________________
ગાથા ૪૭ મી
[ ૮૩
6
તિરસ્કાર થશે કે નહિ ?' એવી લેશમાત્ર શંકા ન કરવી. કારણકે—જે ગચ્છની આજ્ઞાના જે વૈરીઆ હાય તેને તિરસ્કાર કરે સતે તે ગચ્છ જ સ્તન્યા કહેવાય, એવા ન્યાય હાવાથી (તેના તિરસ્કારમાં તે ) ઉલટી જમાલિના તિરસ્કારમાં પ્રભુ મહાવીરની સ્તુતિની જેમ પ્રાચીન આચાર્યંની સ્તુતિના સદ્ભાવ છે. કહ્યું છે કે સ્વામીને જે પ્રિય હાય તેમાં પ્રિયતા, અને તેના બૈરીઓને વિષે વૈરિતા એ પ્રમાણે સેવકે હંમેશાં સ્વામીના જ અવધપણે વવું જોઈએ.’ વળી એમ પણ ન કહેવું કે · પ્રાચીન ગચ્છની સ્તુતિમાં ખરતરના મતની સ્તુતિ છે.' કારણકે-પ્રભુ મહાવીરની સ્તુતિમાં જમાલિની સ્તુતિ માનવાના પ્રસંગ આવશેઃ આ હકીકતથી− · સાધુ–સજ્જનનાં સંતાન સજ્જન જ હોય ' એ નિયમને પણ અભાવ જાણવા. નહિ તા તપાગચ્છમાંથી નીકળીને બન્ને બાજુ ફ્રાંસારૂપ મતના પ્રકાશક પાપી પાર્શ્વચંદ્ર પણ અસાધુ ન થાતઃ અથવા સમસ્ત સુર-અસુર અને નૃપતિએ પૂજેલ શ્રી અર્હ`પ્રતિમાની અવજ્ઞા કરવામાં તત્પર એવા લુંપાકમતને આશ્રય કરનાર સંઘપતિના પુત્રને પણ સંઘ બહાર કરવાનું ન બનત. લેાકમાં પણ ઉત્પત્તિસ્થાનને જોઈ ને વસ્તુ, સ્વીકાર કરવાને કે તજી દેવાને ચેાગ્ય બનતી નથી. કારણ કે-શ્રી શત્રુંજયતીર્થે ઉત્પન્ન થએલ આકડાનું દૂધ અને ખારા જળવાળા સમુદ્રમાં ઉત્પન્ન થતા રત્નની જાતિમાં ઉલટાપણું દેખાય છે. અર્થાત્ તી સ્થાને ઉત્પન્ન થવા છતાં આકડાનું દૂધ પેય નથી. તેમજ ખારા જળવાળા હીન સ્થાનમાં ઉત્પન્ન થવા છતાં રત્ન હેય નથીઃ
વળી જો—“ સામાચારીઓનું વિવિધપણું હાવાથી (પછા કૃત્રિમ વાળી ખરતરની ) એવી પણ કાઈ એક સામાચારી હા, નહિ તેા આપણુ બંનેને અને બીજાઓને પણ પરસ્પર કઈ કઈ પ્રકારે ભેદ હાવાથી ‘વિવારાપટ્વાત્, જૂથ નિળયઃ ? તિ શ્વેત્, ન, પ્રવચના विरोधे कथंचिद्भेदसद्भावेऽपि विवादास्पदत्वाभावात् सुखेन निर्णयात्, न हि वयं केवलं એમાગેળ' (કૃતિ સૈનાનપુ॰ સુરત જિલ્લિતપ્રતો પાઇયાધિત્ત્વ)= વિવાદનું સ્થાન છે તે તેને નિર્ણીય કેમ થાય ?” એમ જો કહેતા હાય તા-એમ નથી. કારણકે– પ્રવચનના વિધ ન હેાય તેવા કાઈ કાઈ ભેદને! સદ્ભાવ હેવા છતાં પણ વિવાદના સ્થાનના અભાવ હોવાથી તેવા ભેદને નિણૅય સુખપૂર્વક થઈ શકે છે. વળી અમે કેવલ ભેદમાત્રથી ( ખરતરીય સામાચારીને ) વિષાદનું સ્થાન કહેતા નથી; પરંતુ પ્રવચનના વિરોધ હેાવાથી વિવાદાસ્પદ કહીએ છીએ જો ( ખાનગીમાં બેઠેલ અન્યગચ્છીય અને શાસ્ત્રકાર ) આપણા બન્નેમાં પણ એ પ્રકારનેા ભેદ હાય તા વિવાદ થાય જ, અને વિવાદમાં આગમપક્ષે રહેલ હાય તે પક્ષ, નિપુણુ કહેવાય; પરંતુ બીજો નહિઃ વળી જે- સામાચારીઓની વિવિધતા હેાવાથી આવી ( ખરતરના જેવી ) પણ કાઈ સામાચારી હા.' એમ કહ્યું તે તેા ન વિચારવું જ સારૂ છે. કારણ કે-પ્રથમ જણાવ્યા પ્રમાણે અનેક પ્રકારે પ્રવચનવિરોધી સામાચારીના પણ સ્વીકાર કરવામાં આવે તે કઈ સામાચારીને અસ્વીકાર કરવા ?
(આ સાંભળીને અન્યગચ્છીય કહે છે કે−) ‘આપને અમે તે (ખરતરની) સામા
