________________
તત્વતરંગિણી ગ્રંથને અનુવાદ થતું હોવા છતાં પણ ભેજનાદિ કાર્યોમાં અનુપયોગી થવાને સમર્થ જ નથી.” અથવા નપુંસક હોવા છતાં પણ-સજાતીય સંતતિની ઉત્પત્તિમાં કારણરૂપ નહિ હોવા છતાં પણ તે બધા જ કાર્યમાં અનુપયેગી છે એમ બેલી શકાતું નથી એમ પિતે વિચારવું.”
વળી પ્રશ્ન છે કે “જૈનટિપ્પણાનુસારે અધિકમાસ, પ્રમાણુની વિચારણામાં સર્વત્ર ઉપયોગી છે કે નહિ? જે ઉપગી છે, તે ૩ માસા-વારણ હું મારા” એમ ઉચ્ચાર છે એમાં (તમારે) “ivટું મારા-તેરણvહું મારા” એ પ્રમાણે જ ઉચ્ચાર કરે રહે છે. અને એમ ઉચ્ચાર કરે તે અત્યંત ગેરવાજબી છે. કારણકે-(પાંચ વર્ષ પ્રમાણુ ગણાતા) એક યુગમાંના પહેલા અને ચોથા એ બે વર્ષમાં અગીઆર માસ શુદ્ધ મળે છે, બીજા અને પાંચમા એ બે વર્ષમાં તેર માસ શુદ્ધ મળે છે. જ્યારે ત્રીજા વર્ષમાં તે બાર માસ શુદ્ધ મળે છે અને એમ હેયે સતે બાર માસ-ચવીશ પક્ષ” એમ જેની આદિમાં છે એ ખામણાને આલા યુગના પાંચેય સંવત્સરી પર્વમાં સાચે ન ઠરે, પણ (ત્રીજા) એક સંવત્સરી પર્વમાં જ સાચો કરે!”
વળી-અધિકમાસ પર્યુષણ પર્વને ઉદ્દેશીને ઉપયોગી છે પણ બીજા સ્થાને નહિ એમ ન કહેવું. કારણકે–એમ જણાવનારૂં કઈ પ્રમાણ નથી. વળી (આ બદલ) “અભિવ- ૬૦. આ ગ્રંથની ૨૨ થી ૨૬ મી ગાથા-રીકામાં માસવૃદ્ધિ પ્રસંગની જ વાત હોવા છતાં અને તિથિ વૃદ્ધિ પ્રસંગને તે નામનિર્દેશ પણ નહિ હોવા છતાં નવા વર્ગો, સં. ૧૯૯૭ માં પ્રસિદ્ધ કરેલ “પર્વતિથિપ્રકા બૂકના ૨૦૩ પેજ ઉપર આ “એમ પોતે વિચારવું વાત પછી “એ પ્રમાણે વૃદ્ધિતિથિમાં પણ પહેલી તિથિ માટે સમજી લેવું. એમ આ ગ્રંથકારના નામે (અને તે પણ બ્લેકટાઈપમાં) રજુ કરતાં સંકોચ અનુભવેલ નથી તે, માસવૃદ્ધિ અને તિથિવૃદ્ધિ અંગે આરાધનામાં (અસમાનતા જ હોવા છતાં મનસ્વીપણે જ) સમાનતા લેખાવનારા નિજના નવામતના દુરાગ્રહની કારમીતાનું દ્યોતક છે; એમ સમાજના ખ્યાલ પર આવી જવાથી તે વળે. સં. ૨૦૦૬માં “સપરિશિષ્ટ શ્રી તત્ત્વતરંગિણી ટીકાનુવાદ’ એ નામે પુનઃ છપાવેલા આ શ્રી સતરંગિણીના અનુવાદની બૂકના પેજ ૨૬ ઉપર રજુ કરેલા આ ગાથા–ટીકાના અનુવાદમાંથી અને પેજ ૨૯ ઉપર રજૂ કરેલા ૯ નંબરના “વિશેષ વિચારમાંથી પણ [ગ્રંથકારને નામે ચઢાવી દીધેલી પોતાની
એ પ્રમાણે વૃદ્ધિતિથિમાં પણ પહેલી તિથિ માટે સમજી લેવું. એ તેર વર્ષ સુધી હાંકે જ રાખેલી મનસ્વી વાત] આમૂલચૂલ ઉડાવી દેવાનું ડહાપણું કર્યું છે તે અનુમોદનીય છે.
૬૧. જૈન તિષશાસ્ત્રો મુજબ વર્ષમાં છ તિથિને ક્ષય હોય અને એકે ય તિથિની વૃદ્ધિ તો હોય જ નહિ એ આગમસિદ્ધ વાતની પણ અવગણના કરીને નવા વર્ગો, આ ગ્રંથના નામે પણ જે એમ પ્રચાર જારી રાખેલ છે કે-“આ ગ્રંથમાં પણ તિથિમાં ક્ષય-વૃદ્ધિ તે જણાવેલ જ છે, માટે જૈનશાસ્ત્રમાં તિથિને ક્ષય આવે પણ વૃદ્ધિ ન આવે.” એમ કહેનારા ખોટા છે.” તે તેમને ભદ્રિકજનોને ભ્રમમાં પાડવાના ઇરાદાપૂર્વકને અસત્ય પ્રચાર છે. આ વગેરે જૈન ગ્રંથમાં ગ્રંથકારોએ જે જે સ્થલે તિથિક્ષય-વૃદ્ધિની બીના જણાવી છે તે જૈન સમાજે “ક્ષ qu' અનુસારે સંસ્કાર આપવા સારૂ સેંકડો વર્ષોથી લૌકિક અનેક
પણામાંના એક ટિપ્પણાની જ તિથિઓ ગ્રહણ કરવાના રાખેલા સર્વમાન્ય રીવાજને અનુલક્ષીને જણાવેલી લૌકિક ટિપ્પણાગત તિથિની ક્ષય-વૃદ્ધિની વાત જણાવી છે. જૈનશાસ્ત્રના આધારે સંસ્કાર આપીને તૈયાર કરાતા આરાધના માટેના જૈનપંચાંગ મુજબ તે તિથિઓની ક્ષય-વૃદ્ધિ જણાવેલી જ નથી, એમ જાણવા છતાં તે વર્ગે તે અસત્ય પ્રચાર કરેલ છે તે શોચનીય છે.
