________________
૩૬ ]
તત્વતરંગિણ ગ્રંથને અનુવાદ દષ્ટાન્ત (વૃદ્ધિપ્રસંગે બીજી તિથિને જ પ્રમાણ માનવામાં) સ્વયં વિચારવા. ૧૮ શાસ્ત્રના પાઠેને આ રીતે વ્યત્યય કરવો પડેજ નહિ-શાસ્ત્રના અર્થોને અને પાઠને આ રીતે પલટી નાખવાને દુપ્રયત્ન કરવો પડે જ નહિ.
(આ) –આ ગ્રન્થની ગાથા ૧માં ક્ષયવૃદ્ધિપ્રસંગે સૂચવેલ તે સમાપ્તિને નિયમ, ગિર સહીક્ષથે પૂર્વા-વૃદ્ધી તળોત્તર-પ્રાતઃ કથાવ્યાનવેરાય” વગેરે શાસ્ત્રીય નિયમોને તે અલ્પય બાધક ન નીવડે એ લક્ષ્યથી પરિપૂર્ણ છે. આ સ્થિતિમાં જે તે “કમિ' આદિ શાસ્ત્રીય નિયમેની ઉપેક્ષા કરીને તે સમામિ નિયમ માનવામાં આવે છે તો તમrfeaન' એવો તે તે સર્વશાસ્ત્રીય નિયમોને બાધક નવો જ નિયમ બાંધવો પડે, અને જે તે નિયમ બાંધીને તે નિરં’ નિયમ માનવામાં આવે તો પર્વતિથિના ક્ષય પ્રસંગે ક્ષીણતિથિવાળા દિવસે ક્ષયતિથિની તો કેવલ સમાપ્તિ જ હોવા છતાં અને ઉદયાત તિથિના તે ઉદય અને સમાપ્તિ બંને હોવા છતાં કેવલ સમાપ્તિવાળી જ તિથિને માનવામાં ઉદય અને સમાપ્તિવાળી તિથિને લેપ કરવાની આપત્તિ આવે. (આ બદલ વિશેષ ખુલાસો “શ્રી સિદ્ધચક્ર પાક્ષિક–વર્ષ ૫ અંક ત્રીજો પૃ. ૬૦ કલમ પહેલીમાં જેવ) “મા તિથિમન” સૂત્ર માનવા જતાં ક્ષય અને વૃદ્ધિ વખતે પણ એવી અનેક આપત્તિઓ ખડી થાય છે, એમ સં. ૧૯૯૨માં વીરશાસનપત્રમાં પ્રથમ તે ૧૯૯૩ની પર્વતિથિપ્રકાશ” બૂકમાં અનુવાદ છપાવા માંડ્યો હતો તે વખતે નવા વર્ગને ઘણું ઘણું સમજાવવામાં આવેલ; પરંતુ તેમણે તે નિજના નિરાધાર તિથિમતને ચલાવવાના ધ્યેયને વળગી રહીને તે સર્વાગશુદ્ધ આપ્તસલાહને ગણકારી જ નહિ, અને ગ્રંથકારના એકવડી તિથિના જ ક્ષય-વૃદ્ધિવાળા પ્રસંગને આ સમાપ્તિવાળા નિયમને જેડીયા પર્વતિથિના ક્ષય-વૃદ્ધિ પ્રસંગે પણ લગાડવાનું ચાલું રાખીને જોડીયા પર્વની આગલી તિથિના ક્ષય પ્રસંગે
પૂર્વની તિથિના એક દિવસે બંન્ને પર્વતિથિનું આરાધન થઈ જ જાય છે!” એમ મનસ્વીપણે પ્રચાર્યે જ રાખ્યું ! પરિણામે તે મનસ્વી માન્યતાને કૃત્રિમ રીતે શાસ્ત્રના આધારવાળી લેખાવવા સારુ તે વર્ગો, આ ક્ષીતિથras', પાઠની (ઉપર જણાવ્યા મુજબ) વધારે અવયવવાળી વાતને સમાતિની વાત તરીકે રજુ કરવાનું અને આ “ક્ષીતિથાપિ, પાઠવાળી આગલી પંક્તિના અનુવાદને પાછલી પંક્તિના અનુવાદની પહેલાં ગોઠવી દેવા વડે શાસ્ત્રને અર્થ ખેટે કરવાનું તથા ઉલટસુલટે દેખાડવાનું અપકૃત્ય કરવું પડેલ છે!!! એટલું જ નહિ, પરંતુ તેમની તે સં. ૧૯૯૭ની “પર્વતિથિપ્રકાશ” બૂકના ૧૮૫મા પેજ ઉપર તે વર્ગો તે “ક્ષીળતિભાવ' અને “વાર્યદ્રથમ તવાના' એ બંને પાઠના જુદા જુદા બે અર્થ જણાવ્યા છે તે અર્થો પણ પાછળથી તે બૂકની પ્રસ્તાવનાના પાંચમા પેજ ઉપર (તે બંને પાઠનાં બે વાક્યને એક વાય તરીકે લેખાવીને) એક અર્થ બનાવી દેવાની માયા રચીને તે બંને પાઠોને–એક દિવસમાં બે ભેગી તિથિનું અનુષ્ઠાન પણ થઈ શકે છે. એ પ્રમાણે તદ્દન અસત્ય અર્થ કરે પડેલ છે અને તે અસત્ય અર્થને ગંભીર સિદ્ધાંતવાળો ઠસાવવા માટે તે વર્ગે સં. ૧૯૯૬ની તિથિસાહિત્યદર્પણ” બૂકના પેજ ૧૧૫ ઉપર તો તે બંને મૂલવાક્યોનું લેખાવીને એક વાક્ય તેને “એ જ પ્રમાણે ક્ષીણતિથિ એટલે ભેગી થતી બે પર્વતિથિના પ્રસંગે પણ “આજે મેં બે કાર્ય ક્ય” એ પ્રમાણે નિરક્ષર જનને પણ સ્વીકાર્ય ન બને તેવો અસત્યના પહાડ સમો અર્થ કરીને ચાલવું પડેલ છે!!! આમ એક દિવસે બે તિથિનું આરાધન માનવાના રસમાં તે વર્ગને “ક્ષીણતિથિ એટલે ભેગી થતી બે પર્વતિથિ,’ એ અર્થ પાગલ દુનિયા પણ માન્ય કરશે કે નહિ? તે પણ વિચારવા થોભવું જરૂરી મનાએલ નથી, તે ઓછું ન ગણાય.
)-નવ વર્ગ, નિજના કેવલ કલ્પિતમતના આગ્રહવશાત શાસ્ત્રની પંક્તિઓને આ રીતે પલટી નાખીને તથા પલટેલી પંક્તિઓના પણું અર્થોને આમ બેધડકપણે અસત્યરૂપકો આપીને સમાજમાં નકામે જ ભ્રમ ફેલાવી રહેલ છે, એમ સમાજમાં સ્પષ્ટ થઈ જવાથી તે વર્ગ, પિતાનાં તે તે અસત્ય લખાણના