________________
प्रमेयद्योतिका टीका प्र.५ सू.१२८ षइविधसंसारसमापन्नकजीवनिरूपणम् ११७१ प्रथिवीकायिकाद् वनस्पतिकायिकान्तं जघन्यस्थितिः सर्वेषां तुल्याः उत्कृष्टा यथा यस्य वर्णिता तथा नेतन्या। त्रसकायिके भगवानाह-गौतम ! 'तसकाइयस्स जहन्नेणं अंतोमुहुर्त उक्कोसेणं तेत्तीसं सागरोवमाई सकायिकस्य जघन्येनान्तमुहूर्तम्-उत्कर्षेण त्रयस्त्रिंशत्सागरोपमानि । 'अपज्जत्तगाणं सव्वेसिं अपर्याप्तकानां सर्वेषां पृथिव्यप्तेजोवायुवनस्पतिकायिकासकायिकानाम् 'जहन्नेणं वि उक्कोसेण वि अंतोमुहुत्त' जघन्योत्कर्षाभ्याम् उभाभ्यामप्यन्तर्मुहूर्तम्-तत्र जघन्यान्तर्मुहूर्तापेक्षया बृहत्तरमुत्कृष्टम् अन्यथा जघन्योत्कृष्टपदमर्यादैव विलोपिता स्यात् इति । ___ 'पज्जत्तगाणं सव्वेसिं उक्कोसिया ठिई अंतोमुहुत्त उणा कायव्या' पर्याप्तकानां सर्वेषामुत्कृष्टास्थितिरन्तर्मुहूत्तौना कर्तव्या । अथ पृथिव्यादि सर्वजीवकायस्थितिः हे गौतम ! वनस्पतिकायिक की स्थिति जघन्य से एक अन्तर्मुहूर्त की कही गई है और उत्कृष्ट से १० हजार वर्ष की कही गई है इस तरह से समस्त एकेन्द्रिय पृथिवीकायिक आदि स्थावरकायिक की जघन्यस्थिति एक अन्तर्मुहूर्त की बताई गई है और उत्कृष्ट स्थिति भिन्न २ बताई गई है 'तसकाइयस्त जहन्नेणं अंतोमुहत्तं उक्कोसेणं तेत्तीसं सागरोवनाई सकायिक जीव की जघन्य स्थिति एक अन्तर्मुहूर्त की कही गई है और उत्कृष्ट स्थिति ३३ सागरोपम की कही गई है। 'अपज्जतगाणं सव्वेसिं जहण्णेण विउकोसेण वि अंतोमुहुत्तं, पज्जत्तगाणं सव्वेसि उकोसिया ठिई अंतोनुहुत्त ऊणा कायव्वा' अपर्याप्तक पृथिवीकायिक, अप्काथिक, तेजस्कायिक, वायुकायिक और वनस्पतिकायिक इनकी एवं अपर्याप्तक उसकायिक की इन सबकी भी जघन्य स्थिति और उत्कृष्ट स्थिति एक अन्तर्मुहूर्त की है परन्तु છે. હે ગૌતમ વનસ્પતિકાયની સ્થિતિ જઘન્યથી એક અંતર્મુહૂર્તની કહેવામાં આવેલ છે. અને ઉત્કૃષ્ટથી ૧૦ દસ હજાર વર્ષની કહેવામાં આવેલ છે. આ પ્રમાણે સઘળા એકેન્દ્રિય પ્રવીકાયિક વિગેરે સ્થાવરકાયિકની જઘન્ય સ્થિતિ એક અંતર્મુહૂર્તની કહેવામાં આવેલ છે. અને ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિ જુદી જુદી કહેવામાં भार छ. 'तसकाइयस्स जहण्णेणं अंतोमुहुत्तं उक्कोसेण तेत्तीसं सागरोवमाई' सકાયિક જીવની જઘન્ય સ્થિતિ એક અંતર્મુહૂર્તની કહેવામાં આવેલ छ. मने अष्ट स्थिति 33 तीस सागरापभनी अवाम मावेस छ. 'अप्प ज्जत्तगाणं सव्वेसिं जहण्णेण वि उक्कोसेण वि अंतोमुहुत्तं पज्जत्तगाणं सव्वेसि उक्कोसिया ठिई अंतोमुहुत्त अणा कायव्वा' अपर्यात पृथ्वीयिर, मयि તેજકાયિક, વાયુકાયિક અને વનસ્પતિકાયિક આ બધાની અને અપર્યાપ્તક