________________
ગાથા ૧ લી
છ ન કરે તેને પ્રાયશ્ચિત્ત લાગે.” તેમ શ્રી વ્યવહારસૂત્રની પીઠિકાની ચૂર્ણિમાં “દમીર રડવું, ઉણિી જsઈ, જામાણી છંદું x x x રતિ રિઝ પાઠથી કહ્યું છે કેઅષ્ટમીને ઉપવાસ, પકખી-ચૌદશનો ઉપવાસ, માસીને છ તથા સંવત્સરીને અદૃમ ન કરે તે પ્રાયશ્ચિત્ત લાગે. અને “a” શબ્દથી-guહુ વ x x x 7 વંતિ કિછત્ત એ જ પર્વતિથિઓમાં જિન-પ્રતિમાઓ “ઘ' અને અન્યની વસતિ-જગ્યામાં રહેલા મુનિરાજોને વંદન કરે નહિ તે પ્રાયશ્ચિત્ત લાગેઃ” તથા શ્રી વ્યવહારસૂત્રની પીઠિકાની ટીકામાં “g થાઇરિવિવ૬ x x x પ્રત્યે પ્રાયશ્ચિત્ત પાઠથી કહ્યું છે કે તે અષ્ટમી આદિ પર્વ દિવસેને વિષે શ્રી જિનપ્રતિમાઓને અને અન્ય વસતિમાં રહેલાં મુનિવરોને વંદન નહિ કરવામાં એકૈક પ્રતિ પ્રાયશ્ચિત્ત લાગે.”
અહિં કેટલાક પૂર્ણિમાને પાક્ષિકપણે સ્થાપવા સારૂ વિપરીત બોલે છે તેઓને તેવું બોલતા બંધ કર્યા સમજવા. કારણકે-ઉપર જણાવેલા પ્રાયશ્ચિત્ત ગ્રંથને વિષે કેઈપણ સ્થલે પૂર્ણિમાએ (ઉપવાસ ન કરે તે) પ્રાયશ્ચિત્ત જણાવેલ નથી. તથા આવશ્યક ચૂર્ણિમાને“અમીરડવું અહંતા સાદુ ગ વંડ્ય’ પાઠ, પાક્ષિક ચૂર્ણિમાને-“અમીર લીલું સવાલવાળ” પાઠ, તેમજ નિશીથસૂત્રની તથા વ્યવહારસૂત્રની ચૂર્ણિમાને-દમઇદવાર્થ, રંથાવાડમાણપણેg હિમતવે મણિપ, વિતિ અણદૂ રિટાણુ પાઠ વગેરેમાં– ચિત્યપરિપાટી, સુસાધુવંદન અને ઉપવાસ વગેરે પખી સંબંધીના જે જે વિશેષ કૃ આગમને વિષે જણાવેલ છે તે તે ચૌદશમાં જ જોવાય છે; પરંતુ પૂર્ણિમામાં જોવાતા નથી? તેથી આ જ ગ્રંથમાં આગળ “નવ જવાદ ખૂબં” એ પ્રમાણે (૧૪મી) ગાથામાં કહેવાશે તે જોઈને મૂંઝાવું નહિ. ૨ मू-जिणहरजिणबिंबाई, सब्वाइं साहुणो य सव्वे वि ॥
नो वंदइ पच्छित्तं, पुव्वुद्दिढेसु पव्वेसु ॥३॥ ટીકા–આ ગાથા તેના શબ્દો ઉપરથી જ સમજાય તેવી સુગમ જ છે. ૩
અવ –હવે તિથિઓના ક્ષય અને વૃદ્ધિ આવે ત્યારે (પરંપરાથી) કઈ તિથિ આરાધ્યપણે સંમત છે? તે પણ દેખાડે છે-બતાવે છે – मू-तिहिवाए पुवतिही, अहिआए उत्तरा य गहिअव्वा ॥
हीणं पि पक्खियं पुण, न पमाणं पुण्णिमादिवसे ॥४॥ મૂલાથી–તિથિને ક્ષય હોય ત્યારે પૂર્વની તિથિ (પર્વતિથિ તરીકે) ગ્રહણ કરવી અને વૃદ્ધિ હોય ત્યારે પછીની તિથિ (પર્વતિથિ તરીકે) ગ્રહણ કરવી? પરંતુ ક્ષીણપાક્ષિક, પૂર્ણિમાને દિવસે પ્રમાણ નથી. જે ૪
ટીકર્થ-તિથિને ક્ષય હેયે તે પૂર્વની જ તિથિ ગ્રહણ કરવી અને તિથિની વૃદ્ધિ
