________________
પર્વતિથિબેધક પ્રશ્નોત્તરી
[ ર૩૫
રિચિઝ પ્રાતઃ પ્રથાથાનવેરામાં 'એ નિયામક વિધાન પણ ટિપ્પણની લૌકિક તિથિઓનું મૂળ નથી, ટિપ્પણામાં આરાધ્યતિથિની ક્ષય-વૃદ્ધિ ન હોય ત્યારે આરાધના અંગે સૂર્યોદયથી બીજા સૂર્યોદય સુધીના ૨૪ કલાક પ્રમાણવાળી બનાવાતી આરાધ્ય તિથિઓનું મૂળ છે. ટિપ્પણામાંની ક્ષય-વૃદ્ધિ પ્રસંગે આરાધનાની તિથિઓ પ્રાપ્ત કરવામાં તો તે મૂલ વિધાન પણ અમૂલ છે.
આથી આરાધ્યતિથિઓ મેળવી આપનારૂ તે “જિ” એ ટિપ્પણની તિથિઓનું મૂળ નથી, પરંતુ ટિપ્પણાની તિથિઓ, એ આરાધ્યતિથિઓનું મૂળ છે અને કમર એ આચાર્યનું વચન તે તેને અપવાદ છે. આ અપવાદ, ટિપ્પણામાંની ક્ષય-વૃદ્ધિ સિવાયની ૫૯ ઘડીવાળી તિથિઓમાંથી આરાધ્ય ૬૦ ઘડીની તિથિઓ મેળવી આપતું હોવાથી આરાધનાની તિથિઓને આશ્રયીને ઉત્સર્ગમાર્ગ ગણાય છે અને ટિપણામાંની ક્ષય-વૃદ્ધિવાળી તિથિઓમાંથી પણ તેવી આરાધ્ય ૬૦ ઘડીની તિથિઓ મેળવી આપનાર ga' આદિ સૂત્રો, તે ઉત્સર્ગને અપવાદમાગ ગણાય છે. આ સ્થિતિમાં તમે નિરાધાર નવા મતની સી પારસ રૂપે ‘યંમિ ના તિદિ ણા સ્તોre vમાળા” એ બનાવટી પદ્યને મૂલસૂત્ર ગણાવવામાં પણ સંકેચ નથી રાખે તેમાં તમારામાં ગણાવે છે તે આરાધકભાવ તમને જ ક્યાંઈ દેખાય તેમ છે? શ્રી યશોદેવસૂરિજીએ ચાર પ્રશ્નોત્તરોના-દીર્ધ વિચારણાપૂર્વક માગેલા ખુલાસા.
પ્રશ્ન ૭૭:-(એક જિજ્ઞાસુના)-“જૈન ટીપણું મોજુદ હતું ત્યારે પાંચમા વર્ષની માસી અશાડ સુદ ૧૫ ને ક્ષય આવતો હતો ત્યારે શી વ્યવસ્થા હતી ?” એ પહેલા પ્રશ્નનો અમારે-અશાડ સુદ ૧૪ નું પકખી પ્રતિકમણ અને પૂર્ણિમાનું માસી પ્રતિકમણ ભેગું થતું હતું. કારણ કે-ઉદયના હિસાબે ચૌદશ અને ભગવટાના હિસાબે પૂનમ છે માટે.’ એ ઉત્તર પ્રમાણિક છે ને? - ઉત્તર-જેન ટિપ્પણની હયાતિમાં યુગને અંતે પૂનમના ક્ષયે તે ક્ષીણ પૂનમને પૂનમની સંજ્ઞા આપીને તે દિવસની ટિપ્પણાની ચૌદશના સૂર્યોદયથી જ માસીની પૂનમ તરીકે આરાધવામાં આવતી હતી. આ વાત નિર્યુક્તિકાર શ્રી ચૌદ પૂર્વધર ભગવંતના–મfમઢિઆણંવાછરે કરણ અમારો પતિ તો: આવાઢguળમા' વચનથી સિદ્ધ છે. આથી તમારે તે ઉત્તર, તે આગમશાસ્ત્ર અને તદનુસારે આજે પણ શાસનસંઘમાં પ્રવર્તતી અવિચ્છિન્ન પરંપરાથી સદંતર વિરુદ્ધ છે.
(અ) તમારા તે ઉત્તરને તમે પણ પ્રમાણિક માની શકે તેમ નથી. કારણ કેતેમ માનવામાં તે તમારે-“તે અશાડ શુદ ૧૫ ને ક્ષયને લીધે પ્રભુ શાસનમાં કાર્તિકી આદિ ત્રણેય માસી, યુગપ્રધાન શ્રી કાલિકાચાર્ય ભગવંતે પાંચમની સંવત્સરી એથે પલટી
