________________
प्रद्योतिका काम. १० स. १४६ जीवानां चातुर्विध्यनिरूपणम्
૪૨૨
पतश्चान्तरं विज्ञेयम् ' काय जोगिस्स जहन्नेणं एक्कं समयं - उक्को सेणं अंतोमुहुत्तं काययोगिन औदारिककायवतो जघन्येनैकं समयम् उत्कर्षेणान्तर्मुहूर्तम् - परिसमय तक काययोगी रूप से रहता है ? तो इसके उत्तर में प्रभु कहते हैं हे गौतम! काययोगी वाग्योग और मनोयोग विकल एकेन्द्रियादि जीव जघन्य से एक अन्तर्मुहूर्त तक और 'उक्कोसेणं वणस्सइकालो' sease से वनस्पतिकाल प्रमाण काययोगी रूप से रहता है इसके बाद वह अन्ययोगी रूप में बदल जाता है । काययोगी का जो कायस्थितिकाल जघन्य से एक अन्तर्मुहूर्त का बतलाया गया है वह काययोगी एकेन्द्रियादिक जीव हीन्द्रियादिक से उर्द्धतना करके पृथिवी आदिकों में एक अन्तर्मुहूर्त तक रह कर पुनः द्वीन्द्रियादिकों में चला जाता है इस अपेक्षा से कहा गया है ।
अन्तर कथन - 'मणजोगिस्ल अंतरं जहन्नेणं अंतोगुहुत्त उक्कोसेणं Treesकालो' मनोयोगी का अन्तर जघन्य से एक अन्तर्मुहूर्त का है और उत्कृष्ट से वनस्पतिकाल प्रमाण है । इसके बाद पुनः वह जीव विशिष्ट मनोयोग्य पुद्गल द्रव्यों का ग्रहण कर लेता है । ' एवं वइजोगिस्स' इतना ही अन्तर वचन योगी का भी जानना चाहिये 'कायजोगिस्स जहण्णेणं एक्कं समयं उक्कोसेन अंतोतं' कायચેગ છ આમાંથી કાઇ પણ એક કાય ચૈાગ વાળા જીવ હું ભગવન્ ! કેટલા સમય પન્ત કાયયેાગી પણાથી રહી શકે છે ? આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં પ્રભુશ્રી કહે છે કે હે ગૌતમ! કાયયેાગ, મનાયેગ, અને વાગ્યેગ વાળા એકેન્દ્રિય भवे। ४धन्यथी भेङ अंतर्मुहूर्त पर्यन्त भने 'उक्कोसेण वणरसइकालो' ઉત્કૃષ્ટથી વનસ્પતિ કાળ પ્રમાણ કાયયેાગી પણાથી રહી શકે છે. તે પછી તે ખીજા ચેાગ પણાથી ખદલાઈ જાય છે. કાય ચેાગીના કાયસ્થિતિને કાળ જે જઘન્યથી એક અંતર્મુહૂત પન્તના કહેવામાં આવેલા છે. તે કાયયેગી એકેન્દ્રિયાદિક જીવ એ ઇંદ્રિયાદિ પણાથી દ્દના કરીને પૃથ્વી વગેરેમાં એક અંતર્મુહૂત પર્યંન્ત રહીને ફરીથી દ્વીન્દ્રિય વિગેરેમાં ચાલ્યા જાય છે. આ અપેક્ષાથી કહેવામાં આવેલ છે.
અંતર દ્વારનું કથન
'मणजोगिस्स अंतरं जहण्णेगं अंतोमुहुत्तं उक्कोसेणं वणरसइकालो' भन યોગીનું અંતર જઘન્યથી એક અંતર્મુહૂર્ત અને ઉત્કૃષ્ટથી વનસ્પતિ કાળ પ્રમાણનુ' છે. તે પછી ફરીથી તે જીવ મનાયેાગ્ય પુદ્ગલ દ્રવ્યને ગ્રહણ કરી से छे. ' एवं वइजोगिस्स' मासु અંતર વચન ચેગવાળાનું પણ
