________________
૧૧૦ ]
તત્વતરંગિણી અનુવાદ ગ્રંથ
દ્રવ્યાદિ કારણોને આશ્રીને અસાવધ પ્રવૃત્તિ આચરી હોય અને બીજાઓએ તેનું નિવારણ નહિ કરતાં બહુ માનેલી હોય તે આચરણું ગણાય છે.” જુઓ—એ સત્ય અર્થમાં આચરણ શાસ્ત્રાધારથી દૂષિત ન હોય, શાસ્ત્રાધારવાળી હોય” ઈત્યાદિ તે વર્ગે બાંધેલા લક્ષણને સ્થાન છે? નહિ જ. તેમજ “શ્રી ચૈત્યવંદન ભાષ્યની – “સરદારૂoryવક, થરથમ વાર્ષિ તિ મા ! માથાના દુ આત્તિ, વાળ સુઘદુ મન્નતિ એ ૪૯મી ગાથા દ્વારા પણ શાસ્ત્રકારે આચરણાનું-અશઠ મહાપુરુષે આચરેલી હાય, નિર્દોષ હોય, અન્યગીતાર્થોએ નીવારેલી ન હોય તે આચરણ કહેવાય છે અને તે આચરણું પણ “જિનાજ્ઞા જ છે, એ વચનથી રાગદ્વેષ વિનાના એવા મધ્યસ્થ ગીતાર્થો બહુ બહુ માને છે. એ જ પ્રમાણે લક્ષણ જણાવેલ છે; પરંતુ તે સાથે-“શાસ્ત્રાધારથી દૂષિત ન હોય, શાસ્ત્રાધારવાળી” હેય, ઈત્યાદિ જણાવેલ નથી. માટે સારું લક્ષણ જાણે છે છતાં ઈરાદા પૂર્વક કૃત્રિમ લક્ષણ જણાવ્યું છે.
પ્રશ્ન ૧૩–પરંપરાના તે શાસ્ત્રીયલક્ષણમાં તે વર્ગે પરંપરાનાં જણાવેલા લક્ષણમાંનીપિતાના અજ્ઞાનાદિ દેષથી જેમાં સિદ્ધાંતને લેશ પણ વિરોધ આવતો ન હોય અને શાસ્ત્રાધારવાળી હોય.” એ વાતની તે ગંધ પણ નહિ હોવાથી તે વગે જણાવેલું પરંપરાનું લક્ષણ તે કૃત્રિમ માનવું જ રહે છે, છતાં પરંપરાના પિતે બાંધેલા તે કૃત્રિમ લક્ષણના બચાવમાં તે વર્ગ, શ્રી તરવતરંગિણીગ્રંથની-તકai 7 ગારિ-પાવન ગાથા સંત સિદ્ધત , ન કરો . એ ૪૬ મી ગાથાનો-આચાર્ય પરંપરાથી આવેલી હોય અને સ્વદોષે કરીને સિદ્ધાંતની સાથે જેને લેશ માત્ર બાધ આવતો ન હોય એવું જે સામાચારીનું હોવું તે તેની પ્રમાણિકતાનું લક્ષણ છે.” એ પ્રમાણે અર્થ આગલ કરીને તે અર્થને સં. ૧૯૯૩ની તે “પર્વતિથિપ્રકાશ” બૂકના જ ૨૩૦ પેજ ઉપર પ્રકટ પણ કરે છે, તે શું તે અર્થ સાચે છે?
ઉત્તર–શ્રી ધર્મરત્નપ્રકરણગ્રંથ પૃ. ૨૪૬ ની–મજ ગામની અવા સંવિ Tagsfrui' એ ૮મી ગાથાના પૂર્વાદ્ધ દ્વારા શાસ્ત્રકારે શ્રી જિનશાસનમાં મોક્ષનગરના સમ્યગજ્ઞાન-દર્શન–ચારિત્રરૂપ બે માર્ગ જણાવેલ છે, તેમાં એક માર્ગ તે શાસ્ત્રોક્ત આચાર અને બીજો માર્ગ સંવિગ્ન બહુજન આચરિત આચરણ જૈનશાસનના આરાધક ક્ષાભિલાષી પુણ્યાત્માઓએ તે બંને માર્ગને પરમારાધ્ય માનીને આરાધવાના હોય છે કારણ કે-પ્રભુએ જણાવેલા આગમાદિ પાંચ વ્યવહારમાંના તે શ્રુતવ્યવહાર અને જીતવ્યવહાર એ બંનેય માર્ગ જિનાજ્ઞા જ . કેવલ શાસને પકડીને આચરણને અવગણે કે કેવલ આચરણાને પકડીને શાસ્ત્રને અવગણે તેને જૈનશાસ્ત્ર, મોક્ષભિલાષી ગણવાને નિષેધ કરે છે. - જ્યારે કલ્પિત તિથિમત કાઢવા જતાં ઉપર જણાવ્યું છે તેમ તે વર્ગને તે તે પરમારાધ્ય એવા બે મેક્ષમાગમાંના અવિચ્છિન્ન આચરણારૂપ એક મોક્ષમાર્ગની તે અવગણના કરવી પડી છે અને હવે જણાવીએ છીએ તેમ તે મતના આગ્રહમાં તે અવગણનાને