________________
प्रमेयद्योतिका टीका प्र.५ सू.१२९ पृथ्वीकायादि षण्णामरूपबहुत्वनिरूपणम् ११८१ __टीका-'अप्पा बहुयं०' हे भदन्त ! एतेषां षण्णां जीवानां मध्ये कतरे कतरेभ्योऽल्पा वा बहुका वा. तुल्या वा विशेषाधिका वा इति प्रश्नः ? भगवानाहगौतम ! 'सव्वत्थोवा तसकाइया' सर्वस्तोका स्त्रसकायिकाः द्वीन्द्रियादि जीवानामेव त्रसकायत्वात् तेषां च शेषकायाऽपेक्षयाऽल्पत्वात् इति । 'तेउक्काइया असंखेजगुणा' त्रसकायिकेभ्य स्तेजस्कायिका असंख्येयगुणा अधिका जीवा भवन्ति असंख्येयलोकाकाशप्रमाणत्वात् इति । 'पुढविकाइया विसेसाहिया' एभ्यः पृथिवीकायिका विशेषाधिकाः प्रभूतासंख्येयलोकाकाशप्रदेशप्रमाणत्वात् तेषां च विशेषकायाऽपेक्षयाऽल्पत्वात् इति । 'आउकाइया विसेसाहिया' एभ्योऽप्कायिका विशेषाधिकाः प्रभूततरासंख्येयभागलोकाकाशप्रदेशराशिप्रमाणत्वात् । 'वाउकाइया विसेसाहिया' एभ्यो वायुकायिका विशेषाधिकाः प्रभूततमा
अल्पबहुत्व का कथन'अप्पा बहुयं सव्वत्थोवा तसकाइया तेउक्काइया असंखेज्जगुणा'-इत्यादि।
टीकार्थ-गौतमस्वामी ने प्रभु से ऐसा पूछा है-हे भदन्त ! पृथिवीकायिकादि जीवों में कौन जीव किनकी अपेक्षा अल्प हैं ? कौन जीव किनकी अपेक्षा बहुत हैं ? कौन जीव किनके बराबर हैं ? कौन जीव किनसे विशेषाधिक हैं ? इसके उत्तर में प्रभु ने ऐसा कहा है-हे गौतम ! सबसे कम त्रसकायिक है। इनकी अपेक्षा तेजस्कायिक जीव असंख्यातगुणे अधिक हैं । इनकी अपेक्षा 'पुढविकाइया विसेसाहिया' पृथिवीकायिक जीव विशेषाधिक हैं 'आउकाइया विसेसाहिया' इनकी अपेक्षा अप्कायिक जीव विशेषाधिक हैं-'वाउकाइया विसेसाहिया' इनकी अपेक्षा वायुकायिक जीव विशेषाधिक हैं 'वण
८५ मत्पनु ४थन 'अप्पाबहुयं सव्वत्थोवा तसकाइया तेउकाइया असंखेज्जगुणो' त्या
ગૌતમસ્વામીએ પ્રભુશ્રીને એવું પૂછયું કે હે ભગવન પૃથ્વીકાયિક વિગેરે જીવમાં. કયા કેના કરતાં અલ્પ છે? ક્યા છે કયા જ કરતાં વધારે છે? ક્યા જ કોની બરોબર છે? અને ક્યા છે કે નાથી વિશેષાધિક છે? આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં પ્રભુશ્રી કહે છે કે- હે ગૌતમ ! સૌથી ઓછા ત્રણ કાયિક જીવે છે. તેના કરતાં તેજસ્કાયિક છે અસંખ્યાતગણું વધારે છે. તેના BRai 'पुढविकाइया विसेसाहिया' पृथ्वी यि या विशेषाधि छे. 'आउ काइया विसेसाहिया' तिना ४२di यि विशेषाधि४ छ. 'वाउक्काइया विसेसाहिया' तेना ४२तi पायि १ विशेषाधि४ छे. 'वणस्सकाइया अणंत