________________
૬૮ ]
તત્ત્વતરંગિણ ગ્રંથને અનુવાદ (જે સામાચારી, પિતાના દેષને લીધે આગમની સાથે) માટે વિરોધ દર્શાવવારૂપ દોષથી દૂષિતપણું તે બાજુએ રહે; પરંતુ આગમને સ્વલ્પ પણ વિરોધ દર્શાવવારૂપ દેષથી દૂષિત હોય તે સામાચારી પ્રમાણ નથી, એમ જણાવવાને માટે મૂકેલ છે.
ઉપર જણાવ્યા મુજબ લેશમાત્ર દોષવાળી સામાચારી પ્રમાણિક લેખાતી નહિ હેવાથી જ જેઓ એ અભિપ્રાય ધરાવે છે કે-“અમારી સામાચારીને આગમની સાથે મેટે વિરોધ નથી; પરંતુ બે ત્રણ આદિ વિચારની સાથે જ વિરોધ છે, અને તે અલ્પ ગણાતે હેવાથી દેષ નથી.” તે અભિપ્રાયનું શુભપણું દૂર થયું. ધ્રાણદેશને પ્રાપ્ત થયું તું મૃત્યુ પમાડનાર સ્વ૯૫ પણ હાલાહલ-ઉત્કટ ઝેરનું કંઠના રંધ્રપ્રદેશને પામીને મૃત્યુદાયકપણું નિશ્ચયે છે. તાત્પર્ય આ છે કે આગમમાં રહેલા એક વચનને પણ અપલાપ કરનારનું વચનમાત્ર સાંભળવામાં તેમજ તેની સમીપે રહેવામાં આત્મા અનંતા જન્મ-મરણ પામે છે, ત્યાં વળી તેની આચરેલી સામાચારીનું પાલન કરવાથી શું ન પામે ?
એમ ન કહેવું કે-“આ વચન આગમિક નથી. કારણ કે શ્રી મહાનિશીથસૂત્રમાં કહ્યું છે કે જે સાધુ-સાધ્વી-શ્રાવક કે શ્રાવિકા, લૌકિક તાપસ વગેરે વતીઓની પ્રશંસા કરે તેમજ જે નિહને ફાવતું બેલે તેમજ જે નિહના ગ્રંથ-શાસ્ત્ર કે તેમાંના એક પદના અક્ષરની પ્રરૂપણ કરે અને તે નિહ્નનાં કાયકલેશાદિ તપ અથવા જ્ઞાન અથવા વિજ્ઞાન અથવા શ્રત અથવા પંડિતપણાની પરિમિત બોલનાર વિદજજની સભામાં પ્રશંસા કરે તે પણ પરમધામિકને વિષે ઉત્પન્ન થાય.
આ “પરપાખંડી પદથી “અન્યતીથિકના ગ્રન્થ ભણવાને પણ નિષેધ છે એમ ન જાણવું. કારણ કે-ઉપરના શ્રી મહાનિશીથસૂત્રના પાઠમાં પરપાખંડીની પ્રશંસાને જ નિષેધ જણાવેલ છે, અને “સમથuતમવિ એ શ્રી અનુગદ્વારસૂત્રની વૃત્તિને અનુસારે પરતીર્થિકના ગ્રન્થ ભણવાની તે આજ્ઞા છે. (શ્રી હેમચંદ્રાચાર્ય કૃત અન્યયોગવ્યવચ્છેદગ્રન્થની શ્રી મલિષેણસૂરિકૃતા) શ્રી સ્યાદ્વાદમંજરીમાં તે અન્યતીથિકના ગ્રંથે ભણવાનું સાક્ષાત્ કહ્યું છે. એથી જ નિદ્ભવ અને અન્યતીથિક એ બન્નેમાં ઘણે તફાવત જાણ.
એ પ્રકારનાં લક્ષણવાળી સામાચારીઓ જે અન્યગચ્છની હોય તે પણ તેમાં અપ્રામાણિકપણુની શંકા ન કરવી. કારણ-કહ્યું છે કે- વંરિવરે જે દિવસે ઉપસ્થાપના=વડી દીક્ષા કરે છે તે દિવસે કોઈ ઉપવાસ, કેઈ આયંબિલ, કેઈ નવી કરાવે છે અને કેઈ કાંઈ કરાવતા નથી, અથવા જેને જે છઠું-અદ્મ વગેરે આચાર્યની પરંપરાથી આવેલ હોય તે કરાવાય છે. મંડલીગ અર્થે=આહારાદિ માંડલીમાં વાપરવા માટે કઈ સાત આયંબિલ
૭૩. આગમ, શાસ્ત્ર અને અવિચ્છિન્ન પરંપરાને સં. ૧૯૯૨થી સ્વચ્છેદે ઉત્થાપીને કેવલ અહમિન્દ્રપણે જ કલ્પિત તિથિમત કાઢનાર નવા વર્ગના વચનનું શ્રવણ તે આ જોતાં કેટલાં જન્મમરણનો હેતુ ગણાય? એ વિચારીને કલ્યાણકામીજનેએ નવા વર્ગના સંસર્ગથી પણ દૂર રહેવું એ જ હિતાવહ છે.
