii| jAtA teja kharA zUravIra che. (5) strInA madhyamAM kRzatA, bhRkuTImAM vakratA kezamA kuTIlatA,
Page #357
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI janahitopadeza bhAga 3 jo. 141 hoThamAM raktatA, gatimAM maMdatA, stanabhAgamAM kaThInatA, ane cakSurmA caMcaLatA spaSTa joine phakta kAmAkula maMdamati janoja vairAgyane. bhajatA nathI. suvivekI janone to te vairAgyanI vRddhi mATeja thAyache. (6) svIyo kapaTa karI gadgad vANIthI vole che, tene kAmAMdhajano premaukti tarIke lekhe che. vivekI haMso tethI ThagAi jatA nathI. (7) jyAM sudhI AhAranI lolupatA tajI nathI, siddhAMtanA artharUpI mahauSadhituM samyag sevana karyu nadhI, ane adhyAtma amRtarnu vidhivat pAna karyu nayI, tyAM mudhI viSaya jvaratuM jora joie tevU ghaTatuM nathI. viSaya tApanI zAMti mATe rasalaulyanA tyAga pUrvaka siddhAMtasAra cUrNa tathA tattvAmRtatuM samyag sevana karavUja joie. (8) bharayauvana vayamA kAmane jaya karanAra dhanya dhanya che. (9) jeNe jANI joine kAminIne tajI che, ane; saMyamazrIna sevI che, evA suvivekI sAdhune kupita thayelo paNa kAma kaMi karI zakato nathI. (10) priyAne dekhatAMja kAmajvaranI paravazatAthI saMyama-sattva kSINa thai jAya che, paNa narakagatinA vipAka sAMbharatAMja tatvavicAra pragaTa thavAdhI game tevI vhAlI vallabhA paNa vikha jevI bhAse che, (11) jemaNe yauvana vayamAM pavitra dharma dhurAne dhArI mahAvrato
Page #358
--------------------------------------------------------------------------
________________ 142 zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo.. aMgIkAra karyA che; tevA bhAgyazAlI bhavyothIja A pRthvI pAvana thayelI che. (12) kAmadevanA baMdhubhUta vasaMtane pAmIne sakaLa vanarAjI paNa vividha varNavALI mAMjaranA miSayI romAMcita thayelI lAge che, temAM siddhAMtanA sAranuM satata sevana karavAthI, jemarnu mana viSaya tApathI lagAre tapta tha nathI, evA saMta susAdhu janoneja dhanya che. (13) svAdhyAyarupI uttama saMgIta yukta, saMtoSarupI zreSTha puSpathI maMDita, samyag jJAna vilAsarupI uttama maMDapA rahI zubha dhyAna zayyAne sevI, tattvArtha vodharupI dIpakane pragaTI, ane samatArupI zreSTha strInI sAthe ramaNa karI kevala nirvANa sukhanA abhilASI mahAzayoja rAtrIne samAdhimAM gALe che. (14) zuddha dhyAnarupI mahA rasAyaNamAM je mana magna thayu che; tene kAminInA kaTAkSa vagere vividha hAvabhAvo zuM karanAra che ? __ (15) samyag jJAnarupI jenA uMDA mULa che, samakitarupI jenI majabUta zAkhA che, evA vrata-kSane jeNe zraddhAjaLathI siMcyu che tene avazya mokSaphaLa Ape che, svargAdikanA sukha to puSpAdikanI pere prAsaMgika che, teto sahajamAM prApta thai zake che. - (16) krodhAdika ugra kaSAyarupI cAra caraNavALo, vyAmo
Page #359
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. 143 harupI suMDhavALo, rAga dveSarupI tIkSNa dIrgha dAMtavALo, ane durvAra kAmathI madonmatta thayelo, mahA mithyAtvarupI duSTa gajane samyag jJAna-aMkazanA prabhAvathI jeNe vaza kayoM che, te mahAnubhAveja traNe lokane svavaza karyA che ema jANavU. (17) yazakIrtine mATe potAnuM sarvasva ApIde evA, ane potAnA svAmIne mATe prANa paNa ApIde evA, bahu jano maLI Avaze, paNa zatrumitra upara jemarnu mana samarasa (sarakhaM) varte che evA to koi viralAja dekhAya che. __ (18) jenuM hRdaya dayAI che, vacana satyabhUSita che, ane kAyA paramArtha sAdhanArI che, evA vivekavAnane kaLikALa zuM karI zakavAno cha ? (19) je kadApi asatya bolatoja nathI, je raNasaMgrAmamA pAchI pAnI karato nathI, ane yAcakono anAdara karato nathI, tevA ratnapuruSathIja A pRthvI ratnavatI kahevAya che. kemake kahevAya ke ke-'bahuranA vamuMgharA.' (20) sarva AzArupI vRkSane kApavA kuvADA jevo kALa, jo sarvanI pAchaLa paDayo na hota to vividha prakAranA viSaya mukhathI koi kadApi virakta thAtaja nahi.
Page #360
--------------------------------------------------------------------------
________________ 144 zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. (21) jagatanI kalpita mAyAmA phasAi jIvo mamatAdhI mAru mAraM karyA kare che, paNa mUDhatAthI samIpavartI kopelA kRtAMta-kALane dekhI zakatA nathI. nahiM to jagatanI mithyA moha mAyAmAM aMnAi jai mAruM mAruM karIne teo kama mare ? (22) chatI sAmragrIno sadupayoga karavAmAM vedarakAra rahenArane kALa samIpa Avye chate manamA kheda thAya che ke hAya ! me svAdhInapaNe kAi paNa Atma sAdhana na karyu, have parAdhIna paDelo huM zuM karI zakuM ? prathamathIja sAvadhAnapaNe sat sAmagrIne sakaLa karI jANanArane pAchaLathI kheda karavo paDatoja nathI. (23) prathama pramAdavaDe tapa japa vrata pacakhANa nahiM karanAra kAyara mAgasa pAchaLathI vyartha mAtra daivaneja doSa deche. kharo doSa to potAnoja che ke pote chatI sAmagrIe saveLA cetyo nahiM. (24) bAla zIghra yovana vayane prApta karato ane judAna jarA avasthAne prApta thato ane tepaNa kALane vaza thayo chato, haSTa naSTa thayo dekhAya che evAM pratyakSa kautukavALA banAva dekhyA bAda bIjA iMdrajAlanu zuM prayojana che ? A saMsAraja aneka pAtra yukta vicitra nATakarupaja che. (25) karmanuM vicitrapaguM to joyo ? ke moTA rAjAdhirAna
Page #361
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. paNa durdaiva yoge bhIkha mAgato dekhAya che ane eka pAmara bhIkhArI jevoM moTuM sAmrAjya sukha pAme che. e pUrvakRta karmanoja mahimA che. (26) paraloka jatAM prANIne putrAdika saMtatI temaja lakSmI vigere kAme AvatAM nathI. phakta puNyane pApaja tenI sAthe jAya che. (27) mohanA madathI mAnavI manamAM dhAre che ke, dharma to AgaLa karAze paNa vikarALa kALa acAnaka AvIne te bApaDAno koLIyo karI jAya che. pavitra dharmanuM ArAdhana karavAmAM pramAda sevanAra khare. khara ThagAi jAya che, mATeja kahuM che ke 'kAle karavaM hoya te Aje kara ane Aje karavu hoya te ava ghaDIe kara.' kemake kAlane kALano bhaya che. (28) rAvaNa jevA rAjavI, hanumAna jevA vIra ane rAmacaMdra jecA nyAyIno paNa kALa koLIyo karI gayo to vIjAnuM to kahecuMja zuM ? AthIja kALa sarvabhakSI kahevAya che e vAta satya che. - (29) sukRta yA sadAcaraNa vinA mAyAmaya baMdhanothI baMdhAyelA saMsArI jIvonI mukti-mokSa zIrIte thai zake vAru ? (30) A manuSya janmarupI ciMtAmaNI ratna pAmIne, je gaphalata kare che. te tene gumAvIne pAchaLthI pastAvo kare che. kAma. 10
Page #362
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. krodha, kupoSa, matsara, kubuddhi ane moha mAyAvaDe jIvo svajanmane niSphaLa karI nAkhe che. (31) A manuSya dehAdika zubha sAmagrIno sadupayoga kara- , sAthI nirvANa sukha svAdhIna thA zake tema chatAM, rAgAMdha vanI jIva mohamAyAmA jhuMjhAi mUDhanI jema koTI mUlyavALu ratna ApI kAMgI kharIde che. (32) bhayaMkara nakAdikano moTo Dara na hota to koi kadApi pApano tyAga karI zakata nahi; ane sadguNano mArga sevI zakata nahi. (33) jeNe nirmala zILa pALyuM nathI, zubha pAtrayAM dAna dIrcha nayI ane sadgurutuM vacana sAMbhaLIne Adaryai nathI, teno durlabha mAnava bhava alekhe gayo jANavo. (34) saMyogarnu sukha kSaNIka che deha vyAdhigrasta che ane bhayaMkara kALa najadIka Avato jAya che topaNa citta pApa karmathI virakta kepa yatuM nadhI? athavA saMsAranI mAyAja vilakSaNa che. (35) A saMsAra cakramAM jIva anaMtazaH janma maraNanA asahA duHkha sahyA chatAM hajI tethI mana udvigna thatuM nathI, ane pApa kriyAmAM do te ahoniza magnaja rahe che.
