________________
प्रमेयद्योतिका टीका प्र.३ उ.३ सू.१२४ सौधर्मेशानदि देवानां विभूपादिनि० ११११ देवानां कीदृशीऋद्धिः प्रज्ञप्ता ? भगवानाह-हे गौतम ! महर्चिका महाद्युतिका महासौख्या महबला महानुभागा ऋदया प्रज्ञप्ताः ते ते देवाः । यावदच्युतः सर्वे एवं विधाः । 'गेविजणुत्तरा य सव्वे महड्रिया जाव सव्वे महाणुभागा' अवेयकानुत्तराश्च सर्वे देवा ऋद्धया कीदृशाः ? भगवानाह-महद्धिका महाधुतिका महासौख्या महाबला महानुभागाः। 'अजिंदा जाव अहमिदा णामं ते देवगणा पन्नत्ता समणाउसो' अनिंद्रा अहमिन्द्रा नाम ते देवगणाः सर्व तत्रेन्द्र स्वरूपाः प्रज्ञप्ताः श्रमण ! हे आयुष्मन् ॥सू० १२३॥ अथ देवादिनां विभूषादि वर्णनम्
मूलम्-सोहम्मीसाणा देवा केरिसया विभूसाए पन्नत्ता ? गोयमा ! दुविहा पन्नत्ता, तं जहा वेउव्विय सरीरा य, अवेदेवों की ऋद्धि कैसी कही गई है ? इसके उत्तर में प्रभु कहते हैं-हे गौतम ! सौधर्म और ईशान के देवों की ऋद्धि बहुत वडी कही गई है । अतः ये महाऋद्धि वाले, महाद्युति वाले, याक्तू महाप्रभाव वाले होते हैं । 'जाव अच्चुओ' इसी तरह से महाऋद्धि आदि विशेषणों वाले सनत्कुमार देवों से लेकर अन्युतकल्प तक के देव होते हैं। 'गेवेज्जणुत्तराय सव्वे महिडिया जाव सव्वे महाणुभागा अणिंदा जाव महमिंदा णामं ते देवगणा पण्णत्ता समणाउसो' प्रैवेयक से लेकर अनुत्तरविमानों तक के देव भी महर्द्धिक यावत् महाप्रभाव वाले होते हैं । ये सब विना इन्द्र के होते हैं और स्वयं एक एक की संख्या में इन्द्र होते हैं । इनका कोई इन्द्र हो और वह इन पर शासन करे ऐसा वे नहीं होते हैं ॥१२३॥ ઈશાન કલ્પના દેવેની અદ્ધિ કેવી કહેવામાં આવેલ છે? આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં પ્રભુશ્રી કહે છે કે હે ગૌતમ! સૌધર્મ અને ઈશાન કલ્પના દેવેની દ્ધિ ઘણી મોટી કહેવામાં આવેલ છે. તેથી તેઓ મહા ઋદ્ધિવાળા, મહાદ્યુતિવાળા, यावत् महाप्रभावामा लय छे. 'जाव अच्चुओ' मे प्रमाणे भड। ऋद्धि વિગેરે વિશેષ વાળા સનસ્કુમાર દેવોથી લઈને અચુત ક૯૫ સુધીના દે हाय छे. 'गेवेज्जणुत्तराय सब्वे महिडढिया जाव सव्वे महाणुभागा अजिंदा जाव अहमिदाणामं ते देवगणा पण्णत्ता समणाउसो' वय हेवाथी एनमनुत्तर વિમાન સુધીના દેવે પણ મહદ્ધિક યાવત મહાપ્રભાવવાળા હોય છે. અને એ બધા ઈન્દ્ર વિનાના હોય છે. અને પોતેજ એક એકની સંખ્યામાં ઈન્દ્ર હોય છે. તેમને બીજે કંઈ ઈન્દ્ર હોય અને તે તેમના પર શાસન કરે એવા તેઓ કહેતા નથી. જે સૂ. ૧૨૩ છે
