________________
प्रमैयद्योतिका टीका प्र.३ उ.३ सू.१२१ देववमानपृथिव्याः वाहल्यादिकम् १०६५
अवेयकानुत्तरयो रेष एव क्रमो हानिवृद्धयोः । एकैकस्मिन् विमानानि द्वावपि मीलयित्वा द्वात्रिंशच्छतानि ॥३।। इति ।
अथ विमानसंस्थाननिरूपणार्थमाह-'सोहम्मीसाणेसु णं भंते ! कप्पेसु विमाणा किं संठिया पन्नत्ता ? गोयमा ! दुविहा पन्नत्ता, तं जहा-आवलिया पविट्ठा बाहिरा य' सौधर्मेशानयोः कल्पयोः खलु भदन्त ! विमानानि कि संस्थितानि प्रज्ञप्तानि ? भगवानाह-हे गौतम ! द्विविधानि प्रज्ञप्तानि तद्यथा-आवलिकाप्रविष्टानि १ च दाद्यानि २ च । तत्र-यानि पूर्वादि चतुर्दिा श्रेण्याव्यवस्थितानि, तानि आवलिका प्रविष्टानि १ यानि पुनः तत्प्राङ्गणे पुष्पप्रकरइव यतस्ततो विप्रकीर्णानि तानि आवलिका वाह्यानि (इमानि 'पुष्पावकीर्णानि'
इन सब का अर्थ स्पष्ट है विमान संस्थान-'सोहम्मीसाणेसु णं भंते ! कप्पेस्लु विमाणा किं संठिया पन्नत्ता' हे भदन्त ! सौधर्म और ईशान कल्प में जो विमान हैं उनका संस्थान कैसा है ? 'गोयमा ! दुविहा पण्णत्ता-तं जहा आलिया पविट्ठा बाहिराय उत्तर में प्रभु कहते हैं-हे गौतम ! विमान दो प्रकार के हैं-एक आवलिका प्रविष्ट और दूसरे वाह्य तत्थणं जे ते आवलिया पविट्ठा ते तिविहा पण्णत्ता' इन में जो विमान आवलिका प्रविष्ट हैं वे तीन प्रकार के हैं-'तं जहा-जैसेवहा, तंसा, चउरंग' वृत्त, व्यस्त्र और चतुरस्त्र पूर्वादि चारों दिशाओं में जो श्रेणी रूप से अवस्थित होते हैं वे आवलिका प्रविष्ट-श्रेणिबद्ध -विमान हैं और इन श्रेणिवद्ध विमानों के प्राङ्गणों में जो पूर्वदिशा को छोड कर तीन दिशाओं में पुष्पप्रकर की तरह इधर उधर फैले
આ ત્રણે ગાથાને અર્થ સ્પષ્ટ છે.
विमानाना संस्थाननु थन-'सोहम्मीसाणेसुण भंते ! कप्पेसु विमाणा किं संठिया पण्णत्तो हु न् सौधम भने शान ४८पामा २ विभान छेतेनु सस्थान छ ? 'गोयमा ! दुविहां पण्णत्ता गौतम !
मे नु डर छ, 'तं जहा' आवलियापविद्वा वाहिरियाय' प्रमाणे छे. मे मालिsl, प्रविष्ट अने. मी मा तत्थणं जे ते आवलिया पविद्वा ते तिविहा पण्णत्ता' तभा मावि प्रविष्ट र विमान छ. ते न जाना छ. 'तं जहा भो ‘वट्टा, तंसा, चउरसा' वृत्त, यस मन यतु२९ पूर्व विगैरे हिशायामा શ્રેણી રૂપથી અવસ્થિત હોય છે, તે આવલિકા પ્રવિષ્ટ–શ્રેણિ બદ્ધ વિમાન છે. અને એ શ્રેણિ બદ્ધ વિમાનોના પ્રાંગણમાં જે પૂર્વ દિશાને છોડીને ત્રણ
जी० १३४