________________
प्रमेयोतिका टीका प्र.५ सू. १२८ षड्विधसंसारसमापन्नकजीवनिरूपणम् ११७५ 'असंखो सप्पणी सप्पिणीउ एगिंदियाण य चउन्हं । ताऊ अता वणसईए उ बोद्धव्वा ||१|| असंख्येया उत्सर्पिण्य वसर्पिण्यस्तु एकेन्द्रियाणां च चतुर्णाम् । ताचैव तु - अनन्ता वनस्पतीनां तु बोद्धव्याः ॥१॥ 'तसकाइए णं भंते ! जहन्नेणं अंतोमुहुत्तं-उक्को सेणं दो सागरोवमसहस्साई संखेज्जवासमन्भहियाई' सकायिकः खलु भदन्त ! जसकाय इति कालतः कियचिरं भवति ? भगवानाह - गौतम ! जघन्येनान्तर्मुहूर्तम् - उत्कर्षत: संख्येयवर्षाभ्यधिके द्वे सागरोपमसहस्रे । 'अपज्जतगाणं छण्ह वि जहण्णेण वि उक्को सेण वितोमुहुतं' अपर्याप्तकानां षण्णा मेषामन्तर्मुहूर्तं जघन्यत उत्कर्षतश्च यद्यपिं उतने ये पुद्गल परावर्त होते हैं । अन्यत्र भी यही अर्थ संक्षेप से इस प्रकार से कहा गया है
'अस्संखोसप्पिणी सपिणी एगिंदियाण य चउण्हं । ता चेव ऊ अनंता वणस्सईए उ बोद्धव्या ॥१॥' 'तसकाइएणं भंते ! जहन्नेणं अंतोमुहुत्त उक्कोसेणं दो सागरोवम सहस्साई' हे भदन्त ! सकायिक जीव की कार्यस्थिति का काल कितना है ? इसके उत्तर में प्रभु कहते हैं - हे गौतम ! सकायिक जीव की कार्यस्थिति का काल जघन्य से एक अन्तर्मुहूर्त का है और उत्कृष्ट से संख्यातवर्ष अधिक दो हजार सागरोपम का है 'अपज्ज प्तगाणं छह वि जहणेण वि उक्कोसेण वि अंतोमुहुत्त" हे भदन्त ! छहों अपर्याप्तक जीवों की स्थिति कितने काल की है ? इसके उत्तर में प्रभु ने कहा है - है गौतम ! छहों अपर्याप्तक जीवों की भवस्थिति જેટલા સમય થાય છે એટલા એ પુદ્ગલ પરાવ` હેાય છે. ખીજે પણ આજ પ્રમાણેનું કથન સક્ષેપથી કરવામાં આવેલ છે. તે આ પ્રમાણે છે.
'अखंखोसप्पिणी उसप्पिणी एगिंदियाणय चउन्हं ।
ता चेव ऊ अनंता वणस्सइए उ बोद्धव्वा ॥ १ ॥
'तसकाइएणं भंते ! जहण्णेण अंतोमुहुत्तं उक्कोसेणं दो सागरोवमसहरसाई' डे लगवन् ! त्रसायिक भवनी प्राय स्थितिनो आज डेटलो आहेस छे ? તેના ઉત્તરમાં પ્રભુશ્રી કહે છે કે હે ગૌતમ । ત્રસકાયિક જીવની કાય સ્થિતિને કાળ જઘન્યથી એક અંતર્મુહૂત'ના છે, અને ઉત્કૃષ્ટથી સંખ્યાત્ત વર્ષાં અધિક मे हुनर सागरे।भने। छे. 'अप्पज्जत्तगाणं छण्ह वि जहण्णेण वि उक्कोसे व અંતોમુહુર્ત્ત' હે ભગવન્ ! છ એ અપર્યાપક જીવાની સ્થિતિ કેટલા કાળની કહી છે ? આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં પ્રભુશ્રીએ કહ્યુ કે હે ગૌતમ ! છુ એ અપર્યાપ્તક
&