________________
પર્વતિથિબેધક પ્રશ્નોત્તરી
[ ૨૦૭
* * * *
* *
* *
* * *
* *
અને વૃદ્ધતિથિને ઉદયાત્ બનાવનાર ક્ષેત્રે પૂર્વ ને સિદ્ધાંત પણ જૈનાચાર્ય કૃત છે. આથી ટિપ્પણની ઉદય વખતની તિથિ ન ફરે” એમ કહેનારા, તે બન્ને જૈનાચાર્યોનાં વચનેમાંથી એક જ જૈનાચાર્યનાં વચનને માનવાની ગંભીર ભૂલના ભોગ બનીને જેનની બારપર્વની સૈદ્ધાંતિક માન્યતામાંથી ચૂત થાય છે. આમ બનવા ન પામે એ સારૂ કલ્યાણકામીજનેએ ટિપ્પણમાંની તિથિક્ષય-વૃદ્ધિ વખતે તે મિત્રને છેડીને ‘ક્ષ ના અપવાદમાર્ગનું જ અનુસરણ કરવું રહે છે. મને સિદ્ધાન્ત, લૌકિકટિપ્પણમાં જ્યારે કોઈ પણ તિથિને ક્ષય ન હોય ત્યારે જ જરૂરી છે.
આ શ્રી અંબૂવિજયજીના સેંકડો વર્ષ પૂર્વેના દાદા-પરદાદાગુરુઓએ પણ તે જૈનાચાર્યોના ઉભય સિદ્ધાંતને એ રીતે અપનાવીને જ ટિપ્પણની તે તિથિએમાંથી ૧૨ ઉદયાત્ જેની તિથિ માનેલ છે અને સં. ૧૯૨ સુધી તે આ શ્રી અંબૂવિજયજી આદિ તમામ નવા વગે પણ જૈનાચાર્યોના તે ઉભય સિદ્ધાંતને અનુસરવા પૂર્વક એ રીતે ટીપણની બધી તિથિ ફેરવીને જ બાર ઉદયાત્ જેની તિથિ માનેલ છેઃ અને તે વખતે શ્રી અંબૂવિજયજી આદિ નવા વર્ગને તેમજ તે વર્ગના દાદા-પરદાદાગુરુઓને ટિપ્પણની ઉદયાત્ તિથિ ફેરવવામાં આજે દેખાયા તે આજ્ઞાભંગાદિ દે કદિ લાગ્યા નથી, માત્ર તે વગે સં. ૧૯૯૩ થી પિતાના પૂર્વજોનાં પણ તે વર્તનથી વિરુદ્ધ જઈને પર્વતિથિના ક્ષય વખતે પણ તે “યંમિરને સિદ્ધાંત માનવાની વાત એકાએક ઉભી કરી ત્યારથી જ તે વર્ગને (તમે પ્રશ્નમાં જણાવ્યું છે તે મુજબ) પર્વતિથિની ક્ષય-વૃદ્ધિ વખતે પિતાના હાથે જ તે આજ્ઞાભંગ-અનવસ્થા-મિથ્યાત્વ અને વિરાધનાના દેનું ભાજન બનવું પડેલ છે. તેવા ગંભીર દોષથી ગ્રસિત માણસ, સન્નિપાતપ્રસ્તની જેમ તેવું અને તે પછીથી ૯મા પેજ સુધીનું યદ્રા તદ્રા લખાણ કરવાની ગંભીર ભૂલ કરે તે સહજ હેવાથી “તે વગેર, પિતાને જ બાધક એવું એ લખણ કેમ કર્યું હશે?” એ પ્રશ્નને અવકાશ નથી.
પ્રશ્ન ૬૫-તે બૂકના પેજ ૧૦૦ ઉપર શ્રી જંબૂવિજયજીએ, શ્રી તત્વતરંગિણ પૃ. ૪ ઉપરન–“ક્ષીનામીચં તથા શિયમા” એ પાઠ રજુ કરીને તે પાઠને ત્યાં જે-સાતમમાં કરાતું આઠમનું કૃત્ય” એ પ્રમાણે અર્થ કરેલ છે, તે જોતાં તો “પર્વતિથિના ક્ષયે “થે પૂર્વાને સંસ્કાર આપીને પૂર્વની અપર્વતિથિનાં સ્થાને ક્ષીણ પર્વતિથિને જ કરવાનું કહેનાર શ્રી તત્ત્વતરંગિણકાર, આઠમના ક્ષયે પૂર્વની સાતમને સૂર્યોદય વાળી આઠમ બનાવવાને બદલે પૂર્વની તે સાતમમાં આઠમનું માત્ર કાર્ય જ કરી લેવાનું જણાવે છે તે તે બંને વાત સંગત શી રીતે ગણાય?
ઉત્તરા-ઉપરના ૬૪માં સમાધાનમાં જણાવ્યું છે તેમ જંબૂવિજયજી આદિ તમામ ન વર્ગ, પર્વતિથિને ક્ષય વખતે તે “ક્ષો પૂર્વ” પ્રષ-પૂર્વતિથિને ક્ષય કરીને તેને સ્થાને ક્ષીણતિથિને ઉદયાત્ બનાવવી.” એમ જ અર્થ કરીને પૂર્વતિથિનાં સ્થાને ક્ષીણતિથિને ઉદયાત્ જ બનાવતું હતું. તેમના સં. ૧૯૮૯ના જૈનપ્રવચન વર્ષ ૬ ના ૧૨-૧૩ અને
