________________
प्रमैयद्यौतिका टीका प्र.१० सु. १४१ प्रकारान्तारेण सर्वजीवानां द्वैविध्यम् १३३३ संप्रत्येषामल्प हुलम् -'एएसि णं भंते ! सिद्धाणं असिद्धाण य कयरे करेहिंतो अप्पा वा हुआ वा' एतेषां खलु भदन्त ! सिद्धानामसिद्धानां च कतरेकतरेभ्योऽल्पा वा - बहुकावेति प्रश्नः ? भगवानाह - 'गोयमा ! सव्वत्थोवा सिद्धाः ' गौतम ! सर्वेभ्योऽल्पाः सिद्धाः अष्टविधकर्मबन्धनरहिताः । 'असिद्धा अनंतगुणा' असिद्धाः सिद्धेतरा अनन्तगुणाः सिद्धाऽपेक्षया निगोदजीवानामति प्रभूतत्वात् सू० ॥ १४० ॥
मूलम् - अहवा दुविहा सव्वजीवा पन्नत्ता तं जहा-सइंदिया चेव अनिंदिया चेव । सइंदिए णं भंते! कालओ केवच्चिरं होइ ? गोयमा ! सईदिए दुविहे पन्नते अणादीए वा अपज्जेवसिए अणाइए वा सपज्जवसिए, अणिदिए सादिए वा अप ज्जवसिए दोह वि अंतरं नत्थि । सव्वत्थोवा अनिंदिया सइंदिया अनंतगुणा | अहवा दुविहा सव्वजीवा' पन्नत्ता तें जहा - सकाइया चेव अकाइया चैव एवं चैव एवं सजोगी चैव अजोगी चैव तहेव ' एवं सलेस्सा चेव - अलेस्सा चेव ससरीरा चेव असरीरा चेव ) संचिट्टणं अंतरं अप्पाबहुयं जहा सइंदिहे भदन्त ! सिद्ध और असिद्ध जीवों के बीच में कौन जीव अल्प हैं और कौन जीव बहुत हैं गौतम के इस प्रश्न के उत्तर में प्रभु कहते हैं - 'गोयमा ! सव्वत्थोवा सिद्धा' हे गौतम ! सबसे कम सिद्ध जीव हैं। 'असिद्धा अनंता' और इनकी अपेक्षा असिद्ध जीव अनन्तगुणें अधिक हैं । कारण इसका यह है कि निगोद जीव भी असिद्ध जीवों में परिगणित हो जाते हैं अतः वे सिद्धों की अपेक्षा अतिप्रभूत हैं ॥१४०॥
અને અસિદ્ધ જીવામાં કયા જીવા યા જીવાથી અલ્પ છે? અને કયા જીવા કયા જીવા કરતાં વધારે છે? કયા જીવા કયા જીવાની ખરાખર છે. તથા કયા જીવા કયા જીવા કરતાં વિશેષાધિક છે ? ગૌતમસ્વામીના આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં अलुश्री आहे छे ते-' गोयमा ! सव्वत्थोवा सिद्धा' हे गौतमं ! सौथी गोछा सिद्ध लवेा छे. ‘असिद्धा अणतगुणा' भने तेनाश्ता असिद्ध व अनंत ગણા વધારે છે. તેનું કારણ એ છે કે નિગેાદ જીવે પણ અસિદ્ધ જીવેામાં ગણવામાં આવેલા છે. તેથી તેઓ સિદ્ધોના કરતાં ઘણા વધારે છે. ૫ સૂ ૧૪૦ ॥