________________
९०२
जावाभिगमसूत्र म्भूरमणमहाभद्रौ द्वौ देवी, ततः स एव समुद्रः तत्र स्वयम्भरमणवर-स्वयम्भूरमणमहावरौ देवौ । अत्र देवादि स्वयम्भूरमणान्तेषु पंचा-२ द्वीपेषु समुद्रेषु च त्रिप्रत्यवतारता नास्ति अत एकतया ते वक्तव्याः । तदुक्तम्-'देवे नागे जक्खेभूए य सयंभूरमणे य एकैके भाणियचो' देवे यक्षे नागे भूते च स्वयम्भूरमणे च एकैको भणितव्यः। नन्दीश्वरद्वीपादारभ्य स्वयम्भूरमणट्टीपं यावत् देवविपये वापीपुष्करिणीदीपिकाः क्षोदोदकपरिपूर्णाः पर्वताच सर्ववत्रमया जेयाः । नन्दीश्वराद्भूतान्तसमुद्रे नामान्वर्थचिन्तायामुदकमिक्षुसदृशम् स्वयम्भूरमणः पुष्करोदसमुद्रवत् । रुचकात्पूर्वद्वीपे विकरमादयः संख्येयाः रुचकात्परे द्वीपसमुद्राऽसंख्येयाः इति । 'सयंभूरमणदीचे सयंभूरमणभद सयंभूरमणमहामहा दो देवा०' स्वयम्भूरमणद्वीपे-स्वयम्भूरमण भद्र स्वम्भूरमणमहाभद्री द्वौ देवो । 'सयंभूरमणं णं दीवं सयंभूरमणोदे नामं समुद्दे बट्टे वलया० जाव असंखेजाइजोयणसयभूतमहावर नामके दो देव रहते हैं ये महर्दिक आदि विशेषणों वाले
और यावत् एक पल्योपम की स्थिति वाले है भृतसमुद्र को घेरे हुए स्वयंभूरमणद्वीप है इस में स्वयंभूरमणभद्र और स्वयंभूरमण महाभद्र नाम के दो देव रहते हैं स्वयंभूरमणद्वीप को स्वयंभूरमण समुद्र चारों
ओर से घेरे हुए है । यह समुद्र गोल है और गोल वलय के जैसा इसका संस्थान है यह स्वयंभूरमणसमुद्र असंख्यात लाख योजन के विस्तार वाला है और इतना ही इसका परिक्षेप है। हे भदन्त ! 'स्वयभूरमण' ऐसा नाम इस समुद्र का किस कारण से हुआ है ऐसा यह प्रश्न गौतम की ओर से किया है इस बात को 'जाव अट्ठो' इस पद કરે છે. ભૂતદ્વીપને ચારે બાજુએથી ઘેરીને ભૂત એ નામને સમુદ્ર આવેલ છે. આ સમુદ્રમાં ભૂતવર અને ભૂતમહાવર એ નામના બે દેવ નિવાસ કરે છે. એ દેવ મહદ્ધિક વિગેરે વિશેષણોવાળા છે. અને યાવત, તેઓ એક પલ્યાપમની સ્થિતિ વાળા છે. ભૂતસમુદ્રને ઘેરીને સ્વયંભૂરમણ દ્વીપ આવેલ છે. આ દ્વીપમાં સ્વયંભૂરમણ ભદ્ર અને સ્વયંભૂરમણ મહા ભદ્ર નામના બે દેવા રહે છે. સ્વયંભૂરમણ દ્વીપને સ્વયંભૂરમણ નામના સમુદ્ર ચારે બાજુએથી ઘેરેલ છે. આ સમુદ્ર ગેળ છે. અને વલયના આકાર જેવા આકાર વાળે છે. આ સ્વંભૂરમણ સમુદ્ર અસંખ્યાત લાખ એજનના વિસ્તાર વાળો છે. અને તેને પરિક્ષેપ પણ એટલેજ છે. હે ભગવન “સ્વયંભૂરમણ એ પ્રમાણેનું નામ શા કારણથી થયેલ છે ? આ પ્રમાણેને પ્રશ્ન ગૌતમસ્વામીએ પ્રભુશ્રીન पूछे छे. पातन 'जाव अट्ठो' २॥ ५४थी सूत्रधारे प्रगट ४२० छ. मा प्रशन उत्तरमा प्रभुश्री ४ छ -'गोयमा ! सयंभूरमणोदए उदए अच्छे पत्थ