Page #363
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. 147 . (36) aho AMkelA sAMDhanI pere citta khecchA mujava niMdya mArgamA bhamyA kare che; paNa cAritra dharmanI dhurAne ane mahAvratanA bhArane vahana karatuM nathI ! AthIja AtmAnI saMsAra cakramAM bahu prakAre kharAvI thAya che. (37) pUrva puNyayoge anukUla sAmagrI maLyA chatAM pramAdanA vazathI jIva kaI paNa Atma sAdhana karI zakato nathI, tethIja tene saMsAra cakramAM punaH punaH bhamanuM paDe che. (38) jeNe saMsAra saMbaMdhI sarva duHkhanAM mULa kAraNa bhUta krodha, mAna, mAyA, ane lobharupI cAre kapAyone haThAvavA prayatna karyo nathI, te vApaDAe hAthamAM AveluM manuSya janmarupI kalpavRkSanuM amRta phaLa cAkhyuMja nathI. ( 39 ) vAlyavaya krIDA mAtramAM, yovanavaya viSayabhogamAM ane vRddha avasthA vividha vyAdhinA dukhamAM hArI janArane sukRtanA abhAve paralokamAM kaI paNa sukha sAdhana maLI zakatuM nathI. (40) je dravyanA lobhayI jIva aneka AkarAM jokhamamAM uta re che, te dravyanuM asthirapaNuM vicArIne saMtoSa vRtti dhAravI ucita che. ( 41 ) A mana markaTa moha madirAnA madathI matta banyu chartu; aneka prakAranI kuceSTA karavA tatpara rahe che, sat samAgamarUpI amRta
Page #364
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 148 zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. siMcana vinA mananuM ThekANuM paDavu mahA muzkela che. sadbodhathI keLavAine lAMbA abhyAse te pAMsaru thAya che. (42) nirmaLa zIlavratadhArI zrAvakane, parastrIthI ane uttama cAritradhArI sAdhujanane sarva strIthI niraMtara cetatA rahevAnI khAsa jarura che. pramAdathI ghaNA patita thaine pAyamAla thai gayA che. (43) jo viSayabhogamAM nitya jatuM mana rokavAmAM AvyuM nahiM to; bhasma coLavAthI, dhUmrapAna karavAthI, vastra tyAgathI, temaja aneka vIjAM kaSTa sahana karavAthI ke japamALA pheravavAthI zuMbaLavArnu hatuM ? (44) amRta jeSAM madhura vacanathI khaLa puruSone je sanmArgamA joDavA icche che te madhanA vIMduthI khArA samudrane mITho karavA vAMche che, ane nirmaLa jaLathI koyalAne sApha karavA mAMge cha, je vanavU kevaLa azakya che. __(45) kumatine sarvathA tilAMjalI daine, sumatino sarvadA Adara karanAra mahAmati durgatine daLIne sadgatino bhAgI thai zake che. (46) kamaLanA patra upara rahelA jaLaviMdu samAna jIvitane, caMcaLa lekhIne vividha viSaya bhogathI viramIne, mokSArthI jIve dAna
Page #365
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. 149 zIla tapa ane bhAvanA rusI pavitra dharmanuM sevana karavUna ucita che. (47) sarva saMyogika bhAvone kSaNa vinAzI samajIne, guru 'kRpAthI zIghra svahita sAdhI levA banato zrama karavo vivekIne ucita che. . (48) jemaNe durjananI saMgati karI teNe dharma sAdhananI A apUrva taka khoi che; ema nizcayathI samajavaM. durjana dvijihva sarpanI jevAja jherIlA hovAthI sAmAne paNa vikriyA upajAve che. (49) jo paramAtmAmA pUrNa prema jAgyo nahiM yAto saMpUrNa guNAnurAga jAgyo nahiM, to vividha zAstra parizrama mAtrathI zuM vaLyu (50) mithyADaMbarathI jIva parINAme bhAre duHkhI thAya che. mithyA damAmathI jIva uq vetaravA jAya che, jemA nizce hAnina pAme cha. evo daMbha nizce durgatinuja mULa che. mATe sarva prakAre kapatti tajIne sarala bhAvaja dhAraNa karavo mokSAne yukta che. daMbha yukta sarva kaSTa karaNI mithyA thAya che, nirmaLa jJAna vairAgya yogeja daMbhanI duSTa ghATI ullaMghI zakAya che. (51) he hRdaya ! karuNA samAna bIjo koi amRtarasa nathI paradroha samAna vIjuM hAlAhala jhera nathI, sadAcaraNa samAna vIjo ka. lpavRkSa nathI, krodha samAna koi dAvAnala nathI, saMtoSa uparAMta
Page #366
--------------------------------------------------------------------------
________________ 150 zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. koi priya mitra nathI, ane lobha samAna koi zatru nathI. AmAMthI yuktAyukta vicArIne tujane ruce te Adara ! hitakArI mArgaja Adavo e sadviveka pAmyAnuM sAra che. (52) he bhAi jo tuM nirvANa sukhane vAMchato hoya to parama kSAntirupI miyAno Adara kara; kemake teNI zIla zraddhA, dhyAna viveka, kAruNya aucitya, sadbodha ane sadAcaraNAdika aneka guNa ratnothI alaMkRta che, kSAnti - kSamAnuM samyam sevana karyA vinA koi kadApi mokSapada pAmI zakeja nAhi. (53) je rAgadveSa ane mohAdika duSTa doSothI sarvathA mukta thai, paramAtmapadane prApta thayA che, ane jemanuM vacana sarva virodharahita che, je jagattrayanA niSkAraNa baMdhu che; evA parama kAruNika sarvajJa puruSaja zaraNa karavA yogya che. evA Apta puruSanA vacana anusAre vadanArA satpuruSo paNa mokSArthI sajjanoe sAvadhAnapaNe sevana karavA yogyaja che. (54) jyAM sudhI sukRtavaDe karelo pUNyano saMcaya hoMce che, tyAM sudhIja sarva prakAranI anukUla sukha sAmagrI maLI Ave che, ema samajIne zubha dharmakaraNI karavA mana sadodita rahe te rahita varttaM. pramAda (55) jyAM sudhI duSkRta karelo pApa saMcaya hoMce che tyAMsudhIja
Page #367
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. 151 sarva prakAranI pratikuLatAvAlAM kAraNa maLI Ave che, ema samajIne pUrva pApano kSaya karavA udita duHkhane samabhAve sahana karavA pUrvaka navAM pApa karmathI sadA nivatIne zubha dharmakaraNI karavA sadA sAvadhAna rahevU yukta che. - (56) jemaNe A amUlya manuSya janma pAmIne pramAdane paravaza thai dharma ArAdhyo nahi, temaja chate dhane kRpaNatAthI teno sadupayoga koM nahi, evA viveka vikaLane mokSanI prApti dUraja che. . (57) AkAza madhye paNa kadAca parvatazilA maMtrataMtranA yoge lAMvo kALa laTakI rahe, deva anukULa hoya to ve hAthanA baLe kadAca samudra paNa tarAya ane dhoLe dahADe paNa kadAca graha yogI AkAzamAM sphuTa rIte tArAo dekhAya paraMtu hiMsAthI koilu kadApi kaMDa paNa kalyANa saMbhavatuMja nathI. (58) jema jyotizcakra rAtrI ane divasa- maMDana che, tema akhaMDa zIla satIo ane yatiornu kharekhalaM bhUSaNa che. (59) mAyAvaDe vezyA, zIlavaDe kula vAlikA, nyAyavaDe pRthvIpati, ane sadAcAravaDe yati mahAtmA zobhe che. (60) jyAM sudhImAM zarIra vyAdhigrasta thai na jAya, jyAM sudhImAM jarA avasthAthI deha jarjarita thai na jAya, ane jyAM sudhImAM
Page #368
--------------------------------------------------------------------------
________________ 152 zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. iMdriyoThe vaLa ghaTI na jAya, tyAM sudhImA svasvazakti ane yogyatA sujaba pavitra dharyatuM sevana karavaM yukta che, sad udyamathI sakaLa kAyanI siddhi thAya cha; ane pramAdAcaraNathI sakaLa kAryane hAni phoMce che. (?) HT ( Intuxication ) Feet (cvil propensities) kapAya ( Wrath ete.) nidrA (Illencss ) ane vikathA-kapola kathArupa pAMca prakAranA pramAda jIvone duraMta vyayAmAM pADe che. (62) jagataguru jinezvara prabhunA pavitra vacananuM ullaMghana karIne svacchaMda varttana calAvaq eja pramAdanuM vyApaka lakSaNa che. (63) evA pramAdanA jorathI cauda pUrvadhara samAna samartha puruSo 'pRNu satya cAritra dharmathI calAyamAna thai patita thai gayA che. to bIjA alpajJa ane ochA sAmarthyavALAogeM to kaheja zuM ? (64) thoDaM ruNa thoDaM vraNa (cAMdu ) thoDo agni ane thoDA kapAyano paNa kadApi vizvAsa karavo nahi. kemake te sarva thoDAmAMzrI vadhIne moTuM bhayaMkara rupa dhAraNa kare che. (65) jyAM sudhI krodhAdi cAre kaSAyono sarvathA kSaya thAya nahi, thoDo paNa kapAya zeSa rakho tyAM sudhI teno vizvAsa karavA nahi. ghoDA paNa avaziSTa rahelA pAyanI upekSA karavAthI kvacit
Page #369
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. 153 bhAre viSana parINAga Ave che, mATe temano sarvathA kSaya karavA satata prayatna karato yukta che. (66) jJAnI puruSo krodhAdika cAre kaSAyane caMDALacokaDI tarIke oLakhAve che, ane tenAthI sarvathA aLagA rahevA Agraha kare che. (67) rAga ane dveSa e vane krozadika cAre kaSAyarnu pariNAma che, athavA to rAga ane dveSayI ukta krodhAdi cAre kaSAyanI utpatti ane vRddhi thAya che. ema samajIne rAgadveSanoja aMta karavA ujamALa thaI yukta che. te vaneno aMta thaye pUrvokta cAre kaSAyano svataH aMta thai jAya che. (68) rAgadveSa e bane mohathakI prabhave che, tethI te vaMne mohanAja putra tarIke oLakhAya che, rAgane kesarI siMha jebo vaLavAna kahyo che. ane dveSane madonmata hAthI jevo masta mAnyo che. tethI temano jaya karavA jJAnI purupo moTA sAmarthya nI jarUra jove che. (69) rAga ane dveSa kevaLa mohanAja vikArabhUna hobAthI, jJAnI purupo mohaneja mAravAtuM nizAna tAke che. moha sarva karmayAM agnesara che.
Page #370
--------------------------------------------------------------------------
________________ 154 zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. (70) mohano kSaya thaye chate zeSa sarva parivAra paNa khataH kSaya thAya che. paNa tenI pravaLatA baDe sarva zeSa parivArarnu paNa prAbalya vadhatuM jAya cha, dunIyAmAM vaLavAnamAM vaLavAna zatru mohaja che. (71) kAma, krodha, mada matsarAdika sarva mohanAja parivAra che, ema samajIne moha kSayArthIe te sarvathI cetatA rahevAnI khAsa jarura che. ___ (72) huM ane mAharu evA gupta maMtrayI mohe jagatane AMdhaLaM karI nAMkhyuM che. arthAt mamatAthIja mohanI vRddhi thatI jAya che. (73) nahiM huM ane nahi mAruM e mohaneja mAravAno gupta maMtra che. arthAt nirmalatAja mohane mAravAnuM pravaLa sAdhana che. (74) AtmAnu zuddha svarupa samajavAthI temaja parabhAvane varAvara pIchAnavAthI mohaddhaM jora pAtaLu paDe che. ___ (75) sphaTika ranonI je nirmala AtmAna svarupa che, chatAM kamekalaMkathI te malInatAne pAmelaM hovAthI, jIva temAM mugdhatAthI muMjhAya che. (76) karmakalaMka dUra thaye chate jevU ne tevU nirmala Atma stra rupa pragaTe che, tyAre AtyAne teno sAkSAt anubhava thAya che.
Page #371
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 3 no. 155 (77) karmakalaMkane dUra karavA mATe sarvajJa prabhue samyag jJAna darzana ane cAritrarUpI zreSTa sAdhana batAveluM che. (78) eja sAdhanathI pUrve aneka mahAzayoe Atma zuddhi karI che, vartamAna kALe sAkSAta kare che; ane AgAmI kALe karaze ema samajIne ukta sAdhanamAM dRDhatara udyama karavo yukta che. (79) jJAna, darzana, cAritra, tapa, vIrya ane upayoga eja AtmAnuM amanya lakSaNa che, ethI bhinna viparIta lakSaNa ajIva jaDanuMja che. (80) va lakSaNAMkita sadguNomAM ramaNa karatuM te svabhAva ramaNa kahevAya che, ane tethI viparIta doSomAM vibhAva pravRtti kahevAya che, mokSArthIe vibhAva prakRtIne tajI svabhAva ramaNaja karavuM ucita che, ema karavAthI AtmAnuM zuddha svarupa pragaTa thAya che. (81) samyag jJAna, darzana, ane cAritrarUpI ratnatrayInuM saMsevana karavAthI jemane anaMta jJAna, anaMta darzana, anaMta cAritra ane anaMta - vIryarupI anaMta catuSTayI prApta thayela che; evA paramAtmapada prApta mahApuruSoja mokSArthIo e dhyAvA yogya che. (82) evA paramAtmAnuM dhyAna karavAthI mana sthira thAya che, iMdriyo ane kaSAyano jaya thAya che, ane zAMta rasanI puSTithI A
Page #372
--------------------------------------------------------------------------
________________ 156 zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. tmA poteja paramAtmapadano adhikArI thAya che, ghanaghAti karmano kSaya thatAMja pote paramAtma rupa thAya che, mATe mokSArthI janoe evAja paramAtma prabhunuM dhyAna karavuM ke jethI aMte pote paNa tadrUpaja thAya. karma (83) evA paramAtmapada prApta puruSo paNa avaziSTa aghAti kSaya thatAM sudhI to zarIradhArIja hoya che paNa saMpUrNa karmadhI mukta thaye chate teo zarIramukta - azarIrI pUrNa siddha avasthAne prApta thAya che ane ekaja samayamAM sarvathA sarva baMdhana mukta chatA lokanA agra bhAge jara sthitine bhaje che. (84) tyAM teo anaMta jJAnAdika svarupa svabhAvamAM sthita chatAM paramAnaMdamAM magna rahe che janma maraNAdika sarva baMdhanathI sarvathA mukta rahe che evA siddha paramAtmA paNa anaMta che. (85) evA siddha bhagavAnanA sadguNonuM anukaraNa karIne je temanuM abhedapaNe dhyAna kare che te sphItAzayo paNa tevIja sthitine aMte bhaje che. (86) evA bhAvI siddha puruSo paNa anaMta che. (87) uttama prakAranA AcAra vicAramAM kuzalapaNe pote matrartatA chatA anya mokSArthI vargane pravartAvinArA AcArya mahArAjA, pavitra aMga upAMgarupa Agama siddhAMtane saMpUrNa jANIne anya vinIta
Page #373
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. 157 vargane paramArtha dAve paDhAvanArA upAdhyAya mahArAjA, tathA pavitra ratnatrayInA pAlana pUrvaka anya AtmArthI janone yathAzakti AlaMbana ApanArA munirAja mahArAjA sarvottama lokottara mArganA sevanathI pUrvokta paramAtma padanA pUrNa adhikArI hovAthI anukrame paramAtmapada pAmIne saMpUrNa siddharUpa thAya che. (88) jeo saMsArIka sukha saMyogonI anityatA vicArIne saMsAranA sarva saMbaMdhathI virakta thara udAsIna bhAva dhAraNa karI paramAtma paMthane anusaravA kaTivaddha thai sva svabhAvamAM sthita thai siddha paramAtmAne abheda bhAve dhyAve che teo sarva duHkhabaMdhanane chedIne nice siddha dazAne prApta thAya che. (89) evA mahApuruSono samAgama mokSArthIIM jIvone parama A-zIrvAdarupa che ema sapajIne sarva pramAda tajI satsamAgamano banato lAbha levA cUkavuM nahiM, evA satsamAgamathI kSaNa vAramAM apUrva lAbha saMpAdana thAya che. (90) jemanuM mana satsamAgama vaDe jJAna vairAgyamAM taravoLa rahe che temanuM sukha teoja jANe che. miyAnA AliMganathI ke caMdananA rasathI tevI zItaLatA vaLatI nathI evI zItaLatA vairAgya rasanI lherIyothI prabhave che. jema vairAgyaM rasanI vRddhi thAya tema prayatna karavo jarurano che.
