________________
५९८
जीवाभिगमसूत्रे स्थितिमांल्लवणाधिपतिः सुस्थितश्चापि, स च चतुः सामानिकसहसाणां चनसराजमहिपीणां सप्ताऽनीकाऽनीकाधिपतीनां पीडशात्मरक्षकदेवसहस्राणां गौतमद्वीपस्य सुस्थिताया राजधान्या अन्येषां च बहुनां धानन्यन्तर देव-देवीनां चाऽऽधिपत्यं पौरपत्यं सेनापत्यं कारयन् पालयन् विहरति तत्तेनार्थेन गौतमद्वीपो गौतमद्वीप इत्येवं गौतम ! उच्यते। अथोत्तरं च गौतम ! शाश्वतं नाम भवति यन्नकदापिनाऽसीन भवति न भविष्यति अपि तु-आसी देव भवत्येव भविष्यत्येवा ऽव्ययो ध्रुः शाश्वतो नित्यः। 'कहि णं भंते ! मुटियस्स लवणाहिवइस्स मुट्टिया णामं राजहाणी पन्नाचा-गोयमा ! गोयमदीवस्स पच्चत्थिमेणं तिरियमसंखेज्जे जाव अ,मि लवणसमुद्दे वारसजोयणसहस्साई ओगाहित्ता एवं तहेव सव्यं णेयव्यं द्वीप का नाम गौतमदीप हो गया है यह देव वहां पर रहता हुआ चार हजार सामानिक देवों का, चार अग्रमहिपिकों का जैसा कि पहिले कहा गया है सात अनीकों का सात अनिकाधिपतियों का १६ हजार आत्मरक्षक देवों का तथा वहां के निवासी और भी दूसरे वानव्यन्तर आदि देवों का आधिपत्य करता है अपनी राजधानी का आधिपत्य करता है उन सव की रक्षा एवं पालन करता है और सुख शान्ति के साथ अपने समय को व्यतीत करता है यह दीप आज का हो ऐसी बात नहीं है । यह तो अनादिनिधन द्वीप है यह भूत में था, अब भी है और आगे भी रहेगा अतः यह द्रव्य दृष्टि से नित्य है तथा वर्ण पर्यायों आदि की दृष्टि से यह अनित्य भी है 'कहिण भंते! सुट्टियस्स लवणाहिवइस्स सुढिया णामं रायहाणी पण्णत्ता' हे भदन्त ! लवणसमुद्राधिपति सुस्थित देव की सुस्थिता नामकी राजधानी નામ તમઢીપ એ પ્રમાણે થયેલ છે. એ દેવ ત્યાં રહીને ચાર હજાર સામાન્ય નિક ટેનું, ચાર અમહિષિનું, જેમાં પહેલાં કહેવામાં આવેલ છે તે પ્રમાણે સાત અનીકાનું તથા સાત અનીકાધિપતિનું ૧૬ સેળ હજાર આત્મરક્ષક વેન તથા ત્યાં રહેવાવાળા બીજા પણ અનેક વાનગૅતર વિગેરે દેવનું અધિપતિપર્ણ કરે છે. પિતાની રાજધાનીનું અધિપતિપણુ, કરે છે. એ બધાની રહ્યા અને તેનું પાલન કરે છે, અને સુખ પૂર્વક પિતાના સમયને વીતાવે છે. આ દ્વીપનું નામ આ કારણથી છે તેમ નથી. એ અનાદિ કાલભાવી છે. તે પહેલા હિતે, વર્તમાનમાં છે, અને ભવિષ્યમાં પણ રહેશે. તેથી દ્રવ્ય દ્રષ્ટિથી તે નિત્ય છે. તથા વર્ણ પર્યાય વિગેરેની દષ્ટિથી તે અનિત્ય છે. 'कहिणं भंते ! सुट्टियस्स लवणा हिवइस्स सुट्ठिया णामं रायहाणी पण्णत्ता' लगवन् લવણ સમુદ્રના અધિપતિ સુસ્થિત દેવની સુસ્થિતા નામની રાજધાની ક્યાં
