________________
१०१०
जीवाभिग मसूत्र वा इति प्रश्ने भगवानाह-हे गौतम ! चन्द्रसूर्या एते द्वयोऽपि परस्परं तुल्याः, प्रतिद्वीप-प्रतिसमुद्रं चन्द्रसूर्याणां समसंख्याकखात् तथा-ग्रहनक्षत्रतारारूपेभ्यः सर्वे. ऽपि स्तोका अल्पाः इत्यर्थः । 'संखेज्जगुणा नक्खत्ता' चन्द्रसूर्येभ्यः नक्षत्राणि संख्येयगुणाधिकानि अष्टाविंशतिगुणत्वात् । 'संखेज्जगुणा ग्रहा' नक्षत्रेभ्यः संख्येयगुणाः ग्रहाः सातिरेकत्रिगुणत्वात् । 'संखेज्जगुणाओ-तारगाओ' ग्रहेभ्यः संख्येयगुणास्तारकाः प्रभूतकोटीकोटिगुणत्वात् इति ।।सू० ॥११७॥
उक्ता ज्योतिष्कवक्तव्यता, सम्प्रति वैमानिकवक्तव्यतामाह -
मूलम्-कहि णं भंते ! वेमाणियाणं देवाणं विमाणा पन्न त्ता ? कहि णं भंते ! वेमाणिया देवा परिवसंति ? जहा ठाण. पए सव्वं भाणियव्वं नवरं परिसाओ भणियवाओ जाव सुक्के, अन्नेसिं च बहूणं सोहम्म कप्पवासीणं देवाण य देवीण य जाव विहरति ॥सू० ११८॥ ___ छाया-कुत्र खलु भदन्त ! वैमानिकानां देवानां विमानानि प्रज्ञप्तानि कुत्र खलु भदन्त वैमानिका देवाः परिवसन्ति एवं यथा स्थानपदे तथा सर्व भणितव्यम्, नवरं परिपदो भणितव्याः यावत्-शुक्रः, अन्येषां च बहूनां सौधर्मकल्पवासिनां देवानां च देवीनां च यावद्विहरन्ति ॥११८॥
और हरएक समुद्र में चन्द्र और सूर्य समान संख्या वाले कहे गये हैं तथा ये ग्रह नक्षत्र और ताराओं की अपेक्षा अल्प हैं । 'संखेनगुणा नक्खत्ता' नक्षत्र चन्द्र और सूर्यों की अपेक्षा संख्यातगुणे अधिक कहे गये हैं। क्योंकि ये २८ गुणे अधिक होते है 'संखेनगुणा गहा' नक्षत्रों की अपेक्षा ग्रह संख्यातगुणे अधिक है क्योंकि कुछ अधिक तिगुणें कहे गये हैं। 'संखेजगुणाओ तारगाओ' ग्रहों की अपेक्षा तारका संख्यात गुणें अधिक हैं क्योंकि ये प्रभूत कोटीकोटि शुणें कहे गये हैं ॥११२॥ અને દરેક સમુદ્રમાં ચંદ્ર અને સૂર્ય સમાન સંખ્યાવાળા કહ્યા છે. તથા એ अड नक्षत्र मने तारामा २८५ छे. 'संखेज्जगुणा णक्खत्ता' नक्षत्री य भने સૂર્ય કરતાં સંખ્યાતગણું વધારે કહ્યા છે. કેમકે–તે અઠયાવીસ ગણું વધારે छ. 'संखेज्जगुणा गहा' नक्षत्र ४२di अंडे सध्यात । धारे छे. भ ते ४४ पधारे गया ४९ छे. 'संखेज्जगुणाओ तारग्गाओ' अडान કરતાં તારાઓ સંખ્યાતગણું વધારે છે. કેમકે–તેઓને પ્રભૂત કેટી કેદ્રિ, गया ह्या छ. ॥ सू. ११२ ॥ ।