Page #374
--------------------------------------------------------------------------
________________ 158 zrI jainahitopadeza bhAga 3. jo. (91) vairAgya rasathI anAdi kALano rAgAdikano tApa upazame che, tRSNA zAMta thAya che, ane mamattvabhAva dUra thAya che, yAvat moharnu jora narama paDe che ane cAritramArganI puSTi thAya che. (92) vairAgya rasanI abhiddhithI evI to uttama udAsIna dazA chAya jAya che ke tethI sarvatra samAnabhAva varte che. niMdA-stutimAM temaja zatru-mitramA samapaNuM AvavAthI harSa zoka thatA nathI. anukULa ke pratikULa sarva saMyogomAM samacittapaNuM Ave che tethI svabhAvanI zuddhi vizeSe thAya che. (93) vairAgyanI vRddhithI saMsAravAsa kArAgRha jevo bhAse che ane tethI virakta thai pAramArthIka sukha mATe yana karavA mana dorAya che. (94) zAMta rasanI puSTi thatAM dravya ane bhAvaM karuNAnI vRddhi thAya che ane zAMta rasanA samudra evA vItarAga prabhunA vacana upara pUrNa pratIti Ave che jethI game tevI kasoTInA vakhate paNa satya mArgathI calAyamAna thavAtuM nathI. (95) prazama rasanI puSTi thavAthI aparAdhI jIvatuM manathI paNa pratikULa-ahita citavana karAtuM nathI AvI rIte viveka vartanI mokSa mahelano majabUta pAyo naMkhAya che ane sakaLa dharmakaraNI mokSa sAdhakaja thAya che.
Page #375
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. 159 (96) cirakALanA lAMvA abhyAsathI zAMtavAhitA yoge ahiMsAdika mahAvratonI dRDhatA ane siddhi thAya che jethI samIpavartI hiMsaka jIvo paNa potAno krUra svabhAva tajI daine zAMta bhAvane bhaje che ane sAtizayapaNAthI deva dAnavAdika paNa sevAmA hAjara rahe che. Avo apUrva mahimA zAMta-vairAgya rasanoja che ema sarva mokSArthI janone vizeSa pratIta thAya che tethI temAM neo adhika prayatna kare che. (97) jemane mana, vacana ane kAyAmAM saMpUrNa sthiratA prApta thai cha evA yogIzvaro gAmamAM ke araNyamAM divase ke rAtrImA sarakhI rIte va svabhAvamAMja sthita rahe che. kadApi saMyama mArgamA arati bhajatAja nathI. muvarNanI pere viSama saMyogoMmAM caDhavAne te, varte che. . __ (98) jeo phakta anyaneja zikhAmaNa devAmAM zUrA che teo kharI rIta puruSanI gaNanAmAMja nathI. paNa jeo potAneja uttama zikhAmaNo ApIne cAritra mArgamA sthira kare che teoja kharekhara sat puruSonI gaganAmAM gagAvA yogya che. (99) kAMcanane jema jema agnimAM tapAvavAmAM Ave che tema tema teno vAna vadhatoja jAya che. zelaDInA sAMThagane jema jema chedavAmAM ke.pIlavAmAM Ave che tema tema te sarasa miSTa rasa sama che.
Page #376
--------------------------------------------------------------------------
________________ 160 zrI jainahitopadeza bhAga 3 joH temaja caMdanane jema jema ghasavAmAM ke kApavAyAM Ave che tema tema te tenA ghasanAra ke kApanArane. uttama prakAranI sugaMdha yA khuzavo Ape che. tevIja rIte satpuruSone prANAMta kaSTa paDaye chate paNa kadApi praka tino vikAra thatoja nathI. te to teve vakhate ulaTI adhika ujaLI. thai Atma lAbha bhaNI thAya cha AvAja puruSo jagatamA kharA purupanI gaNanAmAM gaNAvA yogya cha, (100) yogI puruSone vairAgya-puSTithI je aMtaraMga sukha thAya che tevU sukha iMdrAdikane svamamAM paNa saMbhavatuM nathI. kemake iMdrAdika sukha viSayajanya hovAthI kevaLa vahiraMga-bAhya-kalpitaja che. (101) madhya-udaranI durvaLatAthI kRzodarI-khI zobhe che, taponuSThAnavaDe thayelI zarIranI durvaLatAthI yati-muni zobhe ch| ane mukhanI kRzatAyI ghoDo zobhe che, paNa teo kaMi AbhuSaNathI zobhatAM nathI. sarva koi sva sva lakSaNa lakSita chatAMja zobhe che. (102) je strInAM premALa vacana sAMbhaLIne caMcaLa-citta thato nathI temaja svInA netra kaTAkSathI paNa lagAre saMkSobha pAmato nathI teja yogIzvara rAgadveSa vivarjita hovAthI jagatamAM jayavaMto varne che. (103) aneka doSathI bharelI kAmanI kupita thaye chata paNa kAmAtura jIva teNIno Adara karato jAya che. evI kAmAMdhatAne dhikAra paDo.
Page #377
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. 161 (104) jeno saMyoga thayo che teno viyoga to avazya vhelo moDo thavAnoja che. tyAre viyoga vakhate zA mATe hRdayane zalyarupa zoka karavoja joiye? tevA duHkhadAyI zokathI zuM vaLavArnu cha ? (105) mamatA vinA zoka thato nathI. jJAna vairAgyathI te mamatA ghaTe che. samyagjJAna yA anubhava jJAnathI gAMTha tUTe che ane hRdayatuM baLa vadhavAthI ghaTamAM viveka jAgavAthI zokAdikane aMtaramA pesavAno avakAza maLato nathI. (106) kaphanA vikAravAllaM nArInuM mukha kyAM ane amRtathI bharelo caMdramA kyAM? te vane bacce mahAn aMtara chatAM maMdabuddhi evA kAmI loko temana aikya sarakhApaNuMja mAne che. (107) hAthInA kAnanI mAphaka capaLa-kSaNavAramA cheda de evA viSaya bhogane pariNAme mAThA vipAka ApavAvAlA jANyA chatAM tajI na zakAya e kevaLa mohanIja pravaLatA dekhAya che. (108) eka eka iMdriyanI viSaya laMpaTatAthI pataMgIyA, bhamarA, mAchalAM, hAthI ane haraNa mANAMta duHkha pAme che to ekI sAthe pAMce iMdriyone paravaza paDelA pAmara prANIyonuM to kaheja zRM?
Page #378
--------------------------------------------------------------------------
________________ 162 zrI jainahitopadaza bhAga 3 jo. (109) jema iMdhanathI agni zAMta thato nathI, paraMtu te vRddhija pAme chatema viSaya bhogI iMdriyo vana thatI nathI paraMtu tethI tRSNA vyatI jAya che. ane jena jema vizeSa viSaya sevana karavA jIva la. lavAya che tema tema agnimAM AitinI pere kAmAgninI vRddhi yA kare che. (110) anubhava jJAnIyoe yuktama kahuM che ke jJAna-vairAgyaja 'gharamabhitra cha, kAma bhogaja paramAtra che, ahiMsAja parama dharma che ane nArIja parama jarA che ( kemake jarA viSayalaMpaTIno zIghra parAbhava : kare che.) ___(111) vaLI yuktaja kahuM che ke tRSNA samAna koiH vyAdhi nathI ane saMtoSa samAna koi sukha nathI. (112) pavitra jJAnAmRta yA vairAgyarasayI AtmAne poSavAthI tRSNAno aMta Ave che ane saMtoSa guNanI prApti ane vRddhi thAyache. (113) saMtopa sarva sukhanuM sAdhana hovAthI mokSArthI janoe te avazya sevana karavA yogya che. ane lobha sarva duHkhanuM mULa hovArthI avazya tajavA yogya che. lobha-buddhi tajavAthI saMtopa guNa vAdhe che. (114) krodhAdi cAre kapAya, saMsArarUpI mahAkSanAM uMDA majabUta mULa che. saMsArIno aMta karavA icchanAra mokSArthIe kapAya
Page #379
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. 163 noja aMta karavo yukta che. kapAyano aMta thaye chateM bhavano aMta thayoja samajavo. ( 115) upazama bhAvathI krodhane TALavo, vinayabhAvathI mAnane -TALavo, saralabhAvathI mAyA - kapaTano nAza karavo ane saMtoSayI lobhano nAza karavo. kaSAyane TALavAno eja upAya jJAnIyoe batAvyo che. (116) rAga ane dveSathI ukta cAre kaSAyane puSTi maLe che mATe vItarAga prabhue sarva karmano jaDa jevA rAga ane dveSaneja mULathI TALavA vAraMvAra upadeza karyo che. dvepathI, krodha ane mAnanI tathA rAgathI mAyA ane lobhanI vRddhi thAya che. rAga-dveSano kSaya thavAthI sarva kapAyano svataH kSaya thai jAya che. mATe mokSArthIe rAga-dveSano avazya kSaya karavo yukta che. ( 117) viSaya bhoganI lAlasAthI rAga-dveSanI utpatti ane vRddhi thAya che mATe mokSArthIe viSaya lAlasAne tajIne sahaja saMtoSa guNa sevavo yukta che. (118) vividha viSayanI lAlasAvAluM malIna manaja durgatirnu mULa che mATe evA mananeja mAravA mahAzayo bhAra daine kahe che. ! ( 119) manane mAryAthI iMdriyo svataH marI jAya che. iMdriyonA
Page #380
--------------------------------------------------------------------------
________________ 164 zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. maraNathI viSayalAlasAno aMta AvavAthI rAgadveSarUpa kaSAyano paNa aMta Ave che, rAgadveSa rupa kaSAyano kSaya thavAthI ghAti karmano kSaya thAya che ane anaMta jJAnAdika sahaja anaMta catuSTayI pragaTa thAya che. yAvat avaziSTa aghAti karmano paNa aMta thatAMja aja avinAzI mokSa padavI prApta thAya che. (120) mana ane iMdriyone vaza karIne viSayalAlasA tajavAthI Avo anupama lAbha thato jANIne koNa hatabhAgya kAmabhoganI vAMchA karIne AvA zreSTha lAbha thakI cUkaze ? mumukSu janone to viSayavAMchA hAlAhala jhera jevI che. ( 121) viSayalAlasA hAlAhala jherathI paNa AkarI che kemake jherato khAdhA vAdaja jIvanuM jokhama kare che ane viSayanuM citavana karavA mAtrathI cAritra - prANanuM jokhama thAya che. athavA viSa khAdhuM chatuM ekaja vakhata mAre che paNa viSayavAMchA to jIvane bhavobhava bhaTakAve che. (122) viSaya sukhane vairAgya yoge tajIne pharI vAMchanAra bamana - bhakSI zvAnanI upamAne lAyaka che. (123) yogamArgathI patita thatA mumukSune yogya AlaMbana ApIne pAcho mArgamAM sthApavAmAM anargaLa lAbha rahelo che. (124) jema rAjImatiye rathanemine tathA nAgilAe bhavadeva
Page #381
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. 165 munine tathA kozAe siMha guphAvAsI sAdhune prativodha ApIne saMyama mArgamA punaH sthApyA tema niHsvArtha buddhithI mokSArthI jIvane avasara ucita AlaMbana ApanAra moTo lAbha hAMsala karI zake che. (125) mokSArthI janoe hamezAM caDhatAnA dAkhalA levA yo. gya che paNa paDatAnA dAkhalA levA yogya nathI. caDhatAnA dAkhalAthI AtmAmAM zUrAtana Ave che, ane paDatAnA dAkhalAthI kAyaratA Ave che. (126) chAya to puruSa hoya ke strI hoya paNa kharo puruSArtha sevavAthIja te sadgati sAdhI zake che. puruSa chatAM puruSArthahIna hoya to te puMgaNamAM nathI ane strI chatAM puruSArthayoge puMgaNanAmAM gaNavA yogyaja che. pUrve aneka uttama svIoo puruSArthanA vaLe paramapadano adhikAra prApta karyoM che. mokSArthI janoe evA cahatAnA dAkhalA levA yogya che. tethI svapuruSArtha jAgRta thAya che. __ (127) kevaLa puruSaja paramapadano adhikArI che, strIne tevo adhikAra nathI ema bolanArA pakSapAtI yA mithyAbhApI che kharI bAta to e che ke je kharo puruSArtha seve che te chAya to puruSa hoya yAto strI hoya paNa avazya paramapadano adhikArI hovAthI parama-pada mokSasukhane sAdhI zake che. purupanI pare aneka strIoe pUrva paramapada sAdheluM che.
