________________
प्रातिका टीका प्र. ३ उ. ३ . ९६ कालो नुनागर
उर्दू
प्रयोजनेन हे भदन्त ! उच्यते कालोदः समुद्रः २ कालोद नाम्नि को हेतुः इति प्रश्न : ? समाधानमाह - गौतम ! कालोदसमुद्रस्य हि उदकम् आसलम् - आस्वाद्यम्, मांसलं - गुरुत्वात् पेशलम् - आस्वादमनोज्ञत्वात् कालं कृष्णम् भापराशिवर्णाभम् प्रकृत्योदकरसास्वाद्यम् । तदुक्तम्
'पगईए उदगरसं कालोए उद्गभासरासि निर्भ ।' छाया-प्रकृत्यैवोदकरसं कालोदे उदकभापराशिनिभम् ॥ इर्ति | 'काल - महाकाला एत्थ दुवे देवा महिड्डिया जाव पलिओ मईया परिवसंति से तेणद्वेणं गोयमा ! जाव णिच्चे अदुत्तरं च०' तथा कारणान्तरमपि - कालो - महाकालश्च द्वौ महर्द्धिकौ यावत्पल्योपमस्थितिमन्तौ देवौ परिवसतोऽत्र एतत् स्वामित्वात् समुद्रः कालोद : - २ इति कथ्यते तत्तेनार्थेन गौतम ! कालोदः समुद्रः २ इति, अथोत्तरं खलु गौतम ! कालोदो नित्यः शाश्वतः यो न कदापि
उदक की राशि के जैसा वर्ण होता है वैसे वर्ण वाला है तदुक्तम्'पईए उद्गरसं कालोए उद्गभासरासि निर्भ' | 'काल महाकाला एत्थ दुवे देवे महिड्डिया जाब पलिओनमडिईया परिवसंति' 'से तेणद्वेणं गोधमा जाव णिच्चे अदुत्तरं च०' यहां कोल और महाकाल नामके दो देव जो कि महर्द्धिक आदि विशेषणों वाले हैं और यावत् जिनकी स्थिति एक पल्योपम की है रहते हैं इस कारण हे गौतम ! इस समुद्र का नाम कालोद समुद्र ऐसा कहा गया है अथवा हे गौतम ! यह जो पूर्वोक्त कारण कालोदसमुद्र के नाम होने का कहा गया है सो यह बात एकान्ततः नही है क्योंकि ऐसा यह इसका नाम अनादि से ऐसा ही चला आ रहा है - पहिले ऐसा यह नाम इसका नहीं था यह बात
છે. આસ્વાદમાં મનને આનંદ આપનારૂ હાવાથી પેણલ છે. કાળું છે. તા ઉદક સમૂહના જેવા વર્ણ–ર્ગ હાય છે, એવા વણુવાળું છે. તે જ કહ્યું છે 3- 'पगईए उद्गरसं कालोए उद्गभासरासिनिभं । कालमहाकाला एत्थ दुवे देवे महिहूढिया जाव पलिओवमट्ठिईया परिवसंति से तेणट्टेणं गोयमा ! जाव णिच्चे अदुत्तरच०' अडीयां अण गने महाभय नामना मे देवेो लेगो भइद्धि વિગેરે વિશેષણા વાળા છે. અને યાવત્ જેમની સ્થિતિ એક પત્યેાપમની છે. તએ રહે છે. તે કારણથી હું ગૌતમ ! આ સમુદ્રનું નામ લેાદ સમુદ્ર એ પ્રમાણે કહેવામાં આવેલ છે. અથવા હું ગૌતમ ! જે આ પૂર્વોક્ત કારણ કાલેદ સમુદ્રનું નામ થવા સંબંધમાં ક ુ છે, તે વાત એકાન્ત રીતે નથી જ કેમકે તેનુ' આ પ્રમાણેનુ' નામ અનાદિ કાળથી જ ચાક્ષુ' આવે છે. પહેલાં આ
