________________
૧૯૨ ]
તત્ત્વતરંગિણું અનુવાદ ગ્રંથ
જે છ જણાવેલ છે તે, (બે ઉપવાસને ગણાતો છ એક જ દિવસે થઈ શકતે નહિ હેઈને ચૌદશની પાછળની તેરસને બીજે દિવસ લઈને અને તેમ સગવડ ન હોય તે આગળની પૂનમને દિવસ લઈને જ કરવામાં આવે છે તે મુજબ) ચૌદશની આજુબાજુના તેરસ કે પૂનમના પણ દિવસને જોડે લઈને જ ચોમાસીના દિવસને અંગે કદ જણાવેલ છે. આ વસ્તુ જાણવા છતાં તે લેખકે શ્રી સિદ્ધચક્રનાં તે લખાણનો “ચૌદશના એક જ દિવસે છ થતો હોવાનું પૂજ્ય આગોદ્ધારકશ્રીએ સ્વીકારેલ છે.” એ ભાવ બતાવવાની કોશિષ કરેલી છે તે, પૂનમના ક્ષયે તેમના મત મુજબ (ગત કાર્તિકી પૂનમના ક્ષયની જેમ) તેમનાથી પૂનમનું આરાધન તે લેખાવી શકાતું જ નહિ હોવાથી આગમોક્ત ચતુષ્પવીમાંની પૂનમ પવને જ પર્વની ગણત્રીમાંથી ઉડાવી દેવાની વૃત્તિને આભારી છે. એ દુવૃત્તિની સિદ્ધિ માટે જ તે લખાણમાં તે લેખકે-“માસી, ચૌદશની જ રહેવા છતાં પૂનમને આગ્રહ સેવે છે તે ખોટે છે” એમ સમજુ અજેન પણ ન લખે તેવું લખી માર્યું છે. જેમાસી ચૌદશની છે, પણ તે માસીને બે સંલગ્ન ઉપવાસવાળે છે, તે ચૌદશના એક જ દિવસે થઈ શકતા નથી એ તે અજેન પણ સમજે.
શ્રી હરિપ્રશ્ન પત્ર ૫ પ્રશ્ન બીજાના ઉત્તરમાં શ્રી હીરસૂરિજીએ જણાવેલ “જી તિરોજ मज्झम्मि, का तिही अज वासरे, इत्याद्यागमानुसारेणाविच्छिन्नपरंपरया च सर्वा अपि કૂળના માથા ga” એ પાઠ, આગમ અને વૃદ્ધ પરંપરાનુસારે બધી જ પૂનમ પર્વ તરીકે માન્ય હોવાનું જણાવે છે, એમ જાણવા છતાં–
શ્રી સુબોધાસામાચારી પત્ર ૪ મને-વધતિમાથાં પૂarછાના માતુघ्यं यावत् अष्टमीचतुर्दश्योः पूर्णिमामावास्योश्च चतुर्विधाहारविरतश्चतुर्विधं पौषधं कुरुते' से પાઠ, ચૌદશ અને પૂનમ તેમજ ચૌદશ અને અમાસને ચોવિહાર છદ કરવાનું સાફ જણાવે છે, એ પણ જાણવા છતાં–
સં. ૧૫૭૩ને તિથિ વિચાર –કે જેમાં મુનિશ્રી રૂપવિજ્યજીએ પૂનમની ક્ષયવૃદ્ધિએ તેરસની ક્ષયવૃદ્ધિ કરવાનું જણાવેલ છે તે, તિથિવિચારના વધારા (શાસ્ત્રીયપૂરાવા નં. ૧૧)માં મુનિશ્રી રામવિજયજીએ લખેલે-વતુર્વર તુ gifક્ષારના કાવાણai, द्वितीयस्तु पौर्णमास्याः पर्वत्वेन द्वितीयं उपवासं करोति अत एव चतुर्दश्यनंतरं पौर्णमासीति
gamનિતિ, રુતિ સિઘિનિયા એ પાઠ, એક ઉપવાસ ચૌદશનો અને એક ઉપવાસ પૂનમને એમ બે ઉપવાસ મળીને જ ચેમાસીને છક થતો હોવાનું સાફ જણાવે છે, એમ પણ જાણવા છતાં અને
શ્રી પ્રવચનસારેદ્દાર દ્વાર ૧૫૩ની ટીકામને-સુર્યરથgીમાઘાનાણી पर्वतिथिषु चतुर्विधमप्याहारशरीरसत्काराब्रह्मचर्यव्यापारपरिवर्जनरूपं पौषधं परिपूर्णम् ' से પાઠ પણ ચૌદશ પૂનમને જ છ કરવાનું જણાવે છે, એમ પણ જાણવા છતાં તે લેખક શ્રી જંબૂવિજયજી, છતપમાં ચૌદશ સાથે પૂનમ લેખાવનાર પૂજ્ય આગમોદ્ધારકશ્રીના
