________________
प्रमेयद्योतिका टीका प्र.४ सू.१२६ पञ्चविधसंसारसमापन्नकजीवनि० ११३९ गौतम ! जघन्येनाऽन्तर्मुहूर्तम् उत्कर्षेण संख्येयं कालं यावच्चतुरिन्द्रियस्य संख्येय कालम् पञ्चेन्द्रियः खलु भदन्त ! पञ्चन्द्रिय इति कालत: किंयच्चिरं भवति ? गौतम ! जघन्येनान्तर्मुहूर्तम् उत्कर्षतः सागरोपम सहस्रं सातिरेकम् । एकेन्द्रियोऽपर्याप्तकः खलु भदन्त ! कालतः कियच्चिरं भवति ? गौतम-! जघन्येनान्तर्मुहू. तम् उत्कर्षेणाप्यन्तर्मुहूर्तम् यावत्पञ्चेन्द्रिय अपर्याप्तकः । पर्याप्तकैकेन्द्रियः खल भदन्त ! कालतः कियच्चिरं भवति ? गौतम ! जघन्येनान्तर्मुहूर्तम् उत्कर्षण संख्येयानि वर्षसहस्राणि । एवं द्वीन्द्रियोऽपि, नवरं संख्येयानि वर्षाणि । त्रीन्द्रियः खलु भदन्त !० संख्येयानि रात्रिंदिवानि । चतुरिन्द्रियः खलु० संख्येयान्मासान् । पर्याप्तक-पञ्चन्द्रिय० सागरोपमशतपृथक्त्वं सातिरेकम् । एकेन्द्रियस्य खलु भदन्त ! कियन्तं कालमन्तरं भवति ? गौतम ! जघन्येनाऽन्तर्मुहूर्तम् उत्कर्षे द्वे सागरोपमसहस्र संख्येवर्षाऽभ्यधिके । द्वीन्द्रियस्य खलु अन्तरं कालतः कियच्चिरं भवति ? गौतम ! जघन्येनाऽन्तर्मुहूर्तम् उत्कर्षण वनस्पतिकाला-। एवं त्रीन्द्रियस्य चतुरिन्द्रियस्य पञ्चेन्द्रियस्य अपर्याप्तकानामेव पर्याप्तकानामपि एवमेव सू० ॥१२६॥
टीका-'तत्थ णं जे ते एवं आहंसु-पंचविहा संसारसमावन्नगा जीवा पन्नता ते एवमाहंस-तं जहा-एगिदिया, बेइंदिया, तेइंदिया, चउरिंदिया-पंचिंदिया'
-चतुर्थी प्रतिपत्तिइस प्रकार से चार प्रकार के जीवों को प्रतिपादन करने वाली तृतीय प्रतिपत्ति समाप्त करके अब सूत्रकार पंचविध जीव प्रतिपादक चतुर्थी प्रतिपत्ति का कथन करते हैं___'तत्थणं जे ते एवमासु पंचविहा संसारसमा वण्णगा जीवा पन्नत्ता'-इत्यादि। . टीकार्थ-इस में प्रभु ने गौतम स्वामी से ऐसा कहा है कि हे गौतम ! जो ऐसा कहते हैं कि संसारी जीव पांच प्रकार के हैं-उनका
याथी प्रतिपत्ता भार - આ રીતે ચાર પ્રકારના જીવોનું પ્રતિપાદન કરવાવાળી ત્રીજી પ્રતિપત્તિ સમાપ્ત કરીને હવે સૂત્રકાર પાંચ પ્રકારના જીનું પ્રતિપાદન કરવા વાળી ચેથી પ્રતિપત્તિનું કથન કરે છે.
'तत्थ णं जे ते एवमाहंसु या
टी-'तत्थणं जे ते एवमासु पंचविहा संसारसमावण्णगा जीवा पण्णत्ता' त्यादि सूत्रद्वारा गौतम स्वामी प्रभुश्री गई छ '3-3 ગૌતમ ! જેઓ એમ કહે છે કે-સંસારી છે પાંચ પ્રકારના છે તેમનું
