________________
प्रमेयद्योतिका टीका प्र.३ उ.३ ५.१२१ देवविमानपृथिव्याः बाहल्यादिकम् १०८१ विमानानाम् इति । 'सोहम्मीसाणेसु कापेसु देवा एगसमएणं केवइया , उववज्जति ? जहण्णेणं एको वा-दो वा तिनि वा-उकोसेणं संखेज्जा वा असंखेज्जा वा उववज्जति, एवं जाव सहस्सारे आणताई गेवेज्जा-अणुत्तरा य एक्को वा दों वा-तिन्नि वा उक्कोसे णं संखेज्जा वा उववज्जति" सौधर्मेशानकल्पयोर्देवा एकसमयेन कियन्त उत्पद्यन्ते ?, भगवानाह-गौतम! जघन्येन-न्यूनसंख्यया एको वा-द्वौ वा-त्रयो वा समुत्पद्यन्ते उत्कर्षेण संख्येया वा-ऽसंख्येया वा तिरश्वामपि गर्भज पञ्चेन्द्रियाणां तत्रोत्पादात् । एवं यावत्सहस्रारे सनत्कुमारया तिर्यश्च गति से आए हुए जीव यहां देव की पर्याय में उत्पन्न होते हैं या देवगति से आए हुए जीव यहां देव की.पर्याय से उत्पन्न होते हैं ? या मनुष्यगति से आये हए. जीव यहाँ देव की.पर्याय से उत्पन्न होते हैं ? इसके उत्तर में वहां पर ऐसा ही कहा गया है ऐसा यह कथन सहनार देवलोक तक ही जानना चाहिये। यहां से आगे के कल्पों में-देवलोकों में केवल मनुष्यगति से आए हुए ही जीव देव की पर्याय से उत्पन्न होते हैं। ऐसा. कथन अनुत्तरोपपातिक देवलोक तक कह लेना चाहिये 'सोहम्मीसाणेसु देवा एगसमएणं केवइया स्ववज्जति' हे भदन्त ! सौधर्म और ईशान देवलोक में एक समय में कितने देव उत्पन्न होते हैं ? इसके उत्तर में प्रभु कहते हैं-'गोयमा! जहन्नेणं एको वा दो वा तिन्नि वा, उकोसेणं संखेजा वा असंखेज्जा वा उववज्जति' हे गौतम । जघन्य से एक या दो या तीन देव उत्पन्न होते हैं और उत्कृष्ट से संख्यात देव उत्पन्न होते हैं । 'एव , ઉત્પન્ન થાય છે, તેમાં તિર્યંચગતિથી આવેલાં જીવે ત્યાં દેવની પર્યાયથી ઉત્પન્ન થાય છે? અથવા દેવગતિથી આવેલા છે ત્યાં દેવની, પર્યાયથી ઉત્પન્ન થાય છે? આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં પ્રભુશ્રીએ ત્યાં એવું જ કહ્યું છે કેઆ સંબંધમાં બધું કથન સહસાર દેવલેકિનાં કથન પ્રમાણે સમજું લેવું તે પછીના કલ્પમાં દેવલોકમાં કેવળ મનુષ્ય ગતિથી આવેલા જીવોજ દેવની પર્યાયથી ઉત્પન્ન થાય છે. એ પ્રમાણેનું કથન અનુપાતિવલેક સુધી 80 नये. 'सोहम्मीसाणेसु देवा एगसमएणं केवइया उववज्जति' भगवन સૌધર્મ અને ઈશાન દેવકમાં એક સમયમાં કેટલો દેવ ઉત્પન્ન થાય છે? या प्रश्न उत्तरमा प्रभुश्री छ -'गोयमा! जहण्णेणं एवंको वा दोवा तिन्नि वा, उक्कोसेणं संखेज्जा वा' असखेज्जा वा उबवज्जति गौतम ! ariન્યથી એક અથવા બે અથવા ત્રણ દેવ ઉત્પન્ન થાય છે. અને ઉત્કૃષ્ટથી सज्यात व मथवा भसध्यात व संपन्न थाय' छ. “एवं जाव सहस्सारे
.
-
जी० १३६