________________
प्रमेयद्योतिका टीका प्र.३ उ.३ सू. ११९ शक्रादिदेवानां परिषदादिनि० १०४१ मध्ये प्राणतावतंसकोऽन्यत् समानम् नवरम्-'अभितरियाए अड्डाइज्जा देवसया मज्झिमियाए पंचदेवसया वाहिरियाए एगा देवसाहस्सी' नवरमाभ्यन्त रिकायामर्धतृतीयानि देवशतानि माध्यमिकायां पञ्चदेवशतानि बाह्यायां पर्षदि-एकं देवसहस्रं प्रज्ञप्तम् । 'ठिई अभितरियाए एगृणवीससागरोक्माई पंच य पलिओक्माई एवं मज्झिमियाए एगणवीसं सागरोवमाई चत्तारि य पलिओवमाई वाहिरियाए परिसाए एग्णवीसं सागरोवमाईतिन्नि य पलिभोवमाई ठिई-अट्ठोसो चेव' आभ्यन्तरिकायां पर्षदि-आनत-प्राणतदेवानां स्थितिः एकोनविंशतिः सांगरोपबहूइंजोयणाई जाव उप्पइत्ता एत्थणं आणय पाणय नाम दुवे कंप्पा पण्णत्ता पाडीणपडीणायया उदीण दाहिण विच्छिण्णा अद्धचंदसंठाणसंठियां अच्चिमाली इंगालरासिप्पभा' हे गौतम ! सहस्सार कल्प के ऊपर दिशा एवं विदिशाओं में अनेक योजन आगे जाने पर आगत इसी स्थान में आनत प्राणत नामके दो कल्प हैं ये दोनों कल्प पूर्व से पश्चिम तक लम्वे और उत्तर से दक्षिण तक चौडे हैं इनका अर्द्धचन्द्र के जैसा संस्थान हैं अग्नि की ज्वाला के जैसी इनकी प्रभा है यहां पर आनत प्राणत देवों के ४ सौ विमानावास है पूर्वादि चार दिशाओं में क्रमशः अशोकावतंसक, सप्तपर्णावतंसक, चम्पकावतंसक और चूतावतंसक हैं और मध्य में प्राणतावतंसक हैं यहां पर भी पूर्व की तरह तीन परिषदाएं हैं इनमें आभ्यन्तर परिषदा में २॥ सौ देव हैं मध्यपरिषदा में पांच सौ देव हैं और बाह्यपरिषदा में एक हजार देव जाव उप्पाइत्ता आणयपाणय नाम दुवे कापा पण्णत्ता पाडीणपडीणायया उदीण दाहींण विच्छिण्णा अद्धचंदसंठाणसंठिया अच्चिमाली इंगालरासिप्पभा' ગૌતમ! સહસ્ત્રાર કપની ઉપર દિશા અને વિદિશાઓમાં અનેક જન આગળ જવાથી આવતા સ્થાનમાં આનત પ્રાણુત નામના બે કપે આવેલા છે. આ બન્ને કલ્પ પૂર્વી પશ્ચિમ સુધીનું લાંબા અને ઉત્તરથી દક્ષિણ સુધીનું પહોળા છે. તેનું સંસ્થાન અર્ધ ચંદ્રના આકાર જેવું છે. અગ્નિની જવાલાના જેવી તેની પ્રભા છે. અહીંયાં આનત પ્રાણત દેના ૪૦૦ ચાર એ વિમાનાવાસે છે, પૂર્વ વિગેરે ચાર દિશાઓમાં ક્રમશઃ અશેકાવતં સક, સપ્તપર્ણવતંસક, ચંપકાવતંસક, અને આદ્માવતંસક છે. અને તેની મધ્યમાં પ્રાણુતાવતુંસક છે. આ કપમાં પણ પહેલાના જેવા ત્રણ પરિષદાઓ છે. તેની પહેલી આભ્યન્તર પરિષદના ૨૫૦ અઢિ દે છે. મધ્યપરિષદામાં ૫૦૦ પાંચ દેવો છે. અને બાહ્ય પરિષદામાં ૧ એક હજાર દે છે. આભ્યન્તર પરિષદના દેવાની સ્થિતિ ૧૮ સાડા અઢાર સાગરેપમ અને પાંચ પલ્યોપમની
जी० १३१
