________________
प्रमेयद्योतिका टीका प्र.३ उ.३ सू. १०२ क्षीरोदादिद्वीपसमुद्रनिरूपणम् ८६७ सरसव-सुविवद्धकोरेंटदाम पिंडिततरस्त निद्धगुणतेयदीविय निरुवहय विसिट्ठसुंदरतररत-सुजायदहिमहिय तदिवसगहिय नवणीय पडवणाविय सुक्कड्डिय उद्दावसज्जवीसंदियस्स अहियं पीवरमुरहिगंधमणहरमहुरपरिणाम दरिसणिज्जस्स पत्थनिम्मलसुहोवभोगस्स सरयकालम्सि होज्ज-गोषयवरस्स मंडए' गौतम ! घृतोदसमुद्रोदकम्-स यथा नाम प्रफुल्ल-पुलकित शल्लकी विमुत्कलकर्णिकारसप्प सुविबुद्धकोरण्ट दामपिण्डिततरस्य स्निग्धगुणतेजोद्दीप्तस्य-स्निग्धस्य तेजसाऽग्निसंयोगेन दीप्तस्य, निरुपहतविशिष्ट सुन्दरतरस्य सुजातदधिमथने सुजातस्य-गतवासरे निर्मितस्य दध्नोमथने तदिवसगृहीत नवनीत पटुसे जहा नाम० पफुल्लसल्लइ विलुककपिणयारसरसवसुविबद्धकोरेंट दामपिंडिततरस्स गिद्धगुणतेय दीविय निख्वह्य विसिंहसुंदरतरस्स. -सुजाय दहिनहिय तदिवसगहिय नवणीय पडवणाविय सुकड़िय उद्दासज्जवीसंदियस्ल अहियं पीवरसुरहि गंधणहर महुर परिणाम दरिसणिज्जस्स पीयणिम्पल सुहोर भोगस्त सरयकालंमि होज्जगोधन. बरस्स मंडए' हे गौतम ! घृतोदक समुद्र का जल ऐसा है कि जैसा शरतकाल का गोघृत मण्ड होता है यह गोघृतमण्ड शल्लकी विमुक्त फूले हुए कनेर के पुष्प जैसा कुछ २ पीला होता है तथा सरसों के फूल जैसा तथा कोरण्ट की माला के जैसा पीतवर्ण का होता है यह मंडस्निग्धता वाला होता है यह चमक वाला होता है ऐसा यह तब धनता है कि जब अच्छी तरह से जमाये गये दधिको सुन्दर रीति से मथन किया जाता है क्योंकि मक्खन से ही घृत निकलता है दधि भी २-३ दिनका हो तो ऐसा घृत का मंड नहीं बनता है किन्तु जिस यार सरसवसुविंबद्ध कोरेंटदाम पिडिंततरस्स गिद्धगुणतेय दीविय निरुवयवि. सिट्ठ सुंदरतरस्स-सुजाय दहिमहियतदिवसगहिय नवणीयपडुवणाविय सुक्कडढिय उद्दासज्जवीसंदियस्स अहियं पीवरसुरहिगंधमणहरमहुरपरिणामदरिसणिज्जस्स पत्थणिम्मलसुहावभोगस्स सरयकालंमि होज्ज गोधनवरस्स मंडए' ७ गौतम ! વૃદક સમુદ્રનું જલ એવું છે કે–જેવું શરદ્ કાળનું ગોઘમંડ હોય છે. આ ગોઘત મંડ શલકી વિમુક્ત અને કુલેલા કરેણના પુષ્પ જેવું કંઈક કંઈક પીળું હોય છે. તથા સરસવના કુલ જેવુ તથા કેરંટની માળા જેવું પીળા વર્ણનું હોય છે. આ મંડ સ્નિગ્ધતા વાળું હોય છે. તે સમચક્રવાલ વાળું હોય છે. એ ત્યારેજ બને કે જ્યારે સારી રીતે જમાવેલા દહીને સુંદર રીતે મંથન કરવામાં અર્થાત્ વાવવામાં આવેલ હોય છે. કેમકે માખણથીજ ઘી બને છે. દહીં પણ ૨ બે અથવા ૩ ત્રણ દિવસનું હોય તે એવા ઘીનું મંડ બનતું