Page #382
--------------------------------------------------------------------------
________________ 166 zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. (128) samyag jJAnadarzana ane cAritranuM vidhivat pAlana kara, te kharo puruSArtha che. puruSArthahIna kAyara mANaso tega karI zakatAM nathI. (129) ahiMsAdika pAMca mahAvrata tathA rAtrIbhojanano sarvathA tyAga karavArupI chaTuM vrata vivekavuddhithI samajIne grahaNa karI siMhanI pere zUravIrapaNe te sarva vratotuM yathAvidhi pAlana kara tathA anya yogya-adhikArI strIpuruSone zuddha mArga samajAvI sanmArgamAM sthApI temane yathocita sahAya ApavI te kharo kalyANano mArga che. (130) sarva jIvone Atma samAna lekhIne koine koi rIte manathI, vacanathI ke kAyAthI haNavo nahi, haNAvavo nahiM ke haNanArane saMmata tharbu nahiM e prathama mahAvratavaM svarupa che. ema sarvatra samajI levAnuM che. (131) krodhAdika kapAyathI, bhayathI ke hAsyathI jUTha bolavU nahi, jUTha bolAvadhaM nahiM temaja jUTha bolanArane saMmata tharbu nahiM e vIjeM mahAvrata che. pavitra zAstranA mArgane mUkIne svacchede bolanAra mRSAvAdIja che. (132) pavitra zAstranI AjJA viruddha koipaNa cIja svAmInI rajA vinA lebI nahiM, levaDAvavI nahiM, temaja lenArane saMgata tharbu
Page #383
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. 167 nahiM. saMyamanA nirvAha mATe je kAMi azana sanAdika jarUra hoya te paNa zAstra AjJA mujava sadgurunI saMmati laine adInapaNe gavepaNA karatAM nirdopa maLe toja grahaNa kara e trIjuM mahAvrata kahuM che.. (133) deva, manuSya ke tiryaMca saMbaMdhI viSayabhoga mana, vacana, ke kAyAthI sebavA nahiM vIjAne sevaDAvavA nahiM ane sevanArane saMmata tharbu nahiM e cothu mahAvata jANavu. (134) kaMi paNa alpa mUlyavALI ke bahu mUlyavALI vastu upara murchA rAkhavI nahiM, saMyamne vAdhakabhUta koi paNa vastuno saMgraha karavo nahi, karAvavo nahi, temaja karanArane saMmata tharbu nahi.. e pAMcamuM mahAvrata che. (135) azana, pANI, khAdima ke svAdima rAtrI samaye (sUrya asta pachI ane sUrya udaya pahelAM) sarvathA vAparavA nahiM vaparAvayA nahi temaja vAparanArane saMmata tharbu nahiM e chaThe vrata che. (136) pUrvokta sarva mahAvratotuM yathAvidhi pAlana karatAM jema rAgadvepanI hAnI thAya tema sAvadhAnapaNe pravRtti nivRtti mArga svIkArI teno yathArtha nirvAha karavo, ane anya AtmArthIjanone yathAzakti yathAvakAza sahAya karavI te uttama prakArano puruSArtha che.. (137) sadgurunuM zaraNa lahI temanI pavitra AjJAnusAre varta: nAra mahAzayono sakaLa puruSArtha saphaLa thAya che.
Page #384
--------------------------------------------------------------------------
________________ 168 zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. (138) sadgurunI kRpAthI prApta thayelA sadbodhavaDe, saMyama mArgamAM AvatA apAyo sahelAithI dUra karI zakAya che. (139) mumukSajanoe caMdranI pere zItaLa svabhAvI, sAyaranI jevA gaMbhIra, bhAraMDa paMkhInI jevA pramAda rahIta, ane kamaLanI paire nirlepa thaq joie. yAvata meru parvatanI pare nizcaLatA dhArIne siMhanI jema zUravIra thaine vRSabhanI pere nirmaLa dharmanI dhurA munijanoe avazya dhAravI joie. (140) mumukSujanoe kaMcana ane kAma ne dUrIja tajavAM joie. (141) ghumukSujanoe rAya ane raMkane sarakhA lekhavA joie. tathA samabhAvathI temane dharma upadeza Apavo joie. (142) mumukSujanoe nArIne nAgaNI samAna lekhI teNIno saMga sarvathA tajavo joira. nArInA saMgathI nizce kalaMka caDe che. (143) mumukSujanoe samarasa bhAvamAM jhIlatA thakAM zAstra avagAhana karyA karavU joie. (144) mumukSujanoe adhikArInI hitazikSA hRdayamA dhArIne va zaktine gopacyA vinA tenuM yatnathI pAlana kara joie. koi
Page #385
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. rI adhikArInI hitazikSAno anAdara naja karavo joie. (145) mumukSu janoe kSudhAdikano udaya thaye chate gurvAdikanI saMmatI laine nirdoSa AhAra pANInI gaveSaNA karI tevo nirdoSa AhAra pramukha maLe to te adInapaNe lar3ane gurvAdikanI samIpe AcIne tenI AlocanA karI gurvAdikanI rajAthI anya mumukSu jananI yathAyogya bhakti karIne lolupatA rahIta lAvelo AhAra saMyamanA nirvAha mATe vAparatAM manamAM samabhAva rAkhI tene vakhANyA ke vakhoDayAvinA pavitra mokSanA mArgamAM punaH kaTi vaddha thaine vizeSe udyama karavo joie. 169 (146) mumukSu janonI zAstra AjJA mujava vattIne karavAmAM AvatI mAdhukarI bhikSAne jJAnI puruSo 'sarva saMpat karI' kahe che. (147) mumukSu janonI zAstra AjJA viruddha varttIne karavAmAM AvatI bhikSAne jJAnI puruSo 'valaharaNI' kahane volAve che. . * ( 148) kevaLa anAtha azaraNa evA AMdhaLAM pAMgaLAM vigere dInajananI bhikSAne jJAnI puruSo 'vRtti bhikSA' kahIne bolAve che. (149) mumukSu janoe zAstra viruddha mArge varttatAM thatI 'balaharaNI' bhikSAne sarvathA tajIne zAstra vihita mArge vatIne 'sarva saMpatkarI' bhikSAnoja khapa karavo yukta che.
Page #386
--------------------------------------------------------------------------
________________ 170 zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. (150) mumukSu janoe akRta, akArita ane asaMkalpitaja AhAra gaveSIne grahaNa karavo joie. pote nahi karelo nahi karAvelo temaja potAne mATe khAsa saMkalpIne gRhasthAdike nahi karelo ke karAveloja AhAra mumukSu janone kalpe che. tevo paNa AhAra gavepaNA karatAM maLI zake che. (151) yati dharma yAne mumukSu mArga ati duSkara ko che kemake temAM evA nirdoSa AhArathIja saMyama nirvAha karavAno kahyo che. __(152) gRhastha jano potAne mATe athavA potAnA kuTuMbane mATe anna pAnAdika nIejAvatA hoya temAM evo zubha vicAra kare ke ApaNe mATe karavAmAM AvatA A anna pANImAMthI kadAca bhAgya yoge koi mahAtmAnA pAtramA thoDaM paNa apAze to moTo lAbha thaze. Avo zubha vicAra gRhastha janone hitakArIja che. (153) evA zubha ciMtana yukta gRhasthoe potAne mATe ke potAnA kuTuMbane mATe nIpajAvelA anna pANI vigere mumukSu munIne levAmAM vAdhaka nathI. (154) nirdoSa AhAra lAvI vidhivat te vAparanAra muni saMyamanI zuddhi karI zake che. tethI ulaTI rIte vartatAM saMyamanI virAdhanA thAya che.
Page #387
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. 171 (155) mumukSujanoe zabda, rupa, rasa, gaMdha ane sparza saMbaMdhI sarva viSayaAsaktithI sAvadhapaNe dUra rahe, yukta che. __ (156) mumukSujanoe viSaya vAsanAneja haThAvavA yatna karavo joie. (157) mumukSujanoe gRhasthono paricaya tajIne brahmacaryanI khuva puSTi thAya tema pavitra jJAna dhyAyano satata abhyAsa karavo joie, __ (158) mumukSujanoe strI, pazu, paMDaga vinAnuM saMyamane anukULa sthAnaja rahevAne pasaMda karavU joie. (159) mumukSujanoe kAmavikAra pedA thAya evI koi paNa ceSTA karavI na joie. strI kathA, strI zayyA, svInAM aMgopAMgarnu nIrIkSaNa, strI samIpe sthiti, pUrve karelI kAmakrIDAnuM smaraNa, snigdha bhojana tathA pramANAtirakta bhojana, tathA zarIra vibhUSAdika sarva tajavAM joie. (160) mumukSujanoe pUrve thayelA mahA puruponA pavitra cAritrane jANIne temanuM vanatuM anukaraNa karavAne sadA sAvadhAna rahevU joie.
Page #388
--------------------------------------------------------------------------
________________ 172 zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. (161) mumukSujanoe game tevA saMyogomAM saMyamathI calAyamAna tharbu na joie. deva, manuSya ke tiryaMce karelA sarva anukULa ke patikULa upasarga parISahone adInapaNe Atma kalyANArthe sahana karavA 'joie. (162) mumukSujanoe mArgamAM cAlatAM dhusarA pramANa bhumIne AgaLa jotAM koi paNa nhAnA ke moTA jIvane jokhama na pahoMce tema karuNA najarathI tapAsIne cAlavU jAie. __ (163) mumukSu janoe jarura paDatuM bolatA koine aprIti na __upaje evaM hita mita miSTa ane satya dharmane vAdhaka na thAya tevU bhA'SaNa karavU joie. ___ (164) mumukSu janoe saMyamanA nirvAha mATe jarura paDaye chate 42 doSa rahIta AhAra pANI vigere gurvAdikanI saMmatithI lAvIne vidhivat vAparavAM joie. __(165) mumukSu janoe koipaNa vastu letAM yA mUkatAM koi paNa jIvanI virAdhanA thai na jAya tema saMbhALIne te vastu levI mUkavI joie. (166) mumukSu janoe laghunIti vaDInIti vigere zarIranA sarva maLano tyAga nirjIva sthAnamAM jaine vidhivata karavo joie.
