________________
मेधयोतिका टीका प्र.३ उ.३ रु.७३ विजयादिद्वारनिरूपणम् तंत्रोत्तरकुरुपु बहवः सरिका गुल्माः नत्रमालिकाइल्माः वन्धु जीवकगुल्माः मनो वधगुल्माः वीयकगुल्माः वाणगुल्लाः करवीरगुल्माः कुब्जकगुल्माः सिन्दुवारगुल्माः जातिगुल्माः मुद्रगुल्माः यूथिकागुल्माः मल्लिकागुल्मा: वासन्तिकगुल्माः वस्तुलकादयो लोकतः प्रत्येतव्याः गुल्सा नाम हस्वस्कन्ध बहुकाण्ड पत्र पुप्पफलोपेताः, ते खलु गुल्मकाः दशाधेवणेसुमं कुसुमयन्ति येन वहुसमरमणीयो भूमिमागो वातविधूतानशाखामिः मुक्तपुप्पोपचारकलितः श्रियाऽतीवोपशो. भमानस्तिष्ठति । इत्यादिक्रयेण एकोरुकद्वीपवक्तव्यता सर्वापि वक्तव्या यावद् है। उन उन्तरकुरुओं में अनेक तरिका गुल्म है, नवमालिका गुल्म हैं, बन्धुजीवक गुल्म हैं, मनोवद्य शुल्म हैं, बीयक गुल्म हैं, वोणगुल्म हैं (कणवीर गुल्म हैं) कुन्जक गुल्ल हैं। सिन्दुवार गुल्म हैं जाति गुल्म हैं मुद्र गुल्म हैं यूथिका मुल्म हैं मल्लिका गुल्म हैं वासन्तिक गुल्म हैं, वस्तुल गुल्म है, कस्तूल गुल्प हैं, सेवाल गुल्म हैं अगस्त्य गुल्म हैं मगदन्ति गुल्न हैं। चम्पक गुल्न हैं, जाति गुल्म हैं, नवमालिका गुल्म हैं, कुब्ज गुल्म हैं और महाकन्दगुल्म हैं जिनके स्कन्ध तो छोटे होते हैं और शाखा प्रशाखाएं बहुत होती हैं बहुत लम्बी होती हैं एवं जो पत्र पुष्प और फलों से युक्त रहा करते हैं वे गुल्म कह लाते हैं, ये गुल्म पंचवर्ण वाले पुष्पों को उत्पन्न करते हैं इससे उत्तर कुरुओं का बहुसम रमणीय भूमिभाग हवा से कम्पित अग्रशाखाओं फलवित्तिविसेसं पच्चणुभवमाणा विहरंति' मा सूत्रनी व्याभ्या पसा यामा આવી ગયેલ છે. એ ઉત્તર કુરૂએમાં અનેક સરિકા ગુલ્મ છે. નવમાલિકા ગુલ્મ છે. બંધુજીવક શુભે છે. મને ગુલ્મ છે. બીજ ગુલ્મ છે. સિંધુ ગુભે છે. જાતિ ગુભે છે. મુદુગર ગુલ્મ છે. યૂથિકા ગુલ્મ છે. બાણગુમે છે. (કણવીર ગુમે છે.) કુન્જકશુભે છે. મહિલકા ગુલમો છે, વાસન્ડિક ગુલ્મ છે. વસ્તુલ શુભ છે. કસ્તુલ શુભે છે. સેવાલ ગુલ્મ छे. मगस्त्य गुल्मी छ. भुग२ शुभा छे. यूथि शुभी छे. મગદન્તિ ગુલ્મ છે. ચંપક ગુલ્મો છે. જાતિ ગુઢ્યો છે. નવમાલિકા ગુલ્મો છે. કુંદ ગુ છે. અને મહાકુંદ ગુલ્મો છે. જેનાં થડ નાના હોય અને ડાળે અને પાંખડીઓ ઘણી હેય અને ઘણું લાંબી હેય તેમજ જે પત્ર, પુખે અને ફળેથી યુક્ત રહ્યા કરતા હોય તે ગુલ્મ કહેવાય છે. આ ગુલ્મ પાંચ રંગના પુષ્પને પેદા કરે છે. તેથી ઉત્તર કુરૂઓને બહુ રમણીય ભૂમિભાગ હવાથી કંપમાન થયેલ અગ્ર શાખાઓથી પડેલા પુપપુ જેથી એ જણાય છે કે આ ગુમે તેના પુપેથી જ શોભાયમાન થઈ રહ્યા છે. આ રીતે તે