________________
प्रमेयद्योतिका टीका प्र.३ उ.३ स.७३ विजयादिद्वारनिरूपणम् देवलोकपरिग्रहास्ते मनुजगणाः प्रज्ञप्ताः हे श्रमणायुप्मन् ! एतत्पर्यन्तमेकोरुक द्वीपवदेव उत्तरकुरुवक्तव्यतापि बक्तव्या। केवलं यदंशे उभयो(लक्षण्यं तत् स्वयं दर्शयति-'नवरिइमं णाणत्तं' नवरं केवलमिमानि वक्ष्यमाणानि नानात्वानि भेदाः ज्ञातव्यानि तथाहि-छधणुसहस्स जूसित्ता' षड्धनुस्सहस्राणि उच्छ्रितानि, 'दो छप्पन्नपिट्टकरंडसता' द्विषट्पञ्चाशत् पृष्ठकरण्डशतानि 'अट्ठमभत्तस्स आहारद्वे समुपज्जति' अष्टमभक्तस्याहारार्थः समुत्पद्यते 'तिण्णि पलिओवमाई देसूणाई पलिओवमस्स संखिज्जइभागेण ऊणगाई जहन्नेणं त्रीणि पल्योपमानि देशोनानि पल्योपमासंख्येयभागेनोनानि जघन्येन 'तिनि पलिओवमाई उकोसेणं' से ही हो जाता है अतः ये छीक और खांसी लेकर तथा जिभाई लेकर मरते हैं मरते समय ३ इन्हें जरा सा भी कष्ट नहीं होता है ये मरकर वाणव्यन्तर या भवनपति देवलोकों में उत्पन्न होते हैं इस लिये हे श्रमण आयुष्मन् इनकी उत्पत्ति देवलोक में कही गई है। इस प्रकार से उत्तरकुरु की वक्तव्यता एकोरुक द्वीप की जैसी प्रकट करके अब सूत्रकार इन दोनों की वक्तव्यता में जो अन्तर है उसे 'नवरं इसं णाणत्तं' द्वारा प्रकट करते हैं-'छ घणुसहस्सजूसित्ता दोछप्पन्ना पिट्टकरं डसता अहमभत्तस्स आहारडे साप्पज्जति' इनके शरीर की ऊंचाई ६ हजार धनुष की है अर्थात् ३ कोश की होती है २५६ इनकी पसलियां होती हैं ३ दिन के बाद इन्हें आहार की इच्छा होती है 'तिणिपलिओवमाई देसूणाई पलिओवनस्स संखिज्जह भागेणं ऊणगाइं जहन्नेणं तिन्निपलिओवलाई उक्कोलाई जघन्य आय છે. તેથી તેઓ છીંક અને ખાંસી લઈને તથા જીભાઈ-બગાસું લઈને મરે છે. મરતી વખતે તેઓને જરાપણ દુઃખ પડતું નથી. તેઓ મરીને વાતવ્યન્તર અથવા ભવનપતિ દેવલોકમાં ઉત્પન્ન થાય છે. તેથી હે શ્રમણ આયુશ્મન તેઓની ઉત્પત્તી દેવલેકમાં કહેવામાં આવેલ છે. આ પ્રમાણે ઉત્તર કુરૂની વક્તવ્યતા એકેક દ્વીપના કથન પ્રમાણે કહીને હવે સૂત્રકાર એ બન્નેના કથનમાં જે २३२३२ छ तेन 'नवरं इमं णाणत्तं' २॥ सूत्रांश द्वारा प्रगट ४२ छ. 'छ धणुसहस्स जूसिता दो छापन्ना पिट्टकरंडसता अट्ठमभत्तस्स आहारढे समुप्पा «તિ તેઓના શરીરની ઉંચાઈ ૬ છ હજાર ધનુષની છે. અર્થાત્ ત્રણ કેસની થાય છે. તેઓના શરીરની પાસળી ૨પદ બસે છપ્પન છે. ૩ ત્રણ દિવસ ५०ी तेमान मा२नी ४२७। थाय छे. 'तिणि पलिओवमाई देमृणाई पलिओवमस्स संखेजइभागेणं ऊणगाई जहण्णेणं तिन्नि पलिओवमाई उनकोसाई' તેઓની જઘન્ય આયુ પામના અસંખ્યાતમા ભાગથી હીન ત્રણ પપ.