Page #389
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. 173 (167) mumukSujanoe mukhyapaNe manane gopavIne dharma dhyAnamAM joDa buM joie. jema vane tema tene vividha vikalpa jAlathI mukta rAkhavuM joie. ( 168) mumukSujanoe mukhyapaNe tathAprakAranA kAraNavinA mauna dhAraNa karI rahevuMja joie jarura jaNAtAM satya nirdoSaja bhASaNa kara joie. (169) mumukSujanoe mukhyapaNe saMyamArthe javA AvavAnI ja-rUra na hoya to kAyAne kAcavAnI pere gopavI rAkhavI joie sthira Asana karIne pavitra jJAna dhyAnanoja abhyAsa karavo joie. ( 170 ) mumukSujanoe cAlavAnI, vesavAnI, uThavAnI, suvAnI khAvAnI, pIvAnI ke bolavAnI je je kriyA karavI paDe te te koi jIvane ijA na thAya temaja saMbhALathIja karavI joie. (171) sumukSujanoe rasamRddha nahi thatAM parimitabhojI thavaM jor3ae. ( 172) mumukSujanoe saMyama anuSThAnane samajapUrvaka pramAda rahita sevIne anya mumukSujanone yathAzakti saMyamamAM sahAyabhUta thavaM joie. eka kSaNa mAtra paNa kalyANArthIe pramAda karavo na joie. (173) prIya manohara ane svAdhIna bhogane je jANI joine taje che, teja kharo tyAgI kahevAya che.
Page #390
--------------------------------------------------------------------------
________________ 174 zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. (174) vastra, gaMdha, mAlya alaMkAra tathA strI zayyAdika nahi maLavA mAtrathI bhogavato nathI. paNa manathI to tevA viSayamA sAra mAnIne magna rahe che te tyAgI kahevAya nahIM. (175) jo jaLamAM macchanI pada paMkti mAlUma paDe ke AkAzamAM paMkhInI pada paMkti jaNAya, toja strInA gahana caritranI samaja par3I zake, tAtparya ke strInA caritrano pAra pAmavo aMzakya che.. (176) priyAlApathI koinI sAtha vAta karatI kAmanI kaTAkSavaDe koi anyane sAnamAM samajAvatI hoya tema vaLI hRdayathI to koI vIjAnuM dhyAna [citavana ] karatI hoya, evI strInI caMcaLatAne dhikkAra paDo. strIo prAyaH kapaTanIja peMTI hoya che. (177) jo mana vairAgyanA raMgathI raMgAyalaM na hoya to dAna, zIla, ane tapa kevaLa kaSTarupaja thAya che. vairAgya yukta karelI sarva dharma karaNI kalyANakArI thAya che. mATe jema vane tema vairAgya bhAvanI vRddhi karavI yukta che. te vinA aluNA dhAnyanI pere dharma karaNImAM lhejata AvatI nathI, vairAgya yoge teyAM bhAre mIThAza Ave che. (178) abhinava adhyAtmika zAstro vAMcavAthI sahaje vairAgyanI vRddhi thAya che. __ (179) maitrI, muditA, karuNA ane madhyastha evI cAra bhAvanAornu saMyamanA kAmIe avazya sevana kara joie.
Page #391
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. 175 (80) jagatanA sarva jaMtuo ApaNA mitra che, koi paNa ApaNA zatru nayI, te sarva sukhI thAo, koi duHkhI na thAo, sarve sukhanA mArge cAlo evI matine maitrIbhAvanA kahe che. (181) sadguNInA sadguNo joine cittamAM rAjI thavuM. jema caMdrane dekhIne cakora rAjI thAya che, athavA meghano garjArava sAMbhaLIne mora rAjI thAya che; tema guNIne dekhI prabhudita thavaM, aMtaHkaramAM AnaMdanA umao uThe tenuM nAma muditA bhAvanA kahevAya che. (182) koi paNa duHkhIne dekho dayAI dIlathI zakti anusAre tene sahAya karavI temaja dharma kArya mAM sIdAtA sAdhama bhAine yogya AlaMbana Apa tenuM nAma karuNA bhAvanA kahevAya che. (183 ) nene koipaNa prakAre hitopadeza asara karI zake nahiM evA atyaMta kaThora manavALA jIva upara paNa dveSa nahi karatAM tevA - thI dUraja rahedhuM tenuM nAma madhyastha bhAvanA kahevAya che. (184) vIjI paNa anitya, azaraNa, saMsAra, ekatva, anyasva, azucitva, Azraya, saMvara, nirjarA, loka svabhAva, vodhi durlabha ane svatatvanuM ciMtanarupa dvAdaza anuprekSA, - bhAvanA kahI che. (185) bhAvanAbhavanAzini arthAt AvI uttama bhAvanAthI bhava saMtatino kSaya thai jAya che| ane zAMtarasanI vRddhithI cittanI
Page #392
--------------------------------------------------------------------------
________________ 176 zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. zAMti - prasannatA thAya che, mATe mokSArthI janoe avazya ukta bhAvanAono abhyAsa karyA karavo yukta che. (186) game teTalI kaLA prApta thAya, game tevo Akaro tapa tapAya, athavA nirmaLa kirtti prasare paraMtu aMtaramAM viveka kaLA jo na pragaTI to te sarva niSphaLaja che. viveka kaLAthI te sarvanI saphalatA che. (187) viveka e eka abhinava sUrya yA abhinava netra che. jethI aMtaramAM vastu tattvanuM yathArtha darzana thAya evaM ajavALu thAya che mATe bIjI badhI jaMjALa tajIne kevaLa vivekakaLA mATe udyama karavo yukta che. (188 ) sat samAgama yoge hitopadeza sAMbhaLavAthI yA to Apta praNIta zAkhanA cira paricayathI viveka magaTe che. (189) vivekavaDe satyAsatyano nirNaya karI zakAya che. te vinA hitAhita kRtyAkRtya bhakSyAbhakSya peyApeya, ucitAnucita ke guNadoSanI khAtrI thai zakatI nathI. viveka vaDeja asat vastuno tyAga karIne sad vastuno svIkAra karI zakAya che. (190) jema nirmaLa ArisAmAM sAmI vastunuM varAvara pratibiMba paDI rahe che, tema nirmaLa vivekayukta hRdayamAM vastunuM yathArtha bhAna thAya che. jema sUkSma darzaka yaMtrathI sukSma vastu sahelAithI dekhI za-~
Page #393
--------------------------------------------------------------------------
________________ 177 zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. kAya . tema vivekanA adhikAdhika abhyAsathI sukSmamA sukSmane duramA dura rahelA padArthanuM yathArtha bhAna thai zake che mATeja jJAnI puruSo viveka rahItane pazu mAne che. * (191) vivekI puruSa A manuSya bhavanA kSaNane paNa lAkheNo (lakSa mulya athavA amulyaM) lekhe che. (192) jema rAjahaMsa pakSI kSIra nIrane judAM karIne kSIra mAtra grahe che. tema vivekI puruSa doSa mAtrane tajI guNa mAtrane grahaNa kareche. (193) mananI kSudratA (pArakA chidra jovAnI buddhi) maTavAthIja guNa grAhakatA Ave che. guNa guNino yogya AdarasatkAra karavArupa vinayaguNathI guNa grAhakatA vadhatI jAya che, (194) vinaya sarva guNAnuM vazIkaraNa che. bhakti yA cAhyasevA, hRdaya prema yA bahumAna sadguNanI stuti avaguNane DhAMkavA ane avajJA, AzAtanA, helanA, niMdA, ke khisAthI dUra rahe, evA vinayanA mukhya pAMca prakAra che. (195) jema aNadhAyelA melA vastra upara mela caDI zakato nathI. athavA viSama bhumimAM citra uThI zakatuM nathI. tema vinayAdi guNa hinane satya dharmanI prAptI thai zakatI nathI. 12
Page #394
--------------------------------------------------------------------------
________________ 178 zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. (196) vinayAdi sadguNa saMpannane saheje dharmanI prAptI thai zake che. (197) vinayAdi zUnyane vidyAdika ulaTI anarthakArI thAya che. mATe prathama vinayAdikanoja abhyAsa karalo yogya che. (198) dharmanI yogyatA-pAtratA prApta karavI e prathama avazyanuM che. tRNa thakI gAyane dudha thAya che ane dudha thakI sarpane jhera thAya che. e uparayoja pAtrApAtrano viveka dhAravo pragaTa samajAya che. (199) dharmanI yogyatA meLAvA mATe nIcenA 21 guNonA khUba abhyAsa karavo khAsa jarurano che. 1 adratA-gaMbhIratA-guga grAhakatA. 2 somyatA-prasanatA. 3 nirogatA-aMga sauSTava-suMdarAkRti. 4 janapriya-lokapriya. 5 akruratA-mananI komaLatA-naramAza. 6 bhIrutA pApa yA apavAdathI vIvApaj.7 azaThatA-niSkapaTIpaNuM-saralatA. 8 dAkSiNyatA moTAnI anujA pALavA te. 9 lajAlutA-maryAdA zIlapaNuM-mAjA. 10 da. yAlatA-karuNA. 11 samaSTi-madhyasthatA-niSpakSapAtapaNuM. 12 guNa rAgIpaNaM. 13 satyavAdIpaNuM-satyapriyatA. 14 supakSa-dharmIkuTuMba hovApa'. 15 dIrgha darzitA-lAMvI najara pahoMcADavApaNuM. 16 vizepajJatA-lAMbI samaja. 17 haddhAnusArIpaNuM ziSTAnusAritA. 18 vinItanA-namratA. 19 kRtajJatA ko guNatuM jANapaNuM. 20 paropa
Page #395
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. 179 kAratA-parahitai pitA. 21 landhalakSatA-kAryadakSatA-sunipuNatA, kalAkauzalya. (200) purvokta guNanA abhyAsa rahita yogyatA binAja dharmanI prAptI thavI vaMdhyAputra athavA zazazRMganI pare azakya che. ___ (201) yogya jIvane paNa satya dharmanI prApti bahudhA zramaNa nigraMthadvArA hitopadeza sAMbhaLavAthIja thAya che. mATe yogya jIvone paNa sat samAgamanI khAsa apekSA rahecheja. (202) hajAro graMtha vAcavAthI sAra na maLe evo sarasa sAra kSaNa mAtramA satsamAgamatho bhAgya yoge maLI zake che. (203) durjano chate yoge tevA lAbhathI kamanazIvaja raheche. ___ (204) sajjanone to durjanonI haiyAtIthI abhinava jAgRti rahe che.. (205) durjano sajjanonA niSkAraNa zatru che. paNa sajjano to samasta jagatanA niSkAraNa mitra che. (206) durjanone dvijIha sarpa jevA kahyA che te yathArthaja che. kemake te ekAMta hitakArI sajjanane paNa kATe che. (207) sajjano to evA khArIlA-merIlA durjanone paNa dahavvA icchatA nathI eja temana udAra AzayapaNuM sUcave che.
