________________
ગાથા ૪૪ મી
ते पल्लि पालंता, चोराणं रायलच्छिहरगाणं ॥ अप्पाणं च कयत्थं, मुणंति मोहेण गयसन्ना ॥ ४४ ॥
[ પ
2
ટીકાથ—ઉપર જણાવ્યા પ્રમાણે શ્રી જિનેશ્વરભગવતનાં વચનાથી વિરુદ્ધ છે એમ જાણીને પણ જે પાપાત્માએ પેાતાનું દુરાચરણ તજતા નથી તેઓનું સ્વરૂપ આ પ્રકારનું હાય છે એમ જાણવું.૭૧ ૫૩૬॥ તેએને અભિપ્રાય એ છે કે-અમારા આચાર્યોની આ લાકમાં જ નહિ; પરંતુ પરલેાકમાં પણ જે ગતિ થઈ તે અમારી=સાધુ અને ગૃહસ્થાની પણ થાવ: કારણકે—અમારા જે જ્ઞાનાદિ હિતકારક ધર્યું છે તેનાથી ધમ વડે તેઓ અધિક પૂજ્ય છે. રા૩ણા હવે (શાસ્ત્રકાર) તેવા અભિપ્રાયનું નિધપણુ જણાવવા સારૂ કહે છે કેઃ–તે પ્રથમ જણાવેલ આશયવાળા પુરુષો, આત્મારૂપી રત્નને નિંદ્યવસ્તુથી ખરડાએલ પત્થર કરતાં પણ હીનતર માને છેઃ કારણ કે—પેાતાના આત્માને ઉત્સૂત્રભાષકાથી પણ હીન કહે છે. ૩૮ના હવે તેવાઓના આશય બીજા પ્રકારે જણાવે છે કેઅથવા કેટલાક અવિવેકી જના પોતાના ગચ્છની સામાચારીનું આલેખન લઈને એમ બેલે છે કે–જો આગમથી વિરુદ્ધ હાય કે અવિરુદ્ધ હેાય તે પણ એમાં અમેને દોષ નથી
૭૧. આ ગ્રંથની ૩૨ ગાથા સુધીમાં શાસ્ત્રકારે તિથિવિચાર સમાપ્ત કરેલ છે. તેત્રીસમી ગાથાદ્વારા તે તિથિવિચારના ઉપસંહાર કરેલ છે અને તે પછીની ૩૪મી તથા ૩૫મી ગાથાદ્વારા પૌષધવિચાર દર્શાવેલ છે. અર્થાત્ તે બંને ગાથામાં તિથિવિચાર નથી; પરંતુ પૌષધવિચાર જ છે. તે મને ગાથાગત પૌષધવિચારને જેએ પ્રમાણિક માનતા હેાવા છતાં તે વ્યાખ્યાથી વિપરીત વન રાખે છે તેની જ એળખ, શાસ્ત્રકારે તે ૩૪-૩૫ પછીની આ ૩૬ થી ૪૪ ગાથાદ્વારા કરાવેલી છે = અર્થાત્ આ ગ્રંથની તે ૩૪ અને ૩૫મી ગાથામાં તિથિવિચારની તા ગધ પણ ન હોઈ તે તે પછીની ૩૬ થી ૪૪ ગાથામાં શાસ્ત્રકારે આપેલ ઓળખ, અપવે પૌષધ નહિ માનનારાઓને આશ્રયીને છે; પરંતુ ૩૨ ગાથા સુધીમાં દર્શાવેલા તિથિવિચારને નહિ માનનારાઓને આશ્રયીને નથી.
આ વાત જાણવા છતાં નવા વગે, આ ગાથા ૩૬ થી ૪૪ સુધીની ટીકાના કરેલા અનુવાદના સાર તરીકે તેમની સ. ૧૯૯૩ની ‘પતિથિપ્રકાશ’ બ્રૂકના પેજ ૨૨૪ થી ૨૩૦ સુધીમાં વિષયાંતર થઈ તે મનસ્વીપણે રજી કરેલા તિથિવિચારના આઠે તે ૩૯ થી ૪૪ ગાથામાં દર્શાવેલી અપવે પૌષધ,નહિ માનનારની અયેાગ્યતાને શાસ્ત્ર અને પરંપરાનુસારી શાસનરસિક પુરુષાના શિરે એઢાડવાની જે કુટિલતા દાખવી છે તે, શાસ્ત્ર—પ્રામાણિક આચરણા–શાસનરસિકાની પ્રમાણુપુરસ્કરની રજુઆતેા અને નિજનું આત્મકલ્યાણ આદિ સર્વસ્વના ભાગે પણ પેાતાના નિર્મૂળ અને નિરાધાર એવા નવા તિથિમતને યેનકેનાપિ સમૂલ અને સાધાર લેખાવવાના નાટક રૂપ છે.' એમ સમાજની જાણમાં આવવાથી તે વગે, (તે બ્રૂકને સુધારીને તેર વ બાદ પુનઃ પ્રસિદ્ધ કરેલ ‘સપરિશિષ્ટ શ્રી તત્ત્વતરંગિણી ટીકાનુવાદ'ના પેજ ૫૦ ઉપર) તે ૪૦ પંક્તિ પ્રમાણના વિષયાંતર અને મનસ્વી તિથિવિચારને−‘(૪) કલ્પિત તિથિપરાવૃત્તિ કરનારાઓના પક્ષ આજ્ઞાવિરુદ્ધ સામાચારીને વળગેલા હેાવાથી ગાથા ૩૬ થી ૪૪માં શાસ્ત્રકારે વર્ણવેલું સ્વરૂપ તેઓએ ખૂબ જ વિચારણીય છે.' એ પ્રમાણે એ પંક્તિમાં સંક્ષેપી નાખવા પડેલ છે. આમ છતાં સાસ્વાદનસમકિતની જેમ તે વગે તે કૂટનીતિના આસ્વાદનથી તે તે સુધારાને ય મૂક્ત રહેવા દીધા નથી, તે પ્રકટ મિથ્યાત્ત્વ છે.
