________________
૨૧૮ ]
તત્ત્વતરંગિણી અનુવાદ ગ્રંથ
આદિ દિવસે સમાપ્ત થતી હોય તે જ દિવસે તે તિથિ તરીકે પ્રમાણ માનવાની અવિચ્છિન્ન આચરણ હોવાથી એટલે કે-તિથિની હાનિ-વૃદ્ધિ વખતે શ્રી શાસનસંઘ, તે ક્ષીણ અને વૃદ્ધ તિથિને “ક્ષ g” અને “તો ” પ્રઘોષ વડે સંસ્કાર આપીને તે તે તિથિવાળા દિવસના સૂર્યોદયથી બીજા દિવસના સૂર્યોદય સુધીની માને છે તેમાં–અષ્ટમી આદિના ક્ષય વખતે સાતમ આદિને જ દિવસ આઠમ આદિ તિથિ તરીકે અને આઠમ આદિની વૃદ્ધિ વખતે (બીજે દિવસે પૂર્ણ થતી હોવાને લીધે ગણાતી) બીજી આઠમ આદિને જ દિવસ આઠમ આદિ તિથિ તરીકે પ્રમાણુ ગણતું હોવાથી શ્રી જેબૂવિજયજીએ જણાવેલ તે ભાવાર્થ, બરાબર હોવા ઉપરાંત “ક્ષો જૂના કલ્પિત અર્થને પ્રમાણિક લેખાવવા સારૂ શ્રી અંબૂવિએ તે બૂકના ૧૦૧ પેજ સુધીમાં કરેલાં સર્વ લખાણને શ્રી જંબૂવિજયજીના હાથે જ જુઠાં લેખાવનાર છે.
પર્વતિથિની ક્ષય-વૃદ્ધિ વખતે નવ વર્ગ, શ્રી જંબૂવિજયજીએ જણાવેલા તે શ્રી તત્વતરંગિણીના પાઠના ભાવાર્થ પ્રમાણે જ વર્તતે હતઃ એટલેકે “ પૂર્વાને અર્થ,
અષ્ટમી આદિના ક્ષયે સાતમ આદિને જ દિવસ આઠમ આદિ તરીકે માનવ” એમ કરતે હતે. છતાં સં૧૭ થી તે વર્ગે પિતાની તે પ્રાચીન માન્યતાને એકાએક આપખુદીથી તજી દઈને તે “ પૂર્વાને અર્થ, “સાતમમાં આઠમનું આરાધન કરવું’ એ પ્રમાણે મનસ્વીપણે જ વિપરીત કરવા માંડે ! “પર્વતિથિપ્રકાશ” વગેરે પડીઓ દ્વારા જેરશોરથી પ્રચારવા માંડયો! અને શ્રી શાસનપક્ષના સજજડ હાથે તે “પર્વતિથિપ્રકાશ” બૂકને
જ્યારે આદપુર મુકામે અનેક પૂજ્ય આચાર્યભગવંતે આદિ છ હજારથી વધુ જનમેદની યુક્ત શ્રી ચતુર્વિધ સંઘની સભા વચ્ચે કરૂણ ફેજ થવા પામ્યું ત્યારે શ્રી અંબૂવિ એ, મુખ્યત્વે “ક્ષથે પૂર્વના તે મનસ્વી અર્થને જ કકકો ખરે લેખાવવા સારૂ તે “પર્વતિથિપ્રકાશની પ્રાયઃ પુનરાવૃત્તિરૂપે આ “તિથિસાહિત્યદર્પણ” બૂક બહાર પાડી! જેમાં બહુધા ચર્વિત ચર્વણ (ચર્વિતનું જ ચાવ્યા કર્યું છે અને તેમાં પોતે જ તે બૂકના પેજ ૧૪૪ ઉપર જણાવેલા તે શાસ્ત્ર અને પરંપરાનુસારી નક્કર ભાવાર્થને ભૂલેચૂકેય અનુસરી ન જવાય તેની સતત કાળજી રાખેલી છે.
થે પૂર્વના તે મનસ્વી અર્થને પ્રમાણ લેખાવવા સારૂ શ્રી જંબૂવિજયજીએ, તેમની આ “તિથિસાહિત્યદર્પણ” બૂકમાં તે ચર્વિત કેવી કૂટતે ચાવ્યું છે તે સમજવા અત્ર તે બૂકમાંનું નીચે અપાતું એક જ લખાણ બસ થશે.
“ પૂર્વાને તે નવા વર્ગ કલ્પ અર્થ, પૂજ્ય આગમ દ્વારકશ્રીના મુખમાં મૂકવા સારૂ શ્રી જંબૂવિજયજીએ, તેમની તે “તિથિસાહિત્યદર્પણ” બૂકના પેજ ૪૧ ઉપરશ્રી સિદ્ધચક્રમાં પ્રસિદ્ધ થએલ “ક્ષો પૂર્વાના–“એટલે પર્વતિથિને ક્ષય હોય તે પહેલાંની તિથિએ તે પર્વની તિથિ જે ક્ષયવાળી ગણવી.' એ અર્થમાંનાં “જે’ શબ્દની જોડે
