________________
.७२६
जीवाभिगमस्ते रद्धं च' रमणीयो वर्णनीयश्च पुष्करवरद्वीपरय बहुमध्यदेशभागः अत्र खलु मानुपोत्तरनामा पर्वतः प्रज्ञप्तः स च वृत्तो वलयाकारसंस्थानसंस्थितः यः खलु पुष्करद्वीपं द्विधा विभजमानः तिष्ठति । तद्यथा-आभ्यन्तरपुष्कराधं च, वाद्यपुष्कराध च, तत्र-मानुपोत्तरात्पर्वतादर्वाग् यत्पुष्करा? तदभ्यन्तरपुष्कराई, यत्पुनः तस्माद् मानुषोत्तरपर्वतात्परः पुष्करा तद् वाह्यपुष्कराद्धम्, तथाच 'अभितरपुक्खरद्धणं भंते ! केवइयं चकवालविक्खंभेणं पन्नत्ते, गोयमा ! अजोयणसयसहस्साई चकवालविवखंभेणं, कोडी वायालीसा तीसं दोण्णि य सया अगुणवण्णा पुक्खर अद्धपरिरयो एवं च मणुस्स खेत्तस्स' आभ्यन्तरपुष्कराधे खलु हे भदन्त ! कियता-कियत्प्रमाणेन चक्रवालविष्कम्भेण प्रज्ञप्तः, हे गौतम ! अष्टौ योजनशनसहस्राणि ८००००० चक्रवालविष्कम्भेण प्रज्ञप्तः एका योजनानां कोटिः द्वाचत्वारिंशच्छतसहस्राणि त्रिंशत्सहस्राणि द्वे च योजनशते एकोन पुक्खरवरं दीवं दुहा विभयमाणे २ चिटुंति' यह पर्वत पुष्करवर द्वीप के ठीक वीच में पड़ गया है इसी कारण पुष्करवर डीप के दो खंड हो गये हैं । 'तं जहां उन खण्डों के नाम इस प्रकार से हैं-'अभितर पुक्खरद्धं च बाहिरपुक्खरद्धं च' एक आभ्यन्तर पुष्करार्ध और दसरा बाह्यपुष्करार्ध 'अभितर पुक्खरद्धेणं भंते ! केवतियं चक्कवालेणं परिक्खेवेणं पण्णत्ते' हे भदन्त ! आभ्यन्तर पुष्कराध का चक्रवाल कितनी चौडाई वाला है और इसकी परिधि कितनी है ? इसके उत्तर में प्रभु कहते हैं-'गोयमा ! अट्ठजोयण सयसहस्साई चक्कवालविक्वंभेणं, कोडीबायालीसा तीसं दोणि य सया अगुणवष्णो पुक्खरअद्ध परिरओ एवं च मणुस्स खेत्तस्स' हे गौतम ! आभ्यन्तर पुष्कराध का चक्रवोल आठ हजार योजन का है और इसकी परिधि एक क्रोड ४२ लाख तीस हजार दो सौ उनचास योजन की है यही परिधि मनुष्य भिमाणे चिटति' मा त पु५४२१२ द्वीपनी मरा२ मध्यमा मावेस छे. ते
रणथी १७४२५२ दीपना में मारा गये छ. 'तं जहा' ते मना नाम मा प्रमाणे छ.-'अभितर पुक्खरद्धं च बाहिर पुखरद्धं च मे मायन्त२ ४. राध मन मी मा पु०४२रा 'अभितर पुक्खरद्धेणं भंते ! केवतियं चकवालेण परिवखेवेण पण्णत्ते' सगवन् ! मास्यन्त२ ४२राधना यवासी पाडणारा કેટલી છે અને તેની પરિધિ કેટલી છે? આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં પ્રભુશ્રી કહે छ -'गोयमा! अट्ट जोयणसयसहस्साई चकवालविक्खंभेणं, कोडी वायालीसा तीसं दोव्हिय सया अगुणवन्ना पुक्खर अद्ध परिरओ एवं च मणुस्स खेत्तस्स' 3
ગૌતમ! આભ્યન્તર પુષ્કરાઈને ચકવાલ આઠ હજાર એજનને છે. અને તેની - પરિધિ એક કરોડ બેંતાલીસ લાખ ત્રીસ હજાર બસે ઓગણ પચાસ એજનની