Page #396
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18. zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. (208) kAgaDAne ke koyalAne game teTalo dhoyo hoya topaNa te tenI kALAza tajeja nahi tema durjanane paNa game teTalaM jJAna Apo paNa te kadApi kuTilatA tajavAno nahi. (209) sajjanane to game teTalaM saMtApazo topaNa te temanI sajjanatA kadApi tajazeja nahi. (210) sajjanaja satya dharmane lAyaka che. mATe bIjI dhamAla tajI daine kevala sajjanatAja AdaravA prayatna karo. (211) vItarAga samAna koi mokSadAtA deva nathI. (212) nigraMtha sAdhu samAna koi sanmArga darzaka sAthI nathI. (213) zuddha ahiMsA samAna koi bhavaduHkhavAraka auSadha nathI. (214) AtmAnA sahaja guNono lopa kare evA rAgadveSa ane mohAdika doSone sevavA samAna koi pravaLa hiMsA nathI. ___(215) AtmAnA jJAna darzana ane cAritrAdika sadguNone sAcavI rAkhavA athavA te sahaja guNonuM saMrakSaNa kara tenA samAna koi zuddha ahiMsA nathI. (216) Atma hiMsA tajyA vinA kadApi Atma dayA pALI zakavAnA nadhI. rAgadvepa ane moha-mamatAMdika duSTa dopone tIna
Page #397
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. 181 sahaja-Atma guNamAM magna rahevU eja kharI Atma dayA cha, vIjI aupacArika jIvadayA pALavAno paNa paramArtha rAgAdi duSTa doSone AvatA vAravAno ane jJAna darzana ane cAritrAdika sadguNone poSavAnoja che. (227) satyAdika mahAvrato pALavAno paNa eja mahAn udeza che. yAvat sakaLa kriyAnuSThAnano uMDo hetu zuddha ahiMsA vratanI dRr3hatA karavAnoja che. (228) evI zuddha samaja dIlama dhAro saMyamakriyAmAM sAvadhAna rahenArA yogIzvaro avazya Atmahita sAdhI zake che.. (229) evI zuddha samaja dIlamAM dhAryA vinA kevaLa aMdhazraddhAthI kriyAkAMDane karanArA sAdhuo zIghra skhahita sAdhI zakatA nathI. (230) zuddha samajavALA jJAnI puruSono pUrNa zraddhAthI Azraya lahI saMyama pALanArA pramAda rahita sAdhuo paNa avazya Atmahita sAdhI zake che. kemake temanA niyAmaka (niyaMtA-nAyaka) zreSTha che. (231) suvihita sAdhujano mokSamArganA kharA sArathI che evI zuddha zraddhAthI mokSArthI bhavya janoe, temanu dRDha AlaMbana kara ane temanI lagAre paNa avajJA karavI nahi.
Page #398
--------------------------------------------------------------------------
________________ 182 zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. (232) grahaNa karelAM vrata yA mahAvratane akhaMDa pALanAra sa_ mAna koi bhAgyazALI nathI, tenuMja jIvita saphaLa che. (233) grahaNa karelAM vrata ke mahAvratane khaMDIne je jIve che tenI samAna koi maMdabhAgya nathI. kemake tevA jIvita karatAM to grahaNa karelA vrata ke mahAvratane akhaMDa rAkhIne maravuja sAruM che. (234) jene hitakArI vacano kahevAmAM AvatAM chatAM vilakula kAne dhArato nathI ane nahiM sAMbhaLyA jevU kare che tene chate kAne vheroja lekhavo yukta che. kemake te zrotrane saphaLa karI zakato nathI. (235) je jANI joine kharo rasto tajIne khoTe mArge cAle che, te chatI AMkhe AMdhaLo che ema samajavU. (236) je avasara ucita priya vacana volI sAmAnuM samAdhAna karato nathI te chate mukhe mUMgo che, ema zANA mANase samajavaM. ' (237) mokSArthI janoe prathamapade AdaravA yogya sadgururnu vacanaja che. (238) janma maraNanA duHkhano aMta thAya evo upAya vicakSaNa puruSe zIghra karavo yukta che kemake te vinA kadApi tattvathI zAMti thatI nathI.
Page #399
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. 183 (239) tattvajJAna pUrvaka saMyamAnuSThAna sevavAthIja bhavano aMta thAya che. (240) parabhava jatAM saMvala mAtra dharmanuja che mAhe teno vizeSe khapa karavo te vinAja jIva duHkhanI paraMparAne pAme che. (241) jenuM mana zuddha-nirmaLa che teja kharo pavitra cha ema jJAnIyo mAne che. (242) jenA aMtara-ghaTamAM viveka pragaTyo che, teja kharo paMDita cha ema mAnavU. (243) sadgurunI sukhakAro sevAne badale avajJA karavI eja kharuM viSa che. , (244) sadA svaparahita sAdhavA ujamAla rahevU eja manuSya janmanu kharuM phala che. (245) jIvane vebhAna karI denAra sneha rAgaja kharI madirA cha ema samajavaM. (246) dhoLe dahADe dhADa pADIne dharmadhanane lUTanArA viSayoja kharA cora che. (247) janma maraNanAM atyaMta kaTuka phaLane denArI tRSNAja kharI bhavavelI che.
Page #400
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. (248) aneka prakAranI Apattine ApanAra pramAda samAna koi zatru nathI. 184 (249) maraNa samAna koI bhaya nathI ane tethI mukta karanAra vairAgya samAna koI mItra nathI, viSayavAsanA jethI nAbuda thAya teja kharo vairAgya jANavo. (250) viSayalaMpaTa - kAmAMsamAna koI aMdha nathI kemake te vivekazUnya hoya che. (251) khInA netra kaTAkSathI je na Dage teja kharo zUravIra che. (252) saMta puruSonA sadupadeza samAna vIjuM amRta nathI. kemake tethI bhatra tApa upazAMta thavAthI janma maraNanAM anaMta duHkhono aMta Ave che. (253) dInatAno tyAga karavA samAna bIjo gurutAno sIdho rasto nathI. (254) strInAM grahana caritrathI na chetarAya tenA jevo koi catura nathI. (255) asaMtoSI samAna koi duHkhI nathI kemake te maMmaNa zeThanI jevo duHkhI rahe che.
Page #401
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadezaM bhAga 3 jo. 185 ( 256 ) pArakI yAcanA karavA uparAMta koi moTuM laghutAnuM kAraNa nathI. (257) nirdoSa - niSpApa vRttisamAna vIjuM sAraM jIvitanuM phaLa nayI. (258) buddhibaLa chatAM vidyAbhyAsa nahi karavA samAna vIjI koi jaDatA nathI. (259) vivekasamAna jAgRti ane mUDhatAsamAna nidrA nathI. (260) caMdranI pere bhavya lokane kharI zItaLatA karanAra A kalikALamAM phakta sajjanoja che. . (261 ) paravazatA narkanI pere prANIone pIDAkArI che. (262) saMyama yA nivRtisamAna koI sukha nathI. (263) jeyI AtmAne hita thAya tevuMja vacana vadadhuM te satya che paNa jetho elaDaM ahita thAya evaM vacana vicAryA vinA vadanuM te satya hoya to paNa aptatyaja samaja. AthIja aMghane paNa aMdha kadevAna zAstramAM niSedha karelo che.
Page #402
--------------------------------------------------------------------------
________________ 186 zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. adhyAtma - gItA. praNamIye vizva hita' jainavANI, mahAnaMda tara sIMcavA amRta pANI; mahA mohapura bhedavA vajra pANi e, gahana bhavaphaMda chedana kRpANi 3. 1 dravya anaMta prakAsaka bhAsaka tattva svarUpa, Atama tattva vivodhaka sAdhaka sat cid rupa; naya nikSepa pramANe jANe vastu samasta, trikaraNa joge praNamuM jainAgama suprazasta'. jeNe AtmA zuddhatAe pichANyo, teNe loka alokano bhAva jANyo; AtmA ramaNI muni jagaviditA, upadizI teNe adhyAtma gItA. 3 dravya sarvanA bhAvanA jANaga pAsaga eha, jJAtA kartA bhoktA ramatA pariNati geha; grAhaka rakSaka vyApaka dhAraka dharma samUha, dAna lAbha bhoga upabhoga taNo je vyUha. 4 saMgrahe eka AyA vakhANyo, naigame aMzathI je pramANyoH duvidha vyavahAra naya vastu varhece, azuddha vaLI zuddha bhAsana prapaMce. 5 1 sarvane hitakArI. 2 iMdra. 3 talavAra. 4 ati suMdara.
Page #403
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. azuddhapaNe paNasaya tesaThThI' bheda pramANa, udaya vibhede dravyanA bheda anaMta kahANa; zuddhapaNe cetanatA pragaTe jIva vibhinna, kSayopazamika asaMkhya kSAyaka eka anunna * nAmathI jIva cetana prabuddha, kSetrathI asaMkhya dezI vizuddhaH dravyathI svaguNa paryAya piMDa, nitya ekatva sahaja akhaMDa. ujjusue vikalpa pariNAme jIva svabhAva, vartamAna pariNata maya vyakta grAhaka bhAva; zabdanaye nija sattA joto ihato " dharma, zuddha arupI cetana aNagrahato nava karma. 5 , 187. samabhiruDha naye nirAvaraNI jJAnAdika guNa mukhya, kSAyaka anaMta catuSTayI bhogI mugdha alakSya; evaMbhUti nirmaLa sakaLa svadharma prakAsa, pUraNa paryAya pragaTe pUraNa zakti vilAsa. 6 iNI pere zuddha siddhAtmarupI, mukta parazakti vyakta arupI; vighire sAdhya rUpe sadA tattva prIti, 9 7 10 * 1 pAMcaso ane tresaTha 2 saMpUrNa. 3 rujusUtra naye. 4 anusAre 5 abhilaSato, icchato. 6 navAM. 7 anaMtajJAna, darzana, cAritra ane vIrya.
Page #404
--------------------------------------------------------------------------
________________ 188 zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. ema naya bhaMga saMge sanUro, sAdhanA siddhatA rupa pUro; - sAdhaka bhAva tyAM lageM adhUro, sAdhya siddhe nahi hetu sUro. kALa anAdi atIta anaMte je para rakta, saMgAMgI pariNAme varte mohAsakta; pudgala bhoge rIjhyo dhAre pudgaLa khaMdha, parakartA pariNAme bAMdhe karmano baMdha. 3 AtamaguNa AvaraNe na grahe Atama dharma, grAhaka zakti prayoge joDe pudgaLa zarma; paralAbhe para bhogane yoge thAye para kIratAra, e anAdi pravarte vAghe para vistAra. 11 baMdhaka vIrya karaNe udIre, vipAkI prakRti bhogave daLa vikhere; karma udayAgatA svaguNa roke', guNa vinA jIva bhavobhave Dhoke. 2 13 12 tehaja hiMsAdika dravyAzrava karato caMcaLa citta, kaTuka vipAke cetana meLe, karma vicitta;" pa 14 ema upayoga vIryAdi labdhi, parabhAva raMgI kare karma vRddhi; paradayAdika yA suha vikalpe, tadA puNya karma taNo baMdha kalpe. 15 1 aTakAve. 2 rakhaDe, 3 mukha, 4 ekaThA kare, saMce. 5 vicitra.
Page #405
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. Atama guNane haNato hiMsaka bhAve thAya, Atamadharma' no rakSaka bhAva ahiMsa kahAya. AtmaguNa rakSaNA teha dharma, svaguNa vidhvaMsaNA te adharmaH bhAva adhyAtma pravRtti, tehathI hoya saMsAra chitti' eha pravodhano kAraNa tAraNa sadguru saMga, zruta upayogI caraNAnaMdI karI guru raMga; Atama tatvAlaMbI ramatA Atama rAma, zuddha svarupane bhoge yoge jasu visarAma. sadguru yogathI bahulA jIva, koi vaLI sahajathI thai sajIvaH Atma zakti karI gaMThI bhedI, bhedajJAnI thayo AtmavedI. dravya guNa paryAya anaMtanI thai paratIta, jANyo Atama kartA bhoktA gai parabhIta; zraddhAyoge upanyo bhAsana sunaye satya, sAdhyAlaMbI cetanA vaLagI Atama tattva. 189 16 17 18 19 20 iMdra caMdrAdi padavI roga jANyo, zuddha nija zuddhatA dhana pichANyo; Atmadhana anya Ape na core, koNa jaga dIna baLI koNa jore, 21 1 jJAnAdika AtmaguNa. 2 cheda. 3 jene. 4 mohagraMthi - rAgadvepanI gAMTha.
Page #406
--------------------------------------------------------------------------
________________ 22 190 zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. Atama sarva samAna nidhAna mahA sukhakaMda, siddhataNA sAdharma ? sattAe guNa chaMda; jehasvajAti tehathI koNa kare vadha baMdha, pragaTayo bhAva ahiMsaka jANe zuddha prabaMdha. jJAnanI tIkSNatA caraNa teha, jJAna ekatvatA dhyAna geha; Atma bAdAtmyatA pUrNa bhAve, tadA nirmaLAnaMda saMpUrNa pAve. 23 cetana asti svabhAvamAM jehane bhAse bhAva, tehathI bhinna arocaka rocaka Atma svabhAva samakita bhAve bhAve Atama zakti anaMta, karma nAsano ciMtana nANe ciMte te matimaMta. 24. svaguNa ciMtana rase buddhi ghAle, Atma sattA bhaNI je nihALe zuddha syAdvAdapada je saMbhALe, paraghare teha mati kema vALe. 25 punya pApa ve pudgaLa daLa bhAse parabhAva, parabhAve parasaMgata pAme duSTa vibhAva; te mATe nija bhogI yogIrasa suprasanna, deva naraka tRNa maNi sama bhAse jehane mana. 26 1 tanmayatA, abhedatA-ekatA. 2 barAbara kALajIthI (vItarAganI AjJAne) pALe. 3 nakAmI vastumAM. 4 nyUnAdhikatA rahita.
