________________
प्रमेयधोतिका टीका प्र.५ सू.१३१ सूक्ष्मपृथ्वीकायादीनामरूपबहुत्वम् १२०३ दात, तदुक्तम्-प्रज्ञापनायां प्रथमे प्रज्ञापनाख्यपदे-'पज्जत्तगनिस्साए अपज्जत्तगावक्कमति जत्थ एगो तत्थ नियमा असंखेज्जा' पर्याप्तकनिश्रया अपर्याप्तकाव्युत्क्रामन्ति यत्रैकस्तत्र नियमात्-असंख्येयाः । सूक्ष्मेषु पुनर्नाऽयं क्रमः पर्याप्ताश्वाऽपर्याप्तापेक्षया चिरस्थायिनः इति सदैव ते बहवो लभ्यन्ते तत उक्तं सर्वस्तोकाः सूक्ष्मा अपर्याप्तका तेभ्यः पर्याप्तक सूक्ष्माः संख्येयगुणाः। 'सव्वत्थोवा सुहुमा अपज्जत्तगा' सर्वस्तोकाः सूक्ष्मा अपर्याप्तकाः तेभ्यः 'संखज्जगुणा पज्जत्तगा' संख्येयगुणाः पर्याप्तकाः ‘एवं जाव सुहुम णिगोया' एवं यावत्सूक्ष्मनिगोदाः पृथिवीकायादिभ्यो निगोदपर्यन्ते पर्याप्तापर्याप्तेषु अल्पवहुलम् । ___ अथ सर्वेषां समुदितानां पर्याप्तापर्याप्तानां पञ्चमाल्पबहुत्वम्-'एएसिणं भंते ! मुहुमाणं सुहुमपुढवीकाइयागं' एतेषां खल्लु भदन्त ! सूक्ष्मपृथिव्यप्तेजोवायुवनस्पतीनाम् 'जाव सुहुमणिओयाण य' यावत्सूक्ष्मनिगोदानां कतरेकतरेहै क्योंकि वहीं एक २ पर्याप्तक की निश्रा से असंख्यात अपर्याप्सकों का उत्पाद होता है प्रज्ञापना के प्रथम प्रज्ञापना नामके पद में ऐसा कहा है 'पजत्तगनिस्साए अपजत्तमा वक्कमति जत्थ एगो तत्थ नियमा असंखेला' परन्तु सूक्ष्मों में यह क्रम नहीं है इसलिये यहां ऐसा यह सूक्ष्म पर्याप्तकों का अल्पवहुत्व यावत् सूक्ष्म निगोद के पर्याप्तक और अपर्याप्तक विकल्प तक जानना चाहिये अब गौतम सूक्ष्म पृथिवीकायिक आदि में जो पर्याप्तक दशा और अपर्याप्तक दशा है उस सम्बन्ध में प्रश्न करते हैं ऊपर में जो पूछा गया है वह सूक्ष्म पर्याप्तक और सूक्ष्म अपर्याप्तक सामान्य दशा को लेकर पूछा गया है अब इस प्रश्न में वे प्रत्येक सूक्ष्म पर्याप्तक की और सूक्ष्म अपर्याप्तक की अवस्था को लेकर पूछ रहे हैं-'एएसि णं भंते ! सुहुमाणं અપર્યાપક અસંખ્યાગણું વધારે છે. કેમકે ત્યાં એક એક પર્યાપ્તકના આશયથી અપર્યાપ્તકને ઉત્પાદ થાય છે. પ્રજ્ઞાપના સૂત્રના પ્રજ્ઞાપના નામના પહેલા પદમાં म यु छ -'पज्जत्तगनिस्साए अपज्जत्तगा वक्कमति जत्थ एगो तत्थ नियमा असंखेज्जा' ५२तु - सूक्ष्मामा मा भ. हाता नथी. तथी महीयां या સૂક્ષ્મ પર્યાપ્તકનું અને સુકમ અપર્યાપ્તકનું અલ્પ બહત્વ યાવત્ સૂમ નિશદિના પર્યાપ્તકના કથન પર્યત અહીયાં સમજી લેવું.
હવે ગૌતમસ્વામી સૂમ પૃથ્વીકાયિક વિગેરેમાં જે પર્યાપ્તક દશા અને અપર્યાપ્તક દશા છે તેના સંબંધી પ્રશ્ન કરે છે. ઉપર જે પ્રશ્ન પૂછેલ છે તે મિ પર્યાપ્તક અને સૂક્ષ્મ અપર્યાપ્તકની સામાન્ય અવસ્થાને લઈને પૂછવામાં આવેલ છે. હવે આ પ્રશ્નથી તેઓ પ્રત્યેક સૂક્ષ્મ પર્યાપ્તકની અને સૂક્ષ્મ અપयातनी मस्थान देशीर पूछे छे. 'एएसिणं भंते ! सुहमाणं सुहुम पुढवी
