________________
प्रमेयद्योतिका टीका प्र.३ उ.३ सू. ९० धातकीषण्डे सूर्यचन्द्रयोर्वर्णनम् ६३१ लुंध्याऽन्यस्मिन् पुष्करवरसमुद्रे द्वादशयोजनसहस्रेभ्यः परतः, पुष्करवरसमुद्रगतसूर्यसत्क सूर्यद्वीपाः पुष्करवरसमुद्रपश्चिमान्तवेदिकान्तात् पूर्वतो द्वादशयोजनसहस्राण्यवगाह्य, राजधान्यः पुनः स्वकीयद्वीपानां पश्चिमायां तिर्यगसंख्येयद्वीपसमुद्रानतिबाह्याऽन्यत्र पुष्करोदसमुद्रे द्वादशयोजनसहस्राण्यवगाह्य ज्ञातव्याः। एवं शेष द्वीपगतानामपि चन्द्राणां चन्द्रद्वीपगतात् पूर्वस्माद् बेदिकान्तात् अनन्तरे समुद्रे द्वादशयोजनसहस्राण्यवगाह्य वक्तव्याः, सूर्याणां सूर्यद्वीपाः स्वस्वद्वीपगतात् पश्चिमान्तात् वेदिकान्तात् अनन्तरसमुद्र, राजधान्यश्चन्द्राणामात्मीयचन्द्रद्वीपेभ्यः संबंधी सूर्य द्वीप पुष्करवर समुद्र के पूर्व वेदिकान्त से पश्चिमदिशा में १२ हजार योजन आगे जाने पर स्थित हैं। राजधानियां अपने द्वीपों की पूर्वदिशा में तिर्यग् असंख्यात द्वीप समुद्रों को उल्लङ्घन करके अन्य पुष्करवरसमुद्र में १२ हजार योजन से परे है । पुष्करवर समुद्रगत सूर्य संबंधी सूर्यद्वीप पुष्करसमुद्र के पश्चिमान्त वेदिकान्त से पूर्व की और १२ हजार योजन के बाद हैं। राजधानियां अपने द्वीपों की पश्चिमदिशा में तिर्यग् असंख्यात द्वीप समुद्रों को पार करके दूसरे पुष्करवरसमुद्र में १२ हजार योजन के बाद में हैं। इसी तरह शेष द्वीपगत चन्द्रमाओं की राजधानियां चन्द्रद्वीपगत पूर्व वेदिकान्त के अनन्तर समुद्र में १२ हजार योजन के बाद में हैं ऐसा जानना चाहिये सूर्यों के सूर्यद्वीप अपने अपने द्वीपगत पश्चिमान्त बेदिकान्त से अनन्तर समुद्र में हैं चन्द्रों की राजधानियां अपने २ चन्द्रद्वीपों से पूर्वदिशा હજાર જન આગળ જવાથી આવે છે. તેની રાજધાની આપણા દ્વીપની પૂર્વ દિશામાં તિર્થક અસંખ્યાત દ્વીપ સમુદ્રોને ઓળંગીને અન્ય પુષ્કરવર સમુદ્રમાં ૧૨ બાર હજાર યોજન પર આવે છે. પુષ્કરવર સમુદ્રમાં આવેલ સૂર્ય સંબંધી સૂર્ય દ્વીપ પુષ્કર સમુદ્રના પશ્ચિમાન વેદિકાના અંતભાગથી પૂર્વ બાજુએ ૧૨ બાર હજાર ૧૨ બાર હજાર યોજન પછી આવે છે. તેની રાજધાનીયે આપણું દ્વીપોની પશ્ચિમ દિશામાં તિર્યમ્ અસંધ્યાય દ્વીપે અને સમુદ્રોને પાર કરીને બીજા પુષ્કરવર સમુદ્રમાં ૧૨ બાર હજાર યોજન પછી છે. આવી રીતે બીજા બાકીના દ્વિીપમાં આવેલ ચંદ્રમાઓની રાજધાની ચંદ્ર દ્વીપમાં આવેલ પૂર્વ વેદિકાન્તની લગોલગ સમુદ્રમાં ૧૨ બાર હજાર ચજન પર છે તેમ સમજવું જોઈએ. સૂર્યોને સૂર્ય દ્વીપ પોતપોતાના દ્વિીપમાં
પશ્ચિમાન્ત વેદિકાન્ત ભાગથી લગોલગ સમુદ્રમાં છે. ચંદ્રોની રાજધાની પિતાના ચંદ્ર દ્વીપની પૂર્વ દિશામાં બીજા પિતાના જેવા નામવાળા દ્વિીપમાં છે. સૂર્યોની પણ રાજધાની પિતપોતાના સૂર્ય દ્વીપની પશ્ચિમ દિશામાં