Page #407
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. 191 teha samatA rasa tattva sAdhe, nizcalAnaMda anubhava ArAdhe; tIna ghanaghAti nija karma toDe, saMdhi paDilehine te vichoDe. 27 samyag ratnatrayI rasa sAco cetana rAya, jJAnakriyA cakre cakacUre sarva apAya,4 kAraka cakra svabhAve sAdhe pUraNa sAdhya, kato kAraNa kAraja eka thayA nirabAdha. 28 svaguNa Ayudha thakI karma cUre, asaMkhyAta guNa nirjarA teha pUre TaLe AvaraNathI guNa vikAse, sAdhanA zakti tema tema prakAse. 29 pragaTayo Atama dharma thayA savi sAdhana rIta, vAdhakabhAra grahaNatA bhAgI jAgI nIta; udaya udIraNa te paNa pUraNa nirjarA kAja, anabhisaMdhi baMdhakatA nIrasatA AtamarAja. dezapati jaba thayo nitya raMgI, tadA koNa thAya kunaya cAla sNgii| yadA AtamA AtmabhAva ramAvyo, tadA vAdhaka bhAva dure gamAvyo. 31 1 jJAnAvaraNI, darzanAvaraNI, mohanI ane aMtarAya karma. 2 lAga. 3 joine. 4 vighna. 5 kartA, karma, karaNa, saMpadAna, apAdAna, ane adhikaraNarupa SaT 6 anAupayoge vadhAtA karmanI ochAza.
Page #408
--------------------------------------------------------------------------
________________ 192 zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. sahaja kSamA guNa zaktithI chedyo krodha subhaTa, mAdeva' bhAva prabhAvathI bhedyo mAna maradaH mAyA Arjava yoge lobha te ni:spRha bhAva, moha mahAbhaDa dhvaMse dhvaMsyo sarva vibhAva. ema svabhAvika thayo Atma vIra, bhogave Atma saMpadA sudhIra je udayAgatA prakRti vaLagI, avyApaka thayo kherave teha aLagI.33 dharma dhyAna eka tAname dhyAve arihA siddha, te pariNatithI pragaTI tAttvika sahaja samRddha: sva svarupa ekatve tanmaya guNa paryAya, dhyAne dhyAtA niramohIne vikalapa jAya. yadA nirvikalpI thayo zuddha brahma, tadA anubhave zuddha AnaMda zarma; bheda ratnatrayI tIkSNatAe, abheda ratnatrayI meM samAe. darzana jJAna caraNa guNa samyag eka ekanA hetu, sva sva hetu thayA samakAle teha abheda bhASetuH pUrNa svajAti samAdhi ghanaghAti dala chinna, kSAyika bhAve pragaTe Atama dharma vibhinna. 10 - 1 namratA, laghutA-vinaya. 2 saraLatA. 3 subhaTa-vIra. 4 vinAzyo. 5 samRddhi-anargala dhana.
Page #409
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. pachI yoga' ruMdhI thayo te ayogI, bhAva zaile sitAe' abhaMgI; paMca laghu akSare kAryakArI, bhavopagrahI karma saMtati viDArI. 37 samazreNe eka samaye pahotyA je lokAMta, asamANa gati nirmaLa cetana bhAva mahAMta; carama tribhAga vihIna' pramANe jasu avagAha, Ama bheda arupa akhaMDA naMdAvAha. 193 38 jIhAM eka siddhAtma tihAM che anaMtA, avannA agaMdhA nahi phAsamaMtA AtamaguNa pUrNatAvaMta saMtA, nirAvAdha atyaMta sukhAsvAda vaMtA. 39 kartA kAraNa kAraja nija pariNAmika bhAva, jJAtA jJAyaka bhogya bhogyatA zuddha svabhAva; grAhaka rakSaka vyApaka tanmayatAe lIna, pUraNa Atama dharma prakAsa raseM layalIna. 40 41 dravyathI jIva cetana alezI, kSetrathI je asaMkhya pradezI; utpAda vaLI nAsa dhruva kALadharma, zuddha upayoga guNa bhAva zarma. syAdvAda Ama sattA ruci samakita teha, Atama dharmano bhAsana nirmaLa jJAnI jeha; 1 mana, vacana ane kAyA 2 meruparvatanI jevI nizLatA, zailezIkaraNa. 3 aghAti. 4 asparzamAna, 5 . 6 varNa gaMdha ane sparzarahita, arupI zuddha sahaja svarupI. 13
Page #410
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. Atama ramaNI caraNI dhyAMnI Atama lIna, Atama dharma ramo teNe' bhavya sadA sukha pIna. aho bhavya tame oLakho jaina dharma, jeNe pAmIye zuddha adhyAtmamarma; alpakALe TaLe duSTa karma, pAmIye soya AnaMda zarma. 43 194 naya nikSepa pramANe jANe jIvA jIva, sva para vivecana karatAM thAye lAbha sadaiva; nizcayane vyavahAre vicare je munirAja, bhavasAgaranA tAraNa nirbhaya teha jahAja. vastu-tattve ramyA te nigraMtha, tattva abhyAsa tihAM sAdhu -paMtha tINe gItArtha caraNe rahIje, zuddha siddhAnta rasa to lahIje. zruta abhyAsI comAsI vAsI lIMmaDI ThAma, zAsana rAgI sobhAgI zrAvakanAM bahu dhAma; kharatara gacha pAThaka zrI dIpacaMda su pasAya, devacaMdra nija harakhe gAyo Atama rAya Atma ramaNa karavA abhyAse, zuddha sattA rasIne ullAse; - devacaMdre racI Atma gItA, Atma ramaNI muni supratItA. a iti adhyAtma grItA. 1 ve mATe. 2 puSTa. 3 suprasiddha. kara 44 45 46 47
Page #411
--------------------------------------------------------------------------
________________ 195 zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. . kSamA chatrIzI. Adara jIva kSamA guNa Adara, ma karIza rAgane dveSajI; samatAye zIvasukha pAmIje, krodhe kugati vizeSajI. A0 1 samatA saMjama sAra suNIje, kalpasUtranI zAkhajI; krodha pUrva kroDi cAritra vALe, bhagavaMta eNIpere bhAkhajI. A0 2 kuNa koNa jIva taryA upazamathI, sAMbhaLa tuM dRSTAMtajI; kuNa koNa jIva bhamyA bhavamAMhe, krodha taNe virataMtajI. A03 somala sasare zIza prajALyo, vAMdhI mATInI pALajI gaja sukamALa kSamA mana dharato, mukti gayo tatakALajI. A0 4 kuLa vALuo sAdhu kahAto, kIdho krodha apArajI; koNikanI gaNikA vaza paDiyo, raDavaDiyo saMsArajI. A05 sovanakAra karI ati vedana, vAdhrasuM vITayuM zIzajI; metAraja muni mugati pahotyo, upazama eha jagIzajI. A0 6 kuruDa akuruDa ve sAdhu kahAtA, rahyA kuNAlA khALajI; krodha karI kugate te pahotyA, janama gamAyo ALajI. A0 7 karma khapAcI mugate pahotA, khaMdhaka sarinA ziSyajI; pAlaka pApIye ghANI pIlyA, nANI manamAM rIzajI. A08 acchaMkArI nAri achaMkI, toDayo piyuzuM nehajI vanbara kuLa sahAM duHkha vahoLAM, krodha taNAM phaLa ehajI, A09,
Page #412
--------------------------------------------------------------------------
________________ 196 zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. vAghaNe sarva zarIra valUyu, tatkSaNa choDayAM prANajI; __ sAdhu sukozaLa zivasukha pAmyA, eha kSamAguNa jANajI. A0 10 kuNa caMDALa kahije vihumeM, niratI nahi kahe devajI ruSI caMDAla kahIje vaDhato, TALe veDhanI TevajI. A011 sAtamI narake gayo te brahmadata, kADhI brAhmaNa AMkhajI krodha taNAM phaLa kaDavA jANI, rAgadveSa yo nAMkhajI. A0 12 khaMdhaka ruSInI khAla utArI, sahyo parIsaha jeNajI; garabhAvAsanA duHkhathI chuTayo, sabaLa kSamAguNa teNajI. A0 13 krodha karI khaMdhaka AcAraja, huo agni kumArajI; daMDaka nRpano deza prajALyo, bhamaze bhavaha majhArajI. A0 14 caMDarudra AcAraja caLatAM, mastaka dIdha prahArajI kSamA karatA kevaLa pAmyo, nava dikSIta aNagArajI. A0 15 pAMcavAra ruSIne saMtApyo, ANI manamA dveSajI paMcabhava sImadahyo naMdanAdika, krodhataNAM phaLa dekhajI. A0 16 sAgaracaMdatuM zIza prajALI, nizi nabhasena nariMdajI samatA bhAva dharI suraloke, puhuto paramAnaMdajI. A0 17 caMdanA guruNIye gheNuM nibhraMchI, dhira dhim tuja AcArajI; mRgAvatI kevaLa siri pAmI, eha kSamA adhikArajI. A0 18 sAMba pradyumna kumAre saMtApyo, kRSNa dvaipAyana sAhajI krodha karI tapana phaLa hAryo, kIdho dvArikA dAhajI. A0-19
Page #413
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. 197 bharatane mAraNa mUThi upADI, vAhuvaLa vaLavaMtajI; upazama rasa manamAMhiM ANI, saMjama le matimaMtajI. A0 20 kAusagamAM caDiyo ati krodhe, prasanacaMdra ruSirAyajI; sAtamI narakataNAM dala meLayAM, kaDuA teNeM kaSAyajI. A0 21 AhAramAhe kodhe rupi yU~kyo, ANyo amRta bhAvajI kUragaDue kevaLa pAmyu, kSamAtaNe parabhAvajI. A0 22 pArzvanAthane upasarga kIdhA, kamaTha bhavAMtara dhIThajI; naraka tiyecataNAM duHkha lAdhAM, krodhataNAM phaLa dIThajI A0 23 kSamAvaMta damadaMta munizvara, vanamA rahyo kAussaggajI; kaurava kaTaka haNyo iMTALe, boDayA karmanA varganI. A0 24 sajyA pALaka kAne taruo, nAmyo krodha udIrajI; vihuM kAne khIlA ThokANA, navi chUTA mahAvIrajI. A0 25 cAra hatyAno kAraka hu~to, dRDha prahAri atirekajI; kSamA karIne mukti pahotyo, upasarga sahI anekajI. A0 26 pohoramAMha upajaMto hAryo, krodhe kevaLa nANajI; dekho zrIdamasAra munIzvara, mUtra guNyo uThANajI. * siMha guphAvAsI ruSi kIgho, thUlibhadra upara kopajI%B vezyA vacaneM gayo nepALe, kIdho saMjama lopajI. A0 28 caMdrAvataMsaka kAusaga rahiyo, kSamAtaNo bhaMDArajI; dAsI tela bharyo nizi dIvoM, sura paidavI lahI sArajI. A0 29 aNajA. A0 27
Page #414
--------------------------------------------------------------------------
________________ 198 zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. ema aneka taryA tribhuvaname, kSamA guNeM bhavi jIvajI; . krodha karI kugate te pahotyA, pADatA sukha rIvajI. A0 30 viSa halAhala kahIye viruo, te mAre ekavArajI; paNa kaSAya anaMtI veLA, Ape madaNa apArajI. A0 31 krodha karatA tapa japa kIyAM, na paDe kAMi ThAmajI% Apa tape parane saMtApe, krodha zuM keho kAmajI. . A0 32 kSamA karaMtAM kharaca na lAge, bhAMge kroDa kalezajI; arihaMta deva ArAdhaka thAve, vyApe suyaza pradezajI A0 33 nagaramAMhe nAgora nagIno, jyAM jinavara prAsAdajI zrAvaka loka vase ati sukhIyA, dharmataNe prasAdajI. A. 34. kSamA chatrIzI khAte kIdhI, Atama para upakArajI; sAMbhaLatAM zrAvaka paNa samajyA, upazama dharyo apArajI. A0 35 juga pradhAna jiNacaMda kharizvara, sakaLacaMda tasu ziSyajI; samaya suMdara tasu ziSya bhaNe ema, caturvidha saMgha jagIsajI. A0 36. iti kSamA chatrIzI saMpUrNa. yati dharma batrizI. dohA. bhAva yati tene kaho, jyAM dazavidha yati dharma; kapaTa kriyAmAM mAlhatA, mahIyAM vAMdhe karma.
