________________
प्रमैयद्योतिका टीका प्र.९ सू.१३९ दशविध सं० स० जीवनिरूपणम् समयकाः अप्रथम मयका-असंख्येय गुणाः। प्रथमसमयद्वीन्द्रिया असंख्येयगुणाः, एषां सर्वसंख्ययाऽप्यसंख्यातगुणत्वात् त्रीन्द्रिय चतुरिन्द्रिययोरपि क्रम एष एव । पञ्चेन्द्रिय प्रथमाप्रथमयोरल्पबहुत्वं ज्ञातव्यम् । सम्प्रति दशानामल्पबहुत्वम्-'एएसि णं भंते ! पढमसमयएगिदियाणं अपढमसमयएगिदियाणं जाव अपढमसमय. पंचिंदियाण य कयरेकयरेहितो' एतेषां खलु भदन्त ! प्रथमसमयैकेन्द्रियाणामप्रथमसमयैकेन्द्रियाणां प्रथमसमयद्वीन्द्रियाणामप्रथमसमयद्वीन्द्रियाणां प्रथम- पढनसमइया' इसी तरह बीन्द्रियादिक जीवों के बीच में जो प्रथम -समयवर्ती बीन्द्रिय जीव हैं वे सबले कम हैं और इनकी अपेक्षा जो
अप्रथम समयवर्ती बीन्द्रिय जीव हैं वे 'असंखेज्जगुणा' असंख्यातगुणे अधिक हैं । तेइन्द्रिय जीवों में प्रथम समयवर्ती जो तेइन्द्रिय जीव हैं वे सबसे कम हैं और इनकी अपेक्षा जो अप्रथम समयवर्ती ते इन्द्रिय जीव हैं वे असंख्यातगुणें अधिक हैं। चौइन्द्रिय जीवों में 'जो प्रथम समयवर्ती चौइन्द्रिय जीव हैं वे असंख्यातगुणे अधिक हैं। इसी तरह से पञ्चेन्द्रिय जीवों में जो अप्रथम समयवर्ती पंचेन्द्रिय जीव हैं वे सब से कम हैं और अप्रथम समयवर्ती जो पञ्चेन्द्रिय जीव हैं वे असंख्यातगुणें अधिक हैं। . ___ अब इन दशों जीवों का अल्पबहुत्य इस प्रकार से है-'एएसि णं भंते ! पढमसमयएगिदियाणं अपढमसमय एगिदियाणं जाव अपहमलषय पंचिंदियाणं य कयरे०' है भदन्त ! प्रथमसमय एकेन्द्रिय जीवों के और प्रथमसमयवर्ती एकेन्द्रिय जीवों के यावत् पढमसमया' से प्रभाव दीन्द्रियामिरे प्रथम समयवती वन्द्रय જીવ છે તેઓ સૌથી અલ૫ છે. અને તેના કરતાં અપ્રથમ સમયવતી જે બે दियवा छे, तसा 'असंखेज्जगुणा' असण्यात पधारे छ । ઈદિયવાળા જેમાં પ્રથમસમયવાતો જે ત્રણ ઈદ્રિયવાળા જીવે છે તેઓ સૌથી ઓછા છે. અને તેના કરતાં જે અપ્રથમ સમયવતી ત્રણ ઈદ્રિયવાળા જીવે છે તેઓ અસંખ્યાતગણી વધારે છે. ચાર ઈદ્રિયવાળા જીવમાં જે પ્રથમ સમયવતી જે ચાર ઈદ્રિયવાળા જીવે છે તેઓ અસંખ્યાતગણું વધારે છે. એજ પ્રમાણે પંચેન્દ્રિય જીમાં અપ્રથમ સમયવતી જે પંચેન્દ્રિય જીવ છે, તેઓ સૌથી અહ૫ છે. અને પ્રથમ સમયવતી જે પંચેન્દ્રિય જીવ છે તેઓ અસંખ્યાતગણું વધારે છે.
આ દસે પ્રકારના જીના અલ્પ બહત્વનું કથન 'एएसिणं भंते ! पढमसमयएगिदियाणं । अपढमसमयएगि दियाणं नाव अपढमसमय पंचिं'दियाणं कयरे' मापन् प्रथम सयम मेद्रियाणा