Page #415
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. lokika lokottara kSamA, duvidha kahI bhagavaMta tehamAM lokottara kSamA, prathama dharma che taMta. vacana dharma nAme kahyo, tehanA paNa bahu bheda Agama vayaNe je kSamA, teha prathama apakheda. dharma kSamA nija sahajathI, caMdana gaMdha prakAra; niraticAra te jANIye, prathama sUkSma aticAra. upakAre apakArathI, laukika vaLI vivAga; vahu aticAra bharI kSamA, nahi saMyamane lAga. vAra kaSAye kSaya karI, je muni dharma lahAya; vacana dharma nAme kSamA, je vahu tihAM kahAya. maddava ajjava mutti tava, paMca bheda ema jANa; tyAM paNa bhAva niyaMThane, carama bheda pramANa. iha lokAdika kAmanA, viNa aNasaMNa mukha joga; zuddha nirjarA phaLa kahyo, tapa zivamukha saMyoga. Azrava dvArane rudhiye, iMdriya daMDa kaSAya, sattara bheda saMyama kahyo, ehija mokSa upAya. satya sUtra aviruddha je, vacana viveka vizuddha AloyaNa jaLa zuddhatA, zauca dharma aviruddha. khaga upAya maname ghare, dharmopagaraNa jeha; varajita upadhi na Adare, bhAva akiMcana teha. zIla viSaya mana vRtti je, brahma teha supavitta hoya anuttara devane, viSaya tyAgano citta.
Page #416
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. e dasavidha yati dharma je, ArAdhe nitya meva; mULa uttara guNa yatanadhI, tehanI kIje seva. aMtara jatanA viNa kizyo, bAhya kriyAno lAga; kevaLa kaMcuki parihare, nirviSa hue na nAga. doSarahita AhAra lye, manamAM gArava rAkhi te kevaLa AjIvikA, sUyagaDAMganI sAkhi. nAma dharAve caraNanuM, vigara caraNa guNa khANa; pApa zramaNa te jANIye, uttarAdhyayana pramANa. zuddha kriyA na karI zake, to tuM zuddhi bhASa; zuddha marupaka hoi karI, jinazAsana sthiti rAkha. usano paNa karama raja, TALe pALe bodhaH caraNa karaNa anumodatA, gacchAcAre sodha. hINo paNa jJAne adhika, suMdara suruci vizALa; alpAgama muni nahi bhalo, vole upadeza mALa. jJAnavaMtane kevaLI, dravyAdika ahi nANa; bRhat kalpa bhASe vaLI, sarasA bhASyA jANa. jJAnAdika guNa maccharI, kaSTa kare te phoka graMthi bheda paNa tasa nahIM, bhUle bhoLA loka. jyAM johAra javeharI, jJAne jJAnI tema; hINAdhika jANe catura, mUrakha jANe kema. Adara kIdhe tehane, unmAraga thIra hoya; 200 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22
Page #417
--------------------------------------------------------------------------
________________ 201 zrI jainatitopadeza bhAga 3 jo. vAhya kriyA mata rAcano, paMcAzaka avaloya. jehayI mAraga pAmIyo, tehane sAmo thAya; pratyanIka te pApIyo nizcayeM narake jAya. suMdara buddhi paNe karyo, suMdara sarava na thAya; jJAnAdika vacane karI, mAraga cAlyo jAya. jJAnAdika vacane rahyA, sAdhe je zIva paMtha; Atama jJAne ujaLo, tehu bhAva nigraMtha. niMdaka nice nArakI, vAhya ruci mati aMdha; Atama jJAne je rame, tehane to nahiM baMdha. Atama sAkhe dharma je, tyAM janatuM zuM kAma; ? jana mana raMjana dharmanu, mUla na eka badAma. jagamAM jana che bahu sukhI, ruci nahI ko eka nija hita hoya tima kIjIye, grahI pratijJA Teka. dUra rahI je viSayathI, kIje zruta abhyAsa, saMgati kIje saMtanI, huiye tehanA dAsa. samatAseM laya lAiye, dhari adhyAtama raMga: niMdA tajIye parataNI, bhajIye saMyama caMga. vAcaka yaza vijayeM kahI, e munine hita vAta; eha bhAva je muni dhare, te pAme zIva sAta. iti saMyama battIsI saMpUrNa. 32
Page #418
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 202 zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. ___"jaina komanA hitanI khAtara khAsa nirmANa karelI samayAnusArI bahu upayogI sUcanAo." 1. videzI bhraSTa vastuothI ApaNe sadaMtara dUra rahevU ane svadezI pavitra vastuonoja upayoga nizcayapUrvaka karavo ane karAvavo. 2. ApaNA pavitra tIrthonI rakSA mATe ApaNe vizeSe sAvadhAna rahe. 3. koi paNa prakAranA khoTA vyasanathI sAvadhAnapaNe dUra rahe, ane anya bhAi bahenone dUra rahevA preraNA karyA karavI. 4. zAMta rasathI bharapUra jina-pratimAne jinavat lekhI tevI zAMta dazA pragaTAvavA pratidina pUjA acodika karakhA karAvavA pUratuM lakSa rAkhatuM tathA rakhAvaq. 5. parama sukha zAMtine ApavAvALI zrI jina vANIno svAda meLavavA divasa rAtrImAM thoDo vakhata paNa jarura zrama levo, abhyAsa rAkhavo.
Page #419
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. 203 6. jaina tarIke ApaNuM zuM zuM kartavya che te pUrA torathI jANI levA ane jANIne te pramANe vartavA pUro khyAla rAkhavo. 7. zarIra sAruM hoya to dharma sAdhana sArI rIte sAdhI zakAya che. evI buddhithI zaruAtathIja zarIranI saMbhALa rAkhavA sAvaceta rahetuM vaLI bALalagna, vRddhavivAha, parastrI tathA vezyAgamana, kupathya bhojana ane kudarata viruddha vartanathI nAhaka viryano nAza thavA sAthai zarIra kamajora thAyaja che, ema samajI ukta anAcArothI sadaMtara dUra rahevA khAsa lakSa rAkhatAM rahe. 8. AvakanA pramANamAMja kharca karavA temaja nakAmA uDAu kharcoM ba~dha karI bacelA nANAMno sadu payoga karavA karAvavA pUratuM lakSa rAkhau~ ane rakhAvavuM. 9. dharmAdA khAte je rakama kharcavA dhArI hoya te vilaMba karyA vinA vivekathI kharcI devI. kAraNake sadA kALe sarakhA pariNAma rahI zakatA nathI. vaLI lakSmI paNa Aja che, ane kAle nathI.
Page #420
--------------------------------------------------------------------------
________________ 204 - zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. 10. jJAna dAna samAna koi dAna nathI, ema samajI sahue temAM yathAzakti sahAya karavI, tattva jJAnano phelAvo thavA pAme tevo prabaMdha karakho, kemke zAsananI unnatino kharo AdhAra tattvajJAna uparajache. 11. jainI bhAi bahenomAM paNa keTalAka bhAge kaLA kauzalyanI khAmIthI, pramAdathI tathA agamacetIpaNAnA abhAvathI bahudhA nAta varA vigere nakAmA kharcA karavAthI duHkhI hAlata thavA pAmela che. te dUra thAya tevI dezakALane anusAre ucharatI prajAne tAlIma (keLavaNI) ApavI dareka sthaLe zaru karavAnI pUrI jarura che. 12, vItarAga prabhuno upadeza sArI Alamane upagArI thai zake evo hovAthI teno jema prasAra thavA pAme tema prayatna karyA karakho. jinezvara bhagavAne ApelI zikhAmaNonuM sAra e che ke. ka. sarva jIvanuM bhalaM karakhA karAvavA banatI kALajI rAkhavI. kha. sAdAi ane naramAza rAkhavI. - - -
Page #421
--------------------------------------------------------------------------
________________ 205 . zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. ga. samaju ane sarala (vivekI) banavU. gha. nirlobhI thai saMtoSa vRttimAMja sukha mAnabuM. Ga. ALasa tajI cIvaTa rAkhI yathAzakti AtmasAdhana kara,. ca. mana, vacana ane kAyAne kAbumA rAkhavA tatpara rahe. cha. satyanuM svarupa samajAne satyaja bolavU, hitamita bhASaNa karavU. . ja. aMtaHkaraNa sApha rAkhI zuddha vyavahAra sevavo koi rIte malInatA AdarakhI nahi. jha. udAra dilathI AtmArpaNa karavU, svArthatA tajI paramArtha prati prema lagADavo, parArtha parAyaNa rahe. . a. uttama prakAraceM sadvartana (Adara) sevaq.. 13. kALa mukha kusaMpane jema tema dATI dai sukhadAyI saMpane vadhAravA zAsana rasika janoe bhagIstha prayatna sevavA tatpara thavaM: . . 14. hAnikAraka rIta rIvAjone dUra karavA karAvavA pUratuM mathana kara. .
Page #422
--------------------------------------------------------------------------
________________ 206 zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. 15. sIdAtA sAdharmI janone vivekathI sahAya ApavA medAna paDa. 16. je uttama puruSe ApaNane upagAra ko hoya tenI sAmA thai tene nukazAna karavAnI agara tenuM bura bolavAnI pravRtti svArthane khAtara agara prANAMta kaSTaM Ave chate paNa karavI nahi. 17. koie karelA aparAdhathI gusse thai teno anAdara karavAne badale zAMtithI tenu khare svarupa samajAvI ThekANe pADavAmAMja sAra che... 18. dravya, kSetra, kALa ane bhAvane lakSamA rAkhIne ucita pravRtti karatAM namratA dhAraNa karaze, teja bhavyajano svapara hitane sAdhavA samartha thai zukaze rAgadveSa ane mohane sarvathA tajI sarvajJa sarvadazI thai ApaNane paNa evAja-nirmaLa nidoSa thavA jinezvara bhagavAna upadize che. ukta sUcanA mujaba vartavA sakaLa upadezaka munimaMDaLa tathA anya utsAhI zrAvaka varga kharA jIgarathI prayatna kare to sAro ane saMgIna lAbha svalpa samayamA thavA saMbhave che. sujJeSu kiMbahunA.
Page #423
--------------------------------------------------------------------------
________________ 207 - - zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. zuddhipatra. jaina hitopadeza bhAga 2 jo. lIMTI. azuddha. zuddha. - virahe viraha tyajaM w n n tyaja zatrU vijJeyau phalapradau mUlam tema m. o w 11 11 16 1443 zatru vijJeyo phalapradam mulam tame vara tathA pAse anatI dhamanAM phaLImata aghana. vANa upayogamA kalInatAne tethI pAchaLa rahelaM anaMtI dharmanA phaLIbhUta apane nirvANa upayoga - . kulInatAne
Page #424
--------------------------------------------------------------------------
________________ 208 samudrotthaM zrI jainahitopadeza bhAga 3 jo. jaina hitopadeza bhAga 3 jo. lIMTI. azuddha. zuddha. asthira sthira samuddhotthaM duSpUra minebha mInebha 12 saMjJikaM saMjJaka zarIrarupa zarIrarUpa 16 nIrupe nIrUpe 16 rUpINI rUpiNI lokasaMjJA lokasaMjJA e ekA parevapi parezvapi bhedA pAchalI pAchalA yoga yoga. karavAnAM karavAnAM thai mArdIkRtaM mAdrIkRtaM evI 107 bhedAH 108 108 108 129 .12 -00-WWW 136 tada taja pUrNAnandaghane pUrNAndaghane 'moTA dhAro . moTo dhArI
Page #425
--------------------------------------------------------------------------
_